Akty Prawne
Dziennik Ustaw
Dz.U.2005.26.217

Podstawy programowe kształcenia w zawodach: asystentka stomatologiczna, dietetyk, higienistka stomatologiczna, opiekunka dziecięca, ortoptystka, protetyk słuchu, ratownik medyczny, technik dentystyczny, technik elektroniki medycznej, technik elektroradiolog, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda i terapeuta zajęciowy.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU 1

z dnia 21 stycznia 2005 r.

w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: asystentka stomatologiczna, dietetyk, higienistka stomatologiczna, opiekunka dziecięca, ortoptystka, protetyk słuchu, ratownik medyczny, technik dentystyczny, technik elektroniki medycznej, technik elektroradiolog, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda i terapeuta zajęciowy

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Określa się podstawy programowe kształcenia w następujących zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 114, poz. 1195):

ZAŁĄCZNIK Nr 1

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ASYSTENTKA STOMATOLOGICZNA

SYMBOL CYFROWY 322[01]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii w komunikowaniu się z pacjentem;

2) przygotowywać gabinet i stanowisko pracy lekarza dentysty;

3) kompletować zestawy podstawowych leków, wyrobów medycznych stosowanych do zabiegów stomatologicznych;

4) przygotowywać pacjentów do zabiegów stomatologicznych;

5) współpracować z lekarzem dentystą w czasie wykonywania zabiegów stomatologicznych;

6) współdziałać z lekarzem dentystą przy udzielaniu pierwszej pomocy;

7) rozróżniać grupy leków stosowanych w leczeniu chorób jamy ustnej;

8) rozróżniać materiały stomatologiczne stosowane w lecznictwie stomatologicznym oraz wyjaśniać sposoby i zasady ich przygotowywania i przechowywania;

9) przygotowywać materiały stomatologiczne do wypełnień i wycisków;

10) użytkować, przechowywać i konserwować urządzenia i aparaty oraz instrumenty stomatologiczne;

11) przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki;

12) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

13) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

14) prowadzić w gabinecie stomatologicznym dokumentację wykonanych zabiegów stomatologicznych oraz rozliczenia zużytych leków i wyrobów medycznych;

15) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

16) postępować zgodnie z zasadami etyki;

17) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania humanistyczne i medyczne;

2) dokładność i sumienność;

3) punktualność i zdyscyplinowanie;

4) wrażliwość, życzliwość i cierpliwość w stosunku do ludzi;

5) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka;

6) gotowość niesienia pomocy;

7) samokontrola;

8) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

9) spostrzegawczość i szybkość reagowania;

10) opanowanie i rozwaga w trudnych sytuacjach.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przygotowywania gabinetu i stanowiska pracy lekarza dentysty;

2) asystowania lekarzowi dentyście w czasie wykonywania zabiegów dentystycznych;

3) przechowywania i przygotowywania leków, materiałów stomatologicznych, narzędzi i sprzętu stosowanego w gabinecie dentystycznym;

4) prowadzenia dokumentacji i wykonywania czynności administracyjnych związanych z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego;

5) komunikowania się z pacjentem;

6) użytkowania, przechowywania i konserwowania urządzeń i aparatów oraz instrumentów stomatologicznych.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna może podejmować pracę w gabinetach dentystycznych publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie asystentka stomatologiczna powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) gabinety dentystyczne;

2) pracownię komputerową.

Gabinet dentystyczny powinien być wyposażony w:

1) fotel stomatologiczny UNIT;

2) stolik lub asystor;

3) Unistom - aparat wieloczynnościowy do wykonywania jonoforezy, badania żywotności miazgi oraz diafanoskopii;

4) fotelik;

5) wyjaławiacze, kasetę do wyjaławiania kątnic i prostnic;

6) autoklaw i urządzenia do pakowania instrumentów oraz testy kontrolne;

7) biurko;

8) szafki na bieliznę, leki, materiały stomatologiczne, narzędzia (w tym sterylne) lub kasety z narzędziami;

9) umywalki do mycia rąk;

10) dwukomorowy zlewozmywak do mycia narzędzi;

11) ręczniki jednorazowe;

12) wiadra pedałowe;

13) aparat do usuwania złogów nazębnych;

14) płuczkę ultrasoniczną;

15) zestawy diagnostyczne oraz zestawy instrumentów, produktów leczniczych i wyrobów medycznych stosowanych we wszystkich specjalnościach stomatologicznych;

16) strzykawki jednorazowe;

17) igły do znieczuleń nasiękowych i przewodowych;

18) środki odkażające i dezynfekcyjne;

19) formularze dokumentacji stomatologicznej obowiązującej w poradniach;

20) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące pracy w gabinecie dentystycznym;

21) apteczkę pierwszej pomocy.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów (słuchaczy);

2) drukarki;

3) licencjonowane oprogramowanie.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być prowadzona w wymiarze nie mniejszym niż 65 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego - w gabinetach dentystycznych spełniających warunki określone dla gabinetu dentystycznego.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) organizacja pracy w gabinecie dentystycznym;

2) asystowanie przy zabiegach stomatologicznych;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Organizacja pracy w gabinecie dentystycznym	20
Asystowanie przy zabiegach stomatologicznych	67
Podstawy działalności zawodowej	5
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych wyłącznie w formie stacjonarnej.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: ORGANIZACJA PRACY W GABINECIE DENTYSTYCZNYM

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

2) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

3) dostrzegać zagrożenia i zapobiegać wypadkom przy pracy;

4) przygotowywać gabinet i organizować stanowisko pracy lekarza dentysty;

5) zgłaszać wnioski dotyczące poprawy warunków pracy;

6) rozróżniać i stosować środki odkażające stosowane w stomatologii;

7) wyjaławiać narzędzia i materiały opatrunkowe;

8) przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki;

9) przechowywać i ewidencjonować produkty lecznicze oraz wyroby medyczne, a także przestrzegać terminów ich ważności;

10) aktualizować wiedzę o produktach leczniczych i materiałach stomatologicznych stosowanych w stomatologii;

11) sporządzać zamówienia produktów leczniczych i materiałów stomatologicznych stosowanych w gabinecie dentystycznym;

12) określać zasady i techniki podawania leków;

13) opisywać standard wyposażenia gabinetu dentystycznego;

14) określać zastosowanie i objaśniać zasady działania urządzeń i sprzętu w gabinecie dentystycznym;

15) stosować zasady konserwacji narzędzi, urządzeń i sprzętu stomatologicznego;

16) rozróżniać materiały do wypełnień czasowych i wypełnień stałych oraz objaśniać zasady ich przygotowywania;

17) rozróżniać materiały stosowane w protetyce i ortodoncji oraz objaśniać zasady ich przygotowywania;

18) porządkować własne stanowisko pracy oraz stanowisko pracy lekarza dentysty w trakcie i po zabiegu, a także po zakończonej pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja stanowisk pracy w gabinetach dentystycznych różnych specjalności;

2) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

3) prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) podstawowe zagrożenia wypadkowe w miejscu pracy i metody zapobiegania wypadkom;

5) wybrane zagadnienia z mikrobiologii;

6) wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje;

7) odkażanie i wyjaławianie w gabinecie dentystycznym;

8) podstawy farmakoterapii stomatologicznej;

9) materiałoznawstwo stomatologiczne;

10) instrumentarium stomatologiczne;

11) podstawowe i specjalistyczne wyposażenie gabinetu dentystycznego.

BLOK: ASYSTOWANIE PRZY ZABIEGACH STOMATOLOGICZNYCH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) opisywać stany patologiczne narządu żucia w zakresie niezbędnym w pracy asystentki stomatologicznej;

2) wyjaśniać przyczyny powstawania próchnicy zębów, chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej;

3) posługiwać się terminologią z dziedziny stomatologii oraz obowiązującym nazewnictwem produktów leczniczych i materiałów stomatologicznych;

4) przygotowywać stanowisko pracy lekarza dentysty;

5) przygotowywać materiały do wypełnień czasowych i wypełnień stałych;

6) przygotowywać materiały stosowane w protetyce i ortodoncji;

7) odlewać modele;

8) podawać leki doustne zlecone przez lekarza dentystę;

9) przygotowywać produkty lecznicze, materiały stomatologiczne, narzędzia i urządzenia do zabiegów stomatologicznych;

10) przygotowywać pacjenta do zabiegu stomatologicznego;

11) ustalać pozycję pacjenta na fotelu, stosownie do planowanego zabiegu stomatologicznego;

12) montować ślinociąg;

13) asystować lekarzowi dentyście w czasie wykonywania zabiegów stomatologicznych;

14) objaśniać zasady pracy metodą na cztery ręce;

15) wykonywać pracę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

2. Treści kształcenia (działy programowe):

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) anatomia, fizjologia i patologia narządu żucia;

2) profilaktyka próchnicy zębów;

3) materiały do wypełnień stałych i wypełnień czasowych;

4) zasady i techniki podawania leków;

5) zasady i metody asystowania przy zabiegach stomatologicznych;

6) metody pielęgnacji jamy ustnej;

7) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska dotyczące pracy w gabinecie dentystycznym;

8) organizacja stanowiska pracy lekarza dentysty.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu psychologii, socjologii i pedagogiki w rozwiązywaniu problemów zawodowych;

2) analizować zachowania pacjenta i motywy jego postępowania;

3) wykazywać postawę otwartości, wrażliwości i zrozumienia w komunikowaniu się z pacjentem;

4) użytkować komputer w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

5) prowadzić dokumentację i sprawozdawczość w zakresie należącym do asystentki stomatologicznej;

6) określać zadania asystentki stomatologicznej w gabinecie dentystycznym;

7) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) wprowadzać usprawnienia organizacyjne w celu podniesienia efektywności pracy;

9) tworzyć warunki sprzyjające doskonaleniu jakości świadczonych usług;

10) współpracować z zespołem stomatologicznym;

11) uczestniczyć w różnych formach doskonalenia zawodowego;

12) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

13) propagować stosowanie zasad higieny jamy ustnej w życiu codziennym;

14) udzielać pierwszej pomocy;

15) przestrzegać praw pacjenta;

16) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

17) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) elementy psychologii, socjologii i pedagogiki;

2) psychologiczne uwarunkowania kontaktu z pacjentem;

3) dokumentacja i sprawozdawczość;

4) organizacja pracy w poradni podstawowej opieki stomatologicznej i specjalistycznej opieki stomatologicznej;

5) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

8) promocja zdrowia i edukacja zdrowotna;

9) stany utraty przytomności;

10) pierwsza pomoc;

11) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

2) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

3) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

4) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

5) opisywać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

6) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

7) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

8) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

9) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

DIETETYK

SYMBOL CYFROWY 321[11]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) określać rolę składników pokarmowych w organizmie człowieka;

2) określać wpływ składników nieodżywczych żywności (w tym szkodliwych) i używek na organizm;

3) stosować normy zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze;

4) określać zasady doboru produktów spożywczych do planowania jadłospisów dla poszczególnych grup ludności;

5) planować i oceniać jadłospisy indywidualne i dla różnych grup ludności;

6) stosować prawidłowe żywienie niemowląt, w tym noworodków i wcześniaków, z uwzględnieniem karmienia piersią;

7) różnicować diety i stosować je w żywieniu chorych;

8) uczestniczyć w realizacji leczenia żywieniowego;

9) sporządzać potrawy z produktów spożywczych, z wykorzystaniem różnych technik kulinarnych;

10) organizować produkcję potraw dla dzieci i młodzieży, dorosłych oraz w kuchni niemowlęcej;

11) organizować ekspedycję potraw z kuchni;

12) organizować wydawanie potraw w oddziałach szpitalnych;

13) stosować zasady systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontrolnych w produkcji posiłków, ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania chorobom infekcyjnym i inwazyjnym;

14) prowadzić dokumentację żywieniową;

15) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

17) prowadzić edukację zdrowotną z zakresu żywienia w zakładach lecznictwa podstawowego i specjalistycznego oraz wśród społeczeństwa;

18) korzystać z wiedzy z zakresu psychologii i pedagogiki w propagowaniu zasad zdrowego żywienia i komunikowaniu się z pacjentami;

19) wybierać wiarygodne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

20) udzielać pierwszej pomocy;

21) postępować zgodnie z zasadami etyki;

22) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

23) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowywanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) dobry stan zdrowia;

2) koordynacja wzrokowo-ruchowa;

3) zainteresowania przyrodnicze, humanistyczne i plastyczne;

4) spostrzegawczość;

5) wyobraźnia przestrzenna;

6) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

7) empatia, gotowość niesienia pomocy;

8) samodzielność;

9) obowiązkowość, uczciwość, odpowiedzialność;

10) wytrwałość i zrównoważenie.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie dietetyk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) planowania, nadzorowania i stosowania, opartego na podstawach naukowych, żywienia indywidualnego i zbiorowego grup ludności;

2) stosowania żywienia klinicznego z wykorzystaniem diet naturalnych oraz produktów leczniczych specjalnego żywieniowego przeznaczenia w leczeniu chorób przebiegających z niedożywieniem, powstających na tle wadliwego żywienia i innych chorób;

3) planowania i przygotowania potraw wchodzących w skład poszczególnych rodzajów diet, zgodnie z obowiązującymi zasadami żywienia;

4) samodzielnego planowania jadłospisów w oparciu o obowiązującą klasyfikację diet;

5) nadzorowania i kontrolowania prawidłowości przebiegu procesów technologicznych na wszystkich etapach produkcji potraw z uwzględnieniem systemu analizy zagrożeń krytycznych punktów kontrolnych;

6) kontrolowania jakości surowców i produktów żywnościowych oraz warunków ich przechowywania;

7) prowadzenia instruktażu dla pracowników zatrudnionych przy produkcji żywności pod kątem organizacji stanowisk pracy i przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej;

8) uczestniczenia w prowadzeniu leczenia żywieniowego na zlecenie, przy współpracy i pod nadzorem lekarza;

9) oceny stanu odżywienia, sposobu żywienia i zapotrzebowania na składniki odżywcze pacjentów;

10) rozpoznawania, zapobiegania i leczenia niedożywienia, w tym niedożywienia szpitalnego;

11) prowadzenia dokumentacji dotyczącej żywienia pacjentów;

12) udzielania porad dietetycznych;

13) prowadzenia edukacji żywieniowej;

14) prowadzenia samodzielnych gabinetów dietetycznych.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie dietetyk może podejmować pracę w:

1) oddziałach szpitalnych;

2) działach żywienia w szpitalach;

3) kuchniach szpitalnych;

4) kuchniach do przygotowywania posiłków dla niemowląt;

5) sanatoriach;

6) domach wczasowych;

7) gabinetach dietetycznych poradni ogólnych i specjalistycznych;

8) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej;

9) żłobkach;

10) domach dla matki i dziecka;

11) placówkach funkcjonujących w systemie oświaty, w szczególności przedszkolach, internatach i bursach prowadzących żywienie zbiorowe;

12) zakładach żywienia zbiorowego, w szczególności jadłodajniach, restauracjach dietetycznych i stołówkach pracowniczych;

13) działach higieny żywności i żywienia zbiorowego stacji sanitarno-epidemiologicznych;

14) zakładach przemysłu spożywczego i farmaceutycznego.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie dietetyk powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownię poradnictwa żywieniowego;

2) pracownię technologiczną;

3) pracownię komputerową;

4) laboratorium biochemiczne;

5) laboratorium mikrobiologiczne.

Pracownia poradnictwa żywieniowego powinna być wyposażona w:

1) środki dydaktyczne umożliwiające prowadzenie ćwiczeń z zakresu porad dietetycznych oraz pomoce, przyrządy i aparaturę umożliwiającą ocenę sposobu żywienia i stanu odżywienia;

2) sprzęt do nauki udzielania pierwszej pomocy.

Pracownia technologiczna powinna składać się z:

1) sali ćwiczeń;

2) magazynu owoców i warzyw;

3) magazynu żywnościowego;

4) jadalni;

5) zmywalni naczyń stołowych.

Sala ćwiczeń powinna być wyposażona w:

1) tablicę;

2) ekran;

3) oświetlenie centralne;

4) lodówkę z zamrażarką;

5) centralny zlewozmywak dwukomorowy;

6) pojemnik na odpadki, kosz na śmieci;

7) pomoce dydaktyczne (atrapy, okazy naturalne);

8) stojak na plansze;

9) taborety, krzesła;

10) robot kuchenny wieloczynnościowy;

11) malakser;

12) młynek elektryczny;

13) szybkowar;

14) rożen i piekarnik elektryczny;

15) grill;

16) opiekacz do grzanek;

17) kuchnię mikrofalową;

18) stanowisko pracy ucznia, które powinno być wyposażone w:

a) kuchnię gazową lub elektryczną czteropalnikową,

b) komplet garnków, rondle, patelnie, blachy i formy do pieczenia,

c) miski ze stali nierdzewnej,

d) miskę kamienną,

e) podstawowe naczynia stołowe i sztućce do wydawania gotowych potraw,

f) pomocniczy sprzęt kuchenny do przyrządzania potraw,

g) wiadro wysuwane na odpadki,

h) przybory do mycia sprzętu i naczyń.

Magazyn owoców i warzyw jest przeznaczony do mycia, przechowywania i rozważania owoców i warzyw. Magazyn owoców i warzyw powinien być wyposażony w:

1) skrzynie drewniane;

2) wagę;

3) kosze;

4) stanowisko do mycia owoców i warzyw.

Magazyn żywnościowy jest przeznaczony do przechowywania mięsa, drobiu, nabiału i produktów sypkich oraz do rozważania tych produktów na poszczególne stanowiska. Magazyn żywnościowy powinien być wyposażony w:

1) szafki;

2) stoły;

3) wagę, tace i naczynia do ważenia;

4) szafę chłodniczą;

5) podesty drewniane.

Jadalnia powinna być wyposażona w:

1) szafę na bieliznę stołową, w szczególności na obrusy białe i kolorowe, serwetki, ścierki;

2) szafę na porcelanę i szkło;

3) stoliki i krzesła;

4) stół-pomocnik;

5) stół na brudne naczynia;

6) naczynia stołowe;

7) zastawę stołową.

Zmywalnia naczyń stołowych powinna być połączona z jadalnią za pomocą dwóch okienek. Zmywalnia naczyń stołowych powinna być wyposażona w:

1) stół do segregowania brudnych naczyń i zbierania odpadków;

2) zlewozmywak dwu- lub trzykomorowy;

3) maszynę do mycia naczyń;

4) szafkę na czyste naczynia i sztućce;

5) szafkę na ścierki i środki czystości oraz przybory do mycia;

6) wózek do przewożenia naczyń czystych;

7) suszarkę do naczyń.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów;

2) drukarki, skaner;

3) licencjonowane oprogramowanie;

4) podłączenie do Internetu.

Laboratorium biochemiczne powinno być wyposażone w drobny sprzęt laboratoryjny oraz aparaturę i odczynniki do doświadczeń biochemicznych.

Laboratorium mikrobiologiczne powinno być wyposażone w aparaturę i sprzęt umożliwiający pracę w warunkach jałowych, dokonywanie analiz materiałów biologicznych i klinicznych oraz przeprowadzanie prostych doświadczeń z zakresu mikrobiologii.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być prowadzona w wymiarze nie mniejszym niż 40 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego - w:

1) oddziałach szpitalnych;

2) działach żywienia w szpitalach;

3) kuchniach szpitalnych;

4) kuchniach do przygotowywania posiłków dla niemowląt;

5) gabinetach dietetycznych poradni ogólnych i specjalistycznych;

6) zakładach żywienia zbiorowego.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) żywienie w zdrowiu i chorobie;

2) technologiczny;

3) opieka nad pacjentem;

4) podstawy działalności zawodowej;

5) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Żywienie w zdrowiu i chorobie	35
Technologiczny	15
Opieka nad pacjentem	35
Podstawy działalności zawodowej	7
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: ŻYWIENIE W ZDROWIU I CHOROBIE

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać podstawowe zagadnienia z zakresu biochemii i mikrobiologii;

2) określać budowę chemiczną związków wchodzących w skład organizmu człowieka;

3) omawiać budowę chemiczną enzymów i hormonów;

4) charakteryzować poszczególne grupy mikroorganizmów;

5) wyjaśniać podstawowe zagadnienia z zakresu biofizyki;

6) posługiwać się podstawową wiedzą z zakresu anatomii, fizjologii i ontogenezy człowieka, w tym w szczególności umieć opisywać budowę i czynności komórek, tkanek oraz narządów i układów w organizmie człowieka;

7) charakteryzować węglowodany, tłuszcze, aminokwasy, białka, nukleotydy i kwasy nukleinowe;

8) wyjaśniać znaczenie procesów metabolicznych organizmu człowieka;

9) charakteryzować procesy energetyczne oraz metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów w organizmie człowieka;

10) charakteryzować składniki pokarmowe i ich rolę w organizmie człowieka oraz ich źródła w diecie;

11) charakteryzować rolę enzymów i hormonów w organizmie człowieka;

12) objaśniać znaczenie składników mineralnych, witamin i wody w żywieniu człowieka;

13) różnicować zasady i normy żywienia człowieka zdrowego w zależności od wieku, płci, aktywności fizycznej (wykonywanej pracy) oraz stanu fizjologicznego;

14) uzasadniać wpływ racjonalnego żywienia na zdrowie człowieka;

15) określać i wykorzystywać zasady dietoprofilaktyki dla różnych grup populacyjnych;

16) zestawiać racje pokarmowe zgodnie z obowiązującymi normami żywienia i zaleceniami dietetycznymi;

17) klasyfikować i określać założenia diet stosowanych w różnych stanach chorobowych: w chorobach powstających z powodu błędów w żywieniu, w tym z powodu błędów żywieniowych, w chorobach układu krążenia, w chorobach metabolicznych, w stanach patologii ciąży, w chorobach przewodu pokarmowego, w chorobach nerek, wątroby i innych;

18) korzystać z wiedzy z zakresu patologii i diagnostyki chorób w planowaniu i ustalaniu postępowania dietetycznego;

19) objaśniać leczenie żywieniowe;

20) planować i oceniać jadłospisy stosowane w żywieniu dzieci, młodzieży i dorosłych, zdrowych i chorych;

21) oceniać sposób żywienia człowieka;

22) prowadzić poradnictwo w zakresie racjonalnego i dietetycznego żywienia.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy anatomii, fizjologii i ontogenezy człowieka (budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka w różnym wieku i stanie fizjologicznym);

2) podstawowe zjawiska fizyczne związane z funkcjonowaniem organizmu człowieka;

3) podstawy biochemii;

4) przemiana materii i procesy energetyczne w organizmie człowieka;

5) gospodarka wodno-elektrolitowa w organizmie człowieka;

6) składniki odżywcze i ich znaczenie w żywieniu: białka, tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne, witaminy;

7) normy żywienia i wyżywienia;

8) dzienne racje pokarmowe;

9) zasady planowania i oceny żywienia różnych grup ludności;

10) zasady żywienia osób dorosłych, kobiet w ciąży i kobiet karmiących, dzieci i młodzieży;

11) podstawy patologii chorób wymagających leczenia dietetycznego;

12) klasyfikacja i charakterystyka diet;

13) zasady postępowania dietetycznego w różnych stanach chorobowych i niedoborach pokarmowych;

14) planowanie jadłospisów dla wybranych grup ludzi zdrowych i chorych;

15) zasady organizacji i interpretacji badań naukowych w zakresie żywienia;

16) mikroflora w organizmie człowieka.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać skład i wartość odżywczą produktów spożywczych;

2) wykazywać wpływ obróbki wstępnej, wtórnej i termicznej na wartość odżywczą produktów i potraw oraz na wydajność surowca;

3) stosować różne techniki obróbki wstępnej i termicznej produktów;

4) wyjaśniać zjawiska fizykochemiczne zachodzące podczas obróbki wstępnej i termicznej produktów;

5) dobierać produkty oraz wskazywać ich wykorzystanie w żywieniu ludzi zdrowych i chorych;

6) charakteryzować asortyment produktów spożywczych występujących na rynku;

7) odczytywać informacje umieszczane na opakowaniach produktów;

8) ustalać skład potraw oraz doprawiać i porcjować potrawy zgodnie z obowiązującymi zasadami żywienia i estetyki podania;

9) stosować podstawowe technologie produkcji, przechowywania i przetwarzania żywności;

10) oceniać jakość produktów spożywczych ze względu na ich przydatność użytkową oraz wymagania higieny żywienia;

11) sporządzać potrawy z zastosowaniem różnych technik i procesów produkcyjnych;

12) określać wpływ procesów technologicznych na zachowanie wartości odżywczej produktów spożywczych i posiłków;

13) charakteryzować mikroflorę ważniejszych produktów spożywczych;

14) wyjaśniać rolę drobnoustrojów w podstawowych procesach technologicznych;

15) dobierać urządzenia i sprzęt w zależności od rodzaju procesu kulinarnego;

16) użytkować maszyny i urządzenia gastronomiczne;

17) oszczędnie gospodarować sprzętem, energią i produktami spożywczymi;

18) dbać o higienę osobistą i stanowisko pracy;

19) stosować zasady systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontrolnych w produkcji potraw;

20) określać zagrożenia epidemiologiczne występujące w obiektach zbiorowego wyżywienia;

21) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, podczas użytkowania maszyn i urządzeń gastronomicznych;

22) organizować pracę w dziale żywienia;

23) organizować żywienie dietetyczne w zakładach opieki zdrowotnej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy technologii gastronomicznej:

a) obróbka wstępna i wtórna produktów spożywczych,

b) zasady obróbki termicznej surowców,

c) tłuszcze i ich wykorzystanie w przygotowywaniu potraw,

d) organizacja procesu produkcji;

2) wpływ procesów technologicznych na wartość odżywczą produktów spożywczych i potraw;

3) technologia produkcji żywności;

4) asortyment produktów spożywczych;

5) warunki przechowywania i konserwowania żywności;

6) charakterystyka sensoryczna produktów spożywczych (smak, barwa, zapach);

7) substancje celowo dodawane i zanieczyszczenia żywności;

8) mikroflora ważniejszych produktów spożywczych;

9) maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej i cieplnej surowca oraz do mycia i sterylizacji naczyń;

10) urządzenia chłodnicze;

11) transport wewnętrzny;

12) wyposażenie pomieszczeń produkcyjnych i ekspedycyjnych;

13) wymagania higieniczne dla przedmiotów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;

14) wymagania higieniczno-sanitarne dotyczące produkcji potraw oraz przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w obiektach zbiorowego wyżywienia, system HACCP w obiektach zbiorowego wyżywienia.

BLOK: OPIEKA NAD PACJENTEM

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować procesy immunologiczne organizmu człowieka;

2) charakteryzować zmiany patologiczne w organizmie i ich związek z metabolizmem;

3) charakteryzować procesy psychiczne i cechy osobowości człowieka;

4) interpretować wyniki badań biochemicznych i czynnościowych stosowanych w diagnostyce chorób dietozależnych;

5) charakteryzować podstawowe zasady farmakoterapii chorób dietozależnych;

6) sporządzać charakterystykę diety zleconej pacjentowi;

7) udzielać pierwszej pomocy;

8) sporządzać dokumentację żywieniową;

9) korzystać z wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii w komunikowaniu się z pacjentem;

10) prowadzić edukację żywieniową z wykorzystaniem uznanych metod i środków dydaktycznych;

11) wspierać oraz motywować pacjenta i jego rodzinę do przestrzegania zasad racjonalnego żywienia i stosowania zalecanej diety;

12) współpracować z zespołem terapeutycznym;

13) realizować zasady racjonalnego żywienia i zalecenia dietetyczne w poradnictwie.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy patofizjologii;

2) podstawowe zagadnienia z immunologii;

3) zmiany patologiczne występujące w organizmie człowieka;

4) choroby powstające z powodu błędów żywienia, niedobory pokarmowe towarzyszące ostrym i przewlekłym procesom, stanom chorobowym i ich terapii;

5) zatrucia pokarmowe;

6) ogólna charakterystyka procesów psychicznych i cech osobowości człowieka;

7) problemy wieku starszego;

8) środowisko a zdrowie człowieka;

9) podstawy diagnostyki oraz farmakoterapii chorób dietozależnych;

10) interakcje leków z pożywieniem;

11) klasyfikacja i charakterystyka diet;

12) pierwsza pomoc;

13) organizacja pracy w dziale żywienia na przykładzie szpitala;

14) planowanie, realizacja i ocena wyżywienia w szpitalach;

15) edukacja i poradnictwo żywieniowe;

16) psychologiczne uwarunkowania kontaktu z pacjentem;

17) psychologiczno-pedagogiczne podstawy edukacji żywieniowej;

18) zadania dietetyka w zespole terapeutycznym.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować wiedzę z zakresu psychologii, socjologii i pedagogiki w poradnictwie żywieniowym i dietetycznym oraz w rozwiązywaniu problemów zawodowych;

2) analizować zachowania pacjenta i motywy jego postępowania;

3) analizować czynniki społeczne mające wpływ na kształtowanie nawyków żywieniowych;

4) wykazywać postawę otwartości, wrażliwości i zrozumienia w komunikowaniu się z pacjentem;

5) charakteryzować funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia;

6) organizować stanowisko pracy dietetyka w obiektach zbiorowego wyżywienia, zgodnie z wymaganiami ergonomii;

7) użytkować komputer w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

8) wprowadzać usprawnienia organizacyjne w celu podniesienia efektywności pracy;

9) tworzyć warunki sprzyjające doskonaleniu jakości świadczonych usług;

10) aktualizować swoją wiedzę poprzez kształcenie ustawiczne;

11) współpracować z zespołem terapeutycznym;

12) przestrzegać praw pacjenta;

13) przestrzegać zasad etyki i tajemnicy zawodowej;

14) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) elementy psychologii, socjologii i pedagogiki;

2) system ochrony zdrowia;

3) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) organizacja żywienia w obiektach zbiorowego wyżywienia;

5) psychologiczne problemy wykonywania zadań zawodowych;

6) prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

8) pierwsza pomoc;

9) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować sytuację żywnościową i żywieniową w Polsce i na świecie;

2) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

3) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

4) objaśniać rolę czynników wpływających na zachowania konsumentów;

5) organizować i prowadzić działalność gospodarczą;

6) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

7) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

8) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

9) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

10) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

11) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

12) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

13) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

14) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług medycznych;

15) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

16) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

17) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne i określać procedurę kontraktowania usług medycznych;

18) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

19) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) sytuacja żywnościowa i żywieniowa w Polsce i na świecie;

2) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

3) rola państwa w gospodarce rynkowej;

4) zachowania konsumenta na rynku żywności i usług medycznych;

5) elementy teorii przedsiębiorstwa;

6) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

8) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

9) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

10) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

11) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

12) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

13) jakość w ochronie zdrowia;

14) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

15) wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA

SYMBOL CYFROWY 322[03]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozróżniać budowę i czynności narządów i układów organizmu człowieka;

2) opisywać budowę głowy, z uwzględnieniem narządu żucia;

3) rozróżniać elementy narządu żucia, wyjaśniać ich czynności fizjologiczne oraz podstawowe zmiany patologiczne;

4) określać rolę i zadania profilaktyki próchnicy zębów oraz profilaktyki periodontologicznej, ortodontycznej, stomatologicznej i onkologicznej;

5) rozpoznawać podstawowe stany zagrożenia życia występujące u pacjentów;

6) udzielać pierwszej pomocy;

7) prowadzić edukację prozdrowotną i promocję zdrowia w różnych środowiskach;

8) korzystać z wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i socjologii w profilaktyce i kształtowaniu postaw prozdrowotnych;

9) prowadzić działalność edukacyjną wśród dzieci i młodzieży w zakresie higieny stomatologicznej;

10) samodzielnie wykonywać badania diagnostyczne zlecone przez lekarza dentystę oraz wyciski do modeli orientacyjnych;

11) wykonywać zabiegi profilaktyczno-lecznicze na zlecenie i pod nadzorem lekarza dentysty;

12) czynnie asystować w zabiegach ortodontycznych;

13) rozróżniać i stosować metody fizykoterapii stomatologicznej;

14) prowadzić i wykonywać ćwiczenia ortodontyczne na zlecenie lekarza dentysty;

15) rozróżniać i przygotowywać produkty lecznicze i materiały stomatologiczne;

16) przechowywać i ewidencjonować produkty lecznicze oraz materiały stomatologiczne, a także przestrzegać terminów ich ważności;

17) użytkować, przechowywać i konserwować urządzenia i aparaty oraz instrumenty stomatologiczne;

18) przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki, w szczególności w sytuacji zwiększonego ryzyka epidemiologicznego (HIV, WZW);

19) stosować obowiązujące zasady dezynfekcji i sterylizacji;

20) prowadzić obowiązującą w gabinecie dentystycznym dokumentację medyczną oraz rozliczenia zużytych leków i materiałów stomatologicznych;

21) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

22) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

23) komunikować się z pacjentami;

24) współpracować z zespołem stomatologicznym;

25) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

26) postępować zgodnie z zasadami etyki;

27) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

28) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania humanistyczne, przyrodnicze i medyczne;

2) zainteresowania psychologiczne i predyspozycje pedagogiczne;

3) umiejętności plastyczne;

4) zdolności manualne;

5) dokładność i sumienność;

6) planowość i systematyczność działań;

7) spostrzegawczość i szybkość reagowania;

8) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

9) samodzielność w realizacji zadań;

10) opanowanie i umiejętność rozstrzygania sytuacji konfliktowych;

11) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka;

12) wrażliwość, życzliwość, cierpliwość;

13) rzetelność;

14) poczucie odpowiedzialności;

15) zdolności organizatorskie.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) prowadzenia stomatologicznej edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w różnych środowiskach;

2) wykonywania zabiegów profilaktyczno-leczniczych na zlecenie i pod nadzorem lekarza dentysty;

3) samodzielnego wykonywania badań diagnostycznych zaleconych przez lekarza dentystę;

4) przygotowywania gabinetu i organizowania stanowiska pracy lekarza dentysty zgodnie z zasadami ergonomii;

5) wykonywania czynności administracyjnych i prowadzenia dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego;

6) komunikowania się z pacjentem;

7) bieżącego konserwowania i obsługi urządzeń, aparatów i instrumentów dentystycznych.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna może podejmować pracę w:

1) gabinetach dentystycznych publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej;

2) gabinetach profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w przedszkolach i szkołach.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie higienistka stomatologiczna powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) gabinety dentystyczne;

2) pracownię edukacji zdrowotnej;

3) pracownię ćwiczeń przedklinicznych;

4) pracownię komputerową.

Gabinet dentystyczny powinien być wyposażony w:

1) fotel stomatologiczny UNIT;

2) stolik lub asystor;

3) Unistom - aparat wieloczynnościowy do wykonywania jonoforezy, badania żywotności miazgi oraz diafanoskopii;

4) fotelik;

5) wyjaławiacze, kasetę do wyjaławiania kątnic i prostnic;

6) autoklaw i urządzenia do pakowania instrumentów oraz testy kontrolne;

7) biurko;

8) szafki na bieliznę, leki, materiały stomatologiczne, narzędzia (w tym sterylne) lub kasety z narzędziami;

9) umywalki do mycia rąk;

10) dwukomorowy zlewozmywak do mycia narzędzi;

11) ręczniki jednorazowe;

12) wiadra pedałowe;

13) aparat do usuwania złogów nazębnych;

14) płuczkę ultrasoniczną;

15) zestawy diagnostyczne oraz zestawy instrumentów, produktów leczniczych i wyrobów medycznych, stosowanych we wszystkich specjalnościach stomatologicznych;

16) strzykawki jednorazowe;

17) igły do znieczuleń nasiękowych i przewodowych;

18) środki odkażające i dezynfekcyjne;

19) formularze dokumentacji stomatologicznej obowiązującej w poradniach;

20) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące pracy w gabinecie dentystycznym;

21) apteczkę pierwszej pomocy.

Pracownia edukacji zdrowotnej powinna być wyposażona w:

1) pomoce dydaktyczne do prowadzenia edukacji prozdrowotnej;

2) sprzęt audiowizualny;

3) zestawy kaset przedmiotowych VHS;

4) foliogramy;

5) plansze;

6) przezrocza;

7) tablice;

8) fantomy;

9) modele anatomiczne.

Pracownia ćwiczeń przedklinicznych powinna być wyposażona w:

1) głowy fantomowe;

2) fantomy;

3) zestaw instrumentów, produktów leczniczych i materiałów stomatologicznych oraz sprzęt do ostrzenia narzędzi dentystycznych;

4) model szczęki i żuchwy;

5) zestaw pomocniczy do nauki prawidłowej higieny jamy ustnej;

6) aparat Water-Pik.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów (słuchaczy);

2) drukarki;

3) licencjonowane oprogramowanie.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być prowadzona w wymiarze nie mniejszym niż 45 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego - w gabinetach dentystycznych spełniających warunki określone dla gabinetu dentystycznego.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) profilaktyczny;

2) edukacja prozdrowotna;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Profilaktyczny	39
Edukacja prozdrowotna	40
Podstawy działalności zawodowej	13
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych, wyłącznie w formie stacjonarnej.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: PROFILAKTYCZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować w pracy zawodowej wiedzę z anatomii, fizjologii i patologii człowieka;

2) rozróżniać elementy narządu żucia oraz określać prawidłowy stan dziąseł i błony śluzowej, w zależności od wieku pacjenta;

3) określać przyczyny i czynniki sprzyjające powstawaniu chorób jamy ustnej, zębów i przyzębia;

4) charakteryzować stany chorobowe narządu żucia;

5) przeprowadzać badanie jamy ustnej przy użyciu instrumentów diagnostycznych;

6) rozróżniać i znakować zęby mleczne i stałe;

7) obliczać najczęściej stosowane wskaźniki próchnicy, parodontopatii i higieny jamy ustnej;

8) określać rolę drobnoustrojów i skutki ich oddziaływania na organizm człowieka;

9) wykazywać wpływ budowy anatomicznej i składu spożywanych pokarmów na ekosystem jamy ustnej;

10) przygotowywać roztwory dezynfekcyjne używane w stomatologii;

11) wyjaławiać sprzęt, narzędzia i materiały stomatologiczne;

12) przestrzegać zasad aseptyki w czasie wykonywania zabiegów stomatologicznych;

13) zabezpieczać substancje i materiały skażone oraz odpadki po wykonanych zabiegach stomatologicznych;

14) przygotowywać zestawy narzędzi do zabiegów stomatologicznych;

15) przygotowywać różnymi metodami materiały do wypełnień stomatologicznych i wycisków;

16) wykonywać zabiegi higieniczno-profilaktyczne i lecznicze oraz wyciski na zlecenie i pod kierunkiem lekarza dentysty;

17) współpracować z lekarzem dentystą, w tym z zastosowaniem metody na cztery ręce;

18) przechowywać i ewidencjonować produkty lecznicze oraz materiały stomatologiczne, a także przestrzegać terminów ich ważności;

19) współpracować z lekarzem dentystą w ustalaniu planu profilaktyczno-leczniczego;

20) stosować ćwiczenia z zakresu profilaktyki ortodontycznej;

21) użytkować aparaturę diagnostyczno-leczniczą;

22) posługiwać się terminologią z zakresu stomatologii oraz obowiązującym nazewnictwem produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

23) stosować obowiązujące w stomatologii zasady i techniki pracy;

24) dostrzegać zagrożenia i zapobiegać wypadkom w miejscu pracy;

25) udzielać pierwszej pomocy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka;

2) patologia układów i narządów człowieka;

3) anatomia i fizjologia narządu żucia;

4) patologia narządu żucia;

5) rola drobnoustrojów w chorobach uzębienia i jamy ustnej oraz w zębopochodnych zakażeniach odogniskowych;

6) dezynfekcja i sterylizacja w stomatologii;

7) podstawy farmakoterapii stomatologicznej;

8) charakterystyka wybranych grup leków;

9) problemy wynikające ze stosowania stomatologicznych produktów leczniczych;

10) profilaktyka próchnicy zębów;

11) profilaktyka ortodontyczna;

12) profilaktyka periodontologiczna;

13) podstawowe zadania profilaktyki onkologicznej;

14) podstawowe zagrożenia wypadkowe w miejscu pracy i metody zapobiegania wypadkom;

15) pierwsza pomoc;

16) ogólne i specjalistyczne poradnie stomatologiczne;

17) gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej;

18) poradnie stomatologiczne dla dzieci w wieku przedszkolnym;

19) czynności i zabiegi wykonywane w poradniach stomatologicznych;

20) materiałoznawstwo stomatologiczne.

BLOK: EDUKACJA PROZDROWOTNA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się podstawowymi metodami badawczymi do oceny stanu uzębienia;

2) organizować i brać udział w badaniach profilaktycznych;

3) uzasadniać celowość stosowania środków farmakologicznych, wskazywać niebezpieczeństwa związane z ich nadużywaniem;

4) przedstawiać pozytywne i negatywne skutki oddziaływania drobnoustrojów na organizm człowieka;

5) organizować i prowadzić edukację prozdrowotną, indywidualnie i zbiorowo, z zakresu profilaktyki stomatologicznej w różnych środowiskach;

6) propagować stosowanie zasad higieny jamy ustnej w życiu codziennym;

7) instruować dzieci i młodzież o sposobach wykonywania zabiegów higienicznych jamy ustnej;

8) udzielać porad na temat racjonalnego odżywiania;

9) organizować i prowadzić profilaktykę próchnicy zębów i chorób przyzębia w placówkach funkcjonujących w systemie oświaty;

10) organizować i prowadzić profilaktykę fluorkową próchnicy zębów;

11) współorganizować i przeprowadzać akcje z zakresu profilaktyki ortodontycznej;

12) prowadzić ćwiczenia ortodontyczne na zlecenie lekarza;

13) przygotowywać prezentacje multimedialne;

14) wykonywać pomoce dydaktyczne do prowadzenia promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej;

15) zorganizować pracownię metodyczną;

16) oceniać pod względem merytorycznym i metodycznym środki dydaktyczne i metody prowadzenia edukacji w zakresie higieny stomatologicznej;

17) przekonywać do zachowań służących zdrowiu;

18) współpracować z instytucjami publikującymi materiały dotyczące higieny stomatologicznej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zagadnienia stomatologicznej edukacji prozdrowotnej;

2) stan zdrowia ludności, metody oceny i organizacja systemu opieki zdrowotnej;

3) metodyka i organizacja stomatologicznej edukacji prozdrowotnej;

4) stacje sanitarno-epidemiologiczne;

5) promocja zdrowia;

6) edukacja prozdrowotna;

7) pracownia metodyczna stomatologicznej edukacji prozdrowotnej.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu psychologii i pedagogiki w działalności edukacyjnej oraz w rozwiązywaniu problemów zawodowych;

2) analizować zachowania pacjenta i motywy jego postępowania;

3) korzystać z wiedzy socjologicznej w rozpoznawaniu potrzeb pacjenta;

4) analizować czynniki społeczne mające wpływ na kształtowanie postaw prozdrowotnych;

5) wykazywać postawę otwartości, wrażliwości i zrozumienia w komunikowaniu się z pacjentem;

6) organizować pracę w poradniach stomatologicznych różnych specjalności;

7) użytkować komputer w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

8) prowadzić karty badań kontrolnych pacjentów;

9) korzystać z medycznych baz danych i tezaurusów;

10) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) wprowadzać usprawnienia organizacyjne w celu podniesienia efektywności pracy;

13) tworzyć warunki sprzyjające doskonaleniu jakości świadczonych usług;

14) charakteryzować specyfikę pracy higienistki stomatologicznej w poradniach stomatologicznych różnych specjalności;

15) zgłaszać wnioski dotyczące poprawy warunków pracy;

16) zachowywać odpowiednie proporcje czasu pracy i wypoczynku;

17) stosować środki ochrony osobistej zabezpieczające przed działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia;

18) udzielać pierwszej pomocy;

19) przestrzegać praw pacjenta;

20) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

21) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) ogólna charakterystyka procesów psychicznych i cech osobowości człowieka;

2) psychologiczne uwarunkowania kontaktu z pacjentem;

3) psychologiczne i socjologiczne aspekty wykonywania zadań zawodowych;

4) organizacja czasu pracy i wypoczynku;

5) bezpieczeństwo i higiena pracy;

6) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

7) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) organizacja i metody pracy;

9) specyfika pracy w poradniach stomatologicznych różnych specjalności;

10) obowiązki higienistki stomatologicznej w poradniach stomatologicznych;

11) pierwsza pomoc;

12) metody i środki dydaktyczne stosowane w edukacji prozdrowotnej;

13) licencjonowane programy komputerowe dotyczące zarządzania jednostkami ochrony zdrowia;

14) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

3) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

4) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

5) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

6) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

9) wykazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

10) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji usług medycznych;

11) określać sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

12) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

13) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

14) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

15) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

16) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

17) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) wybrane zagadnienia w zakresie prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 4

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

OPIEKUNKA DZIECIĘCA

SYMBOL CYFROWY 513[01]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) wyjaśniać pojęcia z zakresu rozwoju psychomotorycznego dziecka;

2) diagnozować i oceniać poziom rozwoju psychomotorycznego dziecka;

3) stwarzać warunki do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju dziecka;

4) doskonalić sprawność motoryczną i manualną dziecka;

5) planować i organizować zabawy w poszczególnych okresach rozwojowych dziecka;

6) uczyć dzieci posługiwania się przedmiotami codziennego użytku i zabawkami;

7) planować oddziaływania wychowawcze, z uwzględnieniem sfery emocjonalnej i społecznej dziecka;

8) wykorzystywać utwory literackie w pracy z dzieckiem;

9) stwarzać warunki zapobiegające powstawaniu choroby sierocej u dzieci;

10) wykonywać pomoce do zabaw;

11) wykorzystywać muzykę w pracy z dziećmi;

12) kształtować u dzieci pozytywne przyzwyczajenia i nawyki;

13) nawiązywać i podtrzymywać emocjonalny kontakt z dziećmi;

14) organizować pracę wychowawczą z dziećmi w poszczególnych grupach rozwojowych;

15) stymulować aktywność poznawczą dzieci, kształtować osobowość i pozytywne stany emocjonalne u dzieci;

16) modyfikować metody wychowawcze w pracy z dziećmi z zaburzeniami w rozwoju i z problemami wychowawczymi;

17) wykonywać czynności pielęgnacyjne zaspokajające potrzeby biologiczne dziecka;

18) prowadzić zajęcia wychowawcze zaspokajające potrzeby psychospołeczne dziecka;

19) rozróżniać czynniki chorobotwórcze, klasyfikować i charakteryzować choroby dziecięce;

20) współpracować z zespołem terapeutycznym przy pielęgnacji chorego dziecka;

21) dbać o bezpieczeństwo dzieci;

22) rozpoznać symptomy zespołu dziecka krzywdzonego;

23) udzielać pierwszej pomocy;

24) podejmować działania profilaktyczne;

25) wyjaśniać znaczenie edukacji prozdrowotnej w ochronie zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego dziecka;

26) planować i realizować edukację prozdrowotną i promować postawy prozdrowotne;

27) współpracować w zespole wychowawczo-pielęgnacyjnym;

28) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

29) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

30) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

31) postępować zgodnie z zasadami etyki;

32) przestrzegać praw dziecka;

33) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

34) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zamiłowanie do pracy z dzieckiem;

2) zrównoważone reakcje emocjonalne;

3) umiejętność nawiązywania kontaktu z dzieckiem;

4) tolerancja;

5) wrażliwość estetyczna;

6) uzdolnienia artystyczne i manualne;

7) spostrzegawczość;

8) wytrwałość i cierpliwość;

9) obowiązkowość i odpowiedzialność;

10) dobra kondycja psychofizyczna;

11) kreatywność.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) określania poziomu rozwoju fizycznego i psychomotorycznego dziecka;

2) planowania pracy opiekuńczej, pielęgnacyjnej i wychowawczej w zależności od wieku dziecka i rodzaju placówki sprawującej opiekę;

3) prowadzenia zabaw i zajęć stymulujących rozwój dziecka;

4) kształtowania cech osobowości dziecka oraz pożądanych przyzwyczajeń i nawyków;

5) kształtowania aktywności i samodzielności dziecka;

6) zaspokajania potrzeb biologicznych i psychospołecznych dziecka;

7) nawiązywania i utrzymywania uczuciowego kontaktu z dzieckiem;

8) czuwania nad zgodnym z normami żywieniowymi odżywianiem dziecka;

9) obserwowania stanu zdrowia dziecka;

10) stosowania zabiegów profilaktycznych i prostych zabiegów leczniczych oraz podawania leków na zlecenie lekarza;

11) współpracy z rodzicami lub prawnymi opiekunami dziecka.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca może podejmować pracę w:

1) żłobkach;

2) przedszkolach;

3) domach małego dziecka;

4) sanatoriach;

5) dziecięcych oddziałach szpitalnych;

6) placówkach opiekuńczo-wychowawczych,

7) środowisku domowym dziecka.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie opiekunka dziecięca powinna posiadać lub zapewnić dostęp do następujących pracowni:

1) wychowania dziecka;

2) pielęgnowania dziecka;

3) wychowania technicznego i plastycznego;

4) wychowania muzycznego;

5) literatury dziecięcej.

Pracownia wychowania dziecka powinna być wyposażona w:

1) meble dziecięce;

2) kąciki tematyczne: higieniczny, fryzjerski, kuchenny, pokój lalek, gabinet lekarski;

3) zabawki i pomoce dla niemowląt;

4) zabawki i pomoce dla dzieci w drugim roku życia;

5) zabawki i pomoce dla dzieci w trzecim roku życia;

6) zabawki i pomoce dla dzieci w czwartym roku życia;

7) pomoce dydaktyczne:

a) filmy i przezrocza o tematyce dotyczącej wychowania dziecka,

b) tablice, plansze, schematy,

c) inwentarz rozwojowy, karty rozwoju psychomotorycznego dziecka,

d) albumy,

e) płyty CD.

Pracownia pielęgnowania dziecka powinna być wyposażona w:

1) łóżeczka dla niemowląt;

2) łóżeczka dla noworodków;

3) stoły do przewijania;

4) fantom noworodka;

5) fantom niemowlęcia;

6) stolik zabiegowy;

7) wagę lekarską;

8) kącik do kąpieli;

9) kącik do karmienia niemowlęcia;

10) kącik do jedzenia;

11) kącik higieniczny;

12) instalację bieżącej wody;

13) szafy lub regały na bieliznę pościelową i bieliznę dziecięcą, ręczniki, myjki, ścierki, pieluchy, wyprawkę noworodka;

14) szafy na środki do pielęgnacji, środki antyseptyczne, środki do bandażowania i opatrywania ran, apteczkę pierwszej pomocy;

15) szafy lub regały na sprzęt i przybory (lub zestawy), w szczególności do:

a) mycia łóżeczek,

b) toalety niemowląt,

c) kąpieli niemowląt,

d) pojenia i karmienia niemowląt,

e) mierzenia temperatury,

f) toalety jamy ustnej,

g) likwidacji zmian skórnych,

h) podawania leków drogą doustną,

i) wykonywania kompresów, okładów;

16) środki dydaktyczne do promowania zdrowia.

Pracownia wychowania technicznego i plastycznego powinna być wyposażona w:

1) ławki lub stoliki;

2) krzesła;

3) szafy lub regały na gotowe prace;

4) szafy lub regały na biblioteczkę dziecięcą i na wydawnictwa dotyczące prac ręcznych;

5) techniczne środki kształcenia;

6) tablice korkowe;

7) materiały, narzędzia i przybory do różnorodnych prac technicznych i plastycznych;

8) maszynę do szycia;

9) żelazko i deskę do prasowania;

10) zgrzewarkę do folii;

11) krosna;

12) stolik podręczny;

13) instalację bieżącej wody;

14) elektryczny piec do wypalania wyrobów ceramicznych.

Pracownia wychowania muzycznego powinna być wyposażona w:

1) płytotekę z nagraniami utworów dla dzieci;

2) śpiewniki dziecięce;

3) instrumenty muzyczne, w szczególności: grzechotki, tamburyn, dzwonki, flet prosty, keyboard (lub pianino);

4) radio, magnetofon, odtwarzacz płyt CD;

5) telewizor, magnetowid, odtwarzacz DVD;

6) literaturę przedmiotową.

Pracownia literatury dziecięcej powinna być wyposażona w:

1) biblioteczkę literatury dziecięcej;

2) zestaw tablic z zakresu fonetyki języka polskiego;

3) plansze obrazujące narządy artykulacyjne.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana w wymiarze nie mniejszym niż 25 % ogólnej liczby godzin przeznaczonych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego - w grupach do 6 osób, w prawidłowo wyposażonych:

1) domach małego dziecka lub innych placówkach opieki całodobowej;

2) dziecięcych oddziałach szpitalnych;

3) żłobkach.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) wychowanie dziecka;

2) pielęgnowanie dziecka;

3) wychowanie techniczne i artystyczne;

4) podstawy działalności zawodowej;

5) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Wychowanie dziecka	34
Pielęgnowanie dziecka	30
Wychowanie techniczne i artystyczne	16
Podstawy działalności zawodowej	12
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych wyłącznie w formie stacjonarnej.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: WYCHOWANIE DZIECKA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać czynniki mające wpływ na kształtowanie osobowości dziecka;

2) diagnozować poziom rozwoju psychomotorycznego dziecka, z zastosowaniem metod bezpośrednich i pośrednich;

3) charakteryzować psychomotoryczne osiągnięcia dziecka;

4) prowadzić dokumentację rozwoju psychomotorycznego dziecka;

5) stosować zasady i metody wychowawcze stymulujące rozwój psychomotoryczny dzieci;

6) zaspokajać potrzeby psychospołeczne wynikające z sytuacji i indywidualnej struktury psychiki dziecka;

7) kształtować osobowość dziecka, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;

8) rozwijać pozytywne kontakty społeczne i zapobiegać negatywnym stanom emocjonalnym dziecka;

9) organizować tryb życia dziecka w każdej grupie wiekowej;

10) prowadzić indywidualne zajęcia wyrównawcze z dzieckiem z zaburzonym rozwojem psychomotorycznym;

11) planować i organizować zabawy indywidualne i w grupie dziecięcej, z uwzględnieniem wieku, poziomu rozwoju i możliwości dziecka;

12) kształtować umiejętności poprawnego posługiwania się przedmiotami i zabawkami;

13) kształtować właściwe nawyki i przyzwyczajenia higieniczno-porządkowe u dzieci;

14) stosować zasady kultury słowa w pracy wychowawczej z dzieckiem;

15) kształtować właściwe formy zachowania dziecka;

16) charakteryzować zaburzenia rozwojowe okresu dziecięcego oraz dobierać metody postępowania wychowawczego w stosunku do dziecka specjalnej troski;

17) objaśnić istotę zespołu dziecka krzywdzonego;

18) zapobiegać zmęczeniu i znużeniu dzieci;

19) analizować przyczyny problemów wychowawczych i stosować adekwatne środki zaradcze;

20) współdziałać w przygotowywaniu dziecka do adopcji;

21) zapewniać dziecku bezpieczeństwo;

22) współpracować w zespole wychowawczym, koordynować oddziaływania wychowawcze oraz inspirować zespół i rodziców do stosowania jednolitych metod wychowawczych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe zagadnienia dotyczące rozwoju i wychowania dziecka;

2) podstawy psychologii rozwojowej;

3) cele, zasady i metody wychowania dziecka;

4) wychowanie dziecka w pierwszych czterech latach życia;

5) sposoby rozpoznawania i zaspokajania potrzeb dziecka;

6) wpływ zabawy na rozwój dziecka;

7) przygotowanie i dobór pomocy do zabaw;

8) wybrane zagadnienia z zakresu zaburzeń rozwojowych dzieci;

9) zespół dziecka krzywdzonego;

10) wybrane zagadnienia z logopedii;

11) adaptacja dziecka do życia w żłobku;

12) literatura dla dzieci do czwartego roku życia;

13) kierunki i metody pracy dotyczące rozwoju mowy dziecka do czwartego roku życia.

BLOK: PIELĘGNOWANIE DZIECKA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać budowę i funkcjonowanie organizmu ludzkiego z uwzględnieniem poszczególnych okresów rozwojowych;

2) opisywać zmiany ilościowe i jakościowe, tempo i uwarunkowania rozwoju małego dziecka;

3) opisywać objawy kliniczne, leczenie i rehabilitację w chorobach i zaburzeniach okresu dziecięcego;

4) charakteryzować placówki opiekuńczo-wychowawcze;

5) wykonywać czynności pielęgnacyjne zaspokajające potrzeby biologiczne i psychospołeczne dziecka;

6) pielęgnować dziecko chore i niepełnosprawne;

7) stosować działania profilaktyczne w pielęgnowaniu małego dziecka;

8) współpracować z zespołem terapeutycznym w procesie rehabilitacji dziecka chorego i rekonwalescenta;

9) oddziaływać wychowawczo podczas wykonywania czynności pielęgnacyjnych;

10) uczestniczyć w terapii farmakologicznej zaleconej u dzieci chorych i rekonwalescentów;

11) obserwować dziecko i interpretować zaobserwowane objawy, reagować na nie;

12) uczyć dzieci wykonywania czynności higienicznych;

13) objaśniać istotę, okresy, objawy choroby sierocej i stwarzać warunki zapobiegające jej powstawaniu;

14) przestrzegać w pracy zasad aseptyki i antyseptyki, prowadzić bieżącą dezynfekcję sprzętu i zabawek;

15) przestrzegać wymagań higienicznych i zdrowotnych oraz zapobiegać powstawaniu infekcji wewnątrzzakładowych;

16) planować i organizować pracę pielęgnacyjną w grupie dzieci;

17) przygotowywać posiłki dla niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym zgodnie z obowiązującymi normami żywieniowymi;

18) współpracować w zespole opiekuńczo-wychowawczym.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa i czynności układów i narządów, z uwzględnieniem odrębności rozwojowych dziecka;

2) potrzeby biologiczne małego dziecka;

3) choroby występujące w wieku małego dziecka;

4) placówki opiekuńczo-wychowawcze, ich cele i zadania;

5) ogólne zasady pielęgnowania dzieci zdrowych;

6) opieka nad chorymi dziećmi;

7) przyczyny i objawy choroby sierocej;

8) metody zapobiegania chorobie sierocej;

9) planowanie i organizacja pracy z grupą dzieci;

10) profilaktyka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych;

11) rola opiekunki dziecięcej w określaniu stanu zdrowia dziecka i zapobieganiu chorobom;

12) żywienie niemowląt i małych dzieci.

BLOK: WYCHOWANIE TECHNICZNE I ARTYSTYCZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać rolę muzyki w rozwoju dziecka;

2) posługiwać się prostymi instrumentami muzycznymi;

3) uczyć dzieci słuchania muzyki;

4) opracowywać proste układy ruchowe i taneczne do muzyki, w zależności od wieku i możliwości rozwojowych dziecka;

5) śpiewać dzieciom piosenki;

6) uczyć dzieci tekstów i melodii piosenek;

7) kompletować teksty piosenek i płytotekę dziecięcą;

8) dobierać pomoce do prac plastycznych, w zależności od wieku i możliwości rozwojowych dziecka;

9) stosować różne techniki tworzenia kompozycji płaskich i przestrzennych z materiałów papierowych;

10) pisać teksty różnymi technikami;

11) stosować różne techniki zdobnicze;

12) malować nieskomplikowane formy różnymi technikami i środkami;

13) lepić modele z masy papierowej, solnej, z plasteliny, modeliny;

14) przygotowywać elementy do teatru cieni i teatrzyku kartonikowego;

15) wykonywać dekoracje sezonowe i okolicznościowe;

16) wykonywać proste scenografie do teatrzyku, z uwzględnieniem ruchu, przestrzeni, światła, muzyki, tekstu literackiego;

17) wykonywać tabliczki informacyjne, hasła okolicznościowe, zaproszenia, wycinanki, plakaty, znaczki rozpoznawcze;

18) stosować złożone techniki dekoracyjne, przy wykonywaniu pomocy dydaktycznych;

19) uwrażliwiać dziecko na piękno natury i dostrzeganie jej barw;

20) wykonywać kostiumy i ozdoby na zabawy i bale okolicznościowe;

21) wykonywać nieskomplikowane lalki, kukiełki, sylwetki postaci z bajek, proste zabawki, ozdoby;

22) opracowywać i modernizować kąciki tematyczne;

23) wykonywać proste prace krawieckie, hafty, prace na drutach i szydełkiem;

24) gromadzić i przechowywać prace dziecięce, organizować wystawy prac dziecięcych;

25) uczyć dzieci posługiwania się sprzętem, przyborami i materiałami;

26) uczyć dzieci przygotowywania do zabawy i porządkowania po niej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) wiedza o muzyce;

2) rola muzyki w rozwoju dziecka;

3) piosenka i jej wykorzystanie w pracy z dzieckiem;

4) korzystanie z prostych instrumentów muzycznych;

5) układy ruchowe i taneczne do muzyki;

6) materiały i przybory do prac technicznych i artystycznych;

7) szycie ręczne i maszynowe;

8) prace z dzianiny;

9) papieroplastyka;

10) kompozycje liternicze;

11) techniki zdobnicze;

12) techniki malarskie;

13) rękodzieło;

14) lalkarstwo;

15) techniki lepienia z masy papierowej, solnej, plasteliny, modeliny;

16) dekoracje;

17) metodyka pracy z dziećmi w zakresie wychowania technicznego i plastycznego.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować i interpretować procesy psychiczne dziecka;

2) wyjaśniać zasady funkcjonowania rodziny jako grupy społecznej i jej wpływ na rozwój i wychowanie dziecka;

3) przygotowywać konspekty i pomoce dydaktyczne do pracy z dziećmi;

4) wyjaśniać pojęcie i istotę promocji zdrowia oraz zadania medycyny zapobiegawczej;

5) wyjaśniać znaczenie działań profilaktycznych w aspekcie zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego;

6) prowadzić szkolenia dla rodziców z zakresu wychowywania i pielęgnacji dziecka;

7) współpracować z rodzicami w zakresie promowania zdrowia dzieci;

8) stosować różne formy i metody promocji zdrowia, z uwzględnieniem wieku i możliwości poznawczych dziecka;

9) promować wśród rodziców wydawnictwa popularnonaukowe dotyczące wychowania i pielęgnowania dziecka;

10) promować postawy prozdrowotne w środowisku pracy;

11) udzielać pierwszej pomocy;

12) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

13) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

14) doskonalić umiejętności w wykorzystywaniu nowoczesnych technik informatycznych;

15) przestrzegać praw dziecka;

16) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

17) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) charakterystyka procesów psychicznych;

2) metody poznania małego dziecka;

3) osobowość jako centralny system regulacji i integracji czynności człowieka;

4) grupy społeczne;

5) metodyka prowadzenia zajęć dydaktycznych dla dzieci w pierwszym, drugim, trzecim i czwartym roku życia;

6) środowisko a zdrowie człowieka;

7) promocja zdrowia;

8) stan zdrowia ludności, kierunki organizacji ochrony zdrowia;

9) kierunki działań profilaktycznych;

10) rola opiekunki dziecięcej w określaniu stanu zdrowia dziecka i zapobieganiu chorobom;

11) pierwsza pomoc;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

14) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

15) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

3) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

4) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

5) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

6) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

8) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

9) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

10) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

11) wskazywać podmioty uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych;

12) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

13) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

14) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

15) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

16) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

17) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

15) wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 5

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ORTOPTYSTKA

SYMBOL CYFROWY 322[05]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z dziedziny nauk medycznych i humanistycznych;

2) charakteryzować rozwój psychomotoryczny dziecka w różnych okresach życia;

3) objaśniać przyczyny powstawania zeza, rozróżniać rodzaje zeza i niedowidzenia, omawiać leczenie zachowawcze i operacyjne zeza;

4) wyjaśniać przyczyny, przebieg kliniczny i leczenie chorób narządu wzroku u dzieci;

5) różnicować badania okulistyczne i strabologiczne;

6) wyjaśniać istotę i znaczenie ćwiczeń ortoptycznych w leczeniu niedowidzenia;

7) wykonywać badania okulistyczne niezbędne do pracy ortoptystki;

8) współpracować z zespołem terapeutycznym kierowanym przez lekarza okulistę;

9) wykonywać szczegółowe badania strabologiczne;

10) wykonywać ćwiczenia mięśni ocznych;

11) obserwować reakcje dzieci na stosowane zabiegi;

12) edukować dzieci i rodziców w zakresie wykonywania ćwiczeń mięśni ocznych;

13) modyfikować ćwiczenia w zależności od stanu dziecka i jego możliwości psychofizycznych;

14) wyjaśniać istotę i prowadzić profilaktykę okulistyczną i strabologiczną;

15) stosować w praktyce różne formy i metody promocji zdrowia i edukacji prozdrowotnej;

16) wykonywać pomoce do ćwiczeń pleoptycznych;

17) określać moc optyczną okularów;

18) rozpoznawać poziom rozwoju dzieci i młodzieży w poszczególnych sferach psychicznych oraz oddziaływać stymulująco na ich rozwój;

19) korzystać z wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii w komunikowaniu się z dzieckiem i jego rodziną;

20) prowadzić wymaganą dokumentację;

21) udzielać pierwszej pomocy;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

25) postępować zgodnie z zasadami etyki;

26) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

27) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania medyczne i pedagogiczne;

2) zamiłowanie do pracy z dziećmi;

3) zrównoważone reakcje emocjonalne;

4) wrażliwość emocjonalna;

5) spostrzegawczość;

6) gotowość niesienia pomocy;

7) tolerancja;

8) umiejętność nawiązywania kontaktu z dziećmi i dorosłymi;

9) samokontrola i krytycyzm;

10) wytrwałość i cierpliwość;

11) odporność na stres;

12) prawidłowe widzenie obuoczne;

13) dobra dykcja.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie ortoptystka powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) udziału w badaniach oraz leczeniu zeza i niedowidzenia u dzieci;

2) prowadzenia ćwiczeń pleoptyczno-ortoptycznych u dzieci niedowidzących;

3) prowadzenia ćwiczeń widzenia obuocznego;

4) prowadzenia ćwiczeń rehabilitacyjnych aparatu ruchowego oczu przed i po zabiegu operacyjnym w różnego rodzaju zezach;

5) użytkowania aparatury niezbędnej w pracy zawodowej ortoptystki;

6) prowadzenia profilaktyki okulistycznej i strabologicznej;

7) komunikowania się z dzieckiem i jego rodziną.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie ortoptystka może podejmować pracę w:

1) specjalistycznych placówkach leczenia zeza i niedowidzenia;

2) poradniach i gabinetach leczenia zeza i niedowidzenia;

3) szkołach, oddziałach i placówkach integracyjnych i specjalnych.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie ortoptystka powinna posiadać lub zapewnić dostęp do następujących pracowni:

1) anatomiczno-fizjologicznej;

2) techniki pracy ortoptystki;

3) komputerowej.

Pracownia anatomiczno-fizjologiczna powinna być wyposażona w:

1) preparaty, modele, tablice i plansze, w szczególności dotyczące narządu wzroku;

2) albumy, atlasy, materiały źródłowe do prowadzenia zajęć z anatomii i fizjologii narządu wzroku;

3) programy komputerowe do nauki anatomii i fizjologii;

4) nowoczesne środki techniczne, w tym sprzęt audiowizualny.

Pracownia techniki pracy ortoptystki powinna być wyposażona w:

1) tablice do badania ostrości wzroku;

2) aparat do badania widzenia obuocznego;

3) aparat do określania fiksacji;

4) aparat do ćwiczeń obuocznego widzenia;

5) koordynator - aparat do ćwiczeń pleoptycznych;

6) aparat do ćwiczenia ruchomości gałek ocznych;

7) aparat do ćwiczenia konwergencji;

8) lampę błyskową i biały ekran do czytania w powidokach;

9) ekran Hessa;

10) testy stereoskopowe;

11) test Wortha;

12) test Bagoliniego;

13) linijki pryzmatyczne;

14) komplet plansz, przezroczy, foliogramów i radiogramów dotyczących pracy ortoptystki;

15) krzyż Maddoxa;

16) kasetę okulistyczną;

17) kasetę z pryzmatami.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów;

2) licencjonowane oprogramowanie.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana w wymiarze nie mniejszym niż 50 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego - w grupach do 2 osób w jednym gabinecie, w prawidłowo wyposażonych:

1) specjalistycznych zakładach opieki zdrowotnej leczenia zeza i niedowidzenia;

2) poradniach i gabinetach leczenia zeza i niedowidzenia;

3) szkołach, oddziałach i placówkach integracyjnych i specjalnych.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) diagnostyczny;

2) rehabilitacja w zezie i niedowidzeniu;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Diagnostyczny	35
Rehabilitacja w zezie i niedowidzeniu	43
Podstawy działalności zawodowej	14
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: DIAGNOSTYCZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) objaśniać budowę i funkcjonowanie gałki ocznej, układu optycznego oka, oczodołu i narządów ochronnych oka;

2) charakteryzować drogi wzrokowe i fizjologię widzenia;

3) wyjaśniać budowę i czynności fizjologiczne układów i narządów wewnętrznych w organizmie dziecka;

4) oceniać możliwości współpracy dziecka z ortoptystką w czasie badania;

5) przygotowywać dziecko do badania oraz zapewniać mu bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne w czasie jego trwania;

6) charakteryzować metody badań okulistycznych;

7) badać ostrość wzroku, ruchy oczu, wady refrakcji, pole widzenia i spojrzenia, widzenie barw;

8) mierzyć rozstawienie źrenic;

9) charakteryzować metody badań strabologicznych;

10) badać fiksację, stopnie obuocznego widzenia, obiektywny i subiektywny kąt zeza, kąt gamma, korespondencję siatkówek, podwójne widzenie, pole widzenia i spojrzenia w zezie;

11) interpretować wyniki badań;

12) charakteryzować metody badań stosowane w różnych postaciach zeza i zespołów wrodzonych;

13) wykonywać badania w zezie, w szczególności w zezie ukrytym, towarzyszącym, akomodacyjnym i porażennym;

14) wykonywać badania w oczopląsie i w zespołach wrodzonych;

15) udzielać pierwszej pomocy w przypadku urazów i złamań w obrębie oczodołu;

16) ustalać rozpoznanie strabologiczne na podstawie wyników badań;

17) rozpoznawać podstawowe objawy w chorobach okresu niemowlęcego i dziecięcego.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) anatomia i fizjologia układów i narządów organizmu dziecka;

2) budowa i fizjologia narządu wzroku;

3) zaburzenia okresu prenatalnego;

4) metody obserwacji i badania rozwoju dziecka;

5) rozpoznawanie zeza;

6) podstawowe badania okulistyczne;

7) szczegółowe badania strabologiczne;

8) badanie refrakcji autorefraktorem komputerowym;

9) wybrane zagadnienia chorób dziecięcych.

BLOK: REHABILITACJA W ZEZIE I NIEDOWIDZENIU

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować zaburzenia ustawienia i ruchów gałek ocznych;

2) objaśniać przyczyny powstawania niedowidzenia i metody jego leczenia;

3) charakteryzować kliniczne postaci zeza i ich leczenie;

4) różnicować objawy i leczenie w chorobach oczu;

5) objaśniać metody i wykonywać ćwiczenia w niedowidzeniu jednostronnym;

6) stosować różne formy obturacji;

7) współuczestniczyć w leczeniu metodą penalizacyjną;

8) stosować reduktory ostrości wzroku;

9) wykonywać ćwiczenia metodami: Cüppersa, Bangertera i Cambella;

10) stosować środki farmakologiczne rozszerzające źrenicę;

11) objaśniać metodykę i wykonywać ćwiczenia obuocznego widzenia;

12) wykonywać ćwiczenia usprawniające mięśnie oka przed i po operacji;

13) objaśniać metody operacyjnego leczenia zeza;

14) uczyć dziecko oraz jego rodziców (prawnych opiekunów) ćwiczeń wpływających na koordynację oko - ręka oraz oka z całym ciałem;

15) uczyć rodziców (prawnych opiekunów) stosowania atropiny i informować o objawach uczulenia na atropinę;

16) wykonywać podstawowe badania u dzieci w pierwszym i drugim roku życia, w celu zapobiegania niedowidzeniu, fiksacji ekscentrycznej i nieprawidłowej korespondencji siatkówek;

17) stosować naprzemienną atropinizację i obturację (okluzję);

18) prowadzić ćwiczenia zapobiegające utracie obuocznego widzenia, z zakresu fuzji oraz zapobiegające utracie widzenia u małych dzieci;

19) oceniać możliwości współpracy dziecka z ortoptystką w wykonywaniu wybranych ćwiczeń;

20) przygotowywać dziecko do ćwiczeń i zapewniać mu bezpieczeństwo;

21) rozpoznawać występujące u dziecka objawy chorób somatycznych;

22) modyfikować działania rehabilitacyjne w stosunku do dziecka specjalnej troski;

23) charakteryzować szkła okularowe i pryzmaty stosowane w leczeniu wad wzroku;

24) współpracować z lekarzem w stosowaniu pomocy optycznych;

25) udzielać pierwszej pomocy, w szczególności w przypadkach urazów narządu wzroku;

26) przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki;

27) rozróżniać procesy psychiczne dziecka prawidłowo rozwijającego się i dziecka z zaburzeniami rozwoju;

28) uświadamiać rodzicom (prawnym opiekunom) psychiczne i manualne problemy dziecka, będące następstwem zeza;

29) kierować rodziców (prawnych opiekunów) z dziećmi niewidomymi do poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz do placówek specjalistycznych zajmujących się rehabilitacją niewidomych i słabosłyszących;

30) udzielać rodzicom (prawnym opiekunom) informacji na temat higieny narządu wzroku u dziecka z wysoką krótkowzrocznością;

31) współpracować z wychowawcą leczonego dziecka;

32) współpracować w zespole terapeutycznym z lekarzami, ortoptystkami i pracownikami oddziałów okulistycznych;

33) obserwować reakcje dziecka w czasie wykonywania zabiegów oraz uwzględniać w pracy z dzieckiem indywidualny charakter jego zachowań;

34) łagodzić lęki i stresy dziecka związane ze stosowanym leczeniem.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) kliniczne postaci zeza;

2) szczególne postaci zeza towarzyszącego i zespołów wrodzonych;

3) leczenie niedowidzenia;

4) ćwiczenia ortoptyczne;

5) szkła okularowe i pryzmaty stosowane w leczeniu zeza;

6) układy powiększające;

7) profilaktyka okulistyczna i strabologiczna;

8) choroby oczu i ich leczenie;

9) metodyka wykonywania ćwiczeń usprawniających mięśnie oka;

10) postępowanie z dzieckiem leczonym operacyjnie;

11) pierwsza pomoc w urazach i nagłych zachorowaniach;

12) pierwsza pomoc w przypadku obrażeń w obrębie oczodołu;

13) współpraca z rodzicami (prawnymi opiekunami) i wychowawcami leczonego dziecka;

14) charakterystyka procesów poznawczych i cech osobowości dziecka;

15) problematyka zaburzeń rozwoju psychoruchowego.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i socjologii;

2) wyjaśniać psychologiczne podstawy komunikowania się z dzieckiem i dorosłym pacjentem;

3) wykazywać postawę otwartości, wrażliwości i zrozumienia w komunikowaniu się z dzieckiem i dorosłym pacjentem;

4) przekonywać dziecko i jego rodziców (prawnych opiekunów) do dokładnego i systematycznego stosowania zalecanych ćwiczeń;

5) objaśniać znaczenie profilaktyki w zapewnianiu dziecku zdrowia;

6) prowadzić różne formy i metody edukacji prozdrowotnej;

7) propagować i stosować zasady zdrowego stylu życia;

8) przygotowywać pomoce dydaktyczne;

9) informować o sposobach ochrony narządu wzroku w przypadku starczowzroczności;

10) popularyzować wśród dzieci i młodzieży sposoby ochrony narządu wzroku;

11) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

12) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

13) wprowadzać usprawnienia organizacyjne w celu podniesienia efektywności pracy;

14) tworzyć warunki sprzyjające doskonaleniu jakości świadczonych usług;

15) stosować przepisy dotyczące ochrony pracownika w miejscu pracy;

16) przewidywać zagrożenia i konsekwencje wynikające z tytułu naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;

17) oceniać przyczyny zmęczenia fizycznego i psychicznego w czasie pracy;

18) objaśniać zasady i sposoby racjonalnego wypoczynku;

19) udzielać pierwszej pomocy;

20) użytkować komputer w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

21) prowadzić dokumentację związaną z funkcjonowaniem gabinetu ortoptystyki;

22) prowadzić dokumentację badań oraz ćwiczeń strabologicznych i okulistycznych wykonywanych u dziecka;

23) zaopatrywać gabinet ortoptystyki w środki potrzebne do pracy;

24) przygotowywać pomoce do badań i ćwiczeń;

25) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

26) przestrzegać praw pacjenta;

27) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

28) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) elementy psychologii, pedagogiki i socjologii;

2) psychologiczne podstawy komunikowania się z dzieckiem i dorosłym pacjentem;

3) środowisko zewnętrzne a zdrowie człowieka;

4) kierunki działań profilaktycznych;

5) stan zdrowia ludności i metody jego oceny;

6) edukacja prozdrowotna i promocja zdrowia;

7) modele organizacji ochrony zdrowia;

8) zagadnienia medycyny społecznej;

9) pierwsza pomoc;

10) dokumentacja medyczna;

11) higiena i bezpieczeństwo pracy w gabinecie ortoptystyki;

12) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

13) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

14) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

3) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

4) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

5) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

6) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

8) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

9) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

10) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

11) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

12) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

13) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

14) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

15) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

16) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

17) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

15) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 6

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

PROTETYK SŁUCHU

SYMBOL CYFROWY 322[17]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu anatomii, fizjologii i patologii narządu słuchu w dobieraniu sprzętu do rehabilitacji oraz ochrony słuchu;

2) posługiwać się specjalistyczną aparaturą do badań słuchu i wybranych pomiarów akustycznych;

3) charakteryzować metody badania słuchu;

4) określać specyfikę badania słuchu u dzieci;

5) przeprowadzać badania słuchu w różnych okresach życia człowieka;

6) interpretować wyniki badania słuchu;

7) komunikować się z pacjentem i jego rodziną;

8) współpracować z zespołem terapeutycznym;

9) gromadzić, analizować i interpretować dane dotyczące pacjenta i jego potrzeb w zakresie zaopatrzenia w środki techniczne wspomagające słuch;

10) dobierać do potrzeb pacjenta i regulować aparaty słuchowe;

11) wykonywać wyciski i wkładki uszne;

12) naprawiać aparaty słuchowe;

13) realizować zadania związane z zaopatrzeniem w środki techniczne wspomagające słuch;

14) dobierać i wykonywać indywidualne środki ochrony przeciwhałasowej;

15) wykorzystywać technologie informacyjne;

16) posługiwać się oprogramowaniem systemowym i specjalistycznym;

17) informować pacjenta o procedurze zaopatrzenia w środki techniczne wspomagające słuch;

18) wskazywać instytucje wspierające i zaopatrujące pacjenta z wadą słuchu w środki techniczne wspomagające słuch;

19) określać warunki wyposażenia pracowni i gabinetów protetycznych;

20) motywować osoby niepełnosprawne słuchowo do aktywności i zaspokajania swoich potrzeb;

21) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

22) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

23) udzielać pierwszej pomocy;

24) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

25) uczestniczyć w różnych formach doskonalenia zawodowego;

26) postępować zgodnie z zasadami etyki;

27) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

28) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania techniczne;

2) umiejętności plastyczne;

3) zdolności manualne;

4) poczucie estetyki;

5) kultura osobista;

6) zrównoważenie emocjonalne;

7) życzliwość;

8) łatwość nawiązywania kontaktów;

9) dobra dykcja;

10) cierpliwość i dokładność;

11) poczucie odpowiedzialności;

12) uczciwość;

13) samodzielność w realizacji zadań;

14) zdolności organizatorskie;

15) operatywność.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie protetyk słuchu powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania na zlecenie lekarza audiometrycznych badań słuchu;

2) wykonywania badań słuchu na potrzeby protezowania;

3) wyboru, dostarczania i dopasowywania aparatów słuchowych;

4) instruowania pacjentów o posługiwaniu się aparatem słuchowym, akcesoriami i innym sprzętem do protezowania i ochrony słuchu;

5) wykonywania podstawowych napraw i wymiany elementów aparatów słuchowych;

6) wykonywania i dopasowywania wkładek usznych i urządzeń do indywidualnej ochrony słuchu;

7) sprawowania opieki protetycznej nad pacjentem i jego rodziną w okresie użytkowania aparatu;

8) prowadzenia wymaganej dokumentacji.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie protetyk słuchu może podejmować pracę w:

1) gabinetach protetyki słuchu;

2) gabinetach audiologicznych;

3) pracowniach otoplastycznych;

4) pracowniach serwisu technicznego sprzętu audioprotetycznego;

5) jednostkach badawczych i produkcyjnych aparatów słuchowych.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie protetyk słuchu powinna posiadać lub zapewnić dostęp do następujących pracowni:

1) audiometrii;

2) otoplastyki;

3) komputerowego doboru aparatów słuchowych;

4) serwisu technicznego sprzętu audioprotetycznego;

5) komputerowej;

6) podstaw elektroniki;

7) pomiarów akustycznych.

Pracownia audiometrii powinna być wyposażona w:

1) kabinę audiometryczną;

2) audiometr diagnostyczny z możliwością wykonywania badań w swobodnym polu akustycznym;

3) zestaw testów do audiometrii słownej;

4) tympanometr diagnostyczny;

5) aparaturę do badania słuchu metodą otoemisji oraz potencjałów wywołanych;

6) komplet stroików;

7) terkotkę Baraniego;

8) otoskop;

9) komplet druków do rejestracji wyników;

10) komputer z drukarką.

Pracownia otoplastyki powinna być wyposażona w:

1) zestaw do pobierania wycisków z ucha;

2) otoskop;

3) lodówkę;

4) urządzenie do grzania i dystrybucji żelu stosowanego w otoplastyce;

5) mieszalnik silikonu;

6) urządzenie do utwardzania żywic światłoutwardzalnych;

7) puszkę do kąpieli ciśnieniowych;

8) mikrofrezarkę z kompletem narzędzi;

9) szlifierko-polerkę;

10) szlifierkę czołową;

11) mikroskop stereoskopowy;

12) wyciągi odprowadzające pyły i opary;

13) zestaw form do żelu stosowanego w otoplastyce;

14) narzędzia pomocnicze, w tym pęsety, igły, skalpele.

Pracownia komputerowego doboru aparatów słuchowych powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów (słuchaczy);

2) drukarki;

3) interfejsy do dobierania aparatów słuchowych - jeden interfejs na jedno stanowisko komputerowe;

4) zestaw kabli i łączników do aparatów słuchowych różnych producentów;

5) aparaty słuchowe różnych producentów wraz z danymi technicznymi;

6) zestaw wkładek uniwersalnych;

7) wyposażenie i umeblowanie wnętrza zapewniające odpowiednie warunki akustyczne;

8) oprogramowanie do dobierania aparatów słuchowych.

Pracownia serwisu technicznego sprzętu audioprotetycznego powinna być wyposażona w:

1) stoły laboratoryjne;

2) sprzęt do lutowania;

3) mierniki uniwersalne;

4) urządzenie do pomiarów aparatów słuchowych;

5) narzędzia podręczne;

6) elementy elektroniczne i przetworniki elektroakustyczne;

7) zestaw podstawowych części zamiennych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe pracujące w sieci z dostępem do Internetu - jedno stanowisko dla dwóch uczniów (słuchaczy);

2) oprogramowanie systemowe;

3) sprzęt i oprogramowanie do edycji i obróbki dźwięku;

4) oprogramowanie do projektowania i modelowania elementów i układów akustycznych;

5) oprogramowanie do modelowania właściwości akustycznych wnętrz;

6) nagrywarki, drukarki, skanery i kamerę cyfrową.

Pracownia podstaw elektroniki powinna być wyposażona w:

1) urządzenia pomiarowe do badania elementów elektronicznych, wzmacniaczy i obwodów scalonych;

2) zasilacze;

3) generatory;

4) mierniki uniwersalne;

5) oscyloskopy;

6) narzędzia pomocnicze, w szczególności pęsety, odsysacze, szczypce;

7) testery i komputery z oprogramowaniem do pomiaru obwodów scalonych.

Pracownia pomiarów akustycznych powinna być wyposażona w:

1) akustyczną komorę bezechową do pomiarów w warunkach pola swobodnego;

2) generator sygnałowy;

3) analizator akustyczny;

4) mikrofony pomiarowe;

5) wzmacniacz pomiarowy;

6) wzmacniacz mocy;

7) zestaw głośnikowy;

8) zestawy filtrów tercjowych i oktawowych;

9) automatyczny rejestrator poziomu ciśnienia dźwięku;

10) system komputerowy do pomiarów elektroakustycznych.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana w wymiarze nie mniejszym niż 32 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania - w:

1) żłobku lub przedszkolu;

2) domu pomocy społecznej;

3) gabinecie laryngologicznym;

4) gabinecie protetyki słuchu;

5) gabinecie audiologicznym;

6) pracowni ortoplastycznej.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) diagnostyczno-medyczny;

2) techniczny;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Diagnostyczno-medyczny	29
Techniczny	39
Podstawy działalności zawodowej	18
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	4
Razem	90**

^* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

^** Pozostałe 10 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: DIAGNOSTYCZNO-MEDYCZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać budowę i czynności układów i narządów człowieka;

2) objaśniać budowę i czynności fizjologiczne narządu słuchu;

3) określać drogę przewodzenia bodźców słuchowych;

4) charakteryzować czynniki wpływające na powstawanie niedosłuchu;

5) charakteryzować czynniki związane ze stylem życia oraz warunki środowiskowe powodujące uszkodzenie słuchu;

6) rozróżniać rodzaje niedosłuchu w zależności od miejsca uszkodzenia narządu słuchu;

7) rozpoznawać i oceniać sytuację zdrowotną pacjenta z uszkodzeniem narządu słuchu;

8) rozpoznawać potrzeby i problemy osób w podeszłym wieku z upośledzeniem słuchu;

9) określać ogólnorozwojowe i społeczne następstwa upośledzenia słuchu;

10) przeprowadzać badanie audiometryczne słuchu u dzieci i dorosłych;

11) interpretować wyniki badania słuchu;

12) określać metody rehabilitacji zaburzeń słuchu u dzieci;

13) współpracować z zespołem terapeutycznym i specjalistami w celu zapewnienia opieki osobie z upośledzeniem słuchu;

14) rozpoznawać odczyny alergiczne na materiały stosowane w otoplastyce;

15) propagować zdrowy styl życia;

16) udzielać pierwszej pomocy;

17) przestrzegać zasad antyseptyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii człowieka:

a) budowa narządu słuchu,

b) przebieg drogi słuchowej w obrębie układu nerwowego,

c) fizjologia słyszenia;

2) patologia narządu słuchu:

a) uszkodzenia przewodzeniowe,

b) uszkodzenia odbiorcze,

c) uszkodzenia mieszane;

3) wybrane zagadnienia z pediatrii;

4) wybrane zagadnienia z gerontologii;

5) metody badania narządu słuchu;

6) zdrowie publiczne;

7) pierwsza pomoc.

BLOK: TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z podstawowego oprogramowania i sieci komputerowej;

2) nagrywać i odtwarzać dźwięki z wykorzystaniem urządzeń analogowych i cyfrowych oraz posługiwać się typowymi programami do edycji i obróbki dźwięku;

3) posługiwać się przetwornikami elektroakustycznymi, takimi jak głośnik, mikrofon, słuchawka, oraz podstawowymi przyrządami do pomiarów elektroakustycznych;

4) oceniać właściwości akustyczne wnętrza, w tym komory audiometrycznej;

5) oceniać stopień zagrożenia hałasem;

6) odczytywać i interpretować dane techniczne aparatów słuchowych różnych producentów i oceniać ich zgodność z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;

7) wyjaśniać funkcje układów obróbki sygnału stosowanych w aparatach słuchowych;

8) dokonywać pomiaru podstawowych charakterystyk aparatu słuchowego;

9) dobierać odpowiedni typ i model aparatu słuchowego uwzględniający oczekiwania pacjenta;

10) dopasowywać aparaty słuchowe na podstawie danych audiometrycznych;

11) posługiwać się programami służącymi do doboru i regulacji aparatów słuchowych;

12) oceniać skuteczność protezowania na podstawie testów kontrolnych;

13) diagnozować podstawowe usterki aparatu słuchowego;

14) wykonywać podstawowe naprawy aparatu słuchowego i wymieniać jego elementy;

15) dobierać i montować aparaty słuchowe wewnątrzuszne;

16) stosować pomoce słuchowe, takie jak: wkładki douszne i nauszniki przeciwhałasowe;

17) mierzyć i oceniać właściwości różnych źródeł zasilania aparatów słuchowych;

18) stosować zasady modelowania przestrzennego w otoplastyce;

19) oceniać i porównywać materiały używane w otoplastyce;

20) wykonywać wycisk ucha;

21) dobierać, wykonywać i dopasowywać wkładkę uszną;

22) dobierać, wykonywać i dopasowywać urządzenie indywidualnej ochrony przeciwhałasowej;

23) instruować pacjenta o użytkowaniu i konserwacji aparatu słuchowego;

24) oceniać i porównywać walory techniczne i funkcjonalne aparatury do badania słuchu.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) wybrane zagadnienia z akustyki i psychoakustyki;

2) elementy elektroniki i informatyki;

3) budowa aparatów słuchowych;

4) dobór i dopasowanie aparatów słuchowych;

5) otoplastyka;

6) miernictwo i naprawa aparatów słuchowych.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu psychologii, socjologii i pedagogiki w komunikowaniu się z pacjentem i jego rodziną;

2) wyjaśniać psychologiczne aspekty głuchoty i niedosłuchu u dzieci i dorosłych;

3) wykazywać postawę otwartości, wrażliwości i zrozumienia w komunikowaniu się z dzieckiem i pacjentem w podeszłym wieku;

4) określać zasady prowadzenia wywiadu z pacjentem niedosłyszącym;

5) wspomagać i motywować osobę z upośledzonym słuchem do samodzielności i niezależności;

6) współuczestniczyć w tworzeniu wsparcia społecznego;

7) wspierać pacjenta w zaakceptowaniu aparatu słuchowego;

8) uczyć nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych mimo ograniczeń spowodowanych upośledzeniem słuchu;

9) planować działania edukacyjne dostosowane do wieku, potrzeb i indywidualnych cech pacjenta;

10) współpracować z instytucjami prowadzącymi leczenie i kształcenie dzieci głuchych i niedosłyszących;

11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) wprowadzać usprawnienia organizacyjne w celu podniesienia efektywności pracy;

13) wykonywać pracę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

14) przestrzegać praw pacjenta;

15) przestrzegać tajemnicy zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) wybrane zagadnienia z psychologii ogólnej, rozwojowej i społecznej;

2) wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej;

3) wybrane zagadnienia z socjologii;

4) system ochrony zdrowia;

5) organizacja pomocy społecznej;

6) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

7) bezpieczeństwo i higiena pracy;

8) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

9) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

3) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

4) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

5) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

6) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

9) wykazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

10) wskazywać podmioty uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych;

11) określać sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

12) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

13) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

14) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

15) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

16) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

17) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

15) wybrane zagadnienia w zakresie prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 7

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

RATOWNIK MEDYCZNY

SYMBOL CYFROWY 322[06]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu nauk medycznych i humanistycznych podczas wykonywania zadań zawodowych;

2) rozpoznawać stany nagłe;

3) określać rodzaje i stopnie zagrożeń cywilizacyjno-środowiskowych w ujęciu globalnym, krajowym i lokalnym;

4) określać stopnie występującego zagrożenia dla życia lub zdrowia w przypadku awarii, katastrofy lub wypadku;

5) zabezpieczać osoby znajdujące się w miejscu awarii, katastrofy, wypadku i przeciwdziałać zwiększaniu liczby ofiar;

6) zapewniać opiekę medyczną ekipom ratowniczym podczas akcji ratowniczych;

7) prognozować zachowania osób objętych zagrożeniem, zapobiegać wystąpieniu paniki;

8) posługiwać się medycznymi skalami oceny stanu ogólnego i ciężkości urazów oraz dokonywać ratowniczej oceny stanu ofiar awarii, katastrofy lub wypadku;

9) ustalać kolejność udzielania poszkodowanym ratowniczych świadczeń zdrowotnych i ewakuacji, w zależności od ich stanu ogólnego, rodzaju i stopnia odniesionych obrażeń oraz warunków w miejscu zdarzenia;

10) współuczestniczyć w organizacji ewakuacji ludzi z zagrożonego rejonu;

11) wykonywać medyczne czynności ratunkowe w miejscu i w warunkach katastrof, awarii i wypadków;

12) rozpoznawać stan utraty przytomności, oceniać jej stopnie, zabezpieczać funkcje życiowe osoby nieprzytomnej metodami bezprzyrządowymi oraz z użyciem sprzętu specjalistycznego;

13) prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową bezprzyrządową oraz z użyciem sprzętu specjalistycznego i leków stosowanych w ratownictwie medycznym;

14) objaśniać działanie stosowanych w ratownictwie medycznym leków oraz reakcje somatyczne po ich podaniu;

15) udzielać, z zachowaniem procedur medycznych, świadczeń zdrowotnych osobom w stanach nagłych, w szczególności w miejscach publicznych;

16) pełnić ratowniczy nadzór medyczny nad poszkodowanymi i chorymi w miejscu zdarzenia i w czasie transportu;

17) wykonywać medyczne czynności ratunkowe w ramach państwowych i niepaństwowych systemów ratowniczych;

18) organizować i szkolić zakładowe służby ratownictwa medycznego;

19) popularyzować wiedzę ratowniczą we wszystkich środowiskach;

20) współdziałać w procesie edukacji z zakresu udzielania pierwszej pomocy, realizowanym w systemie szkolnym i pozaszkolnym;

21) prowadzić kursy, szkolenia i pokazy z zakresu udzielania pierwszej pomocy;

22) utrzymywać w pełnej gotowości stacjonarne i mobilne punkty ratownicze;

23) komunikować się z chorym i poszkodowanym;

24) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

25) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

26) współpracować z lekarzem, pielęgniarką i pozostałym personelem medycznym w zakresie medycznych czynności ratunkowych;

27) współpracować z przedstawicielami niemedycznych, zawodowych i niezawodowych, służb i organizacji ratowniczych;

28) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

29) postępować zgodnie z zasadami etyki;

30) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

31) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) dobra koordynacja wzrokowo-słuchowo-ruchowa;

2) bardzo dobra sprawność fizyczna;

3) zdolności manualne;

4) zdolności decyzyjne;

5) zdolności organizacyjne i przywódcze;

6) odporność psychiczna;

7) zrównoważenie emocjonalne;

8) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

9) wyobraźnia prognostyczna w zakresie oceny sytuacji i przewidywanych skutków;

10) zdolność do szybkiej analizy i reakcji na napływające równocześnie sygnały;

11) zdolności dydaktyczne;

12) samodzielność;

13) zdyscyplinowanie, rzetelność;

14) uczciwość, odpowiedzialność.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie ratownik medyczny powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) komunikowania się z pacjentem, udzielania mu wsparcia w stanach nagłych;

2) zabezpieczania osób znajdujących się w miejscu zagrożenia, podejmowania działań zapobiegających zwiększeniu liczby ofiar i degradacji środowiska;

3) dokonywania oceny stanu ofiar awarii, katastrof i wypadków, podejmowania działań ratowniczych;

4) wykonywania medycznych czynności ratunkowych w stanach nagłych;

5) transportowania pacjentów pod nadzorem medycznym;

6) posługiwania się sprzętem medycznym, ochrony osobistej i ratownictwa medycznego;

7) organizowania i prowadzenia szkoleń w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie ratownik medyczny może podejmować pracę w:

1) zakładach opieki zdrowotnej udzielających świadczeń w zakresie ratownictwa medycznego;

2) Jednostkach Ratowniczo-Gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej;

3) organizacjach społecznych i stowarzyszeniach, w szczególności takich jak: Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Polski Czerwony Krzyż, ochotnicze straże pożarne, Polski Związek Motorowy, Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej;

4) zakładowych służbach ratowniczych;

5) szkołach i ośrodkach szkoleniowych.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie ratownik medyczny powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownię medycznych czynności ratunkowych;

2) pracownię anatomiczną;

3) pracownię komputerową.

Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie ratownik medyczny powinna zapewnić dostęp do:

1) sali gimnastycznej;

2) boiska sportowego;

3) pływalni.

Pracownia medycznych czynności ratunkowych powinna być wyposażona w:

1) fantomy do resuscytacji podstawowej i zaawansowanej osoby dorosłej, dziecka i niemowlęcia;

2) fantomy do ćwiczeń z intubacji osoby dorosłej i dziecka;

3) fantomy do iniekcji;

4) fantomy do cewnikowania;

5) porodowy fantom położniczy;

6) pulsoksymetr;

7) aparaty do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi;

8) defibrylator z kardiomonitorem;

9) respirator ratowniczy;

10) zestaw komputerowy i programy z zakresu ratownictwa;

11) spodnie przeciwwstrząsowe;

12) sprzęt i materiały do unieruchamiania, nosze próżniowe;

13) kołnierze ortopedyczne;

14) standardowe ratownicze wyposażenie medyczne typu:

a) worki samorozprężalne,

b) ssaki nożne elektryczne i próżniowe,

c) rurki ustno-gardłowe,

d) laryngoskopy,

e) rurki intubacyjne,

f) zestaw do intubacji dotchawiczej,

g) zestaw do tracheostomii,

h) zestaw do konikotomii,

i) zestaw do odbarczania odmy,

j) cewniki, kaniule,

k) zestawy do pozoracji ran i urazów;

15) standardowe zestawy materiałów opatrunkowych stosowane w ratownictwie medycznym;

16) nosze unieruchamiające;

17) foliowy ratunkowy koc izotermiczny;

18) odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej;

19) kozetki i łóżka na kółkach;

20) stołki lub krzesła;

21) stolik zabiegowy;

22) parawany;

23) statywy do kroplówek;

24) instalację wodno-kanalizacyjną.

W pracowni medycznych czynności ratunkowych powinno znajdować się odrębne pomieszczenie wyposażone w:

1) szafy lub regały na:

a) bieliznę pościelową,

b) bieliznę osobistą,

c) bieliznę operacyjną,

d) ręczniki, ścierki;

2) szafy zamykane przeznaczone do przechowywania:

a) leków niezbędnych do ćwiczeń,

b) środków antyseptycznych,

c) środków opatrunkowych;

3) sprzęt:

a) wózek dla pacjenta leżącego,

b) wózek dla pacjenta siedzącego,

c) tace,

d) pudełka metalowe na narzędzia;

4) szafy lub regały na sprzęt i przybory (lub zestawy) do ćwiczeń:

a) fartuchy oraz rękawice gumowe i jednorazowego użytku,

b) materiał opatrunkowy,

c) opaski różnego rodzaju,

d) zestaw narzędzi chirurgicznych do szycia rany,

e) zestaw do założenia i zmiany opatrunku,

f) zestaw do zgłębnikowania żołądka,

g) zestaw do cewnikowania pęcherza moczowego,

h) zestaw do toalety jamy ustnej,

i) zestaw do wstrzyknięć podskórnych, domięśniowych, dożylnych,

j) zestaw do wlewu dożylnego,

k) zestaw do pobierania krwi żylnej.

Pracownia anatomiczna powinna być wyposażona w:

1) modele, plansze anatomiczne;

2) przezrocza, radiogramy, foliogramy, programy komputerowe;

3) teksty źródłowe, atlasy, albumy;

4) filmy dydaktyczne;

5) środki techniczne, takie jak: telewizor, magnetowid, radio, rzutnik pisma, rzutnik przezroczy, komputer z drukarką.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów;

2) drukarki, skaner;

3) licencjonowane oprogramowanie stosowane w jednostkach państwowych systemów ratowniczych.

Sala gimnastyczna i boisko sportowe powinny być wyposażone w sprzęt do uprawiania lekkiej atletyki oraz ćwiczeń sprawnościowych, w szczególności dżudo.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna odbywać się w wymiarze nie mniejszym niż 28 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania - w grupach do 6 osób, w:

1) szpitalnych oddziałach ratunkowych;

2) oddziałach intensywnej opieki medycznej;

3) blokach operacyjnych;

4) izbach przyjęć lub oddziałach pomocy doraźnej;

5) zespołach ratownictwa medycznego;

6) jednostkach Państwowej Straży Pożarnej;

7) centrach dyspozytorskich ratowniczych służb medycznych.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) medyczne czynności ratunkowe;

2) ratownictwo ekologiczne i techniczne;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %^*
Medyczne czynności ratunkowe	64
Ratownictwo ekologiczne i techniczne	21
Podstawy działalności zawodowej	7
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95^**

^* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

^** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać cele i zadania ratownictwa medycznego oraz zadania ratownika medycznego;

2) objaśniać budowę anatomiczną, fizjologię i fizjopatologię układów i narządów organizmu człowieka;

3) wyjaśniać pojęcie zdrowia, choroby, stanu nagłego, umierania i śmierci;

4) charakteryzować objawy kliniczne stanu utraty przytomności i zagrażających życiu lub zdrowiu stanów chorobowych i obrażeń;

5) charakteryzować stany nagłe;

6) objaśniać działanie stosowanych w stanach zagrożenia życia i zdrowia leków, różnicować postaci leków, drogi ich podawania, wskazania, przeciwwskazania, interakcje oraz obliczać dawki leków;

7) dokonywać oceny parametrów podstawowych funkcji życiowych;

8) wykonywać elektrokardiografię i dokonywać podstawowej interpretacji jej wyników;

9) podejmować i prowadzić medyczne czynności ratunkowe w stanach nagłych, w szczególności w:

a) nagłym zatrzymaniu krążenia,

b) nagłych zagrożeniach pochodzenia wewnętrznego,

c) nagłych zagrożeniach urazowych,

d) nagłych zagrożeniach pochodzenia środowiskowego,

e) nagłych zagrożeniach psychicznych,

f) nagłych zagrożeniach u ciężarnych;

10) prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową zgodnie z obowiązującą wiedzą medyczną;

11) przeprowadzać wywiad chorobowy i środowiskowy w stanach nagłych;

12) stosować zasady aseptyki i antyseptyki w medycznych czynnościach ratunkowych;

13) posługiwać się sprzętem ochrony indywidualnej;

14) wykonywać zabiegi i czynności medyczne niezbędne w ratownictwie, w szczególności:

a) podawać leki różnymi drogami,

b) zakładać wkłucie dożylne,

c) wykonywać kroplowe wlewy dożylne,

d) płukać żołądek,

e) cewnikować pęcherz moczowy,

f) zaopatrywać rany,

g) tamować krwawienia i krwotoki,

h) unieruchamiać złamania,

i) układać, przenosić oraz transportować chorego i poszkodowanego,

j) stosować tlenoterapię,

k) wykonać udrożnienie dróg oddechowych, w tym intubację dotchawiczą,

l) wykonać defibrylację;

15) planować i organizować zabiegi medyczne w różnych sytuacjach, przypadkach, miejscach;

16) przygotowywać karetkę do gotowości wyjazdowej, kompletować sprzęt, aparaturę, zestawy leków oraz innych środków i materiałów;

17) obsługiwać sprzęt używany w karetkach;

18) obsługiwać dostępne środki łączności;

19) wykonywać zadania na stanowisku dyspozytora medycznego;

20) podejmować decyzje w trudnych sytuacjach;

21) prowadzić dokumentację postępowania ratowniczego;

22) współpracować w zespołach ratowniczych;

23) doskonalić własne umiejętności zawodowe;

24) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w czasie prowadzenia działań ratowniczych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa i czynność układów i narządów organizmu człowieka;

2) leki stosowane w stanach nagłych;

3) stany nagłe w chorobach wewnętrznych;

4) stany nagłe w położnictwie i ginekologii;

5) stany nagłe w pediatrii;

6) stany nagłe w psychiatrii;

7) chirurgia urazów i ostre nieurazowe zespoły chirurgiczne;

8) stany nagłe pochodzenia środowiskowego;

9) podstawy analgezji i sedacji;

10) organizacja akcji ratowniczej;

11) zasady postępowania na miejscu zdarzenia;

12) medyczne czynności ratunkowe w nagłym zatrzymaniu krążenia;

13) transport pacjentów;

14) organizacja i zadania zespołu ratownictwa medycznego;

15) dokumentacja medyczna.

BLOK: RATOWNICTWO EKOLOGICZNE I TECHNICZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować struktury organizacyjne systemów ratowniczych;

2) opisywać współczesne zagrożenia ekologiczne;

3) przewidywać wystąpienie sytuacji niebezpiecznych i podejmować działania profilaktyczne;

4) przedstawiać wpływ zagrożeń ekologicznych na organizm człowieka;

5) rozpoznawać czynniki zagrożenia i określać stopień zagrożenia życia lub zdrowia ludzi w przypadkach awarii, katastrof cywilizacyjno-środowiskowych, wypadków i innych nagłych zdarzeń;

6) planować i organizować działania ratownicze w miejscu zdarzenia;

7) optymalnie modyfikować postępowanie ratownicze w miejscu zdarzenia stosownie do rozwoju sytuacji, przebiegu akcji ratowniczej, potrzeb i możliwości;

8) dokonywać wstępnego podziału poszkodowanych w katastrofach, wypadkach w zależności od stanu ogólnego, rodzaju i stopnia obrażeń;

9) przestrzegać zasad zachowania się i działania w strefie zagrożenia;

10) wyjaśniać budowę, zasady działania oraz określać parametry taktyczno-techniczne sprzętu ratowniczego;

11) stosować sprzęt do wykrywania i określania wielkości zagrożeń;

12) użytkować podstawowy sprzęt ratowniczo-gaśniczy oraz ochrony indywidualnej zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;

13) korzystać z komputerowych baz danych dotyczących substancji niebezpiecznych;

14) współpracować z innymi jednostkami ratowniczymi.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) ocena stanu środowiska człowieka;

2) nadzwyczajne zagrożenia środowiskowe;

3) struktury organizacyjne systemów ratownictwa;

4) zintegrowana pomoc w awariach i katastrofach;

5) podział poszkodowanych, ofiar masowego wypadku, katastrofy, w zależności od stanu ogólnego, rodzaju i stopnia obrażeń;

6) organizacja akcji ratowniczych;

7) katastrofy;

8) pożary;

9) sprzęt ratowniczo-gaśniczy, sprzęt ochrony osobistej;

10) bezpieczeństwo i higiena pracy;

11) ochrona środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować procesy poznawcze i emocjonalne człowieka;

2) komunikować się z chorym lub poszkodowanym oraz z jego rodziną, współpracownikami z jednostki ratowniczej i pracownikami innych jednostek uczestniczących w działaniach ratowniczych;

3) porozumiewać się w sposób niewerbalny z ofiarą awarii, katastrofy lub wypadku;

4) stosować w kontakcie z chorym (poszkodowanym) elementy psychoterapii podtrzymującej;

5) dbać o własną kondycję fizyczną i psychiczną, odreagowywać stresy i panować nad emocjami;

6) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w czasie prowadzenia działań ratowniczych;

7) organizować proces pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) przestrzegać zasad postępowania w razie wypadku przy pracy i w innych sytuacjach zagrożenia;

9) charakteryzować zagrożenia związane z transportem i ruchem drogowym oraz objaśniać zasady ich unikania;

10) organizować szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy;

11) prowadzić zajęcia dydaktyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy i kwalifikowanej pierwszej pomocy;

12) wykorzystywać istniejące i opracowywać nowe pomoce dydaktyczne wspomagające proces dydaktyczny;

13) dobierać odpowiednie treści, metody i formy przekazu wiedzy z zakresu ratownictwa medycznego, w zależności od tematu i wieku uczestników oraz specyficznych potrzeb środowiska dydaktycznego;

14) popularyzować wiedzę z zakresu ratownictwa w różnych środowiskach;

15) uczyć zasad zachowania bezpieczeństwa w miejscach publicznych i środowisku domowym;

16) motywować ludzi do zapobiegania zagrożeniom ekologicznym;

17) uczyć zasad zachowania się i postępowania w przypadkach nagłych i nadzwyczajnych zagrożeń środowiskowych, klęsk, katastrof, wypadków;

18) zapobiegać zjawisku paniki;

19) przestrzegać praw pacjenta;

20) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

21) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy;

22) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) procesy poznawcze człowieka;

2) procesy emocjonalne człowieka;

3) struktura osobowości człowieka;

4) metody poznawania człowieka;

5) metody oddziaływania na człowieka;

6) zasady komunikacji międzyludzkiej;

7) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

8) podstawy ergonomii;

9) psychologiczne problemy w zbiorowościach ludzkich w chwili zagrożenia;

10) uwarunkowania wzbudzania motywacji ratowniczej;

11) przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu;

12) podstawy języka migowego;

13) podstawy dydaktyki ratownictwa medycznego;

14) podstawy organizacji pracy;

15) deontologia w ratownictwie;

16) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

3) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

4) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

5) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

6) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

8) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

9) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

10) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

11) wskazywać podmioty uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych;

12) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

13) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

14) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

15) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

16) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

17) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

15) wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 8

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK DENTYSTYCZNY

SYMBOL CYFROWY 322[09]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu anatomii, fizjologii i patologii narządu żucia;

2) określać podstawowe cechy morfologiczne i czynnościowe układu stomatognatycznego, w szczególności: typy zgryzu, udział zębów w artykulacji, węzły urazowe, budowę i funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego;

3) wyjaśniać budowę i funkcje artykulatorów;

4) modyfikować metody pracy w realizowanych zadaniach zawodowych;

5) określać typy uzębienia i odmiany zębów stałych i mlecznych;

6) wskazywać różnice w morfologii zębów stałych i zębów mlecznych oraz w ich wzajemnym układzie;

7) charakteryzować teorie i metody ustawiania zębów sztucznych w protezach zębowych całkowitych;

8) opisywać profilaktyczne, lecznicze i rehabilitacyjne działanie protez;

9) oceniać wykonywane zadanie na etapie klinicznym i laboratoryjnym;

10) doskonalić jakość wykonywanych prac;

11) przewidywać skutki wadliwie wykonanej pracy protetycznej;

12) rozróżniać rodzaje i właściwości materiałów podstawowych i pomocniczych stosowanych w protetyce dentystycznej;

13) przestrzegać wymagań dotyczących użytkowania, przechowywania oraz racjonalnego gospodarowania materiałami stosowanymi w protetyce dentystycznej i ortodoncji;

14) charakteryzować i oceniać oddziaływanie materiałów podstawowych na tkanki i ustrój człowieka;

15) projektować konstrukcje protetyczne, analizować i oceniać wykonywane projekty;

16) użytkować urządzenia i aparaturę specjalistyczną;

17) oceniać wyciski oraz wykonywać z nich gipsowe modele robocze;

18) wykonywać indywidualne łyżki wyciskowe z różnych materiałów stosowanych w implantoprotetyce, protetyce dentystycznej i ortodoncji;

19) wykonywać wzorniki zgryzowe;

20) umocowywać modele robocze w artykulatorach lub zgryzadłach;

21) formować korony zębowe, protezy, aparaty ortodontyczne i szyny chirurgiczne;

22) zamieniać wosk na masę akrylową;

23) obrabiać mechanicznie i polerować masę akrylową;

24) obrabiać mechanicznie, chemicznie i termicznie stopy metali używane w protetyce dentystycznej;

25) doginać elementy z drutu do protez i aparatów ortodontycznych;

26) wykonywać ze stopów metali precyzyjne odlewy uzupełnień protetycznych i elementy do uzupełnień protetycznych;

27) wykonywać naprawy uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych;

28) prowadzić dokumentację wykonywanych prac protetycznych wraz z rozliczeniem zużytego materiału i kosztów wykonawstwa;

29) posługiwać się terminologią stosowaną w dentystyce;

30) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

31) przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki, w szczególności w sytuacji zwiększonego ryzyka epidemiologicznego (HIV, WZW);

32) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

33) współpracować z zespołem dentystycznym;

34) korzystać z różnych źródeł informacji i doskonalić swoje umiejętności zawodowe;

35) wykorzystywać nowoczesne techniki informacyjne, posługiwać się oprogramowaniem systemowym i specjalistycznym;

36) udzielać pierwszej pomocy;

37) postępować zgodnie z zasadami etyki;

38) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

39) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) samodzielność;

2) wyobraźnia przestrzenna;

3) spostrzegawczość;

4) pamięć wzrokowa i odtwórcza;

5) pełne widzenie barw i odcieni;

6) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

7) poczucie estetyki;

8) cierpliwość i wytrwałość;

9) obowiązkowość i zdyscyplinowanie;

10) sprawność manualna, dokładność i precyzja;

11) sumienność i odpowiedzialność;

12) gotowość niesienia pomocy;

13) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik dentystyczny powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) sporządzania gipsowych modeli diagnostycznych i roboczych szczęki i żuchwy, na bazie wycisków wykonanych przez lekarza dentystę, oraz ich artykulacja;

2) realizowania technologicznych procedur laboratoryjnego wykonywania protez zębowych, aparatów ortodontycznych oraz szyn, obturatorów i epitez stosowanych do rehabilitacji narządu żucia;

3) wykonywania napraw uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych;

4) wykonywania pracy zgodnie z przekazanym projektem klinicznym.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik dentystyczny może prowadzić i podejmować pracę w:

1) pracowniach protetycznych;

2) pracowniach ortodontycznych.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik dentystyczny powinna posiadać laboratorium protetyczno-ortodontyczne oraz zapewnić dostęp do gabinetu dentystycznego.

Laboratorium protetyczno-ortodontyczne powinno składać się z następujących pomieszczeń dydaktycznych:

1) sali ćwiczeń;

2) gipsowni;

3) odlewni;

4) polerowni.

Sala ćwiczeń powinna posiadać indywidualne stanowiska pracy wyposażone w:

1) stół z wyciągiem miejscowym, oświetleniem miejscowym, palnikiem gazowym, mikrosilnikiem;

2) siedzisko regulowane;

3) drobny sprzęt do modelowania;

4) artykulatory i zgryzadła;

5) zwieraki ortodontyczne;

6) komplet kleszczy protetycznych i ortodontycznych;

7) urządzenia do pracy w grupie, takie jak: paralelometr, fiksator do ćwieków oraz urządzenia do wykonywania ruchomych i stałych aparatów ortodontycznych.

Gipsownia powinna być wyposażona w:

1) instalację wodno-kanalizacyjną;

2) stoły z dużym, równym blatem i pojemnikami na gips;

3) mieszadła mechaniczne z podciśnieniem;

4) obcinarki do gipsu;

5) wibratory;

6) piłę mechaniczną do wykonywania modeli dzielonych;

7) urządzenia do polimeryzacji termicznej i ciśnieniowej;

8) wyparzarki do wosku;

9) prasy hydrauliczne.

Odlewnia powinna być wyposażona w:

1) aparat do agaru;

2) suszarkę;

3) piece do wygrzewania: duży, średni, mały;

4) urządzenia do topienia i lutowania metali;

5) urządzenia do utwardzania modeli;

6) piaskarki;

7) kompresor duży do obsługi piaskarek z odgałęzieniami;

8) płuczkę ultradźwiękową;

9) aparat do polerowania elektrolitycznego;

10) urządzenie ciśnieniowo-parowe do czyszczenia odlewów.

Polerownia powinna być wyposażona w:

1) szlifierki z wyciągami;

2) polerki z wyciągami.

W laboratorium mogą znajdować się pomieszczenia do prac specjalistycznych, w szczególności do prac z wykorzystaniem ceramiki i materiałów złożonych.

Gabinet dentystyczny powinien być wyposażony w:

1) fotel stomatologiczny UNIT;

2) stolik lub asystor;

3) Unistom - aparat wieloczynnościowy do wykonywania jonoforezy, badania żywotności miazgi oraz diafanoskopii;

4) fotelik;

5) wyjaławiacze, kasetę do wyjaławiania kątnic i prostnic;

6) autoklaw i urządzenia do pakowania instrumentów oraz testy kontrolne;

7) biurko;

8) szafki na bieliznę, leki, materiały stomatologiczne, narzędzia (w tym sterylne) lub kasety z narzędziami;

9) umywalki do mycia rąk;

10) dwukomorowy zlewozmywak do mycia narzędzi;

11) ręczniki jednorazowe;

12) wiadra pedałowe;

13) aparat do usuwania złogów nazębnych;

14) płuczkę ultrasoniczną;

15) zestawy diagnostyczne oraz zestawy instrumentów, produktów leczniczych i wyrobów medycznych stosowanych we wszystkich specjalnościach stomatologicznych;

16) strzykawki jednorazowe;

17) igły do znieczuleń nasiękowych i przewodowych;

18) środki odkażające i dezynfekcyjne;

19) formularze dokumentacji stomatologicznej obowiązującej w poradniach;

20) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w gabinecie dentystycznym;

21) apteczkę pierwszej pomocy.

5. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) analityczny;

2) projektowo-wykonawczy;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %^*
Analityczny	10
Projektowo-wykonawczy	75
Podstawy działalności zawodowej	7
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95^**

^* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

^** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: ANALITYCZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) objaśniać anatomię głowy, z uwzględnieniem narządu żucia;

2) rozróżniać kości części twarzowej czaszki;

3) wyjaśniać budowę i działanie stawów skroniowo-żuchwowych;

4) rozpoznawać normy zgryzu w poszczególnych okresach rozwojowych;

5) rozpoznawać nieprawidłowości zgryzowe i zębowe;

6) rozpoznawać części anatomiczne zębów;

7) rozpoznawać cechy zębów metodą Mühlreitera;

8) rozpoznawać naturalne zęby na podstawie oglądu i opisu anatomicznego;

9) rozpoznawać rodzaje zębów mlecznych i stałych;

10) analizować cechy łuków zębowych;

11) objaśniać rolę punktów stycznych;

12) lokalizować układ punktów styku i kontaktu zębów przeciwstawnych;

13) analizować kierunki przesuwania się zębów w trakcie ruchów bocznych i doprzednich w artykulatorach;

14) wymieniać zmiany biomorfologiczne zębów;

15) rozróżniać i charakteryzować typy konstytucjonalne człowieka;

16) uwzględniać zasady estetyki w doborze i ustawianiu zębów;

17) uzasadniać potrzebę leczenia protetycznego.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) dentystyka;

2) anatomia głowy;

3) staw skroniowo-żuchwowy;

4) zęby:

a) morfologia zębów mlecznych i zębów stałych,

b) wzajemny układ zębów stojących w łuku,

c) typy i odmiany budowy zębów stałych;

5) narząd żucia, zespół zgryzu urazowego;

6) biologiczne normy zgryzu w poszczególnych okresach rozwojowych;

7) etiologia zaburzeń w obrębie narządu żucia;

8) periodontopatie;

9) profilaktyka i leczenie szczękowo-ortopedyczne;

10) aparaty stosowane w profilaktyce i leczeniu ortodontycznym.

BLOK: PROJEKTOWO-WYKONAWCZY

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozróżniać podstawowe i pomocnicze materiały stosowane w protetyce dentystycznej oraz określać ich przeznaczenie;

2) stosować materiały chemiczne, zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;

3) posługiwać się współcześnie obowiązującymi systemami oznaczania zębów;

4) rysować zęby w rzutach;

5) planować przestrzeń do modelowania zębów;

6) projektować konstrukcje protetyczne;

7) modelować korony zębów mlecznych i stałych;

8) modelować zęby w układzie łuku zębowego;

9) modelować korony zębów prawidłowo kontaktujące z zębami przeciwstawnymi w zwarciu i artykulacji;

10) modelować zęby abrazyjne;

11) wykonywać z wycisków modele robocze i diagnostyczne;

12) oceniać modele według płaszczyzn przestrzennych;

13) wykonywać aparaty ortodontyczne;

14) objaśniać podział i zastosowanie kliniczne aparatów ortodontycznych;

15) wykonywać ortodontyczne aparaty profilaktyczne;

16) wykonywać uzupełnienia stałe;

17) dobierać metodę wykonania do rodzaju protezy;

18) wykonywać protezy ruchome całkowite i częściowe różnych typów;

19) oceniać krytycznie wykonaną pracę na etapie klinicznym i laboratoryjnym;

20) określać przyczyny powstawania i rodzaje uszkodzeń uzupełnień protetycznych oraz aparatów ortodontycznych;

21) dokonywać napraw dentystycznych uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych;

22) wykonywać prace zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) rozróżniać i charakteryzować zagrożenia i metody zabezpieczeń wynikające z kontaktu z materiałem zakaźnym;

25) posługiwać się komputerem i korzystać z podstawowego oprogramowania i sieci komputerowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiały stosowane w protetyce dentystycznej i w ortodoncji;

2) pomoce diagnostyczne i modele;

3) wzajemny układ zębów stojących w łuku zębowym;

4) modelowanie zębów stałych stojących w łuku zębowym i w prawidłowym zwarciu z zębami przeciwstawnymi;

5) modelowanie powierzchni żujących w artykulatorach, modelowanie zębów abrazyjnych;

6) aparaty stosowane w profilaktyce i wczesnym leczeniu szczękowo-ortodontycznym;

7) elementy druciane oraz śruby różnego typu stosowane w aparatach szczękowo-ortodontycznych;

8) klamry protetyczne i ortodontyczne;

9) aparaty czynne mechaniczne - stałe i ruchome;

10) aparaty czynnościowo-mechaniczne i czynnościowe;

11) protezy dziecięce;

12) aparaty elastyczne i stałe;

13) protezy ruchome całkowite;

14) protezy częściowe osiadające i nieosiadające;

15) uzupełnienia stałe;

16) naprawy dentystycznych uzupełnień protetycznych oraz aparatów ortodontycznych;

17) elementy precyzyjnego utrzymania protez;

18) zastosowanie technik komputerowych do projektów i wykonawstwa prac protetycznych.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować wiedzę psychologiczną i pedagogiczną w rozwiązywaniu problemów zawodowych;

2) organizować pracę w pracowni techniki dentystycznej i w pracowni techniki ortodontycznej;

3) organizować stanowisko pracy z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz wymagań ergonomii;

4) wprowadzać usprawnienia organizacyjne w celu podniesienia efektywności pracy;

5) tworzyć warunki sprzyjające doskonaleniu jakości świadczonych usług;

6) stosować odpowiednie proporcje czasu pracy i wypoczynku;

7) dostrzegać zagrożenia i zapobiegać wypadkom przy pracy oraz chorobom zakaźnym;

8) udzielać pierwszej pomocy;

9) współpracować z zespołem dentystycznym;

10) prowadzić dokumentację wykonywanych prac protetycznych i ortodontycznych oraz rozliczenia kosztów i zużywanych materiałów;

11) korzystać z różnych źródeł informacji oraz doskonalić umiejętności zawodowe;

12) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

13) zapobiegać protekcji i korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) elementy psychologii, socjologii i pedagogiki;

2) elementy organizacji pracy w pracowni techniki dentystycznej i ortodontycznej;

3) prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) organizacja pracy;

5) zasady ergonomii;

6) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium protetycznym i ortodontycznym;

7) ochrona środowiska;

8) ochrona przeciwpożarowa;

9) podstawowe zagrożenia wypadkowe w miejscu pracy i metody zapobiegania wypadkom;

10) pierwsza pomoc;

11) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) określać rolę państwa w gospodarce rynkowej;

3) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

4) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

5) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

6) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

7) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

8) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

9) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

10) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

11) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

12) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

13) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

14) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

15) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

16) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

17) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

19) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce;

2) rola państwa w gospodarce rynkowej;

3) teoria wyboru konsumenta;

4) elementy teorii przedsiębiorstwa;

5) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

6) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

7) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

8) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

9) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

10) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

11) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) jakość w ochronie zdrowia;

13) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

15) wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 9

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK ELEKTRONIKI MEDYCZNEJ

SYMBOL CYFROWY 322[18]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu podstaw anatomii i fizjologii człowieka;

2) charakteryzować sygnały biologiczne i ich systematykę;

3) wskazywać punkty przyłożeń elektrod i czujników w badaniach diagnostycznych i zabiegach terapeutycznych;

4) rozróżniać techniki diagnostyczne i terapeutyczne stosowane w medycynie;

5) posługiwać się techniką komputerową i teletransmisji sygnałów;

6) posługiwać się terminologią medyczną dotyczącą procesu diagnostyczno-terapeutycznego;

7) przygotowywać aparaturę medyczną do pracy i kontrolować jej sprawność techniczną w czasie zabiegów i badań;

8) interpretować i oceniać pod względem technicznym wyniki pomiarów;

9) realizować zlecenia nadzoru medycznego w czasie badań i zabiegów;

10) usuwać usterki techniczne aparatury medycznej w czasie badań i zabiegów;

11) wykonywać naprawy aparatury medycznej i konserwację sprzętu medycznego;

12) wykonywać badania i pomiary aparatury medycznej w celu określenia jej sprawności po naprawie;

13) posługiwać się dokumentacją techniczną i techniczno-ruchową aparatury medycznej;

14) prowadzić specyfikację metryk aparatury medycznej;

15) oceniać zgodność warunków pracy i eksploatacji aparatury medycznej w pracowniach i gabinetach medycznych z wymaganiami technicznymi;

16) planować przeglądy aparatury medycznej;

17) posługiwać się przyrządami pomiarowymi;

18) prowadzić instruktaż obsługi aparatury medycznej;

19) współpracować w zespole diagnostyczno-terapeutycznym;

20) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

21) stosować zasady aseptyki i antyseptyki;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz ochrony radiologicznej;

23) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

24) postępować zgodnie z zasadami etyki;

25) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

26) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) obowiązkowość i zdyscyplinowanie;

2) gotowość niesienia pomocy;

3) odpowiedzialność i samodzielność;

4) spostrzegawczość;

5) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

6) wyobraźnia przestrzenna;

7) cierpliwość i dokładność;

8) zdolność myślenia abstrakcyjnego;

9) szybkość reagowania;

10) opanowanie i rozwaga w trudnych sytuacjach.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektroniki medycznej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) instalowania elektronicznej aparatury medycznej;

2) uruchamiania elektronicznej aparatury medycznej;

3) współdziałania w zespołach diagnostyczno-terapeutycznych w czasie badań i zabiegów;

4) nadzorowania i kontrolowania pracy sprzętu i elektronicznej aparatury stosowanej do badań i zabiegów;

5) wykonywania pomiarów i testowania elektronicznej aparatury medycznej przed dopuszczeniem do użytku;

6) posługiwania się dokumentacją techniczną, serwisową i techniczno-ruchową;

7) oceniania stanu technicznego i naprawiania elektronicznej aparatury medycznej.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektroniki medycznej może podejmować pracę w:

1) zespołach elektromedycznych w szpitalach, klinikach i przychodniach;

2) zakładach naprawy sprzętu medycznego;

3) serwisach firmowych aparatury medycznej;

4) wytwórniach i serwisach sprzętu elektronicznego;

5) zespołach konstrukcyjnych aparatury medycznej.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik elektroniki medycznej powinna posiadać lub zapewnić dostęp do następujących pomieszczeń dydaktycznych:

1) pracowni elektrycznej i elektronicznej;

2) pracowni aparatury medycznej;

3) pracowni komputerowej;

4) magazynu aparatury medycznej;

5) warsztatu elektromechanicznego.

Pracownia elektryczna i elektroniczna powinna być wyposażona w trójfazową instalację elektryczną, wentylację, oświetlenie naturalne i sztuczne, stoły laboratoryjne z instalacją niskonapięciową. W pracowni elektrycznej i elektronicznej należy zapewnić stałą temperaturę 18-24 °C

Pracownia elektryczna i elektroniczna powinna być ponadto wyposażona w:

1) ogniwo wzorcowe;

2) rezystor wzorcowy nienastawny i dekadowy;

3) kondensator wzorcowy i dekadowy;

4) indukcyjność wzorcową i dekadową;

5) wzorzec indukcyjności wzajemnej;

6) woltomierz;

7) amperomierz;

8) miernik uniwersalny;

9) watomierz;

10) omomierz;

11) megaomomierz;

12) galwanometr;

13) techniczny i laboratoryjny mostek Wheatstone'a;

14) techniczny i laboratoryjny mostek Thomsona;

15) uniwersalny mostek RLC;

16) miernik współczynnika mocy;

17) częstotliwościomierz cyfrowy;

18) stabilizowany zasilacz napięciowo-prądowy;

19) generator funkcyjny;

20) generator sygnałowy wysokich częstotliwości;

21) oscyloskop elektroniczny;

22) rezystor nastawny suwakowy;

23) wyłącznik dwubiegunowy;

24) transformator;

25) autotransformator;

26) przekładnik prądowy;

27) bocznik;

28) licznik indukcyjny jednofazowy;

29) tablice układów elektrycznych i elektronicznych;

30) modele i eksponaty:

a) zestaw do badania elementów biernych,

b) zestaw do badania elementów czynnych,

c) zestaw do badania elementów półprzewodnikowych,

d) zestaw do badania układów scalonych,

e) zestaw do badania układów logicznych, liczników, przerzutników, rejestrów, pamięci, procesorów, przetworników A/C, C/A,

f) zestaw do badania elementów układów zasilających aparaturę medyczną,

g) zestaw do badania modulatorów i demodulatorów maszyn elektromechanicznych;

31) apteczkę wyposażoną w leki;

32) gaśnicę.

Pracownia aparatury medycznej powinna być wyposażona w:

1) stoły laboratoryjne;

2) lampę Sollux;

3) lampę kwarcową;

4) diadynamik;

5) diatermię chirurgiczną;

6) diatermię krótkofalową;

7) ultraton;

8) spektrofotometr;

9) pH-metr;

10) sztuczną nerkę;

11) audiometr;

12) ultrasonograf;

13) zestaw intensywnego nadzoru kardiologicznego;

14) respiratory;

15) pompy infuzyjne;

16) pulsoksymetry;

17) aparaty EKG;

18) aparat EEG;

19) tablice zawierające:

a) elementy i układy aparatów elektromedycznych,

b) elementy i układy urządzeń elektroniki medycznej;

20) dokumentację serwisową;

21) testery do aparatury medycznej;

22) modele i eksponaty;

23) apteczkę wyposażoną w leki;

24) gaśnicę.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów (słuchaczy);

2) drukarki;

3) licencjonowane oprogramowanie.

Magazyn aparatury medycznej powinien być zorganizowany w suchym pomieszczeniu z oświetleniem naturalnym i sztucznym, z zabezpieczeniem przeciwpożarowym i przeciwwłamaniowym.

Warsztat elektromechaniczny powinien być wyposażony w:

1) stoły narzędziowe;

2) sprzęt do obróbki mechanicznej, w tym: wiertarkę, szlifierkę, spawarkę, tokarkę;

3) imadło;

4) narzędzia ślusarskie;

5) zestaw lutowniczy.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana w grupach do 8 osób.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) nadzorowanie pracy aparatury medycznej;

2) obsługa techniczna aparatury medycznej;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Nadzorowanie pracy aparatury medycznej	44
Obsługa techniczna aparatury medycznej	39
Podstawy działalności zawodowej	9
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych wyłącznie w formie stacjonarnej.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: NADZOROWANIE PRACY APARATURY MEDYCZNEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować budowę oraz czynności narządów i układów organizmu człowieka;

2) rozróżniać sygnały biologiczne;

3) określać oddziaływanie na organizm ludzki ciepła, zimna, fal elektromagnetycznych, ultradźwiękowych, promieniowania podczerwonego, nadfioletowego i jonizującego;

4) charakteryzować oddziaływanie promieniowania z materią, w szczególności wpływ promieniowania jonizującego na organizm człowieka;

5) wyjaśniać działanie prądów elektrycznych i czynników fizykalnych o różnych parametrach na ustrój człowieka;

6) przygotowywać aparaturę medyczną do pracy;

7) ustawiać parametry oraz regulować aparaturę medyczną;

8) kontrolować pracę urządzeń komputerowych stosowanych w medycynie;

9) posługiwać się techniką komputerową;

10) rozróżniać podstawowe metody diagnostyczne i pomiarowe stosowane w medycynie;

11) stosować podstawowe metody pomiaru aktywności biologicznej organizmu człowieka;

12) interpretować pod względem technicznym podstawowe wyniki badań;

13) charakteryzować izotopy promieniotwórcze stosowane w diagnostyce i terapii;

14) oceniać dokładność pomiarów podczas badań diagnostycznych i zabiegów terapeutycznych oraz dokonywać korekty błędów;

15) dostrzegać zależności między pracą technika elektroniki medycznej a efektami leczenia pacjenta;

16) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz ochrony radiologicznej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) anatomia narządów i układów człowieka;

2) prąd elektryczny i jego zastosowanie w medycynie;

3) działanie bodźców termicznych, promieniowania, ultradźwięków i prądu elektrycznego na ustrój człowieka;

4) aparatura diagnostyczna i terapeutyczna stosowana w medycynie;

5) metody badań stosowane w diagnostyce medycznej;

6) metody sterylizacji narzędzi i wyrobów medycznych;

7) komputerowe wspomaganie diagnostyki medycznej;

8) komputerowe metody przetwarzania obrazu w diagnostyce medycznej;

9) komputerowe wspomaganie terapii;

10) podstawy diagnostyki i terapii;

11) metody pomiaru aktywności biologicznej organizmu człowieka;

12) oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią, z uwzględnieniem środowiska biologicznego;

13) dawki promieniowania i ich jednostki;

14) zastosowanie promieniowania jonizującego i izotopów promieniotwórczych w medycynie;

15) ochrona radiologiczna;

16) ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym.

BLOK: OBSŁUGA TECHNICZNA APARATURY MEDYCZNEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu nauk medycznych i technicznych;

2) stosować zasady rysunku technicznego i posługiwać się symbolami graficznymi;

3) posługiwać się elektrycznymi i elektronicznymi przyrządami pomiarowymi;

4) mierzyć wielkości elektryczne i nieelektryczne;

5) objaśniać zasady działania oraz obsługi aparatury medycznej;

6) określać możliwości stosowania układów elektronicznych w urządzeniach wspomagających różne dziedziny medycyny;

7) wyjaśniać zasady działania i współdziałania elementów stosowanych w sprzęcie elektronicznym i aparaturze medycznej;

8) określać parametry źródeł sygnałów biologicznych;

9) analizować działanie wzmacniaczy biologicznych;

10) rozróżniać materiały stosowane w elektronice i technice medycznej;

11) sprawdzać warunki eksploatacji aparatury medycznej i oceniać jej stan techniczny;

12) posługiwać się elektroniczną aparaturą medyczną i przyrządami pomiarowymi;

13) wykonywać badania kontrolne elektronicznej aparatury medycznej;

14) analizować i oceniać przyczyny awarii elektronicznej aparatury medycznej;

15) rozpoznawać zakłócenia odbioru sygnałów biologicznych;

16) eliminować zakłócenia wpływające na pracę aparatury do pomiarów prądów czynnościowych;

17) lokalizować usterki i uszkodzenia aparatury medycznej;

18) dokonywać napraw, konserwacji, pomiarów i montażu aparatury medycznej i sprzętu medycznego;

19) wykonywać badania i pomiary aparatury medycznej w celu określenia jej sprawności po naprawie;

20) prowadzić dokumentację techniczną aparatury medycznej;

21) korzystać z dokumentacji technicznej, serwisowej i techniczno-ruchowej aparatury medycznej;

22) prowadzić specyfikację metryk aparatury medycznej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) elementy rysunku technicznego;

2) właściwości i zastosowanie materiałów w elektrotechnice i elektronice;

3) elementy konstrukcyjne i technologie mechaniczne stosowane przy wytwarzaniu aparatury medycznej;

4) obróbka ręczna i mechaniczna;

5) ochrona przed korozją;

6) selekcja, segregacja i montaż elementów elektronicznych oraz kontrola prawidłowości montażu podzespołów i zespołów elektronicznych w aparaturze medycznej;

7) budowa i zasady działania czujników i detektorów medycznych;

8) specjalizowane wzmacniacze małych sygnałów;

9) mikroprocesory w metrologii medycznej;

10) przyrządy dozymetryczne;

11) ochrona radiologiczna;

12) elektromechaniczne elementy aparatury medycznej;

13) badanie aparatury medycznej;

14) naprawa i konserwacja aparatury medycznej;

15) organizacja pracowni i gabinetów eksploatujących aparaturę medyczną;

16) dokumentacja aparatury medycznej.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) współpracować z zespołem terapeutycznym;

2) prowadzić instruktaż obsługi aparatury medycznej;

3) korzystać z podstawowego oprogramowania i sieci komputerowej;

4) tworzyć warunki sprzyjające doskonaleniu jakości świadczonych usług;

5) oceniać warunki pracy i właściwej eksploatacji aparatury medycznej w pracowniach i gabinetach medycznych;

6) stosować odpowiednie proporcje czasu pracy i wypoczynku;

7) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz ochrony radiologicznej;

9) wykonywać czynności administracyjne, prowadzić dokumentację ewidencyjną i sprawozdawczą;

10) korzystać z literatury zawodowej i innych źródeł informacji technicznej, w szczególności z dokumentacji aparatury i sprzętu medycznego, informatorów i biuletynów;

11) dostrzegać zagrożenia i zapobiegać wypadkom przy pracy;

12) udzielać pierwszej pomocy;

13) przestrzegać praw pacjenta;

14) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) charakterystyka procesów psychicznych i osobowości człowieka;

2) psychologiczne uwarunkowania kontaktu z drugim człowiekiem;

3) psychologiczne i organizacyjne problemy wykonywania zadań zawodowych;

4) organizacja pracy w pracowniach i gabinetach terapeutycznych i diagnostycznych;

5) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy w pracowniach i gabinetach terapeutycznych i diagnostycznych, eksploatujących aparaturę medyczną;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska w pracowniach i gabinetach terapeutycznych i diagnostycznych, eksploatujących aparaturę medyczną;

8) metody zapobiegania szkodliwemu wpływowi czynników środowiska pracy na zdrowie pracowników, w szczególności promieniowania jonizującego i pól wysokiej częstotliwości;

9) zagrożenia wypadkowe w miejscu pracy;

10) pierwsza pomoc;

11) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

5) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

6) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

7) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

8) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

9) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

10) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

11) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

12) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

13) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

5) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

6) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

7) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

8) jakość w ochronie zdrowia;

9) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

10) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

11) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 10

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK ELEKTRORADIOLOG

SYMBOL CYFROWY 322[19]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu nauk medycznych;

2) komunikować się z pacjentem;

3) współpracować w zespole terapeutycznym;

4) przygotowywać stanowisko pracy oraz sprzęt i aparaturę medyczną do planowanych badań diagnostycznych lub zabiegów terapeutycznych;

5) planować pracę na podstawie skierowań oraz oceny stanu pacjentów;

6) uzyskiwać informacje o pacjentach niezbędne do wykonania badań diagnostycznych lub zabiegów terapeutycznych;

7) udzielać pacjentom informacji o zasadach przeprowadzenia badań diagnostycznych lub zabiegów terapeutycznych;

8) układać pacjenta do badań diagnostycznych lub zabiegów terapeutycznych;

9) prowadzić dokumentację badań diagnostycznych i zabiegów terapeutycznych;

10) dobierać odpowiednie metody i techniki do wykonania badania rentgenowskiego;

11) obrabiać chemicznie i fizycznie radiogramy i fluorogramy;

12) oceniać na bieżąco wartość techniczną badania rentgenowskiego;

13) postępować zgodnie z zasadami ochrony radiologicznej;

14) użytkować aparaturę do badań naczyniowych;

15) współuczestniczyć w badaniu ultrasonograficznym;

16) użytkować skaner;

17) wykonywać badania w pracowni tomografii komputerowej;

18) wykonywać badania izotopowe (scyntygraficzne);

19) wykonywać badania: densytometryczne kośćca, elektrokardiograficzne, spirometryczne, elektroencefalograficzne;

20) wykonywać audiometrię;

21) wykonywać radioterapię odpowiednią techniką;

22) prowadzić dokumentację badań diagnostycznych, zabiegów terapeutycznych i materiałów niezbędnych do badań i zabiegów;

23) zabezpieczać pacjenta i otoczenie w razie awarii sprzętu i aparatury medycznej;

24) udzielać pierwszej pomocy;

25) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

26) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

27) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

28) postępować zgodnie z zasadami etyki;

29) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

30) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania medyczne, techniczne i humanistyczne;

2) spostrzegawczość;

3) wyobraźnia przestrzenna;

4) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

5) koordynacja wzrokowo-ruchowa;

6) empatia;

7) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka;

8) zdyscyplinowanie i odpowiedzialność;

9) gospodarność;

10) samodzielność.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektroradiolog powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przygotowania pacjenta do badań diagnostycznych i zabiegów terapeutycznych;

2) wykonywania prac związanych z przygotowaniem badań diagnostycznych;

3) wykonywania samodzielnie lub w zespole badań diagnostycznych i zabiegów terapeutycznych z wykorzystaniem promieniowania jonizującego, pierwiastków promieniotwórczych, pola magnetycznego, ultradźwięków oraz medycznej aparatury diagnostycznej w zakresie elektrokardiografii, elektroencefalografii i audiometrii;

4) obsługiwania sprzętu i aparatury medycznej wykorzystywanych do badań diagnostycznych i zabiegów terapeutycznych;

5) obsługiwania ciemni;

6) przygotowywania wyników badań diagnostycznych do oceny przez lekarza;

7) pełnienia funkcji inspektora ochrony radiologicznej.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik elektroradiolog może podejmować pracę w:

1) pracowniach diagnostyki radiologicznej, a w szczególności:

a) rentgenowskich,

b) badań naczyniowych,

c) tomografii komputerowej,

d) densytometrii kośćca,

e) mammografii;

2) pracowniach elektrokardiografii;

3) pracowniach rezonansu magnetycznego;

4) pracowniach diagnostyki oddechowej;

5) pracowniach elektroencefalografii;

6) pracowniach audiologii;

7) pracowniach ultrasonografii;

8) zakładach radioterapii, a w szczególności:

a) zakładach medycyny nuklearnej,

b) zakładach teleradiologii i brachyterapii;

9) oddziałach lub innych komórkach organizacyjnych zakładów opieki zdrowotnej wyposażonych w sprzęt i aparaturę elektromedyczną i radiologiczną;

10) innych podmiotach gospodarczych wyposażonych w sprzęt i aparaturę elektromedyczną i radiologiczną.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik elektroradiolog powinna posiadać następujące pracownie:

1) anatomii radiologicznej i fizjologii;

2) elektrokardiografii;

3) rentgenografii;

4) komputerową.

Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik elektroradiolog powinna zapewnić dostęp do następujących pracowni:

1) diagnostyki, w tym:

a) audiologii,

b) elektroencefalografii,

c) ultrasonografii,

d) spirometrii,

e) tomografii komputerowej,

f) badań naczyniowych,

g) diagnostyki izotopowej,

h) densytometrii kośćca,

i) mammografii,

j) rezonansu magnetycznego;

2) radioterapii.

Pracownia anatomii radiologicznej i fizjologii powinna być wyposażona w:

1) negatoskopy;

2) modele i plansze anatomiczne;

3) atlasy anatomii radiologicznej;

4) podręczniki anatomii opisowej i topograficznej oraz podręcznik antropometrii;

5) zestawy radiogramów i ich opisy;

6) fazogramy;

7) multimedialne środki techniczne.

Pracownia elektrokardiografii powinna być ponadto wyposażona w:

1) aparaty EKG różnych typów;

2) komplety elektrod do każdego typu aparatu;

3) leżanki drewniane z kocem, prześcieradłem i poduszką;

4) umywalkę z wodą bieżącą, mydło, ręcznik;

5) szafę lekarską zawierającą:

a) aparaty do mierzenia ciśnienia i stetoskopy,

b) apteczkę pierwszej pomocy,

c) gazę opatrunkową bawełnianą do elektrod,

d) żel, klej, nożyczki, blankiety do naklejania elektrokardiogramów,

e) elektrody i krążki jednorazowe,

f) środki odkażające i watę do przemywania ciała pacjenta;

6) stół do opracowywania elektrokardiogramów;

7) kardiomonitor do podglądu EKG;

8) tabelę Mastera i tabele Sheffielda;

9) zestaw intensywnego nadzoru kardiologicznego i do reanimacji (pracownia szkolna może posiadać wybrane elementy zestawu).

Pracownia rentgenografii powinna być wyposażona w:

1) filmy ogólnodiagnostyczne i fluorograficzne;

2) kasety do zdjęć wszystkich formatów, kasety elastyczne i ekrany wzmacniające;

3) fartuchy i rękawice ochronne;

4) osłony na gonady męskie i żeńskie;

5) gumy ołowiane i płyty ołowiane;

6) urządzenia unieruchamiające;

7) bobiksy;

8) stałe i ruchome kratki przeciwrozproszeniowe;

9) przystawkę do zdjęć bezpośrednio powiększonych;

10) zestaw do oznakowania zdjęć;

11) zestaw środków kontrastowych;

12) zestaw do podawania kontrastów;

13) zestaw przeciwwstrząsowy;

14) negatoskopy;

15) aparat rentgenowski stacjonarny i do zdjęć stomatologicznych;

16) tablice poglądowe: jednostki stosowane w dozymetrii, dawki graniczne, organizacja ochrony przed promieniowaniem;

17) schematy: lampa rentgenowska, komora jonizacyjna, radiometr;

18) prezentacje: oddziaływania promieniowania jonizującego oraz skutków jego oddziaływania na tkanki i narządy;

19) przyrządy pomiarowe;

20) prospekty aparatury stosowanej w ochronie radiologicznej.

W pracowni rentgenografii powinno znajdować się dodatkowe pomieszczenie przeznaczone na ciemnię rentgenowską.

Ciemnia rentgenowska powinna być wyposażona w:

1) urządzenie do automatycznego wywoływania zdjęć;

2) zestaw odczynników chemicznych do obróbki rentgenogramów;

3) stół do prac suchych;

4) przycinarkę do zdjęć;

5) negatoskop.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe;

2) drukarki, skanery;

3) oprogramowanie stosowane w elektroradiologii.

Pracownia audiologii powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności:

1) aparat do badań audiometrycznych;

2) aparat do badań progowych i nadprogowych w zakresie przewodnictwa powietrznego i kostnego z możliwością badania listą słów;

3) stanowisko do badań audiometrycznych w kabinie dźwiękoszczelnej.

Pracownia elektroencefalografii powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności:

1) aparat do badania elektroencefalograficznego obudowany klatką Faradaya;

2) aparat do badania elektromiograficznego.

Pracownia ultrasonografii powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności ultrasonograf z przystawką Dopplera.

Pracownia spirometrii powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności spirometry.

Pracownia tomografii komputerowej powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności:

1) tomograf komputerowy;

2) strzykawkę automatyczną do podawania środka kontrastowego;

3) zestaw przeciwwstrząsowy.

Pracownia badań naczyniowych powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności:

1) aparaturę do badań naczyniowych;

2) strzykawkę automatyczną do podawania środka kontrastowego;

3) zestaw przeciwwstrząsowy.

Pracownia diagnostyki izotopowej powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności:

1) gammakamerę wraz z komputerem;

2) miernik dawki promieniowania;

3) scyntygraf na ruchomym ramieniu lub scyntykamerę.

Pracownia densytometrii kośćca powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności densytometr.

Pracownia mammografii powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności mammograf.

Pracownia rezonansu magnetycznego powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności rezonans magnetyczny.

Pracownia radioterapii powinna być wyposażona w standardowy sprzęt i aparaturę medyczną niezbędne do wykonywania badań, a w szczególności:

1) urządzenia do teleradioterapii;

2) akcelerator liniowy;

3) gammatron (bomba kobaltowa);

4) aparat do terapii rentgenowskiej;

5) urządzenie do planowania - symulator, mevaplan;

6) modelarnię do wykonywania masek lokalizacyjnych, obrysu ciała i osłon.

Ponadto do realizacji treści dotyczących ochrony radiologicznej niezbędny jest następujący sprzęt i aparatura medyczna:

1) liczniki gazowe;

2) sonda scyntylacyjna;

3) dawkomierze fotometryczne;

4) dawkomierze termoluminescencyjne;

5) radiometry;

6) środki ochrony przed promieniowaniem.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana w wymiarze nie mniejszym niż 25 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania - w grupach do 5 osób, w:

1) pracowniach diagnostyki radiologicznej, a w szczególności:

a) rentgenowskich,

b) badań naczyniowych,

c) tomografii komputerowej,

d) densytometrii kośćca,

e) mammografii;

2) pracowniach elektrokardiografii;

3) pracowniach rezonansu magnetycznego;

4) pracowniach diagnostyki oddechowej;

5) pracowniach elektroencefalografii;

6) pracowniach audiologii;

7) pracowniach ultrasonografii;

8) zakładach radioterapii, a w szczególności:

a) zakładach medycyny nuklearnej,

b) zakładach teleradiologii i brachyterapii;

9) oddziałach lub innych komórkach organizacyjnych zakładów opieki zdrowotnej wyposażonych w sprzęt i aparaturę elektromedyczną i radiologiczną.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) działania diagnostyczne;

2) działania terapeutyczne;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Działania diagnostyczne	42
Działania terapeutyczne	25
Podstawy działalności zawodowej	25
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: DZIAŁANIA DIAGNOSTYCZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać budowę i czynności narządów oraz układów organizmu człowieka;

2) objaśniać topografię poszczególnych narządów oraz odczytywać stosunki przestrzenne na podstawie rzutów części ciała i narządów na powierzchnię;

3) identyfikować struktury anatomiczne i oceniać na podstawie ich obrazu techniczną poprawność badania;

4) odtwarzać stosunki przestrzenne na podstawie rzutów i przekrojów części ciała i dopasowywać technikę badania do istniejących, odczytywanych z obrazu warunków anatomicznych;

5) rozpoznawać na podstawie obrazu metodę i technikę badania diagnostycznego;

6) objaśniać skutki oddziaływania promieniowania na tkankę żywą;

7) wykorzystywać w działaniu praktycznym wiedzę z zakresu fizycznych i technicznych podstaw elektroradiologii;

8) przygotowywać sprzęt i aparaturę medyczną do badania diagnostycznego;

9) dobierać parametry ekspozycji odpowiednio do metody i techniki badania;

10) wykonywać badania i przygotowywać je lekarzowi do opisu;

11) dokumentować wyniki przeprowadzonych badań diagnostycznych;

12) rejestrować pacjenta i udzielać informacji dotyczących przygotowania do badania, miejsca i terminu badania;

13) użytkować urządzenia komputerowe wchodzące w skład aparatury diagnostycznej;

14) użytkować aparaty stosowane w diagnostyce elektromedycznej;

15) wykonywać badanie elektrokardiograficzne;

16) określać cechy elektrokardiogramu prawidłowego;

17) rozpoznawać zaburzenia pracy serca w zapisie elektrokardiograficznym;

18) wykonywać próby czynnościowe w diagnostyce kardiologicznej;

19) wykonywać badanie ultrasonokardiograficzne;

20) rozróżniać rodzaje defibrylacji i nastawiać parametry defibrylatora zgodnie ze zleceniem lekarza;

21) rozróżniać rodzaje stymulacji i nastawiać parametry stymulatora zgodnie ze zleceniem lekarza;

22) uczestniczyć w kardiologicznych zabiegach diagnostycznych i terapeutycznych inwazyjnych w zakresie kontroli RTG, EKG, oceny stanu rozrusznika;

23) obsługiwać zestawy do kardiomonitorowania;

24) wykonywać badania audiologiczne;

25) przeprowadzać badanie audiometryczne;

26) wykonywać badanie elektroencefalograficzne;

27) określać cechy prawidłowego zapisu elektroencefalograficznego oraz niektórych patologii;

28) wykonywać badanie elektromiograficzne;

29) wykonywać badania czynnościowe układu oddechowego;

30) obliczać podstawowe parametry z zapisu ekagramu, spirometrii i echokardiogramu;

31) wykonywać badania rentgenodiagnostyczne;

32) wykonywać badanie rezonansu magnetycznego;

33) wykonywać badanie tomografii komputerowej;

34) wykonywać badanie mammograficzne;

35) wykonywać badanie densytometryczne;

36) współpracować przy wykonywaniu badań naczyniowych i hemodynamicznych;

37) stosować środki ochrony radiologicznej;

38) dokonywać obróbki chemicznej zdjęcia rentgenowskiego;

39) oceniać wartość techniczną i diagnostyczną radiogramu;

40) współpracować w zespole przy wykonywaniu badań z użyciem środków kontrastowych;

41) wykonywać badania diagnostyczne zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa i czynność, topografia układów i narządów organizmu człowieka;

2) anatomia radiologiczna;

3) rodzaje promieniotwórczości;

4) promieniowanie jonizujące i jego oddziaływanie z materią;

5) elementy fizyki ciała stałego;

6) podstawy akustyki;

7) elementy elektrotechniki;

8) podstawy generacji i wzmacniania sygnałów;

9) urządzenia elektryczne i elektroniczne oparte na mikroprocesorach stosowane w medycynie;

10) biofizyczne podstawy elektrokardiografii;

11) technika badania elektrokardiograficznego;

12) elementy krzywej elektrokardiogramu;

13) aparatura diagnostyczna;

14) zaburzenia pracy serca w zapisie elektrokardiograficznym;

15) ultrasonokardiografia;

16) reanimacja i intensywny nadzór;

17) audiologia;

18) elektroencefalografia;

19) badania czynnościowe układu oddechowego;

20) diagnostyka inwazyjna;

21) rentgenografia;

22) radiodiagnostyka;

23) diagnostyka elektromedyczna;

24) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa, ochrona środowiska.

BLOK: DZIAŁANIA TERAPEUTYCZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu patomorfologii i patofizjologii;

2) opisywać przebieg i leczenie wybranych chorób;

3) wyjaśniać znaczenie badań diagnostycznych i zabiegów terapeutycznych w procesie leczenia;

4) charakteryzować metody i techniki leczenia promieniami jonizującymi w onkologii;

5) stosować zasady planowania napromieniowania oraz uczestniczyć w planowaniu leczenia;

6) określać i zapewniać warunki techniczne zabiegu napromieniania;

7) obliczać czas napromieniania;

8) przygotowywać sprzęt i aparaturę medyczną do pracy;

9) układać pacjenta do zabiegu, nakładać maskę i osłonę indywidualną, kierować i ograniczać wiązkę promieniowania;

10) ograniczać pole naświetlania, stosować filtry i nastawiać parametry naświetlania;

11) przeprowadzać leczenie odpowiednią techniką;

12) zapobiegać powstawaniu powikłań popromiennych;

13) prowadzić dokumentację napromieniania i księgę aparatu;

14) kierować pacjenta do lekarza w odpowiednich momentach cyklu napromieniowania;

15) współpracować w zespole przy wykonywaniu zabiegów terapeutycznych w zakresie radiologii interwencyjnej i hemodynamiki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) patologia ogólna;

2) patologia poszczególnych układów i narządów;

3) fizyczne i biologiczne podstawy radioterapii;

4) planowanie leczenia promieniami;

5) warunki techniczne napromieniowania;

6) radioterapia kliniczna;

7) radiologia interwencyjna;

8) hemodynamika;

9) zadania technika elektroradiologa w zespole diagnostyczno-terapeutycznym.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować procesy psychiczne i osobowość człowieka;

2) nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem i współpracownikami;

3) wyjaśniać wpływ choroby na zachowania pacjenta;

4) unikać sytuacji jatrogennych;

5) charakteryzować wpływ promieniowania jonizującego na tkankę żywą;

6) określać szkody popromienne i warunki ich powstawania;

7) opisywać zastosowanie promieniowania jonizującego w medycynie;

8) objaśniać zasady i warunki stosowania badań diagnostycznych i radioterapii;

9) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

10) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

11) przestrzegać regulaminów, instrukcji, norm, przepisów prawa dotyczących ochrony radiologicznej;

12) stosować urządzenia ochronne i zabezpieczające przed promieniowaniem jonizującym, w tym środki ochrony indywidualnej dla pracowników oraz osłony dla pacjentów;

13) posługiwać się przyrządami dozymetrycznymi;

14) wyjaśniać zasady, organizację i metody kontroli indywidualnej;

15) postępować odpowiednio w przypadku przekroczenia dawek granicznych;

16) określać obowiązki pracodawcy oraz pracowników w zakładach stosujących źródła promieniowania jonizującego;

17) określać warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych z uwzględnieniem programu zapewnienia jakości;

18) wyjaśniać rolę i zadania Służby Ochrony Radiologicznej;

19) udzielać pierwszej pomocy;

20) przestrzegać praw pacjenta;

21) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

22) zapobiegać korupcji i protekcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) procesy psychiczne, osobowość człowieka;

2) komunikowanie się z pacjentem;

3) współdziałanie w grupie;

4) organizacja pracy;

5) promieniowanie jonizujące;

6) przyrządy dozymetryczne;

7) kontrola dawek indywidualnych;

8) ochrona pacjentów przed napromieniowaniem;

9) ochrona pracowników zawodowo narażonych na promieniowanie;

10) organizacja ochrony przed promieniowaniem;

11) podstawy ergonomii;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa, ochrona środowiska;

14) pierwsza pomoc;

15) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

5) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

6) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

7) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

8) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

9) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

10) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

11) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

12) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

13) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

14) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

5) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

6) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

7) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

8) jakość w ochronie zdrowia;

9) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

10) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

11) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 11

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK FARMACEUTYCZNY

SYMBOL CYFROWY 322[10]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się obowiązującą Farmakopeą, Urzędowym Wykazem Środków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych dopuszczonych do obrotu w Polsce;

2) posługiwać się nazewnictwem łacińskim, międzynarodowym i polskim, niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

3) posługiwać się komputerowymi programami ewidencjonowania oraz wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

4) prowadzić ewidencję przychodów i rozchodów produktów leczniczych i wyrobów medycznych z wykorzystaniem komputera;

5) rozróżniać podstawowe grupy leków w układzie farmakologicznym i postaci, w jakich są wytwarzane;

6) charakteryzować zakresy działania farmakologicznego oraz wybrane interakcje leków;

7) charakteryzować drogi podania, postaci leków i dawki leku;

8) informować pacjenta o sposobie użycia leku i jego przechowywaniu;

9) przechowywać produkty lecznicze i wyroby medyczne w zależności od ich formy, składu, właściwości, zgodnie z zaleceniami wytwórcy;

10) oceniać prawidłowość recepty i analizować właściwości fizykochemiczne składników recepty;

11) wykonywać lek recepturowy;

12) dobierać opakowanie leku recepturowego do odpowiedniej substancji czynnej oraz postaci;

13) rozróżniać surowce roślinne;

14) dobierać procesy i metody sporządzania produktu leczniczego roślinnego w zależności od zawartości substancji czynnych;

15) przechowywać próbki archiwalne;

16) przeprowadzać analizę jakościową i ilościową leków wybranymi metodami klasycznymi i instrumentalnymi;

17) użytkować sprzęt, aparaturę i urządzenia stosowane w laboratorium chemicznym oraz laboratorium kontroli jakości leków w zakresie swoich zadań zawodowych;

18) planować i organizować własną pracę;

19) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

20) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

21) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

22) promować zdrowy styl życia;

23) nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem (klientem) oraz współpracownikami;

24) postępować zgodnie z zasadami etyki;

25) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

26) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania przyrodnicze i humanistyczne;

2) ostrość widzenia i rozróżniania barw;

3) koordynacja wzrokowo-ruchowa;

4) sprawność manualna;

5) spostrzegawczość;

6) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

7) sumienność i dokładność;

8) życzliwość i wyrozumiałość;

9) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka;

10) samodzielność, samokontrola.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik farmaceutyczny powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przyrządzania wszystkich form leków recepturowych niezawierających w swoim składzie trucizn i środków odurzających;

2) przygotowywania do sprzedaży leków gotowych (porcjowania, etykietowania);

3) wydawania wybranych produktów leczniczych i wyrobów medycznych pacjentom;

4) współuczestniczenia w prowadzeniu analiz w laboratoriach oraz kontroli produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

5) organizowania i rozliczania pracy punktu aptecznego, zamawiania produktów leczniczych i wyrobów medycznych oraz ewidencjonowania sprzętu aptecznego;

6) udziału w nadzorowaniu procesów technologicznych produkcji leków w przemyśle farmaceutycznym;

7) obsługiwania aparatury, urządzeń przemysłu farmaceutycznego, aparatury laboratoryjnej oraz sprzętu aptecznego.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik farmaceutyczny może podejmować pracę w szczególności w:

1) aptekach ogólnodostępnych, aptekach szpitalnych i aptekach zakładowych;

2) punktach aptecznych;

3) sklepach zielarsko-medycznych, sklepach zielarsko-drogeryjnych i sklepach specjalistycznych zaopatrzenia medycznego;

4) hurtowniach farmaceutycznych;

5) zakładach przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego oraz zakładach przetwórstwa zielarskiego;

6) laboratoriach chemicznych przemysłu chemicznego, zielarskiego i spożywczego;

7) laboratoriach naukowo-badawczych i innych laboratoriach kontrolnych;

8) stacjach sanitarno-epidemiologicznych;

9) inspekcji farmaceutycznej.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik farmaceutyczny powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownię technologii postaci leków;

2) pracownię farmakognozji;

3) laboratorium analizy leków;

4) pracownię anatomiczną;

5) pracownię komputerową.

Pracownia technologii postaci leków powinna być wyposażona w:

1) standardowy sprzęt służący do produkcji i przechowywania leków recepturowych, stanowiący wyposażenie apteki ogólnodostępnej i apteki szpitalnej;

2) wagi apteczne: techniczne i elektroniczne;

3) łaźnie wodne;

4) loże z nawiewem laminarnym;

5) sterylizator powietrzny (suszarka i autoklaw);

6) sygnaturki i receptariusze;

7) surowce farmaceutyczne i odczynniki chemiczne.

Pracownia farmakognozji powinna być wyposażona w:

1) standardowy sprzęt służący do poznawania i rozpoznawania roślin leczniczych i surowców zielarskich;

2) mikroskopy - jeden mikroskop dla dwóch uczniów;

3) preparaty roślinne;

4) surowce suszone i sproszkowane;

5) leki gotowe zawierające w swoim składzie substancje pochodzenia roślinnego;

6) odczynniki do przeprowadzania reakcji chemicznych, charakterystycznych dla substancji czynnych obecnych w surowcach.

Laboratorium analizy leków powinno być wyposażone w:

1) sprzęt i aparaturę do wykonywania ćwiczeń z zakresu analizy jakościowej i ilościowej;

2) aparaturę do wykonywania ćwiczeń z zakresu analizy instrumentalnej:

a) spektrofotometry UV, VIS,

b) chromatograf,

c) refraktometr,

d) polarymetr,

e) pehametry;

3) aparaty do uwalniania substancji czynnej z różnych postaci leków;

4) aparaturę do destylacji, wirowania, suszenia;

5) wagi analityczne i elektroniczne;

6) zestawy odczynników chemicznych.

Pracownia anatomiczna powinna być wyposażona w:

1) fantom człowieka do ćwiczeń z zakresu anatomii i udzielania pierwszej pomocy;

2) modele i plansze anatomiczne;

3) przezrocza, foliogramy, programy komputerowe z zakresu anatomii;

4) atlasy anatomiczne, albumy;

5) filmy dydaktyczne;

6) techniczne środki kształcenia.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów;

2) drukarki, skanery;

3) oprogramowanie wykorzystywane w aptekach do ewidencjonowania oraz wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

4) kasę fiskalną;

5) czytnik kodu paskowego.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana poza szkołą, w wymiarze nie mniejszym niż 20 % ogólnej liczby godzin wynikających z ramowego planu nauczania.

Zajęcia praktyczne powinny być realizowane w:

1) aptekach ogólnodostępnych;

2) aptekach szpitalnych;

3) zakładach przemysłu farmaceutycznego;

4) hurtowniach farmaceutycznych.

Praktyka zawodowa powinna być realizowana w:

1) aptekach ogólnodostępnych;

2) aptekach szpitalnych.

Praktyczna nauka zawodu realizowana w aptekach ogólnodostępnych powinna być prowadzona indywidualnie. Zaleca się, aby liczebność grupy odbywającej praktyczną naukę zawodu w aptekach szpitalnych i hurtowniach farmaceutycznych nie przekraczała 6 osób.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) technologiczny;

2) analityczny;

3) ekspedycja produktów leczniczych;

4) podstawy działalności zawodowej;

5) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Technologiczny	44
Analityczny	20
Ekspedycja produktów leczniczych	14
Podstawy działalności zawodowej	14
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować związki chemiczne stosowane w technice farmaceutycznej;

2) klasyfikować grupy leków w układach farmakologicznym i chemicznym;

3) określać właściwości farmakologiczne leków;

4) posługiwać się terminologią, nazewnictwem związków chemicznych oraz produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

5) przedstawiać zasady pozyskiwania, przetwarzania i przechowywania wybranych surowców farmaceutycznych i produktów leczniczych roślinnych;

6) charakteryzować substancje biologicznie czynne roślin pod względem właściwości fizykochemicznych oraz farmakologicznych;

7) wykonywać różne postaci leku recepturowego;

8) posługiwać się obowiązującą Farmakopeą przy sporządzaniu postaci leku;

9) wykonywać fasowanie: tabletek, maści, płynów oraz opisywać je;

10) wykonywać preparaty galenowe i rozcieńczenia według obowiązującej Farmakopei wraz z wpisem do dokumentacji;

11) dokonywać analizy przepisu na lek recepturowy;

12) wykonywać każdą postać leku recepturowego;

13) rozwiązywać niezgodności recepturowe;

14) uczestniczyć w procesach technologicznych;

15) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania leków;

16) wykorzystywać w pracy podstawowe zasady Dobrej Praktyki Wytwarzania.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) chemia leków;

2) związki chemiczne stosowane w lecznictwie i w technice farmaceutycznej;

3) substancje pochodzenia roślinnego o właściwościach leczniczych;

4) Farmakopea;

5) postać leku;

6) zarys biofarmacji;

7) technologia galenowa;

8) układy rozproszone;

9) leki parenteralne;

10) organopreparaty;

11) recepta, zasady przygotowywania leków na podstawie recepty;

12) technologia płynnych i stałych postaci leków recepturowych;

13) recepturowe leki jałowe;

14) systemy terapeutyczne;

15) produkty lecznicze homeopatyczne;

16) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa;

17) ochrona środowiska.

BLOK: ANALITYCZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać podstawowe czynności laboratoryjne;

2) przeprowadzać wybranymi metodami analizę jakościową, ilościową i instrumentalną leków, surowców farmaceutycznych i wyrobów medycznych;

3) użytkować sprzęt, aparaturę oraz urządzenia stosowane w laboratorium chemicznym i laboratorium kontroli jakości leków;

4) prowadzić dokumentację laboratoryjną;

5) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w pracy laboratoryjnej;

6) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja pracy w laboratorium chemicznym;

2) wybrane metody analizy jakościowej;

3) wybrane metody analizy ilościowej: instrumentalnej i miareczkowej;

4) błędy w analizie ilościowej i ich ocena;

5) analiza różnych postaci leków recepturowych oraz leków gotowych;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa;

7) ochrona środowiska;

8) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

BLOK: EKSPEDYCJA PRODUKTÓW LECZNICZYCH

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować leki pod względem właściwości farmakologicznych;

2) stosować nazwy międzynarodowe i handlowe leków;

3) przedstawiać właściwości farmakologiczne stosowanych produktów leczniczych w zakresie: rodzaju działania, działania niepożądanego, przeciwwskazań;

4) posługiwać się polskim i łacińskim nazewnictwem surowców i preparatów roślinnych stosowanych w lecznictwie;

5) charakteryzować produkty zielarskie i środki naturalne stosowane w lecznictwie i profilaktyce;

6) charakteryzować substancje naturalne pochodzenia roślinnego o właściwościach leczniczych;

7) wykonywać przy stole ekspedycyjnym czynności związane z wydaniem leku na receptę lekarską;

8) informować pacjenta o wydanym leku, sposobie dawkowania i przechowywania.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) grupy leków - charakterystyka leków;

2) produkty lecznicze roślinne, ich skład, działanie i zastosowanie;

3) leczenie schorzeń z wykorzystaniem produktu leczniczego roślinnego wydawanego bez recepty;

4) środki cieniujące, diagnostyczne, odtrutki;

5) wydawanie leków.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać budowę i czynność układów i narządów organizmu człowieka;

2) wykazać się znajomością ogólnych zasad profilaktyki i leczenia wybranych chorób;

3) charakteryzować procesy psychiczne i osobowość człowieka;

4) nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem i współpracownikami;

5) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

6) wykorzystywać w pracy zawodowej umiejętności z zakresu technologii informacyjnej;

7) użytkować komputerowe programy wykorzystywane do ewidencjonowania oraz wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

8) planować i organizować własną pracę;

9) prowadzić ewidencję i sprawozdawczość z prowadzonej działalności;

10) współpracować w zespole pracowników apteki, placówki ochrony zdrowia i przedsiębiorstwa farmaceutycznego;

11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

13) promować zdrowy styl życia;

14) udzielać pierwszej pomocy;

15) postępować zgodnie z zasadami etyki;

16) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka;

2) patologia narządów i układów organizmu człowieka;

3) procesy psychiczne i osobowość człowieka;

4) komunikowanie się z pacjentem i współpracownikami;

5) organizacja pracy, podstawy ergonomii;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa;

7) ochrona środowiska;

8) promocja zdrowia;

9) pierwsza pomoc;

10) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

5) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

6) wskazywać podmioty uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych;

7) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

8) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

9) stosować zasady marketingu w obrocie produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

10) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

11) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

12) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

13) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

14) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

15) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

5) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

6) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

7) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

8) jakość w ochronie zdrowia;

9) zasady marketingu obowiązujące w obrocie produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

10) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

11) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

12) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 12

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK MASAŻYSTA

SYMBOL CYFROWY 322[12]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu nauk medycznych i humanistycznych podczas wykonywania zadań zawodowych;

2) nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem;

3) wyjaśniać zasady i techniki podstawowych metod masażu;

4) wyjaśniać wpływ fizykoterapii i kinezyterapii na organizm człowieka;

5) wykonywać masaż klasyczny w profilaktyce i leczeniu;

6) wykrywać i usuwać za pomocą masażu segmentarnego zmiany odruchowe w skórze, tkance łącznej, mięśniach i okostnej w schorzeniach narządów wewnętrznych;

7) stosować masaż izometryczny i drenaż limfatyczny oraz inne techniki masażu w leczeniu chorych;

8) wykonywać masaż punktowy;

9) wykonywać masaż metodą Schantala;

10) wykonywać masaż sportowy;

11) wykonywać masaż kosmetyczny;

12) prowadzić dokumentację pacjenta;

13) popularyzować zachowania prozdrowotne;

14) współpracować w zespole terapeutycznym;

15) planować i organizować własną pracę;

16) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

19) postępować zgodnie z zasadami etyki;

20) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

21) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zrównoważone reakcje emocjonalne i motoryczne;

2) spostrzegawczość;

3) cierpliwość;

4) łatwość nawiązywania kontaktu;

5) obowiązkowość, odpowiedzialność;

6) dokładność;

7) empatia;

8) życzliwość;

9) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka;

10) opiekuńczość;

11) samodzielność

12) dobra sprawność manualna;

13) dobry stan zdrowia.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik masażysta powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania masażu klasycznego i segmentarnego, drenażu limfatycznego, masażu izometrycznego, masażu metodą Schantala;

2) wykonywania masażu sportowego i kosmetycznego;

3) stosowania różnych technik i metod masażu w zależności od zaleceń lekarza, typu schorzenia, stanu pacjenta i możliwości technicznych;

4) obserwowania i oceniania reakcji pacjenta na stosowane zabiegi oraz modyfikowania technik masażu;

5) obsługiwania sprzętu i aparatury medycznej stosowanych podczas masażu.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik masażysta może podejmować pracę w:

1) zespołach rehabilitacyjnych szpitali i klinik;

2) zespołach rehabilitacyjnych (gabinetach) lecznictwa uzdrowiskowego;

3) zespołach rehabilitacyjnych (gabinetach) w przychodniach;

4) zespołach rehabilitacyjnych zakładów pracy chronionej;

5) zespołach rehabilitacyjnych turnusów rehabilitacyjnych;

6) gabinetach odnowy biologicznej;

7) gabinetach kosmetycznych;

8) klubach sportowych.

Może także samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik masażysta powinna posiadać następujące pracownie:

1) anatomiczno-fizjologiczną;

2) masażu;

3) komputerową.

W przypadku kształcenia osób słabowidzących i niewidomych pracownie należy wyposażyć w techniczne środki kształcenia i pomoce dydaktyczne dostosowane do potrzeb tych uczniów.

Pracownia anatomiczno-fizjologiczna powinna być wyposażona w:

1) modele i plansze anatomiczne i fizjologiczne;

2) foliogramy, przezrocza;

3) filmy dydaktyczne;

4) programy komputerowe;

5) teksty źródłowe, atlasy, albumy;

6) techniczne środki kształcenia;

7) modele i fantomy.

Pracownia masażu powinna składać się z sali ćwiczeń do masażu suchego i masażu w środowisku wodnym.

Sala ćwiczeń do masażu suchego powinna być wyposażona w:

1) stoły do masażu;

2) parawany;

3) taborety i krzesła;

4) wieszak;

5) instalację wodno-kanalizacyjną;

6) szafy na środki pomocnicze stosowane w masażu;

7) tablice anatomiczne układu mięśniowego;

8) wibratory elektryczne.

Sala ćwiczeń do masażu w środowisku wodnym powinna być wyposażona w:

1) wibratory wodne;

2) wanny do masażu wodnego i podwodnego;

3) natrysk płaszczowy;

4) instalację wodno-kanalizacyjną.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów (słuchaczy);

2) drukarki, skaner;

3) licencjonowane oprogramowanie.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być realizowana - w wymiarze nie mniejszym niż 20 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego, w:

1) oddziałach rehabilitacyjnych prowadzących rehabilitację pacjentów ze schorzeniami narządu ruchu oraz w chorobach wewnętrznych, neurologicznych i chorobach dzieci;

2) poradniach rehabilitacyjnych.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) masaż leczniczy;

2) masaż sportowy i kosmetyczny;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Masaż leczniczy	64
Masaż sportowy i kosmetyczny	15
Podstawy działalności zawodowej	13
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych wyłącznie w formie stacjonarnej.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: MASAŻ LECZNICZY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) objaśniać budowę i czynności układów i narządów człowieka;

2) opisywać przebieg i leczenie wybranych chorób;

3) określać reakcje organizmu człowieka na zastosowany masaż;

4) określać wskazania i przeciwwskazania do wykonania masażu klasycznego;

5) wykonywać masaż klasyczny w profilaktyce i leczeniu;

6) objaśniać podstawy anatomiczne i fizjologiczne masażu segmentarnego;

7) stosować chwyty diagnostyczne i lecznicze w masażu segmentarnym;

8) wykrywać i usuwać zmiany odruchowe;

9) wykonywać masaż segmentarny według schematu postępowania w różnych jednostkach chorobowych;

10) stosować w leczeniu chorych inne metody masażu;

11) uzasadniać związki między masażem, kinezyterapią i fizykoterapią;

12) omawiać rolę kinezyterapii i fizykoterapii;

13) wykonywać drenaż limfatyczny;

14) wykonywać masaż izometryczny;

15) wykonywać masaż metodą Schantala;

16) wykonywać masaż punktowy;

17) prowadzić dokumentację pacjenta.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) anatomia i fizjologia człowieka;

2) patofizjologia;

3) wybrane zagadnienia z chirurgii;

4) wybrane zagadnienia z neurologii;

5) wybrane zagadnienia z chorób wewnętrznych;

6) rodzaje ćwiczeń indywidualnych stosowanych w kinezyterapii;

7) zabiegi fizykalne;

8) masaż klasyczny ciała i jego poszczególnych części;

9) zasady i techniki masażu klasycznego w leczeniu chorych;

10) zasady i techniki masażu segmentarnego;

11) zasady masażu segmentarnego w leczeniu chorych;

12) zasady i techniki drenażu limfatycznego;

13) zasady i techniki pozostałych metod masażu;

14) zastosowanie pozostałych metod masażu w leczeniu chorych.

BLOK: MASAŻ SPORTOWY I KOSMETYCZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) objaśniać biomechaniczne właściwości organizmu w poszczególnych dyscyplinach sportowych;

2) objaśniać procesy zachodzące u zawodników pod wpływem odnowy biologicznej;

3) dobierać techniki i metody masażu do poszczególnych dyscyplin sportowych;

4) modyfikować działania w zależności od cyklu treningowego, sytuacji zawodnika;

5) stosować metody i techniki masażu w przypadku zawodnika kontuzjowanego;

6) stosować środki wspomagające masaż w zależności od indywidualnych potrzeb zawodników;

7) wykonywać masaż kosmetyczny;

8) dobierać metody masażu w zależności od skóry pacjenta i jego indywidualnej tolerancji, uwzględniając schorzenia współistniejące.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) biomechanika organizmu;

2) odnowa biologiczna;

3) najczęstsze urazy w poszczególnych dyscyplinach sportowych;

4) metody i techniki masażu sportowego;

5) masaż w poszczególnych okresach cyklu treningowego;

6) metody i techniki masażu kosmetycznego.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować procesy psychiczne i osobowość człowieka;

2) wyjaśniać wpływ choroby na zachowania pacjenta;

3) pomagać choremu w rozwiązywaniu jego problemów;

4) nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem i jego rodziną;

5) współpracować w zespole terapeutycznym;

6) promować zdrowy styl życia;

7) dbać o indywidualną sprawność psychofizyczną;

8) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

9) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

10) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia się i aktualizowania wiedzy zawodowej;

11) udzielać pierwszej pomocy;

12) przestrzegać praw pacjenta;

13) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

14) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) procesy psychiczne, osobowość człowieka;

2) komunikowanie się z pacjentem;

3) promocja zdrowia;

4) organizacja pracy, podstawy ergonomii;

5) bezpieczeństwo i higiena pracy;

6) ochrona przeciwpożarowa, ochrona środowiska;

7) pierwsza pomoc;

8) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

5) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

6) wskazywać podmioty uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych;

7) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

8) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

9) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

10) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

11) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

12) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

13) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

5) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

6) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

7) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

8) jakość w ochronie zdrowia;

9) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

10) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

11) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 13

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK ORTOPEDA

SYMBOL CYFROWY 322[13]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu anatomii, fizjologii i fizjopatologii narządu ruchu w diagnostyce i projektowaniu przedmiotów ortopedycznych oraz sprzętu rehabilitacyjnego;

2) projektować przedmioty ortopedyczne i sprzęt rehabilitacyjny;

3) planować i realizować zadania związane z zaopatrzeniem pacjenta w przedmioty ortopedyczne i sprzęt rehabilitacyjny;

4) nawiązywać kontakt z osobą niepełnosprawną, jej rodziną, środowiskiem zawodowym i społecznym;

5) instruować pacjenta o sposobach eksploatacji i konserwacji przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

6) oceniać potrzeby pacjenta, ustalać sposoby zaopatrzenia ortopedycznego i metody rehabilitacji;

7) współuczestniczyć we wczesnym usprawnianiu narządu ruchu pacjenta z protezą kończyny;

8) wykorzystywać nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, technologie, surowce i materiały podczas projektowania przedmiotów ortopedycznych;

9) dobierać metody przetwarzania i obróbki surowców oraz materiałów wykorzystywanych w technice ortopedycznej oraz stosować gotowe elementy i półfabrykaty przedmiotów ortopedycznych w rozwiązaniach konstrukcyjnych;

10) czytać i sporządzać rysunki, szkice i schematy z zakresu protetyki ortopedycznej;

11) pobierać miary, wykonywać odlewy gipsowe, dobierać elementy i półfabrykaty do wykonania protez tymczasowych;

12) wykonywać montaż i demontaż oraz obróbkę wykończeniową przedmiotów ortopedycznych;

13) posługiwać się przyrządami i aparaturą pomiarową;

14) użytkować maszyny i urządzenia stosowane w produkcji przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

15) posługiwać się dokumentacją lekarsko-techniczną i konstrukcyjno-technologiczną;

16) dobierać rozwiązania konstrukcyjne przedmiotów ortopedycznych do biomechanicznych właściwości organizmu człowieka;

17) dokonywać okresowych przeglądów i napraw przedmiotów ortopedycznych;

18) realizować proces technologiczny;

19) sporządzać dokumentację technologiczną przedmiotów ortopedycznych;

20) modernizować standardowe konstrukcje przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

21) stosować metody obróbki ręcznej i maszynowej materiałów stosowanych w produkcji oraz naprawach przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

22) planować i organizować własną pracę;

23) sporządzać kosztorysy, prowadzić rozliczenia materiałów i czasu pracy;

24) prowadzić dokumentację finansową, ewidencyjną i materiałową;

25) współpracować w zespole terapeutyczno-rehabilitacyjnym;

26) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

27) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

28) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

29) postępować zgodnie z zasadami etyki;

30) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

31) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) zainteresowania techniczne;

2) zdolności plastyczne i manualne, poczucie estetyki;

3) wyobraźnia przestrzenna;

4) spostrzegawczość;

5) wytrwałość, systematyczność;

6) dokładność;

7) zdolność koncentracji i podzielność uwagi;

8) łatwość nawiązywania kontaktów;

9) życzliwość;

10) samodzielność;

11) zdolności organizacyjne.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik ortopeda powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) projektowania i wykonywania sprzętu zaopatrzenia ortopedycznego i rehabilitacyjnego;

2) dobierania do potrzeb chorego sprzętu zaopatrzenia ortopedycznego i rehabilitacyjnego;

3) dostosowywania przedmiotów ortopedycznych do potrzeb użytkowników;

4) prowadzenia instruktażu posługiwania się przedmiotami ortopedycznymi;

5) dostosowywania sprzętu codziennego użytku do potrzeb osób niepełnosprawnych;

6) dokonywania napraw przedmiotów ortopedycznych;

7) kierowania procesem technologicznym, organizowania stanowiska pracy i zabezpieczenia materiałowego procesu produkcyjnego;

8) prowadzenia dokumentacji eksploatacyjnej, technologicznej, ewidencyjnej i materiałowej.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik ortopeda może podejmować pracę w:

1) zakładach wytwórczych i naprawczych przedmiotów ortopedycznych;

2) przyklinicznych, przyszpitalnych, przysanatoryjnych zakładach wytwórczych przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

3) poradniach zaopatrzenia ortopedycznego;

4) zakładach naukowo-badawczych przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

5) punktach dystrybucji przedmiotów ortopedycznych;

6) oddziałach szpitalnych i przychodniach.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik ortopeda powinna posiadać następujące pracownie:

1) ortopedyczną;

2) techniczną;

3) komputerową.

Ponadto szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik ortopeda powinna posiadać lub zapewnić dostęp do następujących pomieszczeń dydaktycznych:

1) pracowni stolarskiej;

2) pracowni obróbki mechanicznej;

3) pracowni ślusarskiej;

4) pracowni krawiecko-kaletniczej (bandażowniczej);

5) pracowni tworzyw sztucznych;

6) modelarni.

Pracownia ortopedyczna powinna być wyposażona w:

1) modele i plansze anatomiczne;

2) fotogramy ciała ludzkiego i jego części w różnych pozycjach funkcjonalnych;

3) fotogramy ciała ludzkiego w stanach patologicznych;

4) aparaty i sprzęt specjalistyczny do pomiarów antropometrycznych;

5) tablice postawy prawidłowej i postaw patologicznych;

6) tablice mechanizmu lokomocji, w szczególności przedstawiające fazy i okresy chodu, determinanty chodu;

7) tablice czynności chwytnych i dźwigniowych kończyny górnej;

8) tablice czynnościowej oceny i analizy chodu w protezach;

9) przezrocza i filmy dydaktyczne dokumentujące normę i patologię ruchu;

10) zestaw przezroczy, plansz, filmów dotyczących przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

11) modele statyczne i dynamiczne przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

12) katalogi przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

13) zestaw norm dotyczących projektowania i wytwarzania przedmiotów ortopedycznych.

Pracownia techniczna powinna być wyposażona w:

1) modele: rzutni, brył geometrycznych, części maszyn, mechanizmów;

2) eksponaty: elementów pasowanych, części maszyn, przyrządów pomiarowych, wzorców chropowatości;

3) plansze: narzędzi i urządzeń ślusarskich, do obróbki skór, termoplastów i laminatów;

4) plansze: maszyn i urządzeń, procesów technologicznych;

5) zestawy: metali i ich stopów, tworzyw sztucznych, materiałów ceramicznych i izolacyjnych, gatunków drewna, połączeń spawanych i zgrzewanych;

6) próbki: tkanin, skór, pasmanterii, filców, termoplastów i laminatów;

7) przykładowe rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe, schematy;

8) przykładowe instrukcje obsługi;

9) przybory do wykonywania i opracowywania projektu technicznego;

10) przykładową dokumentację techniczną;

11) przezrocza, foliogramy, filmy dydaktyczne, programy komputerowe;

12) zestaw norm dotyczących rysunku technicznego, katalog łożysk tocznych, katalog powłok antykorozyjnych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w komputery, drukarki oraz specjalistyczne oprogramowanie, w tym zawierające dokumentacje technologiczne.

Pracownia stolarska powinna być wyposażona w:

1) stoły stolarskie;

2) szafę narzędziową;

3) narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia do obróbki drewna i tworzyw drzewnych;

4) tablice poglądowe, foliogramy, filmy dydaktyczne;

5) katalogi maszyn i urządzeń do obróbki i przerobu drewna, zestawy norm dotyczących obróbki drewna.

Pracownia obróbki mechanicznej powinna być wyposażona w narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia do mechanicznej obróbki skrawaniem.

Pracownia ślusarska powinna być wyposażona w:

1) szafę narzędziową;

2) stoły ślusarskie;

3) narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia do wykonywania obróbki ręcznej metali;

4) tablice poglądowe, foliogramy, filmy dydaktyczne;

5) zestawy norm dotyczących obróbki metali.

Pracownia krawiecko-kaletnicza (bandażownicza) powinna być wyposażona w:

1) stoły do prac krawieckich i kaletniczych;

2) narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia do obróbki skór, materiałów skóropochodnych i włókienniczych;

3) tablice poglądowe, foliogramy, filmy dydaktyczne;

4) zestawy norm dotyczących krawiectwa i kaletnictwa.

W pracowni tworzyw sztucznych powinny być wyodrębnione: stanowisko laminatów i stanowisko termoplastów.

Stanowisko laminatów powinno być wyposażone w:

1) stanowisko stelażowe do laminowania z urządzeniem wyciągowym;

2) stanowisko do laminowania w zawieszeniu z urządzeniem wyciągowym;

3) narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia do wykonywania wyrobu z laminatu epoksydowego oraz akrylowego i laminowania wyrobów.

Stanowisko termoplastów powinno być wyposażone w:

1) stoły do rozkładania tworzyw w płatach lub arkuszach;

2) stół warsztatowy;

3) leżankę lekarską;

4) zlewozmywak duży;

5) szafę na tworzywa i materiały;

6) szafę narzędziową;

7) stojak do pozytywów;

8) narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia do wykonywania wyrobów z termoplastów.

Modelarnia powinna być wyposażona w:

1) leżanki lekarskie;

2) taborety metalowe z regulowaną wysokością;

3) szafy na narzędzia, przyrządy i materiały;

4) fartuchy wodoodporne;

5) stół do sypania gipsu;

6) dwudzielne skrzynki formierskie do gipsu (duża i mała);

7) osadnik gipsowy;

8) materiały, narzędzia i przyrządy do prac modelarskich.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna stanowić nie mniej niż 36 % ogólnej liczby godzin przewidzianej w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego, w tym praktyki zawodowe realizowane w zakładach wytwórczych i naprawczych przedmiotów ortopedycznych oraz punktach dystrybucji przedmiotów ortopedycznych - nie mniej niż 10 % ogólnej liczby godzin wynikających z ramowego planu nauczania.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) wytwarzanie przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

2) zaopatrzenie ortopedyczne;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Wytwarzanie przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego	59
Zaopatrzenie ortopedyczne	24
Podstawy działalności zawodowej	9
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych wyłącznie w formie stacjonarnej.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: WYTWARZANIE PRZEDMIOTÓW ORTOPEDYCZNYCH I SPRZĘTU REHABILITACYJNEGO

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) objaśniać zasady obróbki ręcznej i maszynowej metali;

2) objaśniać budowę i zasady obsługi podstawowych maszyn do obróbki skrawaniem;

3) rozróżniać narzędzia ślusarskie;

4) opracowywać typowe oprzyrządowanie procesu produkcyjnego;

5) dokonywać racjonalnego doboru materiałów do zadań wytwórczych;

6) wykonywać prace ślusarskie, tokarskie i szlifierskie;

7) użytkować maszyny do obróbki drewna;

8) dobierać odpowiednie gatunki drewna do określonego wyrobu oraz sposoby obróbki ręcznej i maszynowej;

9) wykonywać elementy drewniane przedmiotów ortopedycznych;

10) stosować masy plastyczne i laminaty do produkcji przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

11) objaśniać zasady wytwarzania typowych mas plastycznych;

12) określać zasady laminowania;

13) wykonywać masy plastyczne i laminaty;

14) wykonywać z mas plastycznych proste elementy i przedmioty;

15) dokonywać laminowania;

16) wykonywać prace krawieckie;

17) stosować tkaniny, dzianiny, filce oraz pasmanterię w konstrukcji przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

18) wykonywać prace kaletnicze i rymarskie;

19) charakteryzować budowę i przeznaczenie przyborów obuwniczych, kaletniczych i rymarskich;

20) użytkować maszyny do obróbki i szycia skóry;

21) wykonywać ze skóry elementy i przedmioty ortopedyczne;

22) objaśniać techniki wykonywania odlewów gipsowych;

23) wykonywać negatywy i pozytywy gipsowe;

24) sporządzać i czytać projekty techniczne;

25) zabezpieczać i magazynować materiały drewniane i metalowe;

26) magazynować wyroby i materiały z filcu, tkanin, dzianin, skór, gipsu i z komponentów mas plastycznych;

27) wykonywać połączenia materiałów konstrukcyjnych metalowych i niemetalowych;

28) wykonywać pomiary warsztatowe;

29) oceniać stan techniczny maszyn, urządzeń, narzędzi oraz określać zakres ich remontów, napraw i regeneracji;

30) użytkować urządzenia elektryczne;

31) posługiwać się katalogami wyrobów gotowych oraz katalogami elementów przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

32) wykonywać dokumentację technologiczną i warsztatową produkowanych przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

33) stosować półwyroby, półfabrykaty i elementy do produkcji przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

34) dokonywać klasyfikacji i podziału typologicznego wyrobów zaopatrzenia ortopedycznego i sprzętu rehabilitacyjnego;

35) dobierać rodzaj zawieszenia protez kończyn górnych i dolnych;

36) dobierać odpowiednie protezy kończyn dolnych, buty ortopedyczne i protezy kończyn górnych w zależności od poziomu amputacji;

37) stosować elementy automatyki do sterowania mechanizmami wykonawczymi w przedmiotach ortopedycznych i sprzęcie rehabilitacyjnym;

38) oceniać funkcjonalność wykonanego sprzętu;

39) przestrzegać w procesie wytwarzania przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

40) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) maszyny do obróbki metali i drewna;

2) maszyny do wytwarzania i obróbki mas plastycznych;

3) maszyny do szycia materiałów i skóry;

4) narzędzia do obróbki ręcznej materiałów stosowanych w zaopatrzeniu ortopedycznym;

5) materiały stosowane w rozwiązaniach konstrukcyjnych przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

6) podstawy projektowania technicznego;

7) połączenia rozłączne i nierozłączne;

8) elementy elektroniki i automatyki;

9) proces produkcyjny i jego oprzyrządowanie;

10) elementy i półwyroby stosowane w budowie protez i ortez oraz sposoby ich wytwarzania;

11) techniki pobierania miar, techniki wykonywania negatywów gipsowych ręcznie i za pomocą przyrządów, wykonywanie i modyfikowanie pozytywów;

12) typy protez kończyn dolnych i ich klasyfikacja w zależności od poziomu amputacji kończyny;

13) projektowanie przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

14) proces produkcyjny i technologiczny protez, aparatów kończyn dolnych oraz obuwia ortopedycznego;

15) projektowanie obuwia ortopedycznego;

16) technika gorsetowania z uwzględnieniem rodzajów gorsetów i sznurówek;

17) technologia wytwarzania protez kończyn górnych z uwzględnieniem wysokości amputacji oraz amputacji obustronnej;

18) protezy kończyn górnych z obcymi źródłami energii;

19) technologia wytwarzania aparatów kończyn górnych;

20) projektowanie zawieszeń protez i ortez;

21) ocena funkcjonowania przedmiotów ortopedycznych;

22) analiza konstrukcji, normalizacja;

23) projektowanie sprzętu rehabilitacyjnego stosowanego w domu pacjenta;

24) adaptacja środowiska do potrzeb osoby niepełnosprawnej;

25) instrukcje do posługiwania się sprzętem rehabilitacyjnym;

26) naprawa przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

27) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa, ochrona środowiska;

28) organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

BLOK: ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać budowę i funkcje organizmu człowieka ze szczególnym uwzględnieniem narządu ruchu i układu nerwowego;

2) analizować czynności ruchowe człowieka;

3) dokonywać analizy stopnia wydolności i ewentualnych braków funkcjonalnych w układzie kostno-mięśniowym;

4) objaśniać współdziałanie układów narządów ruchu i nerwowego w warunkach prawidłowych i patologicznie zmienionych;

5) wyjaśniać podstawowe procesy patologiczne;

6) charakteryzować stany patologiczne prowadzące do zaburzeń funkcji ruchu;

7) oceniać skutki funkcjonalnych uszkodzeń układu kostno-stawowego, układu mięśniowego i układu nerwowego;

8) określać związek funkcjonalnych uszkodzeń oraz zasad i metod leczenia z zapotrzebowaniem na określone przedmioty ortopedyczne i sprzęt rehabilitacyjny;

9) charakteryzować metody badań stosowanych w biomechanice;

10) objaśniać zasady i metody usprawniania ruchowego osób zaopatrywanych w protezy kończyn górnych i dolnych;

11) określać anatomiczne i funkcjonalne kryteria doboru przedmiotów ortopedycznych i sprzętu rehabilitacyjnego;

12) objaśniać zasady pomiaru siły mięśniowej w warunkach statyki i dynamiki;

13) dokonywać pomiarów i określać sprawność narządu ruchu w warunkach fizjologii i patologii;

14) objaśniać zasady kompensacji siły mięśniowej w warunkach statyki i dynamiki;

15) określać struktury kinematyczne i dynamiczne czynności lokomocyjnych oraz charakteryzować procesy związane ze sterowaniem układem ruchowym;

16) określać typy postawy ciała człowieka;

17) wyjaśniać pojęcia wytrzymałość złożona oraz wytrzymałość zmęczeniowa;

18) obliczać elementy konstrukcyjne na rozciąganie, ściskanie, ścinanie i zginanie;

19) dopasowywać i stosować sprzęt usprawniający w zaburzeniach funkcjonalnych organizmu człowieka;

20) projektować wykorzystanie sprzętu rehabilitacyjnego w środowisku osoby niepełnosprawnej z dysfunkcją narządu ruchu;

21) pobierać miary i dokonywać przymiarek przedmiotów ortopedycznych;

22) dobierać przedmioty ortopedyczne zgodnie z wnioskiem lekarskim;

23) rozwiązywać problemy psychologiczne pacjentów dotyczące przystosowania do zaproponowanych metod usprawniania;

24) oceniać funkcjonalność protez i ortez.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) anatomia i fizjologia układów i narządów;

2) anatomia topograficzna i czynnościowa układu narządów ruchu;

3) stany i procesy patologiczne;

4) mechanika techniczna;

5) wytrzymałość materiałów;

6) podstawy biomechaniki;

7) biomechanika ortopedyczna.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować procesy psychiczne człowieka;

2) analizować zachowania i reakcje psychiczne ludzi niepełnosprawnych;

3) oceniać i korygować własne postępowanie w kontaktach z niepełnosprawnymi;

4) nawiązywać i utrzymywać kontakt oraz współpracę z pacjentami, ich rodzinami i środowiskiem w zakresie realizowanych zadań zawodowych;

5) współpracować z zespołem terapeutycznym;

6) promować zdrowy styl życia;

7) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

9) zaopatrywać stanowiska pracy w sprzęt, narzędzia i materiały;

10) udzielać pierwszej pomocy;

11) doskonalić własne umiejętności zawodowe;

12) przestrzegać praw pacjenta;

13) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

14) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) elementy psychologii ogólnej;

2) problemy psychologiczne i społeczne ludzi niepełnosprawnych;

3) elementy socjologii;

4) rehabilitacja psychiczna i społeczna osób niepełnosprawnych;

5) promocja zdrowia;

6) elementy organizacji i zarządzania;

7) podstawy ergonomii;

8) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa;

9) ochrona środowiska;

10) pierwsza pomoc;

11) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) wyjaśniać specyfikę rynku świadczeń zdrowotnych;

5) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż świadczeń zdrowotnych;

6) wskazywać podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych;

7) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

8) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

9) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

10) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

11) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

12) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

13) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

2) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

3) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

4) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

5) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

6) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

7) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

8) jakość w ochronie zdrowia;

9) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

10) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

11) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

ZAŁĄCZNIK Nr 14

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TERAPEUTA ZAJĘCIOWY

SYMBOL CYFROWY 322[15]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) komunikować się z pacjentami;

2) oceniać sytuację społeczną chorych;

3) określać wpływ środowiska społecznego na osoby niepełnosprawne;

4) wyjaśniać budowę i czynność układów i narządów organizmu człowieka;

5) charakteryzować procesy patologiczne;

6) oceniać sytuację zdrowotną pacjenta;

7) określać procesy chorobowe prowadzące do chorób przewlekłych;

8) planować i prowadzić pracę indywidualną i grupową;

9) motywować osoby niepełnosprawne do udziału w leczeniu i rehabilitacji;

10) rozwiązywać trudne sytuacje społeczne;

11) projektować, organizować i prowadzić pracownię terapii zajęciowej;

12) wykorzystywać w pracy z podopiecznymi metody i formy terapii zajęciowej;

13) organizować w ramach terapii imprezy towarzyskie, zajęcia sportowe, wycieczki, turnusy rehabilitacyjne;

14) uczyć w ramach terapii krawiectwa, dziewiarstwa, tkactwa i innych rzemiosł oraz prowadzenia gospodarstwa domowego;

15) uczyć podopiecznych wykonywania prostych i złożonych czynności codziennych;

16) wykorzystywać ekspresję człowieka do celów diagnostycznych i terapeutycznych;

17) motywować podopiecznych do udziału w terapii indywidualnej i grupowej;

18) tworzyć klimat i atmosferę do pracy twórczej w grupie podopiecznych;

19) dobierać pracę według wieku, stanu zdrowia, potrzeb i zainteresowań pacjentów;

20) projektować i modyfikować środowisko materialne do rodzaju niepełnosprawności i potrzeb podopiecznego lub pacjenta;

21) promować zdrowy styl życia;

22) prowadzić dokumentację terapeutyczną;

23) współpracować z członkami zespołu terapeutycznego i rehabilitacyjnego w zakresie planowania i realizacji terapii zajęciowej;

24) korelować działania terapeutyczne z działaniami leczniczo-rehabilitacyjnymi;

25) udzielać pierwszej pomocy;

26) nadzorować pracę w pracowni i warsztacie terapii zajęciowej;

27) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

28) organizować stanowiska pracy terapeuty zajęciowego zgodnie z wymaganiami ergonomii;

29) racjonalnie gospodarować materiałami i sprzętem używanym w terapii zajęciowej;

30) korzystać z różnych źródeł informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

31) postępować zgodnie z zasadami etyki;

32) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań zawodowych;

33) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:

1) odpowiedzialność, obowiązkowość;

2) gotowość współdziałania w zespole;

3) życzliwość i opiekuńczość;

4) poszanowanie godności osobistej drugiego człowieka;

5) uczciwość;

6) poczucie własnej godności;

7) samodzielność;

8) kreatywność;

9) odporność na stres.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) planowania indywidualnego i grupowego programu terapii dostosowanej do stanu zdrowia, potrzeb i zainteresowań pacjenta;

2) prowadzenia terapii zajęciowej wśród ludzi chorych i niepełnosprawnych;

3) wykorzystania w pracy z podopiecznym różnych metod terapii zajęciowej;

4) organizowania zajęć terapeutycznych w celu poprawy sprawności, zwiększenia zakresu ruchów, siły mięśni oraz kondycji psychicznej pacjentów;

5) prowadzenia działań zmierzających do integracji społecznej i zawodowej podopiecznego;

6) monitorowania przebiegu terapii zajęciowej;

7) komunikowania się z pacjentem, jego rodziną i członkami zespołu rehabilitacyjnego.

3. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy może podejmować pracę w:

1) oddziałach szpitalnych, w tym w szczególności:

a) rehabilitacji leczniczej,

b) ortopedycznych,

c) neurologicznych,

d) geriatrycznych,

e) dziecięcych,

f) psychiatrycznych;

2) psychiatrycznych oddziałach dziennych;

3) sanatoriach;

4) warsztatach terapii zajęciowej;

5) zakładach pomocy społecznej;

6) dziennych domach pomocy społecznej;

7) klubach seniora;

8) środowiskowych domach pomocy społecznej;

9) świetlicach terapeutycznych;

10) hospicjach;

11) zakładach opiekuńczo-leczniczych;

12) zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych;

13) szkołach specjalnych.

4. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie terapeuta zajęciowy powinna posiadać następujące pracownie:

1) umiejętności społecznych;

2) higieny osobistej i gospodarstwa domowego;

3) kroju i szycia;

4) rękodzieła;

5) kulinarną;

6) organizacji wolnego czasu;

7) artterapii;

8) komputerową.

Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie terapeuta zajęciowy może posiadać również pracownie zajęć fakultatywnych, w szczególności:

1) introligatorską;

2) wyrobów z drewna;

3) wyrobów z metalu oraz ze skóry;

4) wikliniarską;

5) ceramiczną.

Pracownia umiejętności społecznych powinna być wyposażona w:

1) techniczne środki kształcenia;

2) sprzęt audio-wideo.

Pracownia higieny osobistej i gospodarstwa domowego powinna być wyposażona w:

1) sprzęt typowy dla przeciętnego mieszkania;

2) sprzęt przystosowany dla osób niepełnosprawnych.

Pracownia kroju i szycia powinna być wyposażona w:

1) przybory krawieckie;

2) maszynę do szycia;

3) duży stół;

4) żurnale;

5) podręczniki kroju i szycia.

Pracownia rękodzieła powinna być wyposażona w:

1) druty;

2) szydełka;

3) przybory do tkania;

4) warsztat tkacki;

5) plansze z wzorami splotów;

6) żurnale;

7) podręczniki dziewiarstwa i haftu;

8) tamborki;

9) plansze z wzorami haftów i ściegów.

Pracownia kulinarna powinna być wyposażona w:

1) sprzęt typowy dla kuchni domowej oraz wyposażenie ułatwiające osobom niepełnosprawnym przygotowywanie posiłków;

2) plansze zawierające skład poszczególnych produktów spożywczych;

3) książki kucharskie;

4) sprzęt gospodarstwa domowego.

Pracownia organizacji czasu wolnego powinna być wyposażona w:

1) wyposażenie klubowe, w szczególności - fotele, krzesła, stoliki do gier, gry stolikowe, bilard przenośny;

2) sprzęt audiowizualny;

3) instrumenty muzyczne;

4) sprzęt sportowy;

5) sprzęt turystyczny.

Pracownia artterapii powinna być wyposażona w:

1) stoły;

2) krzesła;

3) sztalugi;

4) materiały i przybory malarskie;

5) sprzęt audiowizualny;

6) instrumenty muzyczne;

7) szkło płaskie i wypukłe.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe - jedno stanowisko dla dwóch uczniów;

2) licencjonowane oprogramowanie;

3) drukarki, skanery.

Pracownia introligatorska powinna być wyposażona w:

1) stół;

2) kuchenkę elektryczną;

3) instalację wodno-kanalizacyjną;

4) skrzynię na odpadki;

5) szafę narzędziową;

6) zestaw narzędzi introligatorskich.

Pracownia wyrobów z drewna powinna być wyposażona w:

1) stół stolarski;

2) narzędzia do obróbki drewna.

Pracownia wyrobów z metalu oraz ze skóry powinna być wyposażona w:

1) stół do wytwarzania wyrobów z metalu;

2) stół do wytwarzania wyrobów ze skóry;

3) narzędzia do wytwarzania wyrobów z metalu i skóry.

Pracownia wikliniarska powinna być wyposażona w:

1) narzędzia do obróbki i kształtowania wikliny;

2) wzory wyrobów z wikliny;

3) wannę do moczenia wikliny.

Pracownia ceramiczna powinna być wyposażona w:

1) koło garncarskie;

2) glinę plastyczną;

3) formy odlewnicze;

4) narzędzia do obróbki gliny;

5) naczynia do moczenia gliny;

6) piec ceramiczny.

5. Praktyczna nauka zawodu powinna być prowadzona - w wymiarze nie mniejszym niż 50 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania na zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia zawodowego - w:

1) warsztatach i pracowniach terapii zajęciowej;

2) zakładach opieki zdrowotnej w oddziałach rehabilitacyjnych, ortopedycznych, psychiatrycznych, neurologicznych, dziecięcych.

6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) rehabilitacja;

2) terapia zajęciowa;

3) podstawy działalności zawodowej;

4) podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia i pomocy społecznej.

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Rehabilitacja	13
Terapia zajęciowa	45
Podstawy działalności zawodowej	34
Podstawy prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia i pomocy społecznej	3
Razem	95**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia wyłącznie w szkołach dla młodzieży.

** Pozostałe 5 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

III.

BLOKI PROGRAMOWE

BLOK: REHABILITACJA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii człowieka w planowaniu i prowadzeniu usprawniania;

2) charakteryzować etapy rozwoju człowieka;

3) charakteryzować procesy patologiczne w obrębie układów i narządów;

4) zbierać informacje o rodzaju, przebiegu i rokowaniu choroby pacjenta;

5) współpracować z zespołem rehabilitacyjnym;

6) rozpoznawać objawy niepełnosprawności u pacjenta;

7) korzystać z kwestionariuszy do oceny neurofizjologicznej;

8) określać działania rehabilitacyjne dostosowane do choroby lub niepełnosprawności pacjenta;

9) określać dopuszczalny próg obciążenia wysiłkiem;

10) wykrywać u pacjenta objawy zmęczenia spowodowane działaniami usprawniającymi;

11) prowadzić terapię zajęciową jako kontynuację leczenia ruchem w uzgodnieniu z lekarzem;

12) prowadzić zajęcia rehabilitacyjne z zakresu uczenia czynności życia codziennego;

13) organizować turnusy rehabilitacyjne;

14) planować i prowadzić zajęcia sportowe i rekreacyjne;

15) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizm człowieka jako całość;

2) budowa i funkcje poszczególnych układów i narządów organizmu człowieka;

3) przemiana materii i energii;

4) fizjologia wysiłku;

5) podstawy psychologii rozwojowej;

6) patologia układów i narządów organizmu człowieka;

7) zarys kliniczny chorób;

8) metody diagnostyczne;

9) kinezyterapia i elementy fizykoterapii;

10) podstawy rehabilitacji;

11) rehabilitacja w wybranych działach medycyny;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa.

BLOK: TERAPIA ZAJĘCIOWA

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) oceniać stan pacjenta w zdrowiu, chorobie i niepełnosprawności;

2) analizować cele i zadania terapii zajęciowej w zależności od stanu pacjenta i rodzajów jego niepełnosprawności;

3) stosować różne metody terapii zajęciowej;

4) projektować i wykonywać pomoce potrzebne do prowadzenia prac z pacjentem;

5) opracowywać we współpracy z pacjentem zbiorowe i indywidualne programy terapii zajęciowej;

6) tworzyć terapeutyczną atmosferę i kierować grupą na zasadzie partnerstwa;

7) współpracować w zespole diagnostyczno-terapeutycznym;

8) prowadzić terapię zajęciową z chorymi i niepełnosprawnymi w różnych grupach wiekowych;

9) prowadzić zajęcia indywidualne z uwzględnieniem niepełnosprawności;

10) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej podczas zajęć terapeutycznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) teoretyczne podstawy terapii zajęciowej;

2) charakterystyka pracy terapeuty zajęciowego;

3) podstawowe urządzenia i sprzęt do różnych form terapii zajęciowej;

4) metody stosowane w terapii zajęciowej;

5) terapia zajęciowa z pacjentami z różnymi schorzeniami, różną niepełnosprawnością i w różnych grupach wiekowych;

6) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem i jego rodziną;

2) obserwować pacjenta oraz uzyskiwać niezbędne dla celów terapeutycznych informacje o pacjencie;

3) charakteryzować zmiany zachodzące w psychice człowieka pod wpływem choroby lub niepełnosprawności;

4) współuczestniczyć w pomocy psychologicznej i tworzeniu systemu wsparcia społecznego;

5) rozwijać u człowieka z trwałą lub czasową utratą zdrowia motywację i zdolność do samodzielnego życia;

6) uczyć pacjenta nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych mimo ograniczeń jego sprawności;

7) planować program treningu ukierunkowanego na główne deficyty sprawności psychospołecznych;

8) unikać błędów jatrogennych;

9) przewidywać sytuacje trudne w pracy terapeuty zajęciowego;

10) analizować przyczyny własnych negatywnych emocji w kontakcie z pacjentem;

11) przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu;

12) współpracować w zespole interdyscyplinarnym;

13) wykorzystywać wiedzę o zbiorowościach społecznych do organizowania pracy z grupami pacjentów;

14) stosować podstawowe metody socjotechniczne;

15) obserwować i analizować przyczyny powstawania konfliktów w małej grupie społecznej;

16) rozwiązywać konflikty grupowe;

17) wykorzystywać w pracy z niepełnosprawnymi wiedzę dotyczącą procesu wychowania i nauczania;

18) rozwijać umiejętności korzystania z różnych form rekreacji;

19) rozwijać zainteresowania pacjentów i rozszerzać zakres tych zainteresowań;

20) dbać o własny rozwój zawodowy;

21) korzystać z wyników badań naukowych;

22) upowszechniać wyniki własnej pracy;

23) oceniać jakość własnej pracy terapeutycznej;

24) prowadzić dokumentację realizacji zadań terapeutycznych;

25) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

26) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

27) wykorzystywać technologię informacyjną podczas wykonywania zadań zawodowych;

28) prowadzić dokumentację zbytu wyrobów powstałych podczas terapii;

29) promować zdrowy styl życia;

30) udzielać pierwszej pomocy;

31) przestrzegać praw pacjenta;

32) przestrzegać tajemnicy zawodowej;

33) rozpoznawać i zapobiegać korupcji w środowisku pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe procesy psychiczne i osobowość człowieka;

2) psychologiczne metody poznawania ludzi;

3) proces komunikowania się;

4) pomoc psychologiczna;

5) system wsparcia społecznego;

6) trening umiejętności społecznych;

7) podstawy psychologii klinicznej;

8) sytuacje trudne w pracy terapeuty zajęciowego;

9) zespół wypalenia zawodowego;

10) zbiorowości społeczne;

11) psychologia małej grupy społecznej;

12) patologia życia społecznego;

13) socjotechnika;

14) społeczne uwarunkowania procesu leczenia i rehabilitacji;

15) negocjacje i rozwiązywanie konfliktów;

16) teoria i metodyka wychowania i nauczania;

17) pedagogika rewalidacyjna;

18) jakość pracy;

19) interdyscyplinarny zespół terapeutyczny;

20) podstawy ergonomii;

21) bezpieczeństwo i higiena pracy;

22) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

23) promocja zdrowia i edukacja zdrowotna;

24) pierwsza pomoc;

25) etyka.

BLOK: PODSTAWY PRAWA I EKONOMIKI W OCHRONIE ZDROWIA I POMOCY SPOŁECZNEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) objaśniać podstawowe założenia teorii wyboru konsumenta;

2) obliczać podstawowe wskaźniki ekonomiczne w firmie;

3) uczestniczyć w sporządzaniu budżetu i planowaniu rozwoju firmy;

4) wskazywać instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

5) określać źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

6) wyjaśniać istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

7) wyjaśniać specyfikę rynku usług medycznych;

8) wskazywać czynniki wpływające na popyt i podaż usług medycznych;

9) wskazywać podmioty uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych;

10) wyjaśniać zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług i dóbr;

11) wyjaśniać mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

12) uzasadniać znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych;

13) rozróżniać rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

14) określać zasady zawierania kontraktów na świadczenie usług medycznych;

15) wskazywać podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

16) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) teoria wyboru konsumenta;

2) elementy teorii przedsiębiorstwa;

3) instytucje wpływające na politykę zdrowotną państwa;

4) źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;

5) system ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;

6) specyficzne cechy rynku usług medycznych;

7) popyt i podaż na rynku usług medycznych;

8) zasady reglamentacji dostępu do niektórych usług medycznych;

9) mechanizmy konkurencji między podmiotami świadczącymi usługi medyczne;

10) jakość w ochronie zdrowia;

11) rodzaje kontraktów na usługi medyczne;

12) podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i płatnika;

13) system pomocy społecznej;

14) wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa gospodarczego.

1 Minister Edukacji Narodowej i Sportu kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (Dz. U. Nr 134, poz. 1426).

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024

Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024

Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024

Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024

Identyfikator:	Dz.U.2005.26.217
Rodzaj:	Rozporządzenie
Tytuł:	Podstawy programowe kształcenia w zawodach: asystentka stomatologiczna, dietetyk, higienistka stomatologiczna, opiekunka dziecięca, ortoptystka, protetyk słuchu, ratownik medyczny, technik dentystyczny, technik elektroniki medycznej, technik elektroradiolog, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda i terapeuta zajęciowy.
Data aktu:	21/01/2005
Data ogłoszenia:	15/02/2005
Data wejścia w życie:	02/03/2005

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ASYSTENTKA STOMATOLOGICZNA SYMBOL CYFROWY 322[01]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 2 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE DIETETYK SYMBOL CYFROWY 321[11]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 3 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA SYMBOL CYFROWY 322[03]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 4 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA SYMBOL CYFROWY 513[01]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 5 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ORTOPTYSTKA SYMBOL CYFROWY 322[05]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 6 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE PROTETYK SŁUCHU SYMBOL CYFROWY 322[17]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 7 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE RATOWNIK MEDYCZNY SYMBOL CYFROWY 322[06]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 8 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK DENTYSTYCZNY SYMBOL CYFROWY 322[09]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 9 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRONIKI MEDYCZNEJ SYMBOL CYFROWY 322[18]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 10 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRORADIOLOG SYMBOL CYFROWY 322[19]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 11 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK FARMACEUTYCZNY SYMBOL CYFROWY 322[10]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 12 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK MASAŻYSTA SYMBOL CYFROWY 322[12]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 13 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ORTOPEDA SYMBOL CYFROWY 322[13]

I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III. BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 14 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TERAPEUTA ZAJĘCIOWY SYMBOL CYFROWY 322[15]

ZAŁĄCZNIK Nr 1

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ASYSTENTKA STOMATOLOGICZNA

SYMBOL CYFROWY 322[01]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

DIETETYK

SYMBOL CYFROWY 321[11]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 3

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA

SYMBOL CYFROWY 322[03]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 4

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

OPIEKUNKA DZIECIĘCA

SYMBOL CYFROWY 513[01]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 5

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

ORTOPTYSTKA

SYMBOL CYFROWY 322[05]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 6

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

PROTETYK SŁUCHU

SYMBOL CYFROWY 322[17]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 7

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

RATOWNIK MEDYCZNY

SYMBOL CYFROWY 322[06]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 8

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK DENTYSTYCZNY

SYMBOL CYFROWY 322[09]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 9

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK ELEKTRONIKI MEDYCZNEJ

SYMBOL CYFROWY 322[18]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 10

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK ELEKTRORADIOLOG

SYMBOL CYFROWY 322[19]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 11

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK FARMACEUTYCZNY

SYMBOL CYFROWY 322[10]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 12

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK MASAŻYSTA

SYMBOL CYFROWY 322[12]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 13

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TECHNIK ORTOPEDA

SYMBOL CYFROWY 322[13]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

A.

OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA

B.

SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

II.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

III.

BLOKI PROGRAMOWE

ZAŁĄCZNIK Nr 14

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TERAPEUTA ZAJĘCIOWY

SYMBOL CYFROWY 322[15]

I.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE