Rezolucja 2020/1875 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (przed dniem 11 września 2018 r.: Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego) za rok budżetowy 2018

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2020/1875

z dnia 14 maja 2020 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (przed dniem 11 września 2018 r.: Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego) za rok budżetowy 2018

PARLAMENT EUROPEJSKI,

– uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego za rok budżetowy 2018,

– uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

– uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0074/2020),

A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków ¹  ostateczny budżet Agencji Unii Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2018 wyniósł 197 871 000 EUR, co stanowi wzrost o 3,27 % w porównaniu z 2017 r.; mając na uwadze, że 36 915 000 EUR w budżecie Agencji pochodzi z budżetu Unii ² , natomiast 102 992 000 EUR stanowi dochód z opłat i należności;

B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2018 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że operacje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;

Zarządzanie budżetem i finansami

1. zauważa z zadowoleniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2018 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 98,31 %, co oznacza spadek o 1,02 % w porównaniu z rokiem 2017; ponadto zwraca uwagę, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności wyniósł 90,26 %, co oznacza spadek o 3,49 % w porównaniu z rokiem 2017;

Wyniki

2. zauważa, że po kontroli Agencji przeprowadzonej w 2017 r. przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) w czerwcu 2018 r. ICAO opublikowała wyniki potwierdzające bardzo wysoki wskaźnik wykonania, co plasuje Agencję wśród trzech najlepszych organów regulacyjnych ds. lotnictwa na świecie;

3. uznaje, że Agencja przyczynia się do poprawy efektywności wywiadu i stanu bezpieczeństwa, a dzięki programowi "Data4Safety" powstanie w szczególności platforma dużych zbiorów danych oraz poprawi się zdolność analityczna na szczeblu europejskim;

4. zachęca Agencję do kontynuowania swojej polityki w zakresie cyfryzacji;

5. stwierdza z zadowoleniem, że Agencja dzieli zasoby na pokrywające się zadania z innymi agencjami, w szczególności z Europejską Agencją ds. Bezpieczeństwa Żywności, Europejską Fundacją Kształcenia oraz Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych w zakresie badań, e-uczenia się, usług w chmurze i LinkedIn oraz szkoleń w dziedzinie świadomości ekologicznej; stanowczo zachęca Agencję do aktywnego poszukiwania dalszych i szerszych płaszczyzn współpracy ze wszystkimi agencjami Unii;

6. odnotowuje, że w 2018 r. przeprowadzono zewnętrzną ocenę procesów stosowanych przez Agencję w pracach nad jednolitym dokumentem programowym, a także ocenę metod konsultacji z najważniejszymi zainteresowanymi podmiotami przy opracowywaniu tego dokumentu; zauważa, że Agencja opracowuje plan działania dotyczący potencjalnych usprawnień;

7. podkreśla kluczową rolę Agencji w zapewnianiu najwyższego możliwego poziomu bezpieczeństwa lotniczego i ochrony środowiska na szybko rozwijającym się rynku lotniczym; podkreśla, że rok 2018 był dla Agencji przełomowy z powodu wejścia w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 ³ ; uznaje, że zwiększony zakres odpowiedzialności i obciążenie pracą Agencji nie szły w parze z proporcjonalnym zwiększeniem jej zasobów, co znacznie utrudniło Agencji realizację jej zadań i celów w 2018 r. oraz doprowadziło do odroczenia lub obniżenia rangi niektórych działań; powtarza, że Agencji, w której odnotowano redukcję zatrudnienia do 767 pracowników zatrudnionych w dniu 31 grudnia 2018 r. (w porównaniu z 771 pracownikami w 2017 r.), należy zapewnić odpowiednie zasoby finansowe i kadrowe, aby mogła wykonywać ważne zadania, jakie jej powierzono;

8. przypomina wkład Agencji w opracowanie inteligentnych norm dotyczących emisji hałasu i emisji CO ₂ oraz odpowiedzialność Agencji za certyfikację środowiskową lotniczych wyrobów, części i akcesoriów; uważa, że dysponująca dodatkowymi zasobami Agencja może odgrywać wiodącą rolę w opracowywaniu i wdrażaniu środków na rzecz poprawy zrównoważonego charakteru lotnictwa;

9. docenia istotne wysiłki Agencji w celu utworzenia jednolitego europejskiego obszaru bezzałogowych statków powietrznych;

10. wyraża zaniepokojenie, że lotnictwo stanowi kuszący cel cyberataków oraz że błędy oprogramowania mogą mieć poważne skutki; wzywa Agencję, aby wspólnie z Europejskim Centrum ds. Cyberbezpieczeństwa w Lotnictwie nadal zwiększała odporność cyfrową lotnictwa europejskiego;

11. wyraża zaniepokojenie, że zbliżające się włączenie zdalnie kierowanego bezzałogowego systemu powietrznego wywoła wśród społeczeństwa obawy co do bezpieczeństwa; wzywa Agencję, aby w większym stopniu brała pod uwagę ogólne względy bezpieczeństwa oraz zastrzeżenia organów dotyczące ścigania przestępstw;

12. apeluje do Agencji o dopilnowanie, aby Unia uzyskała - jak najszybciej, jednak nie kosztem bezpieczeństwa - jednolite i łatwe w stosowaniu przepisy dotyczące komercyjnej sprzedaży dronów; wyraża zaniepokojenie, że Agencja nie dysponuje wystarczającymi zasobami finansowymi i kadrowymi do realizacji tego nowego zadania;

13. zauważa, że Agencja zakończyła rok z całkowitym deficytem w wysokości 2 000 000 EUR (nadwyżka w wysokości 700 000 EUR związana z działalnością finansowaną z dotacji oraz deficyt w wysokości 2 700 000 EUR związany z działalnością finansowaną z opłat i honorariów); zauważa, że deficyt związany z opłatami i honorariami odejmuje się od skumulowanej nadwyżki, co zmniejsza ją z 54 900 000 EUR do 52 200 000 EUR; zauważa, że jeśli chodzi o działania związane z opłatami i honorariami, dochody wzrosły o 1 800 000 EUR w porównaniu z 2017 r., ale koszty personelu wzrosły o 3 700 000 EUR, koszty administracyjne o 900 000 EUR, a koszty operacyjne o 2 600 000 EUR; odnotowuje, że w przypadku działań związanych z dotacją zwiększenie dotacji o 2 000 000 EUR wystarczyło na pokrycie wzrostu kosztów administracyjnych o 100 000 EUR, a wydatków operacyjnych o 1 400 000 EUR;

14. pochwala kroki podjęte w celu zwiększenia skuteczności Agencji, takie jak uruchomienie programu Lean Efficiency Agility i inne inicjatywy na rzecz skuteczności, które doprowadziły do całkowitego zmniejszenia obciążenia pracą odpowiadającego 16 ekwiwalentom pełnego czasu pracy i umożliwiły Agencji przesunięcie stanowisk i poradzenie sobie ze zwiększonym obciążeniem pracą i z nowymi wymogami dotyczącymi jakości przyszłych działań; z zadowoleniem przyjmuje również coraz powszechniejszą cyfryzację, automatyzację i upraszczanie procesów finansowych, dzięki czemu 86 % transakcji finansowych odbywa się bez użycia dokumentów papierowych;

15. wyraża zadowolenie w związku z tym, że Agencja wdrożyła zalecenie Trybunału dotyczące zapewnienia niezależności księgowego, który odpowiada teraz w kwestiach funkcjonalnych przed zarządem, a w kwestiach administracyjnych przed dyrektorem wykonawczym Agencji;

16. z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia przez zarząd Agencji wytycznych w sprawie informowania o nieprawidłowościach i wzywa Agencję do zapewnienia ich wdrożenia; zauważa, że w 2018 r. Służba Audytu Wewnętrznego przeprowadziła ocenę etyczną dotyczącą kodeksu postępowania, etyki i nadużyć finansowych, a na początku 2019 r. miał zostać przedstawiony projekt sprawozdania z kontroli; przypomina w związku z tym o potrzebie posiadania zabezpieczeń przed konfliktami interesów;

Polityka kadrowa

17. zauważa, że na dzień 31 grudnia 2018 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 95,74 %, tj. przyjęto 651 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 680 stanowisk dla pracowników na czas określony (w porównaniu z 678 zatwierdzonymi stanowiskami w 2017 r.); zauważa, że w 2018 r. oprócz 83 pracowników kontraktowych w Agencji pracowało 19 oddelegowanych ekspertów krajowych;

18. z zaniepokojeniem zauważa odnotowany w 2018 r. brak równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla (4 mężczyzn i 1 kobieta) oraz wśród członków zarządu (26 mężczyzn i 3 kobiety);

19. zauważa, że Agencja dołączyła do inicjatywy Komisji "Kobiety a transport" mającej na celu zwiększenie możliwości zatrudnienia kobiet na wszystkich szczeblach; z zadowoleniem przyjmuje, że Agencja powołała grupę zadaniową ds. równowagi płci, której zadaniem jest wydawanie zaleceń w sprawie przeciwdziałania istniejącemu znacznemu brakowi równowagi;

20. zachęca Agencję do opracowania długoterminowych ram polityki w zakresie zasobów ludzkich, które będą dotyczyć równowagi między życiem zawodowym a prywatnym pracowników, poradnictwa zawodowego przez całe życie i rozwoju kariery zawodowej, równowagi płci, telepracy, niedyskryminacji, równowagi geograficznej oraz rekrutacji i integracji osób niepełnosprawnych;

Zamówienia publiczne

21. odnotowuje na podstawie sprawozdania Trybunału, że Agencja przeznaczyła środki na wykonanie podpisanej z Komisją umowy w sprawie usług archiwizacji po upływie około ośmiu miesięcy od odnowienia umowy; zauważa, że zgodnie z rozporządzeniem finansowym zobowiązanie do przeznaczenia środków na określony cel powinno zostać zarejestrowane przed zaciągnięciem zobowiązania prawnego; przyjmuje do wiadomości odpowiedź Agencji, że zobowiązanie to zostało podjęte przed otrzymaniem faktury, ale po rozpoczęciu świadczenia usługi, w związku z czym przypadek ten podlega odstępstwu; apeluje do Agencji, by zaciągała zobowiązania budżetowe przed podjęciem zobowiązań prawnych;

22. zauważa z zaniepokojeniem na podstawie sprawozdania Trybunału, że w odniesieniu do zamówienia na usługi z zakresu analityki danych na kwotę do 5 000 000 euro Agencja postanowiła skorzystać z umowy ramowej z jednym wykonawcą wyłonionym w przetargu nieograniczonym ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej; odnotowuje jednak, że warunki przewidziane w umowie ramowej nie były na tyle szczegółowe, by umożliwić uczciwą konkurencję, ponieważ w momencie ogłoszenia procedury udzielenia zamówienia nie były jeszcze znane konkretne wymogi; przypomina, że zgodnie z rozporządzeniem finansowym w takiej sytuacji zamawiający powinien podpisać umowę ramową z wieloma podmiotami, a w celu dokonania konkretnych zakupów powinien skorzystać z procedury konkurencyjnej z udziałem wybranych wykonawców; odnotowuje na podstawie odpowiedzi Agencji, że wybrała ona formułę jednej umowy ramowej zamiast wielokrotnej umowy ramowej, by uniknąć zmiany wykonawcy w okresie jej obowiązywania, ponieważ taka zmiana poważnie wpłynęłaby na spójność i terminowość wykonania umowy; apeluje do Agencji, by opracowała umowy ramowe tak, żeby umożliwiały one uczciwą konkurencję i gospodarne wykorzystanie środków;

23. zauważa na podstawie sprawozdania Trybunału, że w przypadku innej procedury udzielenia zamówienia dotyczącej podstawowej działalności Agencji, a mianowicie zlecenia na zewnątrz zadań certyfikacyjnych, Agencja udzieliła zamówień wyłącznie w oparciu o kryterium jakości usług bez względu na cenę; odnotowuje ponadto, że w przypadku jednego wykonawcy Agencja podpisała umowę zanim uzyskała dowody na to, że nie znajdował się on w sytuacji skutkującej wykluczeniem; odnotowuje na podstawie odpowiedzi Agencji, że ten rodzaj aktywności nie został wymieniony w rozporządzeniu finansowym; zauważa ponadto, że nie istniało ryzyko wykonania na rzecz Agencji usług przez dostawcę, któremu brak kwalifikacji, gdyż dowód dotyczący kryteriów wyłączenia przedstawiono jeszcze przed przydzieleniem zadań; zwraca się do Agencji, by zawierała umowy dopiero po zweryfikowaniu kryteriów wykluczenia;

24. zauważa - w świetle uwag i zastrzeżeń przedstawionych przez organ udzielający absolutorium w odniesieniu do korzystania z niektórych narzędzi opracowanych przez Komisję w celu wprowadzenia jednolitego rozwiązania w zakresie elektronicznej wymiany informacji z osobami trzecimi uczestniczącymi w procedurach udzielania zamówień publicznych (e-przetargi) - że od stycznia 2018 r. Agencja umożliwia wszystkim dostawcom przesyłanie faktur elektronicznych; ponadto z zadowoleniem przyjmuje fakt, że do końca 2018 r. otrzymano drogą elektroniczną ponad 80 % faktur; zauważa jednak, że przetwarzanie faktur otrzymanych drogą elektroniczną i zapisywanie danych z faktury odbywa się ręcznie, ponieważ Agencja uznaje takie rozwiązanie za najbardziej racjonalne;

Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość

25. zauważa w świetle uwag i zastrzeżeń organu udzielającego absolutorium dotyczących przeprowadzonego przez Agencję przeglądu jej "Polityki bezstronności i niezależności: zapobieganie konfliktom interesów i łagodzenie ich skutków" oraz rozszerzenia na wszystkich członków personelu deklaracji o braku konfliktu interesów oraz jej przeglądu i aktualizacji, że pod koniec maja 2019 r. Agencja otrzymała końcowe sprawozdanie Służby Audytu Wewnętrznego z badania dotyczącego etyki, zapobiegania nadużyciom finansowym i konfliktu interesów, zawierające ogólnie pozytywną ocenę systemów zarządzania i kontroli; zauważa ponadto, że Agencja opracowała plan działania w reakcji na zalecenia Służby Audytu Wewnętrznego oraz zamierza przeprowadzić do końca marca 2020 r. przegląd obowiązujących ram kodeksu postępowania dla jej pracowników i członków rady odwoławczej, a także dokonać przeglądu procesu sporządzania publicznej deklaracji interesów przez członków zarządu;

26. zauważa, że 62 % dochodu Agencji pochodzi z opłat; przyjmuje do wiadomości opinię Agencji, że fakt, iż wnioskodawcy wnoszą opłaty niekoniecznie oznacza konflikt interesów;

Kontrole wewnętrzne

27. zauważa, że w 2018 r. Służba Audytu Wewnętrznego dokonała przeglądu i potwierdzenia wykonania wszystkich zaległych działań dotyczących ciągłości zadań operacyjnych, zarządzania bezpieczeństwem informacji oraz europejskiego planu bezpieczeństwa lotniczego;

28. odnotowuje, że w 2018 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji sporządziła sprawozdanie z audytu na temat strategicznej oceny ryzyka, w tym kwestii IT, w Agencji; zauważa ponadto, że Agencja opracowała plan działania dotyczący potencjalnych usprawnień;

29. zauważa, że w 2018 r. jednostka audytu wewnętrznego wykonała cztery kontrolne zadania atestacyjne, aby ocenić, czy Agencja przestrzegała obowiązujących przepisów, osiągnęła cele procesu i właściwie ograniczyła główne zagrożenia; zauważa, że ten poziom pewności stwierdzono we wszystkich czterech przeglądach oraz wydano zalecenia w celu dalszej poprawy środowiska kontroli i ogólnej wydajności procedur; zauważa ponadto, że w czterech audytach uzupełniających przeprowadzonych w 2018 r. znacznie ograniczono ryzyko rezydualne, co doprowadziło do jego obniżenia do dopuszczalnego poziomu, a także przewidziano, że wszystkie otwarte działania realizowane wraz z ostatecznym działaniem zostaną zakończone do trzeciego kwartału 2019 r.;

30. wzywa Agencję, by położyła nacisk na rozpowszechnianie wyników swoich badań wśród ogółu społeczeństwa oraz docierała do obywateli za pośrednictwem mediów społecznościowych i innych narzędzi komunikacji;

31. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 14 maja 2020 r. ⁴  w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.

1 Dz.U. C 279 z 8.8.2018, s. 4.

2 Dz.U. C 279 z 8.8.2018, s. 5.

3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie lotnictwa cywilnego i utworzenia Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2111/2005, (WE) nr 1008/2008, (UE) nr 996/2010, (UE) nr 376/2014 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE i 2014/53/UE, a także uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 552/2004 i (WE) nr 216/2008 i rozporządzenie Rady (EWG) nr 3922/91 (Dz.U. L 212 z 22.8.2018, s. 1).

4 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0121.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2020.417.107
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja 2020/1875 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (przed dniem 11 września 2018 r.: Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego) za rok budżetowy 2018
• Data aktu: 14/05/2020
• Data ogłoszenia: 11/12/2020