a także mając na uwadze, co następuje:(1) Istotne znaczenie dla utrzymania i dążenia do zwiększenia wysokiego poziomu bezpieczeństwa morskiego oraz zapobiegania zanieczyszczaniu mórz ma utrzymanie i ewentualne podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności marynarzy z Unii poprzez opracowanie szkoleń morskich i wydawanie świadectw marynarzom zgodnie z przepisami międzynarodowymi i z postępem technologicznym, a także podejmowanie dalszych działań na rzecz zwiększenia poziomu umiejętności marynarzy w Europie.
(2) Szkolenie marynarzy i wydawanie im świadectw jest regulowane na poziomie międzynarodowym przez zmienioną Międzynarodową konwencję o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht z 1978 r. Międzynarodowej Organizacji Morskiej, z późniejszymi zmianami (zwaną dalej "konwencją STCW"), która była przedmiotem gruntownej zmiany w 2010 r. Zmiany konwencji STCW zostały przyjęte w 2015 r. i dotyczyły wymogów w zakresie wyszkolenia i kwalifikacji marynarzy pełniących służbę na statkach objętych Międzynarodowym kodeksem bezpieczeństwa dla statków używających jako paliwa gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu (zwany dalej "kodeksem IGF"). W 2016 r. przyjęto zmiany konwencji STCW w odniesieniu do wyszkolenia i kwalifikacji marynarzy pełniących służbę na statkach pasażerskich i na statkach eksploatowanych na wodach polarnych.
(3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/106/WE 3 wprowadza postanowienia konwencji STCW do prawa unijnego. Wszystkie państwa członkowskie są sygnatariuszami konwencji STCW, a zatem ujednolicone wdrożenie ich zobowiązań międzynarodowych można zapewnić przez dostosowanie do konwencji STCW przepisów unijnych w zakresie wyszkolenia marynarzy oraz wydawania im świadectw. W związku z tym szereg przepisów dyrektywy 2008/106/WE należy zmienić w celu uwzględnienia najnowszych zmian konwencji STCW dotyczących wyszkolenia i kwalifikacji marynarzy pełniących służbę na statkach objętych kodeksem IGF, na statkach pasażerskich i na statkach eksploatowanych na wodach polarnych.
(4) Kod wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw i pełnienia wacht, przyjęty rezolucją 2 konferencji Stron STCW w 1995 r., w jego aktualnym brzmieniu (zwany dalej "Kodem STCW") zawiera już wytyczne dotyczące zapobiegania zmęczeniu (sekcja B-VIII/1) oraz dotyczące zdatności do służby (sekcja A-VIII/1). Z myślą o bezpieczeństwie należy wzmocnić wymogi określone w art. 15 dyrektywy 2008/106/WE i przestrzegać ich bez wyjątku, a także należycie uwzględniać te wskazówki
(5) Jednym z celów wspólnej polityki transportowej w dziedzinie transportu morskiego jest ułatwienie przemieszczania się marynarzy w obrębie Unii. To przemieszczanie się przyczynia się między innymi do uatrakcyjnienia unijnego sektora transportu morskiego dla przyszłych pokoleń, aby uniknąć sytuacji, w której europejski sektor morski napotka na niedobory wykwalifikowanego personelu dysponującego odpowiednią kombinacją umiejętności i kompetencji. Wzajemne uznawanie świadectw marynarzy wydawanych przez państwa członkowskie ma podstawowe znaczenie dla ułatwienia swobodnego przemieszczania się marynarzy. W świetle zasady dobrej administracji decyzje państw członkowskich dotyczące akceptacji świadectw przeszkolenia wydawanych marynarzom przez inne państwa członkowskie dla potrzeb wydawania krajowych dyplomów powinny opierać się na podstawach, które zainteresowany marynarz może potwierdzić.
(6) Dyrektywa 2008/106/WE zawiera również scentralizowany system uznawania świadectw marynarzy wydawanych przez państwa trzecie. Ocena w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) wykazała, że od czasu wprowadzenia scentralizowanego systemu państwa członkowskie osiągnęły znaczne oszczędności. Jednakże ocena ta wykazała również, że jeżeli chodzi o niektóre z uznanych państw trzecich, państwa członkowskie wydały bardzo niewielką liczbę potwierdzeń uznania w odniesieniu do dyplomów lub świadectw przeszkolenia wydanych przez te państwa trzecie. W związku z powyższym w celu wydajniejszego wykorzystania dostępnych zasobów ludzkich i finansowych podstawą procedury uznawania państw trzecich powinna być analiza potrzeby takiego uznania, w tym, choć nie tylko, wskazanie szacowanej liczby kapitanów, oficerów i radiooperatorów pochodzących z tego państwa, co do których istnieje prawdopodobieństwo odbywania służby na pokładzie statków pływających pod banderą państw członkowskich. Analiza ta powinna być przekazana do oceny Komitetowi ds. Bezpiecznych Mórz i Zapobiegania Zanieczyszczeniom Morza przez Statki (COSS).
(7) Biorąc pod uwagę doświadczenia zdobyte podczas stosowania procedury uznawania państw trzecich, w ramach oceny REFIT ustalono, że obecne osiemnastomiesięczne ramy czasowe nie uwzględniają złożoności procesu, który obejmuje kontrolę na miejscu, przeprowadzaną przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego. Uzgodnienia dyplomatyczne niezbędne do zaplanowania i przeprowadzenia takiej kontroli wymagają więcej czasu. Co więcej, osiemnastomiesięczne ramy czasowe nie są wystarczające, w przypadku gdy państwo trzecie musi podjąć działania naprawcze i wprowadzić w systemie prawnym zmiany w celu spełnienia wymogów konwencji STCW. Z powyższych względów termin przyjęcia decyzji Komisji należy wydłużyć z 18 do 24 miesięcy, a w przypadku gdy państwo trzecie musi podjąć szeroko zakrojone działania naprawcze, w tym dokonać zmian przepisów prawnych, termin ten należy jeszcze przedłużyć do 36 miesięcy. Ponadto, aby zachować elastyczność procedury uznawania, należy utrzymać możliwość tymczasowego uznania przez państwo członkowskie przedkładające wniosek systemu obowiązującego w państwie trzecim w zakresie standardów wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht.
(8) W celu zapewnienia wszystkim marynarzom prawa do godnej pracy i w celu ograniczenia zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym należy przy przyszłym uznawaniu państw trzecich sprawdzać, czy te państwa trzecie ratyfikowały Konwencję o pracy na morzu z 2006 r.
(9) W celu dalszego zwiększenia efektywności scentralizowanego systemu uznawania państw trzecich, ponowną ocenę państw trzecich, z których niewiele marynarzy znajduje zatrudnienie na pokładzie statków pływających pod banderą państw członkowskich, należy przeprowadzać w dłuższych odstępach czasu, które należy przedłużyć do dziesięciu lat. Niemniej jednak wspomniany dłuższy okres do dokonania ponownej oceny systemu takich państw trzecich należy połączyć z priorytetowymi kryteriami, w których uwzględnia się kwestie bezpieczeństwa, przy zapewnieniu równowagi między potrzebą efektywności a skutecznym mechanizmem ochronnym w przypadku pogorszenia się jakości wyszkolenia marynarzy w odnośnych państwach trzecich.
(10) Informacje na temat marynarzy zatrudnionych z państw trzecich stały się dostępne na poziomie unijnym dzięki przekazywaniu przez państwa członkowskie przechowywanych w rejestrach krajowych odnośnych informacji dotyczących wydanych świadectw i potwierdzeń. Informacje te należy wykorzystywać do celów statystycznych i kształtowania polityki, w szczególności w celu poprawy wydajności scentralizowanego systemu uznawania państw trzecich. W oparciu o informacje przekazywane przez państwa członkowskie należy ponownie przeanalizować uznanie państw trzecich, z których marynarze nie zostali zatrudnieni na pokładzie statków pływających pod banderą państw członkowskich przez okres co najmniej ośmiu lat. Proces ponownej analizy powinien obejmować możliwość utrzymania lub cofnięcia uznania danego państwa trzeciego. Ponadto informacje przekazywane przez państwa członkowskie należy również wykorzystywać do ustalenia kolejności ponownej oceny uznanych państw trzecich.
(11) W celu uwzględnienia zmian na poziomie międzynarodowym oraz zapewnienia terminowego dostosowania przepisów unijnych do takich zmian należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej na potrzeby uwzględnienia zmian konwencji STCW i części A kodu STCW przez aktualizację wymogów technicznych w zakresie wyszkolenia marynarzy i wydawania im świadectw oraz przez dostosowanie wszystkich odpowiednich przepisów dyrektywy 2008/106/WE w odniesieniu do cyfrowych świadectw dla marynarzy. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja przeprowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 4 . W szczególności, aby zapewnić udział Parlamentu Europejskiego i Rady na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszystkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji systematycznie biorą udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(12) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania przepisów niniejszej dyrektywy w odniesieniu do uznawania państw trzecich, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 5 .
(13) Przepisy dotyczące uznawania kwalifikacji zawodowych zawarte w dyrektywie 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 6 nie mają zastosowania do uznawania świadectw marynarzy na podstawie dyrektywy 2008/106/WE. Dyrektywa 2005/45/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 7 regulowała wzajemne uznawanie świadectw marynarzy wydawanych przez państwa członkowskie. Jednakże definicje świadectw marynarzy określone w dyrektywie 2005/45/WE stały się nieaktualne w następstwie dokonanych w 2010 r. zmian konwencji STCW. W związku z tym należy zmienić system wzajemnego uznawania świadectw marynarzy wydawanych przez państwa członkowskie w celu uwzględnienia zmian na poziomie międzynarodowym oraz definicji świadectw marynarzy zawartych w dyrektywie 2008/106/WE. Ponadto w systemie wzajemnego uznawania należy również uwzględnić świadectwa zdrowia marynarzy wydane z upoważnienia państw członkowskich. W celu usunięcia niejasności i ryzyka wystąpienia niespójności między dyrektywami 2005/45/WE i 2008/106/WE wzajemne uznawanie świadectw marynarzy powinno być regulowane wyłącznie dyrektywą 2008/106/WE. Ponadto, aby zmniejszyć obciążenia administracyjne nałożone na państwa członkowskie, elektroniczny system przedstawiania kwalifikacji marynarzy należy wprowadzić, gdy przyjęte zostaną odpowiednie zmiany konwencji STCW.
(14) Digitalizacja danych wpisuje się w naturalny sposób w postępy technologiczne w zakresie gromadzenia i przekazywania danych, mając na celu przyczynienie się do oszczędności kosztów i efektywnego wykorzystania zasobów ludzkich. Komisja powinna rozważyć środki w celu zwiększenia skuteczności kontroli przeprowadzanej przez państwo portu, w tym, między innymi, ocenę wykonalności i wartości dodanej utworzenia i prowadzenia centralnej bazy danych świadectw marynarzy, która byłaby połączona z bazą danych wyników inspekcji, o której mowa w art. 24 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/16/WE 8 i z którą połączone będą wszystkie państwa członkowskie. Ta centralna baza danych powinna zawierać wszystkie informacje, o których mowa w załączniku V do dyrektywy 2008/106/WE, dotyczące dyplomów i potwierdzeń poświadczających uznanie świadectw przeszkolenia wydanych zgodnie z prawidłami V/1-1 i V/1-2 konwencji STCW.
(15) Należy wspierać kształcenie i szkolenie europejskich marynarzy na kapitanów i oficerów przez wymiany studentów między instytucjami kształcenia i szkolenia kadr morskich w całej Unii. Aby podtrzymywać i rozwijać umiejętności i kwalifikacje marynarzy pracujących pod europejską banderą, niezbędna jest wymiana dobrych praktyk między państwami członkowskimi. Kształcenie i szkolenie marynarzy powinno w pełni korzystać z możliwości oferowanych przez program Erasmus+.
(16) Komisja powinna nawiązać dialog z partnerami społecznymi i państwami członkowskimi w celu opracowania - ponad minimalny poziom wyszkolenia marynarzy uzgodniony na poziomie międzynarodowym - inicjatyw w zakresie szkolenia morskiego, które mogłyby być wzajemnie uznawane przez państwa członkowskie jako europejskie morskie świadectwa doskonałości. Inicjatywy te powinny być oparte na zaleceniach bieżących projektów pilotażowych i strategii w ramach komisyjnego planu działania na rzecz współpracy sektorowej w zakresie umiejętności oraz powinny być rozwijane zgodnie z tymi zaleceniami.
(17) W celu zwiększenia jasności i spójności prawa należy uchylić dyrektywę 2005/45/WE.
(18) Dyrektywę 2008/106/WE należy odpowiednio zmienić,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: