a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rada Europejska na posiedzeniu w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. podkreśliła, że zasada wzajemnego uznawania powinna stanowić w obrębie Unii podstawę współpracy sądowej zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych.
(2) W dniu 29 listopada 2000 r. Rada przyjęła, zgodnie z konkluzjami z posiedzenia w Tampere, program środków mających na celu wprowadzenie w życie zasady wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych(1), w którym to programie wezwała do dokonania oceny potrzeby wprowadzenia nowoczesnych mechanizmów wzajemnego uznawania prawomocnie orzeczonych kar polegających na pozbawieniu wolności (środek 14) oraz w zakresie rozszerzenia stosowania zasady przekazywania osób skazanych w celu objęcia nią osób posiadających miejsce pobytu w państwie członkowskim (środek 16).
(3) Program haski dotyczący wzmacniania wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii Europejskiej(2) wymaga od państw członkowskich sfinalizowania programu środków, w szczególności w dziedzinie wykonania prawomocnie orzeczonych kar pozbawienia wolności.
(4) Wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały Konwencję Rady Europy o przekazywaniu osób skazanych z dnia 21 marca 1983 r. Na mocy tej konwencji osoby skazane mogą być przekazane w celu odbycia pozostałej części kary wyłącznie do państw, których są obywatelami, oraz tylko wówczas, gdy wyrażą na to zgodę zarówno osoby skazane, jak i dane państwo. Protokół dodatkowy do tej konwencji z dnia 18 grudnia 1997 r., który pod pewnymi warunkami pozwala na przekazanie danej osoby bez jej zgody, nie został ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskie. Żaden z dokumentów nie nakłada zasadniczego obowiązku przejęcia osób skazanych w celu wykonania kary lub zastosowania innego środka.
(5) Prawa proceduralne w postępowaniach karnych stanowią kluczowy element zapewniający wzajemne zaufanie pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie współ-pracy sądowej. Stosunki między państwami członkowskimi, które cechuje szczególne wzajemne zaufanie do systemów prawnych innych państw członkowskich, umożliwiają uznanie przez państwo wykonujące decyzji podjętych przez organy państwa wydającego. Dlatego też należy przewidzieć dalszy rozwój współpracy określonej w istniejących instrumentach Rady Europy dotyczących wykonywania wyroków w sprawach karnych, w szczególności w przypadkach, gdy wyrok w sprawie karnej dotyczy obywateli Unii, którzy zostali skazani na karę pozbawienia wolności lub środek polegający na pozbawieniu wolności w innym państwie członkowskim. Niezależnie od konieczności zapewnienia osobie skazanej odpowiednich zabezpieczeń, jej udział w postępowaniu nie powinien już dominować jego przebiegu poprzez wymaganie we wszystkich przypadkach jej zgody na przekazanie wyroku do innego państwa członkowskiego w celu jego uznania i wykonania orzeczonej kary.
(6) Niniejsza decyzja ramowa powinna być wprowadzana w życie i stosowana w sposób pozwalający na przestrzeganie zasad równości, sprawiedliwości i zasadności.
(7) Artykuł 4 ust. 1 lit. c) zawiera przepis uznaniowy, który pozwala na przekazanie wyroku i zaświadczenia, na przykład w przypadkach nieobjętych ust. 1 lit. a) i b), do państwa członkowskiego, którego osoba skazana jest obywatelem, lub do państwa członkowskiego, w którym osoba ta mieszka i legalnie przebywa w sposób ciągły od co najmniej 5 lat i w którym zachowa prawo stałego pobytu.
(8) W przypadkach, o których mowa w art. 4 ust. 1 lit. c), przekazanie wyroku i zaświadczenia do państwa wykonującego podlega konsultacji między właściwymi organami państwa wydającego i państwa wykonującego, a także wymaga zgody właściwego organu państwa wykonującego. Właściwe organy powinny uwzględniać takie czynniki, jak na przykład czas trwania pobytu lub powiązania z państwem wykonującym. W przypadkach gdy osoba skazana mogłaby być przekazana do państwa członkowskiego i państwa trzeciego na mocy prawa krajowego lub instrumentów międzynarodowych, właściwe organy państwa wydającego i państwa wykonującego powinny w ramach konsultacji rozważyć, czy wykonanie kary w państwie wykonującym lepiej posłuży resocjalizacji niż wykonanie w państwie trzecim.
(9) Wykonanie kary w państwie wykonującym powinno zwiększać szansę na resocjalizację osoby skazanej. Chcąc się upewnić, że wykonanie kary przez państwo wykonujące ułatwi resocjalizację osoby skazanej, właściwy organ państwa wydającego powinien uwzględnić takie czynniki, jak na przykład więzi osoby skazanej z państwem wykonującym oraz to, czy traktuje ona to państwo jako miejsce, z którym łączą ją więzi rodzinne, językowe, kulturowe, społeczne, gospodarcze lub innego rodzaju.
(10) Stanowisko osoby skazanej, o którym mowa w art. 6 ust. 3, może być przydatne zwłaszcza przy stosowaniu przepisów art. 4 ust. 4. Sformułowanie "w szczególności" zostało użyte w celu objęcia zakresem zastosowania również przypadków, w których stanowisko osoby skazanej zawierałoby informacje mogące mieć znaczenie w związku z podstawami odmowy uznania i wykonania. Przepisy art. 4 ust. 4 i art. 6 ust. 3 nie stanowią podstawy odmowy związanej z resocjalizacją.
(11) Polska potrzebuje więcej czasu niż inne państwa członkowskie, by poradzić sobie z praktycznymi i materialnymi konsekwencjami przekazywania obywateli polskich skazanych w innych państwach członkowskich, szczególnie w świetle zwiększonej mobilności obywateli polskich na terenie Unii. Z tego powodu należy przewidzieć tymczasowe odstępstwo o ograniczonym zakresie zastosowania na okres maksymalnie pięciu lat.
(12) Niniejsza decyzja ramowa powinna być stosowana odpowiednio również do wykonywania kar w przypadkach objętych art. 4 ust. 6 i art. 5 ust. 3 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi(3). Oznacza to między innymi, że bez uszczerbku dla przywołanej decyzji ramowej państwo wykonujące może sprawdzić, czy istnieją podstawy odmowy uznania i odmowy wykonania określone w art. 9 niniejszej decyzji ramowej, sprawdzając między innymi podwójną karalność, o ile złożyło ono oświadczenie na podstawie art. 7 ust. 4 niniejszej decyzji ramowej, jako warunek uznania i wykonania wyroku w celu stwierdzenia, czy należy wydać daną osobę, czy też wykonać karę w przypadkach objętych art. 4 ust. 6 decyzji ramowej 2002/584/WSiSW.
(13) Niniejsza decyzja ramowa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej i odzwierciedlonymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej rozdziale VI. Żaden z przepisów niniejszej decyzji ramowej nie powinien być interpretowany jako zakaz odmowy wykonania orzeczenia, jeśli istnieją obiektywne przesłanki, aby przypuszczać, że kara została orzeczona w celu ukarania danej osoby ze względu na jej płeć, rasę, religię, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, język, poglądy polityczne lub orientację seksualną albo że jej sytuacja może być niekorzystna z któregokolwiek z tych powodów.
(14) Niniejsza decyzja ramowa nie powinna uniemożliwiać żadnemu z państw członkowskich stosowania własnych przepisów konstytucyjnych dotyczących sprawiedliwego procesu sądowego, wolności stowarzyszania się, wolności prasy i wyrażania opinii w innych mediach.
(15) Niniejsza decyzja ramowa powinna być stosowana zgodnie z przyznanym w art. 18 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską prawem obywateli Unii do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich.
(16) Niniejsza decyzja ramowa powinna mieć zastosowanie zgodnie z obowiązującym prawem wspólnotowym, w tym w szczególności z dyrektywą Rady 2003/86/WE(4), dyrektywą Rady 2003/109/WE(5) i dyrektywą 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady(6).
(17) Ilekroć w niniejszej decyzji mowa jest o państwie, w którym osoba skazana "mieszka", oznacza to miejsce, z którym osoba ta jest związana poprzez zwykłe miejsce pobytu i poprzez takie elementy, jak rodzina oraz więzi społeczne i zawodowe.
(18) W ramach stosowania art. 5 ust. 1 powinno być możliwe przekazanie wyroku lub jego poświadczonej kopii wraz z zaświadczeniem właściwemu organowi państwa wykonującego w dowolny sposób umożliwiający uzyskanie pisemnego potwierdzenia - na przykład pocztą elektroniczną lub faksem - który pozwoli państwu wykonującemu na stwierdzenie jego autentyczności.
(19) W przypadkach, o których mowa w art. 9 ust. 1 lit. k), państwo wykonujące powinno przed odmową uznania i wykonania kary obejmującej środek inny niż kara pozbawienia wolności rozważyć możliwość dostosowania kary zgodnie z niniejszą decyzją ramową.
(20) Podstawa odmowy, o której mowa w art. 9 ust. 1 lit. k), może mieć również zastosowanie w przypadkach, w których dana osoba nie została uznana winną popełnienia przestępstwa, chociaż właściwy organ zastosował w związku z popełnieniem przestępstwa środek polegający na pozbawieniu wolności inny niż kara pozbawienia wolności.
(21) Podstawa odmowy odnosząca się do terytorialności, powinna być stosowana wyłącznie w wyjątkowych przypadkach z myślą o zapewnieniu jak najszerszej współpracy przewidzianej na mocy przepisów niniejszej decyzji ramowej, przy jednoczesnym uwzględnieniu jej celu. Każda decyzja, w której stosuje się tę podstawę odmowy, powinna być wydawana na podstawie analizy konkretnego przypadku oraz konsultacji przeprowadzanych pomiędzy właściwymi organami państwa wydającego i państwa wykonującego.
(22) Termin określony w art. 12 ust. 2 powinien być stosowany przez państwa członkowskie w taki sposób, aby co do zasady wydanie prawomocnego orzeczenia i zakończenie postępowania odwoławczego następowało w okresie 90 dni.
(23) Artykuł 18 ust. 1 stanowi, że zasada specjalności ma zastosowanie jedynie w przypadkach, w których dana osoba została przekazana do państwa wykonującego, z zastrzeżeniem przypadków wyszczególnionych w ust. 2. Nie powinna w związku z tym mieć ona zastosowania w przypadkach, w których dana osoba nie została przekazana do państwa wykonującego, na przykład gdy osoba ta zbiegła do państwa wykonującego,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ RAMOWĄ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 27 listopada 2008 r.
|
W imieniu Rady |
|
M. ALLIOT-MARIE |
|
Przewodniczący |
______(1) Dz.U. C 12 z 15.1.2001, s. 10.
(2) Dz.U. C 53 z 3.3.2005, s. 1.
(3) Dz.U. L 190 z 18.7.2002, s. 1.
(4) Dz.U. L 251 z 3.10.2003, s. 12.
(5) Dz.U. L 16 z 23.1.2004, s. 44.
(6) Dz.U. L 158 z 30.4.2004, s. 77.
(7) Dz.U. L 76 z 22.3.2005, s. 16.
(8) Dz.U. L 328 z 24.11.2006, s. 59.
(9) Dz.U. L 191 z 7.7.1998, s. 4.
(10) Dz.U. C 316 z 27.11.1995, s. 49.