a także mając na uwadze, co następuje:(1) W rozporządzeniu (UE) nr 536/2014 ustanowiono ramy prawne przeprowadzania badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi w Unii w celu zapewnienia ochrony praw osób biorących udział w takich badaniach ("uczestnicy"), ich bezpieczeństwa i dobrostanu oraz wiarygodności i odporności danych uzyskanych w takich badaniach. W szczególności, chociaż ogólna odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa uczestników spoczywa na sponsorze badania klinicznego, jest ona wzmocniona dodatkowym nadzorem ze strony państw członkowskich, w tym poprzez współpracę tych państw przy ocenie bezpieczeństwa badanych produktów leczniczych.
(2) Art. 42 i 43 rozporządzenia (UE) nr 536/2014 stanowią, że sponsor badania klinicznego ma obowiązek zgłaszać podejrzewane niespodziewane poważne działania niepożądane badanych produktów leczniczych wykorzystywanych w badaniu klinicznym i składać co roku sprawozdania dotyczące bezpieczeństwa Europejskiej Agencji Leków ("Agencja") za pośrednictwem bazy danych, o której mowa w art. 40 ust. 1 tego rozporządzenia. Informacje zgłaszane na podstawie tych przepisów Agencja ma przekazywać zainteresowanym państwom członkowskim, które mają współpracować przy ocenie tych informacji, w stosownych przypadkach z udziałem właściwej komisji etycznej, zgodnie z art. 44 rozporządzenia (UE) nr 536/2014.
(3) Ustanowienie ram dzięki określeniu zasad współpracy między państwami członkowskimi przy ocenie informacji i sprawozdań przedstawianych na podstawie art. 42 i 43 rozporządzenia (UE) nr 536/2014 wzmacnia harmonizację bezpieczeństwa i zwiększa kontrolę w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem w Unii. Powinno to zwiększyć bezpieczeństwo uczestników badań klinicznych i przyczynić się do poprawy odporności danych dotyczących profilu bezpieczeństwa badanych produktów leczniczych i odpowiadających im substancji czynnych.
(4) Nadzór nad bezpieczeństwem substancji czynnych wykorzystywanych jako badane produkty lecznicze w badaniach klinicznych dopuszczonych tylko w jednym państwie członkowskim (jednokrajowe substancje czynne), substancji czynnych w badanych produktach leczniczych stosowanych jako produkt referencyjny, w tym jako placebo, oraz substancji czynnych stosowanych w pomocniczych produktach leczniczych nie powinien być objęty zakresem niniejszego rozporządzenia.
(5) Aby zapewnić skuteczną i efektywną współpracę między państwami członkowskimi przy ocenie informacji i sprawozdań przedstawianych na podstawie art. 42 i 43 rozporządzenia (UE) nr 536/2014, dla każdej substancji czynnej stosowanej w badanych produktach leczniczych należy wyznaczyć państwo członkowskie, które będzie oceniać te informacje i sprawozdania ("państwo członkowskie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa"), opierając się na sprawiedliwym obciążeniu pracą państw członkowskich oraz na posiadanej wiedzy specjalistycznej dotyczącej danej substancji czynnej.
(6) Biorąc pod uwagę znaczny ubytek substancji czynnych w trakcie cyklu rozwoju oraz fakt, że tylko część substancji czynnych będzie badana w Unii jako wielokrajowe substancje czynne, informacje dotyczące bezpieczeństwa w przypadku jednokrajowych substancji czynnych powinny być oceniane przez państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy. Oceny te dokonywane przez państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy powinny być rejestrowane w sposób zapewniający przejrzystość i umożliwiający ciągłość w sytuacji, gdy pierwotnie jednokrajowa substancja czynna staje się wielokrajową substancją czynną, na przykład w wyniku rozszerzenia badania klinicznego na inne państwo członkowskie lub w przypadku wydania przez inne państwo członkowskie pozwolenia na badanie kliniczne dotyczące tej samej substancji czynnej. Gdy jednokrajowa substancja czynna stanie się wielokrajową substancją czynną, powinna zostać poddana skoordynowanej ocenie bezpieczeństwa.
(7) Wybór pierwszego państwa członkowskiego przeprowadzającego ocenę bezpieczeństwa substancji czynnej do celów współpracy w zakresie bezpieczeństwa jest prowadzony przez państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy, o którym mowa w art. 5 rozporządzenia (UE) nr 536/2014, w pierwszym badaniu klinicznym z wykorzystaniem tej substancji czynnej w Unii. Państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy powinno wybrać państwo członkowskie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa, jeżeli zainteresowanie przeprowadzeniem oceny bezpieczeństwa danej substancji czynnej wyrazi więcej niż jedno państwo członkowskie lub żadne państwo członkowskie nie wyrazi takiego zainteresowania.
(8) Zadania związane z oceną bezpieczeństwa powinny być rozdzielone proporcjonalnie między państwa członkowskie. Obciążenie pracą wynikające z nadzoru nad bezpieczeństwem substancji czynnej może zależeć m.in. od istniejącej wiedzy na temat bezpieczeństwa substancji czynnej i dostosowania ryzyka pod względem częstotliwości przeprowadzania przeglądu oraz zakresu ocen.
(9) Aby zachować proporcjonalny podział pracy między państwami członkowskimi na przestrzeni czasu, powinna istnieć możliwość, by na wniosek państwa członkowskiego pierwotnie przeprowadzającego ocenę bezpieczeństwa przekazać rolę państwa członkowskiego przeprowadzającego ocenę bezpieczeństwa, w przypadku gdy państwo członkowskie pierwotnie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa nie jest już zainteresowanym państwem członkowskim w odniesieniu do jakiegokolwiek badania klinicznego z wykorzystaniem substancji czynnej lub gdy jego nakład pracy związany z rolą państwa członkowskiego przeprowadzającego ocenę bezpieczeństwa staje się nieproporcjonalnie duży w porównaniu z nakładem pracy pozostałych państw członkowskich. Konieczne jest jednak zapewnienie ciągłości przeprowadzania oceny bezpieczeństwa w każdym momencie podczas procesu ponownego wyboru państwa członkowskiego przeprowadzającego ocenę bezpieczeństwa.
(10) Państwa członkowskie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa powinny poddawać ocenie informacje przedłożone jako podejrzewane niespodziewane poważne działania niepożądane oraz informacje przedstawione w rocznych sprawozdaniach dotyczących bezpieczeństwa, o których mowa w art. 42 i 43 rozporządzenia (UE) nr 536/2014. Jeżeli w wyniku tych ocen pojawią się zastrzeżenia co do bezpieczeństwa, państwo członkowskie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa powinno przygotować ogólne zalecenia dotyczące bezpieczeństwa substancji czynnej skierowane do państw członkowskich pełniących rolę sprawozdawców oraz do zainteresowanych państw członkowskich zaangażowanych w badania kliniczne obejmujące badane produkty lecznicze zawierające tę substancję czynną. Umożliwi to odpowiednim państwom członkowskim pełniącym rolę sprawozdawców oraz zainteresowanym państwom członkowskim wprowadzenie w stosownych przypadkach właściwych i proporcjonalnych środków naprawczych i podjęcie innych działań w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem w odniesieniu do danej substancji czynnej.
(11) Ponadto państwa członkowskie pełniące rolę sprawozdawców mogą rozważyć zaangażowanie państwa członkowskiego przeprowadzającego ocenę bezpieczeństwa w ocenę wniosków o istotne zmiany w informacjach referencyjnych dotyczących bezpieczeństwa, składanych zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 536/2014. Istotne zmiany w informacjach referencyjnych dotyczących bezpieczeństwa mogą mieć wpływ na określenie spodziewanego charakteru wystąpienia poważnych działań niepożądanych oraz, w konsekwencji, na zgłaszanie podejrzewanych niespodziewanych poważnych działań niepożądanych. Aby określić spodziewany charakter wystąpienia poważnych działań niepożądanych w odniesieniu do badanego produktu leczniczego, właściwe jest zatem ustanowienie zharmonizowanego podejścia do oceny bezpieczeństwa, przyjmując za podstawę wspólny dokument referencyjny. Państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy i zainteresowane państwa członkowskie pozostaną odpowiedzialne za ocenę wszelkich istotnych zmian w informacjach referencyjnych dotyczących bezpieczeństwa.
(12) Aby dodatkowo zwiększyć nadzór i harmonizację, a także aby uniknąć sytuacji, w której różne państwa członkowskie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa oceniają różne badane produkty lecznicze zawierające tę samą substancję czynną, jedno państwo członkowskie przeprowadzające ocenę bezpieczeństwa powinno w miarę możliwości oceniać bezpieczeństwo wszystkich badanych produktów leczniczych zawierających tę samą substancję czynną, niezależnie od badanej postaci farmaceutycznej i mocy lub badanych wskazań i niezależnie od tego, czy są one stosowane w kilku badaniach klinicznych zarządzanych przez tych samych lub różnych sponsorów. Takie skoordynowane podejście do oceny bezpieczeństwa oparte na substancji czynnej, a nie na badanym produkcie leczniczym, pozwala uniknąć powielania działań, a jednocześnie dostarcza państwom członkowskim przeprowadzającym ocenę bezpieczeństwa wystarczający kontekst do prowadzenia takich ocen. Podejście to jest również zgodne z odpowiednimi wytycznymi dotyczącymi raportu o bezpieczeństwie leku w trakcie rozwoju opracowanymi przez Międzynarodową konferencję ds. harmonizacji wymagań technicznych dla rejestracji produktów leczniczych stosowanych u ludzi (ICH E2F), w których zaleca się sporządzanie pojedynczego raportu o bezpieczeństwie substancji czynnej w celu promowania kompleksowej analizy.
(13) W odniesieniu do częstotliwości przeprowadzania przeglądu informacji dotyczących bezpieczeństwa, zakresu ich oceny oraz terminów oceny i zgłaszania należy przyjąć podejście oparte na analizie ryzyka. Dostosowanie ryzyka powinno zależeć od wiedzy na temat profilu bezpieczeństwa substancji czynnej. Na przykład substancje czynne, dla których wydano pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w Unii, mogą być rzadziej poddawane przeglądom w porównaniu z substancjami czynnymi, dla których nie wydano takiego pozwolenia.
(14) Odpowiednie systemy informacyjne, którymi zarządza Agencja, w tym system informacji o badaniach klinicznych, baza danych EudraVigilance oraz słownik produktów leczniczych UE, powinny służyć wspieraniu współpracy państw członkowskich w zakresie oceny bezpieczeństwa substancji czynnych stosowanych jako badane produkty lecznicze w badaniach klinicznych. Umożliwiłoby to integrację informacji na temat oceny bezpieczeństwa badań klinicznych oraz współpracę w tym zakresie, co znacznie przyczyni się do lepszego zrozumienia bezpieczeństwa produktów leczniczych, które planuje się wprowadzić na rynek unijny lub które są już na nim dostępne.
(15) Komisja powinna być w stanie kontrolować, czy państwa członkowskie prawidłowo nadzorują zgodność z przepisami określonymi w odniesieniu do skoordynowanej oceny bezpieczeństwa informacji przedstawianych w zgłoszeniach o podejrzewanych niespodziewanych poważnych działaniach niepożądanych oraz w rocznych sprawozdaniach dotyczących bezpieczeństwa.
(16) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi ustanowionego dyrektywą 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 2 .
(17) Rozpoczęcie stosowania niniejszego rozporządzenia powinno mieć miejsce równocześnie z rozpoczęciem stosowania rozporządzenia (UE) nr 536/2014,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: