a także mając na uwadze, co następuje:(1) Przepisy dotyczące kwalifikacji materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego oraz obrotu takim materiałem powinny uwzględniać różne cykle produkcyjne różnych rodzajów i gatunków objętych niniejszą dyrektywą.
(2) Konieczne jest zapewnienie zgodności materiału przedelitarnego z bardzo surowymi wymogami dotyczącymi zdrowia i jakości w celu zapewnienia zdrowia i jakości materiału rozmnożeniowego oraz roślin sadowniczych pochodzących z materiału przedelitarnego.
(3) W celu zapewnienia identyfikacji i jakości materiału przedelitarnego należy określić zasady dotyczące stwierdzania i weryfikacji jego zgodności odmianowej w odniesieniu do odmiany, do której należy dany materiał. Ponadto identyfikację i jakość materiału przedelitarnego należy zapewnić poprzez stosowanie zasad dotyczących jego rozmnażania, które mogą obejmować odnowienie i namnażanie. W celu zapewnienia zdrowia materiału przedelitarnego ważne jest określenie zasad dotyczących braku agrofagów, inspekcji, pobierania próbek i badań odpowiednio dla danych rodzajów i gatunków. Ponadto jakość tego materiału należy zapewnić poprzez przyjęcie zasad dotyczących wad.
(4) Aby zapewnić identyfikację i jakość podkładek nienależących do danej odmiany, podkładki te powinny być zgodne z opisem gatunków, do których należą.
(5) Konieczne jest zapewnienie identyfikacji roślin, z których zamierza się pobrać materiał do produkcji materiału elitarnego lub materiału kwalifikowanego, innych niż rośliny sadownicze. Rośliny te określa się jako "rośliny mateczne". Rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału przedelitarnego ("przedelitarne rośliny mateczne") powinny spełniać takie same wymogi jak materiał przedelitarny. Przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny powinny podlegać identyfikacji w całym procesie produkcji. Właściwy organ powinien ustalić zgodność przedelitarnej rośliny matecznej z opisem jej odmiany poprzez obserwację ekspresji cech charakterystycznych tej odmiany. Ponadto zgodność z opisem danej odmiany przedelitarnej rośliny matecznej i pozyskanego materiału przedelitarnego należy regularnie weryfikować.
(6) W przypadku materiału przeznaczonego do kwalifikacji zgodność z opisem odmiany należy ustalić w oparciu o opis urzędowy danej odmiany, który zapewnia odrębność, wyrównanie i trwałość tej odmiany, opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany lub o prawo do ochrony odmian roślin lub opis uznany urzędowo. W przypadku odmiany z opisem uznanym urzędowo należy wymagać włączenia odmiany do rejestru krajowego w celu zapewnienia, by opis ten był odpowiedni dla materiału poddawanego kwalifikacji.
(7) W przypadku materiału przedelitarnego i materiału elitarnego ustalenie zgodności z opisem odmiany powinno być również możliwe w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o rejestrację odmiany w państwie członkowskim oraz w oparciu o opis towarzyszący wnioskowi o prawo do ochrony odmian roślin, pod warunkiem że sprawozdanie wykazujące odrębność, wyrównanie i trwałość danej odmiany jest już dostępne w Unii lub w państwie trzecim. Zapewnienie takiej możliwości ma na celu przyspieszenie początkowych etapów procesu kwalifikacji w przypadkach, gdy rejestracja odmiany jest bliska zakończenia, ale nadal w toku. W celu zapewnienia użytkownikom tego materiału przejrzystości i możliwości świadomego wyboru obrót tym materiałem należy jednak umożliwić dopiero po zakończeniu rejestracji odmiany.
(8) Należy stosować surowe przepisy w zakresie ochrony materiału przedelitarnego przed wszelkimi rodzajami zakażeń wywołanych przez agrofagi. W związku z tym dostawcy powinni utrzymywać przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny w specjalnych obiektach zabezpieczonych przez dostępem owadów i zapewniających warunki zapobiegające zakażeniu przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną lub inne możliwe źródła zakażenia. Z tego samego powodu przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny należy uprawiać lub produkować w odizolowaniu od gleby, w donicach pozbawionych gleby lub na sterylnych podłożach uprawowych. W celu uwzględnienia szczególnych potrzeb dotyczących produkcji należy jednak pozwolić państwom członkowskim na występowanie o zezwolenie na uprawę przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego na polach, pod warunkiem że zapewnione są odpowiednie środki zapobiegające zakażeniom wywołanym przez odpowiednie agrofagi.
(9) Dyrektywa Rady 2000/29/WE 2 określa zasady zapobiegające wprowadzaniu do Unii niektórych organizmów szkodliwych i ich rozprzestrzenianiu się w Unii. Obejmuje to wymogi dotyczące niektórych rodzajów i gatunków stanowiące uzupełnienie wymogów w zakresie kwalifikacji określonych w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do organizmów szkodliwych objętych dyrektywą 2000/29/WE. Należy określić dodatkowe zasady odnoszące się do innych organizmów szkodliwych. W przypadku gdy agrofag może spowodować niedopuszczalną szkodę dla zdrowia lub użyteczności materiału przedelitarnego danego rodzaju lub gatunku, należy wymagać jego nieobecności. Agrofagi te należy wymienić w wykazie. W przypadku gdy dany agrofag może spowodować takie szkody, tylko jeżeli jego występowanie przekracza pewien poziom, należy zakazać jedynie jego występowania w ilościach przekraczających ten poziom. Agrofagi te należy wymienić oddzielnie, w innym wykazie niż te, co do których wymaga się nieobecności.
(10) Rośliny kandydackie na przedelitarne rośliny mateczne stanowią początek procesu produkcji i kwalifikacji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych. Z tego powodu powinny one być przedmiotem najsurowszych wymogów fitosanitarnych mających na celu zapewnienie nieobecności odnośnych agrofagów. W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej roślin kandydackich na przedelitarne rośliny mateczne pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku I. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z każdej rośliny kandydackiej na przedelitarną roślinę mateczną i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń. Każdą roślinę kandydacką na przedelitarną roślinę mateczną należy zbadać pod względem występowania agrofagów wymienionych w załączniku II w celu zapewnienia nieobecności odnośnych agrofagów. Bardzo podobne wymogi powinny mieć zastosowanie do przedelitarnych roślin matecznych produkowanych poprzez odnowienie ze względu na ich znaczenie dla dalszych etapów procesu produkcji i kwalifikacji.
(11) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy wymagać przeprowadzania inspekcji wzrokowej przedelitarnych roślin matecznych lub materiału przedelitarnego pod względem występowania agrofagów wymienionych w załącznikach I i II. W przypadku wątpliwości dotyczących występowania tych agrofagów należy pobrać próbki z przedelitarnych roślin matecznych i z materiału przedelitarnego i poddać je badaniu w celu zapewnienia dokładnych ustaleń.
(12) W świetle biologii i cech charakterystycznych odnośnych rodzajów i gatunków roślin oraz odnośnych agrofagów należy ustanowić odpowiednie zasady dotyczące częstotliwości inspekcji wzrokowych, pobierania próbek i badań elitarnych roślin matecznych i materiału elitarnego, kwalifikowanych roślin matecznych i materiału kwalifikowanego. Zasady te powinny opierać się na doświadczeniu zdobytym przez właściwe organy urzędowe i producentów roślin sadowniczych podczas stosowania krajowych systemów kwalifikacji. Zasady te powinny uwzględniać potrzeby użytkowników poszczególnych kategorii.
(13) Obecność pewnych agrofagów, w szczególności nicieni, w glebie może powodować niedopuszczalne szkody dla zdrowia i użyteczności danych roślin, w przypadku gdy agrofagi te są żywicielami wirusów atakujących dane rodzaje lub gatunki. W związku z tym agrofagi te należy wymienić i zidentyfikować oddzielnie, a ich obecność w odpowiedniej glebie nie powinna być dozwolona, o ile badania nie wykażą, że są one wolne od odnośnych wirusów. Pobieranie próbek i badania powinny wykazać ewentualną obecność tych agrofagów lub odnośnych wirusów. Przy ustalaniu reguł dotyczących pobierania próbek i badań należy uwzględnić różne kategorie materiału rozmnożeniowego roślin sadowniczych. Dopuszczenie, pod pewnymi warunkami, aby pobierania próbek i badań nie przeprowadzać w miejscach, w których rośliny będące żywicielami nie były uprawiane na polu uprawy przez okres co najmniej pięciu lat stanowi jednak proporcjonalny środek.
(14) W przypadku gdy przeprowadza się pobieranie próbek i badanie, czynności te powinny odbywać się zgodnie z protokołami Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin lub innymi protokołami uznanymi na poziomie międzynarodowym. Jest to niezbędne w celu zapewnienia aktualności praktyki pobierania próbek i badań w Unii w stosunku do rozwoju naukowego i technicznego na poziomie międzynarodowym. W przypadku gdy takie protokoły nie są dostępne, pobieranie próbek i badania powinny odbywać się zgodnie z odpowiednimi protokołami ustanowionymi na poziomie krajowym.
(15) Zranienia, zmiany zabarwienia, blizny, wysuszenie i inne wady mogą wpływać na jakość i użyteczność przedelitarnych roślin matecznych i materiału przedelitarnego. W związku z tym należy określić, że przedelitarne rośliny mateczne i materiał przedelitarny muszą być praktycznie wolne od wszelkich takich wad.
(16) Aby zagwarantować odpowiednią jakość materiału rozmnożeniowego, należy określić reguły utrzymywania go we właściwych warunkach. Warunki te powinny zależeć od kategorii materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych poddawanych kwalifikacji. W świetle niedawnych zmian należy zezwolić także na stosowanie metody utrzymania polegającej na chłodzeniu do bardzo niskich temperatur, zwanej krioprezerwacją. Uznaje się ją za przydatne rozwiązanie alternatywne w stosunku do hodowli in vitro, ponieważ właściwości materiału rozmnożeniowego pozostaną niezmienione podczas przechowywania w tych temperaturach.
(17) Materiał elitarny stanowi kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału elitarnego ("elitarne rośliny mateczne") powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub namnażania z innych elitarnych roślin matecznych.
(18) Wymogi w zakresie identyfikacji, zdrowia i jakości dotyczące materiału elitarnego powinny być takie same jak wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, ponieważ wymogi te są mają równie istotne znaczenie dla zdrowia i użyteczności materiału elitarnego. Należy jednak zezwolić na produkcję materiału elitarnego na otwartych polach w celu ułatwienia jego skutecznego rozmnażania i uzyskania kolejnych pokoleń i kategorii. W związku z tym wymogi dotyczące utrzymywania materiału elitarnego powinny dopuszczać utrzymywanie go w obiektach zabezpieczonych przed dostępem owadów lub na polach odizolowanych od potencjalnych źródeł zakażenia przez wektory przenoszące zakażenie drogą powietrzną, kontakt korzeni, zakażenie krzyżowe przez maszyny, narzędzia do szczepienia i wszelkie inne możliwe źródła zakażenia.
(19) Należy zezwolić na namnażanie przez kilka pokoleń elitarnych roślin matecznych hodowanych z materiału przedelitarnego, aby osiągnąć liczbę elitarnych roślin matecznych niezbędną do produkcji materiału elitarnego i kwalifikowanego. Różne pokolenia elitarnych roślin matecznych należy utrzymywać oddzielnie i zapewnić możliwość ich identyfikacji w trakcie całego procesu produkcji.
(20) Materiał kwalifikowany i kwalifikowane rośliny sadownicze mogą stanowić kolejny etap procesu produkcji po materiale przedelitarnym lub materiale elitarnym. W związku z tym rośliny mateczne przeznaczone do produkcji materiału kwalifikowanego ("kwalifikowane rośliny mateczne") powinny pochodzić z uprawy materiału przedelitarnego lub materiału elitarnego.
(21) Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę stwierdzania i weryfikacji zgodności z opisem danej odmiany, należy przyjąć minimalne wymogi odnoszące się do materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych, które mają być zakwalifikowane jako materiał CAC. Wymogi te powinny być mniej rygorystyczne niż wymogi dotyczące materiału przedelitarnego, elitarnego i kwalifikowanego, ponieważ materiał CAC wzbudza w użytkownikach mniejsze oczekiwania w zakresie jego aspektów zdrowotnych i jakościowych, gdyż w jego przypadku stosuje się prostsze procedury i etapy produkcji. Dostawcy powinni jednak zapewnić identyfikację materiału przeznaczonego do rozmnażania. Ponadto należy zapewnić stosowanie norm dotyczących jakości i zdrowia, odpowiednich w odniesieniu do uprawy materiału CAC oraz oczekiwań użytkowników tego materiału rozmnożeniowego. W świetle charakteru agrofagów atakujących niektóre gatunki Citrus L., Fortunella Swingle i Poncirus Raf. konieczne jest określenie szczegółowych zasad inspekcji wzrokowej, pobierania próbek i badań w celu zapewnienia właściwej jakości i zdrowia odpowiedniego materiału rozmnożeniowego lub odpowiednich roślin sadowniczych.
(22) Aby umożliwić właściwemu organowi przeprowadzanie inspekcji urzędowych i sprawdzenie, czy materiał rozmnożeniowy i rośliny sadownicze spełniają normy jakości i zdrowia roślin do celów urzędowej kwalifikacji określone w niniejszej dyrektywie, dostawca powinien wprowadzić plan identyfikacji i monitorowania punktów krytycznych w procesie produkcji materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych w odniesieniu do odpowiednich rodzajów i gatunków oraz prowadzić rejestry tego monitorowania. Plan i rejestry inspekcji polowych, pobierania próbek i badań należy przechowywać przez czas, w którym odpowiedni materiał rozmnożeniowy lub rośliny sadownicze pozostają pod kontrolą dostawcy, i przez okres co najmniej trzech lat od momentu usunięcia lub wprowadzenia do obrotu tego materiału rozmnożeniowego lub tych roślin sadowniczych. Okres ten jest niezbędny, aby umożliwić wykrywanie agrofagów na roślinach drzewiastych, w przypadkach gdy objawy mogą stać się widoczne dopiero kilka lat po wystąpieniu zakażenia.
(23) Państwa członkowskie powinny zapewnić urzędowe inspekcje materiału rozmnożeniowego i roślin sadowniczych podczas produkcji i obrotu, aby zweryfikować zgodność z wymogami i warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie. Aby zapewnić zharmonizowaną procedurę przeprowadzania inspekcji urzędowych, należy określić reguły odnoszące się do inspekcji wzrokowej i, w stosownych przypadkach, pobierania próbek i badań.
(24) Aby uniknąć jakichkolwiek zakłóceń w handlu, należy umożliwić państwom członkowskim zezwalanie, przez okres przejściowy, na obrót na ich własnym terytorium materiałem rozmnożeniowym i roślinami sadowniczymi wyprodukowanymi z przedelitarnych, elitarnych i kwalifikowanych roślin matecznych lub z roślin matecznych CAC, które istniały już w dniu rozpoczęcia stosowania niniejszej dyrektywy, nawet jeśli ten materiał lub te rośliny sadownicze nie spełniają nowych warunków.
(25) Należy uchylić dyrektywy Komisji 93/48/EWG 3 i 93/64/EWG 4 .
(26) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Materiału Rozmnożeniowego oraz Roślin Rodzajów i Gatunków Owocowych,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
1 Dz.U. L 267 z 8.10.2008, s. 8.
2 Dyrektywa Rady 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we Wspólnocie (Dz.U. L 169 z 10.7.2000, s. 1).
3 Dyrektywa Komisji 93/48/EWG z dnia 23 czerwca 1993 r. określająca wykaz wskazujący warunki, jakie mają być spełnione przez materiał rozmnożeniowy roślin owocowych i rośliny owocowe przeznaczone do produkcji owoców, zgodnie z dyrektywą Rady 92/34/EWG (Dz.U. L 250 z 7.10.1993, s. 1).
4 Dyrektywa Komisji 93/64/EWG z dnia 5 lipca 1993 r. ustanawiająca środki wykonawcze dotyczące nadzoru i monitorowania dostawców i obiektów zgodnie z dyrektywą Rady 92/34/EWG w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin owocowych oraz roślinami owocowymi przeznaczonymi do produkcji owoców (Dz.U. L 250 z 7.10.1993, s. 33).
5 Dyrektywa wykonawcza Komisji 2014/97/UE z dnia 15 października 2014 r. w sprawie wykonania dyrektywy Rady 2008/90/WE w odniesieniu do rejestracji dostawców i odmian oraz w odniesieniu do wspólnego wykazu odmian (zob. s. 16 niniejszego Dziennika Urzędowego).
6 Art. 10 zmieniony przez art. 10 pkt 1 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
7 Art. 10 ust. 5 zmieniony przez art. 2 pkt 1 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
8 Art. 11 zmieniony przez art. 10 pkt 2 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
9 Art. 16 zmieniony przez art. 10 pkt 3 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
10 Art. 16 ust. 5 zmieniony przez art. 2 pkt 2 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
11 Art. 17 zmieniony przez art. 10 pkt 4 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
12 Art. 21 zmieniony przez art. 10 pkt 5 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
13 Art. 21 ust. 5 zmieniony przez art. 2 pkt 3 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
14 Art. 22 zmieniony przez art. 10 pkt 6 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
15 Art. 22 ust. 2 zmieniony przez art. 10 pkt 7 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
16 Art. 26 zmieniony przez art. 10 pkt 8 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
17 Art. 26 ust. 2 zmieniony przez art. 2 pkt 4 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
18 Art. 27a dodany przez art. 10 pkt 9 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
19 Art. 32 zmieniony przez art. 2 pkt 5 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
20 Załącznik I:- zmieniony przez art. 10 pkt 10 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 6 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
21 Załącznik II:- zmieniony przez art. 10 pkt 10 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 6 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
22 Załącznik III zmieniony przez art. 10 pkt 10 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
23 Załącznik IV:- zmieniony przez art. 10 pkt 10 dyrektywy nr (EU) 2020/177 z dnia 11 lutego 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.41.1) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lutego 2020 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 6 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.
* Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/925 z dnia 29 maja 2017 r. zezwalająca tymczasowo niektórym państwom członkowskim na kwalifikację materiału przedelitarnego niektórych gatunków roślin sadowniczych produkowanego na polu w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów i uchylająca decyzję wykonawczą (UE) 2017/167 (Dz.U. L 140 z 31.5.2017, s. 7)
24 Załącznik V:- zmieniony przez sprostowanie z dnia 30 marca 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.92.28) zmieniającego nin. dyrektywę z dniem 5 listopada 2014 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 6 dyrektywy nr 2022/2438 z dnia 12 grudnia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.319.54) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 2 stycznia 2023 r.