Decyzja 2023/927 w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w celu wsparcia ukraińskich sił zbrojnych poprzez dostarczanie amunicji

DECYZJA RADY (WPZiB) 2023/927

z dnia 5 maja 2023 r.

w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w celu wsparcia ukraińskich sił zbrojnych poprzez dostarczanie amunicji

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 2,

uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Decyzją Rady (WPZiB) 2021/509 ¹  ustanowiono Europejski Instrument na rzecz Pokoju w celu finansowania przez państwa członkowskie działań Unii w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) służących utrzymaniu pokoju, zapobieganiu konfliktom i umacnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z art. 21 ust. 2 lit. c) Traktatu. W szczególności, zgodnie z art. 1 ust. 2 decyzji (WPZiB) 2021/509, Europejski Instrument na rzecz Pokoju ma być wykorzystywany do finansowania środków pomocy, takich jak działania służące wzmocnieniu zdolności państw trzecich oraz organizacji regionalnych i międzynarodowych dotyczących kwestii wojskowych i obronnych.

(2) Od kilku lat ukraińskie siły zbrojne odpierają rosyjską napaść, ponosząc ofiary zarówno wśród wojska, jak i ludności cywilnej. W lutym 2022 r. doszło do dramatycznej eskalacji rosyjskiej agresji w formie niczym niesprowokowanej pełnoskalowej inwazji sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

(3) W dniu 25 lutego 2022 r. rząd Ukrainy zwrócił się do Unii z pilną prośbą o pomoc polegającą na zapewnieniu sprzętu wojskowego. W odpowiedzi na tę prośbę od dnia 28 lutego 2022 r. udzielane jest wsparcie w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju zgodnie z decyzjami Rady (WPZiB) 2022/338 ²  i (WPZiB) 2022/339 ³ .

(4) Podczas 24. szczytu UE-Ukraina, który odbył się w dniu 3 lutego 2023 r., Unia i jej państwa członkowskie ponownie zapewniły, że będą nadal wspierać Ukrainę i jej obywateli w walce z trwającą wojną napastniczą Rosji, tak długo, jak będzie to potrzebne. Na nadzwyczajnym szczycie Rady Europejskiej w dniach 9 i 10 lutego 2023 r. prezydent Ukrainy podkreślił pilną potrzebę dalszego wsparcia wojskowego na rzecz tego państwa.

(5) W dniu 2 marca 2023 r. Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa (zwany dalej "Wysokim Przedstawicielem") otrzymał wniosek Ukrainy o wsparcie jej sił zbrojnych w postaci dostawy amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm.

(6) W dniu 20 marca 2023 r. Rada zgodziła się na trójtorowe podejście mające na celu, w szczególności, przyspieszenie dostawy i wspólnego zamówienia, które mają objąć 1 milion sztuk amunicji artyleryjskiej dla Ukrainy w ramach wspólnych wysiłków w ciągu najbliższych 12 miesięcy i zaapelowała o szybką realizację tych trzech ścieżek działania, które są wzajemnie powiązane i które należy przeprowadzić równolegle i w skoordynowany sposób. Rada wezwała państwa członkowskie do pilnego dostarczenia Ukrainie amunicji ziemia-ziemia oraz amunicji artyleryjskiej, a także, w razie takiej prośby, pocisków. W odniesieniu do trzeciej ścieżki Rada zwróciła się również do Komisji o przedstawienie konkretnych propozycji mających na celu pilne wsparcie zwiększenia wydajności produkcyjnej europejskiego przemysłu obronnego, zabezpieczenie łańcuchów dostaw, usprawnienie procedur zamówień, zaradzenie brakom w zdolnościach produkcyjnych i propagowanie inwestycji, w tym, w stosownych przypadkach, uruchomienie budżetu Unii.

(7) Rada zaapelowała ponadto do państw członkowskich o możliwie najszybsze wspólne zamówienie dla Ukrainy, przed dniem 30 września 2023 r., amunicji kalibru 155 mm i, w razie takiej prośby ze strony Ukrainy - pocisków w zakładach europejskiego przemysłu obronnego (i w Norwegii), zgodnie z parametrami określonymi w ramach istniejącego przedsięwzięcia Europejskiej Agencji Obrony lub poprzez komplementarne przedsięwzięcia wspólnego nabycia, którym przewodzi jedno z państw członkowskich.

(8) Warunki określone w niniejszej decyzji mają zastosowanie wyłącznie do wspólnego udzielania zamówień, o których mowa w pkt 3 zatwierdzonej przez Radę 20 marca 2023 r. noty na temat przyspieszenia dostaw i wspólnego udzielania zamówień dotyczących amunicji dla Ukrainy, i pozostają bez uszczerbku dla wszelkich warunków, które zostaną określone w przyszłych decyzjach lub rozporządzeniach dotyczących europejskiego przemysłu obronnego.

(9) Środki pomocy mają być realizowane z uwzględnieniem zasad i wymogów określonych w decyzji (WPZiB) 2021/509, w szczególności zgodnie ze wspólnym stanowiskiem Rady 2008/944/WPZiB ⁴ , oraz zgodnie z przepisami dotyczącymi realizacji dochodów i wydatków finansowanych w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (zwanymi dalej "przepisami wykonawczymi dotyczącymi Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju"), w tym z przepisami dotyczącymi pochodzenia sprzętu wojskowego. W drodze odstępstwa od art. 50 księgi 3 przepisów wykonawczych dotyczących Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju i ze względu na szczególne okoliczności udział we wspólnych postępowaniach o udzielenie zamówień na amunicję i pociski, które mają być finansowane w ramach niniejszego środka pomocy, jest otwarty wyłącznie dla podmiotów gospodarczych mających siedzibę w Unii lub w Norwegii, które produkują tę amunicję i pociski w Unii lub w Norwegii, bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych decyzji. Zastosowanie powinny mieć reguły pochodzenia przewidziane w art. 60 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ⁵ . Amunicja i pociski poddane istotnemu etapowi wytwarzania w Unii lub Norwegii, polegającemu na ostatecznym zmontowaniu powinny również być uznawane ze kwalifikujące się. Łańcuchy dostaw tych podmiotów mogą obejmować podmioty mające siedzibę lub zakłady produkcyjne poza Unią lub Norwegią. W tym kontekście należy uwzględnić interesy państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony.

(10) Rada potwierdza, że jest zdecydowana chronić, propagować i urzeczywistniać prawa człowieka, podstawowe wolności i zasady demokratyczne, umacniać praworządność i dobre sprawowanie władzy zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, Powszechną deklaracją praw człowieka i prawem międzynarodowym, w szczególności prawem międzynarodowym praw człowieka i międzynarodowym prawem humanitarnym.

(11) Rada będzie otrzymywać regularnie, raz w miesiącu, informacje na temat realizacji środka pomocy na podstawie niniejszej decyzji, aby monitorować postępy w realizacji celu, którym jest dostarczenie Ukrainie miliona sztuk amunicji artyleryjskiej. Organizowane będą także regularne spotkania na szczeblu krajowych dyrektorów ds. uzbrojenia z Grupą Zadaniową ds. Wspólnych Zamówień w dziedzinie Obronności (Komisja, Europejska Służba Działań Zewnętrznych, Europejska Agencja Obrony), aby ocenić potrzeby oraz zdolności przemysłu, a także by zapewnić niezbędną ścisłą koordynację, zwłaszcza w odniesieniu do dostaw z zapasów, zmiany priorytetów co do istniejących zamówień i w odniesieniu do różnych przedsięwzięć wspólnego nabycia, aby zapewnić odpowiednią realizację trzech różnych ścieżek działania.

(12) Komitet Stałych Przedstawicieli będzie monitorować skoordynowaną i równoległą realizację trójtorowego podejścia.

(13) Rada zaznaczyła też, że nadal jest zdecydowana udzielać Ukrainie wsparcia politycznego i wojskowego, w szczególności poprzez Europejski Instrument na rzecz Pokoju i misję UE w zakresie pomocy wojskowej dla Ukrainy, bez uszczerbku dla szczególnego charakteru polityki bezpieczeństwa i obronnej niektórych państw członkowskich oraz przy zapewnieniu należytego uwzględnienia interesów w zakresie bezpieczeństwa i obrony wszystkich państw członkowskich,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Ustanowienie, cele, zakres i czas trwania

1. Niniejszym ustanawia się środek pomocy na rzecz Ukrainy (zwanej dalej "beneficjentem"), który to środek (zwany dalej "środkiem pomocy") ma zostać sfinansowany z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.

2. Celem środka pomocy jest przyczynianie się do wzmocnienia zdolności i odporności ukraińskich sił zbrojnych, by broniły niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy oraz chroniły ludność cywilną przed trwającą agresją wojskową, poprzez przekazanie amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm, oraz, w razie takiej prośby, pocisków, która to amunicja i pociski zostaną wspólnie jak najszybciej zamówione od europejskiego przemysłu obronnego.

3. Aby osiągnąć cel określony w ust. 2, w ramach środka pomocy finansuje się dostarczenie ukraińskim siłom zbrojnym amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm, oraz, w razie takiej prośby, pocisków. Taka amunicja i takie pociski są zamawiane wspólnie od podmiotów gospodarczych mających siedzibę w Unii lub w Norwegii, które produkują tę amunicję i pociski w Unii lub w Norwegii. Zastosowanie mają reguły pochodzenia określone w art. 60 rozporządzenia (UE) nr 952/2013. Uznaje się, że amunicja i pociski poddane istotnemu etapowi wytwarzania w Unii lub Norwegii, polegającemu na ostatecznym zmontowaniu również się kwalifikują. Łańcuchy dostaw tych podmiotów mogą obejmować podmioty mające siedzibę lub zakłady produkcyjne poza Unią lub Norwegią. W tym kontekście uwzględnia się interesy państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony. Wspólne zamówienia realizowane w ramach niniejszego środka pomocy udzielane są przez podmioty wymienione w art. 4 ust. 3, zgodnie z parametrami określonymi w ramach istniejącego projektu Europejskiej Agencji Obrony lub poprzez uzupełniające projekty wspólnego nabycia prowadzone przez jedno z państw członkowskich.

4. Okres obowiązywania środka pomocy wynosi 56 miesięcy od dnia przyjęcia niniejszej decyzji.

Artykuł  2

Uzgodnienia finansowe

1. Kwota odniesienia przewidziana na pokrycie wydatków związanych ze środkiem pomocy wynosi 1 000 000 000 EUR.

2. Wszystkimi wydatkami zarządza się zgodnie z decyzją (WPZiB) 2021/509 oraz przepisami dotyczącymi realizacji dochodów i wydatków w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (zwanymi dalej "przepisami wykonawczymi dotyczącymi Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju"), w tym przepisami dotyczącymi pochodzenia sprzętu wojskowego. Na zasadzie odstępstwa od art. 50 księgi 3 przepisów wykonawczych dotyczących Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju we wspólnych postępowaniach o udzielenie zamówienia uczestniczyć mogą wyłącznie podmioty gospodarcze, o których mowa w art. 1 ust. 3.

3. Zgodnie z art. 29 ust. 5 decyzji (WPZiB) 2021/509 administrator do spraw środków pomocy może, po przyjęciu niniejszej decyzji, wezwać do wniesienia wkładów maksymalnie do kwoty 1 000 000 000 EUR. Środki finansowe, do których wniesienia wezwał administrator do spraw środków pomocy, mogą być wykorzystane jedynie do pokrycia wydatków w granicach zatwierdzonych przez komitet ustanowiony decyzją (WPZiB) 2021/509 w odpowiednim budżecie korygującym i budżecie rocznym odpowiadających danemu środkowi pomocy.

4. Zamówienia publiczne lub zlecenia zakupu związane z realizacją środka pomocy są zawierane w możliwie najszybszy sposób między dniem 20 marca 2023 r. a dniem 30 września 2023 r. Powiązane wydatki kwalifikują się od dnia 20 marca 2023 r. do dnia określonego przez Radę.

Artykuł  3

Uzgodnienia z beneficjentem

1. Wysoki Przedstawiciel dokonuje z beneficjentem niezbędnych uzgodnień, by zapewnić przestrzeganie przez niego prawa międzynarodowego, w szczególności międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego, i art. 62 ust. 2 decyzji (WPZiB) 2021/509 jako warunku udzielenia wsparcia w ramach środka pomocy.

2. Uzgodnienia, o których mowa w ust. 1, obejmują postanowienia dotyczące zawieszenia i zakończenia wsparcia w ramach środka pomocy w przypadku stwierdzenia, że beneficjent naruszył obowiązki, o których mowa w ust. 1.

Artykuł  4

Wykonanie

1. Wysoki Przedstawiciel jest odpowiedzialny za zapewnienie wykonania niniejszej decyzji zgodnie z decyzją (WPZiB) 2021/509 oraz zgodnie z przepisami wykonawczymi dotyczącymi Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, oraz zgodnie ze zintegrowanymi ramami metodologicznymi dla oceny i określenia środków i kontroli wymaganych w związku ze środkami pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.

2. Specyfikacja amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm oraz pocisków, które to amunicja i pociski mają zostać przekazane w ramach środka pomocy, odpowiada priorytetom, o których powiadomiła Ukraina za pośrednictwem sztabu wojskowego UE. Komitet utworzony na mocy decyzji (WPZiB) 2021/509 decyduje o ramach mających zastosowanie do finansowania działań określonych w art. 1 ust. 3 oraz, w stosownych przypadkach, o uzgodnieniach dotyczących zwrotu kosztów.

3. Realizacja działań, o których mowa w art. 1 ust. 3, może być prowadzona przez:

a) Ministerstwo Obrony Belgii;

b) Ministerstwo Obrony Bułgarii;

c) Ministerstwo Obrony Chorwacji;

d) Ministerstwo Obrony Cypru;

e) Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej;

f) Ministerstwo Obrony Danii;

g) Estońskie Centrum Inwestycji Obronnych (ECDI) w imieniu Ministerstwa Obrony Estonii;

h) Ministerstwo Obrony Finlandii;

i) Ministerstwo Obrony Francji;

j) Ministerstwo Obrony, Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ojczyźnianych Niemiec;

k) Ministerstwo Obrony Grecji;

l) Ministerstwo Obrony Włoch;

m) Ministerstwo Obrony Łotwy oraz Państwowe Centrum Logistyki i Zamówień Obronnych Łotwy;

n) Ministerstwo Obrony Narodowej Litwy;

o) Dyrekcję Obrony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i Europejskich Luksemburga;

p) Ministerstwo Obrony Niderlandów;

q) Ministerstwo Obrony Polski;

r) Ministerstwo Obrony Portugalii;

s) Ministerstwo Obrony Narodowej Rumunii;

t) Ministerstwo Obrony Republiki Słowackiej;

u) Ministerstwo Obrony Słowenii;

v) Ministerstwo Obrony Hiszpanii;

w) Ministerstwo Obrony Szwecji/Szwedzka Agencja Obronności.

Artykuł  5

Wsparcie państw członkowskich

Państwa członkowskie zezwalają na tranzyt amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm oraz pocisków, w tym personelu towarzyszącego, przez swoje terytoria, w tym swoją przestrzeń powietrzną, w sposób zgodny z art. 56 ust. 3 decyzji (WPZiB) 2021/509.

Artykuł  6

Monitorowanie, kontrola i ocena

1. Wysoki Przedstawiciel monitoruje przestrzeganie przez beneficjenta obowiązków określonych w art. 3. Monitorowanie to jest wykorzystywane do zapewnienia świadomości kontekstu i ryzyka naruszenia obowiązków określonych zgodnie z art. 3 oraz do przyczyniania się do zapobiegania takim naruszeniom, w tym naruszaniu prawa międzynarodowego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego przez jednostki sił zbrojnych Ukrainy wspierane w ramach środka pomocy.

2. Kontrola sprzętu po wysyłce jest zorganizowana w sposób zgodny ze zintegrowanymi ramami metodologicznymi dla oceny i określenia środków i kontroli wymaganych w związku ze środkami pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.

Artykuł  7

Sprawozdawczość

W okresie wdrażania Wysoki Przedstawiciel przedstawia Komitetowi Politycznemu i Bezpieczeństwa (KPiB) półroczne sprawozdania z realizacji środka pomocy, zgodnie z art. 63 decyzji (WPZiB) 2021/509. Będą one uzupełniane regularnymi, comiesięcznymi aktualizacjami dla Rady na temat wdrażania środka pomocy, w tym postępów w realizacji jego celu, w oparciu o informacje przekazywane przez państwa członkowskie na temat dostaw amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm oraz, w razie takiej prośby, pocisków. Administrator do spraw środków pomocy regularnie informuje Komitet Instrumentu ustanowiony decyzją (WPZiB) 2021/509 o realizacji dochodów i wydatków zgodnie z art. 38 tej decyzji, w tym poprzez dostarczanie informacji na temat uczestniczących dostawców i podwykonawców.

Artykuł  8

Zawieszenie i zakończenie

1. KPiB może podjąć decyzję o całkowitym lub częściowym zawieszeniu realizacji środka pomocy zgodnie z art. 64 decyzji (WPZiB) 2021/509.

2. KPiB może też zalecić Radzie zakończenie środka pomocy.

Artykuł  9

Wejście w życie

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem przyjęcia.

Niniejszą decyzję stosuje się od dnia 20 marca 2023 r.

Sporządzono w Brukseli dnia 5 maja 2023 r.

1 Decyzja Rady (WPZiB) 2021/509 z dnia 22 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju oraz uchylenia decyzji (WPZiB) 2015/528 (Dz.U. L 102 z 24.3.2021, s. 14).

2 Decyzja Rady (WPZiB) 2022/338 z dnia 28 lutego 2022 r. w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w odniesieniu do dostarczenia ukraińskim siłom zbrojnym sprzętu wojskowego i platform wojskowych o śmiercionośnej sile (Dz.U. L 60 z 28.2.2022, s. 1).

3 Decyzja Rady (WPZiB) 2022/339 z dnia 28 lutego 2022 r. w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w celu wsparcia ukraińskich sił zbrojnych (Dz.U. L 61 z 28.2.2022, s. 1).

4 Wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB z dnia 8 grudnia 2008 r. określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego (Dz.U. L 335 z 13.12.2008, s. 99).

5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz.U. L 269 z 10.10.2013, s. 1).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2023.123.27
• Rodzaj: Decyzja
• Tytuł: Decyzja 2023/927 w sprawie środka pomocy w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju w celu wsparcia ukraińskich sił zbrojnych poprzez dostarczanie amunicji
• Data aktu: 05/05/2023
• Data ogłoszenia: 08/05/2023
• Data wejścia w życie: 20/03/2023, 05/05/2023