a także mając na uwadze, co następuje:(1) Zgodnie z art. 10 i 11 Traktatu o Unii Europejskiej każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii, a instytucje Unii powinny umożliwić obywatelom i stowarzyszeniom przedstawicielskim wypowiadanie się i publiczną wymianę poglądów we wszystkich dziedzinach działania Unii oraz powinny utrzymywać otwarty, przejrzysty i regularny dialog ze stowarzyszeniami przedstawicielskimi i społeczeństwem obywatelskim.
(2) Za pomocą komunikatu Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowanego "Europa 2020 - strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu" Unia i państwa członkowskie dążą do zapewnienia wzrostu gospodarczego, zatrudnienia, wydajności i spójności społecznej na nadchodzące dziesięciolecie.
(3) Choć z bycia obywatelem Unii posiadającym określone prawa płyną obiektywne korzyści, Unia nie zawsze skutecznie eksponuje związek między rozstrzyganiem wielu problemów gospodarczych i społecznych a swoją polityką. Dlatego też imponujące osiągnięcia w postaci pokoju i stabilizacji w Europie, długoterminowego trwałego wzrostu gospodarczego, stabilnych cen, skutecznej ochrony konsumentów i środowiska oraz promowania praw podstawowych nie zawsze skutkują silnym poczuciem przynależności obywateli do Unii.
(4) Aby zbliżyć Europę do jej obywateli, a obywatelom umożliwić pełne uczestnictwo w tworzeniu coraz bliższej im Unii, należy podjąć różnorodne działania i skoordynowane wysiłki na szczeblu transnarodowym i unijnym. Europejska inicjatywa obywatelska stanowi wyjątkową okazję ku temu, by umożliwić obywatelom bezpośrednie uczestnictwo w kształtowaniu prawodawstwa UE 4 .
(5) W decyzji nr 1904/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 ustanowiono program działań, który potwierdził, potrzebę propagowana trwałego dialogu z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i z samorządami oraz wspierania aktywnego zaangażowania obywateli.
(6) Okresowe sprawozdanie z oceny programu "Europa dla obywateli" na lata 2007-2013, wraz z internetowymi konsultacjami społecznymi oraz dwoma kolejnymi spotkaniami konsultacyjnymi z zainteresowanymi stronami potwierdziły, że zarówno organizacje społeczeństwa obywatelskiego, jak i zaangażowane osoby uznają nowy program "Europa dla obywateli" za istotny. Uznano również, że należy go ustanowić w celu osiągnięcia rezultatów na poziomie organizacyjnym w postaci budowania zdolności, a na poziomie indywidualnym - w postaci zwiększenia zainteresowania sprawami Unii. Niniejszym rozporządzeniem należy zatem ustanowić program "Europa dla obywateli" na lata 2014-2020 ("program").
(7) Jeżeli chodzi o tematy projektów, ich osadzenie w kontekście lokalnym i regionalnym oraz charakter zainteresowanych stron, powinny istnieć istotne synergie z innymi programami Unii, a mianowicie z programami w dziedzinie edukacji, szkolenia zawodowego, młodzieży, sportu, kultury i sektora audiowizualnego, podstawowych praw i wolności, włączenia społecznego, równości płci, zwalczania dyskryminacji, badań i innowacji, społeczeństwa informacyjnego, rozszerzenia oraz działań zewnętrznych Unii.
(8) Program powinien obejmować szerokie spektrum różnorodnych działań, w tym spotkania obywateli, kontakty i debaty w kwestiach obywatelskich, imprezy na szczeblu Unii, inicjatywy uwrażliwiające i skłaniające do refleksji nad decydującymi momentami w historii Europy, inicjatywy uświadamiające obywatelom Europy, zwłaszcza młodym ludziom, historię Unii i funkcjonowanie instytucji unijnych, a także debaty na temat polityki europejskiej, z myślą o ożywienia życia publicznego we wszystkich jego aspektach.
(9) W rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 2 kwietnia 2009 r. w sprawie świadomości europejskiej i totalitaryzmu oraz w konkluzjach Rady z 9-10 czerwca 2011 r. w sprawie pamięci o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne w Europie podkreślono znaczenie pielęgnowania pamięci o przeszłych wydarzeniach, aby w ten sposób zostawić przeszłość za sobą i budować przyszłość, oraz zwrócono uwagę, jak cenna jest rola Unii w ułatwianiu, wymianie i propagowaniu inicjatyw służących zbiorowemu upamiętnianiu tych zbrodni. Należy zatem uwzględnić aspekty historyczne, kulturowe i międzykulturowe oraz istniejące związki między pamięcią o przeszłości a tożsamością europejską.
(10) Program w swoim horyzontalnym wymiarze powinien zapewniać wykorzystanie wyników i możliwość ich przenoszenia, tak by zapewnić ich większe oddziaływanie i długookresową trwałość. Dlatego podejmowane działania powinny się wiązać z unijną agendą polityczną i należy o nich właściwie informować.
(11) Należy zwrócić szczególną uwagę na zrównoważone włączanie obywateli i organizacji społeczeństwa obywatelskiego ze wszystkich państw członkowskich w transnarodowe projekty i działania oraz na ich zrównoważony udział w tych projektach i działaniach z uwzględnieniem wielojęzyczności Unii i potrzeby zaangażowania grup niedostatecznie reprezentowanych.
(12) Za potencjalnych uczestników unijnych programów uznaje się kraje przystępujące, kraje kandydujące i potencjalne kraje kandydujące korzystające ze strategii przedakcesyjnej, z jednej strony, oraz państwa EFTA będące stronami porozumienia EOG, z drugiej strony -zgodnie z zawartymi z nimi porozumieniami. Ponadto zgodnie z decyzją Rady 2001/822/WE 6 do uczestnictwa w programie kwalifikują się także kraje i terytoria zamorskie.
(13) Wspólnym celem programu oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 232/2014 7 powinno być stworzenie głębokiej i trwałej demokracji oraz aktywnego społeczeństwa obywatelskiego. Unia oferuje krajom objętym Europejskim Instrumentem Sąsiedztwa uprzywilejowane relacje oparte na wzajemnym przywiązaniu do wspólnych wartości i zasad.
(14) Środki przeznaczone na mocy niniejszego rozporządzenia na działania informacyjne mogłyby także służyć instytucjonalnemu informowaniu o priorytetach politycznych Unii, w zakresie, w jakim wiążą się one z celami ogólnymi niniejszego rozporządzenia.
(15) Program należy regularnie monitorować i w sposób niezależny oceniać we współpracy z Komisją i państwami członkowskimi w celu umożliwienia jego korekt niezbędnych do należytego wdrażania środków.
(16) W całym cyklu wydatkowania należy chronić interesy finansowe Unii z zastosowaniem proporcjonalnych środków, w tym zapobiegania nieprawidłowościom, ich wykrywania i dochodzeń w sprawie nieprawidłowości, odzyskiwania środków straconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych, a w stosownych przypadkach sankcji administracyjnych i finansowych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 8 (zwanym dalej "rozporządzeniem finansowym") oraz rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 1268/2012 9 .
(17) Pierwszeństwo należy przyznać dotacjom na projekty - niezależnie od ich rozmiarów - mające duże oddziaływanie, w szczególności na te, które są bezpośrednio związane z politykami Unii i służą uczestnictwu w kształtowaniu unijnej agendy politycznej. Ponadto zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami należy dodatkowo uprościć realizację programu poprzez stosowanie kwot ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i stawek opartych na kosztach jednostkowych.
(18) W celu zapewnienia ciągłości wsparcia finansowego z programu, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie od dnia 1 stycznia 2014 r. Z uwagi na pilność sprawy niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie niezwłocznie po jego opublikowaniu.
(19) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie przyczernianie się do zrozumienia przez obywateli Unii, jej historii i różnorodności, oraz promowanie obywatelstwa europejskiego i poprawy warunków aktywności obywatelskiej i demokratycznej, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na transnarodowy i wielostronny charakter możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym samym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(20) Finansowa kwota odniesienia dla programu, w rozumieniu pkt 18 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami 10 , zostaje włączona do niniejszego rozporządzenia na cały okres trwania programu, bez naruszenia uprawnień budżetowych Parlamentu Europejskiego i Rady ustanowionych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
(21) W niniejszym rozporządzeniu należy określić środki przejściowe w celu monitorowania działań rozpoczętych przed dniem 31 grudnia 2013 r. na mocy decyzji nr 1904/2006/WE.
(22) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w ramach zakresu stosowania programu i jego celów. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 11 ,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
