PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 169 i 172 akapit drugi,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,
stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu(1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Decyzja nr 1982/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. dotycząca siódmego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji (2007-2013)(2) (dalej zwanego "siódmym programem ramowym") przewiduje udział Wspólnoty w programach badawczo-rozwojowych podjętych przez kilka państw członkowskich, w tym udział w strukturach utworzonych w celu wykonania tych programów w rozumieniu art. 169 Traktatu.
(2) Siódmy program ramowy określił szereg kryteriów identyfikacji obszarów inicjatyw podejmowanych na mocy art. 169: związek z celami Wspólnoty, jasne określenie realizowanego celu oraz jego związek z celami siódmego programu ramowego, obecność istniejącej uprzednio podstawy (istniejące lub planowane programy badawcze), europejska wartość dodana, masa krytyczna z uwzględnieniem rozmiaru oraz liczby uczestniczących programów, a także stopnia podobieństwa działań nimi objętych, oraz skuteczność art. 169 jako najodpowiedniejszego środka do osiągnięcia celów.
(3) Decyzja Rady 2006/971/WE z dnia 19 grudnia 2006 r. dotycząca programu szczegółowego "Współpraca", wdrażającego siódmy program ramowy Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji (2007-2013)(3) (dalej zwanego "programem szczegółowym »Współpraca«") określa "inicjatywę na mocy art. 169 w dziedzinie życia wspieranego przez otoczenie" jako jedną z dziedzin odpowiednich dla udziału Wspólnoty w krajowych programach badawczych realizowanych wspólnie na podstawie art. 169 Traktatu.
(4) W komunikacie z dnia 1 czerwca 2005 r. zatytułowanym "i2010 - Europejskie społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia" Komisja zapowiedziała uruchomienie sztandarowej inicjatywy w sprawie opieki nad ludźmi w starzejącym się społeczeństwie.
(5) W komunikacie z dnia 12 października 2006 r. zatytułowanym "Demograficzna przyszłość Europy - przekształcić wyzwania w nowe możliwości" Komisja podkreśliła, iż demograficzne starzenie się społeczeństw jest jednym z głównych wyzwań, przed którymi stoją wszystkie kraje UE, oraz iż nowe technologie mogłyby ułatwić kontrolowanie kosztów, wpłynąć na poprawę sytuacji ludzi starszych i promować ich aktywny udział w społeczeństwie, zwiększając tym samym konkurencyjność gospodarki europejskiej w ramach wspierania poprawionej strategii lizbońskiej na rzecz rozwoju i zatrudnienia.
(6) W szczególności w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) zjawisko starzenia się społeczeństwa można postrzegać jako szansę dla powstającego rynku nowych towarów i usług odpowiadających potrzebom ludzi starszych. Gwałtowny rozwój i wykorzystanie TIK nie powinny jednak prowadzić do wykluczenia społecznego lub powiększenia przepaści cyfrowej; umiejętności informatyczne stanowią natomiast warunek konieczny integracji i uczestniczenia w społeczeństwie informacyjnym.
(7) Niniejsza inicjatywa w dziedzinie życia wspieranego przez otoczenie powinna uwzględniać sytuację starzejącego się społeczeństwa Europy, w którym liczba kobiet jest większa od liczby mężczyzn z powodu wyższej średniej długości życia kobiet.
(8) Aktywne starzenie się stanowi główny element opracowanych na nowo wytycznych w zakresie zatrudnienia. Podejście UE do starzenia się ma na celu zmobilizowanie pełnego potencjału osób w każdym wieku - podejście oparte na koncepcji cyklu życiowego, i podkreśla potrzebę przejścia od fragmentarycznych do kompleksowych strategii w zakresie starzenia się.
(9) Obecnie wiele programów badawczo-rozwojowych lub działań podjętych indywidualnie przez państwa członkowskie na poziomie krajowym w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych na rzecz komfortowego starzenia się nie jest koordynowane na poziomie europejskim w wystarczający sposób, co uniemożliwia spójne podejście na poziomie europejskim do badań i rozwoju innowacyjnych programów i usług opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych na rzecz komfortowego starzenia się.
(10) Pragnąc wypracować spójne podejście na poziomie europejskim w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych na rzecz komfortowego starzenia się oraz działać skutecznie, kilka państw członkowskich podjęło inicjatywę dotyczącą ustanowienia wspólnego programu badawczo-rozwojowego zatytułowanego "Wspólny program w zakresie życia wspieranego przez otoczenie" w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych na rzecz komfortowego starzenia się w społeczeństwie informacyjnym, w celu uzyskania synergii, jeśli chodzi o środki zarządzania i środki finansowe poprzez zagwarantowanie jednolitego i wspólnego mechanizmu oceny z pomocą niezależnych ekspertów w oparciu o utrwaloną praktykę określoną w rozporządzeniu (WE) nr 1906/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającym zasady uczestnictwa przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i uniwersytetów w działaniach w ramach siódmego programu ramowego oraz rozpowszechniania wyników badań (2007-2013)(4) oraz połączenie dodatkowej wiedzy i środków z różnych krajów w całej Europie.
(11) Wspólny program w zakresie życia wspieranego przez otoczenie ma na celu sprostanie wyzwaniu demograficznego starzenia się społeczeństw poprzez zapewnienie niezbędnych ram prawnych i organizacyjnych dla europejskiej współpracy na szeroką skalę pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie stosowanych badań i innowacji w dziedzinie TIK na rzecz komfortowego starzenia w starzejącym się społeczeństwie. Belgia, Dania, Niemcy, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Cypr, Luksemburg, Węgry, Niderlandy, Austria, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Finlandia, Szwecja i Zjednoczone Królestwo (dalej zwane "uczestniczącymi państwami członkowskimi") oraz Izrael, Norwegia i Szwajcaria zgodziły się wspólnie koordynować i realizować działania mające na celu wnoszenie wkładu do programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie. Całkowitą wartość ich krajowego udziału szacuje się na co najmniej 150 mln EUR na czas trwania siódmego programu ramowego. Udział każdego z tych krajów we wspólnym programie w zakresie życia wspieranego przez otoczenie powinien zależeć od minimalnego wkładu finansowego proporcjonalnego do ewentualnego zapotrzebowania ich krajowej społeczności badawczej i powinien zwykle wynosić co najmniej 0,2 mln EUR w przypadku udziału tego kraju w rocznym programie prac.
(12) Wspólny program w zakresie życia wspieranego przez otoczenie powinien również promować zaangażowanie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w działania prowadzone w jego ramach zgodnie z celami siódmego programu ramowego.
(13) W celu zwiększenia siły oddziaływania wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie uczestniczące państwa członkowskie, Izrael, Norwegia i Szwajcaria zgodziły się na udział w nim Wspólnoty. Wspólnota powinna wziąć udział w programie poprzez wniesienie wkładu finansowego do wysokości 150 mln EUR Biorąc pod uwagę, że wspólny program w zakresie życia wspieranego przez otoczenie spełnia naukowe cele siódmego programu ramowego oraz że zakres badań we wspólnym programie w zakresie życia wspieranego przez otoczenie jest objęty zakresem zagadnienia "technologie informacyjne i komunikacyjne" programu szczegółowego "Współpraca" siódmego programu ramowego, wkład finansowy Wspólnoty powinien zostać przekazany ze środków przyznanych w budżecie na to zagadnienie. Dalsze możliwości finansowania mogą być udostępnione między innymi przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), w szczególności przez mechanizm finansowania opartego na podziale ryzyka opracowany wspólnie przez EBI i Komisję zgodnie z załącznikiem III do decyzji 2006/971/WE.
(14) Wsparcie finansowe ze strony Wspólnoty zostanie udzielone pod warunkiem przedstawienia planu finansowego opartego na formalnych zobowiązaniach właściwych organów krajowych dotyczących realizacji wspólnych programów badawczo-rozwojowych i działań podjętych na poziomie krajowym oraz udziału w finansowaniu wspólnego wykonania wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie.
(15) Wspólna realizacja krajowych programów badawczych wymaga ustanowienia lub istnienia specjalnej jednostki ds. wdrażania przewidzianej w szczegółowym programie "Współpraca".
(16) Uczestniczące państwa członkowskie uzgodniły, że ta specjalna jednostka ds. wdrażania będzie realizować wspólny program w zakresie życia wspieranego przez otoczenie.
(17) Specjalna jednostka ds. wdrażania powinna otrzymać wkład finansowy ze strony Wspólnoty oraz zapewnić skuteczną realizację wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie.
(18) W celu skutecznej realizacji programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie specjalna jednostka ds. wdrażania powinna przyznać wsparcie finansowe stronom trzecim uczestniczącym we wspólnym programie w zakresie życia wspieranego przez otoczenie, których wybór nastąpi w wyniku zaproszenia do składania wniosków.
(19) Wkład Wspólnoty powinien zależeć od środków zaangażowanych przez uczestniczące państwa członkowskie, Izrael, Norwegię i Szwajcarię oraz wypłaty ich wkładów finansowych.
(20) Wspólnota powinna mieć prawo do zmniejszenia, wycofania swojego wkładu finansowego lub zaprzestania jego wnoszenia w przypadku niewłaściwej, częściowej lub spóźnionej realizacji wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie na warunkach określonych w porozumieniu zawartym między Wspólnotą a specjalną jednostką ds. wdrażania, określającym szczegółowe warunki dotyczące wkładu Wspólnoty.
(21) Każde państwo członkowskie może dołączyć do wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie.
(22) Zgodnie z siódmym programem ramowym Wspólnota powinna posiadać prawo do uzgadniania warunków dotyczących swojego wkładu finansowego do wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie w odniesieniu do udziału w nim każdego kraju stowarzyszonego z siódmym programem ramowym lub, o ile jest to niezbędne do uzgadniania realizacji wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie, innego kraju przystępującego do programu w trakcie jego realizacji, zgodnie z niniejszą decyzją.
(23) Należy również przedsięwziąć właściwe środki, aby zapobiec nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, a także podjąć konieczne działania w celu odzyskania utraconych, niesłusznie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych środków zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich(5), rozporządzeniem Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami(6) oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1073/1999 z dnia 25 maja 1999 r. dotyczącym dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)(7).
(24) Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich(8) (dalej zwanym "rozporządzeniem finansowym") oraz rozporządzeniem Komisji (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich(9) (dalej zwanym "przepisami wykonawczymi") wkład Wspólnoty powinien być przeznaczony na bezpośrednie zarządzanie scentralizowane zgodnie z art. 54 ust. 2 lit. c) i art. 56 rozporządzenia finansowego oraz art. 35, art. 38 ust. 2 i art. 41 przepisów wykonawczych.
(25) Istotne jest, aby działalność badawcza na podstawie wspólnego programu w zakresie życia wspomaganego przez otoczenie była zgodna z podstawowymi zasadami etycznymi, w tym z zasadami odzwierciedlonymi w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, a także aby uwzględniała problematykę płci i kwestie równości mężczyzn i kobiet. Przy realizacji programu należy również uwzględnić propagowanie roli kobiet w dziedzinie nauki i badań.
(26) Celem wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie powinno być również promowanie sprawiedliwego i uproszczonego dostępu do odpowiednich produktów i usług opartych na TIK we wszystkich państwach członkowskich.
(27) Do roku 2010 Komisja powinna przeprowadzić śródokresową ocenę jakości i skuteczności realizacji wspólnego programu w zakresie życia wspieranego przez otoczenie i postępu w osiąganiu wyznaczonych celów. Ocenie należy poddać też potrzebę dokonywania dalszych ocen śródokresowych przed przeprowadzeniem oceny końcowej w końcu 2013 r.,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Strasburgu, dnia 9 lipca 2008 r.
W imieniu Rady |
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
J.-P. JOUYET |
H.-G. PÖTTERING |
Przewodniczący |
Przewodniczący |
______
(1) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2008 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) i decyzja Rady z dnia 23 czerwca 2008 r.
(2) Dz.U L 412 z 30.12.2006, s. 1.
(3) Dz.U. L 400 z 30.12.2006, s. 86.
(4) Dz.U. L 391 z 30.12.2006, s. 1.
(5) Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1233/2007 (Dz.U. L 279 z 23.10.2007, s. 10).
(6) Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2.
(7) Dz.U. L 136 z 31.5.1999, s. 1.
(8) Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1525/2007 (Dz.U. L 343 z 27.12.2007, s. 9).
(9) Dz.U. L 357 z 31.12.2002, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE, Euratom) nr 478/2007 (Dz.U. L 111 z 28.4.2007, s. 13).
(10) Dz.U. C 323 z 30.12.2006, s. 1.
ZAŁĄCZNIKI