a także mając na uwadze, co następuje:(1) Podstawowe przepisy dyrektywy 2012/34/UE dotyczące dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług świadczonych w tych obiektach, takie jak przepisy dotyczące praw dostępu, podstawowe przepisy proceduralne dotyczące rozpatrywania wniosków i wymogi dotyczące publikacji informacji mają zastosowanie do wszystkich obiektów infrastruktury usługowej. W dyrektywie 2012/34/UE określono również różne przepisy dotyczące różnych rodzajów usług świadczonych w obiektach infrastruktury usługowej. Rozróżnienia te powinny znaleźć się w niniejszym rozporządzeniu.
Biorąc pod uwagę cel i zakres dyrektywy 2012/34/UE, przepisy w sprawie dostępu do usług świadczonych w obiektach infrastruktury usługowej powinny obejmować jedynie usługi, które są związane ze świadczeniem usług transportu kolejowego.
(2) W celu uniknięcia niewspółmiernych obciążeń dla operatorów obiektów infrastruktury usługowej o mniejszym znaczeniu, wydaje się właściwe, by zapewnić organom regulacyjnym możliwość zwolnienia operatorów obiektów infrastruktury usługowej z przestrzegania wszystkich lub niektórych przepisów niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem niektórych przepisów dotyczących obowiązku publikacji opisu obiektów infrastruktury usługowej, jeśli organ regulacyjny uzna, że obiekt ten nie ma strategicznego znaczenia dla funkcjonowania rynku. Jeżeli dany rynek obiektów infrastruktury usługowej charakteryzuje się wieloma konkurującymi operatorami świadczącymi podobne usługi lub jeżeli organ regulacyjny uważa, że określone przepisy niniejszego rozporządzenia mogłyby mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie rynku obiektów infrastruktury usługowej, organ regulacyjny również powinien być uprawniony do przyznawania takich zwolnień. Może to na przykład mieć miejsce w przypadku, gdy przedsiębiorstwo kolejowe świadczy usługi innemu przedsiębiorstwu kolejowemu w celu udzielenia pomocy temu przedsiębiorstwu na odległych obszarach w ramach współpracy, która jest konieczna z uwagi na koszty gospodarcze, które to przedsiębiorstwo poniosłoby w przeciwnym razie.
Organy regulacyjne powinny oceniać wnioski o przyznanie zwolnienia indywidualnie dla każdego przypadku. Jeżeli w następstwie skargi dotyczącej dostępu do obiektu infrastruktury usługowej lub usługi związanej z koleją organ regulacyjny uzna, że okoliczności zmieniły się w taki sposób, że przyznane wcześniej zwolnienie ma negatywny wpływ na rynek usług transportu kolejowego, organ regulacyjny powinien przeprowadzić przegląd i powinien mieć możliwość cofnięcia zwolnienia.
Organy regulacyjne powinny zapewnić spójne stosowanie zwolnień we wszystkich państwach członkowskich; powinny one opracować wspólne zasady stosowania przepisów dotyczących zwolnień do dnia rozpoczęcia stosowania art. 2. Zgodnie z art. 57 ust. 8 dyrektywy 2012/34/UE jeżeli jest to konieczne, Komisja może przyjąć środki określające takie zasady.
Operatorzy obiektów infrastruktury usługowej, które zostały zwolnione ze stosowania przepisów niniejszego rozporządzenia, nadal podlegają wszystkim innym przepisom dotyczącym dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i korzystania z usług związanych z koleją określonych w dyrektywie 2012/34/UE.
(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/352 2 ustanawia ramy w zakresie świadczenia usług portowych oraz wspólne zasady dotyczące przejrzystości finansowej portów. Niniejsze rozporządzenie, określające szczegóły procedury i kryteria, jakie mają być stosowane przez operatorów obiektów infrastruktury usługowej i wnioskodawców, powinno również mieć zastosowanie do obiektów infrastruktury portów morskich i śródlądowych, które są związane z działalnością kolei.
W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 3 określono obowiązki podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla tej dyrektywy.
(4) Przejrzystość warunków dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług związanych z koleją oraz informacji dotyczących opłat jest warunkiem wstępnym dla umożliwienia wszystkim wnioskodawcom dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług świadczonych w tych obiektach w niedyskryminacyjny sposób. Ukryte ulgi, które są negocjowane indywidualnie z każdym wnioskodawcą bez przestrzegania tych samych zasad, podważałyby zasadę niedyskryminacyjnego dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług związanych z koleją. Informacje na temat zasad działania systemów ulg w opisie obiektu infrastruktury usługowej powinny jednak uwzględniać wymogi tajemnicy handlowej.
(5) Dyrektywa 2012/34/UE nakłada na operatorów obiektów infrastruktury usługowej obowiązek zapewnienia niedyskryminacyjnego dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług świadczonych w tych obiektach. Dyrektywę tę stosuje się w przypadku świadczenia usług na własne potrzeby, a także w przypadku usług świadczonych przez operatora obiektu infrastruktury usługowej. W razie potrzeby w celu skorygowania zakłóceń na rynku lub niepożądanego rozwoju sytuacji na rynku, organ regulacyjny powinien mieć możliwość zażądania, by operator obiektu infrastruktury usługowej umożliwił w obiekcie świadczenie usług na własne potrzeby, pod warunkiem że jest to technicznie wykonalne i nie powoduje zagrożenia dla działalności.
(6) Jeżeli, w celu dojazdu do obiektu infrastruktury usługowej, konieczny jest przejazd przez prywatny tor boczny lub bocznicę, operator obiektu infrastruktury usługowej powinien dostarczać informacje na temat tego prywatnego toru bocznego lub bocznicy. Informacje te powinny umożliwić wnioskodawcy zrozumienie, z kim należy się skontaktować w celu złożenia wniosku o dostęp do tej linii zgodnie z art. 10 dyrektywy 2012/34/UE.
(7) Zarządcy infrastruktury powinni ułatwiać gromadzenie informacji na temat obiektów infrastruktury usługowej i ograniczać obciążenia administracyjne dla operatorów obiektów infrastruktury usługowej poprzez udostępnienie wzoru formularza w łatwo dostępnym miejscu, takim jak ich portal internetowy. Wzór ten powinien zostać opracowany przez sektor kolejowy i organy regulacyjne oraz skonsultowany z operatorami obiektów infrastruktury usługowej. Operatorzy obiektów infrastruktury usługowej mają obowiązek przekazywania wszystkich istotnych informacji zarządcom infrastruktury zgodnie z art. 31 ust. 10 i pkt 6 załącznika IV do dyrektywy 2012/34/UE. W przypadku gdy zarządca infrastruktury, do którego sieci należy dany obiekt, jest zwolniony z obowiązku publikowania regulaminu sieci, głównym zarządcą infrastruktury, któremu dostarcza się opis obiektu infrastruktury usługowej, powinien być zarządca określony przez państwo członkowskie w celu uczestnictwa w sieci, o której mowa w art. 7f dyrektywy 2012/34/UE.
(8) Różne podmioty mogą być odpowiedzialne za podejmowanie decyzji w sprawie warunków dostępu do obiektu infrastruktury usługowej, alokacji zdolności przepustowej w obiekcie infrastruktury usługowej oraz świadczenia usług związanych z koleją w obiekcie. W takich przypadkach wszystkie zainteresowane podmioty należy uznać za operatorów obiektu infrastruktury usługowej w rozumieniu dyrektywy 2012/34/UE. Ponadto każdy z nich powinien spełniać wymagania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do elementów, za które jest odpowiedzialny. Jeżeli obiekt jest własnością kilku podmiotów oraz jest zarządzany i eksploatowany przez kilka podmiotów, jedynie podmioty faktycznie odpowiedzialne za przekazywanie informacji i podejmowanie decyzji w sprawie wniosków o dostęp do obiektu infrastruktury usługowej i korzystania z usług związanych z koleją należy uznać za operatorów obiektu infrastruktury usługowej.
(9) Z dotychczasowej praktyki wynika, że w wielu przypadkach wnioskodawcy tacy jak spedytorzy i nadawcy towarów zwracają się o dostęp do obiektów infrastruktury usługowej. Jednakże przedsiębiorstwo kolejowe wyznaczone przez wnioskodawcę często nie ma stosunków umownych z operatorem obiektu infrastruktury usługowej. W związku z tym należy wyjaśnić, że nie tylko przedsiębiorstwa kolejowe, ale także inni wnioskodawcy powinni mieć prawo do wystąpienia z wnioskiem o dostęp do obiektów infrastruktury usługowej na warunkach określonych w niniejszym rozporządzeniu, jeżeli prawodawstwo krajowe przewiduje taką możliwość. Operatorzy takich obiektów infrastruktury usługowej powinni być objęci niniejszym rozporządzeniem niezależnie od tego, czy znajdują się w stosunku umownym z przedsiębiorstwem kolejowym lub z innym wnioskodawcą, który ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o zdolność przepustową w obiektach infrastruktury usługowej zgodnie z prawem krajowym.
(10) Trasy pociągów i zdolność przepustową w obiektach infrastruktury usługowej często przyznają różne podmioty. Z tego względu ważne jest, aby te podmioty komunikowały się między sobą, aby upewnić się, że planowane trasy pociągów i planowane przydziały czasowe w obiektach infrastruktury usługowej są spójne, tak aby umożliwić sprawną i skuteczną eksploatację pociągów. To samo powinno dotyczyć sytuacji, w których wnioskodawca zwraca się o świadczenie w obiekcie usług związanych z koleją, które są świadczone przez różnych dostawców. W odniesieniu do usług, które nie są bezpośrednio związane ze zdolnością przepustową infrastruktury, taka współpraca nie byłaby konieczna.
(11) Wymiana danych w zakresie identyfikacji i śledzenia oraz przewidywanego czasu przyjazdu i odjazdu między podmiotami zamawiającymi usługi transportowe, przedsiębiorstwami kolejowymi i terminalami powinna przyczynić się do podniesienia jakości usług i efektywności kosztowej łańcucha logistycznego.
(12) Obowiązek udostępnienia we wspólnym portalu internetowym orientacyjnych informacji w czasie rzeczywistym na temat dostępnej zdolności przepustowej obiektów infrastruktury usługowej może być spełniony poprzez umieszczenie informacji na temat tego, czy obiekt nie ma zdolności przepustowej, ma ograniczoną zdolność przepustową lub ma wystarczającą zdolność przepustową, aby uwzględnić jakikolwiek wniosek. W odniesieniu do usług takich jak konserwacja, w przypadku których pojazd musi być wyłączony z użytkowania przez dłuższy okres, informacje takie mogą nie być konieczne. Maksymalna operacyjna zdolność przepustowa może być niższa niż maksymalna teoretyczna zdolność przepustowa. Wynika to z faktu, że aby zapewnić niezawodne usługi w sytuacjach takich jak opóźnienie przyjazdu pociągu do obiektu lub zakłócenia operacyjne, konieczne może być przyznanie dodatkowego czasu. Wskazanie zdolności przepustowej powinno odnosić się do dostępnej zdolności operacyjnej.
(13) Operatorzy obiektów infrastruktury usługowej nie powinni zobowiązywać wnioskodawców do zakupu usług oferowanych w obiekcie, których ci wnioskodawcy nie potrzebują. Zasada ta nie powinna jednak sugerować, że wnioskodawca może zmusić operatora obiektu do przyjęcia świadczenia usług na własne potrzeby na terenie operatora, jeżeli operator oferuje przedmiotowe usługi w sposób zgodny z dyrektywą 2012/34/UE i niniejszym rozporządzeniem.
(14) W przypadku gdy operator obiektu infrastruktury usługowej otrzyma wniosek, który koliduje z innym wnioskiem lub już przyznaną zdolnością przepustową, operator obiektu infrastruktury usługowej powinien w pierwszej kolejności sprawdzić, czy możliwe byłoby uwzględnienie dodatkowego wniosku poprzez zaproponowanie innego przydziału czasowego, zmianę przydzielonego już przydziału czasowego jeżeli dany wnioskodawca zgadza się na to, lub poprzez przedsięwzięcie środków, które pozwolą na zwiększenie zdolności przepustowej obiektu. Operator nie powinien być zobowiązany do przedsiębrania środków takich jak zmiana godzin otwarcia lub środków, które wymagałyby inwestycji w celu zwiększenia zdolności przepustowej danego obiektu. Jednak w przypadku gdy wnioskodawca gwarantuje pokrycie kosztów inwestycji lub dodatkowych poniesionych kosztów operacyjnych, operator obiektu infrastruktury usługowej powinien uwzględnić tę opcję.
(15) Jeżeli procedura koordynacyjna nie doprowadziła do pogodzenia kolidujących wniosków, operator obiektu infrastruktury usługowej może zastosować kryteria pierwszeństwa w celu podjęcia decyzji dotyczącej kolidujących wniosków. Kryteria te powinny być niedyskryminacyjne i przejrzyste oraz powinny zostać opublikowane w opisie obiektu infrastruktury usługowej, który podlega przeglądowi przez organ regulacyjny.
(16) Termin "realna alternatywa" obejmuje szereg elementów, w tym w szczególności właściwości fizyczne i techniczne takie jak lokalizacja obiektu, dostęp drogą lądową lub wodną, dostęp koleją, transport publiczny, szerokość skrajni, długość torów i elektryfikacja; właściwości operacyjne takie jak godziny otwarcia, zdolność przepustowa w obiekcie i wokół obiektu, wymogi dotyczące szkolenia maszynistów, zakres i rodzaj oferowanych usług; atrakcyjność i konkurencyjność usług transportowych, jak np. przebieg trasy, połączenia z innymi rodzajami transportu i czas przejazdu; oraz aspekty ekonomiczne takie jak wpływ na koszty operacyjne i rentowność planowanych usług.
(17) Budowa obiektu infrastruktury usługowej wymaga znacznych inwestycji, natomiast sieciowy charakter kolei oznacza, że istnieją ograniczenia co do miejsc, w których można budować obiekty; w rezultacie wielu obiektów infrastruktury usługowej nie da się łatwo powielić. Jeżeli w wyniku procedury koordynacyjnej nie można było uwzględnić wniosków o dostęp do obiektu, a obiekt jest bliski przeciążenia, organy regulacyjne powinny mieć możliwość zażądania od operatorów obiektów infrastruktury usługowej wprowadzenia środków w celu optymalizacji wykorzystania obiektu. Operator obiektu infrastruktury usługowej powinien określić odpowiednie środki, aby osiągnąć ten cel. Środki te mogłyby obejmować na przykład kary finansowe płacone przez wnioskodawców, którzy nie korzystają z przyznanych im praw dostępu lub zażądanie od wnioskodawców, aby zrezygnowali z praw dostępu do obiektu infrastruktury usługowej lub usług związanych z koleją, jeżeli wielokrotnie i świadomie nie korzystali z tych praw lub spowodowali zakłócenia funkcjonowania obiektu infrastruktury usługowej lub innego wnioskodawcy.
(18) W celu jak najlepszego wykorzystania istniejących obiektów, jeżeli obiekty nie były używane przez co najmniej dwa lata, ten fakt powinien zostać ogłoszony, aby umożliwić ich wynajęcie lub dzierżawę, jeżeli przedsiębiorstwo kolejowe wyrazi zainteresowanie wykorzystaniem takiego obiektu w oparciu o udokumentowane zapotrzebowanie. Każdy podmiot gospodarczy zainteresowany eksploatacją takiego obiektu powinien mieć możliwość uczestniczenia w procedurach przetargowych i złożenia oferty przejęcia eksploatacji obiektu. Nie ma potrzeby przeprowadzania procedury przetargowej, jeżeli trwa formalny proces wycofania przeznaczenia obiektu do celów kolei, a obiekt jest poddawany przebudowie do celów innych niż użytkowanie jako obiekt infrastruktury usługowej.
(19) Niniejsze rozporządzenie ustanawia szereg nowych przepisów dla operatorów obiektów infrastruktury usługowej. Operatorzy potrzebują czasu na dostosowanie obowiązujących procedur wewnętrznych w celu zapewnienia pełnej zgodności ze wszystkimi wymaganiami niniejszego rozporządzenia. W związku z powyższym niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie dopiero od dnia 1 czerwca 2019 r. Oznacza to, że opis obiektu infrastruktury usługowej wymagany zgodnie z art. 4 lub odnośnik do odpowiednich informacji należy przygotować i uwzględnić po raz pierwszy w regulaminie sieci dotyczącym obowiązującego rozkładu jazdy począwszy od grudnia 2020 r.
(20) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Jednolitego Europejskiego Obszaru Kolejowego,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: