a także mając na uwadze, co następuje:(1) Integralność i przejrzystość hurtowych rynków energii są niezbędne do zapewnienia otwartej i uczciwej konkurencji na wewnętrznych rynkach energii elektrycznej i gazu oraz zapewnienia równych warunków działania uczestnikom rynku. W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 3 ustanowiono kompleksowe ramy umożliwiające realizację tego celu. Aby zwiększyć zaufanie społeczeństwa do funkcjonowania hurtowych rynków energii i skutecznie chronić Unię przed nadużyciami na rynku, należy zmienić rozporządzenie (UE) nr 1227/2011 w celu zapewniania większej przejrzystości i zwiększania zdolności w zakresie monitorowania, a tym samym przyczynienia się do stabilizacji cen energii i ochrony konsumentów, a także w celu zapewnienia skuteczniejszego prowadzenia dochodzeń i egzekwowania przepisów w przypadkach potencjalnych transgranicznych nadużyć na rynku z myślą o wyeliminowaniu niedociągnięć stwierdzonych w obecnych ramach.
(2) Coraz większe znaczenie mają instrumenty finansowe, w tym instrumenty pochodne dotyczące energii, będące przedmiotem obrotu na hurtowych rynkach energii. Ze względu na coraz ściślejsze powiązania między rynkami finansowymi a hurtowymi rynkami energii rozporządzenie (UE) nr 1227/2011 powinno być lepiej dostosowane do przepisów Unii dotyczących rynków finansowych, takich jak rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 4 , w tym w odniesieniu do definicji manipulacji na rynku i informacji wewnętrznych. Z tego względu definicję manipulacji na rynku zawartą w rozporządzeniu (UE) nr 1227/2011 należy zmienić, tak aby dostosować ją do art. 12 rozporządzenia (UE) nr 596/2014. W tym celu należy zmienić definicję manipulacji na rynku zawartą w rozporządzeniu (UE) nr 1227/2011, aby uwzględnić zawieranie jakiejkolwiek transakcji lub składanie, zmianę lub wycofanie jakiegokolwiek zlecenia, ale również wszelkie inne zachowania dotyczące produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, które generują lub mogłyby generować fałszywe lub wprowadzające w błąd sygnały dotyczące podaży produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, popytu na takie produkty lub ich ceny; zapewniają lub mogłyby zapewnić, za pośrednictwem osoby lub osób działających w porozumieniu, cenę jednego lub kilku produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym na sztucznym poziomie; lub stosują fikcyjny mechanizm lub inne formy oszustwa lub podstępu, które generują lub mogłyby generować fałszywe lub wprowadzające w błąd sygnały dotyczące podaży produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, popytu na takie produkty lub ich ceny. W tym kontekście - w celu dostosowania do rozporządzenia (UE) nr 596/2014 - pojęcie wszelkich innych zachowań związanych z produktami energetycznymi sprzedawanymi w obrocie hurtowym powinno obejmować działania, takie jak praktyka "quote stuffing", zafałszowywanie obrazu lub inicjowanie tendencji, ale się do nich nie ograniczać.
(3) Definicję informacji wewnętrznej należy również zmienić, tak aby dostosować ją do rozporządzenia (UE) nr 596/2014. W szczególności, jeżeli informacja wewnętrzna dotyczy procesu, który przebiega etapowo, zarówno każdy etap tego procesu, jak i cały proces mogą stanowić informacje wewnętrzne. Etap pośredni w rozciągniętym w czasie procesie może sam w sobie stanowić zbiór określonych okoliczności lub określone wydarzenie, które zaistniało lub co do którego - w oparciu o ogólną ocenę czynników występujących w danym czasie - można realnie oczekiwać, że zaistnieje lub wystąpi. Powyższego nie należy jednak interpretować w ten sposób, że należy uwzględnić istotność wpływu tego zbioru okoliczności lub tego wydarzenia na ceny danych produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym. Etap pośredni w rozciągniętym w czasie procesie powinien być uznany za informację wewnętrzną, jeżeli sam w sobie spełnia kryteria określone w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do informacji wewnętrznych.
(4) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 5 , (UE) nr 596/2014 i (UE) nr 600/2014 6 oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 7 , a także dla stosowania unijnego prawa konkurencji w odniesieniu do praktyk objętych niniejszym rozporządzeniem.
(5) Wymiana informacji między krajowymi organami regulacyjnymi a właściwymi organami finansowymi państw członkowskich jest centralnym aspektem współpracy w zakresie potencjalnych naruszeń niniejszego rozporządzenia dotyczących zarówno hurtowych rynków energii, jak i rynków finansowych, oraz wykrywania tych naruszeń. W świetle wymiany informacji między właściwymi organami na podstawie rozporządzenia (UE) nr 596/2014 na poziomie krajowym, krajowe organy regulacyjne powinny dzielić się stosownymi informacjami, które otrzymują, z właściwymi organami finansowymi państw członkowskich i krajowymi organami ds. konkurencji.
(6) W przypadku gdy informacje przekazywane Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (zwanej dalej "Agencją") nie stanowią informacji wrażliwych lub przestały je stanowić z handlowego punktu widzenia lub z punktu widzenia bezpieczeństwa, Agencja powinna mieć możliwość udostępniania tych informacji uczestnikom rynku oraz szerszej opinii publicznej w przystępny sposób, aby przyczynić się do poszerzenia wiedzy na temat hurtowych rynków energii. Powinno to obejmować możliwość publikowania przez Agencję zagregowanych informacji na temat zorganizowanych platform obrotu, platform informacji wewnętrznych i zarejestrowanych mechanizmów sprawozdawczych zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami o ochronie danych w celu zwiększenia przejrzystości hurtowych rynków energii oraz pod warunkiem, że nie zakłóca to konkurencji na tych rynkach energii.
(7) W przypadku gdy informacje przekazywane Agencji nie stanowią informacji wrażliwych lub przestały je stanowić z handlowego punktu widzenia, Agencja powinna mieć możliwość - z zachowaniem wymogów poufności - udostępniania do celów naukowych swojej bazy danych zawierającej informacje handlowe niebędące informacjami szczególnie chronionymi, aby przyczynić się do zwiększenia wiedzy o hurtowych rynkach energii. Ma to pomóc budować zaufanie do rynku oraz przyspieszyć rozwój wiedzy na temat funkcjonowania hurtowych rynków energii. Agencja powinna określić i podać do publicznej wiadomości zasady, na jakich zamierza udostępniać te informacje do celów naukowych i celów przejrzystości w sposób sprawiedliwy i przejrzysty.
(8) Aby jeszcze bardziej zwiększyć przejrzystość rynku na unijnych hurtowych rynkach energii oraz przyczynić się do realizacji wspólnej unijnej strategii gromadzenia danych na temat energii, Agencja powinna utworzyć i utrzymywać cyfrowy referencyjny ośrodek informacji zawierający informacje o danych dotyczących unijnego hurtowego rynku energii (zwany dalej "referencyjnym ośrodkiem informacji"). Agencja powinna podawać do wiadomości publicznej, w sposób przyjazny dla użytkownika, część informacji, które gromadzi zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w tym informacje dotyczące obrotu kontraktami dotyczącymi energii sprzedawanej w obrocie hurtowym na rynku pozagiełdowym, umowami zakupu energii elektrycznej i kontraktami różnicowymi. Wszelkie dane udostępniane publicznie poprzez referencyjny ośrodek informacji powinny podlegać niniejszemu rozporządzeniu i mającym zastosowanie przepisom o ochronie danych.
(9) Zorganizowane platformy obrotu prowadzące działalność związaną z produktami energetycznymi sprzedawanymi w obrocie hurtowym, które są instrumentami finansowymi w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 15 dyrektywy 2014/65/UE, powinny otrzymać odpowiednie zezwolenie zgodnie z wymogami tej dyrektywy.
(10) W ostatnim dziesięcioleciu wykorzystanie technologii w handlu znacznie ewoluowało i jest ona w coraz większym stopniu wykorzystywana na hurtowych rynkach energii. Wielu uczestników rynku stosuje handel algorytmiczny i techniki algorytmiczne o wysokiej częstotliwości przy minimalnym lub zerowym udziale człowieka. Ryzyko wynikające z tych praktyk należy uwzględnić w rozporządzeniu (UE) nr 1227/2011.
(11) Przestrzeganie obowiązków sprawozdawczych na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 oraz jakość danych otrzymywanych przez Agencję mają ogromne znaczenie dla zapewnienia skutecznego monitorowania i wykrywania potencjalnych naruszeń, aby osiągnąć cel tego rozporządzenia. Niespójności w zakresie jakości, formatowania, wiarygodności i kosztów danych transakcyjnych wywierają niekorzystny wpływ na przejrzystość, ochronę konsumentów i efektywność rynku. Istotne jest, aby informacje otrzymane przez Agencję były dokładne i kompletne, aby mogła ona skutecznie wykonywać swoje zadania i pełnić swoje funkcje.
(12) Aby usprawnić monitorowanie hurtowego rynku energii przez Agencję i sprawić, by gromadzenie danych było bardziej kompletne, należy udoskonalić obecny system sprawozdawczości. Zakres gromadzonych danych należy rozszerzyć, aby zlikwidować luki w gromadzonych danych, które powinny obejmować rynki połączone, nowe rynki bilansujące, umowy dotyczące rynków bilansujących, alokowane zdolności przesyłowe oraz produkty, które mogą być potencjalnie dostarczane w Unii. Zorganizowane platformy obrotu powinny być zobowiązane do udostępniania Agencji danych dotyczących arkusza zleceń lub, na żądanie, do bezzwłocznego udostępniania Agencji arkusza zleceń. Dostawcy arkusza zleceń powinni być również wyznaczani jako osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji podlegające obowiązkowi monitorowania i zgłaszania podejrzewanych naruszeń niniejszego rozporządzenia.
(13) Obowiązki sprawozdawcze spoczywające na uczestnikach rynku powinny być minimalizowane poprzez gromadzenie niezbędnych informacji lub ich części z istniejących źródeł w przypadkach, gdy jest to możliwe. Uczestnicy rynku nie są w stanie łatwo rejestrować i zgłaszać danych ze zorganizowanych platform obrotu. Dane ze zorganizowanych platform obrotu powinny w związku z tym być udostępniane Agencji przez odpowiednie zorganizowane platformy obrotu lub przez strony trzecie działające w ich imieniu.
(14) Wszelkie przetwarzanie danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia, takie jak wymiana lub przekazywanie danych osobowych między odpowiednimi organami krajowymi oraz sprawozdawczość krajowych organów regulacyjnych, powinno odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 8 , a wszelka wymiana lub przekazywanie informacji przez Agencję powinny odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 9 .
(15) Platformy informacji wewnętrznych powinny odgrywać ważną rolę w skutecznym ujawnianiu informacji wewnętrznych. Ujawnianie informacji wewnętrznych na specjalnych platformach informacji wewnętrznych powinno być obowiązkowe w celu zapewnienia łatwego dostępu do tych informacji i zwiększenia przejrzystości. Uczestnicy rynku mogą - jedynie dodatkowo - nadal korzystać z innych kanałów, w tym stron internetowych uczestników rynku, by ujawniać informacje wewnętrzne. Aby zapewnić zaufanie do platform informacji wewnętrznych, powinny podlegać one wymogowi uzyskania zezwolenia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Platformy informacji wewnętrznych, w tym te zarejestrowane przez Agencję na podstawie art. 11 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1348/2014 10 , powinny spełniać wymogi warunkujące uzyskanie zezwolenia i przestrzegać przepisów o ochronie danych. Agencja powinna być uprawniona do cofnięcia takiego zezwolenia w niektórych przypadkach, z poszanowaniem gwarancji proceduralnych, o których mowa w art. 14 ust. 6, 7 i 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/942 11 . Cofnięcie zezwolenia nie powinno uniemożliwiać podmiotowi ubiegania się w Agencji o nowe zezwolenie jako platforma informacji wewnętrznych. Platformy informacji wewnętrznych, które zostały przez Agencję zarejestrowane zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym (UE) nr 1348/2014 i umieszczone w prowadzonym przez Agencję wykazie platform informacji wewnętrznych, powinny móc kontynuować działalność do czasu podjęcia przez Agencję decyzji w sprawie zezwolenia na podstawie niniejszego rozporządzenia. Platformy informacji wewnętrznych powinny dysponować mechanizmami umożliwiającymi szybką i skuteczną kontrolę sprawozdań dotyczących informacji wewnętrznych. Opracowując takie mechanizmy, platformy informacji wewnętrznych mogą angażować uczestników rynku.
(16) Aby usprawnić i zwiększyć skuteczność przekazywania danych Agencji, informacje powinny być przekazywane za pośrednictwem zarejestrowanych mechanizmów sprawozdawczych, a ich funkcjonowanie powinno wymagać uzyskania zezwolenia wydawanego przez Agencję zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Zarejestrowane mechanizmy sprawozdawcze, także te zarejestrowane przez Agencję na podstawie art. 11 rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1348/2014, powinny spełniać wymogi warunkujące uzyskanie zezwolenia i przestrzegać przepisów o ochronie danych. Agencja powinna prowadzić rejestr zarejestrowanych mechanizmów sprawozdawczych, którym wydała zezwolenie. Agencja powinna być uprawniona do cofnięcia takiego zezwolenia w niektórych przypadkach, z poszanowaniem gwarancji proceduralnych, o których mowa w art. 14 ust. 6, 7 i 8 rozporządzenia (UE) 2019/942. Cofnięcie zezwolenia nie powinno uniemożliwiać podmiotowi ubiegania się
w Agencji o nowe zezwolenie jako zarejestrowany mechanizm sprawozdawczy. Zarejestrowane mechanizmy sprawozdawcze, które zostały przez Agencję zarejestrowane zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym (UE) nr 1348/2014 i umieszczone w prowadzonym przez Agencję wykazie zarejestrowanych mechanizmów sprawozdawczych, powinny móc kontynuować działalność do czasu podjęcia przez Agencję decyzji w sprawie zezwolenia na podstawie niniejszego rozporządzenia. Zarejestrowane mechanizmy sprawozdawcze powinny dysponować mechanizmami umożliwiającymi skuteczną kontrolę sprawozdań dotyczących transakcji. Opracowując takie mechanizmy, zarejestrowane mechanizmy sprawozdawcze mogą angażować uczestników rynku.
(17) Aby ułatwić monitorowanie w celu wykrywania potencjalnego obrotu prowadzonego w oparciu o informacje wewnętrzne, gromadzenie informacji wewnętrznych należy dostosować do obecnych procesów przekazywania danych o transakcjach.
(18) Osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub zawodowo realizujące transakcje powinny być zobowiązane do zgłaszania podejrzanych transakcji naruszających rozporządzenie (UE) nr 1227/2011 w odniesieniu do wykorzystywania informacji wewnętrznych i manipulacji na rynku oraz - w celu zwiększenia możliwości egzekwowania takich naruszeń - powinny być również zobowiązane do zgłaszania podejrzanych zleceń i potencjalnych naruszeń obowiązku publikowania informacji wewnętrznych. Dostawcy bezpośredniego dostępu elektronicznego i dostawcy arkusza zleceń są uznawani za osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji.
(19) Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1222 12 przewiduje możliwość udziału państw trzecich w unijnym jednolitym mechanizmie łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego w sektorze energii elektrycznej. Ponieważ operatorzy łączenia rynków stosują specjalny algorytm do kojarzenia zleceń kupna i sprzedaży w optymalny sposób, może to skutkować składaniem zleceń w państwie trzecim uczestniczącym w unijnym jednolitym mechanizmie łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego, ale prowadzącym do zawarcia umowy na dostawę energii elektrycznej z dostawą w Unii. Składanie takich zleceń w państwach trzecich uczestniczących w unijnym jednolitym mechanizmie łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego, które może skutkować dostawą w Unii, powinno być objęte definicją produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(20) Aby dokładnie, obiektywnie i wiarygodnie oszacować ceny dostaw skroplonego gazu ziemnego (LNG) do Unii, Agencja powinna gromadzić wszystkie dane dotyczące rynku LNG, które są niezbędne do sporządzania codziennego oszacowania ceny LNG, oraz poziomu odniesienia dla LNG. Takie oszacowanie ceny LNG i ustalenie poziomu odniesienia dla LNG należy sporządzać na podstawie wszystkich transakcji dotyczących dostaw LNG do Unii. Agencja powinna być uprawniona do gromadzenia odpowiednich danych rynkowych od wszystkich uczestników zajmujących się dostawami LNG do Unii, którzy powinni być zobowiązani do zgłaszania Agencji wszystkich swoich danych dotyczących rynku LNG w czasie jak najbardziej zbliżonym do czasu rzeczywistego, w miarę możliwości technologicznych, albo po zawarciu transakcji, albo po złożeniu oferty kupna lub sprzedaży lub oferty zawarcia transakcji. Oszacowanie ceny LNG dokonywane przez Agencję powinno obejmować najbardziej kompletny zbiór danych, w tym ceny transakcyjne oraz ceny ofert kupna i sprzedaży dla dostaw LNG do Unii. Codzienna publikacja tego obiektywnego oszacowania ceny LNG oraz spreadu ustalonego w porównaniu z innymi cenami referencyjnymi na rynku w formie poziomu odniesienia dla LNG stworzy grunt pod jego dobrowolne przyjęcie przez uczestników rynku jako ceny referencyjnej w ich umowach i transakcjach. Gdy już będą gotowe, oszacowanie ceny LNG i poziom odniesienia dla LNG mogłyby również stać się kursem referencyjnym dla kontraktów na instrumenty pochodne, wykorzystywanym do zabezpieczenia ceny LNG lub różnicy między ceną LNG a cenami innych rodzajów gazu.
(21) Przekazywanie zadań i obowiązków może być skutecznym instrumentem ograniczania powielania zadań, wspierania współpracy i ma na celu zmniejszanie obciążeń nakładanych na uczestników rynku. W związku z tym należy zapewnić jasną podstawę prawną takiego przekazania. Krajowe organy regulacyjne powinny mieć możliwość przekazywania zadań i obowiązków innemu krajowemu organowi regulacyjnemu lub Agencji, za uprzednią zgodą takiego organu lub Agencji. Krajowe organy regulacyjne powinny mieć możliwość wprowadzenia szczególnych warunków i ograniczenia zakresu przekazywania do tego, co jest konieczne do skutecznego nadzoru nad transgranicznymi uczestnikami rynku lub grupami. Przekazywanie zadań powinno podlegać zasadzie przyznawania kompetencji organowi, który jest najbardziej kompetentny do podjęcia działań w danej sprawie.
(22) Przepisy dotyczące wykonywania obowiązków przez krajowe organy regulacyjne i Agencję powinny w jak największym stopniu zapewniać unikanie konfliktów interesów.
(23) Konieczne są jednolite i silniejsze ramy zapobiegania manipulacji na rynku i innym naruszeniom rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 w państwach członkowskich. Aby zapewnić spójne stosowanie we wszystkich państwach członkowskich administracyjnych kar pieniężnych za naruszenia rozporządzenia (UE) nr 1227/2011, należy zmienić to rozporządzenie poprzez wprowadzenie wykazu administracyjnych kar pieniężnych i innych środków administracyjnych, którymi powinny dysponować krajowe organy regulacyjne, a także wykazu kryteriów ustalania poziomu tych administracyjnych kar pieniężnych. W szczególności wysokość administracyjnej kary pieniężnej, która może zostać nałożona w konkretnym przypadku, powinna być w stanie osiągnąć maksymalny poziom przewidziany w niniejszym rozporządzeniu. Niniejsze rozporządzenie nie ogranicza jednak możliwości państw członkowskich w zakresie ustalania niższej wysokości administracyjnych kar pieniężnych w poszczególnych przypadkach. Sankcje za naruszenia rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 powinny być proporcjonalne, skuteczne i odstraszające oraz powinny odzwierciedlać rodzaj naruszeń, z uwzględnieniem zasady ne bis in idem. Przyjęcie i publikacja administracyjnych kar pieniężnych powinny odbywać się z poszanowaniem praw podstawowych określonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą"). Administracyjne kary pieniężne i inne środki administracyjne są uzupełniającymi elementami skutecznego systemu egzekwowania przepisów. Zharmonizowany nadzór nad hurtowymi rynkami energii wymaga spójnego podejścia krajowych organów regulacyjnych. Konieczne jest, by krajowe organy regulacyjne dysponowały odpowiednimi zasobami umożliwiającymi im wykonywanie swoich zadań.
(24) W przypadku gdy uczestnik rynku, który nie ma miejsca pobytu lub siedziby w Unii, prowadzi działalność w Unii, powinien wyznaczyć przedstawiciela w Unii. Przedstawiciel powinien zostać wyraźnie wyznaczony w drodze pisemnego upoważnienia uczestnika rynku do działania w jego imieniu. Krajowe organy regulacyjne lub Agencja powinny mieć możliwość zwrócenia się do przedstawiciela w sprawach dotyczących obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu.
(25) Dotychczas nadzór nad działaniami prowadzonymi na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 i ich egzekwowanie leżały w gestii państw członkowskich. Nadużycia na rynku mają w coraz większym stopniu charakter transgraniczny, często dotykając kilka państw członkowskich. Działania w zakresie egzekwowania przepisów w przypadku transgranicznych nadużyć na rynku mogą stanowić wyzwanie jurysdykcyjne związane z określeniem krajowego organu regulacyjnego, który byłby najbardziej kompetentny do prowadzenia danego dochodzenia.
(26) Przypadki nadużyć na rynku, obejmujące wiele elementów transgranicznych i uczestników rynku mających siedzibę w państwach trzecich, również stanowią szczególne wyzwanie z punktu widzenia egzekwowania prawa. Obecne ramy nadzorcze nie są odpowiednie dla pożądanego poziomu integracji rynku. Należy rozwiązać problem braku mechanizmu zapewniającego podejmowanie jak najlepszych decyzji nadzorczych w przypadkach transgranicznych, w których wspólne działanie krajowych organów regulacyjnych i Agencji wymaga obecnie skomplikowanych ustaleń i w których istnieje mozaika systemów nadzoru. Istnieje potrzeba ustanowienia wydajnego i skutecznego systemu nadzorczo-dochodzeniowego w tego rodzaju przypadkach nadużyć na rynku, którym ze względu na ich ogólnounijny charakter nie można zaradzić wyłącznie za pomocą działań państw członkowskich.
(27) Dochodzenia w sprawie naruszeń rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 o wymiarze transgranicznym powinny być prowadzone w ramach jednolitego procesu na poziomie Unii. Ponadto, takie dochodzenia mogą być lepiej prowadzone na poziomie Unii, ponieważ ich wpływ wykracza poza terytorium pojedynczego państwa członkowskiego. Złożoność przypadków transgranicznych oraz potrzeba zapewnienia wystarczających zasobów w takich przypadkach wymagają zaangażowania Agencji, w szczególności na bardziej zintegrowanym hurtowym rynku energii. Od czasu wejścia w życie rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 Agencja zdobyła znaczne doświadczenie w monitorowaniu i gromadzeniu odpowiednich danych na temat hurtowych rynków energii w Unii na potrzeby zapewnienia ich integralności i przejrzystości. Czerpiąc z tych doświadczeń, Agencja powinna być uprawniona do prowadzenia dochodzeń w celu zwalczania naruszeń rozporządzenia (UE) nr 1227/2011, w tym przez wyznaczenie w ramach Agencji niezależnego urzędnika dochodzeniowego. Agencja powinna prowadzić takie dochodzenia we współpracy z krajowymi organami regulacyjnymi i innymi właściwymi organami w celu wspierania i uzupełniania ich działań w zakresie egzekwowania prawa oraz z uwzględnieniem zasady ne bis in idem. Ponadto, w kontekście dochodzenia prowadzonego przez Agencję, w razie potrzeby odpowiednie krajowe organy regulacyjne powinny ze sobą współpracować, wspierając Agencję. Wykonując swoje uprawnienia, Agencja powinna być w stanie w razie potrzeby priorytetowo traktować sprawy o najbardziej znaczących skutkach transgranicznych.
(28) Aby wypełnić powierzone jej nowe obowiązki, w szczególności te związane ze zwiększonymi uprawnieniami do prowadzenia dochodzeń w sprawach transgranicznych, Agencja powinna dysponować odpowiednimi zasobami, w tym koniecznym personelem.
(29) Główne kryterium służące ustaleniu, czy sprawa ma wymiar transgraniczny, dotyczy dostawy produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym w określonej liczbie państw członkowskich. Ze względów technicznych istnieją jednak przypadki, w których niemożliwe jest określenie geograficznego położenia miejsca dostawy produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym. Na przykład jeżeli dostawa produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym ma miejsce lub zakłada się, że ma miejsce na obszarze rynkowym obejmującym terytorium lub część terytorium co najmniej dwóch państw członkowskich na hurtowych rynkach energii elektrycznej dnia bieżącego i dnia następnego, niemożliwe jest określenie dokładnego miejsca tej dostawy w tym obszarze. To samo dotyczy dostaw produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, które mają miejsce lub co do których zakłada się, że mają miejsce w obszarach bilansowania gazu obejmujących terytorium, lub cześć terytorium, co najmniej dwóch państw członkowskich. W celu zapewnienia, aby Agencja działała w przypadkach rzeczywiście transgranicznych w przeciwieństwie do przypadków o wymiarze wyłącznie krajowym, dostawę produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym na obszarze rynkowym lub obszarze bilansowania obejmującym terytorium co najmniej dwóch państw członkowskich należy uznać za dostawę w jednym państwie członkowskim. Zainteresowane krajowe organy regulacyjne powinny jednak zachować prawo do zwrócenia się również do Agencji, by zaangażowała się w sprawach z elementami transgranicznymi na podstawie niniejszego rozporządzenia, a także prawo do sprzeciwu na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(30) Agencja powinna być uprawniona do prowadzenia wszelkich koniecznych dochodzeń poprzez przeprowadzanie kontroli na miejscu, zbieranie oświadczeń oraz kierowanie wniosków - w formie zwykłych wniosków lub decyzji - o udzielenie informacji do osób objętych dochodzeniem, w przypadku gdy podejrzewane naruszenia rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 mają wyraźny wymiar transgraniczny. Aby zagwarantować skuteczność kontroli na miejscu, urzędnicy Agencji i osoby upoważnione lub wyznaczone przez nią do przeprowadzenia kontroli na miejscu powinni być uprawnieni do wchodzenia do lokali przedsiębiorstwa, w których może być przechowywana dokumentacja handlowa, oraz do prywatnych lokali dyrektorów, kierowników lub innych pracowników przedsiębiorstw, których dotyczy dane dochodzenie. Kontrole prywatnych lokali w ramach kontroli na miejscu powinny jednak wymagać uzasadnionej decyzji Agencji oraz uprzedniej zgody krajowego organu sądowego.
(31) Przeprowadzając kontrole na miejscu i żądając informacji od osób objętych dochodzeniem, Agencja powinna ściśle i aktywnie współpracować z odpowiednimi krajowymi organami regulacyjnymi, które powinny udzielać Agencji koniecznej pomocy, także w przypadku gdy dana osoba odmawia poddania się kontroli na miejscu lub udzielenia wymaganych informacji. Ponadto w trakcie kontroli na miejscu urzędnicy i osoby upoważnione lub wyznaczone przez Agencję do przeprowadzenia kontroli na miejscu powinni być uprawnieni do nakładania plomb w lokalach przedsiębiorstwa na okres niezbędny do przeprowadzenia kontroli na miejscu. Z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków, plomby nie powinny być nakładane na dłużej niż 72 godziny. Ponadto urzędnicy prowadzący kontrolę na miejscu powinni być uprawnieni do żądania wszelkich informacji dotyczących przedmiotu sprawy i celu kontroli na miejscu.
(32) Agencja powinna być uprawniona do nakładania okresowych kar pieniężnych, by zapewnić zgodność ze swoimi decyzjami dotyczącymi kontroli na miejscu i wnioskami o informacje przyjętymi w kontekście dochodzenia transgranicznego. Agencja nie powinna jednak być uprawniona do nakładania kar pieniężnych. Wszelkie okresowe kary pieniężne nałożone przez Agencję powinny być proporcjonalne, skuteczne i odstraszające oraz zapewniać sprawne prowadzenie dochodzeń transgranicznych. Istotne jest, aby w pełni przestrzegano zabezpieczeń proceduralnych i praw podstawowych osób objętych dochodzeniem Agencji. Wszelkie działania Agencji powinny być proporcjonalne oraz zapewniać sprawiedliwość proceduralną i prawo danej osoby do obrony. Należy zapewnić poufność informacji przekazywanych przez osoby, wobec których prowadzone jest dochodzenie, i wymienianych zgodnie z mającymi zastosowanie unijnymi przepisami o ochronie danych.
(33) Na koniec każdego dochodzenia Agencja powinna sporządzić sprawozdanie z dochodzenia zawierające jej ustalenia oraz wszelkie dowody, na których je oparto. Sprawozdanie z dochodzenia powinno być przekazywane krajowym organom regulacyjnym zainteresowanych państw członkowskich, które z kolei, bez uszczerbku dla ich wyłącznej kompetencji do stwierdzenia, czy doszło do naruszenia, powinny podjąć wszelkie niezbędne środki egzekwowania prawa, w tym, w stosownych przypadkach, nałożyć kary pieniężne, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz prawem krajowym. Krajowe organy regulacyjne powinny dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić odpowiednie działania następcze w związku ze sprawozdaniami z dochodzeń Agencji.
(34) Agencja powinna regularnie informować Parlament Europejski i Radę o swoich działaniach dotyczących dochodzeń transgranicznych. W tym celu Agencja powinna regularnie przedkładać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie streszczenia swoich sprawozdań z dochodzeń. Takie streszczenia powinny być przedkładane w formie zagregowanej i zanonimizowanej oraz powinny być traktowane jako poufne, między innymi ze względu na potrzebę ochrony celu przedmiotowych dochodzeń transgranicznych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 13 .
(35) Wszelkie decyzje przyjęte przez Agencję na podstawie niniejszego rozporządzenia, w tym decyzje, na mocy których Agencja nałożyła okresową karę pieniężną, powinny podlegać kontroli Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla kompetencji krajowych sądów lub trybunałów w zakresie kontroli decyzji podjętych przez właściwe organy krajowe na podstawie niniejszego rozporządzenia, takich jak zgody wydawane przez krajowe organy sądowe w kontekście kontroli na miejscu przeprowadzanych przez Agencję lub roszczeń dotyczących nieprawidłowości na podstawie przepisów krajowych dotyczących egzekwowania okresowych kar pieniężnych.
(36) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie, a zwłaszcza z prawem do ochrony danych osobowych, ze swobodą prowadzenia działalności, prawem do skutecznego środka odwoławczego i rzetelnego procesu, prawem do niebycia sądzonym lub podlegania karze dwukrotnie za to samo przestępstwo, i musi być interpretowane i wdrażane zgodnie z tymi prawami i zasadami.
(37) W celu określenia niezbędnych szczegółów zapewniających skuteczność niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmiany niniejszego rozporządzenia poprzez dostosowanie odpowiednich definicji w przypadkach przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu w celu zapewnienia spójności z innymi odpowiednimi przepisami prawa Unii w dziedzinie usług finansowych i energii oraz poprzez aktualizację tych definicji wyłącznie w celu uwzględnienia przyszłych zmian na hurtowych rynkach energii, a także w odniesieniu do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez określenie środków, za pomocą których platformy informacji wewnętrznych i zarejestrowane mechanizmy sprawozdawcze mają wypełniać swoje odpowiednie obowiązki, szczegółów dotyczących procesu cofania zezwolenia i procesu uporządkowanego zastąpienia, a także odpowiednich zabezpieczeń proceduralnych oraz poprzez ustanowienie, z uwzględnieniem specyfiki krajowej, minimalnych progów służących identyfikacji zdarzeń, których upublicznienie mogłoby znacząco wpłynąć na ceny produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym. Ustanawiając takie progi, Komisja powinna rozważyć zapewnienie spójności z innymi odpowiednimi przepisami prawa Unii w dziedzinie usług finansowych i energii. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 14 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(38) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 15 .
(39) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie poprawa ochrony Unii przed manipulacjami na hurtowym rynku energii, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
