a także mając na uwadze, co następuje:(1) Należy ulepszyć gospodarowanie odpadami w Unii w celu ochrony, zachowania i poprawy jakości środowiska, ochrony zdrowia ludzkiego, zapewnienia rozważnego i efektywnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych, propagowania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, rozszerzenia możliwości wykorzystania energii odnawialnej, zwiększenia efektywności energetycznej, zmniejszenia zależności Unii od importowanych zasobów, zapewnienia nowych możliwości gospodarczych i przyczyniania się do długoterminowej konkurencyjności. Bardziej efektywne korzystanie z zasobów przyniosłoby także znaczne oszczędności netto dla unijnych przedsiębiorstw, organów publicznych i konsumentów, zmniejszając jednocześnie całkowitą ilość rocznych emisji gazów cieplarnianych.
(2) Zmiana celów określonych w dyrektywie 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 w zakresie odzysku i recyklingu opakowań i odpadów opakowaniowych powinna polegać na zwiększeniu celów dotyczących recyklingu odpadów opakowaniowych, aby lepiej odzwierciedlały unijną ambicję przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym.
(3) Ponadto, aby zapewnić większą spójność unijnych przepisów dotyczących odpadów, definicje zawarte w dyrektywie 94/62/WE należy w stosownych przypadkach dostosować do przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 5 , mających zastosowanie do odpadów w ogóle.
(4) Zapobieganie powstawaniu odpadów jest najbardziej skutecznym sposobem na poprawę efektywności wykorzystania zasobów i zmniejszenie oddziaływania odpadów na środowisko. Ważne jest zatem, aby państwa członkowskie podjęły odpowiednie środki w celu zachęcania do zwiększenia udziału opakowań wielokrotnego użytku wprowadzanych do obrotu oraz ponownego użycia opakowań. Takie środki mogą obejmować stosowanie systemów zwrotu kaucji i innych zachęt, takich jak ustalanie celów ilościowych, uwzględnianie ponownego użycia w realizacji celów recyklingu oraz zróżnicowane wkłady finansowe na opakowania wielokrotnego użytku w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta za opakowania. Państwa członkowskie powinny podjąć środki zachęcające do stosowania opakowań wielokrotnego użytku i służące ograniczeniu zużycia opakowań nienadających się do recyklingu i nadmiernego opakowania.
(5) Jako że ponowne użycie wiąże się z unikaniem wprowadzania nowych opakowań do obrotu i zwiększania ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych, do celów realizacji odpowiednich celów recyklingu opakowań należy brać pod uwagę opakowania handlowe wielokrotnego użytku wprowadzane do obrotu po raz pierwszy i opakowania drewniane naprawiane w celu ponownego użycia.
(6) Państwa członkowskie powinny wprowadzić odpowiednie zachęty do stosowania hierarchii postępowania z odpadami, w tym instrumenty ekonomiczne i inne środki. Takie środki powinny mieć na celu zminimalizowanie wpływu opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko z punktu widzenia cyklu życia, przy uwzględnieniu, w stosownych przypadkach, korzyści płynących z zastosowania materiałów pochodzenia biologicznego oraz materiałów nadających się do wielokrotnego recyklingu. Środki mające na celu zwiększenie świadomości społecznej w zakresie korzyści płynących z opakowań wytworzonych z materiałów pochodzących z recyklingu mogą przyczynić się do rozwoju sektora recyklingu odpadów opakowaniowych. W przypadku gdy opakowanie jednorazowe jest niezbędne do zagwarantowania higieny żywności oraz zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, państwa członkowskie powinny podjąć środki w celu zapewnienia recyklingu takich opakowań.
(7) Wspieranie zrównoważonej biogospodarki może przyczynić się do zmniejszenia uzależnienia Unii od importowanych surowców. Bioopakowania nadające się do recyklingu i ulegające biodegradacji opakowania nadające się do kompostowania mogłyby stanowić okazję do promowania źródeł odnawialnych w produkcji opakowań, jeśli została wykazana płynąca z nich korzyść z punktu widzenia cyklu życia.
(8) Zaśmiecenie występujące zarówno w miastach, na lądzie, w rzekach lub morzach, jak i gdziekolwiek indziej, ma bezpośredni i pośredni szkodliwy wpływ na środowisko, dobrostan obywateli i gospodarkę, a koszty jego uprzątnięcia stanowią niepotrzebne obciążenie ekonomiczne dla społeczeństwa. Wiele spośród przedmiotów najczęściej znajdowanych na plażach stanowią odpady opakowaniowe, które mają długoterminowe konsekwencje dla środowiska, a jednocześnie wpływają negatywnie na turystykę i korzystanie z tych obszarów naturalnych przez społeczeństwo. Ponadto obecność odpadów opakowaniowych w środowisku morskim pociąga za sobą odwrócenie hierarchii postępowania z odpadami, w szczególności poprzez unikanie ponownego użycia, recyklingu i innego odzysku.
(9) Dalsze zwiększenie celów określonych w dyrektywie 94/62/WE dotyczących recyklingu odpadów opakowaniowych przyniosłoby wyraźne korzyści środowiskowe, gospodarcze i społeczne. Należy zapewnić, aby wartościowe dla gospodarki materiały odpadowe były stopniowo i skutecznie odzyskiwane w drodze prawidłowego gospodarowania odpadami i zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami określoną w dyrektywie 2008/98/WE oraz aby były przywracane europejskiej gospodarce, co doprowadzi do postępu w realizacji komunikatu Komisji z dnia 4 listopada 2008 r. zatytułowanego "Inicjatywa na rzecz surowców - zaspokajanie naszych kluczowych potrzeb w celu stymulowania wzrostu i tworzenia nowych miejsc pracy w Europie" i w tworzeniu gospodarki o obiegu zamkniętym.
(10) Wiele państw członkowskich nie utworzyło jeszcze w pełni infrastruktury koniecznej do gospodarowania odpadami. Ważne jest zatem określenie jasnych długoterminowych celów polityki, aby zapobiec zablokowaniu zagospodarowania materiałów nadających się do recyklingu na niższych poziomach hierarchii postępowania z odpadami.
(11) Niniejsza dyrektywa wyznacza długoterminowe cele dla unijnej gospodarki odpadami i przedstawia jasne wskazówki dla przedsiębiorców i państw członkowskich dotyczące inwestycji niezbędnych do osiągnięcia tych celów. Przy opracowywaniu krajowych planów gospodarki odpadami i planowaniu inwestycji w infrastrukturę gospodarowania odpadami, państwa członkowskie powinny należycie wykorzystywać inwestycje, w tym z funduszy unijnych, nadając priorytet zapobieganiu powstawaniu odpadów, w tym ponownemu użyciu, a także recyklingowi, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami.
(12) W wyniku kombinacji celów dotyczących recyklingu i ograniczenia składowania określonych w dyrektywie 2008/98/WE i dyrektywie Rady 1999/31/WE 6 , określenie celów w zakresie odzysku i maksymalnych celów w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych nie jest już potrzebne.
(13) Należy wyznaczyć odrębne cele w zakresie recyklingu metali żelaznych i aluminium, co przyniosłoby duże korzyści dla gospodarki i środowiska, ponieważ zwiększenie ilości aluminium poddawanego recyklingowi doprowadziłoby do znacznych oszczędności energii i redukcji emisji dwutlenku węgla. Obowiązujący obecnie cel w zakresie recyklingu dla opakowań metalowych powinien zatem zostać podzielony na osobne cele dotyczące tych dwóch rodzajów odpadów.
(14) Cele w zakresie recyklingu dla opakowań do 2030 r. należy zbadać z myślą o ich utrzymaniu lub, w stosownych przypadkach, zwiększeniu. Podczas tego przeglądu należy również zwrócić uwagę na konkretne strumienie odpadów opakowaniowych, takie jak odpady opakowaniowe z gospodarstw domowych, handlu i przemysłu, a także odpady powstałe z opakowań wielomateriałowych.
(15) Cele recyklingu powinny być obliczane na podstawie masy odpadów opakowaniowych poddawanych recyklingowi. Zasadniczo faktyczny pomiar masy odpadów opakowaniowych zgłoszonych jako poddane recyklingowi powinien być dokonywany w momencie, w którym odpady opakowaniowe są wprowadzane do procesu recyklingu. Niemniej jednak, aby ograniczyć obciążenia administracyjne, państwa członkowskie powinny, na ściśle określonych warunkach i w drodze odstępstwa od ogólnej zasady, być upoważnione do ustalania masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi na podstawie pomiaru masy materiału wyjściowego z każdego procesu sortowania. Straty materiałów występujące przed wprowadzeniem odpadów do procesu recyklingu, na przykład w wyniku sortowania lub innych działań wstępnych, nie powinny być włączane do ilości odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi. Straty te można ustalić na podstawie rejestrów elektronicznych, specyfikacji technicznych, szczegółowych zasad obliczania średnich wskaźników strat dla różnych strumieni odpadów lub innych równoważnych środków. Państwa członkowskie powinny informować o takich środkach w sprawozdaniach z kontroli jakości, dołączonych do przekazywanych Komisji danych na temat recyklingu odpadów. Średnie wskaźniki strat powinny być w miarę możliwości ustalane na poziomie poszczególnych sortowni i powiązane z różnymi głównymi rodzajami odpadów, różnymi źródłami (takimi jak gospodarstwa domowe lub działalność gospodarcza), różnymi systemami zbierania i różnymi rodzajami procesów sortowania. Średnie wskaźniki strat powinny być stosowane jedynie wówczas, gdy nie są dostępne żadne inne wiarygodne dane, w szczególności w kontekście przemieszczania i wywozu odpadów. Ubytek masy materiałów lub substancji wskutek fizycznych lub chemicznych procesów transformacji, będący nieodłącznym elementem procesu recyklingu, w którym odpady opakowaniowe zostały rzeczywiście przetworzone w produkty, materiały lub substancje, nie powinien być odejmowany od masy odpadów zgłaszanych jako poddane recyklingowi.
(16) W przypadku gdy odpadowe materiały opakowaniowe przestają być odpadami w wyniku działań wstępnych przed ich rzeczywistym ponownym przerobem, materiały takie mogą zostać zaliczone jako poddane recyklingowi, pod warunkiem że są one przeznaczone do późniejszego ponownego przerobu w produkty, materiały lub substancje zarówno do ich pierwotnych celów, jak i innych. Na poczet realizacji celów recyklingu nie powinny być zaliczane materiały, które utraciły status odpadów, a które mają być użyte jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, które są używane do wypełniania wyrobisk, unieszkodliwiane lub mają być użyte w dowolnym procesie mającym taki sam cel jak odzysk odpadów inny niż recykling.
(17) W przypadku gdy obliczenie poziomu recyklingu stosuje się do tlenowego lub beztlenowego przetwarzania odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji, ilości odpadów, które są wprowadzane do przetwarzania tlenowego lub beztlenowego, mogą być zaliczane do odpadów poddanych recyklingowi, pod warunkiem że takie przetwarzanie powoduje wytworzenie materiału wyjściowego, który będzie wykorzystany jako produkt, materiał lub substancja z recyklingu. O ile materiałem wyjściowym z takiego procesu przetwarzania jest najczęściej kompost lub materiał pofermentacyjny, można byłoby również uwzględnić inne materiały wyjściowe, o ile zawierałyby one porównywalne ilości poddanej recyklingowi zawartości w stosunku do ilości przetworzonych odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji. W innych przypadkach, zgodnie z definicją recyklingu, na poczet realizacji celów recyklingu nie powinno być zaliczane powtórne przetwarzanie odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji na materiały, które mają być wykorzystywane jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, które są unieszkodliwiane lub mają być wykorzystane w innych procesach mających taki sam cel jak odzysk odpadów inny niż recykling.
(18) W przypadku wywozu odpadów opakowaniowych z Unii w celu recyklingu państwa członkowskie powinny skutecznie korzystać z uprawnień kontrolnych przewidzianych w art. 50 ust. 4c rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 7 , pozwalających wymagać przedstawienia dokumentacji dowodowej w celu stwierdzenia, czy przemieszczane odpady są przeznaczone do odzysku zgodnie z art. 49 tego rozporządzenia, a zatem gospodaruje się nimi w sposób racjonalny ekologicznie w zakładzie działającym zgodnie z normami ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska, które są zasadniczo równoważne z normami ustanowionymi w prawodawstwie unijnym. Wykonując to zadanie, państwa członkowskie mogą współpracować z innymi odpowiednimi podmiotami, takimi jak właściwe organy w państwie przeznaczenia, niezależne organy weryfikujące będące stroną trzecią lub organizacje realizujące obowiązki w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producentów w imieniu producentów produktów, utworzone w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, które mogą przeprowadzać kontrole realne i inne kontrole zakładów w państwach trzecich. W sprawozdaniu z kontroli jakości dołączanym do danych na temat realizacji celów, państwa członkowskie powinny podać informacje na temat środków służących realizacji obowiązku zapewnienia, aby odpady wywiezione z Unii były przetwarzane w warunkach zasadniczo równoważnych warunkom określonym w odpowiednich unijnych przepisach prawa ochrony środowiska.
(19) Aby zapewnić lepsze, bardziej terminowe i jednolite wdrożenie przepisów niniejszej dyrektywy oraz przewidzieć wszelkie niedociągnięcia we wdrażaniu, należy utworzyć system sprawozdań wczesnego ostrzegania, umożliwiający wykrycie uchybień i podjęcie działań przed upływem terminów osiągnięcia celów.
(20) Ponieważ ilość i rodzaj stosowanych opakowań ogólnie zależy od wyboru dokonanego przez producenta, a nie konsumenta, należy ustanowić system rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Skuteczne systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko poprzez ograniczenie wytwarzania odpadów opakowaniowych oraz zwiększenie ich selektywnego zbierania i recyklingu. Chociaż w większości państw członkowskich istnieją już systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do opakowań, istnieją znaczne różnice w sposobie ich tworzenia, skuteczności i zakresie odpowiedzialności producentów. W związku z tym, przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w dyrektywie 2008/98/WE powinny mieć zastosowanie do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do producentów opakowań.
(21) Aby skuteczniej zapobiegać powstawaniu odpadów opakowaniowych, ograniczyć ich wpływ na środowisko i promować recykling materiałów wysokiej jakości przy jednoczesnym zapewnieniu funkcjonowania rynku wewnętrznego i unikaniu przeszkód w handlu oraz zakłóceń i ograniczeń konkurencji w Unii, należy dokonać przeglądu podstawowych wymogów dyrektywy 94/62/WE i załącznika II do niej oraz, w razie potrzeby, dokonać ich zmiany w celu zaostrzenia wymogów mających na celu lepsze projektowanie z myślą o ponownym użyciu i wysokiej jakości recyklingu opakowań.
(22) Dane zgłaszane przez państwa członkowskie są niezbędne Komisji do oceny przestrzegania unijnych przepisów dotyczących odpadów przez państwa członkowskie. Należy poprawić jakość, wiarygodność i porównywalność danych dzięki wprowadzeniu jednego punktu wprowadzania wszystkich danych dotyczących odpadów, zlikwidowaniu przestarzałych wymogów w zakresie sprawozdawczości, przeprowadzeniu analizy porównawczej krajowych metod sprawozdawczości i wprowadzeniu kontroli jakości danych.
(23) Sprawozdania z wykonania, sporządzane przez państwa członkowskie co trzy lata, nie okazały się skutecznym narzędziem weryfikacji zgodności z przepisami ani zapewnienia prawidłowego wdrażania, spowodowały natomiast zbędne obciążenia administracyjne. Należy zatem uchylić przepisy zobowiązujące państwa członkowskie do sporządzania takich sprawozdań. Zamiast tego monitorowanie przestrzegania przepisów powinno się opierać wyłącznie na danych, które państwa członkowskie co roku przekazują Komisji.
(24) Przekazywanie wiarygodnych danych dotyczących gospodarowania odpadami ma zasadnicze znaczenie dla efektywnego wdrażania przepisów i zapewnienia porównywalności danych ze wszystkich państw członkowskich. W związku z tym, w sprawozdaniach na temat osiągnięcia celów określonych w dyrektywie 94/62/WE zmienionej niniejszą dyrektywą państwa członkowskie powinny stosować najnowsze zasady opracowane przez Komisję i metodologie opracowane przez odpowiednie właściwe organy krajowe odpowiedzialne za wdrażanie niniejszej dyrektywy.
(25) W celu uzupełnienia lub zmiany dyrektywy 94/62/WE uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej powinny zostać przekazane Komisji w odniesieniu do art. 11 ust. 3, art. 19 ust. 2 i art. 20 tej dyrektywy w brzmieniu zmienionym niniejszą dyrektywą. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te były prowadzone zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 8 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(26) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania dyrektywy 94/62/WE, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do art. 5 ust. 4, art. 6a ust. 9, art. 12 ust. 3d i art. 19 ust. 1 tej dyrektywy w brzmieniu zmienionym niniejszą dyrektywą. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 9 .
(27) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie: z jednej strony - zapobieganie wpływowi opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko lub zmniejszenie takiego wpływu, a tym samym zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska, a z drugiej strony - zapewnienie funkcjonowania rynku wewnętrznego i uniknięcie barier w handlu oraz zakłócenia i ograniczenia konkurencji w Unii, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary oraz skutki działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule zakres niniejszej dyrektywy nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów.
(28) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 94/62/WE.
(29) Zgodnie z Porozumieniem międzyinstytucjonalnym z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie bardziej uporządkowanego wykorzystania techniki przekształcania aktów prawnych 10 , technika przekształcenia jest właściwym sposobem zapewnienia trwałej, powszechnej czytelności ustawodawstwa unijnego poprzez zapobieganie mnożeniu odrębnych aktów zmieniających, które często czyni akty prawne trudnymi do zrozumienia. Ponadto w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa trzy instytucje potwierdziły swoje zobowiązanie do częstszego korzystania z techniki legislacyjnej zwanej przekształceniem w celu modyfikacji obowiązującego ustawodawstwa. W związku z tym, biorąc pod uwagę fakt, że dyrektywa 94/62/WE była już sześciokrotnie zmieniana, w najbliższej przyszłości należałoby ją przekształcić.
(30) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 11 , państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: