a także mając na uwadze, co następuje:(1) Opracowanie przyszłościowej i kompleksowej europejskiej polityki migracyjnej, opartej na prawach człowieka, solidarności i odpowiedzialności, w szczególności w odniesieniu do tych państw członkowskich, które stoją w obliczu szczególnej i nieproporcjonalnej presji, pozostaje jednym z kluczowych celów politycznych Unii.
(2) Celem polityki Unii w dziedzinie granic zewnętrznych jest zintegrowane zarządzanie granicami zapewniające jednolity i wysoki poziom kontroli i ochrony, będący niezbędnym elementem swobody przepływu osób w obrębie Unii oraz podstawowym składnikiem przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. W tym celu rozważane jest ustanowienie wspólnych zasad dotyczących standardów oraz procedur kontroli i ochrony granic zewnętrznych.
(3) Skuteczne wprowadzenie w życie wspólnych zasad dotyczących standardów i procedur kontroli i ochrony granic zewnętrznych wymaga wzmożonej koordynacji współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi.
(4) Skuteczne zarządzanie granicami zewnętrznymi poprzez dokonywanie odpraw i ochronę przyczynia się do zwalczania nielegalnej imigracji i handlu ludźmi oraz do zmniejszania zagrożeń dla bezpieczeństwa wewnętrznego, porządku publicznego, zdrowia publicznego oraz stosunków międzynarodowych państw członkowskich.
(5) Kontrola granic na granicach zewnętrznych nie leży jedynie w interesie tego państwa członkowskiego, na którego granicach zewnętrznych jest prowadzona, lecz także w interesie wszystkich państw członkowskich, które zniosły kontrole graniczne na granicach wewnętrznych.
(6) W 2004 r. Rada przyjęła rozporządzenie (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej(3) (Frontex) (zwaną dalej "Agencją"), która rozpoczęła działalność w maju 2005 r. Rozporządzenie (WE) nr 2007/2004 zostało zmienione w 2007 r. rozporządzeniem (WE) nr 863/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiającym mechanizm tworzenia zespołów szybkiej interwencji na granicy(4).
(7) Dalsze zwiększenie roli Agencji jest zgodne z unijnym celem opracowania polityki mającej na celu stopniowe wprowadzanie pojęcia zintegrowanego zarządzania granicami. Agencja powinna, w ramach swoich uprawnień, udzielać wsparcia państwom członkowskim we wprowadzaniu w życie tego pojęcia określonego w konkluzjach Rady z dnia 4-5 grudnia 2006 r. w sprawie zintegrowanego zarządzania granicami.
(8) Wieloletni program dotyczący przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w służbie obywateli (program sztokholmski), przyjęty przez Radę Europejską w dniach 10-11 grudnia 2009 r., zawiera wezwanie do sprecyzowania i zwiększenia roli Agencji w odniesieniu do zarządzania granicami zewnętrznymi.
(9) Należy zatem zmienić zakres uprawnień Agencji w celu wzmocnienia w szczególności zdolności operacyjnych Agencji, zapewniając jednocześnie, aby wszystkie podjęte środki były proporcjonalne do wyznaczonych celów, skuteczne, przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych oraz praw uchodźców i osób ubiegających się o azyl, w tym w szczególności zakazu refoulement.
(10) W odniesieniu do dostępnych zasobów technicznych należy zwiększyć obecne możliwości zapewniania państwom członkowskim skutecznej pomocy w związku z aspektami operacyjnymi zarządzania granicami zewnętrznymi. Agencja powinna mieć możliwość dostatecznie dokładnego planowania koordynacji wspólnych operacji lub projektów pilotażowych.
(11) Określenie minimalnych poziomów niezbędnego wyposażenia technicznego dostarczanego przez Agencję lub obowiązkowo dostarczanego przez państwa członkowskie na podstawie corocznych dwustronnych negocjacji i porozumień znacznie przyczyni się do lepszego planowania i wdrażania przewidywanych operacji koordynowanych przez Agencję.
(12) Agencja powinna zarządzać wykazami wyposażenia technicznego będącego własnością państw członkowskich albo Agencji oraz wyposażenia będącego współwłasnością państw członkowskich i Agencji, poprzez tworzenie i prowadzenie scentralizowanych rejestrów rezerwy wyposażenia technicznego. Rezerwa ta powinna zawierać minimalną ilość sprzętu w poszczególnych kategoriach wyposażenia technicznego, niezbędną do tego, aby Agencja mogła prowadzić swoje działania.
(13) W celu zapewnienia skutecznych operacji Agencja powinna ustanowić zespoły funkcjonariuszy straży granicznych. Państwa członkowskie powinny wspierać te zespoły odpowiednią liczbą wykwalifikowanych funkcjonariuszy straży granicznych oraz udostępniać ich na potrzeby operacji wsparcia, chyba że znajdują się one w obliczu wyjątkowej sytuacji w znaczny sposób wpływającej na możliwość realizacji zadań krajowych.
(14) Agencja powinna mieć możliwość wspierania tych zespołów funkcjonariuszami straży granicznych oddelegowanymi przez państwa członkowskie do Agencji w charakterze półstałym, którzy w ramach wykonywania swoich zadań i korzystania ze swoich uprawnień powinni podlegać takim samym ramom prawnym, jak zaproszeni funkcjonariusze oddelegowani bezpośrednio do tych zespołów przez państwa członkowskie. Agencja powinna dostosować swoje przepisy wewnętrzne dotyczące oddelegowanych ekspertów krajowych, aby umożliwić przyjmującemu państwu członkowskiemu wydawanie funkcjonariuszom straży granicznych bezpośrednich poleceń w trakcie wspólnych operacji i projektów pilotażowych.
(15) Odpowiednio sprecyzowany plan operacyjny, obejmujący ocenę i obowiązek zgłaszania zdarzeń, uzgodniony przed rozpoczęciem wspólnych operacji lub projektów pilotażowych przez Agencję i przyjmujące państwo członkowskie, w porozumieniu z uczestniczącymi państwami członkowskimi, w znacznej mierze przyczyni się do osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia, zapewniając bardziej zharmonizowany sposób działania w odniesieniu do koordynacji wspólnych operacji i projektów pilotażowych.
(16) Agencja powinna stosować system zgłaszania zdarzeń w celu przekazywania właściwym krajowym organom publicznym oraz swojemu Zarządowi ("Zarząd") wszelkich informacji na temat wiarygodnych zarzutów naruszenia, w szczególności, rozporządzenia (WE) nr 2007/2004 lub kodeksu granicznego Schengen ustanowionego na mocy rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady(5), w tym również praw podstawowych, w trakcie wspólnych operacji, projektów pilotażowych lub szybkich interwencji.
(17) Analiza ryzyka okazała się kluczowym elementem dla prowadzenia operacji na granicach zewnętrznych. Należy poprawić jej jakość poprzez wprowadzenie metody oceny zdolności państw członkowskich do sprostania nadchodzącym wyzwaniom, w tym również obecnym i przyszłym zagrożeniom oraz presji na granicach zewnętrznych. Jednakże oceny te powinny pozostawać bez uszczerbku dla mechanizmu oceny Schengen.
(18) Agencja powinna zapewnić szkolenie, na poziomie europejskim, przeznaczone dla instruktorów funkcjonariuszy krajowych straży granicznych państw członkowskich, w tym również szkolenie dotyczące praw podstawowych, dostępu do ochrony międzynarodowej i procedur azylowych, a także dodatkowe szkolenia i seminaria związane z kontrolą i ochroną granic zewnętrznych oraz wydaleniami obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie w państwach członkowskich, przeznaczone dla funkcjonariuszy właściwych służb krajowych. Agencja może, we współpracy z państwami członkowskimi, organizować działania szkoleniowe, w tym również program wymiany, na ich terytoriach. Państwa członkowskie powinny uwzględniać wyniki pracy Agencji w tym zakresie w krajowych programach szkoleń dla swoich funkcjonariuszy straży granicznych.
(19) Agencja powinna monitorować badania naukowe w dziedzinie będącej przedmiotem jej działalności i uczestniczyć w ich rozwoju oraz przekazywać te informacje Komisji i państwom członkowskim.
(20) W większości państw członkowskich aspekty operacyjne powrotów obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie w państwach członkowskich należą do kompetencji organów odpowiedzialnych za kontrolowanie granic zewnętrznych. Z uwagi na oczywiste korzyści wynikające z wykonywania tych zadań na poziomie Unii, Agencja powinna, w pełnej zgodności z polityką Unii w zakresie powrotów, zapewniać koordynację lub organizację wspólnych operacji powrotowych państw członkowskich i ustalać najlepsze praktyki w zakresie uzyskiwania dokumentów podróży oraz stworzyć kodeks postępowania, który będzie stosowany w trakcie wydalania obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie na terytoriach państw członkowskich. Żadne unijne środki finansowe nie powinny być udostępniane na działania, które nie są przeprowadzane zgodnie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej ("karta praw podstawowych").
(21) W celu wypełniania swojej misji oraz w zakresie wymaganym do wypełniania swoich zadań Agencja może współpracować z Europolem, Europejskim Urzędem Wsparcia w dziedzinie Azylu, Agencją Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz innymi agencjami i organami Unii, właściwymi organami państw trzecich oraz organizacjami międzynarodowymi właściwymi w kwestiach objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr 2007/2004, w ramach ustaleń roboczych dokonanych zgodnie ze stosownymi postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE"). Agencja powinna ułatwiać współpracę operacyjną między państwami członkowskimi i państwami trzecimi w ramach polityki stosunków zewnętrznych Unii.
(22) Współpraca z państwami trzecimi w kwestiach objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr 2007/2004 ma coraz większe znaczenie. Aby stworzyć model stałej współpracy z zainteresowanymi państwami trzecimi, Agencja powinna mieć możliwość wprowadzania w życie i finansowania projektów pomocy technicznej oraz delegowania urzędników łącznikowych do państw trzecich we współpracy z właściwymi organami tych państw. Agencja powinna mieć możliwość zapraszania obserwatorów z państw trzecich do uczestnictwa w jej działaniach, po uprzednim zapewnieniu im niezbędnych szkoleń. Ustanowienie współpracy z państwami trzecimi ma znaczenie również w odniesieniu do promowania standardów unijnych w zakresie zarządzania granicami, w tym również przestrzegania praw podstawowych i godności ludzkiej.
(23) Aby zapewnić otwarte i przejrzyste warunki zatrudnienia oraz równe traktowanie pracowników, do pracowników i Dyrektora Wykonawczego Agencji powinien mieć zastosowanie regulamin pracowniczy urzędników Unii Europejskiej i warunki zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, określone w rozporządzeniu Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68(6), w tym również przepisy dotyczące tajemnicy służbowej lub inne równoważne wymogi dotyczące poufności.
(24) Ponadto Zarząd powinien przyjąć szczegółowe przepisy w celu umożliwienia oddelegowywania ekspertów krajowych z państw członkowskich do Agencji. Takie przepisy powinny stanowić, między innymi, że krajowych funkcjonariuszy straży granicznych, którzy mają być oddelegowywani podczas wspólnych operacji, projektów pilotażowych lub szybkich interwencji należy traktować jak zaproszonych funkcjonariuszy posiadających odpowiedni zakres zadań i uprawnień.
(25) Do przetwarzania danych osobowych przez Agencję stosuje się rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych(7). Europejski Inspektor Ochrony Danych powinien zatem monitorować przetwarzanie danych osobowych przez Agencję oraz posiadać uprawnienia do uzyskania od Agencji dostępu do wszystkich informacji niezbędnych dla prowadzonych przez niego dochodzeń.
(26) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych(8) stosuje się w pełni w zakresie, w jakim państwa członkowskie przetwarzają dane osobowe.
(27) Zapewniając zarządzanie operacyjne systemami informatycznymi, Agencja powinna przestrzegać norm europejskich i międzynarodowych, w tym również norm dotyczących ochrony danych, przy uwzględnieniu najwyższych wymogów specjalistycznych.
(28) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 2007/2004.
(29) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami zawartymi w szczególności w TFUE i w karcie praw podstawowych, przede wszystkim: z prawem do godności ludzkiej, zakazem tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania i karania, prawem do wolności i bezpieczeństwa, prawem do ochrony danych osobowych, prawem do azylu, zasadą non-refoulement, zasadą niedyskryminacji, prawami dziecka oraz prawem do skutecznego środka prawnego. Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane przez państwa członkowskie zgodnie z tymi prawami i zasadami. Każde użycie siły powinno odbywać się zgodnie z prawem krajowym przyjmującego państwa członkowskiego, w tym również zgodnie z zasadami konieczności i proporcjonalności.
(30) Wykonanie niniejszego rozporządzenia nie powinno mieć wpływu na prawa lub zobowiązania państw członkowskich wynikające z Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, Międzynarodowej konwencji o poszukiwaniu i ratownictwie morskim oraz Konwencji genewskiej dotyczącej statusu uchodźców.
(31) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie przyczynienie się do stworzenia systemu zintegrowanego zarządzania współpracą operacyjną na granicach zewnętrznych państw członkowskich, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej ("TUE"). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzanie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(32) W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej oraz Republikę Islandii i Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen(9), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A decyzji Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania tej umowy(10). W związku z tym delegacje Republiki Islandii i Królestwa Norwegii powinny wchodzić w skład Zarządu jako członkowie, choć z ograniczonym prawem głosu.
(33) W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen(11), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A, B i G decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE(12). W związku z tym delegacja Konfederacji Szwajcarskiej powinna wchodzić w skład Zarządu jako członek, choć z ograniczonym prawem głosu.
(34) W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen(13), które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A, B i G decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE(14). W związku z tym delegacja Księstwa Liechtensteinu powinna wchodzić w skład Zarządu jako członek, choć z ograniczonym prawem głosu.
(35) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu (nr 22) w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjmowaniu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponieważ niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, zgodnie z art. 4 tego protokołu Dania podejmuje w terminie sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego rozporządzenia decyzję, czy wdroży niniejsze rozporządzenie w swoim prawie krajowym.
(36) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE z dnia 29 maja 2000 r. dotyczącą wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o zastosowanie wobec niego niektórych przepisów dorobku Schengen(15); Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu i nie jest nim związane ani go nie stosuje.
(37) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie postanowień dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE z dnia 28 lutego 2002 r. dotyczącą wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen(16); Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w jego przyjęciu i nie jest nim związana ani go nie stosuje.
(38) Agencja powinna ułatwić organizację działań operacyjnych, umożliwiających państwom członkowskim skorzystanie z wiedzy fachowej oraz infrastruktury, które Irlandia i Zjednoczone Królestwo byłyby skłonne zaoferować, zgodnie z warunkami, o których zarząd zadecyduje w odniesieniu do każdego przypadku. W tym celu przedstawiciele Irlandii i Zjednoczonego Królestwa powinni zostać zaproszeni do uczestnictwa we wszystkich posiedzeniach zarządu w celu umożliwienia im pełnego udziału w obradach dotyczących przygotowania takich działań operacyjnych.
(39) Między Królestwem Hiszpanii a Zjednoczonym Królestwem istnieje spór o wytyczenie granic Gibraltaru.
(40) Zawieszenie stosowania niniejszego rozporządzenia do granic Gibraltaru nie oznacza jakiejkolwiek zmiany stanowisk zainteresowanych państw w tej sprawie,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: