(2009/384/WE)(Dz.U.UE L z dnia 15 maja 2009 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 211 tiret drugie,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Podejmowanie nadmiernego ryzyka w branży usług finansowych, a w szczególności w bankach i przedsiębiorstwach inwestycyjnych, przyczyniło się do bankructw przedsiębiorstw finansowych i do problemów systemowych w państwach członkowskich oraz na poziomie ogólnoświatowym. Problemy te rozprzestrzeniły się na resztę gospodarki, obciążając społeczeństwo wysokimi kosztami.
(2) Mimo iż niewłaściwe praktyki w zakresie wynagrodzeń w branży usług finansowych nie były główną przyczyną kryzysu finansowego, do którego doszło w latach 2007-2008, istnieje powszechna zgoda co do tego, że nakłaniały one również do podejmowania nadmiernego ryzyka, a tym samym przyczyniły się do znacznych strat wiodących przedsiębiorstw finansowych.
(3) Praktyki w zakresie wynagrodzeń pozostawały w dużej części branży usług finansowych w sprzeczności z zasadami efektywnego i rozważnego zarządzania ryzykiem. Skłaniały one do wynagradzania zysków krótkoterminowych i motywowały pracowników do podejmowania działań obarczonych nieuzasadnionym ryzykiem, które zapewniały wyższe dochody w krótkim okresie, narażając jednocześnie przedsiębiorstwa finansowe na potencjalnie wyższe straty w perspektywie długoterminowej.
(4) Gdyby systemy zarządzania ryzykiem i kontroli były, co do zasady, solidne i w wysokim stopniu skuteczne, zachęty do podejmowania ryzyka wynikające z praktyk w zakresie wynagrodzeń nie powinny rodzić zagrożeń wykraczających poza poziom tolerancji na ryzyko danego przedsiębiorstwa finansowego. Wszystkie systemy zarządzania ryzykiem i kontroli mają jednak swoje ograniczenia i, jak pokazał kryzys finansowy, w związku z rosnącą złożonością zagrożeń oraz różnorodnością sposobów podejmowania ryzyka mogą nie poradzić sobie z zagrożeniami wykreowanymi przez niewłaściwe zachęty. W konsekwencji prosty podział funkcjonalny między jednostkami operacyjnymi a personelem odpowiedzialnym za systemy zarządzania ryzykiem i kontroli jest konieczny, nawet jeśli nie jest on dłużej wystarczający.
(5) Stworzenie odpowiednich zachęt w ramach samego systemu wynagrodzeń powinno zmniejszyć obciążenia systemu zarządzania ryzykiem i zwiększyć prawdopodobieństwo, że systemy te staną się efektywne. Istnieje zatem potrzeba ustanowienia zasad rozsądnej polityki wynagrodzeń.
(6) Biorąc pod uwagę presję konkurencyjną w branży usług finansowych i fakt, że liczne przedsiębiorstwa finansowe działają na poziomie transgranicznym, istotne jest by dopilnować, aby zasady rozsądnej polityki wynagrodzeń były stosowane konsekwentnie we wszystkich państwach członkowskich. Wiadomo jednak, że aby przepisy w zakresie rozsądnej polityki wynagrodzeń były bardziej skuteczne, należałoby je wdrożyć w konsekwentny sposób na poziomie ogólnoświatowym.
(7) W swoim komunikacie na wiosenne posiedzenie Rady Europejskiej "Realizacja europejskiego planu naprawy"(1) Komisja przedstawiła plan przywrócenia i utrzymania stabilnego i wiarygodnego systemu finansowego. W komunikacie zapowiedziano w szczególności, że przedstawione zostanie nowe zalecenie w sprawie wynagrodzeń w sektorze usług finansowych w celu poprawy zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach finansowych oraz dostosowania bodźców płacowych do zrównoważonych osiągnięć.
(8) Niniejsze zalecenie określa ogólne zasady mające zastosowanie w zakresie polityki wynagrodzeń w sektorze usług finansowych i powinno być stosowane w stosunku do przedsiębiorstw finansowych działających w branży usług finansowych.
(9) W świetle istniejących uregulowań i wspólnych praktyk w branży usług finansowych, ogólne zasady te mogą mieć większe znaczenie dla niektórych kategorii przedsiębiorstw finansowych niż dla pozostałych. Powinny one być stosowane równolegle z wszelkimi przepisami lub uregulowaniami dotyczącymi konkretnego sektora finansowego. Zalecenie nie powinno w szczególności zajmować się kwestią honorariów ryczałtowych i prowizji otrzymywanych przez pośredników i zewnętrznych usługodawców w przypadku działalności zlecanej w ramach outsourcingu, gdyż praktyki w zakresie wynagrodzeń związane z takimi honorariami ryczałtowymi i prowizjami zostały już częściowo objęte przepisami szczegółowymi, w szczególności dyrektywą 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych(2) oraz dyrektywą 2002/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego(3). Ponadto, w stosownych przypadkach, niniejsze zalecenie pozostaje bez uszczerbku dla praw partnerów społecznych w toku rokowań zbiorowych.
(10) W odniesieniu do przedsiębiorstw finansowych, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w rozumieniu dyrektywy 2004/39/WE w co najmniej jednym państwie członkowskim, niniejsze zalecenie stosuje się w uzupełnieniu zalecenia Komisji 2004/913/WE z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie wspierania odpowiedniego systemu wynagrodzeń dyrektorów spółek notowanych na giełdzie(4) i zalecenia Komisji 2009/385/WE z dnia 30 kwietnia 2009 r. uzupełniającego zalecenia 2004/913/WE i 2005/162/WE w sprawie systemu wynagrodzeń dyrektorów spółek notowanych na rynku regulowanym(5) oraz łącznie z tymi zaleceniami.
(11) Polityka wynagrodzeń konkretnego przedsiębiorstwa finansowego powinna być również powiązana z jego rozmiarami, jak również z charakterem i złożonością jego działalności.
(12) Należy przyjmować politykę wynagrodzeń skoncentrowaną na ryzyku, nie pociągającą za sobą nadmiernego na nie narażenia i zgodną z zasadami skutecznego nim zarządzania.
(13) Polityka wynagrodzeń powinna obejmować te kategorie personelu, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka przedsiębiorstwa finansowego. Aby nie dopuścić do pojawiania się zachęt do podejmowania nadmiernego ryzyka, należy przyjąć specjalne rozwiązania w odniesieniu do wynagrodzeń tych kategorii personelu.
(14) Polityka wynagrodzeń powinna dążyć do pogodzenia celów osobistych członków personelu z długo-terminowymi interesami danego przedsiębiorstwa finansowego. Ocena składników wynagrodzenia zależnych od wyników powinna być przeprowadzana na podstawie wyników długoterminowych i uwzględniać wpływ niewygasłych zagrożeń na wynik. Ocena wyników powinna odbywać się w ramach wieloletnich, obejmujących na przykład okres od trzech do pięciu lat, tak aby procedura oceny była oparta na wynikach z dłuższego okresu i aby faktyczna wypłata składników wynagrodzenia zależnych od wyników była rozłożona w cyklu działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.
(15) Przedsiębiorstwa finansowe powinny mieć możliwość żądania zwrotu zmiennych składników wynagrodzenia przyznanych za wyniki oparte na danych, które okazały się następnie w oczywisty sposób nieprawdziwe.
(16) Zasadą ogólną jest, że wypłaty odpraw związane z wcześniejszym rozwiązaniem umowy, przyznawane na mocy postanowień umownych, nie powinny być nagrodą za niepowodzenie. W przypadku dyrektorów przedsiębiorstw finansowych notowanych na rynku regulowanym należy stosować przepisy szczegółowe w sprawie odpraw z tytułu rozwiązania umowy określone w zaleceniu 2009/385/WE.
(17) Aby polityka wynagrodzeń była zgodna z tymi celami, strategią biznesową, wartościami i długoterminowym interesem instytucji finansowej, oprócz wyników finansowych należy uwzględniać inne czynniki, takie jak zgodność z systemami i mechanizmami kontrolnymi instytucji finansowej, jak również przestrzeganie standardów dotyczących relacji z klientami i inwestorami.
(18) Warunkiem koniecznym rozsądnej polityki wynagrodzeń jest efektywny ład korporacyjny. Proces podejmowania decyzji dotyczących polityki wynagrodzeń przedsiębiorstwa finansowego powinien cechować się wewnętrzną przejrzystością i być opracowany w sposób umożliwiający unikanie konfliktów interesów i zapewniający niezależność osobom w nim uczestniczącym.
(19) Organ zarządzający przedsiębiorstwem finansowym powinien ponosić ostateczną odpowiedzialność za ustanowienie polityki wynagrodzeń dla całego przedsiębiorstwa finansowego oraz monitorowanie jej realizacji. Aby zapewnić odpowiednią wiedzę specjalistyczną, w procesie tym powinny uczestniczyć jednostki sprawujące funkcje kontrolne, a w stosownych przypadkach również działy kadr oraz eksperci. Jednostki sprawujące funkcje kontrolne powinny w szczególności uczestniczyć również w opracowaniu polityki wynagrodzeń i przeglądzie jej realizacji oraz powinny być odpowiednio wynagradzane, by przyciągać w szeregi tej funkcji osoby posiadające odpowiednie kompetencje oraz zapewnić ich niezależność w stosunku do jednostek operacyjnych, które kontrolują. W granicach obecnych obowiązków sprawozdawczych biegli rewidenci powinni przedstawiać radzie (nadzorczej) lub komitetowi audytu sprawozdania z istotnych słabości zidentyfikowanych w procesie przeglądu realizacji polityki wynagrodzeń.
(20) Kontrola w zakresie opracowywania i realizacji polityki wynagrodzeń może być skuteczniejsza, jeśli zainteresowane strony w ramach przedsiębiorstwa finansowego, w tym - w stosownych przypadkach - przedstawiciele pracowników, będą odpowiednio informowani i zaangażowani w proces ustalania i monitorowania polityki wynagrodzeń. W tym celu przedsiębiorstwa finansowe powinny ujawniać zainteresowanym stronom istotne informacje.
(21) Wdrożenie zasad określonych w niniejszym zaleceniu powinno zostać wzmocnione poprzez kontrole nadzorcze na poziomie krajowym. Dokonana przez organy nadzoru ogólna ocena kondycji przedsiębiorstwa finansowego powinna zatem zawierać ocenę zgodności jego polityki wynagrodzeń z zasadami określonymi w niniejszym zaleceniu.
(22) Państwa członkowskie powinny dopilnować, aby oddziały przedsiębiorstw finansowych posiadających swoją siedzibę zarządu lub siedzibę statutową w kraju trzecim i prowadzące działalność na terytorium jednego z państw członkowskich podlegały podobnym zasadom w zakresie polityki wynagrodzeń, jak te mające zastosowanie do przedsiębiorstw finansowych mających swoją siedzibę zarządu lub siedzibę statutową na terytorium jednego z państw członkowskich.
(23) Niniejsze zalecenie należy stosować bez uszczerbku dla środków, które mogą przyjmować państwa członkowskie w odniesieniu do polityki wynagrodzeń przedsiębiorstw finansowych korzystających z pomocy państwa.
(24) Zgłoszenie środków podejmowanych przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszym zaleceniem powinno obejmować przejrzysty harmonogram przyjmowania przez przedsiębiorstwa finansowe założeń polityki wynagrodzeń zgodnej z zasadami określonymi w niniejszym zaleceniu,
NINIEJSZYM ZALECA:
Sporządzono w Brukseli, dnia 30 kwietnia 2009 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Siim KALLAS |
|
Wiceprzewodniczący |
______
(1) COM(2009) 114.
(2) Dz.U. L 145 z 30.4.2004, s. 1.
(3) Dz.U. L 9 z 15.1.2003, s. 3.
(4) Dz.U. L 385 z 29.12.2004, s. 55.
(5) Zob. s. 28 niniejszego Dziennika Urzędowego.