a także mając na uwadze, co następuje:(1) Przewidziana w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) koordynacja polityk gospodarczych państw członkowskich w Unii powinna zapewniać poszanowanie zasad przewodnich dotyczących stabilnych cen, zdrowych finansów publicznych i warunków pieniężnych oraz trwałej równowagi płatniczej.
(2) Pakt stabilności i wzrostu (Pakt) obejmował początkowo rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych 3 , rozporządzenie Rady (WE) nr 1467/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu 4 oraz rezolucję Rady Europejskiej z dnia 17 czerwca 1997 r. w sprawie paktu stabilności i wzrostu 5 . Rozporządzenia (WE) nr 1466/97 i (WE) nr 1467/97 zostały zmienione w 2005 r. odpowiednio rozporządzeniami (WE) nr 1055/2005 6 oraz (WE) nr 1056/2005 7 . Ponadto w dniu 20 marca 2005 r. Rada przyjęła sprawozdanie zatytułowane "Poprawa wdrażania paktu stabilności i wzrostu" 8 .
(3) Pakt opiera się na dążeniu do zapewnienia zdrowych finansów publicznych jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu opartego na stabilności finansowej, wspierając tym samym osiągnięcie celów Unii w zakresie zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia.
(4) Część zapobiegawcza Paktu wymaga, aby państwa członkowskie osiągnęły i utrzymały średniookresowy cel budżetowy i w tym celu przedstawiały programy stabilności, względnie programy konwergencji. Zostałaby ona wzmocniona, gdyby wprowadzono bardziej rygorystyczne formy nadzoru w celu zapewnienia spójności i zgodności działań państw członkowskich z ramami koordynacji budżetowej Unii.
(5) Treść programów stabilności i programów konwergencji, jak również procedura, zgodnie z którą są one badane, powinny zostać dopracowane zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym w świetle doświadczenia zyskanego przy wdrażaniu Paktu.
(6) Cele budżetowe w programach stabilności i konwergencji powinny wyraźnie uwzględniać środki przyjęte zgodnie z ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej, wytycznymi dla zatrudnienia państw członkowskich i Unii oraz, ogólnie, krajowe programy reform.
(7) Programy stabilności i programy konwergencji należy przedkładać i poddawać ocenie, zanim zostaną podjęte kluczowe decyzje w sprawie budżetów krajowych na kolejne lata. Należy zatem określić odpowiedni termin przedkładania programów stabilności i programów konwergencji. Biorąc pod uwagę specyfikę roku budżetowego w Zjednoczonym Królestwie, należy określić szczególne przepisy dotyczące terminu przedkładania przez ten kraj programów konwergencji.
(8) Doświadczenia zdobyte w pierwszym dziesięcioleciu unii gospodarczej i walutowej oraz popełnione wówczas błędy wskazują na konieczność poprawy zarządzania gospodarczego w Unii, które powinno się opierać na silniejszym utożsamianiu się państwa ze wspólnie uzgodnionymi zasadami i strategiami politycznymi oraz na solidniejszych ramach nadzoru na poziomie Unii nad krajowymi politykami gospodarczymi.
(9) Wzmocnione ramy zarządzania gospodarczego powinny opierać się na szeregu wzajemnie powiązanych i spójnych strategii politycznych na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, w szczególności na unijnej strategii na rzecz wzrostu i zatrudnienia, ze szczególnym naciskiem na rozwój i wzmocnienie rynku wewnętrznego, wspieranie handlu międzynarodowego i konkurencyjności, Europejskim Semestrze dla ściślejszej koordynacji polityk gospodarczych i budżetowych (Europejski Semestr), skutecznych ramach zapobiegania i korygowania nadmiernych deficytów publicznych (Pakt), solidnych ramach zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania, minimalnych wymogach dla krajowych ram budżetowych, wzmocnionej regulacji rynku finansowego i nadzorze nad nim, w tym na nadzorze makroostrożnościowym ze strony Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego.
(10) Pakt oraz całe ramy zarządzania gospodarczego uzupełniają i wspierają unijną strategię na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Wzajemne powiązania między poszczególnymi aspektami nie powinny stanowić powodu do wyłączenia postanowień Paktu.
(11) Wzmocnienie zarządzania gospodarczego powinno obejmować ściślejsze i terminowe zaangażowanie Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych. Uznając, że partnerami Parlamentu Europejskiego w ramach dialogu są odpowiednie instytucje Unii i ich przedstawiciele, właściwa komisja Parlamentu Europejskiego może zaproponować udział w wymianie poglądów państwu członkowskiemu, którego dotyczy zalecenie Rady, zgodnie z art. 6 ust. 2 lub art. 10 ust. 2. Udział państwa członkowskiego w takiej wymianie poglądów jest dobrowolny.
(12) Komisja Europejska powinna odgrywać ważniejszą rolę we wzmocnionej procedurze nadzoru w odniesieniu do ocen dotyczących poszczególnych państw członkowskich, monitorowania, misji na miejscu, zaleceń i ostrzeżeń.
(13) Konieczne jest zapewnienie spójnego opracowywania i ujednoliconego terminu składania programów stabilności i programów konwergencji oraz krajowych programów reform. Programy te należy przedkładać Radzie i Komisji. Powinny one być podane do wiadomości publicznej.
(14) W ramach Europejskiego Semestru nadzór nad polityką i cykl koordynacji rozpoczynają się na początku roku od horyzontalnego przeglądu, podczas którego Rada Europejska, w oparciu o wkład Komisji i Rady, określa główne wyzwania, przed którymi stoją Unia i strefa euro, oraz wydaje strategiczne wytyczne polityczne. Debaty powinny się także odbyć w Parlamencie Europejskim na początku corocznego cyklu nadzoru, w odpowiednim terminie przed rozmowami w Radzie Europejskiej. Opracowując programy stabilności lub programy konwergencji oraz krajowe programy reform, państwa członkowskie powinny uwzględnić horyzontalne wytyczne Rady Europejskiej.
(15) Dla zwiększenia utożsamiania się państw członkowskich z zasadami Paktu krajowe ramy budżetowe powinny być spójne z celami wielostronnego nadzoru w Unii, a w szczególności z Europejskim Semestrem.
(16) Zgodnie z systemem prawnym i politycznym każdego państwa członkowskiego parlamenty narodowe powinny być należycie zaangażowane w Europejski Semestr i w opracowywanie programów stabilności, programów konwergencji oraz krajowych programów reform, aby zwiększyć przejrzystość podejmowania decyzji, utożsamianie się państw z tymi decyzjami, jak też odpowiedzialność państw za ich podejmowanie. W razie potrzeby w ramach Europejskiego Semestru przeprowadzane będą konsultacje z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, Komitetem Polityki Gospodarczej, Komitetem Zatrudnienia i Komitetem Ochrony Socjalnej. W odniesieniu do głównych założeń strategii politycznych w razie potrzeby w Europejski Semestr powinny również być włączone zainteresowane strony, zwłaszcza partnerzy społeczni, zgodnie z postanowieniami TFUE i systemem prawnym i politycznym państwa członkowskiego.
(17) Osiągnięcie średniookresowego celu budżetowego powinno zapewnić państwom członkowskim margines bezpieczeństwa w odniesieniu do wartości odniesienia 3 % PKB w celu zapewnienia długookresowej stabilności finansów publicznych lub szybkiego postępu w jej osiąganiu, pozostawiając przestrzeń dla prowadzenia polityki budżetowej, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb w zakresie inwestycji publicznych. Średniookresowy cel budżetowy należy regularnie aktualizować na podstawie wspólnie uzgodnionej metody, odpowiednio odzwierciedlającej czynniki ryzyka dla finansów publicznych związane z jawnymi i ukrytymi zobowiązaniami zgodnie z celami przewidzianymi w Pakcie.
(18) Obowiązek osiągnięcia i utrzymania średniookresowego celu budżetowego należy wprowadzić w życie poprzez doprecyzowanie zasad dotyczących ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego. Zasady te mają między innymi zapewnić, że nadzwyczajne dochody, czyli nadwyżka dochodów w stosunku do oczekiwanego poziomu wynikającego ze wzrostu gospodarczego, zostaną przeznaczone na redukcję długu.
(19) Obowiązek osiągnięcia i utrzymania średniookresowego celu budżetowego powinien mieć zastosowanie do wszystkich uczestniczących państw członkowskich.
(20) Ocena tego, czy postęp na drodze do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego jest wystarczający, powinna opierać się na ocenie ogólnej, w której punktem odniesienia jest saldo strukturalne, i powinna również obejmować analizę wydatków po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów. W tym kontekście i dopóki średniookresowy cel budżetowy nie zostanie osiągnięty, tempo wzrostu wydatków publicznych nie powinno zazwyczaj przekraczać referencyjnego średniookresowego tempa wzrostu potencjalnego PKB. Każde przekroczenie tej wartości powinno być zrównoważone dyskrecjonalnym wzrostem dochodów publicznych, a dyskrecjonalne ograniczenie dochodów - zrekompensowane redukcjami wydatków. Referencyjne średniookresowe tempo wzrostu potencjalnego PKB należy obliczać według wspólnie uzgodnionej metody. Komisja powinna podać do wiadomości publicznej metodę obliczenia stosowaną do sporządzenia tych prognoz i wynikające z nich referencyjne średniookresowe tempo wzrostu potencjalnego PKB. Należy uwzględnić potencjalnie bardzo dużą zmienność wydatków inwestycyjnych, szczególnie w przypadku małych państw członkowskich.
(21) W odniesieniu do państw członkowskich, w których poziom długu przekracza 60 % PKB lub w których istnieją wyraźne czynniki ryzyka dla długookresowej zdolności do obsługi długu, należy przewidzieć szybszą ścieżkę dostosowawczą prowadzącą do średniookresowych celów budżetowych.
(22) Tymczasowe odstępstwo od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego powinno być dozwolone w przypadku gdy wynika ono z nadzwyczajnego i niezależnego od danego państwa członkowskiego zdarzenia, które wywiera istotny wpływ na sytuację finansową sektora instytucji rządowych i samorządowych, lub w przypadku znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w strefie euro lub w całej Unii, o ile nie zagraża to stabilności finansów publicznych w średnim okresie - celem ułatwienia ożywienia gospodarczego. Przy zezwalaniu na tymczasowe odstępstwo od średniookresowego celu budżetowego lub od odpowiedniej ścieżki dostosowawczej prowadzącej do tego celu należy również uwzględnić przeprowadzenie znaczących reform strukturalnych, pod warunkiem zachowania marginesu bezpieczeństwa zapewniającego przestrzeganie wartości odniesienia dla deficytu. Szczególną uwagę należy zwrócić w tym kontekście na systemowe reformy emerytalne, w przypadku których takie odstępstwo powinno odzwierciedlać bezpośrednie dodatkowe koszty wynikające z przekazania składek z filaru publicznego do filaru kapitałowego. Działania służące przekazaniu aktywów filaru kapitałowego z powrotem do filaru publicznego należy traktować jako jednorazowe i tymczasowe, w związku z czym należy je wyłączyć z salda strukturalnego wykorzystywanego do celów oszacowania postępu na drodze do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego.
(23) W przypadku znaczącego odstępstwa od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego Komisja powinna wystosować ostrzeżenie do danego państwa członkowskiego, a następnie w ciągu miesiąca Rada przeanalizuje sytuację i wyda zalecenie w sprawie niezbędnych środków dostosowawczych. Termin na usunięcie odstępstwa, który zostanie określony w tym zaleceniu, nie powinien być dłuższy niż pięć miesięcy. Dane państwo członkowskie powinno poinformować Radę o podjętych działaniach. Jeżeli dane państwo członkowskie nie podejmie odpowiednich działań w terminie określonym przez Radę, Rada powinna przyjąć decyzję, w której stwierdzi brak podjęcia skutecznych działań i powinna poinformować Radę Europejską. Ważne jest, aby stwierdzenie, że państwo członkowskie nie podjęło odpowiednich działań, następowało w odpowiednim terminie, w szczególności kiedy sytuacja ta się powtarza. Komisja powinna móc zalecić Radzie przyjęcie zmienionych zaleceń. W odniesieniu do państw członkowskich strefy euro i państw członkowskich uczestniczących w Porozumieniu z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym oraz krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określającym procedury operacyjne mechanizmu kursów walutowych w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej 9 (ERM2), Komisja powinna móc zaprosić, w razie potrzeby, do udziału w misji nadzoru Europejski Bank Centralny. Komisja powinna poinformować Radę o wynikach tej misji i, w razie potrzeby, powinna móc podjąć decyzję o podaniu swoich ustaleń do wiadomości publicznej.
(24) Radzie należy przyznać uprawnienie do przyjęcia poszczególnych decyzji stwierdzających niewykonanie zaleceń Rady przyjętych na podstawie art. 121 ust. 4 TFUE, a określających działania do podjęcia przez państwo członkowskie, które dopuszcza się poważnego odstępstwa od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego. Jako element koordynacji polityki gospodarczej państw członkowskich prowadzonej przez Radę zgodnie z art. 121 ust. 1 TFUE, te poszczególne decyzje stanowią nieodłączne działania następcze w stosunku do wspomnianych zaleceń przyjętych przez Radę zgodnie z art. 121 ust. 4 TFUE. Zawieszenie praw do głosowania członków Rady reprezentujących państwa członkowskie, których walutą nie jest euro, przy przyjmowaniu decyzji Rady stwierdzającej niewykonanie zaleceń skierowanych do państwa członkowskiego, którego walutą jest euro, na podstawie art. 121 ust. 4 TFUE, jest bezpośrednią konsekwencją takiej decyzji, która stanowi nieodłączne działanie następcze w stosunku do wspomnianego zalecenia oraz zapisu art. 139 ust. 4 TFUE, który zastrzega prawo do głosowania w sprawie takich zaleceń państwom członkowskim, których walutą jest euro.
(25) Aby zapewnić przestrzeganie unijnych ram nadzoru budżetowego obowiązujących państwa członkowskie, których walutą jest euro, należy ustanowić, na mocy art. 136 TFUE, szczególny mechanizm egzekwowania stosowany w przypadkach poważnego odstępstwa od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego.
(26) Odesłania zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 1466/97 powinny uwzględniać nową numerację artykułów TFUE.
(27) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1466/97,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: