(2007/779/WE, Euratom)(Dz.U.UE L z dnia 1 grudnia 2007 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 308,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 203,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(1),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W decyzji Rady 2001/792/WE, Euratom z dnia 23 października 2001 r. ustanawiającej mechanizm wspólnotowy ułatwiający wzmocnioną współpracę w interwencjach wspierających ochronę ludności(3) (zwany dalej "mechanizmem") należy wprowadzić szereg zasadniczych zmian w celu nadania działaniom Unii Europejskiej podejmowanym w reakcji na sytuację nadzwyczajną większą spójność i skuteczność. W celu zachowania jasności decyzja ta powinna zostać prze-kształcona.
(2) W ostatnich latach odnotowano znaczny wzrost częstotliwości i intensywności klęsk żywiołowych i katastrof
spowodowanych przez człowieka, skutkujących stratami w ludziach i w mieniu, w tym dziedzictwie kulturowym, zniszczeniami infrastruktury społecznej i gospodarczej oraz degradacją środowiska.
(3) Działanie Wspólnoty w celu wykonania rezolucji Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie z dnia 8 lipca 1991 r. w sprawie poprawy wzajemnej pomocy między państwami członkowskimi w przypadku naturalnej lub technologicznej katastrofy(4) przyczyniło się do ochrony ludzi, środowiska i mienia. Konwencja Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ z dnia 17 marca 1992 r. w sprawie transgranicznych skutków awarii przemysłowych, przyjęta przez Wspólnotę decyzją Rady 98/685/WE(5), przyczyniła się do dalszej poprawy w zakresie zapobiegania katastrofom przemysłowym i zarządzania ich skutkami.
(4) Ogólnym celem mechanizmu jest zapewnienie - na wniosek - wsparcia w przypadku poważnych sytuacji nadzwyczajnych oraz ułatwienie lepszej koordynacji interwencji pomocowych podejmowanych przez państwa członkowskie i Wspólnotę, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb odizolowanych, najbardziej oddalonych i innych regionów lub wysp na terenie Wspólnoty. W ciągu ostatnich lat znacząco wzrosła liczba państw zwracających się o pomoc w ramach mechanizmu ochrony ludności. W celu zapewnienia bardziej skutecznych i widocznych przejawów europejskiej solidarności oraz umożliwienia tworzenia zdolności szybkiego reagowania na poziomie europejskim w oparciu o moduły ochrony ludności z państw członkowskich, zgodnie z wezwaniem Rady Europejskiej, która odbyła się w dniach 16-17 czerwca 2005 r., oraz Parlamentu Europejskiego, zawartym w jego rezolucji z dnia 13 stycznia 2005 r. dotyczącej katastrofy tsunami, należy wzmocnić ten mechanizm.
(5) Mechanizm uwzględniałby należycie właściwe prawodawstwo wspólnotowe oraz zobowiązania międzynarodowe. W związku z tym niniejsza decyzja nie powinna mieć wpływu na wzajemne prawa i obowiązki państw członkowskich wynikające z umów dwustronnych lub wielostronnych odnoszących się do spraw objętych niniejszą decyzją.
(6) Mechanizm ten powinien ułatwiać reakcję w zakresie ochrony ludności w obliczu poważnych sytuacji nadzwyczajnych wszelkiego rodzaju, które mają miejsca na terytorium Wspólnoty lub poza nim, w tym klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka, ataków terrorystycznych oraz awarii technicznych, radiologicznych i katastrof ekologicznych, w tym przypadkowego zanieczyszczenia mórz. Wszystkie wymienione sytuacje mogą wymagać pomocy w zakresie ochrony ludności w celu uzupełnienia zdolności reagowania dotkniętego państwa.
(7) Zapobieganie ma istotne znaczenie dla ochrony przed naturalnymi, technologicznymi i ekologicznymi katastrofami i wymagałoby rozważenia podjęcia dalszych działań. Działając na rzecz dalszego tworzenia systemów wykrywania i wczesnego reagowania, Wspólnota powinna wspierać państwa członkowskie w ograniczeniu do minimum czasu reakcji na katastrofy oraz ostrzeganiu o nich obywateli UE. Systemy te powinny również uwzględniać i wykorzystywać istniejące źródła informacji.
(8) Na poziomie państw członkowskich i Wspólnoty wymagane jest podjęcie działań przygotowawczych w celu umożliwienia interwencyjnym zespołom wsparcia szybkiej mobilizacji w sytuacji krytycznej i, wraz z wymaganą elastycznością, koordynacji, a także w celu zapewnienia, za pomocą programu szkoleniowego, możliwości skutecznego działania i uzupełniania się, odpowiednio, zespołów oceniających lub koordynacyjnych, zespołów interwencyjnych i innych niezbędnych środków.
(9) Inne środki przygotowawcze obejmują zbieranie informacji odnoszących się do niezbędnych zasobów medycznych i zachęcanie do posługiwania się nowymi technologiami. Informacje te dotyczą zasobów medycznych, które państwa członkowskie mogłyby na zasadzie dobrowolności udostępnić do celów ochrony zdrowia publicznego po otrzymaniu wniosku o interwencję w ramach mechanizmu. Zgodnie z art. 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską żadne państwo członkowskie nie ma obowiązku udzielania informacji, których ujawnienie uznaje za sprzeczne z podstawowymi interesami jego bezpieczeństwa.
(10) Aby przyczynić się do budowania zdolności szybkiego reagowania w dziedzinie ochrony ludności, należy rozważyć stworzenie dodatkowych modułów interwencyjnych do celów pomocy w zakresie ochrony ludności, łączących w sobie zasoby co najmniej jednego państwa członkowskiego; należy dążyć to pełnej interoperacyjności tych modułów. Moduły są organizowane na poziomie państw członkowskich i podlegałyby ich kierownictwu i dowództwu.
(11) W przypadku poważnej sytuacji nadzwyczajnej wewnątrz Wspólnoty lub bezpośredniej groźby jej wystąpienia, która powoduje lub może powodować skutki transgraniczne lub która może pociągać za sobą wezwanie o pomoc ze strony co najmniej jednego państwa członkowskiego, istnieje potrzeba odpowiedniego powiadomienia za pomocą określonego, niezawodnego wspólnego systemu łączności i informacji w sytuacjach nadzwyczajnych.
(12) Mechanizm powinien umożliwiać mobilizację i ułatwiać koordynację interwencji wspierającej w celu zapewnienia w pierwszej kolejności ochrony ludności, ale także środowiska i mienia, w tym dziedzictwa kulturowego, a tym samym zmniejszyć liczbę ofiar śmiertelnych, rannych, strat materialnych, ekonomicznych oraz szkód wyrządzonych środowisku, a także ukazać osiągnięcie celów społecznej spójności i solidarności. Wzmocniona współ-praca w formie interwencji polegających na niesieniu pomocy w zakresie ochrony ludności powinna być oparta na wspólnotowej strukturze ochrony ludności, złożonej z centrum monitorowania i informacji oraz wspólnego systemu łączności i informacji w sytuacjach nadzwyczajnych, którym to centrum i systemem zarządzałaby Komisja, oraz z punktów kontaktowych w państwach członkowskich. System ten powinien zapewniać także ramy dla gromadzenia zweryfikowanych informacji dotyczących sytuacji nadzwyczajnych, przekazywania tych informacji państwom członkowskim i dzielenia się doświadczeniami uzyskanymi podczas interwencji.
(13) Punkty kontaktowe w państwach członkowskich powinny mieć możliwość dostarczania informacji o dostępności pomocy w zakresie ochrony ludności, o jaką zwracają się dotknięte państwa, w tym również informacji na temat dostępnych zasobów i zdolności wojskowych.
(14) W celu wspierania rozwoju zdolności szybkiego reagowania na poziomie Wspólnoty istnieje potrzeba zwiększenia dostępności odpowiednich środków transportowych. Wspólnota powinna wspierać i uzupełniać starania państw członkowskich, ułatwiając wspólne korzystanie ze środków transportowych państw członkowskich i, w razie potrzeby, wnosząc wkład w finansowanie dodatkowych środków transportowych.
(15) W odniesieniu do interwencji wspierających ochronę ludności poza Wspólnotą opisywany mechanizm powinien ułatwiać i wspierać działania podjęte przez Wspólnotę i państwa członkowskie. Interwencje wspierające poza terytorium Wspólnoty mogą być prowadzone samodzielnie albo poprzez udział w operacji przeprowadzanej przez organizację międzynarodową. W związku z ostatnim przypadkiem Wspólnota powinna rozwijać stosunki z odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi.
(16) Organizacja Narodów Zjednoczonych, o ile bierze udział w niesieniu pomocy, odgrywa rolę ogólnego koordynatora operacji mających na celu niesienie pomocy w sytuacjach wyjątkowych, prowadzonych w państwach trzecich. Pomoc w zakresie ochrony ludności udzielana w ramach opisywanego mechanizmu powinna być koordynowana z ONZ oraz innymi odpowiednimi podmiotami międzynarodowymi, tak aby maksymalnie wykorzystać dostępne zasoby oraz uniknąć wszelkiego zbędnego powielania działań. Udoskonalenie koordynacji działań wspierających ochronę ludności prowadzonych w ramach mechanizmu stanowi warunek niezbędny do wspierania ogólnych wysiłków na rzecz koordynacji oraz zapewnienia wszechstronnego europejskiego udziału w światowych wysiłkach na rzecz niesienia pomocy w sytuacjach wyjątkowych. W obliczu poważnych sytuacji nadzwyczajnych, kiedy pomoc udzielana jest zarówno w ramach mechanizmu, jak i na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/96 z dnia 20 czerwca 1996 r. dotyczącego pomocy humanitarnej(6), Komisja powinna zapewnić skuteczność, spójność i komplementarność reakcji Wspólnoty jako całości.
(17) Mechanizm mógłby także stanowić narzędzie ułatwiające i wspierające zarządzanie kryzysowe zgodnie ze wspólną deklaracją Rady i Komisji z dnia 29 września 2003 r. w sprawie wykorzystywania wspólnotowego mechanizmu ochrony ludności w zarządzaniu kryzysowym, o którym mowa w tytule V Traktatu o Unii Europejskiej. Niniejsza decyzja nie narusza kompetencji i roli prezydencji w zarządzaniu kryzysowym na mocy wspomnianego tytułu.
(18) Mechanizm mógłby zostać również wykorzystany do zwiększenia pomocy konsularnej udzielanej obywatelom UE w przypadku poważnych sytuacji nadzwyczajnych w państwach trzecich w odniesieniu do działań służących ochronie ludności, jeżeli z takim wnioskiem wystąpią organy konsularne danych państw członkowskich.
(19) W przypadku gdy za stosowne zostanie uznane wykorzystanie zasobów i zdolności wojskowych, współpraca z wojskiem będzie przebiegać zgodnie z warunkami, procedurami i kryteriami ustalonymi przez Radę lub jej właściwe organy i dotyczącymi udostępniania na potrzeby mechanizmu zasobów i zdolności wojskowych odpowiednich do ochrony ludności cywilnej.
(20) Wykorzystanie zasobów i zdolności wojskowych powinno być również zgodne z zasadami określonymi w odpowiednich wytycznych Organizacji Narodów Zjednoczonych.
(21) Uczestnictwo krajów kandydujących oraz współpraca z innymi państwami trzecimi oraz z organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi powinny być możliwe.
(22) Środki niezbędne do wykonania niniejszej decyzji powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(7).
(23) Cel niniejszej decyzji, a mianowicie ułatwienie wzmocnionej współpracy między Wspólnotą a państwami członkowskimi w zakresie działań wspierających ochronę ludności w przypadku poważnych sytuacji nadzwyczajnych lub bezpośredniej groźby ich wystąpienia, nie może zostać w wystarczającym stopniu osiągnięty przez państwa członkowskie i w związku z tym, ze względu na skalę lub skutki proponowanego działania, może on zostać osiągnięty w lepszy sposób na poziomie Wspólnoty.
Jeżeli poważna sytuacja nadzwyczajna paraliżuje zdolność do reagowania dotkniętego nią państwa członkowskiego, państwo to powinno mieć możliwość odwołania się do mechanizmu w celu uzupełnienia jego własnych zasobów ochrony ludności. Wspólnota może zatem podjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza decyzja nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(24) Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej nie zawierają innych uprawnień do przyjęcia niniejszej decyzji niż te zawarte, odpowiednio, w art. 308 i 203,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 8 listopada 2007 r.
|
W imieniu Rady |
|
R. PEREIRA |
|
Przewodniczący |
______
(1) Opinia z dnia 24 października 2006 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(2) Dz.U. C 195 z 18.8.2006, str. 40.
(3) Dz.U. L 297 z 15.11.2001, str. 7.
(4) Dz.U. C 198 z 27.7.1991, str. 1.
(5) Dz.U. L 326 z 3.12.1998, str. 1.
(6) Dz.U. L 163 z 2.7.1996, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).
(7) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23. Decyzja zmieniona decyzją 2006/512/WE (Dz.U. L 200 z 22.7.2006, str. 11).
(8) Dz.U. L 71 z 10.3.2007, str. 9.