KOMISJA EUROPEJSKA,uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/757 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji dwutlenku węgla z transportu morskiego oraz zmiany dyrektywy 2009/16/WE 1 , w szczególności jego art. 6 ust. 8 akapit trzeci, art. 7 ust. 5 akapit drugi, art. 13 ust. 6, art. 15 ust. 5 i art. 16 ust. 3, a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2016/2072 2 ustanowiono przepisy dotyczące oceny planów monitorowania i weryfikacji raportów emisji, dotyczące wymogów w zakresie kompetencji i procedur oraz dotyczące zasad akredytacji weryfikatorów i nadzoru nad nimi przez krajowe jednostki akredytujące. Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/957 3 zmieniono rozporządzenie (UE) 2015/757 w celu włączenia działalności w zakresie transportu morskiego do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji ustanowionego na mocy dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 oraz monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji dodatkowych gazów cieplarnianych i emisji z dodatkowych typów statków. Nałożono w nim również na przedsiębiorstwa obowiązek przedkładania zweryfikowanych zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa ("raporty na poziomie przedsiębiorstwa") oraz zweryfikowanych raportów na podstawie art. 11 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/757 w przypadku zmiany przedsiębiorstwa ("częściowe raporty emisji"), a także nałożono na odpowiedzialne organy administrujące obowiązek zatwierdzania planów monitorowania i zmian w tych planach.
(2) Zgodnie z art. 3ge dyrektywy 2003/87/WE organ administrujący w odniesieniu do przedsiębiorstwa żeglugowego ma zapewnić, aby raportowanie zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa było weryfikowane zgodnie z zasadami weryfikacji i akredytacji określonymi w rozdziale III rozporządzenia (UE) 2015/757. Przepisy dotyczące weryfikacji i akredytacji ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, uzupełniające przepisy określone w rozdziale III rozporządzenia (UE) 2015/757, powinny zatem obejmować przepisy dotyczące weryfikacji zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa.
(3) Ponadto konieczne jest dodanie zbioru przepisów dotyczących weryfikacji raportów na poziomie przedsiębiorstwa do systemu określonego w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2016/2072, które są zgodne z etapami weryfikacji raportów emisji, ale pozwalają uniknąć powielania działań weryfikacyjnych w odniesieniu do raportów na poziomie statku i niepotrzebnych dodatkowych obciążeń administracyjnych.
(4) Ponadto konieczne jest dodanie zbioru przepisów dotyczących weryfikacji częściowych raportów emisji do systemu określonego w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2016/2072. Zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/757 częściowe raporty emisji powinny zawierać te same elementy co raporty emisji, ale ograniczone do okresu, w którym przedsiębiorstwo to ponosiło odpowiedzialność za prowadzone działania. W związku z tym właściwe jest, aby częściowe raporty emisji weryfikowano zgodnie z tymi samymi zasadami, które mają zastosowanie do weryfikacji raportów emisji.
(5) W art. 6 ust. 8 i art. 7 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2015/757 przewidziano odpowiednio uprawnienie Komisji do przyjmowania aktów delegowanych w celu uzupełnienia tego rozporządzenia o przepisy dotyczące zatwierdzania planów monitorowania przez odpowiedzialne organy administrujące oraz zatwierdzania zmian w planach monitorowania przez odpowiedzialne organy administrujące. W art. 13 ust. 6 i art. 15 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2015/757 uprawniono Komisję odpowiednio do przyjmowania aktów delegowanych w celu uzupełnienia tego rozporządzenia o przepisy dotyczące weryfikacji zagregowanych danych dotyczących emisji na poziomie przedsiębiorstwa, w tym metod i procedury weryfikacji, oraz wydawania sprawozdania z weryfikacji, a także w celu doprecyzowania przepisów dotyczących działań weryfikacyjnych, o których mowa w tym rozporządzeniu. W art. 16 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2015/757 przewidziano, że Komisja przyjmuje akty delegowane w celu doprecyzowania metod akredytacji weryfikatorów. Wspomniane działania weryfikacyjne, akredytacyjne i zatwierdzające są powiązane ze sobą w sposób istotny, zatem w niniejszym rozporządzeniu zastosowano te pięć podstaw prawnych.
(6) Działania weryfikacyjne obejmują ocenę planów monitorowania przez weryfikatorów zgodnie z art. 13 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2015/757. Oceniając plan monitorowania, weryfikatorzy powinni wykonać szereg działań mających na celu ocenę kompletności, stosowności i zgodności informacji dostarczonych przez przedsiębiorstwo w odniesieniu do procedury monitorowania i raportowania dotyczącej danego statku, aby móc stwierdzić, czy plan jest zgodny z rozporządzeniem (UE) 2015/757. Powinno to obejmować elementy związane z systemem zarządzania danymi i ich kontroli opisanym w planie monitorowania danego statku, zgodnie ze wspólnymi zasadami monitorowania i raportowania określonymi w art. 4 rozporządzenia (UE) 2015/757 oraz w załącznikach I i II do tego rozporządzenia. Zagwarantowanie właściwego egzekwowania rozporządzenia (UE) 2015/757, w przypadku gdy organizacja lub osoba, która przejęła od właściciela statku odpowiedzialność za eksploatację statku i która, przyjmując taką odpowiedzialność, zgodziła się przejąć wszystkie obowiązki i zobowiązania nałożone przez Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanieczyszczaniu, określone w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 336/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 5 , przyjmuje również na siebie odpowiedzialność za wypełnianie obowiązków wynikających z rozporządzenia (UE) 2015/757 oraz, w stosownych przypadkach, dyrektywy 2003/87/WE, ta organizacja lub osoba powinna przedstawić weryfikatorowi, przed rozpoczęciem oceny planu monitorowania, dokument potwierdzający, że została należycie upoważniona przez właściciela statku do wypełnienia obowiązków wynikających z rozporządzenia (UE) 2015/757 oraz, w stosownych przypadkach, z dyrektywy 2003/87/WE. W odniesieniu do statków, których emisje wchodzą w zakres dyrektywy 2003/87/WE, dokument, o którym mowa w art. 1 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2023/2599 6 , może zostać przekazany weryfikatorowi na potrzeby oceny planu monitorowania.
(7) Niniejsze rozporządzenie uzupełnia rozporządzenie (UE) 2015/757 poprzez ustanowienie przepisów szczegółowych w odniesieniu do działań związanych z weryfikacją raportów emisji, częściowych raportów emisji i raportów na poziomie przedsiębiorstwa, akredytacją weryfikatorów oraz oceną i zatwierdzaniem planów monitorowania. Działania te powinny być zgodne z zasadami monitorowania i raportowania określonymi w rozporządzeniu (UE) 2015/757 oraz w załącznikach I i II do tego rozporządzenia, a także w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2023/2849 7 .
(8) Korzystanie z uprawnień określonych w art. 6 ust. 8 i art. 7 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2015/757 powinno zapewnić zharmonizowane zatwierdzanie planów monitorowania i ich zmian dopuszczonych zgodnie z tym rozporządzeniem przez odpowiedzialne organy administrujące, w szczególności w zakresie powiadomień i informacji przekazywanych przez odpowiedzialne przedsiębiorstwa i odpowiedzialne organy administrujące.
(9) Plany monitorowania statków, których emisje wchodzą w zakres rozporządzenia (UE) 2015/757, ale nie są objęte zakresem dyrektywy 2003/87/WE, nie powinny podlegać zatwierdzeniu przez odpowiedzialny organ administrujący.
(10) Zatwierdzając plany monitorowania i ich zmiany, odpowiedzialne organy administrujące powinny należycie uwzględniać konkluzje weryfikatora dotyczące oceny planów monitorowania. Decyzje o zatwierdzeniu planów monitorowania powinny być podejmowane niezależnie przez odpowiedzialne organy administrujące, ponieważ organy administrujące w odniesieniu do przedsiębiorstwa żeglugowego powinny zapewnić przestrzeganie przez przedsiębiorstwa żeglugowe, za które są odpowiedzialne, przepisów dyrektywy 2003/87/WE i rozporządzenia (UE) 2015/757, w tym w odniesieniu do monitorowania i raportowania odpowiednich parametrów w okresie sprawozdawczym.
(11) W przypadku gdy odpowiedzialny organ administrujący nie zatwierdzi planu monitorowania, przedsiębiorstwo powinno dokonać jego rewizji zgodnie z informacjami przekazanymi przez ten organ administrujący i przedłożyć zrewidowaną wersję tego planu monitorowania do ponownej oceny przez weryfikatora. Przed przesłaniem zrewidowanego planu monitorowania weryfikatorowi do ponownej oceny można przeprowadzić kilka wymian między przedsiębiorstwami a odpowiedzialnymi organami administrującymi, aby uniknąć niepotrzebnego obciążenia administracyjnego dla przedsiębiorstw i weryfikatorów.
(12) Stosowanie art. 13 ust. 6 i art. 15 ust. 5 rozporządzenia (UE) 2015/757 wymaga ustanowienia ogólnych przepisów zapewniających, aby ocena planów monitorowania, weryfikacja raportów emisji, częściowych raportów emisji i raportów na poziomie przedsiębiorstwa oraz wydawanie sprawozdań z weryfikacji sporządzonych zgodnie z tym rozporządzeniem były przeprowadzane w sposób zharmonizowany przez weryfikatorów posiadających kompetencje techniczne do wykonywania powierzonych im zadań w sposób niezależny i bezstronny.
(13) W zharmonizowanych przepisach dotyczących oceny planów monitorowania, weryfikacji raportów emisji, częściowych raportów emisji i raportów na poziomie przedsiębiorstwa oraz wydawania dokumentów zgodności przez weryfikatorów należy jasno określić obowiązki weryfikatorów.
(14) Konkluzje weryfikatora dotyczące oceny planu monitorowania są niezbędne, aby umożliwić przedsiębiorstwom i odpowiedzialnym organom administrującym zrozumienie wyników działań weryfikacyjnych przeprowadzonych przez weryfikatora. Konieczne jest zatem, aby takie konkluzje zawierały wszelkie istotne informacje ustalone w trakcie oceny planu monitorowania, w tym opis wszelkich nieskorygowanych niezgodności oraz podsumowanie procedur weryfikatora, w tym w odniesieniu do wizyt w obiekcie.
(15) Przekazywanie dokumentów i wymiana istotnych informacji między przedsiębiorstwami a weryfikatorami ma zasadnicze znaczenie dla wszystkich aspektów procesu weryfikacji, w szczególności dla oceny planu monitorowania, przeprowadzenia analizy strategicznej i analizy ryzyka, weryfikacji raportu emisji, częściowego raportu emisji i raportu na poziomie przedsiębiorstwa. Konieczne jest zatem ustanowienie zbioru zharmonizowanych wymogów dotyczących przedkładania informacji i udostępniania dokumentów weryfikatorowi zanim rozpocznie on działania weryfikacyjne oraz w innych momentach w trakcie weryfikacji.
(16) Podczas weryfikacji raportów emisji, częściowych raportów emisji i raportów na poziomie przedsiębiorstwa weryfikator powinien przyjąć podejście oparte na analizie ryzyka, zgodnie z art. 15 ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia (UE) 2015/757. Analiza podatności zgłaszanych danych na ewentualne istotne nieprawidłowości jest zasadniczą częścią procesu weryfikacji i stanowi podstawę ustalenia sposobu prowadzenia działań przez weryfikatora.
(17) W celu zapewnienia spójności i porównywalności monitorowanych danych w czasie zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2015/757 plan monitorowania, który został oceniony jako satysfakcjonujący oraz, w stosownych przypadkach, zatwierdzony przez odpowiedzialny organ administrujący, powinien być punktem odniesienia przy ocenie przez weryfikatora raportu emisji statku.
(18) Wszystkie etapy procesu weryfikacji raportu emisji, częściowego raportu emisji lub raportu na poziomie przedsiębiorstwa są ze sobą wzajemnie powiązane i powinny prowadzić do wydania sprawozdania z weryfikacji zawierającego oświadczenie o wyniku weryfikacji. Poziom pewności sprawozdania z weryfikacji powinien odnosić się do zakresu i szczegółowości działań weryfikacyjnych oraz sformułowania oświadczenia dotyczącego weryfikacji.
(19) Ocena planów monitorowania i weryfikacja raportów emisji, częściowych raportów emisji i raportów na poziomie przedsiębiorstwa powinny być przeprowadzane przez kompetentny personel. Aby wypełnić te obowiązki, weryfikatorzy powinni zatem ustanowić procesy wewnętrzne i stale je udoskonalać. Kryteria ustalania, czy weryfikator dysponuje kompetencjami, powinny być takie same we wszystkich państwach członkowskich, a ponadto powinny być możliwe do weryfikacji, obiektywne i przejrzyste.
(20) Aby propagować wysoką jakość działań weryfikacyjnych, należy ustanowić zharmonizowane przepisy w celu stwierdzenia, czy weryfikator jest kompetentny, niezależny i bezstronny i tym samym uprawniony do przeprowadzenia niezbędnych działań.
(21) W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 8 ustanowiono kompleksowe ramy akredytacji jednostek oceniających zgodność wykonujących działania z zakresu oceny zgodności. Zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/757 zastosowanie mają odpowiednie przepisy rozporządzenia (WE) nr 765/2008, jeżeli w rozporządzeniu (UE) 2015/757 nie określono przepisów szczegółowych dotyczących akredytacji weryfikatorów.
(22) W art. 16 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2015/757 upoważniono Komisję do doprecyzowania metod akredytacji weryfikatorów w odniesieniu do działań wchodzących w zakres tego rozporządzenia, tj. w odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu morskiego. W związku z tym niniejsze rozporządzenie uzupełnia przepisy określone w rozporządzeniu (WE) nr 765/2008 i rozporządzeniu (UE) 2015/757, w szczególności w odniesieniu do mających zastosowanie norm zharmonizowanych, wymogów dotyczących zespołów oceniających, wdrożenia wzajemnej oceny krajowych jednostek akredytujących oraz wzajemnego uznawania weryfikatorów. Określenie takich dodatkowych przepisów jest konieczne w celu zapewnienia, aby kryteria i normy uwzględniane w kontekście akredytacji weryfikatorów w odniesieniu do działań wchodzących w zakres rozporządzenia (UE) 2015/757 odpowiadały celowi i treści tych działań. Przepisy te powinny przyczynić się do dalszego umocnienia solidności procesów weryfikacji i akredytacji, a także zharmonizowanego podejścia we wszystkich państwach członkowskich.
(23) W systemie weryfikacji i akredytacji należy unikać zbędnego powielania procedur i organizacji ustanowionych na mocy innych unijnych instrumentów prawnych, ponieważ skutkowałoby to zwiększeniem obciążeń ponoszonych przez państwa członkowskie lub podmioty gospodarcze. Należy zatem wziąć pod uwagę najlepsze praktyki wynikające z zastosowania zharmonizowanych norm przyjętych przez Europejski Komitet Normalizacyjny na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 98/34/WE 9 , takich jak normy w zakresie wymogów dotyczących organów ds. walidacji i weryfikacji emisji gazów cieplarnianych wykorzystywanych na potrzeby akredytacji lub innych form uznawania oraz w zakresie wymogów ogólnych dla jednostek akredytujących prowadzących akredytację jednostek oceniających zgodność, do których odniesienia opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, i innych dokumentów technicznych opracowanych przez Europejską Współpracę w Dziedzinie Akredytacji.
(24) Krajowa jednostka akredytująca wyznaczona na mocy rozporządzenia (WE) nr 765/2008 powinna być uprawniona do akredytowania i wydawania wiążących opinii dotyczących kompetencji weryfikatora w zakresie realizacji działań weryfikacyjnych na podstawie niniejszego rozporządzenia, do przyjmowania środków administracyjnych, takich jak zawieszenie lub cofnięcie akredytacji, i do nadzoru nad weryfikatorami.
(25) Skuteczna współpraca między krajowymi jednostkami akredytującymi i odpowiedzialnymi organami administrującymi ma zasadnicze znaczenie dla właściwego funkcjonowania unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, który ma obejmować emisje z transportu morskiego z okresu sprawozdawczego rozpoczynającego się w dniu 1 stycznia 2024 r., oraz dla nadzoru nad jakością weryfikacji. Ze względu na przejrzystość konieczne jest zapewnienie, aby krajowe jednostki akredytujące i odpowiedzialne organy administrujące ustanowiły skuteczne środki wymiany informacji. Wymiana informacji między odpowiedzialnymi organami administrującymi oraz między odpowiedzialnymi organami administrującymi a krajowymi jednostkami akredytującymi powinna być objęta najbardziej rygorystycznymi gwarancjami zachowania poufności i tajemnicy służbowej oraz odbywać się zgodnie z właściwymi przepisami krajowymi i unijnymi.
(26) W świetle włączenia emisji z działalności w zakresie transportu morskiego do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji konieczne jest zapewnienie dalszego dostosowania przepisów dotyczących działań weryfikacyjnych i akredytacyjnych mających zastosowanie do emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu morskiego, wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem, do przepisów dotyczących działań weryfikacyjnych i akredytacyjnych mających zastosowanie do emisji gazów cieplarnianych z pozostałych sektorów objętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji, przy jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki sektora transportu morskiego. To dostosowanie przepisów dotyczy w szczególności przepisów odnoszących się do działań weryfikacyjnych, w tym wizyt w obiekcie, wymiany informacji, wymogów dotyczących weryfikatorów oraz wymogów dotyczących krajowych jednostek akredytujących.
(27) Ze względu na zakres niezbędnych zmian w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2016/2072 należy uchylić to rozporządzenie w całości.
(28) Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczą działań w zakresie weryfikacji, zatwierdzania i akredytacji związanych z emisjami gazów cieplarnianych uwalnianymi od 1 stycznia 2024 r. Zapewniają one skuteczne funkcjonowanie unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, który ma obejmować emisje z transportu morskiego od okresu sprawozdawczego rozpoczynającego się 1 stycznia 2024 r., oraz włączenie emisji metanu i podtlenku azotu do zakresu rozporządzenia (UE) 2015/757 począwszy od okresu sprawozdawczego rozpoczynającego się 1 stycznia 2024 r. W związku z tym właściwe jest, aby przepisy niniejszego rozporządzenia miały zastosowanie od dnia 1 stycznia 2024 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
