Przyjęte przez Radę w dniu 14 grudnia 2015 r.(2016/C 086/01)
(Dz.U.UE C z dnia 4 marca 2016 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 43 ust. 2, art. 114 i art. 168 ust. 4 lit. b),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Skutki przenośnych chorób zwierząt i środki konieczne do zwalczania tych chorób mogą wyrządzać ogromne szkody pojedynczym zwierzętom, całym ich populacjom, posiadaczom zwierząt i gospodarce.
(2) Jak wynika z ostatnich doświadczeń, przenośne choroby zwierząt mogą również w znacznym stopniu wpływać na zdrowie publiczne i bezpieczeństwo żywności.
(3) Ponadto można również zaobserwować niepożądane wzajemnie oddziałujące na siebie skutki w odniesieniu do różnorodności biologicznej, zmiany klimatu i innych kwestii związanych ze środowiskiem. Zmiana klimatu może wpływać na pojawianie się nowych chorób, częstość występowania w przypadku chorób już istniejących oraz na rozmieszczenie geograficzne czynników chorobotwórczych i wektorów, w tym takich, które oddziałują na dziką faunę i florę.
(4) W celu zapewnienia wysokich norm dotyczących zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego w Unii, racjonalnego rozwoju sektorów rolnictwa i akwakultury oraz w celu podniesienia wydajności przepisy w zakresie zdrowia zwierząt należy ustanowić na poziomie Unii. Przepisy te są niezbędne między innymi do przyczynienia się do urzeczywistnienia rynku wewnętrznego oraz do zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Przepisy te powinny również zapewniać, w możliwie największym stopniu, zachowanie istniejącego statusu zdrowotnego zwierząt w Unii oraz w konsekwencji wspieranie poprawy tego statusu.
(5) Obecne prawodawstwo Unii w zakresie zdrowia zwierząt składa się z szeregu połączonych i wzajemnie powiązanych aktów podstawowych ustanawiających przepisy w zakresie zdrowia zwierząt dotyczące handlu wewnątrzunijnego, wprowadzania do Unii zwierząt i produktów, likwidacji chorób, kontroli weterynaryjnych, powiadamiania o chorobach i wsparcia finansowego w odniesieniu do poszczególnych gatunków zwierząt, jednak brak jest nadrzędnych ram prawnych, ustanawiających zharmonizowane przepisy dla całego sektora.
(6) Przepisy finansowe dotyczące wsparcia celów związanych ze zdrowiem zwierząt ustanowiono w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 4 i nie stanowią one części niniejszego rozporządzenia. Ponadto przepisy dotyczące urzędowych kontroli środków w dziedzinie stanu zdrowia zwierząt określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 882/2004 5 oraz w dyrektywach Rady 89/662/ EWG 6 , 90/425/EWG 7 , 91/496/EWG 8 i 97/78/WE 9 powinny być stosowane do urzędowych kontroli w dziedzinie zdrowia zwierząt.
(7) Niniejsze rozporządzenie nie zawiera przepisów regulujących dobrostan zwierząt. Zdrowie zwierząt i ich dobrostan są jednak ze sobą powiązane: lepszy stan zdrowia zwierząt sprzyja poprawie ich dobrostanu i odwrotnie. Przy wprowadzaniu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania należy uwzględniać ich oddziaływanie na dobrostan zwierząt rozumiany w świetle art. 13 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), aby oszczędzić danym zwierzętom wszelkiego możliwego do uniknięcia bólu, dystresu lub cierpienia. Prawodawstwo dotyczące dobrostanu zwierząt, takie jak rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 10 i (WE) nr 1099/2009 11 , powinno być siłą rzeczy nadal stosowane i należycie wdrożone. Przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu nie powinny powielać ani nakładać się na przepisy zawarte w tym prawodawstwie.
(8) Komunikat Komisji z dnia 19 września 2007 r. dotyczący nowej strategii Unii Europejskiej w zakresie zdrowia zwierząt (2007-2013), zgodnie z którą "lepiej zapobiegać, niż leczyć", ma na celu promowanie zdrowia zwierząt poprzez położenie większego nacisku na środki zapobiegawcze, nadzór nad chorobami, ich zwalczanie i badania nad nimi, aby zmniejszyć zachorowalność na choroby zwierząt i zminimalizować skutki występowania ognisk choroby w przypadku ich wystąpienia. Zaproponowano w nim przyjęcie jednolitych i uproszczonych ram regulacyjnych w zakresie zdrowia zwierząt, dążących do zbieżności z normami międzynarodowymi, a jednocześnie zapewniających zdecydowane zobowiązanie do utrzymania wysokich norm w zakresie zdrowia zwierząt.
(9) Celem niniejszego rozporządzenia jest realizacja zobowiązań i koncepcji określonych w tej strategii w zakresie zdrowia zwierząt, w tym zasady "Jedno zdrowie", oraz konsolidacja ram prawnych wspólnej polityki Unii w zakresie zdrowia zwierząt poprzez ustanowienie jednolitych, uproszczonych i elastycznych ram regulacyjnych w zakresie zdrowia zwierząt.
(10) Zakres chorób zakaźnych lub niezakaźnych, na które mogą cierpieć zwierzęta, jest bardzo szeroki. Wiele chorób można leczyć bądź dotykają one tylko pojedyncze zwierzęta, lub nie przenoszą się na inne zwierzęta ani na ludzi. Z drugiej strony, choroby przenośne mogą w większym stopniu wpływać na zdrowie zwierząt lub zdrowie publiczne, a ich skutki mogą być odczuwalne na poziomie populacji. Przepisy w zakresie zdrowia zwierząt ustanowione niniejszym rozporządzeniem powinny być ograniczone tylko do tych ostatnich chorób.
(11) Przy ustanawianiu przepisów w zakresie zdrowia zwierząt kluczowe znaczenie ma uwzględnienie powiązań między zdrowiem zwierząt a zdrowiem publicznym, środowiskiem, bezpieczeństwem żywności i paszy, dobrostanem zwierząt, bezpieczeństwem żywnościowym oraz kwestiami gospodarczymi, społecznymi i kulturowymi.
(12) Porozumienie w sprawie środków sanitarnych i fitosanitarnych (zwane dalej "porozumieniem SPS"), którego Unia jest stroną, reguluje stosowanie środków koniecznych do ochrony życia ludzi, zwierząt i roślin lub zdrowia, tak aby nie wprowadzały one w sposób arbitralny lub nieuzasadniony dyskryminacji między członkami Światowej Organizacji Zdrowia (WTO). Normy międzynarodowe - o ile istnieją - muszą być stosowane jako podstawa dla środków unijnych. Strony porozumienia SPS mają jednak prawo do ustanawiania swoich własnych odpowiednich norm, pod warunkiem że normy te będą się opierały na dowodach naukowych.
(13) W zakresie zdrowia zwierząt porozumienie SPS odsyła do norm Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) dotyczących warunków zdrowia zwierząt w handlu międzynarodowym. W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia zakłóceń w handlu unijne środki w zakresie zdrowia zwierząt powinny służyć osiągnięciu odpowiedniego poziomu spójności z normami OIE.
(14) W szczególnych okolicznościach, gdy istnieje znaczne ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego, zaś wątpliwości naukowe utrzymują się, art. 5 ust. 7 porozumienia SPS, który został zinterpretowany na potrzeby Unii w komunikacie Komisji z dnia 2 lutego 2000 r. w sprawie zasady ostrożności, pozwala członkom tego porozumienia na przyjęcie środków tymczasowych na podstawie dostępnych stosownych informacji. W takich okolicznościach zainteresowany członek jest zobowiązany do uzyskania dodatkowych informacji niezbędnych do bardziej obiektywnej oceny ryzyka i do poddania danego środka odpowiedniemu przeglądowi w rozsądnym terminie.
(15) Ocena ryzyka, na podstawie której wprowadza się środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, powinna opierać się na dostępnych dowodach naukowych i być przeprowadzana w sposób niezależny, obiektywny i przejrzysty. Należy odpowiednio uwzględniać również opinie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), ustanowionego na mocy art. 22 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. 12 .
(16) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 13 ustanawia w odniesieniu do zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt przepisy dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, mające na celu zapobieganie ryzyku, jakie te produkty stwarzają dla zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt, oraz zminimalizowanie tego ryzyka, w szczególności w celu ochrony bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego i paszowego. W celu uniknięcia nakładania się przepisów Unii niniejsze rozporządzenie powinno zatem mieć zastosowanie jedynie do produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, w przypadku gdy nie ustanowiono przepisów szczególnych w rozporządzeniu (WE) nr 1069/2009 oraz w przypadku gdy istnieje ryzyko dla zdrowia zwierząt. W rozporządzeniu (WE) nr 1069/2009 nie uregulowano na przykład postępowania z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego i produktami pochodnymi w kontekście środków zwalczania chorób, a zatem kwestie te zostały objęte zakresem niniejszego rozporządzeniu.
(17) Ponadto przepisy szczególne dotyczące przenośnych chorób zwierząt, w tym chorób przenoszonych lub przenoszących się na ludzi ("chorób odzwierzęcych"), zostały już ustanowione w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001 14 , dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/99/WE 15 oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2160/2003 16 , zaś przepisy szczególne dotyczące chorób zakaźnych u ludzi zostały ustanowione w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1082/2013/UE 17 . Akty te powinny pozostać w mocy po przyjęciu niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z powyższym, w celu uniknięcia nakładania się przepisów Unii, niniejsze rozporządzenie należy stosować do chorób odzwierzęcych tylko w zakresie, w jakim nie są one uregulowane przepisami szczególnymi już ustanowionymi w innych aktach Unii. Ponadto niniejsze rozporządzenie stosuje się bez uszczerbku dla przepisów przewidzianych w innych unijnych aktach ustawodawczych, np. w dziedzinie medycyny weterynaryjnej i dobrostanu zwierząt.
(18) Choroby występujące u zwierząt utrzymywanych przez ludzi mogą wywierać poważny wpływ na sektory rolnictwa i akwakultury, na zdrowie publiczne, na środowisko i na różnorodność biologiczną. Ponieważ jednak zwierzęta takie są utrzymywane przez ludzi, stosowanie środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania jest często w przypadku takich zwierząt łatwiejsze niż w przypadku zwierząt dzikich.
(19) Niemniej jednak choroby występujące w populacjach zwierząt dzikich mogą wywierać szkodliwy wpływ na sektory rolnictwa i akwakultury, na zdrowie publiczne, na środowisko i różnorodność biologiczną. Należy zatem zakresem niniejszego rozporządzenia objąć w takich przypadkach również zwierzęta dzikie, zarówno jako potencjalne ofiary tych chorób, jak i ich wektory. Na potrzeby niniejszego rozporządzenia termin "zwierzęta dzikie" obejmuje wszystkie zwierzęta, które nie są utrzymywane przez ludzi, w tym zwierzęta bezpańskie i zdziczałe, nawet jeżeli należą one do gatunków zwykle udomowionych.
(20) Choroby zwierząt są przenoszone nie tylko drogą bezpośredniego kontaktu pomiędzy zwierzętami lub zwierzętami a ludźmi. Przenoszą się one także za pomocą dróg wodnych i powietrznych, za pomocą wektorów, takich jak owady, czy nasienie, oocyty i zarodki wykorzystywane do celów sztucznej inseminacji, dawstwa oocytów lub transferu zarodków. Również żywność i inne produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak skóra, futra, pióra, rogi i wszelkie inne materiały pochodzące z ciała zwierzęcia, mogą zawierać czynniki chorobotwórcze. Ponadto również inne przedmioty, takie jak pojazdy transportowe, sprzęt, pasza oraz zielonka i siano mogą rozprzestrzeniać czynniki chorobotwórcze. Z tego względu skuteczne przepisy w zakresie zdrowia zwierząt muszą obejmować wszystkie możliwe drogi zakażenia i materiały z nimi związane.
(21) Choroby zwierząt mogą mieć szkodliwe skutki dla rozmieszczenia gatunków zwierząt w stanie dzikim, i w ten sposób wpływać na różnorodność biologiczną. Mikroorganizmy wywołujące takie choroby zwierząt mogą zatem być uważane za inwazyjne gatunki obce w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej. Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu uwzględniają również różnorodność biologiczną, a zatem zakres niniejszego rozporządzenia powinien również obejmować te gatunki zwierząt i czynniki chorobotwórcze, w tym te zdefiniowane jako inwazyjne gatunki obce, które odgrywają rolę w przenoszeniu chorób objętych niniejszym rozporządzeniem lub zapadają na te choroby.
(22) W prawodawstwie Unii przyjętym przed przyjęciem niniejszego rozporządzenia ustanowiono oddzielne przepisy w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do zwierząt lądowych i wodnych. Dyrektywa Rady 2006/88/WE 18 ustanawia przepisy szczególne dotyczące zwierząt wodnych. Jednak w większości przypadków główne zasady dotyczące dobrego zarządzania zdrowiem zwierząt i dobrych praktyk hodowli zwierząt mają zastosowanie do obydwu grup gatunków zwierząt. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem obejmować zarówno zwierzęta lądowe, jak i wodne, oraz dostosować, w stosownych przypadkach, przepisy w zakresie zdrowia zwierząt. Jednak w przypadku niektórych kwestii, w szczególności rejestracji i zatwierdzania zakładów oraz identyfikowalności i przemieszczania zwierząt w obrębie terytorium Unii, w niniejszym rozporządzeniu stosuje się podejście przyjęte w przeszłości, zgodnie z którym ustanawia się oddzielne przepisy w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do zwierząt lądowych i wodnych z uwagi na ich odmienne środowisko życia i w związku z tym odmienne wymagania dotyczące ochrony zdrowia.
(23) Prawodawstwo Unii poprzedzające przyjęcie niniejszego rozporządzenia, w szczególności dyrektywa Rady 92/65/ EWG 19 , określa również podstawowe przepisy w zakresie zdrowia zwierząt dla innych gatunków zwierząt nieobjętych innymi aktami unijnymi, takich jak gady, płazy, ssaki morskie i inne, które nie są zwierzętami wodnymi ani lądowymi zgodnie z definicjami zawartymi w niniejszym rozporządzeniu. Zazwyczaj takie gatunki nie stanowią znacznego ryzyka dla zdrowia ludzi lub innych zwierząt i dlatego zastosowanie mają do nich, o ile w ogóle, nieliczne przepisy w zakresie zdrowia zwierząt. Aby uniknąć zbędnego obciążenia administracyjnego i kosztów, niniejsze rozporządzenie powinno zastosować podejście przyjęte w przeszłości, tj. określić ramy prawne umożliwiające ustanowienie szczegółowych przepisów w zakresie zdrowia zwierząt dotyczących przemieszczania takich zwierząt i ich produktów, jeżeli jest to konieczne z uwagi na występujące ryzyka.
(24) Ludzie często utrzymują w swoich gospodarstwach domowych niektóre gatunki zwierząt jako zwierzęta domowe, aby dotrzymywały im towarzystwa. Utrzymywanie takich zwierząt domowych - w tym ozdobnych zwierząt wodnych w gospodarstwach domowych - do celów czysto prywatnych, w pomieszczeniach i na zewnątrz, zazwyczaj stwarza mniejsze ryzyko dla zdrowia w porównaniu z innymi sposobami utrzymywania lub przemieszczania zwierząt na większą skalę, tak jak ma to miejsce w rolnictwie, akwakulturze, w schroniskach dla zwierząt oraz ogólnie przy transporcie zwierząt. Do tego rodzaju zwierząt domowych nie należy zatem stosować wymagań ogólnych dotyczących rejestracji, prowadzenia dokumentacji i przemieszczania w obrębie terytorium Unii, ponieważ stanowiłoby to nieuzasadnione obciążenie administracyjne i koszty. Wymagania w zakresie rejestracji i prowadzenia dokumentacji nie powinny więc mieć zastosowania do posiadaczy zwierząt domowych. Ponadto przepisy szczególne powinny obowiązywać w odniesieniu do przemieszczania o charakterze niehandlowym zwierząt domowych w obrębie terytorium Unii.
(25) Niektóre określone grupy zwierząt, do których mają zastosowanie przepisy szczególne w zakresie zdrowia zwierząt ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, należy z uwagi na różnorodność danej grupy umieścić w wykazie w załączniku jako gatunek. Ma to miejsce w przypadku grupy ssaków o kończynach zakończonych kopytami, które są klasyfikowane jako kopytne. Wykaz takich zwierząt może wymagać w przyszłości zmian z uwagi na zmiany w taksonomii. W celu uwzględnienia tego rodzaju zmian należy zatem przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia zgodnie z art. 290 TFUE aktów w odniesieniu do wykazu zwierząt kopytnych zamieszczonego w załączniku III do niniejszego rozporządzenia.
(26) Nie wszystkim przenośnym chorobom zwierząt można lub powinno się zapobiegać i je zwalczać poprzez stosowanie środków regulacyjnych; na przykład, jeżeli choroba jest zbyt powszechnie rozprzestrzeniona, jeżeli nie są dostępne narzędzia diagnostyczne lub jeżeli sektor prywatny może wprowadzić środki, by samodzielnie zwalczać chorobę. Środki regulacyjne mające na celu zapobieganie przenośnym chorobom zwierząt i ich zwalczanie mogą mieć poważne skutki gospodarcze dla odpowiednich sektorów i mogą powodować zakłócenia w handlu. Jest zatem niezmiernie ważne, aby środki te były stosowane jedynie wówczas, gdy są proporcjonalne i konieczne, na przykład gdy choroba stwarza - lub podejrzewa się, że może stwarzać - istotne ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego.
(27) Ponadto środki zapobiegawcze i środki zwalczania dotyczące przenośnych chorób zwierząt powinny być dostosowane do poszczególnych chorób, tak aby odpowiadały jej specyficznemu profilowi epidemiologicznemu, jej konsekwencjom oraz jej rozmieszczeniu na terytorium Unii. Przepisy dotyczące zapobiegania i zwalczania, mające zastosowanie do każdego z tych środków, powinny być zatem dostosowane do danej choroby.
(28) W przypadku przenośnych chorób zwierząt stan choroby zwykle łączy się z klinicznymi lub patologicznymi objawami zakażenia. Jednak na potrzeby niniejszego rozporządzenia, które ma służyć opanowywaniu rozprzestrzeniania się i likwidacji niektórych przenośnych chorób zwierząt, należy rozszerzyć definicję choroby, tak aby objąć nią innych nosicieli czynników chorobotwórczych.
(29) Niektóre przenośne choroby zwierząt nie przenoszą się łatwo na inne zwierzęta ani na ludzi, a co za tym idzie, nie czynią szkód na dużą skalę w gospodarce czy w różnorodności biologicznej. Nie stanowią zatem poważnego zagrożenia dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego w Unii i dlatego, jeżeli zachodzi taka potrzeba, można je regulować za pomocą przepisów krajowych.
(30) W przypadku przenośnych chorób zwierząt, które nie są objęte środkami ustanowionymi na poziomie Unii, lecz które mają pewne gospodarcze znaczenie dla sektora prywatnego na poziomie lokalnym, sektor ten powinien - z pomocą właściwych organów państw członkowskich - podjąć działania mające na celu zapobieganie takim chorobom lub ich zwalczanie, na przykład poprzez środki samoregulacji lub opracowanie kodeksów praktyk.
(31) W odróżnieniu od przenośnych chorób zwierząt opisanych w motywach 29 i 30 wysoce przenośne choroby zwierząt mogą z łatwością rozprzestrzeniać się ponad granicami, a jeżeli są przy tym chorobami odzwierzęcymi, mogą wywierać wpływ na zdrowie publiczne i bezpieczeństwo żywności. Z tego względu wysoce przenośne choroby zwierząt i choroby odzwierzęce należy objąć zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.
(32) Wzrasta oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe, rozumiana jako zdolność mikroorganizmów do przeżycia lub rozwijania się przy stężeniu środka przeciwdrobnoustrojowego, które zazwyczaj wystarcza do powstrzymania lub zabicia mikroorganizmów tego samego gatunku. W działaniu nr 5 zalecanym w komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. "Plan działania na rzecz zwalczania rosnącego zagrożenia związanego z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe" podkreślono zapobiegawczą rolę, jaką ma odgrywać niniejsze rozporządzenie i oczekiwane w związku z tym zmniejszenie stosowania antybiotyków u zwierząt. Oporność mikroorganizmów na środki przeciwdrobnoustrojowe, na które mikroorganizmy te wcześniej reagowały, komplikuje leczenie chorób zakaźnych u ludzi i zwierząt, a tym samym może stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub zdrowia zwierząt. W rezultacie drobnoustroje, które rozwinęły oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe, należy traktować jak choroby przenośne, a co za tym idzie, objąć zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. Pozwoli to w stosownych i koniecznych przypadkach podjąć działania w zakresie zwalczania organizmów opornych na środki przeciwdrobnoustrojowe.
(33) Nowe zagrożenia związane z niektórymi chorobami lub gatunkami mogą się rozwijać w szczególności ze względu na zmiany w strukturze handlu, w środowisku, zmianę klimatu, zmiany w hodowli zwierząt i tradycjach rolniczych, a także na skutek zmian społecznych. Postęp w nauce może również poszerzać wiedzę na temat istniejących chorób i zwiększać świadomość o nich. Ponadto choroby i gatunki, które obecnie odgrywają znaczącą rolę, mogą stracić na znaczeniu w przyszłości. Z tego względu zakres niniejszego rozporządzenia powinien być szeroki, a ustanowione przepisy powinny koncentrować się na chorobach o dużym znaczeniu dla społeczeństwa. OIE, przy wsparciu
Komisji Europejskiej, opracowała analizę pt. "Listing and categorisation of priority animal diseases, including those transmissible to humans" ("Sporządzanie wykazów i klasyfikacji najważniejszych chorób zwierząt, w tym chorób przenoszących się lub przenoszonych na ludzi) oraz narzędzie temu służące" w celu opracowania systemu priorytetyzacji i kategoryzacji chorób. Narzędzie to jest przykładem systematycznego podejścia do gromadzenia i oceny informacji na temat chorób zwierząt.
(34) Konieczne jest ustanowienie zharmonizowanego wykazu przenośnych chorób zwierząt ("choroby umieszczone w wykazie"), które stwarzają ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego w Unii, niezależnie od tego, czy będzie to ryzyko dla całej Unii, czy jedynie dla jej części. Pięć chorób zidentyfikowanych już w niniejszym rozporządzeniu należy uzupełnić wykazem chorób zamieszczonych w załączniku. Komisja powinna dokonywać przeglądu tego załącznika i zmieniać go zgodnie z zestawem kryteriów. Komisji należy zatem zgodnie z art. 290 TFUE przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zmieniających ten załącznik.
(35) W przyszłości mogą wystąpić choroby, które mogą stanowić potencjalne poważne ryzyko dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt i mieć skutki dla zdrowia, gospodarki lub środowiska. Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze do ustanawiania w odniesieniu do takich nowo występujących chorób środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania, aby przyjmowała odpowiednie środki w celu zaradzenia ewentualnym negatywnym skutkom takich chorób, nawet jeżeli nie przeprowadzono pełnej oceny pod kątem ich ewentualnego umieszczenia w wykazie. Takie środki pozostają bez uszczerbku dla środków nadzwyczajnych i mogą być dalej stosowane w odniesieniu do nowo występujących chorób w oczekiwaniu na decyzję o ich umieszczeniu w wykazie.
(36) Choroby umieszczone w wykazie będą wymagały odmiennego podejścia pod względem zarządzania. Niektóre wysoce zaraźliwe choroby, które obecnie nie występują w Unii, wymagają rygorystycznych środków, aby likwidować je natychmiast, gdy tylko się pojawią. W przypadkach gdy choroby takie nie zostaną zlikwidowane natychmiast i staną się endemiczne, konieczny będzie obowiązkowy długoterminowy program likwidacji. W przypadku innych chorób, które mogą już występować na części terytorium Unii, konieczna jest ich obowiązkowa lub nieobowiązkowa likwidacja. W tych przypadkach należy wprowadzić ograniczenia przemieszczania zwierząt i produktów, takie jak zakaz przemieszczania na obszary dotknięte chorobą i z tych obszarów, lub po prostu przeprowadzać badania danych zwierząt lub produktów przed wysyłką. W innych przypadkach wystarczające może okazać się wprowadzenie programu nadzoru rozmieszczenia określonej choroby, bez podejmowania dalszych środków.
(37) Należy ustalić kryteria w celu zapewnienia, by przy określaniu, które z przenośnych chorób zwierząt należy umieścić w wykazie do celów niniejszego rozporządzenia, uwzględnione zostały wszystkie istotne kwestie.
(38) Przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu w zakresie zapobiegania chorobom i ich zwalczania dotyczące określonych przenośnych chorób zwierząt należy stosować w odniesieniu do gatunków zwierząt, które mogą przenosić daną chorobę, ponieważ na nią zapadają lub pełnią rolę jej wektora. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy ustanowić zharmonizowany wykaz gatunków, w odniesieniu do których należy stosować na poziomie Unii środki w odniesieniu do określonych chorób umieszczonych w wykazie ("gatunki umieszczone w wykazie"), a Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze w zakresie ustanowienia takiego wykazu.
(39) Proces kategoryzacji powinien opierać się na zdefiniowanych uprzednio kryteriach, takich jak profil danej choroby umieszczonej w wykazie, rozmiary jej wpływu na zdrowie zwierząt i zdrowie publiczne, na dobrostan zwierząt i na gospodarkę Unii, ryzyko jej rozprzestrzenienia się oraz dostępność środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania w odniesieniu do tej choroby umieszczonej w wykazie. Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze w zakresie określania, które choroby umieszczone w wykazie podlegają którym przepisom.
(40) Przepisy takie powinny obowiązywać w odniesieniu do: chorób umieszczonych w wykazie, które zwykle nie występują w Unii i po wykryciu których bezwzględnie konieczne jest wprowadzenie natychmiastowych środków ich likwidacji, jak w przypadku klasycznego pomoru świń; chorób umieszczonych w wykazie, w przypadku których konieczne jest zwalczanie we wszystkich państwach członkowskich w celu ich likwidacji w całej Unii - można do nich zaliczyć takie choroby jak bruceloza; chorób umieszczonych w wykazie, które mają znaczenie dla niektórych państw członkowskich i w odniesieniu do których potrzebne są środki, aby zapobiec ich rozprzestrzenieniu się na części Unii, które oficjalnie są od nich wolne lub które mają programy likwidacji danej choroby umieszczonej w wykazie - można do nich zaliczyć takie choroby jak zakaźne zapalenie nosa i tchawicy bydła; chorób umieszczonych w wykazie, w odniesieniu do których potrzebne są środki, aby zapobiec ich rozprzestrzenieniu się z uwagi na ich wystąpienie w Unii lub przemieszczanie między państwami członkowskimi - można do nich zaliczyć takie choroby jak niedokrwistość zakaźna koni; a także chorób umieszczonych w wykazie, w odniesieniu do których zachodzi konieczność nadzoru na terytorium Unii - można do nich zaliczyć takie choroby jak wąglik.
(41) Profil danej choroby może się zmieniać, podobnie jak związane z nią ryzyko oraz inne okoliczności. W takich przypadkach uprawnienia wykonawcze powierzone Komisji powinny obejmować również uprawnienie do modyfikacji kategorii, do której zalicza się daną chorobę, a tym samym tego, jakim środkom dana choroba jest objęta.
(42) Podmioty zajmujące się zwierzętami mają najlepsze możliwości obserwowania zwierząt i zapewnienia, aby były one zdrowe oraz monitorowania produktów, za które odpowiadają. Powinny one zatem w pierwszym rzędzie odpowiadać za realizowanie środków w zakresie zapobiegania chorobom i opanowywania rozprzestrzeniania się chorób wśród zwierząt oraz monitorowania produktów, za które odpowiadają.
(43) Bioasekuracja jest jednym z głównych narzędzi zapobiegania chorobom, jakimi dysponują podmioty i inne osoby pracujące ze zwierzętami, do zapobiegania wprowadzaniu przenośnych chorób zwierząt do populacji zwierząt, rozwojowi tych chorób w tej populacji i ich rozprzestrzenianiu się. Znaczenie bioasekuracji podkreślono również w ocenie skutków regulacji dotyczącej przyjęcia niniejszego rozporządzenia, w której zostały szczegółowo ocenione potencjalne skutki. Przyjęte środki bioasekuracji powinny być wystarczająco elastyczne, odpowiadać rodzajowi produkcji i gatunkom lub kategoriom objętych nimi zwierząt oraz uwzględniać warunki lokalne oraz postęp techniczny. Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze do ustanawiania minimalnych wymagań niezbędnych do jednolitego stosowania środków bioasekuracji w państwach członkowskich. Niemniej jednak w mocy podmiotów, państw członkowskich lub Komisji zawsze powinna pozostawać promocja profilaktyki chorób przenośnych dzięki wyższym normom bioasekuracji poprzez opracowanie własnych wytycznych do dobrych praktyk. O ile bioasekuracja może wymagać pewnych inwestycji z góry, rezultat w postaci zmniejszenia występowania choroby zwierząt powinien być zachętą dla podmiotów.
(44) Produkty biobójcze, takie jak środki dezynfekujące stosowane w weterynarii lub w obszarach związanych z żywnością i paszą, insektycydy, środki odstraszające lub rodentycydy odgrywają ważną rolę w strategiach bioasekuracji stosowanych w gospodarstwach i w trakcie przewozu zwierząt. Należy je zatem uznać za element bioasekuracji.
(45) Wiedza na temat zdrowia zwierząt, w tym znajomość objawów chorób, ich skutków i ewentualnych środków zapobiegania, w tym środków bioasekuracji, leczenia i zwalczania, jest wstępnym warunkiem efektywnego zarządzania zdrowiem zwierząt i ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia wczesnego wykrywania chorób zwierząt. Podmioty i osoby zawodowo zajmujące się zwierzętami powinny zatem nabyć taką wiedzę w odpowiednim zakresie. Wiedzę tę można nabyć różnymi sposobami, na przykład w drodze kształcenia formalnego, ale również poprzez system doradztwa rolniczego funkcjonujący w sektorze rolnym, lub przez szkolenie nieformalne, w które cenny wkład mogą wnosić krajowe i unijne stowarzyszenia rolników i inne organizacje.
(46) Lekarze weterynarii i specjaliści ds. zdrowia zwierząt wodnych odgrywają kluczową rolę we wszystkich kwestiach związanych z zarządzaniem zdrowiem zwierząt, w niniejszym rozporządzeniu należy zatem ustanowić ogólne przepisy dotyczące pełnionej przez nich roli i ich obowiązków.
(47) Lekarze weterynarii mają wykształcenie i kwalifikacje zawodowe, które poświadczają, że zdobyli odpowiedni poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych, między innymi, do diagnozowania chorób i leczenia zwierząt. Ponadto w niektórych państwach członkowskich, z powodów historycznych lub z braku lekarzy weterynarii specjalizujących się w chorobach zwierząt wodnych, istnieje wyspecjalizowany zawód określany jako "specjalista ds. zdrowia zwierząt wodnych". Specjaliści ci zwykle nie są lekarzami weterynarii, lecz zajmują się zdrowiem zwierząt wodnych. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem uwzględnić decyzję tych państw członkowskich, które uznają ten zawód. W tych przypadkach na specjalistach ds. zdrowia zwierząt wodnych w ich szczególnej dziedzinie pracy powinny spoczywać takie same zadania i obowiązki jak na lekarzach weterynarii. Takie podejście jest zgodne z Kodeksem zdrowia zwierząt wodnych OIE.
(48) Państwa członkowskie, a w szczególności ich właściwe organy odpowiedzialne za zdrowie zwierząt, należą do głównych podmiotów zajmujących się zapobieganiem przenośnym chorobom zwierząt i ich zwalczaniem. Właściwy organ ds. zdrowia zwierząt odgrywa ważną rolę w zakresie nadzoru, likwidacji chorób, środków zwalczania chorób, planów gotowości i upowszechniania wiedzy na temat chorób, ułatwiania przemieszczania zwierząt, a także w zakresie handlu międzynarodowego poprzez wystawianie świadectw zdrowia zwierząt. Aby móc wypełniać swoje zadania wynikające z niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie muszą mieć dostęp do odpowiednich zasobów finansowych, infrastruktury i personelu na całym swoim terytorium, w tym do odpowiednich możliwości laboratoryjnych oraz wiedzy naukowej i innej właściwej wiedzy fachowej.
(49) Z uwagi na ograniczone zasoby właściwe organy nie zawsze są w stanie wykonywać wszystkie czynności wymagane na mocy niniejszego rozporządzenia. Z tego względu niezbędne jest ustanowienie podstawy prawnej do przekazywania uprawnień do przeprowadzania pewnych czynności lekarzom weterynarii, którzy nie są urzędowymi lekarzami weterynarii. Z tego samego powodu państwa członkowskie powinny mieć możliwość upoważnienia osób fizycznych lub prawnych do wykonywania określonych czynności na określonych warunkach.
(50) W celu zapewnienia, aby zostały określone niezbędne warunki dotyczące powszechnego stosowania środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania w całej Unii, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w zakresie przekazywania przeprowadzania innych czynności, które właściwy organ może przekazać lekarzom weterynarii innym niż urzędowi lekarze weterynarii.
(51) Optymalne zarządzanie zdrowiem zwierząt można osiągnąć jedynie we współpracy z posiadaczami zwierząt, podmiotami, lekarzami weterynarii, specjalistami ds. zdrowia zwierząt, innymi zainteresowanymi stronami i partnerami handlowymi. Aby zapewnić ich wsparcie, należy w sposób jasny, przejrzysty i integracyjny zorganizować procedury podejmowania decyzji i stosowanie środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.
(52) Właściwy organ powinien również podejmować odpowiednie kroki w celu regularnego informowania społeczeństwa, zwłaszcza gdy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że zwierzęta lub produkty pochodzenia zwierzęcego mogą stanowić ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego lub gdy sprawa leży w interesie publicznym. W takich przypadkach dane zwierzęta lub produkty mogą pochodzić z Unii lub być wwożone spoza Unii. W przypadku produktów mogą być one również przywożone do Unii wraz z bagażem osobistym osób przybywających spoza Unii. Co za tym idzie, informacje przekazywane obywatelom powinny obejmować również ryzyko związane z takimi sytuacjami.
(53) Aby uniknąć uwalniania czynników chorobotwórczych z laboratoriów, instytutów i innych placówek zajmujących się czynnikami chorobotwórczymi, ważne jest, aby w obiektach tych wprowadzono odpowiednie środki w zakresie bioasekuracji, bezpieczeństwa biologicznego i zabezpieczenia przed tymi czynnikami. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem ustanowić środki bezpieczeństwa, których należy przestrzegać w trakcie zajmowania się czynnikami chorobotwórczymi, szczepionkami i innymi produktami biologicznymi lub w trakcie ich transportu. Obowiązek ustanowiony w tym zakresie powinien mieć zastosowanie również do wszystkich osób prawnych lub fizycznych biorących udział w tego rodzaju działalności. W celu zapewnienia przestrzegania norm bezpieczeństwa w trakcie zajmowania się wysoce zaraźliwymi czynnikami chorobotwórczymi, szczepionkami i innymi produktami biologicznymi, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do środków bezpieczeństwa w tych laboratoriach, instytutach i placówkach oraz w odniesieniu do przemieszczania czynników chorobotwórczych.
(54) Wczesne wykrywanie chorób i jasny łańcuch powiadamiania o chorobach i sprawozdawczości w ich zakresie mają podstawowe znaczenie dla efektywnego zwalczania chorób. W celu uzyskania skutecznej i szybkiej reakcji państwa członkowskie powinny zapewnić, by właściwy organ był natychmiast powiadamiany o każdym podejrzeniu lub potwierdzeniu wystąpienia ogniska niektórych chorób umieszczonych w wykazie.
(55) Lekarze weterynarii odgrywają główną rolę w badaniu chorób i są jednym z głównych ogniw łączących podmioty i właściwy organ. Powinni oni zatem być powiadamiani przez dane podmioty o przypadkach nietypowych upadków zwierząt, innych poważnych problemach związanych z chorobą lub o znacznym spadku wskaźników produkcji o nieustalonej przyczynie.
(56) W celu zapewnienia skutecznego i sprawnego powiadamiania o nietypowych upadkach i innych objawach poważnych chorób oraz wyjaśnienia różnych okoliczności związanych z takimi upadkami i objawami, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do kryteriów, na podstawie których ustala się, kiedy mają miejsce istotne okoliczności wymagające powiadomienia, oraz - w stosownych przypadkach - w odniesieniu do przepisów dotyczących dalszego dochodzenia.
(57) W przypadku niektórych chorób umieszczonych w wykazie jest bardzo ważne, aby państwo członkowskie natychmiast powiadamiało Komisję i inne państwa członkowskie o wystąpieniu ogniska choroby na jego terytorium. Takie powiadamianie umożliwi państwom sąsiadującym lub innym dotkniętym państwom członkowskim, w razie konieczności, wprowadzenie środków ostrożności.
(58) Z drugiej strony, w przypadku niektórych chorób natychmiastowe powiadamianie i podjęcie działań nie jest niezbędne. W takich przypadkach zbieranie informacji i sprawozdawczość dotyczące wystąpienia tego rodzaju chorób mają istotne znaczenie dla kontrolowania sytuacji pod względem choroby, a w razie potrzeby umożliwia wprowadzenie środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania. To wymaganie w zakresie sprawozdawczości może mieć również zastosowanie do chorób, które są przedmiotem unijnego powiadamiania, lecz w przypadku których do wprowadzenia skutecznych środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania potrzebne są dodatkowe informacje. W celu zapewnienia, by w odpowiednich terminach były zbierane prawidłowe informacje i dane potrzebne do zapobiegania rozprzestrzenianiu się poszczególnych chorób lub do ich zwalczania, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do kwestii podlegających sprawozdawczości.
(59) Jednym z głównych celów powiadamiania o chorobach i sprawozdawczości w ich zakresie jest zebranie wiarygodnych, przejrzystych i dostępnych danych epidemiologicznych. Należy ustanowić na poziomie Unii komputerowy interaktywny system informacyjny służący skutecznemu gromadzeniu danych z nadzoru i zarządzaniu nimi w odniesieniu do chorób umieszczonych w wykazie, a w stosownych przypadkach - w odniesieniu do nowo występujących chorób lub patogenów opornych na środki przeciwdrobnoustrojowe. System ten powinien sprzyjać optymalnej dostępności danych, ułatwianiu ich wymiany i ograniczeniu obciążeń administracyjnych właściwych organów w państwach członkowskich poprzez połączenie powiadamiania o chorobach i sprawozdawczości w ich zakresie w Unii i na poziomie międzynarodowym w jeden proces (zarządzany za pomocą bazy danych OIE). Należy także przedsięwziąć kroki w celu zapewnienia spójności z wymianą informacją zgodnie z dyrektywą 2003/99/WE.
(60) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania przepisów Unii dotyczących powiadamiania o chorobach i sprawozdawczości w ich zakresie, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie utworzenia wykazu chorób, które stanowić mają przedmiot powiadamiania unijnego i sprawozdawczości unijnej przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, oraz w zakresie ustanowienia niezbędnych procedur, formatów, wymiany danych i informacji związanych z powiadamianiem o chorobach i sprawozdawczością w ich zakresie.
(61) Nadzór jest jednym z podstawowych elementów polityki zwalczania chorób. Powinien on umożliwiać wczesne wykrywanie przenośnych chorób zwierząt i sprawne powiadamianie o nich, dzięki któremu zainteresowany sektor i właściwy organ będą mogły na czas wprowadzić, o ile to wykonalne, środki zapobiegania chorobom i ich zwalczania, oraz który pozwoli zlikwidować daną chorobę. Ponadto powinien on dostarczać informacji na temat statusu zdrowotnego zwierząt w każdym państwie członkowskim i na terenie Unii, potwierdzając tym samym poświadczenie stanu wolnego od choroby oraz ułatwiając handel z państwami trzecimi.
(62) Podmioty regularnie obserwują swoje zwierzęta i są w stanie najłatwiej wykryć nietypowe upadki zwierząt lub inne poważne objawy choroby. Podmioty są zatem podstawą wszelkiego nadzoru i mają kluczowe znaczenie dla nadzoru sprawowanego przez właściwy organ.
(63) Aby zapewnić ścisłą współpracę i wymianę informacji między podmiotami a lekarzami weterynarii lub specjalistami ds. zdrowia zwierząt wodnych oraz aby uzupełnić nadzór sprawowany przez podmioty, zakłady powinny, w zależności od rodzaju danej produkcji i innych istotnych czynników, podlegać kontrolom stanu zdrowia zwierząt. W celu zapewnienia jednolitych warunków przeprowadzania kontroli stanu zdrowia zwierząt, należy przekazać Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do określania minimalnych wymagań.
(64) Bardzo ważne jest, aby właściwy organ dysponował systemem nadzoru w odniesieniu do objętych nadzorem chorób umieszczonych w wykazie. Powinno to również mieć zastosowanie do nowo występujących chorób, w przypadku których należy ocenić potencjalne ryzyko dla zdrowia oraz zebrać dane epidemiologiczne na potrzeby tej oceny. Aby zapewnić jak najlepsze wykorzystanie zasobów, należy gromadzić informacje, dzielić się nimi i wykorzystywać je w najskuteczniejszy i najbardziej efektywny sposób.
(65) Metodykę nadzoru, jego częstotliwość i intensywność należy dostosować do poszczególnych chorób oraz uwzględnić konkretny cel nadzoru, status zdrowotny zwierząt w przedmiotowej strefie i wszelki dodatkowy nadzór sprawowany przez podmioty. Zakres odpowiednich działań dotyczących nadzoru epidemiologicznego mógłby obejmować zwykłe powiadomienie i zgłoszenie wystąpienia lub podejrzenia jednej z chorób umieszczonych w wykazie lub nowo występującej choroby, lub innych anomalii, takich jak nietypowe upadki zwierząt lub inne objawy choroby, aż po szczegółowy i kompleksowy program nadzoru, który zwykle zawierałby dodatkowe schematy pobierania próbek i wykonywania badań.
(66) W zależności od profilu epidemiologicznego choroby oraz odpowiednich czynników ryzyka konieczne może być ustanowienie szczegółowego programu nadzoru obejmującego określone i ustrukturyzowane działania. W takich przypadkach państwa członkowskie powinny opracować ukierunkowane programy nadzoru. W przypadku gdy takie programy mają znaczenie dla całej Unii, należy ustanowić przepisy dotyczące zharmonizowanego stosowania takich programów.
(67) Programy takie powinny być spójne z celami Unii, a zatem koordynowane na szczeblu unijnym. W tym celu powinny być przedkładane Komisji. Ponadto państwa członkowskie realizując takie szczegółowe programy nadzoru powinny również regularnie przedstawiać Komisji sprawozdania z wyników tych programów nadzoru. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania programów nadzoru należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie utworzenia wykazu chorób objętych programami nadzoru oraz ustanowienia zharmonizowanych procedur, formatów, danych, wymiany informacji oraz kryteriów, które mają być stosowane do oceny programów nadzoru.
(68) Często niezbędne będzie podanie szczegółów dotyczących odpowiedniego formatu nadzoru dla różnych chorób, począwszy od tych chorób, w przypadku których nadzór może być ograniczony do działań, takich jak składanie sprawozdań i powiadamianie, aż po choroby, w przypadku których powinien zostać ustanowiony wyczerpujący ogólnounijny szczegółowy program nadzoru. Należy zatem przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do koncepcji nadzoru, kryteriów ustalania znaczenia choroby, która ma zostać objęta programem nadzoru mającym znaczenie dla Unii oraz urzędowego potwierdzania wystąpienia ognisk choroby, definicji przypadków danych chorób oraz wymagań dotyczących programów nadzoru w zakresie ich treści, informacji, które należy zawrzeć w takich programach, i okresu ich stosowania.
(69) W przypadku państw członkowskich, które nie są wolne lub o których nie wiadomo, czy są wolne od chorób umieszczonych w wykazie, objętych środkami likwidacji choroby określonymi w niniejszym rozporządzeniu, należy wymagać, aby ustanowiły one obowiązkowe programy likwidacji w celu likwidacji tych chorób, których likwidacja jest na terenie Unii obowiązkowa.
(70) Z drugiej strony istnieją choroby będące przedmiotem zainteresowania Unii, co do których nie jest jednak niezbędne wymaganie od państw członkowskich, aby je zlikwidowały. Państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustanowienia nieobowiązkowych programów likwidacji takich chorób, jeżeli uznają, że taka likwidacja jest dla nich istotna. Takie nieobowiązkowe programy likwidacji chorób byłyby uznawane na szczeblu unijnym i wiązałby się z zastosowaniem niektórych odpowiednich środków zwalczania chorób. Mogą one również pozwolić danemu państwu członkowskiemu, z zastrzeżeniem zatwierdzenia przez Komisję, na wprowadzenie wymagania przedstawienia określonych gwarancji przy przyjmowaniu zwierząt z innych państw członkowskich lub z państw trzecich.
(71) W celu zapewnienia jednolitych warunków realizacji programów likwidacji choroby, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie ustanawiania procedur przedkładania takich programów, wskaźników ich skuteczności i sprawozdawczości.
(72) Ponadto państwo członkowskie powinno mieć możliwość deklarowania całego swojego terytorium, jego stref lub kompartmentów jako wolnych od jednej lub większej liczby chorób umieszczonych w wykazie, które są objęte przepisami dotyczącymi obowiązkowych lub nieobowiązkowych programów likwidacji, tak aby było ono chronione przed wprowadzeniem takich chorób umieszczonych w wykazie z innych części Unii lub z państw trzecich, lub z terytoriów. Należy zatem w tym celu ustanowić jasną zharmonizowaną procedurę, w tym niezbędne kryteria statusu obszaru wolnego od choroby. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania dotyczących uznawania statusu obszaru wolnego od choroby w Unii, niezbędne jest urzędowe zatwierdzenie takiego statusu obszaru wolnego od choroby, Komisji należy zatem powierzyć uprawnienia wykonawcze w zakresie zatwierdzania takiego statusu.
(73) OIE wprowadziła pojęcie podziału na kompartmenty w ramach Kodeksu zdrowia zwierząt lądowych oraz Kodeksu zdrowia zwierząt wodnych Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (zwanych dalej "kodeksami OIE"). W prawodawstwie Unii poprzedzającym przyjęcie niniejszego rozporządzenia pojęcie to jest uznawane jedynie w odniesieniu do określonych gatunków zwierząt i chorób, określonych w przepisach szczególnych Unii, a mianowicie dotyczących grypy ptaków i chorób zwierząt wodnych. W niniejszym rozporządzeniu należy stworzyć możliwość stosowania systemu kompartmentów w odniesieniu do innych gatunków zwierząt i chorób. W celu określenia szczegółowych warunków i przepisów dotyczących uznawania i zatwierdzenia kompartmentów oraz dotyczących ich wymagań należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów.
(74) Państwa członkowskie powinny publicznie ogłosić, które z ich terytoriów, stref i kompartmentów są wolne od choroby, aby poinformować partnerów handlowych i ułatwiać handel.
(75) W celu określenia szczegółowych warunków uznawania statusu obszaru wolnego od choroby należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do kryteriów i warunków uzyskania takiego statusu, dowodów potrzebnych do wykazania stanu wolnego od choroby, środków szczególnych zapobiegania chorobom i ich zwalczania, w tym - w stosownych przypadkach - statusu nieszczepione, ograniczeń, informacji, które należy dostarczyć, odstępstw i warunków dotyczących utrzymania, zawieszenia, cofnięcia lub przywrócenia statusu obszaru wolnego od choroby.
(76) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania procedur uzyskiwania statusu obszaru wolnego od choroby, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie określania chorób umieszczonych w wykazie, które mogą zostać objęte podziałem na kompartmenty oraz w zakresie ustanawiania szczegółowych przepisów dotyczących formatów wykorzystywanych do składania wniosków i wymiany informacji.
(77) Obecność populacji zwierząt całkowicie nieodpornych, podatnych na niektóre choroby umieszczone w wykazie, wymaga stałego upowszechniania wiedzy na temat chorób i gotowości na wypadek ich wystąpienia. Plany gotowości okazały się być w przeszłości jednym z decydujących narzędzi zapewniających skuteczne zwalczanie chorób w sytuacjach nadzwyczajnych. W celu zapewnienia dostępności takiego skutecznego i efektywnego narzędzia zwalczania chorób w sytuacjach nadzwyczajnych oraz tego, by było ono wystarczająco elastycznie dostosowywane do sytuacji nadzwyczajnych, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do ustalania przepisów niezbędnych do realizacji planów gotowości.
(78) W przeszłości w sytuacjach kryzysowych w dziedzinie zdrowia zwierząt korzystne okazywało się posiadanie konkretnych, szczegółowych i umożliwiających szybką reakcję procedur zarządzania sytuacjami nadzwyczajnymi związanymi z chorobą. Te procedury organizacyjne powinny zapewnić szybkie i skuteczne reagowanie oraz powinny poprawić koordynację wysiłków wszystkich zaangażowanych stron, a w szczególności właściwych organów i zainteresowanych stron. O ile to wykonalne i stosowne, powinny one obejmować również współpracę z właściwymi organami sąsiadujących państw członkowskich oraz państw trzecich i terytoriów.
(79) Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie planów gotowości w rzeczywistych sytuacjach nadzwyczajnych, należy przeprowadzać ćwiczenia danych systemów i testować ich działanie. W tym celu właściwe organy państw członkowskich powinny przeprowadzać ćwiczenia symulacyjne we współpracy z właściwymi organami sąsiednich państw członkowskich oraz państw trzecich i terytoriów, tam gdzie to wykonalne i właściwe.
(80) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania planów gotowości i ćwiczeń symulacyjnych należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie określania przepisów dotyczących praktycznej realizacji tych planów i ćwiczeń.
(81) Weterynaryjne produkty lecznicze, takie jak szczepionki, surowice odpornościowe o wysokim mianie przeciwciał i środki przeciwdrobnoustrojowe, odgrywają ważną rolę w zapobieganiu przenośnym chorobom zwierząt i ich zwalczaniu. W ocenie skutków regulacji przeprowadzonej w kontekście przyjęcia niniejszego rozporządzenia podkreślono w szczególności znaczenie szczepionek jako narzędzia zapobiegania chorobom zwierząt, ich zwalczania i likwidacji.
(82) Jednak strategie zwalczania niektórych przenośnych chorób zwierząt wymagają, aby stosowanie niektórych weterynaryjnych produktów leczniczych było zakazane lub ograniczone, ponieważ ich stosowanie zmniejszyłoby skuteczność tych strategii. Na przykład niektóre weterynaryjne produkty lecznicze mogą maskować oznaki choroby, uniemożliwiać rozpoznanie czynnika chorobotwórczego lub utrudniać szybką i różnicową diagnozę, zagrażając tym samym prawidłowemu wykryciu choroby.
(83) Niemniej jednak te strategie zwalczania mogą znacznie się różnić w zależności od choroby umieszczonej w wykazie. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem określić przepisy dotyczące stosowania weterynaryjnych produktów leczniczych do celów zapobiegania określonych chorobom umieszczonym w wykazie i ich zwalczania oraz w odniesieniu do zharmonizowanych kryteriów, które należy brać pod uwagę przy ustalaniu, czy należy stosować szczepionki, surowice odpornościowe o wysokim mianie przeciwciał i środki przeciwdrobnoustrojowe, a jeżeli tak, to w jaki sposób. W celu zapewnienia elastycznego podejścia oraz uwzględnienia specyfiki poszczególnych chorób umieszczonych w wykazie i dostępności skutecznego leczenia należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów dotyczących ograniczeń, zakazów lub obowiązków stosowania niektórych weterynaryjnych produktów leczniczych w ramach zwalczania określonych chorób umieszczonych w wykazie. W pilnych przypadkach oraz aby zareagować na nowo występujące ryzyko o potencjalnie wysoce szkodliwych skutkach dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego, gospodarki, społeczeństwa lub środowiska, należy umożliwić przyjmowanie środków w tym zakresie w trybie pilnym.
(84) W następstwie wniosków zawartych w opinii ekspertów na temat banków szczepionek lub odczynników diagnostycznych w odniesieniu do głównych chorób zwierząt należy również podjąć kroki, aby umożliwić Unii i państwom członkowskim tworzenie rezerw antygenów, szczepionek i odczynników diagnostycznych w odniesieniu do chorób umieszczonych w wykazie, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego. Utworzenie unijnego banku antygenów, szczepionek i odczynników diagnostycznych przyczyniłoby się do realizacji celów Unii w zakresie zdrowia zwierząt, ponieważ umożliwiłoby szybkie i skuteczne reagowanie w momencie zapotrzebowania na zasoby banku i pozwoliłoby na efektywne korzystanie z ograniczonych zasobów.
(85) W celu zapewnienia takiego szybkiego i skutecznego reagowania należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do ustanawiania takich banków i zarządzania nimi oraz norm bezpieczeństwa i wymagań dotyczących ich działania. Niniejsze rozporządzenie nie powinno jednak przewidywać przyjęcia przepisów określających finansowanie środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania, w tym szczepień.
(86) Należy ustanowić kryteria priorytetowego dostępu do zasobów unijnych banków antygenów, szczepionek i odczynników diagnostycznych, aby zapewnić ich skuteczne rozdysponowanie w sytuacjach nadzwyczajnych.
(87) Ze względów bezpieczeństwa w związku z bioterroryzmem i agroterroryzmem określone szczegółowe informacje dotyczące unijnych banków antygenów, szczepionek i odczynników diagnostycznych należy traktować jak informacje niejawne, a ich publikowanie powinno być zakazane. W przypadku takiego samego rodzaju informacji w odniesieniu do krajowych banków szczepionek należy przestrzegać konstytucyjnych wymagań poszczególnych państw członkowskich w odniesieniu do prawa dostępu do informacji przy jednoczesnym zapewnieniu ich traktowania jak informacji niejawnych.
(88) W celu zapewnienia jednolitych warunków zarządzania unijnymi bankami antygenów, szczepionek i odczynników diagnostycznych należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie ustanawiania szczegółowych przepisów w odniesieniu do produktów biologicznych, które powinny być umieszczone w tych bankach oraz do chorób, których powinny one dotyczyć, oraz szczegółowych przepisów dotyczących zaopatrzenia w szczepionki, antygeny i odczynniki diagnostyczne, ich ilości, przechowywania, dostaw oraz dotyczących ich wymagań proceduralnych i technicznych, a także częstotliwości przedkładania informacji Komisji i ich treści.
(89) W przypadku wystąpienia ogniska choroby umieszczonej w wykazie, co do której uznaje się, że stanowi ona wysokie ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego w Unii, państwa członkowskie powinny zapewnić, by zostały wprowadzone natychmiastowe środki zwalczania chorób służące likwidacji danej choroby w celu ochrony zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego.
(90) Właściwy organ powinien być odpowiedzialny za wszczęcie pierwszych dochodzeń w celu potwierdzenia lub wykluczenia wystąpienia ogniska wysoce zaraźliwej choroby umieszczonej w wykazie, która jest uważana za stwarzającą wysokie ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego w Unii.
(91) Właściwy organ powinien wprowadzić wstępne środki zwalczania chorób, aby zapobiec ewentualnemu rozprzestrzenieniu się choroby umieszczonej w wykazie, i powinien wszcząć dochodzenie epidemiologiczne.
(92) W momencie potwierdzenia wystąpienia choroby umieszczonej w wykazie właściwy organ powinien wprowadzić niezbędne środki zwalczania chorób, w tym - w razie potrzeby - ustanowić obszary objęte ograniczeniami, aby zlikwidować tę chorobę i zapobiec jej dalszemu rozprzestrzenianiu się.
(93) Wystąpienie choroby umieszczonej w wykazie u zwierząt dzikich może stanowić ryzyko dla zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt utrzymywanych. Należy zatem ustanowić, w razie potrzeby, przepisy szczególne dotyczące środków zwalczania i likwidacji chorób w odniesieniu do zwierząt dzikich.
(94) Mogą zdarzyć się sytuacje, gdy w przypadku wystąpienia choroby umieszczonej w wykazie standardowe środki zwalczania chorób mogą być zagrożeniem dla małych populacji niektórych zwierząt, takich jak rzadkie rasy i gatunki. Ochrona takich ras i gatunków może wymagać wprowadzenia przez właściwy organ zmodyfikowanych środków. Takie modyfikacje nie powinny jednak utrudniać zasadniczego zwalczania tej choroby.
(95) W odniesieniu do chorób umieszczonych w wykazie, które nie są wysoce zaraźliwe i które są objęte obowiązkowymi przepisami wymagającymi ich likwidację, należy wprowadzić środki zwalczania chorób w taki sposób, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się danej choroby, w szczególności na obszarach nieobjętych zakażeniem. Jednak środki te mogą być ewentualnie bardziej ograniczone lub różnić się od środków mających zastosowanie do najbardziej niebezpiecznych chorób umieszczonych w wykazie. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem określić przepisy szczególne w odniesieniu do tych mniej niebezpiecznych chorób. Państwa członkowskie, które mają nieobowiązkowy program likwidacji choroby, powinny również wprowadzić tego rodzaju środki zwalczania chorób. W pewnych przypadkach, w zależności od profilu choroby i sytuacji epidemiologicznej, likwidacja choroby może być celem długoterminowym, natomiast celem krótkoterminowym może być zwalczanie danej choroby. Jednak poziom i intensywność środków zwalczania chorób powinny być proporcjonalne i uwzględniać specyfikę danej choroby umieszczonej w wykazie, jej rozmieszczenie i znaczenie dla państwa członkowskiego, które zostało nią dotknięte, i dla całej Unii.
(96) W celu zapewnienia skutecznego stosowania przez podmioty, posiadaczy zwierząt domowych i właściwe organy środków zwalczania chorób przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu oraz uwzględniając specyfikę środków zwalczania chorób w odniesieniu do poszczególnych chorób umieszczonych w wykazie i związanego z nimi ryzyka, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do szczegółowych środków zwalczania chorób wprowadzanych w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia wystąpienia choroby umieszczonej w wykazie w zakładzie, innych miejscach i na obszarach objętych ograniczeniami.
(97) W celu umożliwienia tymczasowego wprowadzania przez Komisję środków szczególnych w zakresie zwalczania chorób, w przypadku gdy środki zwalczania chorób przewidziane w niniejszym rozporządzeniu nie są wystarczające lub odpowiednie do zareagowania na występujące ryzyko, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie ustanawiania środków szczególnych w zakresie zwalczania chorób na czas określony.
(98) Rejestracja niektórych zakładów, w których utrzymywane są zwierzęta lądowe lub który zajmuje się materiałem biologicznym oraz rejestracja niektórych przewoźników, którzy przewożą takie zwierzęta lub taki materiał biologiczny, jest niezbędna, aby umożliwić właściwemu organowi sprawowanie odpowiedniego nadzoru oraz zapobieganie przenośnym chorobom zwierząt, ich zwalczanie i likwidację.
(99) W celu uniknięcia nieuzasadnionych obciążeń i kosztów administracyjnych, państwa członkowskie powinny mieć możliwość, w ograniczonym zakresie, zwolnienia z obowiązku rejestracji niektórych rodzajów zakładów stwarzających niskie ryzyko. Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze w celu osiągnięcia zharmonizowanego podejścia do przyznawania takich zwolnień. Takie zharmonizowane podejście jest szczególnie niezbędne, aby zapobiec przypadkom zwalniania niektórych rodzajów zakładów z obowiązku rejestracji. Jest to szczególnie istotne nie tylko w przypadku zakładów stwarzających większe niż nieistotne ryzyko dla zdrowia zwierząt, ale także w przypadku zakładów stwarzających większe niż nieistotne ryzyko dla zdrowia publicznego. Przykładem takiego ryzyka jest utrzymywanie zwierząt, które żyją w bliskim kontakcie z ludźmi lub niedaleko od ludzi, takich jak hodowla psów na poziomie wykazującym pewną ciągłość działalności oraz pewien stopień zorganizowania, przy czym głównym celem jest sprzedaż psów, by stały się zwierzętami domowymi w gospodarstwach domowych.
(100) W przypadku gdy określony rodzaj zakładu, w którym utrzymywane są zwierzęta lądowe lub który zajmuje się materiałem biologicznym lub przechowuje taki materiał, stwarza szczególne ryzyko dla zdrowia zwierząt, powinien podlegać on zatwierdzeniu przez właściwy organ.
(101) Aby uniknąć nieuzasadnionego obciążenia administracyjnego i kosztów, w szczególności dla przedsiębiorstw stwarzających niskie ryzyko, należy uczynić - w miarę możliwości - odpowiednie środki elastycznymi, aby umożliwić dostosowywanie systemu rejestracji i zatwierdzania do warunków lokalnych i regionalnych oraz do modeli produkcji.
(102) W niektórych przypadkach pożądana lub niezbędna jest harmonizacja niektórych warunków dotyczących rejestracji lub zatwierdzania w całej Unii. Na przykład zakłady zajmujące się materiałem biologicznym oraz gromadzenie zwierząt powinny spełniać określone warunki i powinny podlegać zatwierdzeniu w celu zapewnienia zgodności z normami międzynarodowymi, tak by Unia mogła przedstawić w handlu z państwami trzecimi gwarancje dotyczące zdrowia zwierząt. Warunki takie powinny również obejmować wymagania dotyczące określonego szkolenia lub kwalifikacji zawodowych w przypadku niektórych wysoce specjalistycznych zakładów lub działań (np. w przypadku zespołów pobierania zarodków) lub nawet obowiązek sprawowania szczególnego nadzoru przez właściwy organ. Komisji należy zatem przekazać zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych w odniesieniu do tych szczegółowych wymagań w celu ustalenia takich warunków szczególnych.
(103) W celu ograniczenia obciążeń administracyjnych rejestracja i zatwierdzanie powinny w miarę możliwości zostać zintegrowane z ewentualnie istniejącym już w danym państwie członkowskim systemem rejestracji lub zatwierdzania wykorzystywanym do innych celów.
(104) Podmioty najlepiej znają zwierzęta pozostające pod ich opieką. Z tego względu podmioty te powinny prowadzić aktualną dokumentację, mającą znaczenie dla oceny statusu zdrowotnego zwierząt, identyfikowalności i dla dochodzenia epidemiologicznego w przypadku wystąpienia choroby umieszczonej w wykazie. Dokumentacja ta powinna być łatwo dostępna dla właściwego organu.
(105) W celu zapewnienia dostępności aktualnych informacji na temat zarejestrowanych zakładów i podmiotów oraz zatwierdzonych zakładów właściwe organy powinny ustanowić i prowadzić rejestr takich zakładów i podmiotów. Komisji należy przekazać zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do szczegółowych informacji, które mają zostać umieszczone w rejestrze zakładów i podmiotów.
(106) W celu zatwierdzenia przez właściwy organ, zakład powinien musieć spełniać określone wymagania. Przed dokonaniem zatwierdzenia, właściwy organ powinien sprawdzić w drodze kontroli na miejscu, czy wszystkie wymagania zostały spełnione. W niektórych przypadkach nie wszystkie warunki mogą zostać spełnione natychmiast, ale pozostałe braki nie stwarzają istotnego ryzyka dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego. W takich przypadkach właściwy organ powinien mieć możliwość dokonania warunkowego zatwierdzenia, a następnie przeprowadzić kolejną kontrolę na miejscu, by sprawdzić, czy dokonano postępów. W takich przypadkach właściwy organ powinien udzielić podmiotom prowadzącym dany zakład niezbędnych efektywnych wskazówek, aby dany podmiot zrozumiał, na czym polegają braki i mógł zaplanować ich skuteczne usunięcie.
(107) Efektywna identyfikowalność jest jednym z podstawowych elementów zwalczania chorób. Należy określić wymagania - szczególne dla każdego gatunku utrzymywanych zwierząt lądowych i materiału biologicznego - w zakresie identyfikacji i rejestracji, aby ułatwić skuteczne stosowanie przepisów dotyczących zapobiegania chorobom i ich zwalczania, określonych w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto należy przewidzieć możliwość ustanowienia systemu identyfikacji i rejestracji dla gatunków, dla których w chwili obecnej nie istnieją tego typu rozwiązania, lub na wypadek gdyby wymagały tego zmieniające się okoliczności i ryzyka.
(108) Dla niektórych gatunków zwierząt, w przypadku których ważna jest identyfikowalność pojedynczych zwierząt lub grup, wymagane powinny być fizyczne środki identyfikacji. Oznacza to, że dane zwierzę będzie fizycznie oznakowane, zaopatrzone w kolczyk, mikroprocesor lub oznakowane w inny sposób, który będzie widoczny lub możliwy do wykrycia na lub w ciele zwierzęcia i który będzie trudny do usunięcia.
(109) W celu zapewnienia właściwego funkcjonowanie systemu identyfikacji i rejestracji oraz identyfikowalności, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów dotyczących obowiązków w odniesieniu do baz danych, szczegółowych wymagań w zakresie identyfikacji i rejestracji różnych gatunków zwierząt - w tym zwolnień i warunków uzyskiwania takich zwolnień - oraz dokumentów.
(110) Należy ograniczyć obciążenia administracyjne i koszty oraz zapewnić elastyczność systemu w okolicznościach, w których wymagania w zakresie identyfikowalności można spełnić za pomocą środków innych niż środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. Komisji należy zatem przekazać zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych w odniesieniu do odstępstw od wymagań dotyczących identyfikacji i rejestracji.
(111) W celu zapewnienia jednolitych warunki wdrożenia systemu identyfikacji i rejestracji oraz identyfikowalności należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania przepisów w zakresie specyfikacji technicznych baz danych, środków identyfikacji, dokumentów i formatów oraz terminów.
(112) Ważnym narzędziem zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się przenośnych chorób zwierząt jest stosowanie ograniczeń przemieszczania zwierząt i produktów, które mogą przenosić daną chorobę. Jednak ograniczanie przemieszczania zwierząt i produktów może mieć poważne skutki gospodarcze i zakłócać funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Tego rodzaju ograniczenia należy zatem stosować tylko wtedy, gdy są niezbędne i proporcjonalne w stosunku do istniejącego ryzyka. Podejście to jest zgodne z zasadami zawartymi w porozumieniu SPS i międzynarodowych normach OIE.
(113) Wymagania ogólne określone w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć zastosowanie do wszystkich przemieszczeń zwierząt; wymagania te to np. zakaz przemieszczania zwierząt z zakładu, w którym odnotowano nietypowe upadki zwierząt lub inne objawy choroby o nieustalonej przyczynie, lub wymagania w zakresie zapobiegania chorobom podczas przewozu.
(114) Ramy prawne obecnie określone w przepisach Unii w dziedzinie zdrowia zwierząt w odniesieniu do przemieszczania zwierząt lądowych i produktów ustanawiają zharmonizowane zasady dotyczące głównie takiego przemieszczania pomiędzy państwami członkowskimi, pozostawiając w gestii państw członkowskich decyzję co do określenia niezbędnych wymagań dotyczących przemieszczania w obrębie ich terytoriów. Porównanie obecnej sytuacji z wariantem, w którym przepisy dotyczące przemieszczania w obrębie terytoriów państw członkowskich zostałyby również zharmonizowane na poziomie Unii, zostało szeroko omówione w ocenie skutków regulacji dotyczącej przyjęcia niniejszego rozporządzenia. Stwierdzono w niej, że należy utrzymać obecne podejście, ponieważ całkowita harmonizacja wszelkich przemieszczeń byłaby bardzo skomplikowana, a korzyści dla ułatwienia przemieszczania pomiędzy państwami członkowskimi nie byłyby większe niż negatywne skutki, jakie mogłoby to mieć dla zdolności do zwalczania chorób.
(115) Do zwierząt przemieszczanych pomiędzy państwami członkowskimi powinno się stosować podstawowe wymagania w zakresie zdrowia zwierząt. W szczególności nie można przemieszczać zwierząt z zakładów, w których odnotowano nietypowe upadki zwierząt lub oznaki choroby o nieznanej przyczynie. Jednak upadków zwierząt, nawet nietypowych, powiązanych z naukowymi procedurami, na które udzielono pozwolenia na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE 20 i których pochodzenie nie ma charakteru zakaźnego związanego z chorobami umieszczonymi w wykazie, nie należy uznawać za przesłankę do zakazania przemieszczania zwierząt przeznaczonych do celów naukowych.
(116) Jednak niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać elastyczne rozwiązania w celu ułatwienia przemieszczania pomiędzy państwami członkowskimi gatunków i kategorii zwierząt lądowych stwarzających niskie ryzyko rozprzestrzeniania chorób umieszczonych w wykazie. Ponadto należy przewidzieć dalsze możliwości przyznania odstępstw w przypadkach, gdy państwa członkowskie lub podmioty dysponują skutecznymi alternatywnymi środkami zmniejszającymi ryzyko, takimi jak wysoki poziom bioasekuracji i skuteczne systemy nadzoru.
(117) Zwierzęta kopytne i drób należą do grup zwierząt o dużym znaczeniu gospodarczym i są objęte zakresem wymagań szczególnych dotyczących przemieszczania w ramach prawodawstwa Unii przyjętego przed niniejszym rozporządzeniem, a mianowicie: dyrektywy Rady 64/432/EWG 21 , dyrektywy Rady 91/68/EWG 22 , dyrektywy Rady 2009/156/WE 23 , dyrektywy Rady 2009/158/WE 24 oraz częściowo dyrektywy 92/65/EWG. Zasadnicze przepisy regulujące przemieszczanie tych gatunków należy ustanowić w niniejszym rozporządzeniu. Szczegółowe wymagania, które w dużej mierze zależą od chorób, które mogą być przenoszone przez różne gatunki lub kategorie zwierząt, należy uregulować późniejszymi aktami Komisji, uwzględniając specyfikę przedmiotowych chorób, gatunki i kategorie zwierząt.
(118) Gromadzenie kopytnych i drobiu stwarza szczególnie wysokie ryzyko choroby; należy zatem ograniczyć liczbę osobników, które mogą być przewożone w ramach jednego przemieszczenia między państwami członkowskimi oraz ustanowić w niniejszym rozporządzeniu przepisy szczególne mające na celu ochronę zdrowia gromadzonych zwierząt i zapobieganie rozprzestrzenianiu się przenośnych chorób zwierząt. Takie gromadzenie zwierząt odbywałoby się zwykle w zakładach zatwierdzonych do tego celu lub też - o ile jest to dozwolone w państwie członkowskim pochodzenia - pierwsze gromadzenie byłoby dokonywane w jednym ze środków transportu, np. w ciężarówce, poprzez zbieranie zwierząt z różnych miejsc w tym państwie członkowskim.
(119) W zależności od danych chorób umieszczonych w wykazie i gatunków umieszczonych w wykazie niezbędne jest określenie wymagań szczegółowych w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do niektórych gatunków zwierząt innych niż utrzymywane zwierzęta kopytne i drób. Przepisy dotyczące tych gatunków zostały również ustanowione w ramach prawnych mających zastosowanie przed przyjęciem niniejszego rozporządzenia, w szczególności w dyrektywie 92/65/EWG. W dyrektywie tej ustanowiono przepisy szczególne w zakresie przemieszczania gatunków zwierząt, w tym pszczół i trzmieli, małp człekokształtnych, psów i kotów; w niniejszym rozporządzeniu należy zatem przewidzieć podstawę prawną do przyjęcia aktów delegowanych i wykonawczych ustanawiających przepisy szczególne dotyczące przemieszczania tych gatunków zwierząt.
(120) Zakłady odizolowane, zazwyczaj wykorzystywane do utrzymywania zwierząt doświadczalnych lub zwierząt z ogrodów zoologicznych, zwykle dysponują wysokim poziomem bioasekuracji, mają korzystny i dobrze kontrolowany status zdrowotny i podlegają mniejszej liczbie przemieszczeń lub przemieszczaniu jedynie w zamkniętym obiegu tych zakładów. Status zakładów odizolowanych, o który podmioty mogą ubiegać się dobrowolnie, został po raz pierwszy wprowadzony w dyrektywie 92/65/EWG, w której określono przepisy i wymagania dotyczące zatwierdzenia i przemieszczania dla zatwierdzonych jednostek, instytutów i ośrodków. Ustanowiony w ten sposób system pozwala tym zakładom dokonywać wymiany zwierząt pomiędzy nimi przy mniejszej liczbie wymagań dotyczących przemieszczania, dając jednocześnie gwarancję zdrowia w obiegu zakładów odizolowanych. Z tego względu został on szeroko zaakceptowany przez podmioty i jest wykorzystywany na zasadzie dobrowolności. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem zachować ideę zakładów odizolowanych, a także ustanowić przepisy dotyczące przemieszczania pomiędzy tymi zakładami.
(121) Do celów naukowych, takich jak cele badawcze lub diagnostyczne, a w szczególności cele, na które wydano pozwolenie zgodnie z dyrektywą 2010/63/UE, niezbędne może okazać się przemieszczanie zwierząt, które nie spełniają określonych w niniejszym rozporządzeniu ogólnych wymagań w zakresie zdrowia zwierząt i stanowią podwyższone ryzyko dla zdrowia zwierząt. Nie należy zakazywać tego rodzaju przemieszczania ani niepotrzebnie go ograniczać niniejszym rozporządzeniem, ponieważ mogłoby to utrudnić dozwolone działania badawcze i opóźniać postęp naukowy. Należy jednak określić w niniejszym rozporządzeniu przepisy mające na celu zapewnienie, by przemieszczanie tych zwierząt odbywało się w bezpieczny sposób.
(122) Struktura przemieszczeń zwierząt cyrkowych, zwierząt utrzymywanych w ogrodach zoologicznych, zwierząt wystawowych i niektórych innych zwierząt często różni się od struktury przemieszczeń innych utrzymywanych gatunków. Dostosowując przepisy unijne dotyczące przemieszczania zwierząt, szczególną uwagę należy poświęcić takim zwierzętom, uwzględniając określone rodzaje ryzyka i alternatywne środki zmniejszające ryzyko.
(123) W celu zapewnienia realizacji celów, o których mowa w motywach 112-122 niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów dotyczących środków zapobiegania chorobom podczas transportu, przepisów szczególnych dotyczących przemieszczania niektórych gatunków zwierząt oraz szczególnych okoliczności, takich jak gromadzenie zwierząt lub odrzucone przesyłki, oraz wymagań szczególnych lub odstępstw w odniesieniu do innych rodzajów przemieszczania, jak np. przemieszczanie w celach naukowych.
(124) W celu zapewnienia możliwość stosowania przepisów szczególnych dotyczących przemieszczania, w przypadku gdy zwykłe przepisy dotyczące przemieszczania nie są wystarczające lub odpowiednie, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się określonej choroby, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze dotyczące ustanawiania tymczasowych przepisów szczególnych dotyczących przemieszczania.
(125) Przemieszczanie utrzymywanych zwierząt lądowych pomiędzy państwami członkowskimi powinno spełniać wymagania mające zastosowanie do tego rodzaju przemieszczania. Gatunkom zwierząt stwarzającym ryzyko dla zdrowia oraz mającym duże znaczenie gospodarcze powinno towarzyszyć świadectwo zdrowia zwierząt wydane przez właściwy organ.
(126) Należy korzystać z rozwoju technologicznego, na ile jest to technicznie, praktycznie i finansowo wykonalne, aby zmniejszyć obciążenie administracyjne podmiotów i właściwych organów w odniesieniu do certyfikacji i powiadamiania poprzez korzystanie z technologii informacyjnej w celu zastąpienia dokumentacji papierowej dokumentacją elektroniczną i uproszczenia procedur powiadamiania i jak najszersze wykorzystywanie tych technologii dla różnorodnych celów.
(127) Jeżeli nie ustanowiono wymagania wydania przez właściwy organ świadectwa zdrowia zwierząt, podmiot przemieszczający zwierzęta do innego państwa członkowskiego powinien sporządzić deklarację potwierdzającą, że zwierzęta spełniają wymagania dotyczące przemieszczania określone w niniejszym rozporządzeniu.
(128) W celu zapewnienia realizacji celów, o których mowa w motywach 125, 126 i 127 niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w zakresie przepisów w odniesieniu do treści świadectwa zdrowia zwierząt, obowiązków informacyjnych, odstępstw od wymagań w zakresie certyfikacji zdrowia zwierząt, przepisów szczególnych w zakresie certyfikacji i obowiązków urzędowych lekarzy weterynarii do przeprowadzenia odpowiednich kontroli przed podpisaniem świadectwa zdrowia zwierząt.
(129) Powiadamianie o przemieszczaniu zwierząt i materiału biologicznego pomiędzy państwami członkowskimi, a w niektórych przypadkach w obrębie terytorium państw członkowskich, jest konieczne, aby zapewnić identyfikowalność danych zwierząt i materiału biologicznego, których przemieszczanie może stwarzać ryzyko rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt. Przemieszczanie takie powinno być zatem zgłaszane i rejestrowane za pomocą zintegrowanego skomputeryzowanego systemu weterynaryjnego ("TRACES"). System TRACES, w oparciu o decyzje Komisji 2003/24/WE 25 oraz 2004/292/WE 26 , integruje w jednej strukturze komputerowe systemy przewidziane odpowiednio w art. 20 dyrektywy 90/425/EWG i w decyzji Rady 92/438/EWG 27 .
(130) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu dotyczących certyfikacji zdrowia zwierząt oraz powiadamiania o przemieszczaniu, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania przepisów dotyczących wzorów świadectw zdrowia zwierząt, deklaracji, formatów i terminów w odniesieniu do powiadamiania o przemieszczaniu zwierząt lądowych i wodnych, materiału biologicznego oraz, w stosownych przypadkach, produktów pochodzenia zwierzęcego.
(131) Szczególny charakter przemieszczania zwierząt domowych stwarza ryzyko dla zdrowia zwierząt, które różni się znacznie od ryzyka stwarzanego przez przemieszczanie innych zwierząt utrzymywanych. Należy zatem w niniejszym rozporządzeniu ustanowić przepisy szczególne, mniej rygorystyczne, dotyczące takiego przemieszczania. Takie mniej rygorystyczne przepisy są jednak uzasadnione jedynie wtedy, gdy zwierzę domowe w rzeczywistości towarzyszy swojemu właścicielowi podczas przemieszczania właściciela lub przez ograniczony czas po takim przemieszczeniu, a właściciel przewozi ze sobą jednorazowo nie więcej niż pięć zwierząt domowych, o których mowa w załączniku I część A. W celu zapewnienia, by zwierzęta domowe nie stwarzały istotnego ryzyka rozprzestrzeniania się przenośnych chorób zwierząt oraz sprecyzowania wyjątkowych sytuacji, w których właścicielowi może towarzyszyć więcej niż pięć zwierząt domowych lub w których zwierzę domowe ma być przemieszczane w okresie przed lub po przemieszczeniu się właściciela, Komisji należy przekazać zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do szczegółowych przepisów w zakresie przemieszczania takich zwierząt. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania wymagań w zakresie zdrowia zwierząt określonych w niniejszym rozporządzeniu dotyczących przemieszczania zwierząt domowych, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania przepisów dotyczących środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania, jakie należy wprowadzić w odniesieniu do tego rodzaju przemieszczania.
(132) Zwierzęta dzikie mogą z różnych przyczyn stwarzać ryzyko dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego, na przykład gdy przemieszcza się je do zakładu lub z jednego do innego rodzaju środowiska. Może zachodzić konieczność wprowadzenia odpowiednich środków zapobiegawczych w odniesieniu do przemieszczania tych zwierząt, aby uniknąć rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt. W celu zapewnienia, by zwierzęta dzikie nie stwarzały istotnego ryzyka rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do dodatkowych wymagań dotyczących przemieszczania dzikich zwierząt lądowych.
(133) Materiał biologiczny może stwarzać podobne ryzyko rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt na żywe zwierzęta. Ponadto pewne właściwości produkcji tego materiału, powiązane z wysokimi wymaganiami w zakresie zdrowia zwierząt hodowlanych, stwarzają konieczność wprowadzenia bardziej rygorystycznych lub szczególnych wymagań w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do zwierząt dawców. W celu zapewnienia bezpiecznego przemieszczania materiału biologicznego, utrzymania jego oczekiwanego wysoki poziom zdrowia oraz uwzględnienia określonych szczególnych zastosowań takiego materiału, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do określonych szczegółowych wymagań dotyczących przemieszczania materiału biologicznego określonych gatunków zwierząt, wymagań szczególnych mających zastosowanie do, przykładowo, jego przemieszczania do celów naukowych, oraz odstępstw od obowiązku certyfikacji zdrowia zwierząt.
(134) Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą stwarzać ryzyko rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego określone w przepisach Unii zapewniają dobre praktyki higieniczne i ograniczają ryzyko dla zdrowia zwierząt stwarzane przez takie produkty. Jednakże w odniesieniu do niektórych rodzajów produktów należy ustanowić w niniejszym rozporządzeniu środki szczególne w zakresie zdrowia zwierząt, takie jak środki zwalczania chorób i środki nadzwyczajne w celu zapewnienia, by produkty pochodzenia zwierzęcego nie rozprzestrzeniały chorób zwierząt. W celu zapewnienia bezpiecznego przemieszczania produktów pochodzenia zwierzęcego w tych szczególnych przypadkach, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do szczegółowych przepisów dotyczących przemieszczania produktów pochodzenia zwierzęcego w powiązaniu z wprowadzonymi środkami zwalczania chorób, obowiązki w zakresie certyfikacji zdrowia zwierząt oraz odstępstw od tych przepisów, jeżeli pozwala na to ryzyko występujące w związku z tego rodzaju przemieszczaniem oraz istniejące środki zmniejszające ryzyko.
(135) Jeżeli państwa członkowskie wprowadzają krajowe środki dotyczące przemieszczania zwierząt i materiału biologicznego lub postanawiają wprowadzić na swoich terytoriach środki krajowe w celu ograniczenia skutków przenośnych chorób zwierząt innych niż choroby umieszczone w wykazie, środki te nie powinny wpływać na przepisy dotyczące rynku wewnętrznego określone w przepisach Unii. Z tego względu należy ustanowić ramy dla tego rodzaju środków krajowych i zapewnić, by nie wykraczały ona poza granice ustanowione przepisami Unii.
(136) Rejestracja i zatwierdzanie zakładów akwakultury są niezbędne, aby właściwy organ mógł sprawować odpowiedni nadzór i zapobiegać przenośnym chorobom zwierząt, zwalczać je i likwidować. Dyrektywa 2006/88/WE nakłada na wszystkie zakłady przemieszczające zwierzęta wodne obowiązek uzyskania zatwierdzenia. Ten system zatwierdzania należy utrzymać w niniejszym rozporządzeniu, niezależnie od faktu, że w niektórych językach urzędowych Unii w niniejszym rozporządzeniu stosowane są inne pojęcia, aby odesłać do systemu zatwierdzania, niż używane w dyrektywie 2006/88/WE.
(137) Ubój i przetwarzanie zwierząt akwakultury, które są objęte środkami zwalczania chorób, może być przyczyną rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt, np. w wyniku uwolnienia z zakładów przetwórczych ścieków zawierających patogeny. Niezbędne jest zatem zatwierdzanie zakładów przetwórczych, które realizują środki zmniejszające ryzyko na potrzeby prowadzenia takiego uboju i działań przetwórczych. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem przewidzieć zatwierdzanie zakładów zajmujących się żywnością pochodzącą od lub ze zwierząt wodnych objętych zwalczaniem chorób.
(138) W celu zapewnienia dostępu publicznego do aktualnych informacji na temat zarejestrowanych i zatwierdzonych zakładów właściwy organ powinien ustanowić i prowadzić rejestr takich zakładów. Należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do informacji, które mają być zawarte w rejestrach zakładów akwakultury oraz wymagań w zakresie prowadzenia dokumentacji przez zakłady akwakultury i przewoźników.
(139) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów akwakultury oraz zakładów zajmujących się żywnością pochodzącą od lub ze zwierząt wodnych objętych zwalczaniem chorób oraz prowadzenia dokumentacji i rejestrów zakładów, należy przekazać Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie ustanawiania przepisów dotyczących obowiązków w zakresie informowania, odstępstw i innych przepisów wykonawczych w tym zakresie.
(140) Z uwagi na fakt, że w większości przypadków identyfikacja poszczególnych zwierząt wodnych jest niemożliwa, prowadzenie dokumentacji w zakładach akwakultury, zakładach zajmujących się żywnością pochodzącą od lub ze zwierząt wodnych objętych zwalczaniem chorób oraz przez przewoźników jest niezbędnym narzędziem, aby zapewnić identyfikowalność zwierząt wodnych. Dokumentacja jest również cenna do celów nadzorowania sytuacji w zakresie zdrowia zwierząt w zakładach.
(141) Jak ma to miejsce w przypadku zwierząt lądowych należy ustanowić zharmonizowane zasady dotyczące przemieszczania zwierząt wodnych, w tym przepisy w zakresie certyfikacji zdrowia zwierząt i powiadamiania o przemieszczaniu.
(142) Dyrektywa 2006/88/WE ustanawia przepisy dotyczące przemieszczania zwierząt wodnych, które mają zastosowanie do przemieszczania w obrębie terytoriów państw członkowskich i pomiędzy nimi. Podstawowym czynnikiem branym pod uwagę w odniesieniu do przepisów dotyczących przemieszczania zwierząt wodnych jest status zdrowotny państwa członkowskiego, stref i kompartmentów miejsca przeznaczenia w odniesieniu do chorób umieszczonych w wykazie.
(143) Dyrektywa 2006/88/WE wyklucza jednak z zakresu swojego stosowania dzikie zwierzęta wodne złowione lub zebrane w celu ich bezpośredniego wprowadzenia do łańcucha żywnościowego. W odróżnieniu od tej dyrektywy, zwierzęta te pozostają w zakresie stosowania niniejszego rozporządzenia, ale zostały wyłączone z definicji zwierząt akwakultury. Należy zatem przewidzieć ewentualne środki dotyczące takich zwierząt wodnych, w przypadkach gdy - biorąc pod uwagę ich proporcjonalność - są one uzasadnione ze względu na występujące ryzyko.
(144) Co za tym idzie, zasada wyjaśniona w motywie 142 powinna być stosowana również do przemieszczania zwierząt wodnych, które nie są zdefiniowane jako zwierzęta akwakultury, ale które są objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. Ma to zastosowanie, w szczególności, do zwierząt wodnych o nieznanym statusie zdrowotnym lub u których potwierdzono chorobę, niezależnie od ich końcowego wykorzystania. Ponieważ przemieszczanie dzikich zwierząt wodnych o nieznanym statusie zdrowotnym lub u których potwierdzono chorobę, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, może również stwarzać ryzyko rozprzestrzeniania się chorób umieszczonych w wykazie lub nowo występujących chorób, powinny mieć do nich zastosowanie te same regulacje. Uwzględnia się tutaj te dzikie zwierzęta wodne zebrane lub złowione z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, które są przemieszczane i tymczasowo utrzymywane w oczekiwaniu na ubój.
(145) Należy jednak unikać nieproporcjonalnych ograniczeń przemieszczania i zbędnych obciążeń administracyjnych dla zakładów i podmiotów z sektora rybołówstwa komercyjnego. Co za tym idzie, w przypadkach gdy takie żywe dzikie zwierzęta wodne są przeznaczone do spożycia przez ludzi, przedmiotowe przepisy powinny być co do zasady stosowane wyłącznie do przemieszczania żywych dzikich zwierząt wodnych, które stwarzają istotne ryzyko rozprzestrzeniania się chorób umieszczonych w wykazie lub nowo występujących chorób do państw członkowskich, stref lub kompartmentów, które zostały uznane za wolne od niektórych chorób umieszczonych w wykazie lub które zostały objęte programami likwidacji tych chorób.
(146) Aby zachęcić państwa członkowskie do poprawy statusu zdrowotnego populacji zwierząt wodnych, należy dokonać w niniejszym rozporządzeniu określonych zmian i zwiększyć elastyczność.
(147) W celu zapewnienia kontroli przemieszczania zwierząt wodnych, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do środków zapobiegania chorobom mających zastosowanie do transportu, przepisów szczególnych mających zastosowanie do przemieszczania określonych kategorii zwierząt wodnych na różne potrzeby, wymagań szczególnych lub odstępstw dotyczących niektórych rodzajów przemieszczeń, takich jak przemieszczanie w celach naukowych, oraz w odniesieniu do dodatkowych wymagań dotyczących przemieszczania dzikich zwierząt wodnych.
(148) W celu zapewnienia możliwości ustanowienia tymczasowych odstępstw i wymagań szczególnych w odniesieniu do przemieszczania zwierząt wodnych, w przypadku gdy przepisy dotyczące przemieszczania ustanowione w niniejszym rozporządzeniu nie są wystarczające lub odpowiednie, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się określonej choroby umieszczonej w wykazie, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania na czas określony przepisów szczególnych dotyczących przemieszczania lub odstępstw w tym zakresie.
(149) Unijna produkcja akwakultury jest niezmiernie różnorodna pod względem gatunków i systemów produkcji, a zróżnicowanie to szybko się zwiększa. Może to powodować konieczność przyjęcia na szczeblu państw członkowskich środków krajowych dotyczących chorób innych niż choroby uznane za umieszczone w wykazie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Jednakże tego rodzaju środki krajowe powinny być uzasadnione, niezbędne i proporcjonalne do założonych celów. Ponadto nie powinny one wpływać na przemieszczanie pomiędzy państwami członkowskimi, chyba że jest to niezbędne, aby uniknąć wprowadzenia choroby lub aby opanowywać jej rozprzestrzenianie się. Środki krajowe mające wpływ na handel pomiędzy państwami członkowskimi należy zatwierdzać i poddawać regularnym przeglądom na poziomie Unii.
(150) Obecnie choroby umieszczone w wykazie jedynie w bardzo ograniczonym zakresie dotyczą innych gatunków zwierząt niż te zdefiniowane w niniejszym rozporządzeniu jako gatunki lądowe lub wodne, takich jak gady, płazy, owady i inne. Nie należy zatem wymagać, aby wszystkie przepisy niniejszego rozporządzenia miały zastosowanie do tych gatunków zwierząt. Jednakże jeżeli choroba, która dotyczy gatunku innego niż gatunek lądowy lub wodny, zostałaby umieszczona w wykazie, wówczas do tego gatunku należy stosować odpowiednie wymagania w zakresie zdrowia zwierząt określone w niniejszym rozporządzeniu, aby zapewnić możliwość wprowadzenia odpowiednich i proporcjonalnych środków zapobiegania chorobom i ich zwalczania.
(151) W celu zapewnienia możliwości ustanowienia przepisów dotyczących przemieszczania zwierząt, które nie są zdefiniowane jako zwierzęta lądowe lub wodne w niniejszym rozporządzeniu, oraz materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących od tych zwierząt, jeżeli wymaga tego istniejące ryzyko, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do rejestracji i zatwierdzania zakładów, prowadzenia dokumentacji i rejestrów, wymagań dotyczących identyfikacji, rejestracji i identyfikowalności przemieszczania, obowiązków dotyczących certyfikacji zdrowia zwierząt, deklaracji i powiadamiania o przemieszczaniu odnoszących się do zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących od tych gatunków.
(152) Wszędzie tam, gdzie niezbędne jest zapewnienie jednolitych warunków wykonania wymagań w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do takich innych gatunków zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących od nich, należy przekazać Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania szczegółowych przepisów dotyczących tych wymagań.
(153) Aby zapobiec wprowadzaniu chorób umieszczonych w wykazie i nowo występujących chorób do Unii, należy ustanowić efektywne przepisy dotyczące wprowadzania do Unii zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego, które mogą przenosić takie choroby.
(154) Aby zagwarantować status zdrowotny Unii, w niniejszym rozporządzeniu ustanawia się przepisy dotyczące przemieszczania zwierząt i produktów w obrębie terytorium Unii. Stosowne jest zatem - w celu niezagrażania temu statusowi - ustanowienia warunków wprowadzania do Unii zwierząt i produktów, które nie są mniej rygorystyczne niż te mające zastosowanie do przemieszczania w obrębie terytorium Unii.
(155) W celu zapewnienia, by zwierzęta, materiał biologiczny i produkty pochodzenia zwierzęcego z państw trzecich lub terytoriów spełniały wymagania w zakresie zdrowia zwierząt, które dają gwarancję równoważności z wymaganiami przewidzianymi w przepisach Unii, należy poddać te zwierzęta, materiał biologiczny i produkty odpowiednim kontrolom właściwego organu państwa trzeciego lub terytorium, z których są one przywożone do Unii. W stosownych przypadkach należy zweryfikować status zdrowotny państwa trzeciego lub terytorium miejsca pochodzenia, zanim zezwoli się na wprowadzenie do Unii takich zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego. Konsekwentnie, jedynie państwa trzecie i terytoria, które mogą wykazać spełnienie norm w zakresie zdrowia zwierząt przy wprowadzaniu zwierząt i produktów do Unii, powinny zostać uznane za kwalifikujące się do ich wywozu do Unii i umieszczone w tym celu w wykazie.
(156) W odniesieniu do niektórych gatunków i kategorii zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego nie utworzono w aktach unijnych, poprzedzających przyjęcie niniejszego rozporządzenia, unijnych wykazów państw trzecich i terytoriów, z których dozwolone jest ich wprowadzanie do Unii. W takich przypadkach, do czasu przyjęcia przepisów na podstawie niniejszego rozporządzenia, państwom członkowskim należy zezwolić na określenie, z których państw i terytoriów mogą zezwolić na wprowadzanie na swoje terytoria tych zwierząt, tego materiału biologicznego i tych produktów pochodzenia zwierzęcego. Przy określaniu tych państw trzecich i terytoriów państwa członkowskie powinny uwzględniać kryteria ustanowione w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do unijnych wykazów państw trzecich i terytoriów.
(157) Aby zapewnić spełnienie określonych w niniejszym rozporządzeniu wymagań w zakresie zdrowia zwierząt dotyczących wprowadzenia do Unii i ich zgodność z zasadami kodeksów OIE, wszystkim zwierzętom, materiałowi biologicznemu i produktom pochodzenia zwierzęcego wprowadzanym do Unii powinno towarzyszyć świadectwo zdrowia zwierząt wydane przez właściwy organ państwa trzeciego lub terytorium miejsca pochodzenia, potwierdzające, że spełnione są wszystkie wymagania w zakresie zdrowia zwierząt dotyczące wprowadzania do Unii. Należy jednak zezwolić na odstąpienie od tej zasady w odniesieniu do towarów, które stwarzają niewielkie ryzyko dla zdrowia zwierząt.
(158) Świadectwa zdrowia zwierząt mogą istnieć samodzielnie, lecz przepisy Unii często zawierają wymaganie certyfikacji dla innych celów, np. w celu poświadczenia, że wymagania w zakresie zdrowia publicznego lub dobrostanu zwierząt zostały spełnione w odniesieniu do zwierząt lub produktów. Należy wziąć to pod uwagę. Aby ograniczyć obciążenia administracyjne i koszty, należy zezwolić na umieszczanie w tych świadectwach zdrowia zwierząt także informacji wymaganych na podstawie innych przepisów Unii dotyczących bezpieczeństwa żywności i paszy oraz dobrostanu zwierząt.
(159) Choroby mogą się rozprzestrzeniać innymi sposobami niż za pośrednictwem zwierząt, materiału biologicznego, produktów pochodzenia zwierzęcego, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych. Choroby mogą być rozprzestrzeniane, na przykład, za pośrednictwem pojazdów, pojemników wykorzystywanych w transporcie, siana, słomy, produktów roślinnych, materiałów, które mogły mieć kontakt z zakażonymi zwierzętami i sprzętem. W razie potrzeby należy wprowadzić środki zapobiegające przenoszeniu się chorób tymi sposobami.
(160) W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu szczegółowości wymagań dotyczących wprowadzania do Unii, należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do przyjęcia uzupełniających przepisów dotyczących zatwierdzania zakładów w państwach trzecich i terytoriach oraz odstępstw, wymagań w zakresie zdrowia zwierząt dotyczących wprowadzania do Unii przesyłek z państw trzecich i terytoriów, oraz wymagań w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do czynników chorobotwórczych, innych przedmiotów, środków transportu i sprzętu, które mogą przenosić choroby zwierząt.
(161) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania wymagań w zakresie zdrowia zwierząt dotyczących wprowadzania do Unii przesyłek zawierających zwierzęta, materiał biologiczny i produkty pochodzenia zwierzęcego należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania przepisów w zakresie, między innymi, wykazu państw trzecich i terytoriów, z których dozwolone jest wprowadzanie do Unii zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego, oraz treści i formatów wzorów świadectw zdrowia zwierząt.
(162) Doświadczenia z przeszłości wykazały, że gdy pojawia się ognisko poważnej choroby w państwach członkowskich lub w państwach trzecich, lub na terytoriach, z których wprowadzane są do Unii zwierzęta lub produkty, należy natychmiast wprowadzić środki zapobiegania chorobom i ich zwalczania, aby ograniczyć wprowadzanie i rozprzestrzenianie się choroby. Taka sytuacja nadzwyczajna może pojawić się w związku z chorobami umieszczonymi w wykazie, nowo występującymi chorobami lub innymi zagrożeniami dla zdrowia zwierząt. W tym kontekście należy uściślić, które środki zapobiegania chorobom i ich zwalczania określone w niniejszym
rozporządzeniu mogą być stosowane w przypadku wystąpienia ogniska choroby umieszczonej w wykazie lub nowo występującej choroby lub zagrożenia. We wszystkich tych przypadkach jest niezmiernie ważne, aby środki można było wprowadzić w krótkim terminie i niezwłocznie. Ponieważ tego rodzaju środki ograniczyłyby przemieszczanie w obrębie terytorium Unii lub do Unii, należy w miarę możliwości wprowadzać je na poziomie Unii.
(163) Aby zapewnić skuteczną i szybką reakcję na nowo występujące ryzyka, należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze do ustanawiania środków nadzwyczajnych.
(164) Komisja powinna przyjmować w należycie uzasadnionych przypadkach akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie dotyczące między innymi środków odnośnie do nowo występujących chorób, procedur tworzenia zapasów, zaopatrywania, przechowywania, dostarczania i innych procedur w odniesieniu do unijnych banków antygenów, szczepionek i odczynników diagnostycznych, ustanawiania na czas określony środków szczególnych w zakresie zwalczania chorób i odstępstw, ustanawiania na czas określony przepisów szczególnych w zakresie przemieszczania zwierząt lądowych i wodnych, stosowania środków nadzwyczajnych oraz sporządzania wykazów państw trzecich i terytoriów w odniesieniu do wprowadzania do Unii.
(165) Niniejsze rozporządzenie określa przepisy ogólne i szczegółowe dotyczące zapobiegania przenośnym chorobom zwierząt i ich zwalczania i zapewnia zharmonizowane podejście do kwestii zdrowia zwierząt w całej Unii. W niektórych obszarach, takich jak ogólna odpowiedzialność za zdrowie zwierząt, powiadamianie, nadzór, rejestracja i zatwierdzanie lub identyfikowalność, należy zezwolić państwom członkowskim na stosowanie dodatkowych lub bardziej rygorystycznych środków krajowych lub zachęcać je do tego. Należy jednak zezwolić na tego rodzaju środki krajowe jedynie wówczas, gdy nie naruszają one celów dotyczących zdrowia zwierząt określonych w niniejszym rozporządzeniu, nie są niezgodne z określonymi w nim przepisami oraz pod warunkiem że nie utrudniają przemieszczania zwierząt i produktów pomiędzy państwami członkowskimi, chyba że jest to niezbędne, aby zapobiec wprowadzeniu choroby lub opanować jej rozprzestrzenianie.
(166) Środki krajowe, o których mowa w motywie 165, powinny być objęte procedurą uproszczonego powiadomienia w celu ograniczenia obciążenia administracyjnego. Doświadczenie wykazało, że ogólna procedura powiadamiania ustanowiona w dyrektywie 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 28 pełni ważną rolę jako wytyczna służąca poprawie jakości krajowych przepisów technicznych w zakresie zwiększonej przejrzystości, czytelności i skuteczności na obszarach nieobjętych harmonizacją lub zharmonizowanych częściowo. Należy zatem stosować tę ogólną procedurę powiadamiania.
(167) Obecnie przepisy Unii w zakresie zdrowia zwierząt zostały ustanowione w następujących aktach Parlamentu Europejskiego i Rady oraz w późniejszych aktach Komisji przyjętych na ich podstawie:
dyrektywa 64/432/EWG, dyrektywa Rady 77/391/EWG 29 , dyrektywa Rady 78/52/EWG 30 , dyrektywa Rady 80/1095/EWG 31 , dyrektywa Rady 82/894/EWG 32 , dyrektywa Rady 88/407/EWG 33 , dyrektywa Rady 89/556/EWG 34 , dyrektywa Rady 90/429/EWG 35 , dyrektywa 91/68/EWG, decyzja Rady 91/666/EWG 36 , dyrektywa Rady 92/35/EWG 37 , dyrektywa 92/65/EWG, dyrektywa Rady 92/66/EWG 38 , dyrektywa Rady 92/118/EWG 39 , dyrektywa Rady 92/119/EWG 40 , decyzja Rady 95/410/WE 41 , dyrektywa Rady 2000/75/WE 42 , decyzja Rady 2000/258/WE 43 , dyrektywa Rady 2001/89/WE 44 , dyrektywa Rady 2002/60/ WE 45 , dyrektywa Rady 2002/99/WE 46 , dyrektywa Rady 2003/85/WE 47 , rozporządzenie Rady (WE) nr 21/ 2004 48 , dyrektywa Rady 2004/68/WE 49 , dyrektywa Rady 2005/94/WE 50 , dyrektywa 2006/88/WE, dyrektywa Rady 2008/71/WE 51 , dyrektywa 2009/156/WE, dyrektywa 2009/158/WE, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 576/2013 52 .
(168) W niniejszym rozporządzeniu przewidziano przepisy dotyczące identyfikacji i rejestracji bydła, natomiast poza zakresem jego stosowania pozostają przepisy dotyczące etykietowania wołowiny. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1760/2000 53 ustanawia przepisy dotyczące identyfikacji i rejestracji bydła oraz przepisy dotyczące etykietowania wołowiny. Należy je zatem zmienić w celu uchylenia jego przepisów dotyczących identyfikacji i rejestracji bydła, w mocy powinny natomiast pozostać przepisy dotyczące etykietowania wołowiny.
(169) W celu zagwarantowania wiarygodności ustaleń przewidzianych w istniejących rozporządzeniach ustanawiających systemy identyfikacji i rejestracji bydła, owiec i kóz, prawodawstwo to wymaga, aby państwa członkowskie wprowadziły odpowiednie i efektywne środki kontroli. Takie odpowiednie i efektywne środki kontroli urzędowych należy zachować również w przyszłości. W niniejszym rozporządzeniu, będącym częścią pakietu wniosków "Lepsze prawo - bezpieczniejsza żywność", nie przewidziano przepisów dotyczących kontroli urzędowych, ponieważ przepisy te powinny zostać uwzględnione w ramach proponowanego horyzontalnego prawodawstwa dotyczącego kontroli urzędowych. Gdyby jednak nawet zaproponowane nowe przepisy horyzontalne dotyczące kontroli urzędowych nie weszły w życie jednocześnie z niniejszym rozporządzeniem, istniejące przepisy horyzontalne dotyczące kontroli urzędowych pozwolą Komisji zapewnić równoważny poziom kontroli.
(170) Przepisy określone w aktach prawnych, o których mowa w motywie 167, mają zostać zastąpione przez niniejsze rozporządzenie i późniejsze akty Komisji przyjęte na podstawie niniejszego rozporządzenia. Należy zatem uchylić te akty ustawodawcze. Jednakże w celu zapewnienia jasności prawa i uniknięcia próżni prawnej uchylenie powinno przede wszystkim stać się skuteczne dopiero wówczas, gdy odpowiednie akty delegowane i wykonawcze zostaną przyjęte na podstawie niniejszego rozporządzenia. Należy zatem upoważnić Komisję do wskazania daty, z którą uchylenie tych aktów prawnych stanie się skuteczne, natomiast prawodawca powinien określić ostateczny termin.
(171) Następujące akty Rady w dziedzinie zdrowia zwierząt są zdezaktualizowane i należy je uchylić w interesie jasności przepisów Unii: decyzja Rady 78/642/EWG 54 ; dyrektywa Rady 79/110/EWG 55 ; dyrektywa Rady 81/6/EWG 56 ; decyzja Rady 89/455/EWG 57 ; dyrektywa Rady 90/423/EWG 58 ; decyzja Rady 90/678/EWG 59 ; dyrektywa Rady 92/36/EWG 60 ; dyrektywa Rady 98/99/WE 61 .
(172) Wymagania określone w niniejszym rozporządzeniu nie powinny być stosowane do czasu przyjęcia przez Komisję, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, głównych aktów delegowanych i aktów wykonawczych, z zachowaniem okresu 24 miesięcy między przyjęciem tych głównych aktów a datą rozpoczęcia ich stosowania, co pozwoli państwom członkowskim i podmiotom w należyty sposób dostosować się do nowych przepisów. Ponadto należy dać Komisji okres przynajmniej trzydziestu sześciu miesięcy na opracowanie tych nowych przepisów.
(173) W celu zapewnienia pewności prawa w odniesieniu do stosowania przepisów dotyczących identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz środków zwalczania chorób w przypadku niektórych chorób zwierząt i chorób odzwierzęcych należy przekazać Komisji zgodnie z art. 290 TFUE uprawnienia do przyjęcia aktów w odniesieniu do daty zakończenia stosowania rozporządzenia (WE) nr 21/2004 oraz dyrektyw 92/66/EWG, 2000/75/WE, 2001/89/WE, 2002/60/ WE, 2003/85/WE, 2005/94/WE i 2008/71/WE, przy jednoczesnym określeniu ostatecznego terminu zakończenia tego stosowania w niniejszym rozporządzeniu.
(174) Zgodnie z zapobiegawczym podejściem do zdrowia zwierząt propagowanym w niniejszym rozporządzeniu, nadal powinny obowiązywać specjalne środki dotyczące salmonelli, które obowiązywały w odniesieniu do żywych zwierząt wysyłanych do Finlandii i Szwecji przed dniem ... * , należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 2160/2003.
(175) Zważywszy na niedawne przyjęcie rozporządzenia (UE) nr 576/2013 pożądany jest długi okres przejściowy poprzedzający rozpoczęcie stosowania odpowiadających przepisów ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.
(176) Uprawnienia wykonawcze przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 62 .
(177) Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(178) Niniejsze rozporządzenie nie powinno spowodować nieproporcjonalnego obciążenia administracyjnego lub oddziaływania gospodarczego na małe i średnie przedsiębiorstwa. Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, na podstawie konsultacji przeprowadzonych z zainteresowanymi stronami, uwzględniono szczególne położenie małych i średnich przedsiębiorstw. Z uwagi na cele polityki publicznej w zakresie ochrony zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego nie rozważano ewentualnego ogólnego odstępstwa od wymagań niniejszego rozporządzenia dla tego rodzaju przedsiębiorstw. Należy jednak przewidzieć szereg odstępstw dla tego rodzaju przedsiębiorstw w odniesieniu do różnych wymagań określonych w niniejszym rozporządzeniu, przy uwzględnieniu występującego ryzyka.
(179) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie przepisów w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do zwierząt, materiału biologicznego, produktów pochodzenia zwierzęcego, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych w zakresie, w jakim nie są one uregulowane innymi przepisami szczególnymi Unii, oraz w odniesieniu do innych przedmiotów, za pośrednictwem których może dochodzić do rozprzestrzeniania przenośnych chorób zwierząt, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii poprzez wspólne i skoordynowane ramy prawne w zakresie zdrowia zwierząt, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
1 Dz.U. C ....
2 Dz.U. C ....
3 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 15 kwietnia 2014 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) i stanowisko Rady w pierwszym czytaniu z dnia 14 grudnia 2015 r.
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiające przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, zmieniające dyrektywy Rady 98/56/WE, 2000/29/WE i 2008/90/ WE, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002, (WE) nr 882/2004 i (WE) nr 396/2005, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 oraz uchylające decyzje Rady 66/399/EWG, 76/894/EWG i 2009/470/WE (Dz.U. L 189 z 27.6.2014, s. 1).
5 Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.U. L 165 z 30.4.2004, s. 1).
6 Dyrektywa Rady 89/662/EWG z dnia 11 grudnia 1989 r. dotycząca kontroli weterynaryjnych w handlu wewnątrzwspólnotowym w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego (Dz.U. L 395 z 30.12.1989, s. 13).
7 Dyrektywa Rady 90/425/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. dotycząca kontroli weterynaryjnych i zootechnicznych mających zastosowanie w handlu wewnątrzwspólnotowym niektórymi żywymi zwierzętami i produktami w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego (Dz.U. L 224 z 18.8.1990, s. 29).
8 Dyrektywa Rady 91/496/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. ustanawiająca zasady regulujące organizację kontroli weterynaryjnych zwierząt wprowadzanych na rynek Wspólnoty z państw trzecich i zmieniająca dyrektywy 89/662/EWG, 90/425/EWG oraz 90/ 675/EWG (Dz.U. L 268 z 24.9.1991, s. 56).
9 Dyrektywa Rady 97/78/WE z dnia 18 grudnia 1997 r. ustanawiająca zasady regulujące organizację kontroli weterynaryjnej produktów wprowadzanych do Wspólnoty z państw trzecich (Dz.U. L 24 z 30.1.1998, s. 9).
10 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (Dz.U. L 3 z 5.1.2005, s. 1).
11 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (Dz. U. L 303 z 18.11.2009, s. 1).
12 Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).
13 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz.U. L 300 z 14.11.2009, s. 1).
14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001 z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiające zasady dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii (Dz.U. L 147 z 31.5.2001, s. 1).
15 Dyrektywa 2003/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie monitorowania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych, zmieniająca decyzję Rady 90/424/EWG i uchylająca dyrektywę Rady 92/117/EWG (Dz.U. L 325 z 12.12.2003, s. 31).
16 Rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz.U. L 325 z 12.12.2003, s. 1).
17 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1082/2013/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz uchylająca decyzję nr 2119/98/WE (Dz.U. L 293 z 5.11.2013, s. 1).
18 Dyrektywa Rady 2006/88/WE z dnia 24 października 2006 r. w sprawie wymogów w zakresie zdrowia zwierząt akwakultury i produktów akwakultury oraz zapobiegania niektórym chorobom zwierząt wodnych i zwalczania tych chorób ustanawia szczegółowe przepisy dotyczące zwierząt wodnych (Dz.U. L 328 z 24.11.2006, s. 14).
19 Dyrektywa Rady 92/65/EWG z dnia 13 lipca 1992 r. ustanawiająca wymagania dotyczące zdrowia zwierząt regulujące handel i przywóz do Wspólnoty zwierząt, nasienia, komórek jajowych i zarodków nieobjętych wymaganiami dotyczącymi zdrowia zwierząt ustanowionymi w szczególnych zasadach Wspólnoty określonych w załączniku A pkt I do dyrektywy 90/425/EWG (Dz. U. L 268 z 14.9.1992, s. 54).
20 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych (Dz.U. L 276 z 20.10.2010, s. 33).
21 Dyrektywa Rady 64/432/EWG z dnia 26 czerwca 1964 r. w sprawie problemów zdrowotnych zwierząt wpływających na handel wewnątrzwspólnotowy bydłem i trzodą chlewną (Dz.U. 121 z 29.7.1964, s. 1977/64).
22 Dyrektywa Rady 91/68/EWG z dnia 28 stycznia 1991 r. w sprawie wymogów zdrowotnych zwierząt regulujących handel wewnątrzwspólnotowy owcami i kozami (Dz.U. L 46 z 19.2.1991, s. 19).
23 Dyrektywa Rady 2009/156/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie warunków zdrowotnych zwierząt, regulujących przemieszczanie i przywóz zwierząt z rodziny koniowatych z państw trzecich (Dz.U. L 192 z 23.7.2010, s. 1).
24 Dyrektywa Rady 2009/158/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie warunków zdrowotnych zwierząt, regulująca handel wewnątrzwspólnotowy i przywóz z państw trzecich drobiu i jaj wylęgowych (Dz.U. L 343 z 22.12.2009, s. 74).
25 Decyzja Komisji 2003/24/WE z dnia 30 grudnia 2002 r. dotycząca opracowania zintegrowanego skomputeryzowanego systemu weterynaryjnego (Dz.U. L 8 z 14.1.2003, s. 44).
26 Decyzja Komisji 2004/292/WE z dnia 30 marca 2004 r. w sprawie wprowadzenia systemu TRACES i zmieniająca decyzję 92/486/ EWG (Dz.U. L 94 z 31.3.2004, s. 63).
27 Decyzja Rady 92/438/EWG z dnia 13 lipca 1992 r. w sprawie komputeryzacji weterynaryjnych procedur przywozowych (Projekt SHIFT), zmieniającą dyrektywy 90/675/EWG, 91/496/EWG, 91/628/EWG i decyzję 90/424/EWG oraz uchylającą decyzję 88/192/ EWG (Dz.U. L 243 z 25.8.1992, s. 27).
28 Dyrektywa 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiająca procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz.U. L 204 z 21.7.1998, s. 37).
29 Dyrektywa Rady 77/391/EWG z dnia 17 maja 1977 r. wprowadzająca wspólnotowe środki zwalczania brucelozy, gruźlicy i białaczki bydła (Dz.U. L 145 z 13.6.1977, s. 44).
30 Dyrektywa Rady 78/52/EWG z dnia 13 grudnia 1977 r. ustanawiająca wspólnotowe kryteria w odniesieniu do krajowych planów przyspieszonego zwalczania brucelozy, gruźlicy i enzootycznej białaczki bydła (Dz.U. L 15 z 19.1.1978, s. 34).
31 Dyrektywa Rady 80/1095/EWG z dnia 11 listopada 1980 r. ustanawiająca warunki mające na celu trwałe uwolnienie terytorium Wspólnoty od klasycznego pomoru świń (Dz.U. L 325 z 1.12.1980, s. 1).
32 Dyrektywa Rady 82/894/EWG z dnia 21 grudnia 1982 r. w sprawie zgłaszania chorób zwierząt we Wspólnocie (Dz.U. L 378 z 31.12.1982, s. 58).
33 Dyrektywa Rady 88/407/EWG z dnia 14 czerwca 1988 r. ustanawiająca warunki zdrowotne zwierząt wymagane w handlu wewnątrzwspólnotowym oraz w przywozie zamrożonego nasienia bydła domowego (Dz.U. L 194 z 22.7.1988, s. 10).
34 Dyrektywa Rady 89/556/EWG z dnia 25 września 1991 r. w sprawie warunków zdrowotnych zwierząt regulujących handel wewnątrzwspólnotowy oraz przywóz z państw trzecich zarodków bydła domowego (Dz.U. L 302 z 19.10.1989, s. 1).
35 Dyrektywa Rady 90/429/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. ustanawiająca warunki sanitarne odnośnie do zwierząt mające zastosowanie w handlu wewnątrzwspólnotowym nasieniem trzody chlewnej oraz w przywozie (Dz.U. L 224 z 18.8.1990, s. 62).
36 Decyzja Rady 91/666/EWG z dnia 11 grudnia 1991 r. ustanawiająca wspólnotowe rezerwy szczepionek przeciwko pryszczycy (Dz. U. L 368 z 31.12.1991, s. 21).
37 Dyrektywa Rady 92/35/EWG z dnia 29 kwietnia 1992 r. ustanawiająca zasady kontroli i środki zwalczania afrykańskiego pomoru koni (Dz.U. L 157 z 10.6.1992, s. 19).
38 Dyrektywa Rady 92/66/EWG z dnia 14 lipca 1992 r. wprowadzająca wspólnotowe środki zwalczania rzekomego pomoru drobiu (Dz.U. L 260 z 5.9.1992, s. 1).
39 Dyrektywa Rady 92/118/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. ustanawiająca warunki zdrowotne zwierząt i zdrowia publicznego regulujące handel i przywóz do Wspólnoty produktów nieobjętych wyżej wymienionymi warunkami ustanowionymi w szczególnych zasadach wspólnotowych określonych w załączniku A pkt I do dyrektywy 89/662/EWG oraz w zakresie czynników chorobotwórczych do dyrektywy 90/425/EWG (Dz.U. L 62 z 15.3.1993, s. 49).
40 Dyrektywa Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzająca ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się do choroby pęcherzykowej świń (Dz.U. L 62 z 15.3.1993, s. 69).
41 Decyzja Rady 95/410/WE z dnia 22 czerwca 1995 r. ustanawiająca zasady badań mikrobiologicznych przez pobieranie próbek w zakładzie pochodzenia drobiu rzeźnego przeznaczonego dla Finlandii i Szwecji (Dz.U. L 243 z 11.10.1995, s. 25).
42 Dyrektywa Rady 2000/75/WE z dnia 20 listopada 2000 r. ustanawiająca przepisy szczególne dotyczące kontroli i zwalczania choroby niebieskiego języka (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 74).
43 Decyzja Rady 2000/258/WE z dnia 20 marca 2000 r. określająca specjalny instytut odpowiedzialny za ustanawianie kryteriów niezbędnych do standaryzacji testów serologicznych w monitorowaniu skuteczności szczepień przeciwko wściekliźnie (Dz.U. L 79 z 30.3.2000, s. 40).
44 Dyrektywa Rady 2001/89/WE z dnia 23 października 2001 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania klasycznego pomoru świń (Dz.U. L 316 z 1.12.2001, s. 5).
45 Dyrektywa Rady 2002/60/WE z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiająca przepisy szczególne w celu zwalczania afrykańskiego pomoru świń oraz zmieniająca dyrektywę 92/119/EWG w zakresie choroby cieszyńskiej i afrykańskiego pomoru świń (Dz.U. L 192 z 20.7.2002, s. 27).
46 Dyrektywa Rady 2002/99/WE z dnia 16 grudnia 2002 r. ustanawiająca przepisy o wymaganiach zdrowotnych dla zwierząt regulujące produkcję, przetwarzanie, dystrybucję oraz wprowadzanie produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz.U. L 18 z 23.1.2003, s. 11).
47 Dyrektywa Rady 2003/85/WE z dnia 29 września 2003 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania pryszczycy, uchylająca dyrektywę 85/511/EWG i decyzje 84/531/EWG i 91/665/EWG oraz zmieniająca dyrektywę 92/46/EWG (Dz.U. L 306 z 22.11.2003, s. 1).
48 Rozporządzenie Rady (WE) nr 21/2004 z dnia 17 grudnia 2003 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestrowania owiec i kóz oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 i dyrektywy 92/102/EWG i 64/432/EWG (Dz.U. L 5 z 9.1.2004, s. 8).
49 Dyrektywa Rady 2004/68/WE z dnia 26 kwietnia 2004 r. ustanawiająca warunki zdrowia zwierząt regulujące przywóz do oraz tranzyt przez terytorium Wspólnoty niektórych żywych zwierząt kopytnych, zmieniająca dyrektywy 90/426/EWG oraz 92/65/ EWG i uchylająca dyrektywę 72/462/EWG (Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 321).
50 Dyrektywa Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylająca dyrektywę 92/40/EWG (Dz.U. L 10 z 14.1.2006, s. 16).
51 Dyrektywa Rady 2008/71/WE z dnia 15 lipca 2008 r. w sprawie identyfikacji i rejestracji świń (Dz.U. L 213 z 8.8.2008, s. 31).
52 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 576/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie przemieszczania o charakterze niehandlowym zwierząt domowych oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 998/2003 (Dz.U. L 178 z 28.6.2013, s. 1).
53 Rozporządzenie (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 lipca 2000 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestracji bydła oraz dotyczące znakowania wołowiny i produktów z wołowiny, a także uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 820/97 (Dz.U. L 204 z 11.8.2000, s. 1).
54 Decyzja Rady 78/642/EWG z dnia 25 lipca 1978 r. w sprawie środków ochrony zdrowia w odniesieniu do Republiki Botswany (Dz. U. L 213 z 3.8.1978, s. 15).
55 Dyrektywa Rady 79/110/EWG z dnia 24 stycznia 1979 r. upoważniająca Republikę Włoską do odroczenia powiadomienia o jej krajowych planach przyspieszonego zwalczenia brucelozy i gruźlicy u bydła i ich wykonania (Dz.U. L 29 z 3.2.1979, s. 24).
56 Dyrektywa Rady 81/6/EWG z dnia 1 stycznia 1981 r. upoważniająca Republikę Grecką do zgłoszenia jej krajowych planów przyspieszonego zwalczenia brucelozy i gruźlicy u bydła i ich wykonania (Dz.U. L 14 z 16.1.1981, s. 22).
57 Decyzja Rady 89/455/EWG z dnia 24 lipca 1989 r. wprowadzająca wspólnotowe środki w celu ustanowienia projektów pilotażowych w zakresie kontroli wścieklizny w celu jej zwalczenia lub zapobieżenia jej (Dz.U. L 223 z 2.8.1989, s. 19).
58 Dyrektywy Rady 90/423/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. zmieniająca dyrektywę 85/511/EWG wprowadzającą wspólnotowe środki zwalczania pryszczycy, dyrektywę 64/432/EWG w sprawie problemów zdrowotnych zwierząt wpływających na handel wewnątrzwspólnotowy bydłem i trzodą chlewną oraz dyrektywę 72/462/EWG w sprawie problemów zdrowotnych i inspekcji weterynaryjnej przed przywozem z państw trzecich bydła, trzody chlewnej i świeżego mięsa (Dz.U. L 224 z 18.8.1990, s. 13).
59 Decyzja Rady 90/678/EWG z dnia 13 grudnia 1990 uznająca pewne części terytorium Wspólnoty za oficjalnie wolne od klasycznego pomoru świń lub wolne od klasycznego pomoru świń (Dz.U. L 373 z 31.12.1990, s. 29).
60 Dyrektywa Rady 92/36/EWG z dnia 29 kwietnia 1992 r. zmieniająca, ze względu na afrykański pomór koni, dyrektywę 90/426/ EWG w sprawie warunków zdrowotnych zwierząt, regulujących przemieszczanie i przywóz zwierząt z rodziny koniowatych z państw trzecich (Dz.U. L 157 z 10.6.1992, s. 28).
61 Dyrektywa Rady 98/99/WE z dnia 14 grudnia 1998 r. zmieniająca dyrektywę 97/12/WE, zmieniającą i uaktualniającą dyrektywę 64/432/EWG w sprawie problemów zdrowotnych zwierząt, wpływających na wewnątrzwspólnotowy handel bydłem i trzodą chlewną (Dz.U. L 358 z 31.12.1998, s. 107).
* Data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
62 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
63 Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 55).
64 Rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi (Dz.U. L 61 z 3.3.1997, s. 1).
* Data wejścia w życie podstawowego aktu ustawodawczego lub inna data wyznaczona przez prawodawcę
65 Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).
66 Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1).
* Jeden rok od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia.
* Data rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia.
* Decyzja Komisji 2003/644/WE z dnia 8 września 2003 r. ustanawiająca dodatkowe gwarancje dotyczące salmonelli przy przesyłkach drobiu hodowlanego i jednodniowych kurcząt do Finlandii i Szwecji w celu włączenia ich do stad drobiu hodowlanego lub stad drobiu użytkowego. (Dz.U. L 228 z 12.9.2003, s. 29).
** Decyzja Komisji 2004/235/WE ustanawiająca dodatkowe gwarancje dotyczące salmonelli przy przesyłkach kur niosek do Finlandii i Szwecji (Dz.U. L 72 z 11.3.2004, s. 86).".
* 24 miesiące przed datą rozpoczęcia stosowania, o której mowa w art. 283.
* 24 miesiące przed datą rozpoczęcia stosowania, o której mowa w art. 283.
* 24 miesiące przed datą rozpoczęcia stosowania, o której mowa w art. 283.
** 10 lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia
* Data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia (rozporządzenia zmieniającego).
* Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).
** Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz. U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).".
67 Dyrektywa Rady z dnia 21 listopada 1989 r. w sprawie wzajemnej pomocy między władzami administracyjnymi Państw Członkowskich i współpracy między Państwami Członkowskimi a Komisją w celu zapewnienia prawidłowego stosowania ustawodawstwa dotyczącego spraw weterynaryjnych i zootechnicznych (Dz.U. L 351 z 2.12.1989, s. 34).
68 Dyrektywa Rady 96/93/WE z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie certyfikacji zwierząt i produktów zwierzęcych (Dz.U. L 13 z 16.1.1997, s. 28).
* Pięć lat od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia.
** Pięć lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.