a także mając na uwadze, co następuje:(1) Ze względu na obecną pandemię COVID-19 i wynikające z niej daleko idące ograniczenia w przemieszczaniu się rolnicy, plantatorzy winorośli, producenci oliwy z oliwek i pszczelarze we wszystkich państwach członkowskich napotykają wyjątkowe trudności. Problemy logistyczne i niedobór siły roboczej sprawiły, że są oni narażeni na zakłócenia gospodarcze spowodowane pandemią. W szczególności borykają się z trudnościami finansowymi oraz problemami z płynnością finansową. Ze względu na bezprecedensowy charakter tych połączonych okoliczności należy złagodzić te trudności poprzez wprowadzenie odstępstw od niektórych przepisów różnych rozporządzeń wykonawczych mających zastosowanie w dziedzinie wspólnej polityki rolnej.
(2) Na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/892 2 do dnia 15 lutego roku następującego po roku, dla którego wnioskowana jest pomoc, organizacje producentów składają do właściwego organu państwa członkowskiego wnioski o przyznanie pomocy lub o jej wyrównanie, w odniesieniu do każdego programu operacyjnego będącego przedmiotem wniosku o pomoc. Na podstawie art. 9 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia wnioski o przyznanie pomocy mogą obejmować wydatki ujęte w programie, lecz nieponiesione, w przypadku udowodnienia, że: danych operacji nie można było przeprowadzić do dnia 31 grudnia roku realizacji przedmiotowego programu operacyjnego z przyczyn niezależnych od danej organizacji producentów oraz że operacje te można przeprowadzić do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, dla którego wnioskowana jest pomoc. W związku z pandemią COVID-19 należy odstąpić od art. 9 ust. 3 lit. b) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/892 i przewidzieć, że wnioski o przyznanie pomocy, które mają zostać złożone do dnia 15 lutego 2021 r., mogą obejmować wydatki na operacje zaplanowane na rok 2020, ale nieprzeprowadzone do dnia 31 grudnia 2020 r., jeżeli takie operacje można przeprowadzić do dnia 15 sierpnia 2021 r. Z tych samych przyczyn należy odstąpić od art. 9 ust. 3 lit. b) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/892 i przewidzieć, że wnioski o przyznanie pomocy, które mają zostać złożone do dnia 15 lutego 2020 r., mogą obejmować wydatki na operacje zaplanowane na rok 2019, ale nieprzeprowadzone do dnia 31 grudnia 2019 r., jeżeli takie operacje można przeprowadzić do dnia 15 sierpnia 2020 r.
(3) Środki wprowadzone w ciągu ostatnich miesięcy przez rządy w celu przeciwdziałania kryzysowi wywołanemu pandemią COVID-19 - zwłaszcza zamknięcie hoteli, barów i restauracji, ograniczenia przepływu osób i towarów do niezbędnego minimum, zamknięcie niektórych granic w Unii - mają negatywny wpływ na unijny sektor wina. Szacuje się, że zamknięcie hoteli, barów i restauracji ma bezpośredni wpływ na 30 % ilości i 50 % wartości wina spożywanego w Unii. Ponadto niedobór siły roboczej i trudności logistyczne spowodowane pandemią wywierają presję na plantatorów winorośli i cały sektor wina. Plantatorzy winorośli napotykają coraz większe problemy w związku z nadchodzącymi zbiorami: niskie ceny, ograniczoną konsumpcję oraz trudności z transportem i sprzedażą.
(4) Ponadto przez cały 2019 r. unijny rynek wina już działał w utrudnionych warunkach, a zapasy wina są na najwyższym poziomie od 2009 r. Sytuacja ta jest przede wszystkim wynikiem połączenia rekordowych zbiorów w 2018 r. i ogólnego spadku konsumpcji wina w Unii. Co więcej, Stany Zjednoczone Ameryki, które są głównym unijnym rynkiem eksportowym wina, nałożyły dodatkowe cła przywozowe na wina z Unii, co wpłynęło na wywóz. Pandemia COVID-19 stanowi kolejny cios dla tego wrażliwego sektora, który nie jest w stanie skutecznie wprowadzać do obrotu lub dokonywać dystrybucji swoich produktów, przede wszystkim ze względu na zamknięcie głównych rynków eksportowych oraz środki wprowadzone w celu zapewnienia prawidłowej izolacji i blokady, obejmujące w szczególności przerwanie wszelkiej działalności gastronomicznej oraz brak możliwości zaopatrywania tradycyjnych klientów. Wszystko to prowadzi do utraty dochodów przez wszystkie podmioty sektora wina. Niepewność dotycząca okresu obowiązywania środków wprowadzonych w celu zwalczania pandemii oraz ich wpływu na ceny, modele konsumpcji i dochody powoduje dodatkową presję na unijny sektor wina.
(5) W tym kontekście konieczne jest zatem pilne wprowadzenie środków zaradczych, polegających na zwiększeniu elastyczności we wdrażaniu niektórych środków wsparcia na podstawie art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 poprzez wprowadzenie odstępstwa od kilku przepisów rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/1150 3 .
(6) Art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/1150 stanowi, że zmiany wprowadzane do stosowanych programów wsparcia, o których to zmianach mowa w art. 41 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, przedkłada się najwyżej dwa razy w ciągu roku budżetowego. Aby umożliwić państwom członkowskim szybkie dostosowanie krajowych programów wsparcia ze względów związanych z kryzysem spowodowanym pandemią COVID-19, należy zezwolić na przedkładanie takich zmian częściej niż dwa razy w roku budżetowym, o ile zmiany te zostaną przedłożone przed dniem 15 października 2020 r. Państwa członkowskie powinny być w stanie szybko reagować na wyjątkowe okoliczności związane z kryzysem spowodowanym pandemią COVID-19 i przedstawiać zmiany do swoich programów tak wcześnie i tak często, jak uznaje się to za konieczne. Taka elastyczność umożliwiłaby państwom członkowskim optymalizację już wprowadzonych środków, zwiększenie liczby interwencji i częstsze wprowadzanie korekt z uwzględnieniem sytuacji rynkowej. Ponadto państwa członkowskie, które chcą włączyć kolejne środki do swojego krajowego programu wsparcia, mogłyby dzięki temu uczynić to natychmiast po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, zamiast czekać na następny termin przedkładania zmian. Dzięki tej zwiększonej elastyczności operatorom, w tym nowym podmiotom, udostępniono by więcej możliwości składania wniosków o wsparcie. Ma to na celu udzielenie pomocy sektorowi wina i zapewnienie niezbędnej elastyczności w obliczu skutków kryzysu spowodowanego pandemią COVID-19.
(7) W związku z tym konieczne jest tymczasowe odstępstwo od art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150, aby umożliwić zmiany krajowych programów wsparcia, gdy jest to konieczne, również w odniesieniu do środków, o których mowa w art. 45 ust. 1 lit. a) i art. 46-52 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Jeśli chodzi o środek promocyjny, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/133 4 zezwala państwom członkowskim na wprowadzanie w razie konieczności zmian w krajowych programach wsparcia.
(8) Z uwagi na kryzys spowodowany przez pandemię COVID-19 oraz wynikający z tego brak zasobów ludzkich producenci nie mają możliwości przeprowadzenia planowanych operacji związanych z zielonymi zbiorami. Należy zatem przesunąć na 2020 r. termin składania wniosków o wsparcie na rzecz zielonych zbiorów, a także termin przeprowadzenia takich operacji, które to terminy określono odpowiednio w art. 8 lit. b) i d) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150. Powinno to zapewnić producentom dodatkowy czas na zaplanowanie i znalezienie siły roboczej niezbędnej do przeprowadzenia takich operacji.
(9) Ponadto, w obliczu kryzysu spowodowanego przez pandemię COVID-19 i wynikających z tego rosnących nadwyżek wina na rynku, wymóg przedstawiania przez państwa członkowskie szczegółowego uzasadnienia dla zastosowania zielonych zbiorów wydaje się nieaktualny. W związku z tym należy wprowadzić odstępstwo od art. 8 lit. c) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1150 i tymczasowo zawiesić na 2020 r. wymóg, zgodnie z którym państwa członkowskie określają przewidywaną sytuację rynkową uzasadniającą zastosowanie zielonych zbiorów w celu przywrócenia równowagi rynkowej i niedopuszczenia do kryzysu.
(10) Art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustanawia zasady dotyczące trzyletnich programów prac opracowywanych przez organizacje producentów w celu wsparcia sektora oliwy z oliwek i oliwek stołowych. Obecny kryzys związany z pandemią COVID-19 stanowi wyjątkowe i bezprecedensowe wyzwanie pod względem zdolności beneficjentów do realizacji zaplanowanych działań w drugim i trzecim roku wdrażania programów trzyletnich mających na celu wsparcie sektora oliwy z oliwek i oliwek stołowych. W związku z tym w drodze wyjątku należy zapewnić beneficjentom elastyczność przez umożliwienie, pod pewnymi warunkami, zmiany tych działań. Należy zatem wprowadzić odstępstwo od niektórych przepisów rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 615/2014 5 , aby umożliwić tę elastyczność, która jednak nie będzie miała wpływu na termin wypłaty unijnego finansowania.
(11) Przepisy dotyczące programów pszczelarskich zostały określone w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2015/1368 6 odnoszącym się do pomocy w tym sektorze. Zgodnie z art. 2 tego rozporządzenia rok pszczelarski oznacza okres 12 kolejnych miesięcy od dnia 1 sierpnia do dnia 31 lipca. W związku z tym rok pszczelarski 2020 trwa od dnia 1 sierpnia 2019 r. do dnia 31 lipca 2020 r. Zgodnie z art. 3 tego rozporządzenia każde państwo członkowskie zgłasza swój wniosek dotyczący jednego programu pszczelarskiego dla całego swojego terytorium. Zgodnie z art. 6 tego rozporządzenia państwa członkowskie mogą zmieniać środki zawarte w programach pszczelarskich podczas roku pszczelarskiego. Nie należy jednak przekraczać ogólnego pułapu wydatków planowanych na dany rok. Należy zmienić rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/1368, aby umożliwić państwom członkowskim realizację środków planowanych na rok pszczelarski 2020, nawet po 31 lipca 2020 r. Taka zmiana nie powinna mieć żadnego wpływu na okres płatności. Zgodnie z art. 55 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 programy pszczelarskie opracowuje się we współpracy z reprezentatywnymi organizacjami z sektora pszczelarstwa. Przed wystąpieniem o jakiekolwiek zmiany w programach pszczelarskich państwa członkowskie powinny konsultować się z zainteresowanymi organizacjami.
(12) W art. 1 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/39 7 ustanowiono definicję "roku szkolnego" do celów programu pomocy, o którym mowa w art. 23 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ("program dla szkół"). Środki wprowadzone przez państwa członkowskie w celu walki z pandemią COVID-19, które obejmują tymczasowe zamknięcie placówek oświatowych, zakłóciły wdrażanie programu dla szkół w roku szkolnym 2019/2020. Środki te tymczasowo uniemożliwiły dystrybucję owoców, warzyw i mleka w placówkach oświatowych oraz realizację towarzyszących środków edukacyjnych oraz działań w zakresie reklamy, monitorowania i oceny. Należy zatem przewidzieć odstępstwo od art. 1 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/39, przedłużając rok szkolny 2019/2020, tak aby państwa członkowskie mogły nadal prowadzić działania przewidziane na ten rok szkolny do dnia 30 września 2020 r.
(13) W art. 4 ust. 3, 4 i 5 oraz art. 5 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/39 wyznaczono okres, który mogą obejmować wnioski o przyznanie pomocy dotyczące dostarczania i dystrybucji produktów oraz towarzyszących im środków edukacyjnych, a także termin składania wniosków o przyznanie pomocy oraz termin wypłaty pomocy w ramach programu dla szkół. Z uwagi na przedłużenie roku szkolnego 2019/2020 należy przewidzieć odstępstwo od art. 4 ust. 3, 4 i 5 oraz art. 5 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/39 w odniesieniu do wniosków o przyznanie pomocy dotyczących działań w ramach programu dla szkół przeprowadzanych po dniu 31 lipca 2020 r., tak aby mogły one obejmować okresy krótsze niż dwa tygodnie, oraz ustanowić terminy składania wniosków o przyznanie pomocy i terminy wypłaty pomocy.
(14) Art. 7 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/39 ustanawia przepisy dotyczące ponownego rozdziału pomocy unijnej, o którą nie wnioskowano, między tymi państwami członkowskimi uczestniczącymi w programie dla szkół, które zgłosiły chęć wykorzystania ilości większej niż obejmuje ich orientacyjny przydział. Kwotę orientacyjnego przydziału, którą można przyznać innemu państwu członkowskiemu w ramach ponownego rozdziału, określa się w oparciu o poziom wykorzystania w poprzednim roku szkolnym ostatecznego przydziału pomocy unijnej przez to państwo członkowskie. Przepisy dotyczące izolacji wprowadzone przez państwa członkowskie w celu walki z pandemią COVID-19, które obejmują tymczasowe zamknięcie placówek oświatowych, mogą prowadzić do mniejszego poziomu wykorzystania pomocy unijnej w roku szkolnym 2019/2020. Należy zatem przewidzieć odstępstwo od art. 7 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/39, aby nie uwzględniać poziomu wykorzystania pomocy unijnej w roku szkolnym 2019/2020 w odniesieniu do ponownego rozdziału pomocy unijnej, o którą nie wnioskowano, między państwami członkowskimi uczestniczącymi w programie dla szkół w roku szkolnym 2021/2022.
(15) Z uwagi na konieczność podjęcia natychmiastowych działań niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(16) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
