Szkolenia z zakresu oceny materiału siewnego, wymagania do wykonywania tej oceny oraz nadzór i kontrola pracy podmiotów dokonujących tej oceny.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ¹

z dnia 25 stycznia 2019 r.

w sprawie szkoleń z zakresu oceny materiału siewnego, wymagań do wykonywania tej oceny oraz nadzoru i kontroli pracy podmiotów dokonujących tej oceny ²

Na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2017 r. poz. 633 oraz z 2018 r. poz. 650) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) warunki lokalowe oraz wyposażenie techniczne niezbędne do wykonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego oraz uzyskania akredytacji w tym zakresie;

2) sprzęt wymagany do pobierania prób materiału siewnego;

3) 3  szczegółowe warunki kadrowe, organizacyjne i techniczne, jakie powinny spełniać jednostki organizacyjne upoważnione przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, zwanego dalej "wojewódzkim inspektorem", właściwego ze względu na siedzibę tych jednostek albo Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, zwanego dalej "Głównym Inspektorem", do przeprowadzania szkoleń, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 3 i art. 79 ust. 3 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, zwane dalej "ośrodkami szkoleniowymi";

4) programy szkolenia, o którym mowa w art. 75 ust. 1 pkt 3 i art. 79 ust. 3 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, zwanej dalej "ustawą o nasiennictwie";

5) warunki i sposób przeprowadzania egzaminu kończącego szkolenie, o którym mowa w art. 75 ust. 1 pkt 3 ustawy o nasiennictwie, zwane dalej "szkoleniem podstawowym", oraz sposób przechowywania dokumentacji w tym zakresie;

6) wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia podstawowego;

7) minimalną liczbę wykonanych ocen oraz minimalną liczbę pobranych prób w określonym czasie;

8) zakres oraz sposób wykonywania nadzoru nad:

a) 4  upoważnionymi przez wojewódzkiego inspektora pracownikami wojewódzkiego inspektoratu ochrony roślin i nasiennictwa do dokonywania oceny polowej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, zwanymi dalej "urzędowymi kwalifikatorami",

b) 5  osobami fizycznymi, które uzyskały akredytację wojewódzkiego inspektora do dokonywania oceny polowej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych kategorii kwalifikowany, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka, zwanymi dalej "akredytowanymi kwalifikatorami",

c) 6  upoważnionymi przez wojewódzkiego inspektora pracownikami wojewódzkiego inspektoratu ochrony roślin i nasiennictwa do pobierania prób materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych do oceny laboratoryjnej, zwanymi dalej "urzędowymi próbobiorcami",

d) 7  osobami fizycznymi, które uzyskały akredytację wojewódzkiego inspektora w zakresie pobierania prób materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka, zwanymi dalej "akredytowanymi próbobiorcami",

e) 8  laboratoriami Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa dokonującymi oceny laboratoryjnej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, zwanymi dalej "urzędowymi laboratoriami,

f) 9  laboratoriami, które uzyskały akredytację Głównego Inspektora do oceny laboratoryjnej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka, zwanymi dalej "akredytowanymi laboratoriami";

9) zakres oraz sposób kontroli pracy podmiotów i laboratoriów wymienionych w pkt 8.

§ 2. 10  Laboratorium ubiegające się o uzyskanie akredytacji Głównego Inspektora do wykonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego oraz akredytowane laboratorium powinno:

1) składać się co najmniej z dwóch suchych i utrzymywanych w czystości pomieszczeń oraz wydzielonego archiwum prób;

2) być oświetlone światłem naturalnym lub sztucznym, zapewniającym właściwe warunki wykonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego;

3) być wyposażone w:

a) instalację elektryczną i wodno-kanalizacyjną,

b) podstawowy sprzęt laboratoryjny, w szczególności w:

– mechaniczny rozdzielacz do nasion,

– wagę laboratoryjną o dokładności ważenia 0,01 g i nośności 1,5-2,0 kg,

– wagę analityczną o dokładności ważenia 0,0001 g,

– mikroskop stereoskopowy lub lupę o co najmniej dziesięciokrotnym powiększeniu,

– sprzęt do pomiaru temperatury,

– drobny sprzęt, w szczególności pęsety, igły preparacyjne, lancety, lupy, tacki, szalki, kuwety, naczynka wagowe, eksykatory, szufelki i łopatki.

§ 3. 11  Laboratorium ubiegające się o uzyskanie akredytacji Głównego Inspektora do wykonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego oraz akredytowane laboratorium powinno być wyposażone ponadto:

1) w przypadku oceny materiału siewnego roślin zbożowych w:

a) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5-10°C (±2°C),

b) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymywania stałej temperatury 20°C (±2°C) lub możliwością regulacji w przedziale 20-30°C (±2°C),

c) śrutownik laboratoryjny z kompletem sit do jego kalibracji,

d) suszarkę laboratoryjną o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 100-200°C (±1°C):

2) w przypadku oceny materiału siewnego roślin pastewnych w:

a) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymywania stałej temperatury 20°C (±2°C) lub możliwością regulacji temperatury w przedziale 10-30°C (±2°C) oraz z regulowanym systemem oświetlenia lub kiełkownik Jacobsena,

b) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5-10°C (±2°C),

c) dmuchawę laboratoryjną wraz z próbkami kalibrażowymi - w przypadku oceny traw; dmuchawa laboratoryjna przed użyciem podlega kalibracji, która jest ważna nie dłużej niż 10 dni,

d) 12  sprzęt i aparaturę do wykonywania badań mikrobiologicznych umożliwiających przeprowadzenie badań zdrowotności - w przypadku oceny lucerny siewnej;

3) w przypadku oceny materiału siewnego roślin oleistych i włóknistych w:

a) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymywania stałej temperatury 20°C (±2°C) lub możliwością regulacji temperatury w przedziale 20-30°C (±2°C) oraz z regulowanym systemem oświetlenia lub kiełkownik Jacobsena,

b) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5-10°C,

c) 13  sprzęt i aparaturę do wykonywania badań mikrobiologicznych umożliwiających przeprowadzenie badań zdrowotności - w przypadku oceny lnu zwyczajnego, soi oraz słonecznika;

4) w przypadku oceny materiału siewnego buraka pastewnego i cukrowego w:

a) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymania stałej temperatury w przedziale 15-30°C (±2°C),

b) płuczkę do nasion,

c) suszarkę lub bibułę do suszenia nasion po płukaniu,

d) suszarkę laboratoryjną o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 100-200°C (±1°C);

5) w przypadku oceny materiału siewnego roślin warzywnych w:

a) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością regulacji temperatury w przedziale 15-30°C (±2°C) oraz z regulowanym systemem oświetlenia lub kiełkownik Jacobsena,

b) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5-15°C,

c) 14  sprzęt i aparaturę do wykonywania badań mikrobiologicznych umożliwiających przeprowadzenie badań zdrowotności - w przypadku oceny cebuli, pora, papryki, fasoli wielokwiatowej, fasoli zwykłej tycznej i karłowej, grochu siewnego cukrowego i łuskowego, pomidora oraz bobu;

6) w przypadku oceny materiału szkółkarskiego - w sprzęt i aparaturę do wykonywania badań laboratoryjnych, w szczególności testu ELISA i testów biologicznych materiału szkółkarskiego, umożliwiających uzyskiwanie poprawnych i powtarzalnych wyników tych badań;

7) w przypadku oceny sadzeniaków ziemniaka:

a) w przypadku wykonywania oceny w próbie oczkowej, w szczególności w:

– pomieszczenie do przechowywania prób bulw ziemniaka,

– noże łyżeczkowe do wycinania oczek z bulw,

– pojemniki do traktowania wycinków regulatorami wzrostu,

– ciemne pomieszczenie do podkiełkowania wycinków,

– szklarnię oraz podłoże do wyprowadzania roślin w próbie oczkowej,

– drobny sprzęt laboratoryjny,

b) w przypadku wykonywania oceny testem ELISA w:

– praskę do wyciskania soku z liści,

– aparaturę i odczynniki do wykonywania testu ELISA, w tym destylarkę lub demineralizator do wody, cieplarkę, płytki, kolorymetr co najmniej optyczny, odczynniki, przeciwciała i roztwory buforowe dla oznaczanych wirusów.

§  4. 

1. W skład akredytowanego laboratorium, w którym dokonuje się oceny materiału szkółkarskiego, mogą ponadto wchodzić pomieszczenia do oddzielnego przechowywania materiału szkółkarskiego roślin poddanych ocenie (zdrowych) oraz materiału szkółkarskiego roślin poddawanych ocenie, szklarnie oraz pole badawcze.

2. Szklarnie, o których mowa w ust. 1, powinny być:

1) oświetlone światłem naturalnym lub sztucznym o natężeniu zapewniającym właściwe warunki wykonywania oceny materiału szkółkarskiego;

2) wyposażone w instalację grzewczą i wentylacyjną.

3. Pomieszczenia do oddzielnego przechowywania materiału szkółkarskiego, o których mowa w ust. 1, powinny być zabezpieczone siatką uniemożliwiającą przedostawanie się owadów.

4. Pole badawcze, o którym mowa w ust. 1, powinno być ogrodzone oraz uprawiane w sposób zabezpieczający je przed przenoszeniem chorób i szkodników.

§  5. 

1. Do pobierania prób materiału siewnego stosuje się sprzęt dopuszczony przez Międzynarodowe Przepisy Oceny Nasion ISTA o parametrach dostosowanych do rodzaju materiału siewnego, z którego są pobierane próby do oceny laboratoryjnej, w szczególności:

1) próbobierz Nobbego:

a) typu A o średnicy 10 mm, mający zastosowanie do koniczyn i gatunków o podobnej wielkości nasion,

b) typu B o średnicy 14 mm, mający zastosowanie do pszenicy i gatunków o podobnej wielkości nasion,

c) typu C o średnicy 20 mm, mający zastosowanie do grochu i gatunków o podobnej wielkości nasion;

2) próbobierz laskowy przeznaczony do pobierania prób materiału siewnego znajdującego się w opakowaniach typu big-bag lub kontenerach:

a) o średnicy wewnętrznej cylindra nie mniejszej niż 25 mm oraz otworach szczelinowych na całej długości roboczej cylindra,

b) o poprzecznych przegrodach między otworami szczelinowymi - w przypadku pionowego stosowania,

c) spiralny, bez przegród poprzecznych do pobierania prób nasion mniejszych niż ziarniaki pszenicy znajdujących się w opakowaniach typu big-bag do stosowania pionowego

- o długości zapewniającej, że będzie sięgał dna opakowania - w przypadku pionowego stosowania albo przeciwległego boku opakowania - w przypadku poziomego lub ukośnego stosowania;

3) rozdzielacz wielokanalikowy (glebowy) o wielkości dostosowanej do wielkości pobieranej próby ogólnej, mający nie mniej niż 18 kanalików.

2. Jeżeli próbobierz laskowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie sięga dna opakowania, opakowanie dzieli się na mniejsze opakowania.

§  6. 

1. Ośrodek szkoleniowy powinien zapewnić bazę dydaktyczną o infrastrukturze dostosowanej do liczby uczestników oraz zakresu prowadzonego szkolenia, w tym:

1) sale wykładowe;

2) środki dydaktyczne, w szczególności pomoce audiowizualne, takie jak: prezentacje multimedialne, filmy szkoleniowe, przeźrocza;

3) materiały szkoleniowe;

4) miejsca do prowadzenia zajęć praktycznych, w tym:

a) plantacje nasienne poszczególnych grup roślin uprawnych - do prowadzenia szkolenia w zakresie oceny polowej materiału siewnego oraz pobierania prób sadzeniaków ziemniaka do oceny weryfikacyjnej,

b) magazyny z materiałem siewnym przechowywanym w różnych opakowaniach wraz z wyposażeniem do pobierania prób - do prowadzenia szkolenia w zakresie pobierania prób materiału siewnego,

c) pomieszczenia wyposażone, w zależności od rodzaju materiału siewnego poddanego ocenie, w materiały, sprzęt i aparaturę, określone w § 3 - do prowadzenia szkolenia w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych,

d) pomieszczenia wyposażone w stoły sortownicze, wagi magazynowe o dokładności ważenia co najmniej 5 g i nośności nie mniejszej niż 10 kg oraz w plandeki uniemożliwiające osiewanie się gleby i innych drobnych zanieczyszczeń, pojemniki umożliwiające zważenie wysortowanych bulw ziemniaka i zanieczyszczeń, termometry, kalibrownice o kwadratowych oczkach, noże, stół do sporządzania dokumentacji oraz standardowe bulwy ziemniaka z wadami podlegające ocenie lub kolorowe plansze przedstawiające te wady wraz ze szczegółowym ich opisem - do prowadzenia szkolenia w zakresie oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka.

2. W celu przeprowadzenia szkolenia w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. d, oraz egzaminu praktycznego, o którym w mowa w § 9 ust. 4 pkt 5, ośrodek szkoleniowy powinien zapewnić dostęp do odpowiedniej ilości bulw ziemniaka.

§ 7. Ośrodek szkoleniowy powinien zapewnić prowadzenie szkoleń przez osoby, które ukończyły studia wyższe na kierunku rolnictwo, ogrodnictwo lub biologia lub studia wyższe, dla których program kształcenia lub zakres kształcenia obejmował treści związane z hodowlą roślin, uprawą roślin, ochroną roślin lub oceną laboratoryjną, w wymiarze łącznym co najmniej 120 godzin, lub studia podyplomowe w tym zakresie oraz posiadają co najmniej 2-letnie doświadczenie zawodowe w zakresie objętym szkoleniem.

§ 8. Program szkolenia podstawowego oraz szkolenia doskonalącego w zakresie:

1) oceny polowej materiału siewnego jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

2) pobierania prób materiału siewnego jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

3) oceny polowej i pobierania prób materiału szkółkarskiego jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

4) wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

5) oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

§  9. 

1. Egzamin kończący szkolenie podstawowe obejmuje części teoretyczną i praktyczną.

2. Część teoretyczna jest przeprowadzana w formie pisemnego testu.

3. Zaliczenie części teoretycznej następuje po udzieleniu przez osobę przystępującą do egzaminu nie mniej niż 75% poprawnych odpowiedzi.

4. Część praktyczna, w zależności od zakresu przeprowadzonego szkolenia, polega odpowiednio na:

1) samodzielnym dokonaniu przez osobę przystępującą do egzaminu dwóch ocen polowych materiału siewnego (po jednej dla każdej metody), zgodnie z metodami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 51 pkt 4 ustawy o nasiennictwie;

2) rozpoznaniu przez osobę przystępującą do egzaminu materiału siewnego danego gatunku oraz pobraniu prób z pięciu partii materiału siewnego znajdujących się nie mniej niż w 3 typach opakowań;

3) pobraniu przez osobę przystępującą do egzaminu próby do oceny weryfikacyjnej z jednej plantacji;

4) przeprowadzeniu przez osobę przystępującą do egzaminu analiz pięciu prób testowych materiału siewnego zgodnie z metodyką określoną przez Międzynarodowy Związek Oceny Nasion (ISTA) oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 pkt 3 ustawy o nasiennictwie, zwanymi dalej "wymaganiami szczegółowymi";

5) samodzielnym dokonaniu przez osobę przystępującą do egzaminu oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka dwóch partii, zgodnie z metodami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 51 pkt 4 ustawy o nasiennictwie oraz wymaganiami szczegółowymi.

5. Zaliczenie części praktycznej następuje po poprawnym dokonaniu przez osobę przystępującą do egzaminu czynności, o których mowa w ust. 4.

§ 10. Wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia podstawowego jest określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

§  11. 

1. Minimalna liczba wykonanych ocen laboratoryjnych materiału siewnego poszczególnych grup roślin w okresie roku wynosi nie mniej niż:

1) 25 prób materiału siewnego roślin zbożowych;

2) po 15 prób materiału siewnego pozostałych grup roślin.

2. Minimalna liczba wykonanych ocen polowych materiału siewnego w okresie roku wynosi w przypadku:

1) roślin rolniczych - nie mniej niż 300 ha lub 10 plantacji;

2) roślin warzywnych - nie mniej niż 20 ha lub 5 plantacji;

3) materiału szkółkarskiego - nie mniej niż u 3 dostawców.

3. Minimalna liczba pobranych prób materiału siewnego w okresie roku wynosi nie mniej niż:

1) 15 prób do oceny laboratoryjnej lub oceny tożsamości i czystości odmianowej - w przypadku materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka;

2) 10 prób do oceny weryfikacyjnej - w przypadku sadzeniaków ziemniaka.

4. Minimalna liczba partii sadzeniaków ziemniaka, na których przeprowadzono ocenę cech zewnętrznych w okresie roku, wynosi nie mniej niż 10.

§ 12. 15  W ramach nadzoru nad pracą urzędowych kwalifikatorów, akredytowanych kwalifikatorów, urzędowych próbobiorców, akredytowanych próbobiorców, akredytowanych laboratoriów i urzędowych laboratoriów odpowiednio wojewódzki inspektor albo Główny Inspektor dokonuje kontroli:

1) przestrzegania terminów dokonywania oceny materiału siewnego;

2) dokumentacji dotyczącej dokonanej oceny materiału siewnego:

a) pod względem zgodności jej sporządzenia z przepisami wydanymi na podstawie art. 51 ustawy o nasiennictwie,

b) w zakresie przestrzegania terminu przekazywania jej wojewódzkiemu inspektorowi po dokonaniu oceny;

3) stanu technicznego stosowanego sprzętu i urządzeń.

§ 13. Wojewódzki inspektor kontroluje pracę:

1) akredytowanych kwalifikatorów:

a) uczestnicząc w ocenie lub dokonując oceny kontrolnej nie mniej niż 5% ocenionych plantacji,

b) pobierając próby materiału siewnego nie mniej niż z 5% plantacji roślin obcopylnych zakwalifikowanych do oceny czystości i tożsamości odmianowej;

2) urzędowych kwalifikatorów, dokonując czynności, o których mowa w pkt 1 lit. a;

3) akredytowanych próbobiorców:

a) uczestnicząc w pobieraniu prób materiału siewnego,

b) pobierając próby kontrolne nie mniej niż z 5% partii materiału siewnego zgłoszonych do oceny laboratoryjnej i porównując wyniki z próbami pobranymi przez akredytowanego próbobiorcę;

4) urzędowych próbobiorców, dokonując czynności, o których mowa w pkt 3 lit. a;

5) akredytowanych kwalifikatorów dokonujących oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka:

a) uczestnicząc w ocenie lub

b) dokonując oceny kontrolnej nie mniej niż 5% ocenionych partii;

6) urzędowych kwalifikatorów, dokonując czynności, o których mowa w pkt 5 lit. a.

§  14. 

1. 16  Główny Inspektor kontroluje pracę akredytowanych laboratoriów, sprawdzając wyposażenie laboratorium, stosowany sprzęt oraz stan pomieszczeń, szklarni i pola badawczego.

2. W ramach kontroli pracy akredytowanych laboratoriów poddaje się badaniu kontrolnemu co najmniej 5% duplikatów prób gatunków roślin zbożowych, nie mniej jednak niż 25 prób, a w przypadku pozostałych gatunków roślin uprawnych - 5% duplikatów prób ocenionych w kontrolowanym laboratorium.

3. Duplikaty prób, o których mowa w ust. 2, przechowuje się przez rok od dnia wystawienia świadectwa lub sporządzenia informacji.

4. Kontrola pracy akredytowanych laboratoriów obejmuje również kontrolę pracy analityków nasiennych, w tym:

1) kierownika laboratorium w zakresie:

a) organizacji pracy laboratorium,

b) prawidłowości wystawiania świadectw i sporządzania informacji,

c) prowadzenia ewidencji prób przyjętych do oceny laboratoryjnej oraz przebiegu i wyników analiz,

d) przechowywania protokołów pobrania prób i kopii wystawionych świadectw lub sporządzonych informacji;

2) pozostałych analityków nasiennych w zakresie:

a) prawidłowości wykonywania czynności związanych z oceną laboratoryjną materiału siewnego,

b) prowadzenia zapisów dotyczących przebiegu i wyników poszczególnych analiz.

5. 17  W ramach kontroli pracy akredytowanych laboratoriów sprawdza się prawidłowość wykonywania przez laboratorium analiz prób testowych materiału siewnego przekazanych przez laboratorium wskazane przez Głównego Inspektora.

6. Do kontroli pracy urzędowych laboratoriów przepisy ust. 1 i 5 stosuje się odpowiednio.

§  15. 

1. Z kontroli pracy urzędowych kwalifikatorów, akredytowanych kwalifikatorów, urzędowych próbobiorców i akredytowanych próbobiorców sporządza się notatkę służbową, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości - protokół kontroli.

2. Z kontroli pracy urzędowych i akredytowanych laboratoriów sporządza się protokół kontroli.

§ 16. Kontrole pracy urzędowych kwalifikatorów, akredytowanych kwalifikatorów, urzędowych próbobiorców i akredytowanych próbobiorców przeprowadza się w każdym sezonie produkcji, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

§ 17. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem § 6 ust. 1 pkt 4 lit. d i ust. 2 oraz § 8 pkt 5, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. ¹⁸

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1  ¹⁹  

Program szkolenia podstawowego w zakresie oceny polowej poszczególnych grup roślin uprawnych

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  2  ²⁰  

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE POBIERANIA PRÓB MATERIAŁU SIEWNEGO

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  3  ²¹  

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OCENY POLOWEJ I POBIERANIA PRÓB MATERIAŁU SZKÓŁKARSKIEGO

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  4  ²²  

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE WYKONYWANIA BADAŃ LABORATORYJNYCH PRZEZ ANALITYKÓW NASIENNYCH

I. 

Część ogólna

1. Program szkolenia dotyczy:

1) roślin zbożowych;

2) roślin pastewnych, w tym:

a) bobowatych grubonasiennych,

b) bobowatych drobnonasiennych,

c) wiechlinowatych (traw),

d) innych gatunków roślin;

3) roślin oleistych i włóknistych;

4) buraka cukrowego i pastewnego;

5) roślin warzywnych.

2. Program szkolenia obejmuje zagadnienia z zakresu:

1) przepisów dotyczących nasiennictwa;

2) biologii roślin uprawnych i chwastów charakterystycznych dla danej grupy roślin;

3) sposobu dokumentowania przebiegu analiz oraz prowadzenia dokumentacji laboratoryjnej;

4) wykonywania oceny laboratoryjnej zgodnie z metodyką określoną przez Międzynarodowy Związek Oceny Nasion (ISTA);

5) sposobu korzystania ze sprzętu i aparatury laboratoryjnej.

II. 

Część szczegółowa

A. 

Program szkolenia podstawowego dla analityków nasiennych

1. Zakres wykonywania badań laboratoryjnych materiału siewnego (czas trwania - 15 godzin) obejmuje:

1) wybrane zagadnienia z przepisów dotyczących nasiennictwa w zakresie oceny laboratoryjnej materiału siewnego;

2) prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej oraz wydawanie świadectw lub informacji po zakończeniu oceny laboratoryjnej materiału siewnego;

3) wybrane zagadnienia z botaniki, w szczególności:

a) budowę nasion roślin uprawnych i chwastów,

b) charakterystyczne organizmy szkodliwe dla danej grupy roślin uprawnych,

c) budowę morfologiczną roślin jednoliściennych i dwuliściennych;

4) metody oceny laboratoryjnej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków;

5) sposób postępowania ze sprzętem i aparaturą laboratoryjną, w szczególności prowadzenie zapisów przebiegu temperatur, kalibrację wag, rozdzielaczy;

6) wykonanie analiz czystości i oceny zdolności kiełkowania oraz innych oznaczeń zgodnie z wymaganiami szczegółowymi.

2. Zakres szkolenia praktycznego dotyczącego wykonywania badań laboratoryjnych materiału siewnego:

1) roślin zbożowych obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków zbóż, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 1,5 godziny),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej oraz zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- dodatkowe badania wykonywane na nasionach czystych (wielokrotne jednostki nasienne, masa 1000 nasion),

- zasady obliczeń,

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków, w tym identyfikację owsa głuchego i fatuoidów homo- i heterozygotycznych (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),

e) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

f) oznaczanie wilgotności (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny), w tym:

- naważanie,

- śrutowanie,

- ważenie,

- obliczanie,

g) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

2) roślin pastewnych - bobowatych grubonasiennych obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków roślin, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 1,5 godziny),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej i zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- zasady obliczeń,

- dodatkowe badania wykonywane na nasionach czystych (masa 1000 nasion),

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),

e) oznaczanie zawartości nasion gorzkich w łubinach (czas trwania - nie mniej niż 1 godzina),

f) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

g) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

3) roślin pastewnych - bobowatych drobnonasiennych obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków roślin, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 3 godziny),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej oraz zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- zasady obliczeń,

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania - nie mniej niż 7 godzin),

e) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 7 godzin), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

g) oznaczanie zdrowotności nasion (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny);

f) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

4) roślin pastewnych - wiechlinowatych (traw) obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków roślin, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 7 godzin),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej oraz zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- zasady obliczeń,

d) kalibrację i stosowanie dmuchawy (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny),

e) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),

f) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

g) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

5) roślin pastewnych - innych gatunków obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków roślin, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 3 godziny),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej oraz zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- zasady obliczeń,

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),

e) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

f) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

6) buraka cukrowego i pastewnego obejmuje:

a) definicje nasion czystych dla nasion i nasion otoczkowanych (czas trwania - nie mniej niż 1 godzina), ,

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej i zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny), w tym:

- podział na frakcje - nasiona i otoczki,

- rodzaje zanieczyszczeń organicznych,

- zasady obliczeń,

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin zgodnie z wymaganiami szczegółowymi (czas trwania - nie mniej niż 1 godzina),

e) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 6 godzin), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- odliczanie nasion,

- płukanie i suszenie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

f) oznaczanie wilgotności (czas trwania - nie mniej niż 1 godzina), w tym:

- naważanie,

- ważenie,

- wykonywanie obliczania,

g) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

7) roślin oleistych i włóknistych obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej oraz zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 3 godziny), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- zasady obliczeń,

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),

e) oznaczanie zdrowotności nasion (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny),

f) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 5 godzin), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

g) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny);

8) roślin warzywnych obejmuje:

a) rozróżnianie gatunków, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż 3 godziny),

b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej i zasady ważenia próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

c) zasady wykonywania analizy czystości (czas trwania - nie mniej niż 3,5 godziny), w tym:

- podział na frakcje,

- rodzaje zanieczyszczeń,

- zasady obliczeń,

d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

e) ocenę zdolności kiełkowania nasion (czas trwania - nie mniej niż 7 godzin), w tym:

- podłoże i warunki kiełkowania,

- przerywanie spoczynku,

- odliczanie nasion,

- wysiew nasion,

- klasyfikację siewek,

- wykonanie obliczenia,

f) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),

g) oznaczanie zdrowotności nasion (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny).

B. 

Program szkolenia podstawowego dla analityków nasiennych, którzy ubiegają się o akredytację w zakresie badań laboratoryjnych materiału siewnego innej grupy roślin

1. Zakres szkolenia w zakresie badań laboratoryjnych materiału siewnego:

1) wybrane zagadnienia z przepisów dotyczących nasiennictwa w zakresie oceny laboratoryjnej materiału siewnego;

2) prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej oraz wydawanie świadectw lub informacji po zakończeniu oceny laboratoryjnej materiału siewnego;

3) metody oceny laboratoryjnej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków.

2. Czas trwania szkolenia, o którym mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 6 godzin.

3. Zakres szkolenia praktycznego w zakresie oceny laboratoryjnej materiału siewnego obejmuje wymagania określone w lit. A ust. 2 dla wybranej grupy roślin.

C. 

Program szkolenia doskonalącego dla analityków nasiennych

1. Zakres szkolenia w zakresie badań laboratoryjnych materiału siewnego:

1) wybrane zagadnienia z przepisów dotyczących nasiennictwa w zakresie oceny laboratoryjnej materiału siewnego oraz omówienie nieprawidłowości stwierdzonych w poprzednim sezonie oceny;

2) prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej oraz wydawanie świadectw lub informacji po zakończeniu oceny laboratoryjnej materiału siewnego;

3) metody oceny laboratoryjnej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków;

4) wykonanie oznaczenia co najmniej jednego parametru jakościowego określonego w wymaganiach szczegółowych w zakresie jakości materiału siewnego.

2. Czas trwania szkolenia, o którym mowa w ust. 1, wynosi nie więcej niż 5 godzin.

ZAŁĄCZNIK Nr  5  ²³  

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OCENY CECH ZEWNĘTRZNYCH SADZENIAKÓW ZIEMNIAKA

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  6  ²⁴  

ZAŚWIADCZENIE.../.....(numer w danym roku)

grafika

1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 1250).

2 Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża:

1) dyrektywę Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, str. 2298, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 55);

2) dyrektywę Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, str. 2309, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 66);

3) dyrektywę Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 12, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 292);

4) dyrektywę Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 33, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 313);

5) dyrektywę Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 74, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 354).

3 § 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

4 § 1 pkt 8 lit. a zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

5 § 1 pkt 8 lit. b zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

6 § 1 pkt 8 lit. c zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

7 § 1 pkt 8 lit. d zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

8 § 1 pkt 8 lit. e zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret drugie rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

9 § 1 pkt 8 lit. f zmieniona przez § 1 pkt 1 lit. b tiret drugie rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

10 § 2 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

11 § 3 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

12 § 3 pkt 2 lit. d dodana przez § 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

13 § 3 pkt 3 lit. c zmieniona przez § 1 pkt 3 lit. c rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

14 § 3 pkt 5 lit. c dodana przez § 1 pkt 3 lit. d rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

15 § 12 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

16 § 14 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

17 § 14 ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. b rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

18 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 maja 2014 r. w sprawie szkoleń z zakresu oceny materiału siewnego, wymagań do wykonywania tej oceny oraz nadzoru i kontroli pracy podmiotów dokonujących tej oceny (Dz. U. poz. 697), które na podstawie art. 10 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin (Dz. U. poz. 2246) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

19 Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

20 Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

21 Załącznik nr 3 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

22 Załącznik nr 4 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

23 Załącznik nr 5 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

24 Załącznik nr 6 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 19 maja 2020 r. (Dz.U.2020.978) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.

• Identyfikator: Dz.U.2019.359
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Szkolenia z zakresu oceny materiału siewnego, wymagania do wykonywania tej oceny oraz nadzór i kontrola pracy podmiotów dokonujących tej oceny.
• Data aktu: 25/01/2019
• Data ogłoszenia: 25/02/2019
• Data wejścia w życie: 12/03/2019, 26/05/2019