PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii za rok budżetowy 2020,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0118/2022),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii ("Centrum") na rok budżetowy 2020 wynosił 18 048 883 EUR, co stanowi minimalny spadek o 0,71 % w porównaniu z 2019 r.; mając na uwadze, że budżet Centrum pochodzi głównie (90 %) z budżetu Unii;
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Centrum za rok budżetowy 2020 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Centrum jest wiarygodne oraz że operacje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z zadowoleniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2020 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 100 %, podobnie jak w roku 2019; odnotowuje, że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 94,73 %, co oznacza spadek o 3,56 % w porównaniu z poprzednim rokiem;
Wyniki
2. podkreśla ważną rolę Centrum w dostarczaniu decydentom politycznym i praktykom analiz i informacji dotyczących narkotyków i narkomanii oraz pojawiających się tendencji w celu skutecznego przeciwdziałania nielegalnemu zażywaniu narkotyków i handlowi nimi oraz w celu przyczynienia się do działań na rzecz zdrowszej Europy w drodze rozwiązywania ważnych kwestii zdrowia publicznego dotyczących narkotyków; przypomina, że handel narkotykami uznano za główne źródło zysków i kanał rekrutacji przestępczości zorganizowanej i terroryzmu, dlatego podkreśla, że Centrum przyczynia się także do bezpieczeństwa w Europie;
3. z zadowoleniem odnotowuje 35 publikacji Centrum, w tym analizy strategiczne i sytuacyjne oraz oceny zagrożeń, zawierające informacje na temat strategii politycznych i praktyk; z zadowoleniem przyjmuje ścisłą współpracę między Centrum a innymi agencjami w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (WSiSW), takimi jak Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej i Europol, oraz wspólne publikacje wydane w 2020 r.;
4. z zadowoleniem przyjmuje zorganizowanie w 2020 r. Europejskiej Letniej Szkoły Antynarkotykowej w formacie czysto cyfrowym, która przyciągnęła 49 uczestników z 30 krajów; uważa, że kluczowe znaczenie ma dalsze podnoszenie świadomości na temat znaczenia podejścia opartego na profilaktyce i zdrowiu psychicznym we wszystkich obszarach polityki antynarkotykowej;
5. zwraca uwagę na wkład Centrum, w postaci rocznych raportów, w opracowywanie agendy i planu działania UE w zakresie środków odurzających na lata 2021-2025 oraz rolę, jaką Centrum odegra w jego wdrażaniu;
6. zauważa, że model pomiaru wyników Centrum określa ograniczoną liczbę (10) złożonych kluczowych wskaźników skuteczności działania (KPI), które są wykorzystywane do pomiaru skuteczności osiągania pożądanych wyników i wydajności wykorzystania przydzielonych zasobów oraz które są uzupełniane przez KPI wyższego szczebla, koncentrujące się na wynikach i oddziaływaniu; zauważa, że Centrum określiło 55 celów dla wskaźników skuteczności działania wyższego szczebla; zauważa, że w 2020 r. dwa cele okazały się nie mieć zastosowania, 81 % zostało osiągniętych, a 19 % zostało osiągniętych częściowo;
7. zauważa, że większość prac Centrum w 2020 r. poświęcono zbieraniu informacji na temat wpływu COVID-19 na problem narkotyków w Europie oraz że Centrum uruchomiło 12 nowych środków w 2020 r., w tym przygotowało specjalne sprawozdania i strony internetowe, aby na czas dostarczyć informacji i środków na walkę z COVID-19;
8. zauważa, że Centrum częściowo osiągnęło cel dotyczący liczby dni szkoleniowych na jednego pracownika (cel 3 dni, osiągnięto 1,9 dnia), ponieważ w wyniku pandemii kilka zaplanowanych szkoleń musiało zostać odwołanych z powodu siły wyższej; zauważa, że cel dotyczący dokumentów uzupełniających udostępnianych krajowym punktom kontaktowym na dwa tygodnie przed posiedzeniami został częściowo osiągnięty, zważywszy na niepewność związaną z wieloma posiedzeniami Centrum spowodowaną nieoczekiwanymi lockdownami i niepewnością co do formatu posiedzeń; zauważa, że z powodu pandemii kluczowe wskaźniki skuteczności działania dotyczące realizacji programu prac i skutecznej realizacji projektów pomocy technicznej z państwami trzecimi osiągnięto tylko częściowo;
9. z zadowoleniem przyjmuje współpracę Centrum z innymi agencjami oraz jego wkład w sieć agencji WSiSW.
Polityka kadrowa
10. zauważa, że na dzień 31 grudnia 2020 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 93,69 % - przyjęto 7 urzędników i 62 pracowników zatrudnionych na czas określony na 10 stanowisk dla urzędników i 66 stanowisk dla pracowników zatrudnionych na czas określony zatwierdzonych w budżecie Unii (w porównaniu z 76 zatwierdzonymi stanowiskami w 2019 r.); zauważa, że ponadto w 2020 r. dla Centrum pracowało 34 pracowników kontraktowych, 1 oddelegowany ekspert krajowy oraz 3 pracowników tymczasowych i konsultantów;
11. ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że Trybunał stwierdził powtarzające się niedociągnięcia w kilku agencjach w odniesieniu do korzystania z usług pracowników zewnętrznych i pracowników tymczasowych; apeluje o rozwiązanie problemu zależności od naboru kadr z zewnątrz w tej ważnej dziedzinie oraz o stosowanie odpowiednich przepisów prawa pracy; odnotowuje wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 11 listopada 2021 r. w sprawie C-948/19 2 , w którym uznano, że pracownicy agencji tymczasowych w agencjach UE są objęci zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/104/WE 3 ; wzywa Centrum, aby w jak największej mierze korzystało z pracy stałych pracowników, a Komisję do zapewnienia odpowiednich zasobów ludzkich w tym celu;
12. z niepokojem zauważa brak równowagi płci w kadrze kierowniczej najwyższego szczebla Centrum, w skład której wchodzą 2 kobiety (22,2 %) i 7 mężczyzn (77,8 %), jak i w zarządzie złożonym z 22 mężczyzn (69 %) oraz 10 kobiet (31 %); zauważa, że ogółem personel składał się z 46 mężczyzn (45,1 %) i 56 kobiet (54,9 %); zwraca się do Centrum, aby w przyszłości zapewniło równowagę płci na szczeblu kadry kierowniczej; apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby podczas mianowania kandydatów na członków zarządu Centrum uwzględniały znaczenie równowagi płci;
Zamówienia publiczne
13. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2020 r. Centrum zawarło umowę o gwarantowanym poziomie usług z Dyrekcją Generalną ds. Informatyki (DIGIT) Komisji Europejskiej na świadczenie usług związanych z zamówieniami publicznymi w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych i e-zamówieniami (usługi e-Prior); zauważa, że jeśli chodzi o realizację zamówień, plan zamówień na 2020 r. został wprowadzony zgodnie z planem zarządzania Centrum na 2020 r. i pomyślnie zrealizowany w ścisłej współpracy ze wszystkimi działami; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Trybunał nie miał uwag co do stosowania przez Centrum przepisów dotyczących zamówień publicznych;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
14. uznaje istniejące środki i bieżące wysiłki Centrum na rzecz zapewnienia przejrzystości, zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi oraz zapewnienia ochrony sygnalistom; zauważa, że Centrum opublikowało na swojej stronie internetowej życiorysy członków zarządu, dyrektora i ekspertów zewnętrznych będących członkami komitetu naukowego; z zadowoleniem przyjmuje opublikowane przez Centrum deklaracje o braku konfliktu interesów członków zarządu;
15. zauważa, że istnienie ryzyka konfliktu interesów jest oceniane z upoważnienia dyrektora Centrum, a zarząd w razie potrzeby przyjmuje środki mające na celu zapobieganie konfliktowi interesów lub unikanie go; zauważa, że w 2020 r. nie zgłoszono żadnego przypadku konfliktu interesów, nie przeprowadzono żadnego dochodzenia ani nie zakończono żadnego postępowania;
Reakcja na COVID-19 i ciągłość działania
16. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Centrum ustanowiło grupę zadaniową w celu koordynowania reakcji w zakresie zdrowia publicznego na pandemię w marcu 2020 r. po uruchomieniu planu zarządzania kryzysowego Centrum oraz wprowadzeniu środków mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa personelu i ciągłości działania; odnotowuje, że Centrum uruchomiło swój plan ciągłości działania oraz że oprócz pracy zdalnej pracowników kluczowe środki obejmowały cotygodniowe posiedzenia zespołu reagowania na incydenty (składającego się z dyrektora Centrum, kierownika ds. ciągłości działania, doradcy medycznego Centrum i innych kluczowych pracowników), ustanowienie jasnych protokołów i procedur dostępu do pomieszczeń Centrum oraz komunikowania się w sprawie wydarzeń związanych z COVID-19, ponowne zdefiniowanie przepływu pracy w niektórych kluczowych obszarach w celu przejścia z obiegu papierowego na w pełni elektroniczny oraz dopilnowanie, by infrastruktura ICT sprzyjała wysiłkom organizacji w zakresie pracy zdalnej;
17. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie centralnej strony informacyjnej poświęconej COVID-19 mającej zapewnić zasoby i zwiększyć świadomość na temat wpływu tej choroby na osoby zażywające narkotyki oraz podmioty świadczące usługi w zakresie przeciwdziałania narkomanii, w tym służby więzienne, oraz 28 nowych projektów opracowanych przez Centrum, z których 11 poświęcono COVID-19;
Kontrola wewnętrzna
18. zauważa, że Centrum zakończyło działania następcze w związku z zaleceniami z przeprowadzonego w 2017 r. audytu Służby Audytu Wewnętrznego dotyczącego zarządzania danymi i związanego z nim planu działania; zauważa, że strategiczny plan audytu wewnętrznego Służby Audytu Wewnętrznego na lata 2020-2022 obejmuje dwa przyszłe tematy audytu dla Centrum, mianowicie zarządzanie zasobami ludzkimi oraz planowanie i programowanie strategiczne, a także że plan audytu obejmuje również działania następcze i rezerwowy temat audytu dotyczący współpracy międzynarodowej; zauważa, że Służba Audytu Wewnętrznego rozpoczęła wstępne rozmowy w ramach audytu dotyczącego zarządzania zasobami ludzkimi w listopadzie 2020 r. oraz że prace w terenie przeprowadzono w styczniu 2021 r.;
19. przyjmuje do wiadomości, że sprawozdanie z audytu dotyczące zarządzania projektami informatycznymi w Centrum zawierało dwa bardzo ważne zalecenia, dotyczące określenia i przyjęcia procesu zarządzania wymaganiami oraz przyjęcia metodologii rozwoju systemów; zauważa, że oba zalecenia zostały wdrożone w 2019 r. i formalnie zamknięte przez Służbę Audytu Wewnętrznego w 2020 r.; zauważa, że sprawozdanie z audytu dotyczące zarządzania gromadzeniem danych, walidacją i zapewnianiem jakości w Centrum zawierało jedno bardzo ważne zalecenie, którego celem było lepsze zdefiniowanie potrzeb biznesowych Centrum oraz określenie powiązanych funkcji informatycznych wspierających gromadzenie danych, walidację i proces zapewniania jakości; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Centrum uzgodniło ze Służbą Audytu Wewnętrznego plan działania w celu realizacji tego zalecenia, który został odpowiednio i skutecznie wdrożony oraz że zalecenie zostało formalnie zamknięte przez Służbę Audytu Wewnętrznego w styczniu 2020 r.;
20. zauważa, że po wprowadzeniu nowych ram kontroli wewnętrznej w 2017 r. i utworzeniu repozytorium ze stanem wdrożenia w 2018 r. ostateczna wersja repozytorium na temat nowych ram kontroli wewnętrznej została zatwierdzona przez dyrektora Centrum w marcu 2019 r.; zauważa, że Centrum przeprowadziło ocenę swojego systemu kontroli wewnętrznej w 2020 r., stwierdzając, że wszystkie elementy są obecne i funkcjonują oraz że ocena wskazała dwie zasady kontroli wewnętrznej, w których konieczne są pewne ulepszenia - dotyczące działań kontrolnych oraz informacji i komunikacji - ale które nie wpłynęły na ogólną skuteczność systemu kontroli wewnętrznej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Centrum podejmuje niezbędne działania naprawcze w celu uzupełnienia stwierdzonych braków;
21. zauważa, że strategia Centrum w zakresie zwalczania nadużyć finansowych powstała w sierpniu 2016 r. i została zgłoszona jako w pełni wdrożona w skonsolidowanym rocznym sprawozdaniu z działalności Centrum; zauważa, że Centrum rozpoczęło procedurę przeglądu strategii w zakresie zwalczania nadużyć finansowych, która miała zostać w pełni odnowiona do czerwca 2021 r.; wzywa Centrum do monitorowania tej kwestii i przedstawienia organowi udzielającemu absolutorium sprawozdania na temat osiągniętego postępu;
Inne uwagi
22. zauważa, że Centrum aktywnie monitoruje swoje wyniki w zakresie ochrony środowiska i śladu węglowego, stale ulepszając cykle zmniejszania śladu węglowego na przestrzeni lat w porównaniu z ustalonym poziomem bazowym z 2014 r., z 9,99 ton na pracownika do 5,66 ton w 2019 r.; odnotowuje znaczny spadek w 2020 r. do 0,82 tony na pracownika, spowodowany związanym z COVID-19 zmniejszeniem liczby podróży służbowych i transportu, a także przejściem Centrum na energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii, która jest neutralna pod względem emisji CO2; wzywa Centrum do dalszego monitorowania zużycia energii i do dalszego przyjmowania środków mających na celu zmniejszenie śladu węglowego, uznając jednocześnie, że Centrum posiada wzorcowy system;
23. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 4 maja 2022 r. 4 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
