(notyfikowana jako dokument nr C(2020) 8591)(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE L z dnia 1 grudnia 2020 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Rady 89/662/EWG z dnia 11 grudnia 1989 r. dotyczącą kontroli weterynaryjnych w handlu wewnątrzwspólnotowym w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego 1 , w szczególności jej art. 9 ust. 4,
uwzględniając dyrektywę Rady 90/425/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. dotyczącą kontroli weterynaryjnych mających zastosowanie w handlu wewnątrzunijnym niektórymi żywymi zwierzętami i produktami w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego 2 , w szczególności jej art. 10 ust. 4,
uwzględniając dyrektywę Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylającą dyrektywę 92/40/EWG 3 , w szczególności jej art. 63 ust. 4,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Grypa ptaków jest wirusową chorobą zakaźną ptaków. Zakażenie drobiu i innych ptaków żyjących w niewoli wirusem grypy ptaków powoduje rozwój jednej z dwóch postaci tej choroby, o różnej zjadliwości. Postać o niskiej zjadliwości wywołuje zwykle jedynie łagodne objawy, natomiast postać o wysokiej zjadliwości jest przyczyną bardzo wysokiej śmiertelności u większości gatunków ptaków. Choroba ta może mieć bardzo poważny wpływ na rentowność hodowli drobiu.
(2) Od 2005 r. obserwuje się, że wirusy wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5 mogą zakażać ptaki migrujące i być przez nie następnie przenoszone na duże odległości podczas ich jesiennych i wiosennych migracji.
(3) W przypadku wystąpienia ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków istnieje ryzyko, że czynnik chorobotwórczy rozprzestrzeni się na inne gospodarstwa, w których utrzymuje się drób lub inne ptaki żyjące w niewoli.
(4) W dyrektywie 2005/94/WE ustanowiono niektóre środki zapobiegawcze odnoszące się do nadzorowania i wczesnego wykrywania grypy ptaków oraz minimalne środki zwalczania do stosowania w przypadku wystąpienia ogniska tej choroby u drobiu lub innych ptaków żyjących w niewoli. We wspomnianej dyrektywie przewiduje się ustanowienie obszarów zapowietrzonych i obszarów zagrożonych w przypadku wystąpienia ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków. Regionalizacja ta służy w szczególności zachowaniu stanu zdrowia drobiu i innych ptaków żyjących w niewoli na pozostałym terytorium danego państwa członkowskiego i w innych państwach UE. Środki, które mają być stosowane na tych obszarach, zapobiegają dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa, zapewniając wczesne wykrywanie choroby, a także uważne monitorowanie i ograniczanie przemieszczania drobiu i innych ptaków żyjących w niewoli oraz wykorzystywania produktów, które mogą zostać skażone czynnikiem chorobotwórczym.
(5) W okresie od grudnia 2019 r. do czerwca 2020 r. Bułgaria, Czechy, Niemcy, Węgry, Polska, Rumunia i Słowacja powiadomiły Komisję o wystąpieniu ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 w gospodarstwach na ich terytorium, w których hodowano drób lub inne ptaki żyjące w niewoli.
(6) W celu zapewnienia większej jasności i ułatwienia koordynacji na szczeblu unijnym oraz w celu informowania na bieżąco państw członkowskich, państw trzecich i zainteresowanych stron na temat rozwoju sytuacji epidemiologicznej przyjęto decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2020/47 4 , aby w jednym unijnym akcie prawnym zawrzeć wykaz wszystkich obszarów zapowietrzonych i zagrożonych ustanowionych przez właściwe organy tych państw członkowskich w związku z wystąpieniem ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 w gospodarstwach znajdujących się na ich terytorium, zgodnie z dyrektywą 2005/94/WE.
(7) Sytuacja epidemiologiczna w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków poprawiła się w okresie od lipca do września 2020 r. Nie odnotowano wtedy w Unii żadnych potwierdzonych przypadków wystąpienia ognisk tej choroby u drobiu lub innych ptaków żyjących w niewoli ani przypadków wykrycia wysoce zjadliwej grypy ptaków u dzikiego ptactwa.
(8) Od października 2020 r., po przybyciu w ramach jesiennych migracji dzikiego ptactwa, Niderlandy i Niemcy potwierdziły wystąpienie ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 w gospodarstwach na ich terytorium, w których utrzymuje się drób lub inne ptaki żyjące w niewoli. W państwach tych wirusa powodującego chorobę wykryto najpierw u kilku gatunków dzikiego ptactwa, a następnie w gospodarstwach, w których utrzymywano drób lub inne ptaki żyjące w niewoli. W odpowiedzi na te przypadki wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 w Niderlandach i Niemczech Komisja przyjęła szereg decyzji wykonawczych ustanawiających niektóre tymczasowe środki ochronne skierowane do tych państw członkowskich.
(9) Liczba dzikich ptaków w Niderlandach i Niemczech, u których wykrywany jest wirus wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8, jest nadal duża. Tę samą wysoce zjadliwą grypę ptaków podtypu H5N8 zidentyfikowały u dzikiego ptactwa na swoim terytorium również Dania, Irlandia i Belgia. Zjednoczone Królestwo z kolei potwierdziło wystąpienie ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 w gospodarstwach, w których utrzymywano drób lub inne ptaki żyjące w niewoli, a także stwierdziło obecność wirusa u dzikiego ptactwa na swoim terytorium. Niedawno Dania, Francja, Szwecja, Chorwacja i Polska również potwierdziły ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 na swoim terytorium w gospodarstwach, w których utrzymuje się drób lub inne ptaki żyjące w niewoli.
(10) Ponadto wirusy wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypów H5N1 i H5N5 zostały zidentyfikowane u dzikiego ptactwa odpowiednio w Niderlandach i Niemczech.
(11) Dzikie ptaki, w szczególności dzikie migrujące ptaki wodne, uznaje się za naturalnych nosicieli wirusów ptasiej grypy. Występowanie różnych podtypów wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków u dzikich ptaków nie jest niczym niezwykłym, lecz stwarza ciągłe ryzyko bezpośredniego i pośredniego wprowadzenia tych wirusów do gospodarstw utrzymujących drób lub inne ptaki żyjące w niewoli, oraz ryzyko ewentualnego dalszego rozprzestrzeniania się wirusa z zakażonego gospodarstwa do innych gospodarstw. Ponadto zwiększa to ryzyko reasortacji i powstawania nowych podtypów wirusa.
(12) Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji epidemiologicznej dotyczącej wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków w Unii oraz sezonowość wirusa u dzikich ptaków, istnieje ryzyko, że w Unii wystąpią w nadchodzących miesiącach kolejne ogniska różnych podtypów wysoce zjadliwej grypy ptaków. We współpracy z państwami członkowskimi Komisja dokonuje zatem na bieżąco oceny sytuacji epidemiologicznej i środków ochronnych objętych przeglądem.
(13) Należy zapewnić, aby środki ochronne ustanowione niniejszą decyzją były odpowiednie do poziomu ryzyka związanego z aktualną sytuacją epidemiologiczną oraz aby nie obciążały podmiotów gospodarczych w sposób nieproporcjonalny do ryzyka związanego z rozprzestrzenianiem się wysoce zjadliwej grypy ptaków, w związku z czym powinny one stanowić adaptację środków ochronnych ustanowionych decyzją wykonawczą (UE) 2020/47. Nowe środki ochronne powinny więc uwzględniać różne poziomy ryzyka związanego z przemieszczaniem różnych towarów drobiowych.
(14) W art. 26 ust. 1 i art. 30 lit. c) ppkt (iv) dyrektywy 2005/94/WE określono warunki, na jakich właściwe organy państw członkowskich mogą zezwolić, z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków, na bezpośredni transport jaj wylęgowych z gospodarstwa znajdującego się na obszarze zapowietrzonym lub zagrożonym do wyznaczonej wylęgarni. Przy spełnieniu warunków, które mają zostać ustanowione w niniejszej decyzji, bezpośredni transport takich jaj wylęgowych z wyznaczonej wylęgarni do zakładu produkcji szczepionek nie wiąże się z większym ryzykiem, niż gdyby były one transportowane bezpośrednio z gospodarstwa pochodzenia stada rodzicielskiego, z którego pochodzą, do zakładu produkcji szczepionek.
(15) Jaja wylęgowe są ważnym komponentem w procesie specjalistycznej produkcji szczepionek, w tym szczepionek przeciwko grypie u ludzi. W produkcji szczepionek wykorzystywane są określone jaja wylęgowe uzyskane ze stad rodzicielskich wolnych od czynników chorobotwórczych i stosowane są rygorystyczne środki w zakresie bezpieczeństwa biologicznego i bioasekuracji. Ponadto proces produkcji szczepionki eliminuje ryzyko wystąpienia czynników chorobotwórczych, w tym wirusów ptasiej grypy. W związku z tym bezpośredni transport jaj wylęgowych z zakładu pochodzenia lub z wyznaczonej wylęgarni do zakładu produkcji szczepionek można uznać za działalność, z którą wiąże się bardzo niskie ryzyko rozprzestrzeniania się wirusów wysoce zjadliwej grypy ptaków.
(16) Określone w art. 22 i 30 dyrektywy 2005/94/WE ograniczenia w przemieszczaniu przesyłek zawierających jaja wylęgowe z obszarów zapowietrzonych i zagrożonych mogą, w przypadku przemieszczania do zakładów wytwarzających szczepionki, powodować zakłócenia w prawidłowo funkcjonującym łańcuchu dostaw do produkcji szczepionek przeciwko grypie u ludzi w okresie wysokiego popytu na takie produkty na rynku, a tym samym mogą być źródłem obawy co do dostępności takich szczepionek w nadchodzących miesiącach.
(17) W związku z tym bezpośredni transport jaj wylęgowych z zakładów pochodzenia lub wyznaczonych wylęgarni na obszarach zapowietrzonych i zagrożonych do zakładów wytwarzających szczepionki powinien być dopuszczony pod pewnymi warunkami. W takich przypadkach świadectwa zdrowia zwierząt zgodne z dyrektywą Rady 2009/158 5 powinny zawierać odniesienie do niniejszej decyzji.
(18) Dyrektywa 2009/158/WE określa ogólne przepisy o wymaganiach zdrowotnych regulujące handel drobiem i jajami wylęgowymi w obrębie Unii, w tym wymagane świadectwa weterynaryjne, które muszą towarzyszyć przesyłkom tych towarów do innych państw członkowskich. Art. 6 tej dyrektywy stanowi, że aby jaja wylęgowe mogły być przedmiotem handlu w Unii, muszą pochodzić z zakładów, które nie znajdują się na obszarze, który zgodnie z ustawodawstwem unijnym jest objęty środkami restrykcyjnymi ze względu na stan zdrowia zwierząt, w wyniku wystąpienia choroby, na którą podatny jest drób. By umożliwić kontrolę zgodności z wymogami niniejszej decyzji, świadectwa weterynaryjne zgodne z art. 20 dyrektywy 2009/158/WE, które muszą towarzyszyć przesyłkom jaj wylęgowych, winny zawierać odniesienie do niniejszej decyzji.
(19) Biorąc pod uwagę, że bezpośredni transport jaj wylęgowych do zakładu wytwarzającego szczepionki stwarza bardzo niskie ryzyko rozprzestrzeniania się wysoce zjadliwej grypy ptaków, właściwe organy państw członkowskich zobowiązanych do ustanowienia obszarów zapowietrzonych lub zagrożonych zgodnie z dyrektywą 2005/94/WE i należycie wspomniane w załączniku do niniejszej decyzji powinny mieć możliwość zezwalania na wysyłanie jaj wylęgowych przeznaczonych do bezpośredniego transportu z zakładów pochodzenia lub z wyznaczonych wylęgarni do zakładu produkcji szczepionek znajdującego się poza obszarami zapowietrzonymi i zagrożonymi.
(20) W niniejszej decyzji należy więc określić warunki na jakich właściwe organy państw członkowskich mogą zezwalać na wysyłkę jaj wylęgowych z zakładów pochodzenia lub z wyznaczonych wylęgarni znajdujących się na obszarach zapowietrzonych i zagrożonych do zakładów produkcji szczepionek znajdujących się poza obszarami zapowietrzonymi i zagrożonymi lub w innym państwie członkowskim.
(21) W celu zapewnienia większej jasności i biorąc pod uwagę współwystępowanie podczas obecnej epidemii trzech różnych podtypów wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków, a być może nawet większej ich liczby, należy rozszerzyć zakres obecnych środków ochronnych ustanowionych w decyzji wykonawczej (UE) 2020/47, tak aby uwzględnić wszystkie wirusy wysoce zjadliwej grypy ptaków zgodnie z definicją w dyrektywie 2005/94/WE, jak również by zapewnić informowanie na bieżąco państw członkowskich, państw trzecich i zainteresowanych stron na temat obecnej sytuacji epidemiologicznej w UE.
(22) Obszary zapowietrzone i zagrożone ustanowione przez Chorwację, Danię, Francję, Niemcy, Niderlandy, Polskę i Szwecję ("zainteresowane państwa członkowskie") zgodnie z dyrektywą 2005/94/WE należy wymienić w jednym akcie, a okres obowiązywania regionalizacji należy ustalić z uwzględnieniem obecnej sytuacji epidemiologicznej w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków.
(23) Okres obowiązywania środków, które mają być stosowane na obszarach zapowietrzonych i zagrożonych i które należy ustanowić zgodnie z art. 29 ust. 1 i art. 31 dyrektywy 2005/94/WE, należy dostosować do rozwoju sytuacji epidemiologicznej określanej na podstawie wyników uzyskanych po przeprowadzeniu dochodzeń epidemiologicznych przewidzianych w art. 6 tej dyrektywy oraz po zastosowaniu środków zgodnych z art. 18 i art. 30 lit. a) i g) dyrektywy.
(24) We współpracy z zainteresowanymi państwami członkowskimi Komisja zbadała te środki i stwierdziła, że granice obszarów zapowietrzonych i zagrożonych wyznaczone przez właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich znajdują się w wystarczającej odległości od gospodarstw, w których potwierdzono ognisko wysoce zjadliwej grypy ptaków.
(25) W celu zapobieżenia niepotrzebnym zakłóceniom w handlu wewnątrz Unii, a także aby uniknąć wprowadzenia przez państwa trzecie nieuzasadnionych barier w handlu, konieczne jest niezwłoczne określenie na poziomie Unii, we współpracy z zainteresowanymi państwami członkowskimi, nowych obszarów zapowietrzonych i zagrożonych ustanowionych w tych państwach członkowskich zgodnie z dyrektywą 2005/94/WE.
(26) Zgodnie z powyższym w załączniku do niniejszej decyzji należy określić obszary zapowietrzone i zagrożone w zainteresowanych państwach członkowskich, na których zastosowanie mają środki ochronne w zakresie zdrowia zwierząt ustanowione w dyrektywie 2005/94/WE, a także ustalić czas trwania przedmiotowego podziału na obszary.
(27) Ponadto decyzje wykonawcze Komisji (UE) 2020/47, (UE) 2020/1606 6 i (UE) 2020/1664 7 należy uchylić i zastąpić niniejszą decyzją.
(28) Ze względu na pilny charakter sytuacji epidemiologicznej w Unii w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków ważne jest, aby niniejsza decyzja stała się skuteczna tak szybko, jak jest to możliwe.
(29) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 30 listopada 2020 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Stella KYRIAKIDES |
|
Członek Komisji |
