Jedynie oryginalne teksty EKG ONZ mają skutek prawny w świetle międzynarodowego prawa publicznego. Status i datę wejścia w życie niniejszego regulaminu należy sprawdzać w najnowszej wersji dokumentu EKG ONZ dotyczącego statusu TRANS/WP.29/343, dostępnej pod adresem:http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.html
Regulamin nr 96 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Je dno lite p rze pisy d otyc zące h omologacji silników przeznaczonych do montażu w ciągnikach rolniczych i leśnych oraz w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach w zakresiee misji zanieczyszczeń przez silnik [2019/547]
(Dz.U.UE L z dnia 17 kwietnia 2019 r.)
Obejmujący wszystkie obowiązujące teksty, w tym:
serię poprawek 05 - data wejścia w życie: 29 grudnia 2018 r.
SPIS TREŚCI
REGULAMIN
1. Zakres
2. Definicje i skróty
3. Wystąpienie o homologację typu lub rodziny silników
4. Homologacja
5. Wymagania i badania
6. Montaż w pojeździe
7. Rodzina silników i typ silnika
8. Zgodność produkcji
9. Sankcje z tytułu niezgodności produkcji
10. Zmiany i rozszerzenie homologacji typu homologowanego
11. Ostateczne zaniechanie produkcji
12. Przepisy przejściowe
13. Nazwy i adresy placówek technicznych odpowiedzialnych za przeprowadzanie badań homologacyjnych oraz nazwy i adresy organów udzielających homologacji typu
ZAŁĄCZNIKI
1 Wzory foldera informacyjnego i dokumentu informacyjnego
2 Zawiadomienie
3 Układy znaków homologacji
4 Procedura badania
5 Metody oceny danych i obliczeń
6 Właściwości techniczne paliw wzorcowych przeznaczonych do badań homologacyjnych oraz sprawdzania zgodności produkcji
7 Wymogi techniczne dotyczące silników dwupaliwowych
8 Metoda dostosowywania wyników badań laboratoryjnych dotyczących emisji, tak aby uwzględniały one współczynniki pogorszenia jakości
9 Wymogi dotyczące strategii kontroli emisji, środków kontroli NOX oraz środków kontroli cząstek stałych
10 Parametry na potrzeby określania typów silników i rodzin silników oraz ich trybów pracy
1. ZAKRES
Niniejszy regulamin ma zastosowanie do wszystkich silników należących do kategorii określonych w pkt 1.1 montowanych lub przeznaczonych do montażu w pojazdach kategorii T 1 i w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach.
1.1. Na potrzeby niniejszego regulaminu stosuje się podział na następujące kategorie silników, które obejmują podkate-
gorie określone w dodatku 1 do niniejszego regulaminu:
1.1.1. "kategoria NRE": silniki do pojazdów kategorii T i maszyn mobilnych nieporuszających się po drogach przeznaczonych i przystosowanych do poruszania się lub do bycia przemieszczanymi po drogach lub w inny sposób i nieobjęte żadną inną kategorią określoną w pkt 1.1.2-1.1.7;
1.1.2. "kategoria NRG": silniki o mocy odniesienia powyżej 560 kW przeznaczone do użytku wyłącznie w zespołach prądotwórczych; silniki stosowane w zespołach prądotwórczych inne niż silniki o takiej charakterystyce wchodzą w zakres kategorii NRE lub NRS, w zależności od ich charakterystyki;
1.1.3. "kategoria NRSh": silniki o zapłonie iskrowym (ZI) przeznaczone do pracy z ręki, o mocy odniesienia poniżej 19 kW, wyłącznie do użytku w maszynach przeznaczonych do pracy z ręki;
1.1.4. "kategoria NRS": silniki o zapłonie iskrowym do pojazdów kategorii T i maszyn mobilnych nieporuszających się po drogach o mocy odniesienia poniżej 56 kW nieobjęte kategorią NRSh;
1.1.5. "kategoria SMB": silniki o zapłonie iskrowym do użytku wyłącznie w skuterach śnieżnych; silniki stosowane w skuterach śnieżnych inne niż silniki o zapłonie iskrowym wchodzą w zakres kategorii NRE;
1.1.6 "kategoria ATS": Silniki o zapłonie iskrowym przeznaczone wyłącznie do pojazdów terenowych i pojazdów typu side-by-side, które są pojazdami kategorii T lub maszynami mobilnymi nieporuszającymi się po drogach; silniki stosowane w pojazdach terenowych i pojazdach typu side-by-side inne niż silniki o zapłonie iskrowym wchodzą w zakres kategorii NRE.
1.1.7. Silnik danej kategorii o zmiennej prędkości obrotowej może być stosowany zamiast silnika o stałej prędkości obrotowej tej samej kategorii.
1.2. Niniejszy regulamin ONZ nie ma zastosowania do monitorowania emisji zanieczyszczeń z silników eksploatowanych w pojazdach kategorii T lub maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach w normalnych charakterystykach cykli pracy, warunkach i obciążeniach.
2. DEFINICJE I SKRÓTY
2.1. Do celów niniejszego regulaminu
2.1.1. "regulowany parametr"oznacza każde urządzenie, system lub element konstrukcji, który może zostać dopasowany (w tym te, do których dostęp jest utrudniony) i które w razie dopasowania mogą wpłynąć na wyniki emisji lub silnika w badaniu emisji lub w normalnej pracy w użytkowaniu. Definicja ta obejmuje między innymi parametry dotyczące kąta wyprzedzenia wtrysku i częstotliwość dostarczania paliwa;
2.1.2. "współczynniki dostosowania"oznaczają współczynniki addytywne (współczynnik dostosowania w górę i współczynnik dostosowania w dół) lub mnożnikowe uwzględniane przy regeneracji okresowej (nieczęstej);
2.1.3. "pojazd terenowy"(ATV) oznacza maszynę mobilną nieporuszającą się po drogach lub pojazd kategorii T przeznaczone głównie do jazdy na powierzchniach nieutwardzonych, poruszające się na co najmniej czterech kołach o niskim ciśnieniu w oponach, wyposażone w siodłowe siedzenie tylko dla kierowcy lub siodłowe siedzenie dla kierowcy i siedzenie dla maksymalnie jednego pasażera oraz w kierownicę typu motocyklowego do kierowania;
2.1.4. "temperatura otoczenia"oznacza, w odniesieniu do środowiska laboratoryjnego (np. pomieszczenia lub komory wagowe, w których ważone są filtry), temperaturę w obrębie określonego środowiska laboratoryjnego;
2.1.5. "skraplanie w postaci roztworów wodnych"oznacza przechodzenie składników zawierających wodę ze stanu lotnego do stanu ciekłego;
2.1.6. "pomocnicza strategia kontroli emisji"(AECS) oznacza strategię kontroli emisji, która jest aktywowana i tymczasowo modyfikuje podstawową strategię kontroli emisji (BECS) w konkretnym celu oraz w odpowiedzi na określony zestaw warunków otoczenia lub warunków eksploatacyjnych i pozostaje aktywna wyłącznie w czasie istnienia tych warunków;
2.1.7. "podstawowa strategia kontroli emisji"(BECS) oznacza strategię kontroli emisji aktywną w całym zakresie eksploatacyjnym momentu obrotowego i prędkości obrotowej silnika, o ile nie zostanie aktywowana pomocnicza strategia kontroli emisji (AECS);
2.1.8. "wzorcowanie"oznacza proces ustalania odpowiedzi układu pomiarowego w taki sposób, aby jego dane wyjściowe były zgodne z zakresem sygnałów odniesienia. Porównać z "weryfikacją";
2.1.9. "gaz wzorcowy"oznacza oczyszczoną mieszaninę gazów stosowaną do wzorcowania analizatorów gazów;
2.1.10. "silnik o zapłonie samoczynnym"(ZS) oznacza silnik, który pracuje na zasadzie zapłonu samoczynnego;
2.1.11. "silnik o stałej prędkości obrotowej"oznacza silnik, którego homologacja typu jest ograniczona do pracy ze stałą prędkością obrotową, z wyłączeniem silników, których funkcja regulacji stałej prędkości obrotowej została usunięta lub wyłączona; może on być wyposażony w prędkość biegu jałowego, która może zostać użyta podczas rozruchu lub zatrzymywania silnika i może być wyposażony w regulator służący do ustawiania prędkości alternatywnych, gdy silnik jest wyłączony;
2.1.12. "cykl badania w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach przy stałej prędkości"(zwany dalej "NRSC przy stałej prędkości") oznacza którykolwiek z następujących cykli badania w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach, zdefiniowany w dodatku A.6 do załącznika 4 do niniejszego regulaminu: D2, G1, G2 lub G3;
2.1.13. "praca przy stałej prędkości obrotowej"oznacza pracę silnika z regulatorem, który automatycznie steruje zapotrzebowaniem operatora w celu utrzymania prędkości obrotowej silnika nawet przy zmieniającym się obciążeniu;
2.1.14. "skrzynia korbowa"oznacza zamknięte miejsca w silniku lub na zewnątrz silnika połączone z miską olejową wewnętrznymi lub zewnętrznymi przewodami, przez które mogą wydostawać się gazy i opary;
2.1.15. "strategia nieracjonalna"oznacza strategię sterowania emisją, która zmniejsza skuteczność układu sterowania emisją w określonych warunkach otoczenia lub warunkach eksploatacyjnych silnika napotykanych albo w normalnych warunkach użytkowania maszyny, albo poza procedurami badań na potrzeby homologacji;
2.1.16. "układ deNOX"oznacza układ wtórnej obróbki spalin zaprojektowany w celu zmniejszenia emisji tlenków azotu (NOX) (np. aktywne i pasywne katalizatory NOX z mieszanki ubogiej, absorbenty NOX oraz układy selektywnej redukcji katalitycznej (SCR));
2.1.17. "współczynniki pogorszenia jakości"oznaczają zbiór współczynników wskazujących związek między emisjami na początku i na końcu okresu trwałości emisji;
2.1.18. "punkt rosy"oznacza miarę wilgotności wyrażoną jako temperatura równowagi, w której woda skrapla się przy danej wartości ciśnienia z wilgotnego powietrza o określonej wilgotności bezwzględnej. Punkt rosy określa się jako temperaturę w °C lub K i jest on ważny tylko dla danego ciśnienia, przy którym jest mierzony;
2.1.19. "pełzanie"oznacza różnicę między zerem lub sygnałem wzorcowym a odpowiednią wartością podawaną przez przyrząd pomiarowy bezpośrednio po jego użyciu w badaniu emisji, pod warunkiem że przyrząd był wyzerowany i ustawiono jego zakres pomiarowy bezpośrednio przed badaniem;
2.1.20. "silnik dwupaliwowy"oznacza silnik zaprojektowany do jednoczesnego zasilania paliwem ciekłym i paliwem gazowym, które są oddzielnie mierzone, przy czym zużycie jednego z paliw w stosunku do zużycia drugiego paliwa może się zmieniać w zależności od warunków pracy;
2.1.21. "tryb dwupaliwowy"oznacza normalny tryb pracy silnika dwupaliwowego, w którym silnik jest jednocześnie zasilany paliwem ciekłym i paliwem gazowym w określonych warunkach eksploatacji silnika;
2.1.22. "elektroniczna jednostka sterująca"oznacza urządzenie elektroniczne silnika będące częścią układu sterowania emisją, które wykorzystuje dane z czujników silnika do sterowania jego parametrami;
2.1.23. "układ sterowania emisją"oznacza dowolne urządzenie, układ lub element konstrukcji, który kontroluje lub zmniejsza emisje silnikowe zanieczyszczeń objętych przepisami;
2.1.24. "strategia sterowania emisją"oznacza element projektowy lub zestaw elementów projektowych, wprowadzony do ogólnego projektu silnika lub maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach, w której zamontowany jest silnik, i wykorzystywany do sterowania emisjami;
2.1.25. "okres trwałości emisji"lub "EDP"oznacza liczbę godzin lub, w stosownych przypadkach, odległość stosowaną do ustalenia współczynników pogorszenia jakości;
2.1.26. "użytkownik końcowy"oznacza osobę fizyczną lub prawną inną niż producent lub producent oryginalnego sprzętu, która jest odpowiedzialna za użytkowanie silnika zamontowanego w maszynie mobilnej nieporuszającej się po drogach lub w pojeździe kategorii T;
2.1.27. "rodzina silników"oznacza grupę typów silników wydzieloną przez producenta, które ze względu na swoją konstrukcję mają podobne charakterystyki emisji spalin i które spełniają stosowne wartości graniczne emisji;
2.1.28. "prędkość regulowana przez silnik"oznacza prędkość obrotową pracy silnika kontrolowaną przez zamontowany regulator;
2.1.29. "data produkcji silnika"oznacza datę, wyrażoną miesiącem i rokiem, w której silnik przeszedł ostateczną kontrolę po opuszczeniu linii produkcyjnej i jest gotowy do dostawy lub do składowania;
2.1.30. "typ silnika"oznacza grupę silników, które nie różnią się pod względem podstawowych właściwości silnika określonych w załączniku 10 do niniejszego regulaminu ONZ;
2.1.31. "dopuszczenie"oznacza pierwsze wykorzystanie w Umawiającej się Stronie pojazdu kategorii T zgodnie z przeznaczeniem;
2.1.32. "układ wtórnej obróbki spalin"oznacza katalizator, filtr cząstek stałych, układ deNOX lub jakiekolwiek inne urządzenie redukcji emisji zainstalowane za silnikiem, w tym każde połączenie układów posiadających wspólne części fizyczne, zainstalowane za silnikiem. Definicja ta nie obejmuje układu recyrkulacji gazów spalinowych (EGR) i turbosprężarek, które uznaje się za integralną część silnika;
2.1.33. "układ recyrkulacji spalin"lub "EGR"oznacza urządzenie techniczne będące częścią układu sterowania emisją, które powoduje zmniejszenie emisji poprzez doprowadzanie gazów spalinowych wydalanych z komory lub komór spalania z powrotem do silnika w celu zmieszania ich z napływającym powietrzem przed spalaniem lub w trakcie spalania, z wyjątkiem stosowania ustawienia rozrządu w celu zwiększenia ilości gazów spalinowych pozostałych w komorze lub komorach spalania, które miesza się z napływającym powietrzem przed spalaniem lub w trakcie spalania;
2.1.34. "rozcieńczanie przepływu całkowitego"oznacza metodę mieszania całkowitego przepływu spalin z powietrzem rozcieńczającym, zanim część strumienia rozcieńczonych spalin zostanie oddzielona w celu przeprowadzenia analiz;
2.1.35. "paliwo gazowe"oznacza paliwo, które jest całkowicie w stanie gazowym w normalnych warunkach otoczenia (298 K, bezwzględne ciśnienie otoczenia 101,3 kPa);
2.1.36. "zanieczyszczenia gazowe"oznaczają następujące substancje zanieczyszczające w stanie gazowym emitowane przez silnik: tlenek węgla (CO), węglowodory ogółem (HC) i tlenki azotu (NOX); NOX oznaczają tlenek azotu (NO) i dwutlenek azotu (NO2), wyrażone w równoważnej ilości NO2;
2.1.37. "zespół prądotwórczy"oznacza niezależną maszynę mobilną nieporuszającą się po drogach, która nie jest częścią układu napędowego, przeznaczoną głównie do produkcji mocy elektrycznej;
2.1.38. "wskaźnik energetyczny gazu"(GER) oznacza, w przypadku silnika dwupaliwowego, stosunek wartości opałowej paliwa gazowego do wartości opałowej obu paliw; w przypadku silnika jednopaliwowego wskaźnik energetyczny gazu określa się wartością 1 albo 0 w zależności od typu paliwa;
2.1.39. "właściwa ocena techniczna"oznacza decyzje podejmowane w sposób zgodny z ogólnie przyjętymi zasadami naukowymi i technicznymi oraz dostępnymi istotnymi informacjami;
2.1.40. "regulator"oznacza urządzenie lub strategię kontroli, które służą do automatycznego kontrolowania prędkości obrotowej lub obciążenia silnika, inne niż ogranicznik prędkości zamontowany w silniku kategorii NRSh ograniczający maksymalną prędkość obrotową silnika wyłącznie w celu uniknięcia pracy silnika przy prędkościach przekraczających określoną wartość graniczną;
2.1.41. "silnik o zapłonie iskrowym przeznaczony do pracy z ręki"oznacza silnik o zapłonie iskrowym o mocy odniesienia mniejszej niż 19 kW, który jest stosowany w urządzeniu, które spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:
a) jest niesione przez operatora podczas wykonywania przewidzianej(-ych) funkcji;
b) w celu wykonywania przewidzianej(-ych) funkcji działa w różnych pozycjach, takich jak odwrócona lub boczna;
c) jego masa w stanie suchym wynosi wraz z silnikiem mniej niż 20 kg i spełnia ono co najmniej jeden z następujących warunków:
(i) jego operator podtrzymuje lub niesie urządzenie podczas wykonywania przewidzianej(-ych) funkcji;
(ii) jego operator podtrzymuje urządzenie lub steruje jego położeniem podczas wykonywania przewidzianej(-ych) funkcji;
(iii) jest stosowane w generatorze lub pompie;
2.1.42. "filtr HEPA"oznacza wysokosprawne filtry cząstek stałych, które są wzorcowane w celu osiągnięcia minimalnej początkowej sprawności usuwania cząstek wynoszącej 99,97 % na podstawie normy ASTM F 1471-93;
2.1.43. "prędkość obrotowa wysoka"(nhi) oznacza najwyższą prędkość obrotową silnika przy wykorzystaniu 70 % mocy maksymalnej;
2.1.44. "prędkość biegu jałowego"oznacza najmniejszą prędkość obrotową silnika przy obciążeniu minimalnym (większym lub równym obciążeniu zerowemu) sterowaną przez funkcję regulatora silnika. W przypadku silników bez funkcji regulatora, który steruje prędkością biegu jałowego, prędkość biegu jałowego oznacza podaną przez producenta najmniejszą wartość prędkości obrotowej silnika możliwą przy obciążeniu minimalnym. Należy zauważyć, że prędkość biegu jałowego dla gorącego silnika to prędkość biegu jałowego osiągana dla rozgrzanego silnika;
2.1.45. "pierwotne dopuszczenie"oznacza:
a) pierwszą rejestrację, jeśli jest obowiązkowa; lub
b) wprowadzenie do obrotu, jeżeli rejestracja jest obowiązkowa jedynie w przypadku ruchu drogowego lub nie jest obowiązkowa;
2.1.46. "silnik spalinowy wewnętrznego spalania"lub "silnik"oznacza konwertor energii inny niż turbina gazowa zaprojektowany do przekształcania energii chemicznej (wkładu) w energię mechaniczną (wynik) w procesie spalania wewnętrznego; obejmuje on, w przypadku gdy elementy takie są zamontowane, układ sterowania emisją oraz interfejs komunikacyjny (sprzęt i komunikaty) pomiędzy elektronicznymi jednostkami sterującymi silnika a innymi mechanizmami napędowymi lub układami sterowania pojazdu kategorii T lub maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach niezbędnymi do zapewnienia zgodności z niniejszym regulaminem;
2.1.47. "współczynnik zmiany λ"(Sλ) oznacza wyrażenie opisujące wymaganą elastyczność pracy układu sterowania silnika niezbędną do zmiany współczynnika nadmiaru powietrza λ, jeżeli silnik jest zasilany mieszanką gazową inną niż czysty metan;
2.1.48. "paliwo ciekłe"oznacza paliwo, które jest w stanie ciekłym w normalnych warunkach otoczenia (298 K, bezwzględne ciśnienie otoczenia 101,3 kPa);
2.1.49. "tryb zasilania paliwem ciekłym"oznacza normalny tryb pracy silnika dwupaliwowego, w którym silnik nie jest zasilany żadnym paliwem gazowym w dowolnych warunkach eksploatacji silnika;
2.1.50. "prędkość obrotowa niska"(nlo) oznacza najniższą prędkość obrotową silnika przy wykorzystaniu 50 % mocy maksymalnej;
2.1.51. "udostępnienie na rynku"oznacza dostarczenie silnika lub maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach do celów dystrybucji lub używania na rynku Umawiającej się Strony w ramach działalności gospodarczej, odpłatnie lub nieodpłatnie;
2.1.52. "producent"oznacza osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialną wobec organu udzielającego homologacji typu za wszelkie aspekty homologacji silnika oraz za zapewnienie zgodności produkcji silnika, niezależnie od tego, czy bezpośrednio uczestniczy ona we wszystkich etapach projektowania i konstruowania silnika podlegającego homologacji typu;
2.1.53. "przedstawiciel producenta"lub "przedstawiciel"oznacza osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę na terytorium Umawiającej się Strony, należycie wyznaczoną przez producenta w drodze pisemnego pełnomocnictwa w celu reprezentowania go w kwestiach dotyczących organu udzielającego homologacji typu Umawiającej się Strony oraz występowania w imieniu producenta w sprawach objętych zakresem niniejszego regulaminu;
2.1.54. "moc maksymalna netto"oznacza najwyższą wartość mocy netto na nominalnej krzywej mocy przy pełnym obciążeniu w odniesieniu do typu silnika;
2.1.55. "prędkość obrotowa momentu maksymalnego"oznacza prędkość obrotową, przy której silnik osiąga maksymalny moment obrotowy, zgodnie ze wskazaniami producenta;
2.1.56. "moc netto"oznacza moc w kW uzyskaną na stanowisku pomiarowym na końcu wału korbowego lub jego odpowiednika, mierzoną zgodnie z metodą opisaną w regulaminie ONZ nr 120 dotyczącym pomiaru mocy netto, momentu obrotowego netto oraz jednostkowego zużycia paliw w odniesieniu do silników spalinowych stosowanych w ciągnikach rolniczych i leśnych oraz w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach;
2.1.57. "maszyna mobilna nieporuszająca się po drogach"oznacza maszynę ruchomą, przewoźne urządzenie lub pojazd z nadwoziem lub kołami lub bez nadwozia lub kół, nieprzeznaczoną(-e) do przewozu pasażerów lub towarów po drogach oraz obejmuje maszyny montowane na podwoziach pojazdów przeznaczonych do przewozu pasażerów lub towarów po drogach;
2.1.58. "emisje z otwartej skrzyni korbowej"oznaczają wszelkie przepływy ze skrzyni korbowej silnika, które są emitowane bezpośrednio do środowiska;
2.1.59. "zapotrzebowanie operatora"oznacza sygnał wejściowy zadany przez operatora w celu sterowania mocą wyjściową silnika;
2.1.60. "producent oryginalnego sprzętu"oznacza osobę fizyczną lub prawną wytwarzającą maszyny mobilne nieporuszające się po drogach lub pojazdy kategorii T;
2.1.61. "silnik macierzysty"oznacza typ silnika wybrany z rodziny silników w taki sposób, że jego charakterystyka emisji jest reprezentatywna dla tej rodziny silników;
2.1.62. "układ filtra cząstek stałych"oznacza układ wtórnej obróbki spalin zaprojektowany w celu zmniejszenia emisji cząstek stałych poprzez ich oddzielenie mechaniczne, aerodynamiczne, dyfuzyjne lub inercyjne;
2.1.63. "rozcieńczanie przepływu częściowego"oznacza metodę analizy gazów spalinowych polegającą na oddzielaniu części strumienia gazów spalinowych, mieszaniu ich z odpowiednią ilością powietrza rozcieńczającego, a następnie doprowadzeniu ich do filtra do pobierania próbek cząstek stałych;
2.1.64. "liczba cząstek stałych"oznacza liczbę cząstek stałych wyemitowanych przez silnik, których średnica jest większa niż 23 nm;
2.1.65. "cząstki stałe (PM)"oznaczają wszelki materiał nagromadzony na określonym środku filtrującym po rozcieńczeniu spalin wydzielanych przez silnik za pomocą czystego, przefiltrowanego powietrza tak, aby ich temperatura nie przekraczała 325 K (52 °C);
2.1.66. "zanieczyszczenia pyłowe"oznaczają wszelką materię emitowaną przez silnik, która jest mierzona jako cząstki stałe lub liczba cząstek stałych;
2.1.67. "obciążenie procentowe"oznacza ułamek maksymalnego dostępnego momentu obrotowego przy danej prędkości obrotowej silnika;
2.1.68. "trwale zamontowany"oznacza przyśrubowany lub w inny sposób skutecznie przymocowany, tak że nie jest możliwe usunięcie bez pomocy narzędzi lub sprzętu, do fundamentu lub innego elementu ograniczającego, który ma za zadanie spowodować, by silnik był używany tylko w jednym miejscu w budynku, konstrukcji, obiekcie lub instalacji;
2.1.69. "wprowadzenie na rynek"oznacza pierwsze udostępnienie na rynku Umawiającej się Strony silnika lub maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach; W przypadku pojazdów kategorii T wprowadzanie na rynek należy rozumieć jako pierwotne dopuszczenie pojazdu;
2.1.70. "sonda"oznacza pierwszy odcinek linii przesyłowej, która przenosi próbkę do następnej części układu pobierania próbek;
2.1.71. "moc znamionowa netto"oznacza moc netto w kW zadeklarowaną przez producenta silnika dla znamionowej prędkości obrotowej;
2.1.72. "znamionowa prędkość obrotowa"oznacza maksymalną prędkość obrotową silnika przy pełnym obciążeniu, na jaką zgodnie z projektem producenta pozwala regulator silnika, lub, w przypadku braku regulatora, prędkość obrotową, przy której silnik wytwarza moc maksymalną netto deklarowaną przez producenta;
2.1.73. "odczynnik"oznacza każdy ulegający zużyciu lub nienadający się do powtórnego użycia czynnik, który jest wymagany i stosowany do skutecznego działania układu wtórnej obróbki spalin;
2.1.74. "moc odniesienia"oznacza moc netto, którą stosuje się do wyznaczenia stosownych wartości granicznych emisji w odniesieniu do silnika;
2.1.75. "regeneracja"oznacza zdarzenie, w czasie którego zmieniają się poziomy emisji, podczas gdy sprawność układu wtórnej obróbki spalin jest przywracana do stanu pierwotnego zgodnie z założeniami, przy czym wyróżnia się regenerację ciągłą i regenerację nieczęstą (okresową);
2.1.76. "tryb serwisowy"oznacza specjalny tryb pracy silnika dwupaliwowego, który jest aktywowany w celu naprawy lub wyprowadzenia maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach do bezpiecznej lokalizacji, kiedy nie jest możliwa jego eksploatacja w trybie dwupaliwowym;
2.1.77. "silnik o zapłonie iskrowym"oznacza silnik, który pracuje na zasadzie zapłonu iskrowego ("ZI");
2.1.78. "pojazd typu side-by-side"(SbS) oznacza maszynę mobilną nieporuszającą się po drogach lub pojazd kategorii T samobieżne, sterowane przez użytkownika, nieprzegubowe, przeznaczone głównie do jazdy na powierzchniach nieutwardzonych, poruszające się na co najmniej czterech kołach, o minimalnej masie własnej w stanie gotowości do jazdy wynoszącej 300 kg (łącznie ze standardowym wyposażeniem, cieczą chłodzącą, smarami, paliwem i narzędziami, lecz bez opcjonalnych akcesoriów i kierowcy) oraz o maksymalnej prędkości konstrukcyjnej wynoszącej co najmniej 25 km/h; taki pojazd jest również zaprojektowany do przewozu osób lub towarów lub ciągnięcia i pchania sprzętu, jest sterowany inaczej niż przy pomocy kierownicy typu motocyklowego, jest zaprojektowany do celów rekreacyjnych lub użytkowych i przewozi maksymalnie sześć osób, w tym kierowcę, siedzących obok siebie na siedzeniu niesiodłowym lub na kilku takich siedzeniach;
2.1.79. "silnik jednopaliwowy"oznacza silnik niebędący silnikiem dwupaliwowym;
2.1.80. "skuter śnieżny"oznacza maszynę samobieżną przeznaczoną do jazdy w terenie głównie po śniegu, poruszaną przez gąsienice stykające się ze śniegiem i sterowaną przy pomocy płozy lub płóz stykających się ze śniegiem, o maksymalnej masie własnej w stanie gotowości do jazdy wynoszącej 454 kg (łącznie ze standardowym wyposażeniem, cieczą chłodzącą, smarami, paliwem i narzędziami, lecz bez opcjonalnych akcesoriów i kierowcy);
2.1.81. "ustawianie zakresu pomiarowego"oznacza taką regulację przyrządu, aby uzyskać właściwą odpowiedź na wzorzec odpowiadający od 75 do 100 % maksymalnej wartości zakresu przyrządu lub przewidywanego zakresu stosowania;
2.1.82. "gaz wzorcowy do ustawiania zakresu pomiarowego"oznacza oczyszczoną mieszaninę gazów stosowaną do ustawiania zakresu analizatorów gazów;
2.1.83. "emisje jednostkowe"oznaczają emisje masowe określone w g/kWh;
2.1.84. "maszyna stacjonarna"oznacza maszynę, która ma być trwale zamontowana w jednym miejscu jej pierwszego użytkowania, nieprzeznaczoną do przemieszczania po drogach lub w inny sposób, z wyjątkiem przemieszczenia z miejsca produkcji do miejsca pierwszego montażu;
2.1.85. "cykl badania w warunkach stałych"oznacza cykl badania, w którym prędkość obrotowa i moment obrotowy silnika utrzymywane są w skończonym zakresie nominalnie stałych wartości; cykle badania w warunkach stałych są albo badaniami z fazami dyskretnymi, albo badaniami ze zmianami jednostajnymi między fazami;
2.1.86. "stechiometryczny"oznacza taki stosunek powietrza do paliwa, że gdyby paliwo zostało w pełni utlenione, całe paliwo lub tlen zostałyby zużyte;
2.1.87. "zasobnik"oznacza filtr cząstek stałych, worek na próbki lub inne zbiorniki do przechowywania okresowo pobieranych próbek;
2.1.88. "ingerencja"oznacza dezaktywację, regulację lub zmianę układu sterowania emisją, w tym oprogramowania lub innych elementów sterowania logicznego takiego układu, w sposób powodujący - zamierzone lub niezamierzone - pogorszenie osiągów silnika w zakresie emisji;
2.1.89. "cykl badania"oznacza ciąg punktów pomiarowych o określonej prędkości obrotowej i określonym momencie obrotowym, w których badany jest silnik przy stałych lub zmiennych warunkach eksploatacji;
2.1.90. "przedział czasowy badania"oznacza przedział czasu, w którym określa się emisje jednostkowe;
2.1.91. "tolerancja"oznacza przedział, w którym znajduje się 95 % zbioru zapisanych wartości danej wielkości, a pozostałe 5 % zapisanych wartości odbiega od przedziału tolerancji;
2.1.92. "cykl badania w warunkach zmiennych"oznacza cykl badania z sekwencją znormalizowanych wartości prędkości obrotowej i momentu obrotowego, które zmieniają się z sekundy na sekundę w czasie;
2.1.93. "homologacja typu"oznacza procedurę, w wyniku której organ udzielający homologacji typu zaświadcza, że typ silnika lub rodzina silników są zgodne z wymogami technicznymi i odpowiednimi przepisami administracyjnymi zawartym i w niniejszym regulaminie;
2.1.94. "aktualizacja-zapis"oznacza częstotliwość, z jaką analizator dostarcza nowych bieżących wartości;
2.1.95. "silnik o zmiennej prędkości obrotowej"oznacza silnik, który nie jest silnikiem o stałej prędkości obrotowej;
2.1.96. "cykl badania w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach przy zmiennej prędkości"(zwany dalej "NRSC przy zmiennej prędkości") oznacza cykl badania w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach inny niż NRSC przy stałej prędkości;
2.1.97. "weryfikacja"oznacza ocenę, czy wyniki układu pomiarowego są zgodne z zakresem zastosowanych sygnałów odniesienia w granicach co najmniej jednego ustalonego wcześniej progu akceptacji. Porównać z "wzorcowaniem";
2.1.98 "filtr cząstek stałych typu »wall-flow«"oznacza układ filtra cząstek stałych, w którym całość spalin musi przepłynąć przez ściankę odfiltrowującą ciała stałe;
2.1.99. "liczba Wobbego"("W") oznacza stosunek wartości ciepła właściwego gazu na jednostkę objętości do pierwiastka kwadratowego jego gęstości względnej w tych samych warunkach odniesienia:
2.1.100. "do zera"oznacza regulację przyrządu w sposób pozwalający uzyskać odpowiedź zerową na wzorzec zerowy, taki jak oczyszczony azot lub oczyszczone powietrze, do celów pomiarów stężeń składników emisji;
2.1.101. "gaz zerowy"oznacza gaz, który daje odpowiedź o wartości zerowej na przypisany mu sygnał wejściowy w analizatorze;
2.2. Symbole i skróty
2.2.1. Symbole
Symbole zostały wyjaśnione w pkt 3.2 załącznika 4, a poszczególne symbole zostały przedstawione w odpowiednich załącznikach.
2.2.2. Skróty
ASTM Amerykańskie Towarzystwo Materiałoznawcze
BMD Minirozcieńczacz workowy
BSFC Jedn ostkowe zużycie p aliwa
CFV Zwężka Venturiego o przepływie krytycznym
ZS Zapłon samoczynny
CLD Detektor chemiluminescencyjny
CVS Próbnik stałej objętości (Constant Volume Sampler)
De NOX Układ wtórnej obróbki NOX
DF Współczynnik pogorszenia
ECM Elektroniczny moduł steruj ący
EFC Elektroniczna kontrola przepływu
EGR Recyrkulacja spalin
FID Detektor płomieniowo-jonizacyjny
GC Chromatograf gazowy
HCLD Podgrzewany detektor chemiluminescencyjny
HFID Podgrzewany detektor płomieniowo-jonizacyjny
IBP Początkowy punkt wrzenia
ISO Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna
LPG Gaz płynny
NDIR (Analizator) typu niedyspersyjnego działający na zasadzie pochłaniania promieniowania podczerwonego
NDUV (Analizator) typu niedyspersyjnego działający na zasadzie pochłaniania promieniowania ultrafioletowego
NIST Krajowy Instytut Standaryzacji i Technologii w Stanach Zjednoczonych
NMC Separator węglowodorów niemetanowych (Non-Methane Cutter)
PDP Pompa wyporowa
%FS Procent pełnej skali
PFD Rozcieńczanie przepływu częściowego
PFS Układ rozcieńczania przepływu częściowego
PTFE Politetrafluoroetylen (potocznie znany jako Teflon™)
RMC Cykl ze zmianami jednostajnymi między fazami
RMS Średnia kwadratowa
RTD Rezystancyjny czujnik temperatury
SAE Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacyjnych (Society of Automotive Engineers).
SSV Zwężka Venturiego o przepływie poddźwiękowym
UCL Górna granica ufności
UFM Przepływomierz ultradźwiękowy
3. WYSTĄPIENIE O HOMOLOGACJĘ TYPU LUB RODZINY SILNIKÓW
3.1. O udzielenie homologacji typu lub rodziny silników w zakresie poziomu emisji zanieczyszczeń gazowych i cząstek stałych występuje producent silnika lub jego należycie upoważniony przedstawiciel.
3.2. Wnioskodawca przedstawia organowi udzielającemu homologacji folder informacyjny, który zawiera:
a) dokument informacyjny wraz z wykazem paliw wzorcowych oraz, w przypadku gdy wymaga tego producent, innych wyspecyfikowanych paliw, mieszanek paliw lub emulsji paliwowych, o których mowa w pkt 5.1.3, opisanych zgodnie z załącznikiem 6 do niniejszego regulaminu;
b) wszystkie istotne dane, rysunki, fotografie i inne informacje odnoszące się do typu silnika lub, w odpowiednich przypadkach, do silnika macierzystego;
c) wszelkie dodatkowe informacje wymagane przez organ udzielający homologacji w ramach procedury składania wniosku o homologację typu;
d) opis typu silnika oraz, w stosownych przypadkach, dane dotyczące rodziny silników, o których mowa w załączniku 10 do niniejszego regulaminu.
3.3. Folder informacyjny można przekazać w formie papierowej lub elektronicznej, która jest akceptowana przez placówkę techniczną i organ udzielający homologacji.
3.3.1. Wnioski składane w wersji papierowej należy dostarczyć w trzech egzemplarzach. Wszelkie rysunki przekazywane są w formacie A4 lub złożone do formatu A4, w odpowiedniej skali i o dostatecznym stopniu szczegółowości. Fotografie (jeśli zostały załączone) muszą być dostatecznie szczegółowe.
3.4. Producenci udostępniają placówce technicznej odpowiedzialnej za przeprowadzanie badań na potrzeby homologacji typu określonych w pkt 5 silnik zgodny z właściwościami typu silnika lub, w przypadku rodziny silników, z właściwościami silnika macierzystego opisanymi w dodatku A.3 do załącznika 1 do niniejszego regulaminu.
3.5. W przypadku wniosku o udzielenie homologacji typu w odniesieniu do rodziny silników, jeżeli placówka techniczna orzeknie w stosunku do wybranego silnika macierzystego, że przedłożony wniosek nie w pełni reprezentuje rodzinę silników opisaną w dodatku A.3 do załącznika 1, wówczas producent udostępnia inny silnik oraz, jeżeli jest to niezbędne, dodatkowy silnik macierzysty, który został uznany przez placówkę techniczną za reprezentatywny dla rodziny silników.
4. HOMOLOGACJA
4.1. Jeżeli silnik dostarczony do homologacji na podstawie pkt 3 niniejszego regulaminu spełnia wymogi pkt 5 poniżej, należy udzielić homologacji tego typu silnika lub rodziny silników. Organ udzielający homologacji typu wydaje odpowiednie zawiadomienie zgodnie z załącznikiem 2.
Ze względu na potrzebę jasności i ułatwienia dostępu do odpowiednich danych zawiadomienie zawiera uzupełnienie zawierające najistotniejsze informacje dotyczące homologowanego typu silnika lub homologowanej rodziny silników.
Aby uzyskać homologację typu dla typu silnika lub rodziny silników, producent musi wykazać zgodność typu silnika lub rodziny silników z przepisami niniejszego regulaminu określonymi w pkt 5, 6 i 8 oraz załącznikach 4, 7, 8, 9 i 10. Producent zapewnia również stosowanie paliw wzorcowych określonych w załączniku 6, uwzględniając dodatek 4 do niniejszego regulaminu.
Ponadto, aby uzyskać homologację typu pojazdu z homologowanym silnikiem w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń bądź homologację typu pojazdu w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń producent oryginalnego sprzętu musi zapewnić zgodność z wymaganiami dotyczącymi montażu określonymi w pkt 6.
4.2 W przypadku gdy producent zezwala na stosowanie paliw handlowych, które nie odpowiadają paliwom wzorcowym określonym w załączniku 6, zastosowanie mają przepisy dodatku 4 do niniejszego regulaminu.
4.3. Znaki homologacji i etykietowanie silników
4.3.1. Każdemu homologowanemu typowi silnika lub homologowanej rodzinie silników nadaje się numer homologacji. Dwie pierwsze jego cyfry oznaczają serię poprawek obejmujących najnowsze główne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminu, obowiązujące w chwili udzielania homologacji. Po numerze homologacji typu podaje się kod identyfikacyjny kategorii silnika dla odpowiedniej kategorii i podkategorii silnika, opisanych w tabeli 1 w dodatku A.1 do załącznika 3. Następnie należy wstawić ukośnik ("/") i mający zastosowanie kod typu paliwowego z tabeli 2 w dodatku A.1 do załącznika 3. W przypadku silników dwupaliwowych dodaje się mający zastosowanie przyrostek oznaczający silniki dwupaliwowe z tabeli 3 w dodatku A.1 do załącznika 3, aby określić paliwo gazowe. Ta sama Umawiająca się Strona Porozumienia nie może nadać tego samego numeru innemu typowi silnika lub rodzinie silników.
4.3.2. Zawiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu lub odmowie homologacji typu silnika lub rodziny silników na podstawie niniejszego regulaminu należy przesłać Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin na formularzu zgodnym ze wzorem zamieszczonym w załączniku 2. Należy także przedstawić wartości pomiarów uzyskane podczas badania typu.
4.3.3. Na każdym silniku zgodnym z typem silnika lub rodziną silników homologowanymi zgodnie z niniejszym regulaminem, w widocznym i łatwo dostępnym miejscu, umieszcza się międzynarodowy znak homologacji zawierający:
4.3.3.1. okrąg otaczający literę "E", po której następuje numer wyróżniający państwo, w którym udzielono homologacji 2 ;
4.3.3.2. numer niniejszego regulaminu, literę "R", myślnik i numer homologacji umieszczone z prawej strony okręgu opisanego w pkt 4.3.3.1.
4.3.4. Jeżeli silnik jest zgodny z typem homologowanym lub rodziną homologowaną zgodnie z jednym lub większą liczbą regulaminów stanowiących załączniki do Porozumienia w państwie, które udzieliło homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, podany symbol nie musi być powtarzany; W takim wypadku dodatkowe numery regulaminów i homologacji oraz dodatkowe oznaczenia wszystkich regulaminów, zgodnie z którymi udzielono homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, umieszcza się w kolumnach pionowych z prawej strony symbolu opisanego w pkt 4.3.3.1 powyżej.
4.3.5. Znak homologacji umieszcza się na tabliczce znamionowej zamontowanej na homologowanym typie przez producenta lub w jej pobliżu.
4.3.6. W przypadku gdy wymagane przepisami oznakowanie silnika nie jest widoczne bez demontażu części, producent pojazdu umieszcza na pojeździe kategorii T lub maszynie mobilnej nieporuszającej się po drogach, w sposób widoczny, duplikat oznakowania dostarczony przez producenta.
4.3.7. Przykładowe układy znaków homologacji przedstawiono w załączniku 3 do niniejszego regulaminu.
4.3.8. Na silnikach homologowanych oprócz znaku homologacji muszą się znajdować:
a) znak towarowy lub nazwa handlowa producenta silnika oraz adres, pod którym można się z nim skontaktować;
b) oznaczenia typu silnika lub rodziny silników nadane przez producenta, w przypadku gdy typ silnika należy do rodziny;
c) niepowtarzalny numer identyfikacyjny silnika;
d) data produkcji silnika zdefiniowana w pkt 2.1.29 niniejszego regulaminu.
4.3.9. Sposób mocowania oznakowania wymaganego przepisami
4.3.9.1. Oznakowanie wymagane przepisami należy umieścić na części silnika niezbędnej do jego prawidłowego funkcjonowania i zwykle niewymagającej wymiany w okresie użytkowania silnika.
4.3.9.2. Należy je umieścić w sposób gwarantujący jego trwałość przez okres trwałości emisji oraz tak, aby było ono czytelne i nieusuwalne.
4.3.9.3. Oznakowania lub tabliczki należy umieszczać w taki sposób, aby nie mogły zostać usunięte bez ich zniszczenia lub uszkodzenia ich treści.
4.4. Organ udzielający homologacji typu kompletuje pakiet informacyjny składający się z folderu informacyjnego wraz ze sprawozdaniem z badań i wszystkimi innymi dokumentami dodanymi przez placówkę techniczną lub organ udzielający homologacji typu do folderu informacyjnego w ramach wykonywania swoich funkcji (zwany dalej "pakietem informacyjnym"). Pakiet informacyjny zawiera spis treści obejmujący wykaz jego treści, odpowiednio ponumerowanej lub w inny sposób oznakowanej w celu jednoznacznej identyfikacji wszystkich stron i formatu każdego z dokumentów, aby umożliwić zapis kolejnych etapów przeprowadzania homologacji typu, w szczególności dat poprawek i aktualizacji.
Organ udzielający homologacji typu zapewnia, by informacje zawarte w pakiecie informacyjnym były dostępne do wglądu przez okres co najmniej 25 lat po upływie ważności danej homologacji typu.
5. WYMAGANIA I BADANIA
5.1. Informacje ogólne
Silniki muszą być tak zaprojektowane, zbudowane i zmontowane, aby zapewnić ich zgodność z przepisami niniejszego regulaminu.
5.1.1. Środki techniczne stosowane przez producenta muszą zapewniać skuteczne ograniczanie emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, zgodnie z dodatkiem 2 do niniejszego regulaminu, przez okres trwałości emisji silnika, jak określono w dodatku 3 do niniejszego regulaminu, oraz w normalnych warunkach użytkowania.
5.1.1.1. W tym celu ostateczny wynik badania emisji silnika obliczony zgodnie z wymogami pkt 5.1.2 nie może przekroczyć wartości granicznych emisji spalin określonych w dodatku 2 do niniejszego regulaminu, w przypadku:
a) badania zgodnie z warunkami badań i szczegółowymi procedurami technicznymi określonymi w załączniku 4 do niniejszego regulaminu;
b) wykorzystania paliw określonych w pkt 5.1.3;
c) stosowania cykli badań określonych w dodatku A.6 do załącznika 4 do niniejszego regulaminu.
5.1.2. Końcowe wyniki badań dotyczących emisji spalin w odniesieniu do silników objętych niniejszym regulaminem są obliczane z uwzględnieniem wszystkich poniższych elementów w wynikach badań laboratoryjnych:
a) emisji gazów ze skrzyni korbowej zgodnie z pkt 5.7;
b) wszelkich koniecznych współczynników dostosowania, jeżeli silnik zawiera nieczęsto regenerowany układ wtórnej obróbki spalin;
c) w odniesieniu do wszystkich silników, w ostatnim etapie obliczeń, współczynników pogorszenia jakości właściwych dla okresów trwałości emisji określonych w dodatku 2 do niniejszego regulaminu i obliczonych zgodnie z procedurą określoną w załączniku 8.
5.1.3. Zgodnie z dodatkiem 4 do niniejszego regulaminu badanie typu silnika lub rodziny silników w celu stwierdzenia zachowania wartości granicznych emisji określonych w niniejszym regulaminie przeprowadza się przy zastosowaniu, odpowiednio, następujących paliw wzorcowych lub mieszanin paliw wzorcowych:
a) olej napędowy;
b) benzyna;
c) mieszanina benzyny/oleju w przypadku dwusuwowych silników o zapłonie iskrowym;
d) gaz ziemny/biometan;
e) gaz płynny (LPG);
f) etanol.
Typ silnika lub rodzina silników spełnia dodatkowo wartości graniczne emisji spalin określone w niniejszym regulaminie w odniesieniu do innych wyspecyfikowanych paliw, mieszanek paliw lub emulsji paliwowych określonych przez producenta we wniosku o homologację typu i opisanych w dodatku 4 do niniejszego regulaminu.
5.1.4. Na potrzeby prowadzenia pomiarów i badań spełnione muszą być wymogi techniczne dotyczące:
a) aparatury i procedur w odniesieniu do prowadzenia badań;
b) aparatury i procedur w odniesieniu do pomiarów i pobierania próbek emisji;
c) metod oceny danych i obliczeń;
d) metod ustalania współczynników pogorszenia jakości;
e) metod uwzględniania emisji gazów ze skrzyni korbowej;
f) metod określania i uwzględniania ciągłej lub nieczęstej regeneracji układów wtórnej obróbki spalin;
g) w odniesieniu do sterowanych elektronicznie silników należących do kategorii NRE i NRG, które spełniają wartości graniczne emisji określone w dodatku 2 do niniejszego regulaminu i w których sterowanie elektroniczne jest stosowane do określenia zarówno ilości, jak i momentu wtrysku paliwa lub jest ono stosowane w celu aktywacji, dezaktywacji lub modulacji układu sterowania emisją stosowanego do redukcji NOX;
(i) strategii sterowania emisją, w tym dokumentacji wymaganej do przedstawienia tych strategii;
(ii) środków kontroli NOX, w tym metod stosowanych do przedstawienia tych środków kontroli;
(iii) obszaru związanego z danym cyklem badania w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach, w obrębie którego wielkość, o jaką emisje mogą przekroczyć wartości graniczne emisji określone w dodatku 2 do niniejszego regulaminu, jest kontrolowana;
(iv) wyboru przez placówkę techniczną dodatkowych punktów pomiarowych z obszaru kontroli podczas badania emisji na stanowisku badawczym.
5.1.5. Wszelkie regulacje, naprawy, demontaż, czyszczenie lub wymiana części lub układów silnika, które mają być wykony-
wane okresowo w celu zapobieżenia awarii silnika, muszą być wykonywane tylko w takim zakresie, który jest technicznie niezbędny do zapewnienia właściwego funkcjonowania układu sterowania emisją, jak określono w pkt 3.4 załącznika 8.
5.2. Jeżeli, zgodnie z parametrami definiującymi rodzinę silników określonymi w załączniku 10, jedna rodzina silników obejmuje więcej niż jeden zakres mocy, silnik macierzysty (na potrzeby homologacji typu) i wszystkie typy silników wchodzące w skład tej samej rodziny silników (na potrzeby zgodności produkcji), w odniesieniu do mających zastosowanie zakresów mocy:
a) spełniają najbardziej rygorystyczne wartości graniczne emisji;
b) są badane przy zastosowaniu cykli badań odpowiadających najbardziej rygorystycznym wartościom granicznym emisji;
c) podlegają najwcześniejszym mającym zastosowanie datom homologacji typu i wprowadzania na rynek określonym w pkt 12.
5.3. Stosuje się wymagania techniczne odnoszące się do strategii kontroli emisji określonych w załączniku 9 do niniejszego regulaminu.
5.4. Zabrania się stosowania strategii nieracjonalnych.
5.5. Typy silników i rodziny silników projektuje się i wyposaża w strategie sterowania emisją w taki sposób, aby w maksymalnym stopniu uniemożliwić ingerencje. W tym celu stosuje się pkt 3 i 4 załącznika 9 oraz dodatek A.3 do załącznika 9.
5.6 Pomiary i badania dotyczące obszaru związanego z danym cyklem badania w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach.
5.6.1. Wymogi ogólne
Niniejszy punkt ma zastosowanie do sterowanych elektronicznie silników należących do kategorii NRE i NRG, które spełniają wartości graniczne emisji określone w dodatku 2 do niniejszego regulaminu i w których sterowanie elektroniczne jest stosowane do określenia zarówno ilości, jak i momentu wtrysku paliwa lub jest ono stosowane w celu aktywacji, dezaktywacji lub modulacji układu sterowania emisją stosowanego do redukcji NOX.
W niniejszym punkcie określono wymogi techniczne dotyczące obszaru związanego z odpowiednim NRSC, w obrębie którego wielkość, o jaką emisje mogą przekroczyć wartości graniczne emisji określone w dodatku 2 do niniejszego regulaminu, jest kontrolowana.
Gdy silnik bada się w sposób określony w wymogach dotyczących badania wymienionych w pkt 5.6.4, próbki emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych pobrane w losowo wybranym punkcie obszaru kontrolnego wskazanego w pkt 5.6.2 nie mogą przekroczyć stosownych wartości granicznych emisji określonych w dodatku 2 do niniejszego regulaminu pomnożonych przez współczynnik 2,0.
W pkt 5.6.3 określono wybór przez placówkę techniczną dodatkowych punktów pomiarowych z obszaru kontroli podczas badania emisji na stanowisku badawczym w celu wykazania, że wymogi określone w niniejszym pkt 5.6.1 zostały spełnione.
Producent może wnioskować o wyłączenie przez placówkę techniczną punktów eksploatacyjnych z obszarów kontrolnych zdefiniowanych w pkt 5.6.2 w czasie demonstracji opisanej w pkt 5.6.3. Placówka techniczna może wyrazić zgodę na zastosowanie takiego wyłączenia, jeżeli producent jest w stanie wykazać, że silnik nie może nigdy działać w takich punktach przy użytkowaniu go w dowolnych konfiguracjach maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach lub pojazdu kategorii T.
Instrukcja montażu przekazana OEM przez danego producenta zgodnie z dodatkiem 5 do niniejszego regulaminu musi określać górne i dolne granice mającego zastosowanie obszaru kontrolnego oraz musi zawierać oświadczenie wskazujące, że OEM nie może zamontować danego silnika tak, aby jego działanie ograniczało się do stałego działani a tylko w przypadku kombinacji prędkości i momentu obrotowego spoza obszaru kontrolnego krzywej momentu obrotowego odpowiadającej homologowanemu typowi silnika lub homologowanej rodzinie silników.
5.6.2. Obszar kontrolny silnika
Obszarem kontrolnym, na którym przeprowadza się badanie silnika, musi być obszar wskazany w niniejszym punkcie odpowiadający stosownemu cyklowi w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach (NRSC) pod względem badanych silników.
5.6.2.1. Obszar kontrolny w odniesieniu do silników badanych w cyklu NRSC C1
Silniki te działają przy zmiennej prędkości i zmiennym obciążeniu. Wyłączenia różnych obszarów kontrolnych maj ą zastosowanie w zależności od (pod)kategorii i prędkości obrotowej silnika.
5.6.2.1.1. Silniki o zmiennej prędkości obrotowej należące do kategorii NRE i posiadające maksymalną moc netto ≥ 19 kW oraz silniki o zmiennej prędkości obrotowej należące do kategorii NRG.
Obszar kontrolny (zob. rys. 1) definiuje się w następujący sposób:
górna granica momentu obrotowego: krzywa momentu obrotowego pełnego obciążenia;
Zakres prędkości obrotowej silnika: prędkość obrotowa A do nhi;
gdzie:
prędkość obrotowa A= nlo + 0,15 (nhi - nlo)
nhi = wysoka prędkość obrotowa (zob. pkt 2.1.43)
nlo = niska prędkość obrotowa (zob. pkt 2.1.50)
Z badania wyłącza się następujące warunki pracy silnika:
a) punkty poniżej 30 % maksymalnego momentu obrotowego;
b) punkty poniżej 30 % maksymalnej mocy netto.
Jeśli mierzona prędkość obrotowa silnika A znajduje się w zakresie ±3 % prędkości obrotowej silnika zadeklarowanej przez producenta, stosuje się zadeklarowane prędkości obrotowe silnika. Jeżeli dla którejkolwiek z testowych prędkośc i obrotowych tolerancja zostanie przekroczona, wykorzystuje się zmierzone prędkości obrotowe silnika.
Pośrednie punkty pomiarowe z obszaru kontroli należy określić w następujący sposób:
% momentu obrotowego oznacza % maksymalnego momentu obrotowego;
gdzie:
n100% oznacza maksymalną prędkość obrotową odpowiadającą cyklowi badania
nidle oznacza prędkość biegu jałowego
Rysunek 1
Obszar kontrolny stosowany w odniesieniu do silników o zmiennej prędkości obrotowej należących do kategorii NRE i posiadających maksymalną moc netto ≥ 19 kW oraz silników o zmiennej prędkości obrotowej należących do kategorii NRG
grafika
5.6.2.1.2. Silniki o zmiennej prędkości obrotowej należące do kategorii NRE i posiadające maksymalną moc netto < 19 kW.
Należy stosować obszar kontrolny określony w pkt 5.6.2.1.1, ale z dodatkowym wyłączeniem warunków pracy silnika wymienionych w niniejszym punkcie i przedstawionych na rys. 2 i 3.
a) w odniesieniu do cząstek stałych tylko wtedy, gdy prędkość obrotowa silnika C wynosi mniej niż 2400 obr./min, skierowana jest w prawą stronę lub poniżej linii utworzonej poprzez połączenie punktów 30 % maksymalnego momentu obrotowego lub 30 % maksymalnej mocy netto w zależności od tego, która jest większa, przy prędkośc i obrotowej silnika B i 70 % maksymalnej mocy netto przy wysokiej prędkości obrotowej;
b) w odniesieniu do cząstek stałych tylko wtedy, gdy prędkość obrotowa silnika C wynosi 2400 obr./min lub więcej, skierowana jest w prawą stronę linii utworzonej poprzez połączenie punktów 30 % maksymalnego moment u obrotowego lub 30 % maksymalnej mocy netto w zależności od tego, która jest większa, przy prędkości obrotowe j silnika B, 50 % maksymalnej mocy netto przy prędkości obrotowej równej 2400 obr./min i 70 % maksymalnej mocy netto przy wysokiej prędkości obrotowej.
gdzie:
prędkość obrotowa silnika B = nlo + 0,5 (nhi - nlo)
prędkość obrotowa silnika C = nlo + 0,75 (nhi - nlo)
nhi = wysoka prędkość obrotowa (zob. pkt 2.1.43)
nlo = niska prędkość obrotowa (zob. pkt 2.1.50)
Jeżeli mierzona prędkość obrotowa silników A, B i C znajduje się w zakresie ±3 % prędkości obrotowej silnika zadeklarowanej przez producenta, stosuje się zadeklarowane prędkości obrotowe silnika. Jeżeli dla którejkolwiek z testowych prędkości obrotowych tolerancja zostanie przekroczona, wykorzystuje się zmierzone prędkości obrotowe silnika.
Rysunek 2
Obszar kontrolny stosowany w odniesieniu do silników o zmiennej prędkości obrotowej należących do kategorii NRE i posiadających maksymalną moc netto< 19 kW i prędkość C < 2400 obr./min
grafika
Legenda
1 Obszar kontrolny silnika
2 Wszystkie wyodrębnione emisje
3 Wyodrębnione cząstki stałe a % maksymalnej mocy netto
b % maksymalnego momentu obrotowego
Rysunek 3
Obszar kontrolny stosowany w odniesieniu do silników o zmiennej prędkości obrotowej należących do kategorii NRE i posiadających maksymalną moc netto< 19 kW i prędkość C ≥ 2 400 obr./min
grafika
Legenda
1 Obszar kontrolny silnika
2 Wszystkie wyodrębnione emisje
3 Wyodrębnione cząstki stałe a % maksymalnej mocy netto
b % maksymalnego momentu obrotowego
5.6.2.2. Obszar kontrolny w odniesieniu do silników badanych w cyklach D2 i G2 NRSC
Silniki te pracują głównie przy prędkości obrotowej bardzo zbliżonej do konstrukcyjnej prędkości roboczej, dlatego obszar kontrolny definiuje się w następujący sposób:
prędkość obrotowa silnika:100 % zakres momentu obrotowego:50 % w stosunku do momentu obrotowego odpowiadającego mocy maksymalnej.
5.6.3. Wymogi dotyczące demonstracji
Placówka techniczna wybiera losowo do badania maksymalnie punkty obciążenia i prędkości obrotowej silnika w obszarze kontrolnym. W przypadku silników wymienionych w pkt 5.6.2.1 wybiera się maksymalnie trzy punkty. W przypadku silników wymienionych w pkt 5.6.2.2 wybiera się jeden punkt. Placówka techniczna określa również losowy przebieg punktów pomiarowych. Badanie przeprowadza się zgodnie z podstawowymi wymaganiami NRSC, jednak każdy punkt pomiarowy oceniany jest oddzielnie.
5.6.3.1. Do celów doboru losowego wymaganego zgodnie z pkt 5.6.3 stosuje się uznane metody statystyczne randomizacji.
5.6.4. Wymagania dotyczące badań
Badanie wykonuje się bezpośrednio po mającym zastosowanie cyklu NRSC w następujący sposób:
a) badanie wybranych losowo punktów momentu obrotowego i prędkości obrotowej silnika przeprowadza się bezpośrednio po sekwencji badania NRSC z fazami dyskretnymi opisanego w pkt 7.8.1.2 lit. a)-e) załącznika 4, jednak przed procedurami po przeprowadzeniu badania opisanymi w lit. f) albo po sekwencji badania obejmującej cykl ze zmianami jednostajnymi między fazami w warunkach stałych dla maszyn nieporuszających się po drogach (RMC) opisanej w pkt 7.8.2.3 lit. a)-d) załącznika 4, ale odpowiednio przed procedurami po przeprowadzeniu badania opisanymi w lit. e);
b) badania przeprowadza się zgodnie z wymaganiami określonymi w pkt 7.8.1.2 lit. b)-e) załącznika 4, z wykorzystaniem metody wielofiltrowej (jeden filtr w każdym punkcie pomiarowym) dla każdego punktu testowego wybranego zgodnie z pkt 3;
c) dla każdego punktu pomiarowego należy obliczyć wartość emisji jednostkowej (stosownie do przypadku w g/kWh lub #/kWh);
d) wartości emisji można obliczyć w oparciu o masę, wykorzystując dodatek A.1 do załącznika 5 lub w oparciu o stężenie molowe, wykorzystując dodatek A.2 do załącznika 5, jednak należy zachować spójność z metodą stosowaną w przypadku badania NRSC z fazami dyskretnymi lub badania RMC;
e) do obliczania sumy zanieczyszczeń gazowych i liczby cząstek stałych należy przyjąć Nmode równe 1 w równaniu (A.5-64) lub (A.5-136) i (A.5-180) oraz zastosować współczynnik wagowy równy 1;
f) do pomiaru cząstek stałych należy zastosować metodę wielofiltrową; do obliczania sumy należy przyjąć Nmode równe 1 w równaniu (A.5-67) oraz zastosować współczynnik wagowy równy 1.
5.6.5. Regeneracja
W przypadku gdy regeneracja występuje w trakcie lub bezpośrednio przed rozpoczęciem procedury określonej w pkt 5.6.4, po zakończeniu tej procedury badanie może zostać unieważnione na wniosek producenta, bez względu na przyczynę regeneracji. W takim przypadku badanie należy powtórzyć. Należy stosować takie same punkty momentu obrotowego i prędkości obrotowej silnika, ale można zmienić kolejność. Nie uważa się za konieczne powtarzania punktów momentu obrotowego i prędkości obrotowej silnika, dla których uzyskano już wynik pozytywny. W celu powtórzenia badania stosuje się następującą procedurę:
a) silnik eksploatuje się w sposób zapewniający zakończenie regeneracji i, w stosownych przypadkach, przywrócenie ładunku sadzy w układzie filtra cząstek stałych;
b) procedurę rozgrzewania silnika przeprowadza się zgodnie z pkt 7.8.1.1 załącznika 4;
c) procedurę badania określoną w pkt 5.6.4 należy powtórzyć, zaczynając od pkt 5.6.4 lit. b). 5.7. Kontrola emisji gazów ze skrzyni korbowej
5.7.1. Przez cały czas pracy silniki mogą odprowadzać emisje ze skrzyni korbowej do przewodów wydechowych przed wszystkimi urządzeniami układu wtórnej obróbki spalin (w kierunku przeciwnym do przepływu).
5.7.2. Emisje ze skrzyni korbowej, które są odprowadzane bezpośrednio do otaczającej atmosfery, są dodawane do emisji spalin podczas wszystkich badań emisji. W tym celu producent instaluje silniki w taki sposób, aby wszystkie emisje ze skrzyni korbowej mogły być kierowane do układu pobierania próbek emisji, zgodnie z wymogami określonymi w pkt 6.10 załącznika 4 do niniejszego regulaminu.
6. MONTAŻ W POJEŹDZIE
6.1. Informacje i instrukcje przeznaczone dla producentów oryginalnego sprzętu i użytkowników końcowych
6.1.1. Producent nie może dostarczyć producentom oryginalnego sprzętu ani użytkownikom końcowym żadnych informacji technicznych związanych ze szczegółowymi danymi przewidzianymi w niniejszym regulaminie, które nie są zgodne ze szczegółowymi danymi zatwierdzonymi przez organ udzielający homologacji.
6.1.2. Producent udostępnia producentom oryginalnego sprzętu wszystkie istotne informacje i instrukcje niezbędne do prawidłowego montażu silnika w maszynie mobilnej nieporuszającej się po drogach lub pojeździe kategorii T, w tym opis wszelkich specjalnych warunków lub ograniczeń związanych z montażem lub użytkowaniem silnika.
6.1.3. Producent udostępnia producentom oryginalnego sprzętu wszystkie istotne informacje i niezbędne instrukcje przeznaczone dla użytkownika końcowego, w tym opis wszelkich specjalnych warunków lub ograniczeń związanych z użytkowaniem silnika.
6.1.4. Producenci udostępniają producentom oryginalnego sprzętu wartości emisji dwutlenku węgla (CO2) określone podczas procesu udzielania homologacji typu oraz instruują ich, aby udzielili tych informacji, wraz z informacjami wyjaśniającymi odnośnie do warunków badań, użytkownikowi końcowemu maszyny mobilnej nieporuszającej się po drogach lub pojazdu kategorii T, w których ma zostać zamontowany silnik.
6.1.5. Szczegóły dotyczące istotnych informacji i instrukcji dla producentów oryginalnego sprzętu określono w dodatku 5 do niniejszego regulaminu.
6.2. Obowiązki producentów oryginalnego sprzętu dotyczące montażu silników
6.2.1. Producenci oryginalnego sprzętu montują homologowane silniki w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach zgodnie z instrukcjami dostarczonymi przez producenta na podstawie pkt 6.1.2 i w sposób, jaki nie wywiera niekorzystnego wpływu na osiągi tego silnika w zakresie jego emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.
6.2.2. W przypadku gdy producent oryginalnego sprzętu nie postępuje zgodnie z instrukcjami, o których mowa w pkt 6.2.1, lub w trakcie montażu silnika w maszynie mobilnej nieporuszającej się po drogach lub pojeździe kategorii T zmienia go w sposób, jaki wywiera niekorzystny wpływ na osiągi tego silnika w zakresie jego emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, wymieniony producent oryginalnego sprzętu jest na potrzeby niniejszego regulaminu uznawany za producenta i jest w szczególności objęty obowiązkami określonymi w pkt 5, 7, 8 i 9.
6.2.3. Producenci oryginalnego sprzętu montują silniki z homologacją typu w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach i pojazdach kategorii T jedynie zgodnie z rodzajami wyłącznego zastosowania przewidzianymi dla kategorii silników określonych w pkt 1.1.
6.2.4. W przypadku gdy znak homologacji silnika, o którym mowa w załączniku 3, nie jest widoczny bez demontażu części, producent oryginalnego sprzętu umieszcza na maszynie mobilnej nieporuszającej się po drogach lub pojeździe kategorii T, w sposób widoczny, duplikat znaku, o którym mowa w tym załączniku i w odnośnym akcie wykonawczym, dostarczony przez producenta.
6.2.5. Szczegóły dotyczące istotnych informacji i instrukcji dla użytkowników końcowych określono w dodatku 6 do niniejszego regulaminu.
7. RODZINA SILNIKÓW I TYP SILNIKA
7.1. Parametry określające rodzinę silników
Rodzina silników, określona przez producenta silników, musi spełniać kryteria określone w załączniku 10.
7.2. Wybór silnika macierzystego
Silnik macierzysty rodziny wybiera się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 10.
7.3. Parametry określające typ silnika
Za cechy techniczne typu silników uznaje się cechy wskazane w dokumencie informacyjnym dotyczącym tego typu silnika, sporządzonym zgodnie ze wzorem określonym w dodatku A.3 do załącznika 1.
8. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI
8.1. Każdy silnik opatrzony znakiem homologacji określonym w niniejszym regulaminie produkowany jest w sposób zapewniający zgodność z homologowanym typem w odniesieniu do opisu przedstawionego w formularzu homologacji i jego załącznikach. Procedury zgodności produkcji muszą być zgodne z poniższymi wymogami, które obejmują wymogi określone w aneksie 1 do Porozumienia (E/ECE/TRANS/505/Rev.3).
8.2. Definicje
Do celów niniejszego punktu stosuje się następujące definicje:
8.2.1. "system zarządzania jakością"oznacza zbiór wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących elementów stosowanych przez organizacje w celu kierowania procedurami jakości i kontrolowania ich wdrażania oraz realizacji celów w zakresie jakości;
8.2.2. "audyt"oznacza proces zbierania dowodów w celu oceny, na ile skutecznie stosowane są kryteria audytu; powinien on być obiektywny, bezstronny i niezależny, a proces audytu powinien być zarówno systematyczny, jak i udokumentowany;
8.2.3. "działania naprawcze"oznaczają proces rozwiązywania problemów obejmujący podejmowanie kolejnych kroków w celu usunięcia przyczyn niezgodności lub niepożądanej sytuacji i mający zapobiegać ich ponownemu wystąpieniu.
8.3. Cel
8.3.1. Ustalenia dotyczące zgodności produkcji mają na celu zapewnienie, aby każdy silnik był zgodny z wymogami dotyczącymi specyfikacji, działania i oznakowań homologowanego typu silnika lub homologowanej rodziny silników.
8.3.2. Procedury te zawsze zawierają ocenę systemów zarządzania jakością, określaną jako "ocena wstępna"ustanowioną w pkt 8.4 oraz weryfikację i kontrole odnoszące się do produkcji określane jako "uzgodnienia dotyczące zgodności produktów"ustanowione w pkt 8.5.
8.4. Ocena wstępna
8.4.1. Przed udzieleniem homologacji typu organ udzielający homologacji typu musi sprawdzić istnienie zadowalających ustaleń i procedur ustanowionych przez producenta w celu zapewnienia skutecznej kontroli, tak aby produkowane silniki były zgodne z homologowanym typem silnika lub homologowaną rodziną silników.
8.4.2. Wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością lub zarządzania środowiskowego, określone w normie EN ISO 19011:2011 stosuje się do oceny wstępnej.
8.4.3. Organowi udzielającemu homologacji typu wystarcza ocena początkowa wraz z uzgodnieniami dotyczącymi zgodności produktu opisanymi w pkt 8.5 z uwzględnieniem, jeżeli jest to niezbędne, jednego z uzgodnień opisanych w pkt 8.4.3.1-8.4.3.3 lub kombinacji tych uzgodnień w całości lub częściowo, stosownie do przypadku.
8.4.3.1. Ocenę początkową lub weryfikację uzgodnień dotyczących zgodności produktu przeprowadza organ udzielający homologacji typu lub mianowany organ działający w imieniu organu udzielającego homologacji typu.
8.4.3.1.1. Podczas rozpatrywania zakresu oceny początkowej, którą należy przeprowadzić, organ udzielający homologacji typu może wziąć pod uwagę dostępne informacje odnoszące się do certyfikacji producenta, która nie została przyjęta na podstawie pkt 8.4.3.3.
8.4.3.2. Ocena początkowa i weryfikacja uzgodnień dotyczących zgodności produktu może zostać również przeprowadzona przez organ udzielający homologacji typu innej Umawiającej się Strony lub przez mianowany organ wyznaczony do tego celu przez organ udzielający homologacji typu.
8.4.3.2.1. W takim przypadku organ udzielający homologacji typu innej Umawiającej się Strony musi przygotować oświadczenie o zgodności, określając obszary i zakłady produkcyjne, które uznano za istotne dla silników podlegających homologacji typu.
8.4.3.2.2. Po otrzymaniu wniosku o wydanie oświadczenia zgodności od organu udzielającego homologacji typu Umawiającej się Strony, organ udzielający homologacji typu innej Umawiającej się Strony niezwłocznie przesyła oświadczenie o zgodności lub powiadamia, że nie jest w stanie wydać takiego oświadczenia.
8.4.3.2.3. Oświadczenie o zgodności zawiera co najmniej dane dotyczące:
8.4.3.2.3.1. grupy lub przedsiębiorstwa (np. produkcja XYZ);
8.4.3.2.3.2. wyodrębnionej jednostki (np. działu europejskiego);
8.4.3.2.3.3. fabryk/zakładów (np. fabryki silników 1 (Turcja) - fabryki silników 2 (Niemcy));
8.4.3.2.3.4. objętych typów/rodzin silników;
8.4.3.2.3.5. ocenionych obszarów (np. montażu silników, badań silników, produkcji opartej na technologii wtórnej obróbki spalin);
8.4.3.2.3.6. badanych dokumentów (np. podręcznika i procedur zapewnienia jakości przedsiębiorstwa i zakładu);
8.4.3.2.3.7. daty dokonania oceny (np. audyt przeprowadzony w dniach 18-30 maja 2018 r.);
8.4.3.2.3.8. planowanych wizyt monitorujących (np. październik 2020 r.).
8.4.3.3. Organ udzielający homologacji typu akceptuje również odpowiednie świadectwa producenta zgodne ze zharmonizowaną normą EN ISO 9001:2008 lub z równoważną zharmonizowaną normą spełniającą wymagania oceny wstępnej określone w pkt 8.4. Producent przedstawia szczegóły dotyczące świadectw i zobowiązuje się do informowania organu udzielającego homologacji typu o jakichkolwiek zmianach jej ważności lub zakresu.
8.5. Ustalenia dotyczące zgodności produktów
8.5.1. Każdy silnik homologowany zgodnie z niniejszym regulaminem musi być produkowany w sposób zapewniający zgodność z homologowanym typem silnika lub homologowaną rodziną silników poprzez spełnienie wymogów określonych w niniejszym punkcie.
8.5.2. Przed udzieleniem homologacji typu na podstawie niniejszego regulaminu, organ udzielający homologacji typu weryfikuje, czy istnieją odpowiednie uzgodnienia i udokumentowane plany kontroli, które należy uzgodnić z producentem w przypadku każdej homologacji typu, w celu przeprowadzania w określonych odstępach czasu takich badań lub związanych z nimi kontroli niezbędnych do weryfikacji trwałej zgodności z homologowanym typem silnika lub homologowaną rodziną silników, w tym, w stosownych przypadkach, badań określonych w pkt 5 niniejszego regulaminu.
8.5.3. Posiadacz homologacji typu:
8.5.3.1. zapewnia istnienie i stosowanie procedur skutecznej kontroli zgodności silników z homologowanym typem silnika lub homologowaną rodziną silników;
8.5.3.2. ma dostęp do urządzeń badawczych i innych odpowiednich urządzeń niezbędnych do skontrolowania zgodności z każdym homologowanym typem silnika lub homologowaną rodziną silników;
8.5.3.3. zapewnia, aby wyniki badań lub kontroli były zapisane, a załączone dokumenty pozostały dostępne przez okres do 10 lat, który zostanie ustalony w porozumieniu z organem udzielającym homologacji typu;
8.5.3.4. w przypadku silników kategorii NRSh i NRS z wyjątkiem NRS-v-2b i NRS-v-3 - zapewnia, aby dla każdego typu silnika przeprowadzono przynajmniej kontrole i badania określone w niniejszym regulaminie. W przypadku innych kategorii producent i organ udzielający homologacji typu mogą uzgodnić badania na poziomie części lub zespołu części z uwzględnieniem właściwego kryterium;
8.5.3.5. dokonuje analizy wyników każdego typu badania lub kontroli w celu weryfikacji i zapewnienia stabilności właściwości produktu, uwzględniając zmienność produkcji przemysłowej;
8.5.3.6. zapewnia, aby dowolny zestaw próbek lub części badanych wykazujących brak zgodności podczas omawianego rodzaju badania stanowił podstawę do przeprowadzenia dalszego pobierania próbek oraz badań lub kontroli.
8.5.4. Jeżeli wyniki późniejszego audytu lub kontroli, o których mowa w pkt 8.5.3.6, zostaną uznane przez organ udzielający homologacji typu za niezadowalające, producent musi zapewnić, aby możliwie jak najszybciej przywrócono zgodność produkcji poprzez podjęcie działań naprawczych w sposób zadowalający dla organu udzielającego homologacji typu.
8.6. Ustalenia dotyczące stałej weryfikacji
8.6.1. Organ, który udzielił homologacji typu, może w każdym momencie zweryfikować metody kontroli zgodności produkcji stosowane w każdym zakładzie produkcyjnym poprzez okresowe kontrole. Producent musi w tym celu umożliwić dostęp do miejsc produkcji, kontroli, badania, składowania i dystrybucji oraz dostarcza wszystkie niezbędne informacje w odniesieniu do dokumentacji i zapisów dotyczących systemu zarządzania jakością.
8.6.1.1. W ramach normalnego podejścia do takich okresowych audytów należy monitorować stałą skuteczność procedur określonych w pkt 8.4 i 8.5. (ocena wstępna i uzgodnienia dotyczące zgodności produktów).
8.6.1.1.1. Czynności nadzoru przeprowadzone przez placówki techniczne są uznawane za spełniające wymogi pkt 8.6.1.1 w odniesieniu do procedur ustanowionych podczas oceny początkowej.
8.6.1.1.2. Aby zagwarantować, że odpowiednie kontrole zgodności produkcji przeprowadzane zgodnie z pkt 8.4 i 8.5 są poddawane przeglądowi w okresie dostosowanym do klimatu zaufania ustanowionego przez organ udzielający homologacji typu, weryfikacje (inne niż te, o których mowa w pkt 8.6.1.1.1) muszą być przeprowadzane co najmniej raz na dwa lata. Organ udzielający homologacji typu musi jednak przeprowadzać dodatkowe weryfikacje w zależności od produkcji rocznej, wyników wcześniejszych ocen i potrzeby monitorowania działań naprawczych oraz na uzasadnione żądanie innego organu udzielającego homologacji typu lub jakiegokolwiek organu nadzoru rynku.
8.6.2. Podczas każdego przeglądu inspektorowi udostępnia się zapisy badań, kontroli oraz produkcji, dotyczy to w szczególności zapisów tych badań lub kontroli, które są udokumentowane zgodnie z wymogami pkt 8.5.2.
8.6.3. Inspektor może pobrać próbki losowo w celu poddania ich badaniom w laboratorium producenta lub w obiektach placówki technicznej, w którym to przypadku przeprowadza się jedynie badania fizyczne. Minimalna liczba próbek może być określana według wyników kontroli prowadzonej samodzielnie przez producenta.
8.6.4. Jeżeli poziom kontroli okazuje się niezadowalający lub jeżeli wydaje się, że konieczne jest zweryfikowanie ważności badań przeprowadzonych w zastosowaniu pkt 8.6.2, lub jeżeli inny organ udzielający homologacji typu przedstawi uzasadnione żądanie, inspektor musi wybrać próbki, które zostaną zbadane w laboratorium producenta lub wysłane do placówki technicznej w celu przeprowadzenia badań fizycznych zgodnie z wymogami określonymi w pkt 8.7 niniejszego regulaminu.
8.6.5. Jeżeli organ udzielający homologacji typu, który udzielił homologacji typu, stwierdzi w trakcie inspekcji lub przeglądu monitorującego, że wyniki są niezadowalające, organ ten musi zapewnić, by podjęto wszystkie niezbędne działania, aby jak najszybciej przywrócić zgodność produkcji. Środki takie mogą obejmować cofnięcie homologacji typu, jeżeli działania naprawcze podejmowane przez producenta nie są odpowiednie.
8.6.6. Jeżeli organ udzielający homologacji typu innej Umawiającej się Strony stwierdzi, że wyniki są niezadowalające, organ ten może zwrócić się do organu udzielającego homologacji, który udzielił homologacji typu, by sprawdził, czy produkowany silnik jest nadal zgodny z homologowanym typem silnika lub homologowaną rodziną silników. Po otrzymaniu takiego wniosku organ udzielający homologacji, który udzielił homologacji typu, podejmuje działania opisane w pkt 8.6.5.
8.7. Wymogi dotyczące badań zgodności produkcji w przypadkach niezadowalającego poziomu kontroli zgodności produktów, o którym mowa w pkt 8.6.
8.7.1. W przypadku niezadowalającego poziomu kontroli zgodności produktów, o którym mowa w pkt 8.6.4, 8.6.5 lub 8.6.6, zgodność produkcji należy sprawdzić, wykonując badania emisji na podstawie opisu przedstawionego w zawiadomieniu dotyczącym homologacji.
8.7.2. Jeżeli pkt 8.7.3 nie stanowi inaczej, należy zastosować następującą procedurę:
8.7.2.1. Z produkcji seryjnej analizowanego typu silnika wybiera się trzy silniki i, w stosowanych przypadkach, trzy układy wtórnej obróbki spalin. Należy wybrać dodatkowe silniki, jeżeli jest to konieczne do podjęcia pozytywnej lub negatywnej decyzji. Aby podjąć decyzję pozytywną, należy zbadać minimum cztery silniki.
8.7.2.2. Po tym, jak inspektor wybierze silniki, producent nie może dokonać żadnych regulacji wybranych silników.
8.7.2.3. Silniki poddaje się badaniom emisji zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 4 lub, w przypadku silników dwupaliwowych, zgodnie z załącznikiem 7, i poddaje się cyklom badania właściwym dla danego typu silnika zgodnie z dodatkiem A.6 do załącznika 4.
8.7.2.4. Wartości graniczne są określone w dodatku 2 do niniejszego regulaminu. W przypadku silników wyposażonych w układ wtórnej obróbki spalin z regeneracją nieczęstą, o których mowa w pkt 6.6.2 załącznika 4, każdy wynik emisji zanieczyszczeń gazowych lub pyłowych koryguje się przy użyciu współczynnika, który ma zastosowanie do danego typu lub rodziny silników. We wszystkich przypadkach każdy wynik emisji zanieczyszczeń gazowych lub pyłowych koryguje się poprzez zastosowanie współczynników pogorszenia jakości (DF) dla tego typu lub rodziny silników które zostały określone zgodnie z pkt 5 niniejszego regulaminu.
8.7.2.5. Badania przeprowadza się na nowo wyprodukowanych silnikach.
8.7.2.5.1. Na wniosek producenta badania mogą być przeprowadzone na silnikach, które były docierane albo przez czas wynoszący 2 % okresu trwałości emisji, albo przez 125 godzin, w zależności od tego, który czas jest dłuższy. W takim przypadku procedurę docierania przeprowadza producent, który zobowiązuje się nie dokonywać na tych silnikach żadnych regulacji. Jeżeli producent ustalił procedurę docierania w dokumencie informacyjnym, o którym mowa w załączniku 1, docieranie przeprowadza się zgodnie z tą procedurą.
8.7.2.6. Na podstawie badań silnika przez pobieranie próbek zgodnie z dodatkiem 7 do niniejszego regulaminu, produkcję seryjną danych silników uznaje się za odpowiadającą homologowanemu typowi, w przypadku gdy wydana zostanie decyzja pozytywna dotycząca poziomów emisji wszystkich zanieczyszczeń, oraz za nieodpowiadającą homologowanemu typowi, jeżeli wydana zostanie decyzja negatywna dotycząca poziomów emisji wszystkich zanieczyszczeń, zgodnie z kryteriami badania zastosowanymi w dodatku 7 do niniejszego regulaminu i zgodnie z rys. 4.
8.7.2.7. Jeżeli wydana zostanie decyzja pozytywna dotycząca jednej substancji zanieczyszczającej, decyzji tej nie można zmienić w wyniku badań dodatkowych przeprowadzonych w celu uzyskania decyzji dla innych zanieczyszczeń.
Jeżeli dla żadnej z substancji zanieczyszczających nie zostanie wydana decyzja pozytywna lub jeżeli dla którejkolwiek substancji zanieczyszczającej nie zostanie wydana decyzja negatywna, badanie należy przeprowadzić na innym silniku.
8.7.2.8. Jeżeli nie uzyskano żadnej decyzji, producent może w dowolnej chwili podjąć decyzję o zaprzestaniu badania. W takim przypadku odnotowuje się decyzję negatywną.
8.7.3. W drodze odstępstwa od pkt 8.7.2.1 w przypadku typów silników, których całkowita wielkość sprzedaży wynosi mniej niż 100 sztuk rocznie, należy zastosować następującą procedurę:
8.7.3.1. Z produkcji seryjnej analizowanego typu silnika wybiera się jeden silnik i, w stosowanych przypadkach, jeden układ wtórnej obróbki spalin.
8.7.3.2. Jeżeli silnik spełnia wymogi określone w pkt 8.7.2.4, wydawana jest decyzja pozytywna i nie są potrzebne żadne dalsze badania.
8.7.3.3. Jeżeli wyniki badania nie będą zgodne z wymogami określonymi w pkt 8.7.2.4, należy postępować zgodnie z procedurą określoną w pkt 8.7.2.6-8.7.2.8.
8.7.4. Wszystkie te badania można przeprowadzić na paliwie rynkowym. Na wniosek producenta należy jednak użyć paliw wzorcowych opisanych w dodatku 5 do niniejszego regulaminu. Oznacza to, że dla silników zasilanych gazem badania przeprowadza się z wykorzystaniem przynajmniej dwóch paliw wzorcowych dla każdego silnika zasilanego gazem, chyba że dla silnika zasilanego gazem, dla którego wydano homologację typu określającą paliwo, wymagane jest tylko jedno paliwo wzorcowe, zgodnie z opisem w dodatku 4 do niniejszego regulaminu. Jeżeli wykorzystuje się więcej niż jedno paliwo wzorcowe, wyniki muszą wykazać, że silnik spełnia wartości graniczne dla każdego paliwa.
8.7.5. Niezgodność silników zasilanych gazem
W przypadku sporów dotyczących zgodności silników zasilanych gazem, w tym silników dwupaliwowych, przy wykorzystaniu paliwa rynkowego należy wykonać badania na każdym paliwie wzorcowym, na którym zbadano silnik macierzysty, oraz - na wniosek producenta - na ewentualnym dodatkowym trzecim paliwie, o którym mowa w pk t A.3.2.3.1.1.1, A.3.2.3.2.1 i A.3.2.4.1.2 w dodatku 4 do niniejszego regulaminu, na którym silnik macierzysty mógł być badany. W stosowanych przypadkach wyniki należy przekształcić w drodze przeliczeń z zastosowaniem odpowiednich współczynników "r", "ra"lub "rb", jak opisano w pkt A.3.2.3.3, A.3.2.3.4.1 i A.3.2.4.1.3 w dodatku 4 do niniejszego regulaminu. Jeżeli wartości r, ra lub rb są mniejsze od 1, nie dokonuje się przekształcenia. Wartości zmierzone i, w stosownych przypadkach, obliczone muszą wykazać, że silnik mieści się w wartościach granicznych dla wszystkich właściwych paliw (np. paliwa 1, 2 i - odpowiednio - trzecie paliwo w przypadku silników zasilanych gazem ziemnym / biometanem oraz paliwa A i B w przypadku silników zasilanych LPG).
Rysunek 4
Schemat badania zgodności produkcji
grafika
9. SANKCJE Z TYTUŁU NIEZGODNOŚCI PRODUKCJI
9.1. Homologacja udzielona w odniesieniu do typu silnika lub rodziny silników zgodnie z niniejszym regulaminem może zostać cofnięta w razie niespełnienia wymagań określonych w pkt 5 powyżej lub w razie niezaliczenia przez silnik lub silniki badań określonych w pkt 8.
9.2. Jeżeli Umawiająca się Strona Porozumienia stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie, za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 2 do niniejszego regulaminu, pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin.
10. ZMIANY I ROZSZERZENIE HOMOLOGACJI TYPU HOMOLOGOWANEGO
10.1. Producent niezwłocznie informuje organ udzielający homologacji typu, który udzielił homologacji typu, o każdej zmianie szczegółowych danych zawartych w pakiecie informacyjnym. W przypadku takiej zmiany organ udzielający homologacji typu decyduje, którą z procedur określonych w pkt 10.2 należy zastosować. W razie potrzeby organ udzielający homologacji typu może po konsultacji z producentem zadecydować o udzieleniu nowej homologacji typu.
10.1.1. Wniosek o dokonanie zmiany homologacji typu składa się wyłącznie do organu udzielającego homologacji typu, który udzielił pierwotnej homologacji typu.
10.1.2. Jeżeli organ udzielający homologacji typu stwierdzi, że w celu dokonania zmiany należy powtórzyć inspekcje lub badania, informuje o tym producenta. Procedury określone w pkt 10.2 stosuje się tylko w przypadku, gdy na podstawie tych inspekcji lub badań organ udzielający homologacji typu stwierdzi, że wymogi w zakresie homologacji typu nadal są spełniane.
10.2. Jeżeli nastąpiła zmiana szczegółowych danych zawartych w pakiecie informacyjnym niewymagająca powtórzenia inspekcji lub badań, zmianę taką określa się jako "poprawkę".
W przypadku takiej poprawki organ udzielający homologacji typu stosownie do potrzeb poprawia bez nieuzasadnionej zwłoki odnośne strony pakietu informacyjnego, oznaczając każdą poprawioną stronę w celu wyraźnego wskazania charakteru zmiany, zamieszcza datę poprawki oraz poprawiony spis treści pakietu informacyjnego. Uznaje się, że skonsolidowana, zaktualizowana wersja pakietu informacyjnego, do której dołączony jest szczegółowy opis zmian, spełnia wymóg określony w niniejszym punkcie.
10.2.1. Zmianę, o której mowa w pkt 10.2, określa się jako "rozszerzenie", w przypadku gdy szczegółowe dane zawarte w pakiecie informacyjnym zostały zmienione i zaistniała dowolna z następujących okoliczności:
a) wymagane są dalsze kontrole lub badania;
b) zmianie uległa informacja zawarta w zawiadomieniu, z wyjątkiem załączników;
c) w odniesieniu do homologowanego typu silnika lub homologowanej rodziny silników zacznie obowiązywać nowy wymóg określony w niniejszym regulaminie.
10.2.2. W przypadku rozszerzenia organ udzielający homologacji typu sporządza uaktualnione zawiadomienie opatrzone numerem rozszerzenia, zgodnym z liczbą kolejnych udzielonych uprzednio rozszerzeń. Zawiadomienie wyraźnie wskazuje powód rozszerzenia oraz datę rozszerzenia. Organ udzielający homologacji typu informuje pozostałe Umawiające się Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin o udzielonym rozszerzeniu.
10.2.3. W przypadku wprowadzenia zmian na stronach pakietu informacyjnego lub sporządzenia skonsolidowanej, zaktualizowanej wersji, zmieniany jest odpowiednio spis treści pakietu informacyjnego dołączony do zawiadomienia w celu wskazania daty ostatniego rozszerzenia lub poprawki lub daty ostatniej konsolidacji zaktualizowanej wersji.
10.2.4. Zmiany homologacji typu silnika lub rodziny silników nie są wymagane, jeżeli nowy wymóg, o którym mowa w pkt 10.2.1 lit. c), jest z technicznego punktu widzenia nieistotny dla tego typu silnika lub rodziny silników w odniesieniu do ich osiągów pod względem emisji.
10.3. W przypadku poprawki homologacji typu organ udzielający homologacji typu wydaje wnioskodawcy bez nieuzasadnionego opóźnienia poprawione dokumenty lub skonsolidowaną, zaktualizowaną wersję, stosownie do okoliczności, w tym poprawiony spis treści pakietu informacyjnego, o którym mowa w pkt 10.2 akapit drugi.
10.4. W przypadku rozszerzenia homologacji typu organ udzielający homologacji typu wydaje wnioskodawcy bez nieuzasadnionej zwłoki zaktualizowane zawiadomienie, o którym mowa w pkt 10.2.2, w tym załączniki do niego oraz spis treści pakietu informacyjnego.
11. OSTATECZNE ZANIECHANIE PRODUKCJI
Jeśli posiadacz homologacji całkowicie zaprzestaje produkcji typu lub rodziny homologowanych zgodnie z niniejszym regulaminem, informuje o tym organ, który udzielił homologacji Po otrzymaniu stosownego zawiadomienia wyżej wymieniony organ powiadamia o tym pozostałe Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 2 do niniejszego regulaminu.
12. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
12.1. Począwszy od oficjalnej daty wejścia w życie serii poprawek 05, żadna z Umawiających się Stron stosujących niniejszy regulamin nie może odmówić udzielenia homologacji typu zgodnie z niniejszym regulaminem zmienionym serią poprawek 05.
12.2. Począwszy od dat homologacji podanych w tabelach 1-6, Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą odmówić udzielenia homologacji typu typom silników lub rodzinom silników kategorii określonych w pkt 1, które nie spełniają wymogów niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 05.
12.3. Począwszy od dat wprowadzenia do obrotu podanych w tabelach 23-28, Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą odmówić wprowadzenia do obrotu typów silników lub rodzin silników kategorii określonych w pkt 1, które nie uzyskały homologacji na podstawie niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 05.
12.4. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą w dalszym ciągu udzielać homologacji silnikom zgodnym z jednym z poprzednich zestawów wymogów lub jakimkolwiek poziomem niniejszego regulaminu, pod warunkiem że silniki lub pojazdy są przeznaczone na wywóz do państw, które stosują odpowiednie wymagania w swoim prawodawstwie krajowym. Oznaczenia tych silników muszą być zgodne z formatem określonym w odpowiedniej serii poprawek do niniejszego regulaminu ONZ.
12.5. Bez uszczerbku dla pkt 12.4 niniejszego regulaminu Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą nadal udzielać homologacji silnikom zgodnym z wymogami niniejszego regulaminu zmienionego wcześniejszymi seriami poprawek lub jakimkolwiek poziomem określonym w niniejszym regulaminie, pod warunkiem że dany silnik ma zastąpić istniejący silnik o tym samym lub mniej rygorystycznym poziomie emisji zamontowany w użytkowanym pojeździe.
Tabela 1
Daty stosowania niniejszego regulaminu w odniesieniu do silników kategorii NRE
Kategoria |
Typ zapłonu |
Zakres mocy (kW) |
Podkategoria |
Homologacja typu silników |
Wprowadzanie silników i pojazdów na rynek |
NRE |
ZS |
0<P<8 |
NRE-v-1 NRE-c-1 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
ZS |
8≤ P<19 |
NRE-v-2 NRE-c-2 |
ZS |
19≤ P<37 |
NRE-v-3 NRE-c-3 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
37≤ P<56 |
NRE-v-4 NRE-c-4 |
wszystkie |
56≤ P<130 |
NRE-v-5 NRE-c-5 |
29 grudnia 2018 r. |
1 stycznia 2020 r. |
130≤ P≤ 560 |
NRE-v-6 NRE-c-6 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
P>560 |
NRE-v-7 NRE-c-7 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
Tabela 2
Daty stosowania niniejszego regulaminu w odniesieniu do silników kategorii NRG
Kategoria |
Typ zapłonu |
Zakres mocy (kW) |
Podkategoria |
Homologacja typu silników |
Wprowadzanie silników i pojazdów na rynek |
NRG |
wszystkie |
P>560 |
NRG-v-1 NRG-c-1 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
Tabela 3
Daty stosowania niniejszego regulaminu w odniesieniu do silników kategorii NRSh
Kategoria |
Typ zapłonu |
Zakres mocy (kW) |
Podkategoria |
Homologacja typu silników |
Wprowadzanie silników i pojazdów na rynek |
NRSh |
SI |
0<P<19 |
NRSh-v-1a NRSh-v-1b |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
Tabela 4
Daty stosowania niniejszego regulaminu w odniesieniu do silników kategorii NRS
Kategoria |
Typ zapłonu |
Zakres mocy (kW) |
Podkategoria |
Homologacja typu silników |
Wprowadzanie silników i pojazdów na rynek |
NRS |
SI |
0<P<56 |
NRS-vr-1a NRS-vi-1a NRS-vr-1b NRS-vi-1b NRS-v-2a NRS-v-2b NRS-v-3 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
Tabela 5
Daty stosowania niniejszego regulaminu w odniesieniu do silników kategorii SMB
Kategoria |
Typ zapłonu |
Zakres mocy (kW) |
Podkategoria |
Homologacja typu silników |
Wprowadzanie silników i pojazdów na rynek |
SMB |
SI |
P>0 |
SMB-v-1 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
Tabela 6
Daty stosowania niniejszego regulaminu w odniesieniu do silników kategorii ATS
Kategoria |
Typ zapłonu |
Zakres mocy (kW) |
Podkategoria |
Homologacja typu silników |
Wprowadzanie silników i
pojazdów na
rynek
|
ATS |
SI |
P>0 |
ATS-v-1 |
29 grudnia 2018 r. |
29 grudnia 2018 r. |
13. NAZWY I ADRESY PLACÓWEK TECHNICZNYCH ODPOWIEDZIALNYCH ZA PRZEPROWADZANIE BADAŃ HOMOLOGACYJNYCH ORAZ NAZWY I ADRESY ORGANÓW UDZIELAJĄCYCH HOMOLOGACJI TYPU
Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin przekazują Sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazwy i adresy placówek technicznych upoważnionych do przeprowadzania badań homologacyjnych oraz nazwy i adresy organów udzielających homologacji typu, którym należy przesyłać wydane w innych państwach zawiadomienia poświadczające udzielenie, rozszerzenie, odmowę udzielenia lub cofnięcie homologacji.
grafika