Zasady ogólne
Ustawa określa zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Wybory są powszechne; prawo wybierania ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
Nie mają prawa wybierania osoby:
Wybory są równe; wyborcy biorą udział w wyborach na równych zasadach.
Wybory są bezpośrednie; wyborcy wybierają Prezydenta Rzeczypospolitej bezpośrednio.
Wyborca może głosować osobiście lub przez pełnomocnika.
Wybory odbywają się w tajnym głosowaniu; w lokalu wyborczym muszą znajdować się miejsca zapewniające tajność głosowania; kartę do głosowania wrzuca się do opieczętowanej urny wyborczej.
Komisje wyborcze
Wybory przeprowadzają:
Do zadań okręgowej komisji wyborczej, na obszarze należącym do jej właściwości terytorialnej, należy:
(uchylony).
Do zadań obwodowych komisji wyborczych należy:
(uchylony).
Państwowa Komisja Wyborcza ustala regulaminy okręgowych i obwodowych komisji wyborczych, określając w nich w szczególności tryb pracy komisji i sposób wykonywania zadań.
Państwowa Komisja Wyborcza ustala:
na zasadach i w wysokości określonych przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej.
Zmiany i uzupełnienia w składzie obwodowej komisji wyborczej następują w trybie przepisów o jej powołaniu.
Okręgowe i obwodowe komisje wyborcze rozwiązuje Państwowa Komisja Wyborcza po wykonaniu ich ustawowych zadań.
Obwody głosowania
Lokale obwodowych komisji wyborczych dostosowane do potrzeb wyborców niepełnosprawnych zapewnia wójt (burmistrz, prezydent miasta). Do lokali tych stosuje się przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 oraz z 2009 r. Nr 119, poz. 999).
Spis wyborców
(uchylony).
Minister właściwy do spraw administracji publicznej, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzenia spisu wyborców, ustalając wzór spisu, metody jego aktualizacji z uwzględnieniem ponownego głosowania, wzory wykazów osób przebywających w szpitalach, zakładach opieki społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, w których utworzono obwody głosowania, wzór zawiadomienia o dopisaniu wyborcy do spisu w innym obwodzie głosowania, wzory oraz sposób wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania.
Osoby pozbawione prawa wybierania wykreśla się ze spisu wyborców.
O dopisaniu do spisu wyborców osób, o których mowa w art. 31 ust. 1 i art. 32 ust. 1 i 2, zawiadamia się urząd gminy właściwy ze względu na miejsce ich stałego zamieszkania.
Organ, który sporządził spis wyborców, skreśla ze spisu osoby:
Obwodowa komisja wyborcza dopisuje w dniu głosowania do spisu wyborców:
Zgłaszanie kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej
Na wniosek komitetu odpowiednie organy mają obowiązek wydać decyzję o nadaniu numeru REGON i NIP, najpóźniej do końca drugiego dnia roboczego następującego po dniu zgłoszenia wniosku o nadanie numeru.
(uchylony).
Państwowa Komisja Wyborcza informację o utworzonym komitecie ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" oraz podaje do publicznej wiadomości w prasie o zasięgu ogólnopolskim.
"Udzielam poparcia kandydatowi na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ........................ [imię (imiona) i nazwisko kandydata] w wyborach przypadających w ........... roku.".
Państwowa Komisja Wyborcza skreśla z listy kandydatów tych kandydatów, którzy wycofali zgodę na kandydowanie, zmarli lub utracili prawo wybieralności. Informację o skreśleniu Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej.
Karta do głosowania
Państwowa Komisja Wyborcza, po sporządzeniu listy kandydatów, zarządza wydrukowanie potrzebnej liczby kart do głosowania i wspólnie z okręgowymi komisjami wyborczymi zapewnia dostarczenie ich obwodowym komisjom wyborczym.
Jeżeli po wydrukowaniu kart do głosowania Państwowa Komisja Wyborcza skreśli z listy kandydatów nazwisko kandydata z przyczyn, o których mowa w art. 44, nazwisko tego kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do głosowania. Informację o skreśleniu oraz o warunkach decydujących o ważności głosu oddanego na takiej karcie podaje się do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia i zapewnia jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu głosowania.
Sposób sporządzania i przekazania kart do głosowania dla obwodów głosowania utworzonych na polskich statkach morskich oraz za granicą ustala Państwowa Komisja Wyborcza, po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej oraz ministrem właściwym do spraw zagranicznych.
Głosowanie
Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania w sprawie sporządzenia aktu pełnomocnictwa do głosowania, wzory: wniosku o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania, zgody na przyjęcie pełnomocnictwa do głosowania i aktu pełnomocnictwa do głosowania, a także wzór i sposób prowadzenia oraz aktualizacji wykazu sporządzonych aktów pełnomocnictwa do głosowania, tak aby zapewnić sprawność i rzetelność postępowania oraz wiarygodność aktu pełnomocnictwa.
Wyborca osobiście oddaje głos na jednego z kandydatów, którego nazwisko znajduje się na karcie do głosowania, przez postawienie w kratce z lewej strony obok jego nazwiska znaku "x".
Wyborca wrzuca kartę do urny wyborczej znajdującej się w dostępnym i widocznym miejscu lokalu wyborczego.
Osoby niepełnosprawne mogą korzystać przy głosowaniu z pomocy innych osób niebędących członkami obwodowej komisji wyborczej i mężami zaufania kandydatów.
Osobom uzbrojonym zakazany jest wstęp do lokalu wyborczego.
Obwodowa komisja wyborcza może zarządzić wcześniejsze zakończenie głosowania, jeżeli wszyscy wyborcy wpisani do spisu wyborców oddali swe głosy. O zarządzeniu zakończenia głosowania przewodniczący obwodowej komisji wyborczej niezwłocznie zawiadamia okręgową komisję wyborczą.
Ustalenie wyników głosowania
Niezwłocznie po sporządzeniu protokołu obwodowa komisja wyborcza podaje do wiadomości publicznej wyniki głosowania, o których mowa w art. 61 ust. 1.
Państwowa Komisja Wyborcza określa zasady i sposób wykorzystania elektronicznego systemu przesyłania i przetwarzania danych o wynikach głosowania i wynikach wyborów.
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określa, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów.
Ustalenie wyników głosowania i wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej
Państwowa Komisja Wyborcza podaje do publicznej wiadomości zbiorcze wyniki głosowania, o których mowa w art. 66c ust. 1, ustalone przez okręgową komisję wyborczą.
Niezwłocznie po otrzymaniu i sprawdzeniu protokołów od wszystkich okręgowych komisji wyborczych Państwowa Komisja Wyborcza ustala wyniki głosowania na kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej i sporządza protokół głosowania.
Państwowa Komisja Wyborcza składa Sądowi Najwyższemu sprawozdanie z wyborów.
Ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej
Kampania wyborcza
Na 24 godziny przed dniem głosowania aż do zakończenia głosowania zabrania się podawania do wiadomości publicznej wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów, a także wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania.
Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie po rozpoczęciu kampanii wyborczej zapewni na obszarze gminy (miasta) odpowiednią liczbę miejsc przeznaczonych na bezpłatne umieszczanie urzędowych obwieszczeń wyborczych i plakatów wszystkich komitetów oraz poda wykaz tych miejsc do wiadomości publicznej.
(uchylony).
Wykonanie uprawnień wynikających z niniejszej ustawy nie ogranicza możliwości dochodzenia przez osoby pokrzywdzone lub poszkodowane uprawnień na podstawie innych ustaw.
Finansowanie wyborów
Komitety prowadzą rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi przepisami dotyczącymi jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
Wydatki komitetu nie mogą przekroczyć 12.000.000 8 złotych.
Zabronione jest przeprowadzanie przez komitet zbiórek publicznych.
Wydatki komitetu na kampanię wyborczą prowadzoną w formach i na zasadach właściwych dla reklamy, w tym w prasie w rozumieniu przepisów prawa prasowego, nie mogą przekraczać 80 % kwoty, o której mowa w art. 84d.
(uchylony).
(uchylony).
Wszelkie wezwania i informacje pisemne dostarczane przez komitet, mające na celu pozyskanie środków na wybory, muszą zawierać informację o treści przepisów art. 85 ust. 1-3, art. 86 ust. 4 i 5, art. 87f ust. 1-4, 6, 8 i 9, art. 88f pkt 2-5 oraz art. 88g pkt 2, 2d i 2e.
- mogą zgłaszać do Państwowej Komisji Wyborczej umotywowane, pisemne zastrzeżenia co do sprawozdań wyborczych komitetów.
Państwowa Komisja Wyborcza podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej informację o przyjętych i odrzuconych sprawozdaniach wyborczych komitetów.
Przepisy karne
Kto zbiera podpisy pod zgłoszeniem kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej z naruszeniem zakazów określonych w art. 40g ust. 1, 2 lub 3,
podlega grzywnie od 1.000 do 10.000 złotych.
Kto prowadzi kampanię wyborczą z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 76b ust. 2,
podlega karze grzywny.
Kto podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów lub wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania, z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 76c,
podlega grzywnie od 500.000 do 1.000.000 złotych.
- podlega karze grzywny.
Kto organizuje w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej gry losowe lub konkursy z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 78 ust. 3,
podlega grzywnie.
Kto podaje lub dostarcza, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej, napoje alkoholowe z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 78 ust. 4,
podlega karze grzywny.
Kto, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej nie umieszcza w materiałach wyborczych oznaczenia od kogo pochodzą
podlega karze grzywny.
Kto:
- podlega karze grzywny.
Kto:
- podlega grzywnie od 1.000 do 100.000 złotych.
Kto:
- podlega karze grzywny.
- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
podlega grzywnie.
Kto pobiera od udzielającego pełnomocnictwa do głosowania opłatę za głosowanie w jego imieniu
podlega karze grzywny.
Kto udziela pełnomocnictwa do głosowania w zamian za jakąkolwiek korzyść majątkową lub osobistą
podlega karze aresztu albo grzywny.
Kto:
podlega grzywnie nie mniejszej niż koszt takiego działania,
podlega grzywnie nie mniejszej niż koszt takiego działania oraz karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
podlega grzywnie.
Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 88b, art. 88ca, art. 88e, art. 88ea, art. 88f, art. 88h, art. 88ia i art. 88ib, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Przepisy szczególne i końcowe
(uchylony).
Wszelkie pisma oraz postępowanie sądowe i administracyjne w sprawach wyborczych wolne są od opłat.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 102, poz. 1055 i Nr 167, poz. 1760, z 2005 r. Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 34, poz. 242, Nr 146, poz. 1055, Nr 159, poz. 1127 i Nr 218, poz. 1592, z 2007 r. Nr 25, poz. 162, Nr 48, poz. 327 i Nr 112, poz. 766, z 2008 r. Nr 96, poz. 607 i Nr 180, poz. 1111, z 2009 r. Nr 213, poz. 1651 i 1652 oraz z 2010 r. Nr 57, poz. 356.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 561, Nr 85, poz. 571, Nr 115, poz. 789, Nr 165, poz. 1171 i Nr 176, poz. 1242 oraz z 2009 r. Nr 178, poz. 1375.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1463, Nr 227, poz. 1505 i Nr 237, poz. 1652, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 97, poz. 802, Nr 98, poz. 817, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1706 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 40, poz. 223.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 132, poz. 1110.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 127, poz. 1089, z 2003 r. Nr 57, poz. 507, z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 167, poz. 1398, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 oraz z 2009 r. Nr 213, poz. 1652.
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
Grażyna J. Leśniak 13.03.2025Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
Grażyna J. Leśniak 11.03.2025Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
Grażyna J. Leśniak 27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
Grażyna J. Leśniak 25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski 20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
Monika Pogroszewska 02.01.2025Identyfikator: | Dz.U.2010.72.467 t.j. |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Wybór Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. |
Data aktu: | 27/09/1990 |
Data ogłoszenia: | 29/04/2010 |
Data wejścia w życie: | 02/10/1990 |