Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2022 r. w sprawie apelu o zwołanie konwentu w celu zmiany traktatów (2022/2705(RSP))(2022/C 493/13)
(Dz.U.UE C z dnia 27 grudnia 2022 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej ("TUE"),
- uwzględniając sprawozdanie z 9 maja 2022 r. dotyczące końcowych wyników Konferencji w sprawie przyszłości Europy ("Konferencja"),
- uwzględniając swoją rezolucję z 4 maja 2022 r. w sprawie działań następczych w związku z konkluzjami Konferencji w sprawie przyszłości Europy 1 ,
- uwzględniając swoje rezolucje z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie ewentualnych zmian i dostosowań w obecnej strukturze instytucjonalnej Unii Europejskiej 2 oraz rezolucję z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie stanu debaty nad przyszłością Europy 3 ,
- uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że obecna wersja traktatów weszła w życie 1 grudnia 2009 r. oraz że od tego czasu Unia Europejska zmaga się z szeregiem kryzysów i bezprecedensowych wyzwań;
B. mając na uwadze, że 9 maja 2022 r. Konferencja zakończyła prace i przedstawiła konkluzje, które obejmują 49 propozycji i 326 środków;
C. mając na uwadze, że do wdrożenia zaleceń i spełnienia oczekiwań wynikających z tego uczestnictwa obywatelskiego konieczne jest - oprócz wniosków ustawodawczych - rozpoczęcie procesu reform instytucjonalnych;
D. mając na uwadze, że nowe strategie polityczne, a w niektórych przypadkach zmiany Traktatu, są konieczne nie jako środek sam w sobie, lecz w interesie wszystkich obywateli UE; mają one bowiem na celu przekształcenie UE, tak aby zwiększyć jej zdolność do działania, a także umocnić jej legitymację demokratyczną i rozliczalność;
1. z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Konferencji z 9 maja 2022 r.;
2. zwraca uwagę, że zgodnie z tekstem założycielskim Konferencji Parlament Europejski, Rada i Komisja zobowiązały się do skutecznego podejmowania działań następczych w związku z konkluzjami Konferencji, w ramach swoich kompetencji i zgodnie z Traktatami;
3. zauważa, że kilka propozycji Konferencji wymaga wprowadzenia zmian do traktatów oraz że parlamentarna Komisja Spraw Konstytucyjnych opracowuje w tym celu odpowiednie wnioski;
4. zwraca uwagę, zwłaszcza w związku z ostatnimi kryzysami, że należy pilnie zmienić traktaty, aby zapewnić Unii możliwość skuteczniejszego działania podczas przyszłych kryzysów;
5. przedkłada Radzie, w ramach zwykłej procedury zmiany określonej w art. 48 TUE, między innymi następujące wnioski dotyczące zmiany traktatów:
- zwiększenie zdolności Unii do działania przez reformę procedur głosowania, w tym umożliwienie Radzie podejmowania decyzji większością kwalifikowaną zamiast jednomyślności w niektórych dziedzinach, takich jak przyjmowanie sankcji i tzw. klauzule pomostowe, oraz w sytuacjach nadzwyczajnych;
- dostosowanie kompetencji przyznanych Unii w traktatach, zwłaszcza w zakresie zdrowia i transgranicznych zagrożeń dla zdrowia, realizacji unii energetycznej w oparciu o efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii opracowanej zgodnie z międzynarodowymi porozumieniami w sprawie łagodzenia zmiany klimatu, a także w zakresie obronności oraz unijnej polityki społecznej i gospodarczej, zapewnienie pełnego wdrożenia Europejskiego filaru praw socjalnych oraz włączenie do Traktatów postępu społecznego z art. 9 TFUE powiązanego z protokołem w sprawie postępu społecznego; wspieranie wzmacniania konkurencyjności i odporności gospodarki UE, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw oraz kontroli konkurencyjności, a także propagowanie przyszłościowych inwestycji ukierunkowanych na sprawiedliwą, ekologiczną i cyfrową transformację;
- zapewnienie Parlamentowi pełnych praw do współdecydowania w sprawie budżetu UE oraz prawo do inicjatywy ustawodawczej oraz zmieniania lub uchylania prawodawstwa;
- umocnienie procedury ochrony wartości, na których opiera się Unia, oraz wyjaśnienie sposobu określania i konsekwencji naruszeń podstawowych wartości (art. 7 TUE i Karta praw podstawowych Unii Europejskiej);
6. proponuje w szczególności następujące zmiany w następujących artykułach traktatu:
- art. 29 TUE
"Rada przyjmuje decyzje, które określają podejście Unii do danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym. W przypadku decyzji dotyczących zerwania lub ograniczenia, w części lub w całości, stosunków gospodarczych i finansowych z jednym państwem trzecim lub większą liczbą państw, Rada stanowi większością kwalifikowaną głosów. Państwa Członkowskie zapewniają zgodność swych polityk krajowych ze stanowiskami Unii.";
- art. 48 ust. 7 akapit czwarty TUE
"W celu przyjęcia tych decyzji Rada Europejska stanowi większością kwalifikowaną określoną w artykule 238 ustęp 3 litera b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, udzielonej większością głosów wchodzących w jego skład członków."
7. wzywa Radę do przedłożenia tych wniosków do rozpatrzenia bezpośrednio Radzie Europejskiej w celu zwołania konwentu złożonego z przedstawicieli parlamentów narodowych, szefów państw lub rządów państw członkowskich, Parlamentu i Komisji;
8. uważa, że na konwent należy zaprosić jako obserwatorów przedstawicieli partnerów społecznych UE, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Europejskiego Komitetu Regionów, społeczeństwa obywatelskiego UE i krajów kandydujących;
9. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.
