Wymagania weterynaryjne dla mleka oraz produktów mlecznych.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI¹⁾

z dnia 18 sierpnia 2004 r.

w sprawie wymagań weterynaryjnych dla mleka oraz produktów mlecznych^2)*

Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr 33, poz. 288) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§ 1. 1  

1. Rozporządzenie określa wymagania weterynaryjne:

1) przy produkcji, dla handlu, przy przewozie i przywozie mleka oraz produktów mlecznych;

2) jakie powinno spełniać mleko surowe, mleko pitne, mleko przeznaczone do produkcji produktów mlecznych, a także produkty mleczne.

2. Przepisy rozporządzenia stosuje się do produktów mlecznych, w których podczas produkcji zastąpiono niektóre składniki mleka innymi nadającymi się do spożycia przez ludzi.

3. Metody analiz i badania mleka surowego, mleka przeznaczonego do produkcji oraz mleka pitnego i produktów mlecznych są określone w:

1) decyzji Rady 92/608 z dnia 14 listopada 1992 r. ustanawiającej metody analizy i badania mleka poddanego obróbce termicznej, przeznaczonego do bezpośredniego spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 407 z 31.12.1992, str. 29),

2) decyzji Komisji 91/180 z dnia 14 lutego 1991 r. ustanawiającej niektóre metody analizy i badania surowego mleka oraz mleka poddanego obróbce termicznej (Dz. Urz. WE L 093 z 13.04.1992, str. 1)

- przy czym w przypadku metod i analiz innych niż określone w pkt 1 i 2, za metody referencyjne uważa się metody analiz i badań międzynarodowo uznane.

4. Wzór świadectwa zdrowia dla:

1) mleka surowego przeznaczonego do spożycia przez ludzi, mleka i produktów mlecznych poddanych obróbce cieplnej, produktów mlecznych wyprodukowanych z mleka surowego, przywożonych z państw trzecich,

2) mleka przewożonego lub czasowo przechowywanego i przeznaczonego do wywozu

- jest określony w decyzji Komisji 2004/438 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającej zasady wystawiania weterynaryjnych świadectw zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego dla wprowadzanego do Wspólnoty mleka poddanego obróbce termicznej, produktów mlecznych i mleka surowego przeznaczonego do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 154 z 30.04.2004, str. 73 i Dz. Urz. UE L 189 z 27.05.2004, str. 57), w załączniku nr 2.

5. Wykaz państw trzecich, z których dopuszcza się przewóz i przywóz mleka i produktów mlecznych, jest określony w załączniku nr 1 do decyzji, o której mowa w ust. 4.

6. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do sprzedaży bezpośredniej mleka i produktów mlecznych, jeżeli:

1) mleko surowe pochodzi od zwierząt ze stad uznanych za urzędowo wolne od gruźlicy, urzędowo wolne od brucelozy lub wolne od brucelozy;

2) produkty mleczne zostały wytworzone w gospodarstwie producenta, które spełnia wymagania weterynaryjne, z mleka spełniającego warunki, o których mowa w pkt 1.

7. Powiatowy lekarz weterynarii może wyrazić zgodę na odstępstwa od wymagań zawartych w § 5 ust. 1, § 29-33, § 35-36, § 40 i 41 zakładom produkującym w ograniczonym zakresie, o którym mowa w decyzji Komisji 95/165 z dnia 4 maja 1995 r. ustanawiającej jednolite kryteria przyznawania odstępstw niektórym zakładom wytwarzającym produkty na bazie mleka (Dz. Urz. WE L 108 z 13.05.1995, str. 84), i na warunkach określonych w tej decyzji.

8. Zgoda, o której mowa w ust. 7, jest udzielana w formie decyzji administracyjnej na wniosek zakładu spełniający wymagania określone w decyzji Komisji 95/165.

9. Mleko i produkty mleczne mogą być przywożone z państw trzecich, jeżeli spełniają wymagania weterynaryjne określone w rozporządzeniu oraz w art. 2, 3 i 5 decyzji, o której mowa w ust. 4.

10. Mleko i produkty mleczne przewożone przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do wywozu do państw trzecich, mogą być czasowo przechowywane na tym terytorium, jeżeli spełniają wymagania określone w art. 4 i 5 decyzji, o której mowa w ust. 4.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) mleko surowe - mleko otrzymywane poprzez wydzielanie gruczołów mlecznych krów, owiec, kóz lub bawolic, które nie zostało ogrzane do temperatury przekraczającej 40 °C lub poddane innym zabiegom dającym równoważny efekt;

2) 2  mleko przeznaczone do produkcji produktów mlecznych - mleko surowe przeznaczone do przetwórstwa lub mleko płynne albo mleko zamrożone otrzymane z mleka surowego poddanego lub niepoddanego procesom fizycznym, w tym obróbce cieplnej lub termizacji, niezależnie od zmiany jego składu, jeżeli zmiana ta polegała na dodaniu lub usunięciu naturalnych składników mleka;

3) 3  mleko spożywcze - mleko uzyskane po poddaniu obróbce cieplnej mleka, oferowane do sprzedaży konsumentom, w tym instytucjom, jako mleko pasteryzowane, mleko pasteryzowane w wysokiej temperaturze, mleko UHT lub mleko sterylizowane, spełniające wymagania, o których mowa w § 47, lub mleko poddane pasteryzacji przeznaczone do sprzedaży w dużych zbiornikach na zamówienie indywidualnego konsumenta;

3a) 4  mleko pitne - mleko spożywcze lub mleko surowe w opakowaniu, przeznaczone do bezpośredniego spożycia przez ludzi;

4) 5  produkty mleczne - przetwory otrzymywane wyłącznie z mleka, z dodatkiem substancji niezbędnych do ich wytworzenia, przy czym substancje te nie mogą być użyte w celu częściowego lub całkowitego zastąpienia któregokolwiek ze składników mleka, a także przetwory złożone, w których żaden ze składników nie zastępuje i nie ma na celu zastąpienia któregokolwiek ze składników mleka oraz w których mleko lub przetwory z mleka stanowią podstawową część, biorąc pod uwagę ilość lub wpływ tego składnika na ostateczny charakter produktu;

5) 6  obróbka cieplna - obróbka polegająca na ogrzewaniu powodującym, że wynik testu na obecność fosfatazy wykonanego bezpośrednio po ogrzewaniu jest negatywny;

6) termizacja - ogrzewanie mleka surowego przez co najmniej 15 sekund w temperaturze od 57 °C do 68 °C, w wyniku którego test na obecność fosfatazy zastosowany bezpośrednio po ogrzewaniu daje wynik pozytywny;

7) gospodarstwo produkcyjne - gospodarstwo, w którym utrzymuje się przynajmniej jedną mleczną krowę, owcę, kozę lub bawolicę;

8) punkt odbioru mleka - zakład, w którym odbiera się, ewentualnie schładza i filtruje mleko surowe;

9) punkt standaryzacji - zakład, niepołączony z punktem odbioru, zakładem obróbki cieplnej mleka lub zakładem przetwórczym, w którym mleko surowe może być odtłuszczane, a jego naturalne składniki mogą być modyfikowane;

10) zakład obróbki cieplnej - zakład, w którym mleko surowe poddaje się obróbce cieplnej;

11) zakład przetwórczy mleka - zakład lub gospodarstwo produkcyjne, w którym mleko lub produkty mleczarskie są poddawane obróbce, przetwarzaniu lub pakowane;

12) 7  (uchylony);

13) pakowanie jednostkowe - zabezpieczenie mleka i produktów mlecznych polegające na wykorzystaniu opakowań jednostkowych lub pojemników mających bezpośredni kontakt z produktami;

14) pakowanie zbiorcze - umieszczanie jednego lub więcej opakowanych jednostkowo lub nieopakowanych produktów w pojemniku;

15) opakowanie hermetycznie zamknięte - nieprzepuszczalny pojemnik, który po zamknięciu chroni jego zawartość przed dostępem mikroorganizmów podczas i po przeprowadzeniu obróbki cieplnej;

16) próbka oborowa - próbka mleka z jednego rannego lub wieczornego doju, przeprowadzonego pod pełnym nadzorem i odbywającego się nie wcześniej niż 11 i nie później niż 13 godzin po poprzednim doju;

17) zakład - zakład obróbki cieplnej i zakład przetwórczy mleka;

18) punkt - punkt odbioru mleka i punkt standaryzacji.

§ 3. Podmiot podejmujący działalność w zakresie produkcji i umieszczania na rynku mleka i produktów mlecznych przeznaczonych do spożycia, w tym punkty odbioru mleka i punkty standaryzacji, jest obowiązany zapewnić wymagania higieniczne i techniczne określone w przepisach rozporządzenia.

§ 4. 8  

1. Podmiot prowadzący zakład zapewnia wdrożenie i przestrzeganie systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (system HACCP):

1) identyfikację punktów krytycznych w zakładzie na podstawie stosowanych procesów;

2) monitorowanie i kontrolę tych punktów krytycznych poprzez wprowadzenie odpowiednich metod;

3) pobieranie próbek do badań laboratoryjnych w laboratoriach zatwierdzonych przez powiatowego lekarza weterynarii na potrzeby sprawdzania metod mycia i odkażania oraz na potrzeby sprawdzania zgodności z wymaganiami weterynaryjnymi;

4) prowadzenie pisemnego rejestru informacji, o których mowa w pkt 1-3, w celu przekazania go powiatowemu lekarzowi weterynarii. Wyniki badań i testów przechowuje się przez okres 2 lat, z wyjątkiem wyników badań i testów produktów mlecznych, które nie mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej, dla których okres ten może być skrócony do 2 miesięcy po upływie okresu przydatności do spożycia lub po upływie minimalnego okresu trwałości;

5) przekazanie informacji powiatowemu lekarzowi weterynarii, jeżeli wyniki badań laboratoryjnych lub inne informacje wskazują na istnienie poważnego zagrożenia dla zdrowia;

6) wycofanie z rynku partii produktów pozyskanych w zbliżonych warunkach technologicznych, w przypadku nagłego zagrożenia dla zdrowia ludzi, które mogą stwarzać analogiczne zagrożenia. Wycofana partia produktu pozostaje pod nadzorem i kontrolą powiatowego lekarza weterynarii do czasu jej zniszczenia, użycia do celów innych niż spożycie przez ludzi lub po wydaniu decyzji przez powiatowego lekarza weterynarii, do czasu jej powtórnego przetworzenia w sposób zapewniający ich bezpieczne spożycie.

2. Informacje dotyczące spełnienia wymagań określonych w ust. 1 pkt 1 i 2 są udostępniane powiatowemu lekarzowi weterynarii, który prowadzi w zakładzie kontrole w tym zakresie.

3. W ramach kontroli, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się testy w celu wykrycia w mleku i produktach mlecznych pozostałości substancji wykazujących działanie anaboliczne, substancji, których stosowanie u zwierząt jest niedozwolone, oraz produktów leczniczych, w tym substancji niedozwolonych, które mogą być użyte do celów weterynaryjnych, zanieczyszczeń chemicznych oraz innych zanieczyszczeń, lub substancji mogących zmieniać właściwości organoleptyczne mleka lub produktów mlecznych, lub powodować, że ich spożycie będzie miało negatywny wpływ na zdrowie ludzi, w zakresie, w jakim pozostałości te przekraczają dozwolone poziomy tolerancji określone w:

1) rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2377/90 z dnia 26 czerwca 1990 r. ustanawiającym wspólnotową procedurę określania maksymalnego limitu pozostałości weterynaryjnych produktów leczniczych w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. WE L 224 z 18.08.1990, str. 1), zwanym dalej "rozporządzeniem nr 2377/90";

2) rozporządzeniu Komisji (WE) nr 466/2001 z dnia 8 marca 2001 r. ustalającym najwyższe dopuszczalne poziomy dla niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. Urz. WE L 077 z 16.03.2001, str. 1);

3) przepisach dotyczących najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości chemicznych środków ochrony roślin, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni.

4. Mleko lub produkty mleczne, w których stwierdzono obecność pozostałości, o których mowa w ust. 3, nie może być przeznaczone do spożycia przez ludzi.

5. W przypadku przekroczenia wymagań mikrobiologicznych w zakresie drobnoustrojów chorobotwórczych określonych w załączniku do rozporządzenia w części III w ust. 1 produkty mleczne:

1) nie mogą być przeznaczone do spożycia przez ludzi;

2) wycofuje się z rynku w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 6.

6. W przypadku przekroczenia wymagań mikrobiologicznych w zakresie drobnoustrojów świadczących o niewystarczającym poziomie utrzymania czystości w zakładzie, określonych w załączniku do rozporządzenia w części III w ust. 2, podmiot prowadzący zakład sprawdza prawidłowość procesu produkcyjnego poprzez dokonanie przeglądu systemu kontroli wewnętrznej i informuje o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii.

7. W przypadku przekroczenia wymagań mikrobiologicznych w zakresie drobnoustrojów wskaźnikowych, określonych w załączniku do rozporządzenia w części III w ust. 3, podmiot prowadzący zakład sprawdza prawidłowość procesu produkcyjnego poprzez dokonanie przeglądu systemu kontroli wewnętrznej.

§  5.

1. Podmiot, o którym mowa w § 4, prowadzi lub organizuje szkolenia dla pracowników, w zakresie przestrzegania warunków higieny produkcji stosowanych dla danego profilu produkcji. Obowiązek uczestniczenia w szkoleniu nie dotyczy pracowników posiadających kwalifikacje w zakresie objętym szkoleniem, potwierdzone odpowiednimi dokumentami.

2. 9  Podmiot, o którym mowa w § 4, uzgadnia plan i realizację szkoleń z powiatowym lekarzem weterynarii.

§  6.

1. 10  Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza regularnie kontrole w zakładzie lub punkcie obejmujące:

1) kontrolę:

a) utrzymywania czystości pomieszczeń, wyposażenia i higieny personelu,

b) skuteczności systemu kontroli wewnętrznej sprawowanej przez podmiot prowadzący zakład, obejmującą pobieranie próbek i kontrolę wyników badań,

c) spełniania wymagań mikrobiologicznych i higieny produktów mlecznych,

d) skuteczności obróbki cieplnej produktów mlecznych i mleka spożywczego,

e) szczelności opakowań hermetycznie zamkniętych, poprzez wyrywkowe pobranie próbek do przeprowadzenia badań,

f) oznakowania produktów mlecznych w sposób zgodny z przepisami rozporządzenia,

g) warunków przechowywania i transportu;

2) pobieranie próbek wymaganych do badań laboratoryjnych;

3) przeprowadzanie innych badań, jakie uważa za niezbędne do kontroli przestrzegania przepisów.

2. Podmiot prowadzący zakład lub punkt zapewnia swobodny dostęp do wszystkich pomieszczeń i urządzeń, w tym pomieszczeń chłodniczych oraz dostęp do dokumentów umożliwiających identyfikację gospodarstwa produkcyjnego lub zakładu, z którego pochodzi surowiec.

§ 7. 11  

1. Częstotliwość kontroli przeprowadzanych przez powiatowego lekarza weterynarii w zakładzie lub punkcie odbioru mleka i standaryzacji jest uzależniona od wielkości zakładów lub punktów, rodzaju produkowanych przez nie produktów oraz oceny ryzyka i zagrożeń w rozumieniu przepisów o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.

2. Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza regularne analizy wyników kontroli wewnętrznej prowadzonej na podstawie § 4. Może on przeprowadzać dodatkowe kontrole na wszystkich etapach produkcji oraz kontrole produktów.

3. Powiatowy lekarz weterynarii przekazuje zakładowi lub punktowi wyniki analiz, o których mowa w ust. 2, sporządzone w formie protokołu wraz z zaleceniami do wykonania.

4. W przypadku powtarzających się uchybień powiatowy lekarz weterynarii zwiększa liczbę kontroli, a w uzasadnionych przypadkach zabezpiecza przed użyciem etykiety i plomby zawierające oznaczenia zdrowotne oraz zakazuje ich użycia w drodze decyzji administracyjnej.

§  8.

1. Zwierzęta w gospodarstwach produkcyjnych poddaje się regularnym badaniom w celu zapewnienia przestrzegania wymagań weterynaryjnych przy pozyskiwaniu mleka surowego.

2. Badania, o których mowa w ust. 1, mogą być przeprowadzone w trakcie kontroli weterynaryjnej prowadzonej na podstawie przepisów o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz przepisów o rejestracji i identyfikacji zwierząt gospodarskich.

3. 12  Jeżeli w wyniku kontroli, o której mowa w ust. 2, zaistnieje podejrzenie, że wymagania weterynaryjne przy pozyskiwaniu mleka surowego nie są przestrzegane, powiatowy lekarz weterynarii może zalecić kontrolę ogólnego stanu zdrowia zwierząt oraz przeprowadzenie dodatkowych badań tych zwierząt.

§  9.

1. 13  Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza kontrole gospodarstw produkcyjnych w celu sprawdzenia przestrzegania warunków higieny.

2. Częstotliwość kontroli, o których mowa w ust. 1, uzależniona jest od oceny ryzyka w danym gospodarstwie produkcyjnym.

§  10.

1. 14  Mleko spożywcze oraz produkty mleczne produkuje się z mleka surowego pochodzącego od zwierząt z gospodarstw uznanych za urzędowo wolne od gruźlicy i brucelozy.

2. 15  Mleko pozyskane od zdrowych zwierząt pochodzących z gospodarstw, które nie zostały uznane za:

1) urzędowo wolne od gruźlicy i urzędowo wolne lub wolne od brucelozy - w przypadku krów i bawolic albo

2) urzędowo wolne od brucelozy (Brucella melitensis) - w przypadku owiec i kóz

- może być wykorzystywane do produkcji produktów mlecznych oraz mleka spożywczego po poddaniu go obróbce cieplnej w zakładzie uznanym za zatwierdzony w zakresie prowadzenia tego rodzaju obróbki cieplnej, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. W przypadku mleka koziego i owczego przeznaczonego do sprzedaży, obróbkę cieplną, o której mowa w ust. 2, przeprowadza się w miejscu pozyskania.

Rozdział  2

Wymagania weterynaryjne przy pozyskiwaniu mleka surowego

§  11.

1. Mleko surowe powinno pochodzić od:

1) 16  krów, które dają co najmniej 2 l mleka dziennie, i bawolic:

a) ze stad uznanych za urzędowo wolne od gruźlicy, urzędowo wolne lub wolnych od brucelozy,

b) u których nie występują objawy chorób zakaźnych zwierząt przenoszonych na człowieka poprzez mleko,

c) których mleko posiada właściwe cechy organoleptyczne,

d) o dobrym ogólnym stanie zdrowia, bez widocznych objawów chorobowych, w tym wycieku z narządów rodnych, zapalenia jelit z biegunką i gorączką oraz rozpoznawalnego zapalenia wymienia,

e) które nie wykazują uszkodzeń wymienia mających wpływ na jakość mleka,

f) którym nie podawano substancji mających negatywny wpływ na zdrowie ludzi, mogących przenikać do mleka, lub którym podano substancje, dla których upłynął okres karencji;

2) owiec i kóz:

a) 17  z gospodarstw uznanych za urzędowo wolne od brucelozy (B. melitensis), z wyłączeniem przypadku, gdy mleko jest przeznaczone do produkcji sera o okresie dojrzewania trwającym co najmniej 2 miesiące,

b) które spełniają wymagania określone w pkt 1 lit. b-f.

2. Jeżeli kozy są przetrzymywane w jednym gospodarstwie produkcyjnym z krowami, poddaje się je badaniom na obecność gruźlicy, zgodnie z przepisami o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

3. Mleko surowe powinno spełniać inne wymagania, jeżeli takie zostały ustanowione przez Komisję Europejską, zgodnie z procedurą przewidzianą prawem Unii Europejskiej.

4. 18  (uchylony).

§  12.

1. 19  Niedopuszczalne jest przeznaczenie mleka surowego do spożycia przez ludzi, jeżeli:

1) zostało pozyskane od zwierząt, którym podano substancje o działaniu hormonalnym lub tyreostatycznym;

2) zawiera pozostałości substancji mających działanie farmakologiczne lub hormonalne oraz antybiotyków, pestycydów, detergentów i innych substancji szkodliwych lub substancji mogących zmieniać cechy organoleptyczne mleka, w ilości przekraczającej dozwolony poziom.

2. 20  (uchylony).

Rozdział  3

Wymagania weterynaryjne w gospodarstwach produkcyjnych

§ 13. 21  Mleko surowe powinno pochodzić z zarejestrowanych gospodarstw produkcyjnych, kontrolowanych w sposób określony w rozporządzeniu.

§ 14. 22  

1. Jeżeli zwierzęta różnych gatunków są utrzymywane razem w jednym gospodarstwie produkcyjnym, to zwierzęta każdego gatunku powinny spełniać przewidziane dla tego gatunku wymagania weterynaryjne w zakresie zdrowia zwierząt.

2. Świń i drobiu nie utrzymuje się w oborze lub pomieszczeniach, w których są dojone krowy.

§ 15. Jeżeli bawolice, owce i kozy nie są przetrzymywane na zewnątrz, pomieszczenia, w których są przetrzymywane, powinny być zaprojektowane, wykonane i utrzymywane w sposób zapewniający:

1) dobre warunki bytowe, czystości, higieny i zdrowia zwierząt;

2) wymagania higieny doju, przelewania, schładzania i przechowywania mleka.

§ 16. 23  

1. Zbiorniki na mleko, z wyłączeniem konwi, pomieszczenia, instalacje i sprzęt mogą być używane do produkcji innych środków spożywczych, jeżeli zostaną podjęte środki zapewniające uniknięcie zanieczyszczenia lub pogorszenia jakości mleka lub produktów mlecznych.

2. Zbiorniki na mleko lub produkty mleczne, z wyłączeniem konwi, znakuje się w sposób wskazujący, że mogą być używane wyłącznie do transportu środków spożywczych.

3. W przypadku gdy gospodarstwo produkcyjne produkuje mleko lub produkty mleczne zawierające składniki niepoddane obróbce cieplnej lub procesowi dającemu równoważny efekt, produkty te i ich składniki przechowuje się i przetwarza oddzielnie w celu uniknięcia ich wzajemnego zanieczyszczenia oraz poddaje się obróbce lub przetwarzaniu w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.

§  17.

1. Pomieszczenia do doju, przelewania, schładzania i przechowywania mleka lokalizuje się i wyposaża w sposób wykluczający zanieczyszczenie mleka.

2. 24  Pomieszczenia, o których mowa w ust. 1, powinny być:

1) łatwe do czyszczenia i odkażania;

2) wyposażone w:

a) ściany i podłogi łatwe do czyszczenia w miejscach, w których istnieje możliwość ich zanieczyszczenia,

b) podłogi ułatwiające odpływ cieczy i usuwanie zanieczyszczeń,

c) wentylację i naturalne lub sztuczne oświetlenie,

d) sprzęt i urządzenia do produkcji łatwe do mycia, czyszczenia i odkażania;

3) zaopatrzone w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, w ilości dostosowanej do wielkości produkcji, używaną przy doju i czyszczeniu urządzeń i sprzętu do produkcji mleka i produktów mlecznych, przy czym jej jakość powinna być potwierdzana badaniami przeprowadzanymi zgodnie z przepisami o wymaganiach dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;

4) zabezpieczone przed kontaktem ze źródłami zanieczyszczeń, takimi jak toalety i miejsca składowania obornika.

3. Pomieszczenia do przechowywania mleka oddziela się od pomieszczeń, w których przetrzymywane są zwierzęta oraz wyposaża się w:

1) urządzenia chłodnicze, jeżeli mleko nie jest odbierane w ciągu 2 godzin od zakończenia doju;

2) zabezpieczenia przed dostępem szkodników.

§ 18. Przenośne urządzenia do doju powinny spełniać wymagania, o których mowa w § 17 ust. 2 pkt 6, a także powinny:

1) 25  być używane w miejscach zaopatrzonych w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi w wystarczającej ilości, używaną przy doju i czyszczeniu urządzeń i sprzętu służącego przy produkcji;

2) być usytuowane na terenie wolnym od odchodów i innych odpadów;

3) zabezpieczać mleko przed czynnikami szkodliwymi przez cały okres jego pozyskiwania.

§ 19. W przypadku utrzymywania zwierząt bez uwięzi na otwartym terenie, w gospodarstwie produkcyjnym wyznacza się obszar doju lub pomieszczenie do doju oddzielone od miejsca przebywania zwierząt.

§ 20. W gospodarstwie produkcyjnym zapewnia się możliwość skutecznego oddzielenia od reszty stada zwierząt zakażonych lub podejrzanych o zakażenia.

§ 21. Zwierzęta wszystkich gatunków nie mogą mieć dostępu do pomieszczeń i miejsc, gdzie przechowuje się, przelewa lub schładza mleko.

Rozdział  4

Wymagania higieny doju, skupu mleka surowego i jego transportu z gospodarstwa produkcyjnego do punktu lub zakładu

§ 22. Dój przeprowadza się w warunkach higieny.

§  23.

1. Niezwłocznie po zakończeniu doju mleko surowe umieszcza się w czystym miejscu, zapewniającym ochronę przed zanieczyszczeniem.

2. Jeżeli mleko surowe nie zostało odebrane w ciągu 2 godzin od zakończenia doju, powinno zostać schłodzone do temperatury nie wyższej niż 8 °C w przypadku codziennego odbioru lub do temperatury nie wyższej niż 6 °C, gdy mleko surowe nie jest odbierane codziennie.

3. Podczas transportu mleka surowego do zakładu obróbki cieplnej lub zakładu przetwórczego, jego temperatura nie powinna przekraczać 10 °C.

§ 24. 26  

1. Urządzenia i sprzęt używane do doju, przelewania lub transportu mleka surowego wykonuje się z materiału gładkiego, łatwego do mycia i odkażania, odpornego na korozję i niewpływającego na skład mleka lub niepogarszającego jego właściwości organoleptycznych.

2. Urządzenia i sprzęt do doju oraz pojemniki przeznaczone do kontaktu z mlekiem myje się i odkaża po każdym użyciu.

3. Zbiorniki do transportu mleka surowego do punktu lub zakładu przetwórczego myje się i poddaje odkażaniu po każdym wyjeździe lub serii wyjazdów, jeżeli czas między wyjazdami jest bardzo krótki oraz w każdym przypadku raz dziennie.

§  25.

1. Osoby zajmujące się dojem i przelewaniem mleka surowego noszą czystą odzież roboczą.

2. Osoby zajmujące się dojem muszą myć ręce bezpośrednio przed rozpoczęciem dojenia i utrzymywać je w czystości przez cały czas trwania doju.

3. W pobliżu miejsc doju powinno umieścić się urządzenia umożliwiające osobom zajmującym się dojem i przelewaniem mleka surowego umycie rąk.

§  26.

1. Każda osoba zajmująca się dojem i przelewaniem mleka surowego ma obowiązek posiadać odpowiednie dokumenty o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania tych czynności wydane na podstawie przepisów o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.

2. Pracodawca jest odpowiedzialny za dopuszczenie do kontaktu z mlekiem surowym osób niepowodujących ryzyka jego zanieczyszczenia i nieposiadających przeciwwskazań do kontaktu z żywnością.

§  27.

1. 27  Niedopuszczalne jest dodawanie wody do mleka surowego.

2. 28  Kontrolę przestrzegania zakazu, o którym mowa w ust. 1, prowadzi podmiot skupujący mleko surowe, regularnie sprawdzając temperaturę zamarzania mleka pochodzącego z poszczególnych gospodarstw produkcyjnych w następujący sposób:

1) surowe mleko z każdego gospodarstwa produkcyjnego poddaje się kontrolom na podstawie losowo pobranych próbek;

2) 29  jeżeli mleko jest dostarczane z jednego gospodarstwa produkcyjnego bezpośrednio do zakładu, pobiera się próbki:

a) podczas odbioru mleka surowego z gospodarstwa produkcyjnego, jeżeli podjęto środki zabezpieczające przed zafałszowaniem mleka w czasie transportu, albo

b) podczas odbioru w zakładzie, gdy mleko surowe jest dostarczane bezpośrednio przez prowadzącego gospodarstwo produkcyjne;

3) jeżeli mleko surowe jest dostarczane z kilku gospodarstw produkcyjnych:

a) 30  próbki pobiera się podczas odbioru mleka z zakładu lub punktu odbioru mleka,

b) jeżeli na podstawie wyników przeprowadzonych badań zaistnieje podejrzenie, że do mleka surowego jest dodawana woda, próbki pobiera się z każdego gospodarstwa produkcyjnego, biorącego udział w skupie danej partii mleka;

4) 31  jeżeli wyniki przeprowadzonych badań, o których mowa w pkt 2 i 3, wykażą, że do mleka surowego dodawana jest woda, powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbkę oborową w gospodarstwie produkcyjnym;

5) 32  jeżeli wyniki badań, o których mowa w pkt 4, wykażą, że do mleka surowego nie została dodana woda, mleka tego używa się do produkcji mleka pitnego lub mleka przeznaczonego do produkcji produktów mlecznych.

§ 28. 33  Podmiot skupujący mleko surowe informuje powiatowego lekarza weterynarii o przekroczeniu maksymalnej ilości drobnoustrojów lub komórek somatycznych w skupowanym mleku surowym.

Rozdział  5

Ogólne wymagania weterynaryjne, jakie powinien spełniać zakład

§  29.

1. Zakład powinien posiadać powierzchnie robocze o wielkości odpowiedniej do wielkości produkcji, zapewniające higieniczne warunki produkcji oraz których rozkład zapobiega zanieczyszczeniu mleka i produktów mlecznych.

2. 34  Produkcję mleka spożywczego lub produktów mlecznych mogących powodować ryzyko zanieczyszczenia innych produktów mlecznych produkowanych w tym zakładzie prowadzi się w wydzielonych miejscach.

§ 30. Pomieszczenia produkcyjne, w których mleko i produkty mleczne są poddawane obróbce lub przetworzeniu, powinny posiadać:

1) 35  trwałą, wodoodporną posadzkę, łatwą do czyszczenia i odkażania, ułatwiającą odpływ wody i wyposażoną w urządzenia do jej odprowadzania;

2) ściany o gładkiej powierzchni, jasnych kolorach, łatwe do czyszczenia, wytrzymałe i nieprzepuszczalne;

3) 36  sufity lub stropodachy łatwe do czyszczenia lub mycia;

4) 37  drzwi wykonane z materiałów nieulegających korozji i łatwych do mycia;

5) wentylację oraz urządzenia do odprowadzania pary wodnej;

6) naturalne lub sztuczne oświetlenie;

7) wystarczającą ilość toalet i miejsc do mycia i odkażania rąk, zaopatrywanych w ciepłą i zimną wodę lub wodę mieszaną do odpowiedniej temperatury, które wyposaża się:

a) w krany uruchamiane bez użycia rąk,

b) 38  w środki do czyszczenia i odkażania oraz do higienicznego osuszania rąk;

8) urządzenia do czyszczenia narzędzi, wyposażenia i sprzętu.

§  31.

1. W zakładzie zapewnia się pomieszczenia do przechowywania mleka i produktów mlecznych.

2. Do pomieszczeń do przechowywania mleka i produktów mlecznych stosuje się wymagania określone w § 30, z zastrzeżeniem ust. 3-6.

3. 39  Pomieszczenia do schładzania i chłodnie powinny posiadać podłogę łatwą do czyszczenia i odkażania i ułożoną w sposób ułatwiający odpływ wody.

4. 40  Pomieszczenia do zamrażania i głębokiego zamrażania powinny posiadać podłogę łatwą do czyszczenia i odkażania, wodoszczelną i odporną na gnicie.

5. Pomieszczenia, o których mowa w ust. 1, wyposaża się dodatkowo w urządzenie chłodnicze o mocy zapewniającej utrzymanie mleka i produktów mlecznych w temperaturach określonych w rozporządzeniu.

6. Pojemność pomieszczeń do przechowywania mleka i produktów mlecznych powinna być wystarczająca do przechowywania surowców i produktów.

7. W pomieszczeniach, o których mowa w ust. 3, wybudowanych przed dniem 1 stycznia 1993 r. dopuszcza się ściany wykonane z drewna.

§  32.

1. Zakłady wyposaża się w:

1) urządzenia zapewniające higieniczną obróbkę i ochronę surowców oraz nieopakowanych lub opakowanych produktów podczas załadunku i rozładunku;

2) urządzenia zabezpieczające przed szkodnikami;

3) 41  urządzenia produkcyjne i sprzęt przeznaczone do bezpośredniego kontaktu z surowcami i produktami, wykonane z materiałów nieulegających korozji oraz łatwych do czyszczenia i odkażania;

4) 42  wodoszczelne, wykonane z nieulegających korozji materiałów pojemniki na surowce i produkty nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi, a jeżeli te surowce lub produkty są usuwane przy użyciu rurociągów skonstruowanych i zainstalowanych w taki sposób, aby zapobiegały zanieczyszczeniu pozostałych surowców lub produktów;

5) 43  urządzenia do czyszczenia i odkażania wyposażenia, urządzeń i instalacji;

6) sprawnie działającą instalację kanalizacyjną spełniającą wymagania higieny;

7) 44  instalacje doprowadzające wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi;

8) instalacje doprowadzające wodę niezdatną do spożycia przez ludzi, której użycie jest dopuszczalne do produkcji pary wodnej, urządzeń chłodniczych oraz dla celów przeciwpożarowych, z tym że rury doprowadzające taką wodę powinny być wyraźnie oznakowane, w taki sposób, aby wykluczyć użycie tej wody do celów spożywczych oraz zanieczyszczenie produktów;

9) wystarczającą ilość szatni, których ściany i podłogi wykonane są z gładkiego, wodoszczelnego i zmywalnego materiału, wyposażonych w umywalki i toalety, których drzwi nie mogą otwierać się bezpośrednio na pomieszczenia produkcyjne; umywalki wyposażone w krany uruchamiane bez użycia rąk oraz środki do czyszczenia i do higienicznego osuszania rąk;

10) 45  pomieszczenie do przechowywania detergentów i środków do odkażania;

11) pomieszczenie lub szafkę do przechowywania środków i narzędzi do utrzymywania czystości;

12) 46  urządzenia do czyszczenia i odkażania zbiorników służących do transportu mleka oraz płynnych lub sproszkowanych produktów mlecznych, chyba że czyszczenie i odkażanie środków transportu odbywa się w wyspecjalizowanych stacjach obsługi, zatwierdzonych przez powiatowego lekarza weterynarii.

2. 47  W przypadku gdy powiatowy lekarz weterynarii regularnie lub na stałe przebywa w zakładzie, podmiot prowadzący ten zakład zapewnia temu lekarzowi możliwość korzystania z pomieszczenia odpowiednio wyposażonego i zabezpieczonego przed dostępem innych osób.

§ 33. Sprzęt i urządzenia używane przy obróbce surowców i produktów, podłogi, sufity lub stropodachy oraz ściany utrzymuje się w czystości i w dobrym stanie technicznym, aby nie stanowiły źródła zanieczyszczenia dla tych surowców lub produktów.

§  34.

1. Pomieszczenia, gdzie mleko i produkty mleczne są pozyskiwane lub przechowywane, zabezpiecza się przed dostępem zwierząt.

2. Gryzonie, insekty i inne szkodniki regularnie eliminuje się.

3. Środki używane do eliminowania gryzoni, insektów i szkodników oraz inne substancje o działaniu toksycznym przechowuje się w zamykanych pomieszczenia lub szafkach w sposób wykluczający zagrożenie zanieczyszczenia surowców lub produktów.

§  35.

1. 48  Pomieszczeń produkcyjnych, sprzętu i urządzeń produkcyjnych używa się wyłącznie do celów objętych decyzją powiatowego lekarza weterynarii, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. 49  Powiatowy lekarz weterynarii może udzielić zgody na używanie pomieszczeń, sprzętu lub urządzeń produkcyjnych do produkcji innych środków spożywczych lub do produkcji produktów mlecznych nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, z mleka spełniającego wymagania rozporządzenia, jednocześnie lub w innych terminach pracy zakładu, pod warunkiem że nie spowoduje to zakażenia środków spożywczych przeznaczonych do spożycia przez ludzi, na których produkcję wyrażono zgodę w zakładzie.

3. Zgoda, o której mowa w ust. 2, jest udzielana w formie decyzji administracyjnej na wniosek zakładu.

§  36.

1. Dozwolone jest używanie wyłącznie środków czystości i środków dezynfekcyjnych dopuszczonych do kontaktu z żywnością w sposób wykluczający ich niekorzystne oddziaływanie na maszyny i urządzenia oraz surowce i produkty.

2. Pojemniki do przechowywania środków, o których mowa w ust. 1, powinny być wyraźnie oznakowane i posiadać etykiety informujące o zasadach ich stosowania.

3. 50  Sprzęt i urządzenia produkcyjne po użyciu środków, o których mowa w ust. 1, należy spłukiwać wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi.

§  37.

1. Osoby zatrudnione w zakładzie, w tym osoby mające kontakt z nieopakowanymi surowcami lub produktami, przestrzegają czystości poprzez:

1) noszenie odpowiedniej, czystej odzieży ochronnej i nakrycia głowy całkowicie zakrywającego włosy;

2) mycie rąk przed każdym przystąpieniem do pracy i w razie zabrudzenia;

3) zabezpieczanie uszkodzeń skóry wodoodpornym opatrunkiem.

2. W pomieszczeniach produkcyjnych oraz pomieszczeniach do przechowywania surowców i produktów obowiązuje całkowity zakaz palenia tytoniu, jedzenia i picia.

Rozdział  6

Wymagania weterynaryjne, jakie powinien spełniać punkt

§  38.

1. Przepisy § 29-32 stosuje się odpowiednio do punktu odbioru mleka.

2. Punkt odbioru mleka powinien posiadać dodatkowo:

1) 51  urządzenia chłodnicze lub inne urządzenia używane do schładzania mleka, a jeżeli mleko jest przechowywane w punkcie odbioru mleka - chłodnie;

2) wirówki lub inne urządzenia do fizycznego oczyszczania mleka, jeżeli mleko jest oczyszczane w punkcie odbioru mleka.

§  39.

1. Przepisy § 29-32 stosuje się odpowiednio do punktu standaryzacji.

2. Punkt standaryzacji powinien posiadać dodatkowo:

1) zbiorniki do przechowywania mleka w warunkach chłodniczych;

2) 52  urządzenia standaryzacyjne oraz zbiorniki do przechowywania mleka standaryzowanego;

3) wirówki lub inne urządzenia do fizycznego oczyszczania mleka.

Rozdział  7

Szczegółowe wymagania weterynaryjne, jakie powinien spełniać zakład

§ 40. Zakład oprócz spełnienia wymagań, o których mowa w rozdziale 5, musi posiadać:

1) 53  urządzenia do mechanicznego napełniania i automatycznego zamykania pojemników służących do pakowania mleka spożywczego, z wyłączeniem napełniania konwi i zbiorników, jeżeli takie czynności są wykonywane w zakładzie;

2) urządzenia do schładzania i przechowywania w warunkach chłodniczych posiadające urządzenie do stałego pomiaru temperatury, mleka poddanego obróbce cieplnej i płynnych produktów mlecznych, jeżeli takie czynności są dokonywane w zakładzie;

3) 54  pomieszczenie do przechowywania pojemników jednostkowych:

a) jednorazowego użytku i surowców przeznaczonych do ich produkcji,

b) wielokrotnego użytku i sprzętu przeznaczonego do ich mechanicznego mycia i odkażania;

4) zbiorniki do przechowywania mleka surowego, urządzenia do standaryzacji oraz zbiorniki do przechowywania mleka po standaryzacji;

5) wirówki lub inne urządzenia do fizycznego oczyszczania mleka;

6) urządzenia do obróbki cieplnej mleka posiadające:

a) automatyczną regulację temperatury,

b) termometr rejestrujący,

c) automatyczne urządzenia zabezpieczające przed niedostatecznym ogrzaniem,

d) system zabezpieczający przed zmieszaniem mleka pasteryzowanego lub sterylizowanego z mlekiem niedostatecznie ogrzanym,

e) automatyczne urządzenie rejestrujące prace systemu, o którym mowa w lit. d;

7) urządzenia do schładzania, pakowania i przechowywania mrożonych produktów mlecznych, jeżeli są one produkowane w zakładzie;

8) urządzenia do suszenia i pakowania produktów mlecznych w proszku, jeżeli są one produkowane w zakładzie.

§ 41. W zakładzie oprócz spełniania wymagań, o których mowa w rozdziale 5 oraz § 40, zapewnia się:

1) zabezpieczenie przed zanieczyszczeniami wywoływanymi przez urządzenia, wentylację lub pracowników; w tym celu wyróżnia się w zakładzie strefy suche i mokre i ustanawia się dla nich odrębne warunki funkcjonowania;

2) 55  czyszczenie i odkażanie pojemników i zbiorników używanych do przewożenia mleka surowego z punktu odbioru mleka do punktu standaryzacji, zakładu obróbki cieplnej lub zakładu przetwórczego, niezwłocznie po zakończeniu przewozu lub po każdej serii przewozów, nie rzadziej jednak niż raz dziennie;

3) 56  czyszczenie i odkażanie urządzeń, sprzętu i pojemników mających kontakt z mlekiem, produktami mlecznymi lub łatwo psującymi się surowcami, po zakończeniu każdego etapu produkcji nie rzadziej niż raz dziennie;

4) czyszczenie pomieszczeń, gdzie dokonuje się obróbki cieplnej nie rzadziej niż raz dziennie;

5) 57  czyszczenie pozostałych urządzeń, sprzętu i pojemników mających kontakt z mlekiem i produktami mlecznymi trwałymi mikrobiologicznie i niepsującymi się lub pomieszczeń, gdzie są one umieszczane, zgodnie z planem ustalonym przez podmiot prowadzący zakład.

Rozdział  8

Wymagania przy produkcji mleka spożywczego i produktów mlecznych ⁵⁸

§ 42. 59  

1. Podczas produkcji mleka spożywczego mleko surowe po przyjęciu do zakładu schładza się do temperatury nie wyższej niż 6 °C i przechowuje się w tej temperaturze do czasu obróbki, chyba że zostanie ono poddane obróbce przed upływem 4 godzin od przyjęcia do zakładu.

2. Jeżeli mleko surowe krowie nie zostało poddane obróbce cieplnej przed upływem 36 godzin od przyjęcia do zakładu, to przed rozpoczęciem obróbki przeprowadza się dodatkowe badania.

3. Mleko surowe krowie, o którym mowa w ust. 2, może być użyte do produkcji mleka spożywczego, jeżeli zawiera w 1 ml nie więcej niż 300.000 drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C.

§ 43. 60  

1. Podczas produkcji mleka spożywczego stosuje się niezbędne środki, w tym wyrywkowe pobieranie próbek, do sprawdzenia:

1) ogólnej liczby drobnoustrojów:

a) w mleku surowym, które nie zostało poddane obróbce cieplnej przed upływem 36 godzin od odbioru z gospodarstwa lub punktu odbioru mleka, która nie powinna przekraczać w 1 ml 300.000 drobnoustrojów oznaczonych bezpośrednio przed obróbką cieplną metodą płytkową w temperaturze 30 °C,

b) w mleku poddanym uprzednio pasteryzacji, bezpośrednio przed drugą obróbką cieplną, która nie powinna przekraczać w 1 ml 100.000 drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C;

2) czy do mleka została dodana woda.

2. Podmiot prowadzący zakład ustanawia i prowadzi, pod nadzorem powiatowego lekarza weterynarii, system kontroli mleka spożywczego w celu stwierdzenia obecności dodanej do mleka wody, uwzględniając:

1) wyniki kontroli przeprowadzonej w sposób określony w § 27, polegającej na sprawdzeniu, czy do mleka została dodana woda;

2) wpływ przechowywania i procesu produkcyjnego, prowadzonego zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną, na punkt zamarzania mleka określony w § 66 pkt 3.

3. Jeżeli wartości, określone w ust. 1 pkt 1, zostały przekroczone, to mleka nie używa się do produkcji mleka spożywczego.

§  44.

1. Mleko pasteryzowane:

1) uzyskuje się przy zastosowaniu obróbki cieplnej mleka surowego w temperaturze nie niższej niż 71,7 °C przez 15 sekund lub z zastosowaniem innych parametrów czasu i temperatury zapewniających równoważny efekt;

2) wykazuje ujemną reakcję na obecność fosfatazy i dodatnią na obecność peroksydazy, z zastrzeżeniem ust. 2;

3) niezwłocznie po pasteryzacji schładza się do temperatury nie wyższej niż 6 °C.

2. Mleko pasteryzowane, które wykazuje ujemną reakcję na obecność peroksydazy, może być wprowadzane do obrotu, jeżeli zostało oznakowane jako "pasteryzowane w wysokiej temperaturze".

§  45.

1. Mleko UHT:

1) produkuje się przy zastosowaniu obróbki cieplnej mleka surowego w temperaturze nie niższej niż 135 °C przez co najmniej 1 sekundę;

2) pakuje się, używając aseptycznych i nieprzeźroczystych pojemników lub pojemników, które są nieprzeźroczyste dzięki opakowaniu, warunkującym minimalizację zmian fizycznych, chemicznych i organoleptycznych;

3) nie ulega zepsuciu po upływie 15 dni przechowywania w zamkniętym pojemniku w temperaturze 30 °C lub po upływie 7 dni przechowywania w zamkniętym pojemniku w temperaturze 55 °C.

2. Dopuszcza się obróbkę cieplną mleka poprzez bezpośredni kontakt z parą wodną, jeżeli:

1) 61  parę wodną wytwarza się z wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;

2) para wodna nie pozostawia w mleku śladów substancji obcych i nie wpływa ujemnie na jego jakość;

3) proces ten nie powoduje zmiany zawartości wody w mleku UHT.

§ 46. Mleko sterylizowane:

1) produkuje się przy zastosowaniu obróbki cieplnej w hermetycznych opakowaniach lub pojemnikach, których szczelność nie może zostać naruszona;

2) nie ulega zepsuciu po upływie 15 dni przechowywania w zamkniętym pojemniku w temperaturze 30 °C lub po upływie 7 dni przechowywania w zamkniętym pojemniku w temperaturze 55 °C.

§  47.

1. Mleko pasteryzowane w wysokiej temperaturze, mleko UHT i mleko sterylizowane może być produkowane z mleka surowego poddanego termizacji lub wstępnej obróbce cieplnej w innym zakładzie.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1:

1) zestawienie parametrów czasu i temperatury powinno być niższe lub równe stosowanym przy pasteryzacji;

2) mleko wykazuje dodatnią reakcję na obecność peroksydazy przed drugą obróbką cieplną;

3) informacja o pierwszej obróbce powinna znaleźć się w dokumentach towarzyszących mleku;

4) 62  informacja o stosowaniu tego rodzaju obróbki powinna być zgłoszona powiatowemu lekarzowi weterynarii.

3. 63  Mleko pasteryzowane, o którym mowa w § 44 ust. 1 pkt 1, może być produkowane w tych samych warunkach z mleka surowego poddanego wyłącznie wstępnej termizacji.

§ 48. Dla mleka pasteryzowanego, mleka UHT i mleka sterylizowanego proces obróbki cieplnej, wysokości temperatur i czas trwania ogrzewania, rodzaje stosowanego sprzętu oraz urządzenia do kontroli i rejestracji temperatur muszą być zgodne z określonymi dla nich normami.

§  49.

1. 64  Dane pochodzące z urządzeń rejestrujących zbiera się i przechowuje przez okres 2 lat oraz udostępnia się na żądanie powiatowego lekarza weterynarii kontrolującego zakład, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W przypadku produktów nietrwałych pod względem mikrobiologicznym okres ich przechowywania może zostać skrócony do dwóch miesięcy po upływie terminu przydatności tych produktów do spożycia lub po upływie minimalnego terminu ich trwałości.

§ 50. 65  Mleko surowe przeznaczone do produkcji produktów mlecznych poddaje się obróbce cieplnej lub używa do produkcji produktów mlecznych z mleka surowego:

1) przed upływem 36 godzin od przyjęcia do zakładu, jeżeli jest przechowywane w temperaturze nie wyższej niż 6 °C lub przed upływem 48 godzin od przyjęcia do zakładu, jeżeli jest przechowywane w temperaturze nie wyższej niż 4 °C;

2) przed upływem 72 godzin od doju w przypadku mleka bawolego, owczego lub koziego.

§ 51. 66  

1. Mleko termizowane przeznaczone do produkcji produktów mlecznych powinno:

1) być produkowane z mleka surowego, w którym, jeżeli nie zostało poddane obróbce cieplnej przed upływem 36 godzin od przyjęcia do zakładu, ogólna liczba drobnoustrojów przed poddaniem go termizacji nie przekracza w 1 ml 300.000 oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C - w przypadku mleka krowiego;

2) zawierać ogólną liczbę drobnoustrojów nieprzekraczającą w 1 ml 100.000 oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C, jeżeli jest wykorzystywane do produkcji mleka pasteryzowanego, mleka UHT lub mleka sterylizowanego.

2. Mleko pasteryzowane przeznaczone do produkcji produktów mlecznych powinno spełniać wymagania określone w § 44.

3. Mleko UHT przeznaczone do produkcji produktów mlecznych powinno spełniać wymagania określone w § 45 ust. 1 pkt 1.

Rozdział  9

Wymagania weterynaryjne pakowania jednostkowego i zbiorczego mleka i produktów mlecznych

§ 52. 67  Pakowanie jednostkowe i zbiorcze mleka i produktów mlecznych prowadzi się w sposób zapobiegający ich zanieczyszczeniu w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.

§ 53. 68  Butelkowanie, napełnianie pojemników mlekiem spożywczym oraz płynnymi produktami mlecznymi, a także zamykanie pojemników i zbiorników, powinno odbywać się w sposób automatyczny, przy czym powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na zamykanie nieautomatyczne pod warunkiem, że czynność ta nie wpłynie na obniżenie jakości zdrowotnej produkowanego mleka lub produktów mlecznych.

§ 54. 69  

1. Opakowań jednostkowych i zbiorczych nie używa się powtórnie, z wyłączeniem opakowań wielokrotnego użytku, które mogą być powtórnie użyte wyłącznie po starannym myciu i odkażeniu.

2. Opakowania jednostkowe i zbiorcze powinny spełniać wymagania dla materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, określone w przepisach o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, oraz być wystarczająco trwałe, aby ochronić produkt przed czynnikami zewnętrznymi.

3. W zakładzie, gdzie dokonano ostatniej obróbki cieplnej mleka, opakowania jednostkowe i zbiorcze zamyka się szczelnie bezpośrednio po ich napełnieniu za pomocą urządzeń zamykających, w sposób, który zabezpiecza mleko pitne i płynne produkty mleczne przed ujemnym wpływem czynników zewnętrznych. Zamykanie odbywa się w taki sposób, aby można było stwierdzić otwarcie opakowania lub próbę jego otwarcia.

§ 55. 70  

1. Na opakowaniach zbiorczych mleka spożywczego i płynnych produktów mlecznych umieszcza się czytelnie w widocznym miejscu informację:

1) o rodzaju obróbki cieplnej, jakiej mleko zostało poddane;

2) pozwalającą ustalić datę przeprowadzenia ostatniej obróbki cieplnej;

3) dotyczącą temperatury, w jakiej produkt powinien być przechowywany - w przypadku mleka pasteryzowanego.

2. Informacji, o których mowa w ust. 1, nie umieszcza się w przypadku stosowania butelek szklanych wielokrotnego użytku.

§ 56. Produkcja i pakowanie mogą być dokonywane w tym samym pomieszczeniu, jeżeli zachowane są wymagania, o których mowa w § 52, oraz jeżeli:

1) wielkość i wyposażenie pomieszczenia gwarantuje zachowanie wymagań higieny;

2) opakowania zostały dostarczone do zakładu w osłonie ochronnej, zabezpieczającej je przed uszkodzeniami podczas transportu, w której zostały umieszczone bezpośrednio po wyprodukowaniu;

3) opakowania przechowuje się z zachowaniem wymagań higieny, w przeznaczonym do tego pomieszczeniu, wolnym od kurzu, szkodników, oddzielonym od pomieszczeń, w których znajdują się substancje mogące je zanieczyścić;

4) opakowania nie są przechowywane bezpośrednio na podłodze;

5) opakowania składane są z zachowaniem wymagań higieny przed ich dostarczeniem do pomieszczenia produkcyjnego, z wyjątkiem opakowań składanych automatycznie, jeżeli nie istnieje ryzyko zanieczyszczenia;

6) opakowania dostarczone do pomieszczenia produkcyjnego są zużyte w jak najkrótszym czasie;

7) osoby mające kontakt z nieopakowanym mlekiem lub produktami mlecznymi nie zajmują się opakowaniami;

8) niezwłocznie po zapakowaniu mleko lub produkty mleczne umieszczane są w pomieszczeniach przeznaczonych do ich przechowywania.

Rozdział  10

Wymagania weterynaryjne znakowania i etykietowania mleka i produktów mlecznych

§  57.

1. Mleko i produkty mleczne przed wprowadzeniem na rynek, oprócz znakowania określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 15 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 44, z późn. zm.³⁾) oraz na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. Nr 63, poz. 634, z późn. zm.⁴⁾), należy zaopatrzyć w owalny znak weterynaryjny zawierający:

1) w górnej części - litery PL;

2) w środku - weterynaryjny numer identyfikacyjny;

3) w dolnej części - litery EWG.

2. 71  Znak weterynaryjny umieszcza się w postaci pieczęci, nadruku lub wypala się albo umieszcza na etykiecie przymocowanej do opakowania:

1) w widocznym miejscu na produkcie, opakowaniu jednostkowym i opakowaniu zbiorczym;

2) można umieścić na wspólnym opakowaniu - w przypadku małych porcji produktów zapakowanych jednostkowo, które następnie umieszcza się we wspólnym opakowaniu przeznaczonym dla konsumenta ostatecznego.

3. Znak weterynaryjny musi być czytelny, wyraźny i trwały.

4. Znakowania dokonuje się w zakładzie, w czasie produkcji lub niezwłocznie po jej zakończeniu.

5. Mleko i produkty mleczne z zakładów posiadających dodatkowe okresy przejściowe na dostosowanie do wymagań strukturalnych znakuje się przed wprowadzeniem na rynek kwadratowym znakiem weterynaryjnym zawierającym:

1) w górnej części - litery PL;

2) w środku - weterynaryjny numer identyfikacyjny;

3) w dolnej części - określenie "NA RYNEK KRAJOWY".

6. Mleko i produkty mleczne pochodzące z wydzielonych linii produkcyjnych, na których używa się mleka niespełniającego wymagań Unii Europejskiej, w zakładach zatwierdzonych i posiadających okresy przejściowe na segregację mleka znakuje się znakiem określonym w ust. 5.

7. 72  Mleko i produkty mleczne wyprodukowane przed dniem 1 maja 2004 r. znakuje się zgodnie z decyzją Komisji 2004/280/WE z dnia 19 marca 2004 r. w sprawie środków przejściowych dla handlu niektórymi produktami pochodzenia zwierzęcego wyprodukowanymi w Republice Czeskiej, Estonii, na Cyprze, Łotwie, Litwie, Węgrzech, Malcie, w Polsce, Słowenii i Słowacji (Dz. Urz. UE L 087 z 25.03.2004 i Dz. Urz. UE L 318 z 19.10.2004, str. 21).

Rozdział  11

Wymagania weterynaryjne przechowywania i transportu mleka i produktów mlecznych

§  58.

1. Produkty, które nie mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej, przechowuje się w temperaturze określonej przez producenta, gwarantującej ich trwałość.

2. 73  Mleko pasteryzowane do opuszczenia zakładu przechowuje się w temperaturze nie wyższej niż 6 °C.

3. 74  Handlowy dokument identyfikacyjny dla produktów mlecznych oprócz informacji określonych w art. 27 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego powinien zawierać:

1) określenie rodzaju obróbki cieplnej, jakiej poddano mleko spożywcze;

2) informacje dotyczące rodzaju i sposobu oznakowania zawarte w znaku weterynaryjnym, o którym mowa w § 57.

4. Handlowy dokument identyfikacyjny przewozi się razem z produktem, a odbiorca produktu przechowuje go przez jeden rok.

5. 75  Handlowy dokument identyfikacyjny nie jest wymagany w przypadku transportu mleka spożywczego przewożonego przez producenta bezpośrednio do konsumenta ostatecznego.

§ 59. Jeżeli produkty przechowuje się w warunkach chłodniczych, temperatura przechowywania powinna być rejestrowana, a szybkość schładzania powinna być tak dobrana, aby produkty osiągnęły pożądaną temperaturę tak szybko, jak to możliwe.

§  60.

1. Cysterny, konwie, zbiorniki i pojemniki używane do transportu mleka pasteryzowanego powinny spełniać wymagania higieny oraz być:

1) 76  skonstruowane w taki sposób, aby mleko spływało z nich całkowicie, a krany powinny być łatwe do rozmontowania, mycia, czyszczenia i odkażania;

2) myte, czyszczone i dezynfekowane bezpośrednio po użyciu, a jeżeli to konieczne również przed ponownym użyciem;

3) hermetycznie zamykane przed i w czasie transportu.

2. 77  Wewnętrzne powierzchnie i części cystern, konwi, zbiorników i pojemników używanych do transportu mleka mające kontakt z mlekiem powinny być wykonane z gładkiego, nierdzewnego materiału, łatwego do mycia, czyszczenia i odkażania, z którego nie przenikają do mleka substancje mogące wpływać ujemnie na jego jakość i cechy organoleptyczne.

§ 61. 78  

1. Pojazdy i cysterny używane do transportu mleka pasteryzowanego projektuje się i wyposaża w sposób umożliwiający utrzymanie podczas transportu temperatury mleka nie wyższej niż 6 °C.

2. Pojazdów używanych do transportu mleka spożywczego oraz mleka w małych pojemnikach lub konwiach nie używa się do transportu innych produktów, towarów oraz zwierząt mogących spowodować zanieczyszczenie mleka.

3. Pojazdy używane do transportu mleka spożywczego w małych pojemnikach lub konwiach powinny zapewniać przewożonym pojemnikom ochronę przed zanieczyszczeniem i wpływem czynników atmosferycznych.

4. Wewnętrzne powierzchnie pojazdów powinny być gładkie i łatwe do mycia, czyszczenia i odkażania.

§ 62. Temperatura mleka pasteryzowanego podczas transportu nie może być wyższa niż 6 °C, a w przypadku mleka pasteryzowanego w opakowaniach jednostkowych przeznaczonego do sprzedaży detalicznej nie może być wyższa niż 8 °C.

§ 63. 79  Załadunek mleka i produktów mlecznych powinien odbywać się w sposób zapewniający ochronę przed zanieczyszczeniem lub pogorszeniem jakości mleka i produktów mlecznych, biorąc pod uwagę czas trwania transportu i użyty środek transportu.

Rozdział  12

Wymagania zdrowotne, jakie powinno spełniać mleko surowe przeznaczone do produkcji produktów mlecznych podczas odbioru z gospodarstwa produkcyjnego oraz mleko spożywcze ⁸⁰

§ 64. 81  Mleko surowe odbierane z gospodarstwa produkcyjnego spełnia następujące wymagania:

1) w surowym mleku krowim przeznaczonym do produkcji mleka spożywczego i produktów mlecznych:

a) liczba drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C, będąca średnią geometryczną za okres 2 miesięcy, przy zbadaniu co najmniej 2 próbek w miesiącu, nie może przekraczać w 1 ml 100.000,

b) liczba komórek somatycznych oznaczonych metodą ilościową, będąca średnią geometryczną za okres 3 miesięcy, przy zbadaniu co najmniej 1 próbki w miesiącu, nie może przekraczać w 1 ml 400.000;

2) w surowym mleku krowim przeznaczonym do bezpośredniego spożycia oraz do produkcji produktów mlecznych, których produkcja nie przewiduje obróbki cieplnej mleka:

a) liczba drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C, będąca średnią geometryczną za okres 2 miesięcy, przy zbadaniu co najmniej 2 próbek w miesiącu, nie może przekraczać w 1 ml 100.000,

b) liczba komórek somatycznych oznaczonych metodą ilościową, będąca średnią geometryczną za okres 3 miesięcy, przy zbadaniu co najmniej 1 próbki w miesiącu, nie może przekraczać w 1 ml 400.000,

c) Staphylococcus aureus w 1 ml:

- n = 5,

- m = 500,

- M = 2.000,

- c = 2;

3) w surowym mleku bawolim przeznaczonym do produkcji produktów mlecznych:

a) liczba drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C, będąca średnią geometryczną za okres 2 miesięcy, przy zbadaniu co najmniej 2 próbek w miesiącu, nie może przekraczać w 1 ml 1.000.000,

b) liczba komórek somatycznych oznaczonych metodą ilościową, będąca średnią geometryczną za okres 3 miesięcy, przy zbadaniu co najmniej 1 próbki w miesiącu, nie może przekraczać w 1 ml 500.000;

4) w surowym mleku bawolim przeznaczonym do produkcji produktów mlecznych, których produkcja nie przewiduje obróbki cieplnej mleka:

a) liczba drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C nie może przekraczać w 1 ml 500.000,

b) liczba komórek somatycznych oznaczonych metodą ilościową nie może przekraczać w 1 ml 400.000,

c) Staphylococcus aureus w wartościach określonych w pkt 2 lit. c;

5) w surowym mleku kozim i owczym przeznaczonym do produkcji mleka spożywczego lub produktów z mleka poddanego obróbce cieplnej liczba drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C nie może przekraczać w 1 ml 1.500.000;

6) w surowym mleku kozim i owczym przeznaczonym do produkcji produktów mlecznych, których produkcja nie przewiduje obróbki cieplnej mleka, liczba drobnoustrojów oznaczonych metodą płytkową w temperaturze 30 °C nie może przekraczać w 1 ml 500.000.

2. Mleko surowe, o którym mowa w ust. 1, nie może zawierać pozostałości substancji wykazujących działanie anaboliczne, substancji, których stosowanie u zwierząt jest niedozwolone, oraz produktów leczniczych, w tym substancji niedozwolonych, które mogą być użyte do celów weterynaryjnych, zanieczyszczeń chemicznych oraz innych zanieczyszczeń, lub substancji mogących zmieniać właściwości organoleptyczne mleka lub produktów mlecznych, lub powodować, że ich spożycie będzie miało negatywny wpływ na zdrowie ludzi, w zakresie, w jakim pozostałości te przekraczają dozwolone poziomy tolerancji określone w rozporządzeniu nr 2377/90 w załączniku nr I i III.

§  65.

1. 82  Zgodność z wymaganiami, o których mowa w § 64, sprawdza się poprzez wyrywkowe kontrole próbek w gospodarstwie produkcyjnym lub w czasie przyjmowania mleka do zakładu.

2. 83  Jeżeli maksymalne wartości wymagań zostały przekroczone i wyniki przeprowadzonych kontroli wskazują na możliwość istnienia zagrożenia dla zdrowia ludzi, powiatowy lekarz weterynarii podejmie środki określone w przepisach o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego.

§ 66. 84  Mleko spożywcze krowie powinno spełniać dodatkowo następujące wymagania:

1) wykazywać gęstość w temperaturze 20 °C nie mniejszą niż 1,028 g na 1 litr w przypadku mleka pełnego lub ekwiwalent gęstości w temperaturze 20 °C w przypadku mleka całkowicie odtłuszczonego;

2) zawierać nie mniej niż 28 g białka na 1 litr, stanowiącego iloczyn całkowitej zawartości azotu wyrażonego w procentach i współczynnika 6,38 oraz nie mniej niż 8,5 % suchej masy beztłuszczowej;

3) wykazywać punkt zamarzania nie wyższy niż -0,520 °C, punkt zamarzania mleka może być wyższy niż -0,520 °C, jeżeli w wyniku przeprowadzonych badań i postępowania wyjaśniającego nie stwierdzono dodania wody do mleka.

§ 67. 85  Wymagania mikrobiologiczne dla mleka pitnego i produktów mlecznych są określone w załączniku do rozporządzenia.

§ 68. 86  

1. Powiatowy lekarz weterynarii może wyrazić zgodę na odstępstwa od wymagań dla mleka surowego, o których mowa w § 64, w przypadku produkcji serów o okresie dojrzewania nie krótszym niż 2 miesiące, przy czym gotowy produkt pozyskany z tego mleka powinien:

1) spełniać wymagania mikrobiologiczne w zakresie czynników chorobotwórczych określonych w załączniku do rozporządzenia w części III;

2) być oznakowany w sposób określony w § 57.

2. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku produktów o tradycyjnym charakterze może, na wniosek złożony przez zakład, wyrazić zgodę na odstępstwa od wymagań określonych w rozporządzeniu, zgodnie z decyzją Komisji 97/284/WE z dnia 25 kwietnia 1997 r. zastępującą decyzję Komisji 96/536/WE z dnia 29 lipca 1996 r. ustanawiającą wykaz produktów na bazie mleka, odnośnie do których Państwa Członkowskie są upoważnione do udzielania indywidualnych lub ogólnych odstępstw na podstawie art. 8 ust. 2 dyrektywy 92/46/EWG oraz charakter tych odstępstw stosowanych przy wytwarzaniu takich produktów (Dz. Urz. UE L 114 z 01.05.1997).

Rozdział  13

Przepisy końcowe

§ 69. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.

______

¹⁾ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 134, poz. 1433).

²⁾ Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy 92/46/EWG z dnia 16 czerwca 1992 r. określającej zasady higieny produkcji i wprowadzania na rynek mleka surowego, mleka spożywczego poddanego obróbce cieplnej, mleka po termizacji oraz produktów mlecznych (Dz. Urz. WE L 268 z 14.09.1992., z późn. zm.). Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszym rozporządzeniu, dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1360, z 2003 r. Nr 208, poz. 2020 i Nr 223, poz. 2220 i 2221 oraz z 2004 r. Nr 42, poz. 386 i Nr 96, poz. 959.

⁴⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1408, z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1362, z 2003 r. Nr 52, poz. 450, Nr 122, poz. 1144, Nr 130, poz. 1187, Nr 199, poz. 1938 i Nr 208, poz. 2020 oraz z 2004 r. Nr 33, poz. 288 i Nr 96, poz. 959.

ZAŁĄCZNIK  ⁸⁷

WYMAGANIA MIKROBIOLOGICZNE DLA MLEKA PITNEGO I PRODUKTÓW MLECZNYCH

I. Wymagania mikrobiologiczne dla mleka pitnego surowego krowiego, po zapakowaniu:

1) ogólna liczba drobnoustrojów w temperaturze 30 °C w 1 ml ≤ 50.000¹;

2) Staphylococcus aureus w 1 ml: n = 5, c = 2, m = 100, M = 500;

3) Salmonella: brak w 25 g, n = 5, c = 0.

Niedopuszczalna jest obecność patogenów i ich toksyn w ilościach zagrażających zdrowiu ludzi.

II. Wymagania mikrobiologiczne dla mleka spożywczego, w próbkach losowo pobranych w zakładzie obróbki cieplnej:

1. Dla mleka pasteryzowanego:

1) drobnoustroje chorobotwórcze: brak w 25 g, n = 5, c = 0, m = 0, M = 0;

2) liczba bakterii z grupy coli w 1 ml: n = 5, c = 1, m = 0, M = 5;

3) po przechowywaniu próbki w temperaturze 6 °C przez 5 dni - liczba drobnoustrojów w temperaturze 21 °C w 1 ml: n = 5, c = 1, m = 5 x 10⁴, M = 5 x 10⁵.

2. Dla mleka sterylizowanego i mleka UHT, w próbkach losowo pobranych w zakładzie obróbki cieplnej, po przechowaniu próbki w temperaturze 30 °C przez 15 dni:

1) ogólna liczba drobnoustrojów w temperaturze 30 °C w 0,1 ml ≤ 10;

2) badanie organoleptyczne: bez zmian;

3) substancje czynne farmakologicznie - zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu nr 2377/90 w załączniku nr I i III;

4) całkowita suma wszystkich pozostałości nie może przekroczyć wartości określonej w rozporządzeniu nr 2377/90.

III. Wymagania mikrobiologiczne dla produktów mlecznych opuszczających zakład przetwórczy:

1. Wymagania mikrobiologiczne w zakresie drobnoustrojów chorobotwórczych:

Rodzaj drobnoustrojów	Środek spożywczy	Wymagania (ml, g)
1	2	3
Listeria monocytogenes	Ser, z wyjątkiem sera twardego	Brak w 25 g2
		n = 5, c = 0
	Inne produkty mleczne3	Brak w 1 g
Salmonella	Wszystkie produkty mleczne, z wyjątkiem mleka w proszku	Brak w 1 g
		n = 5, c = 0
	Mleko w proszku	Brak w 1 g
		n = 10, c = 0

2. Wymagania mikrobiologiczne w zakresie drobnoustrojów świadczących o niewystarczającym poziomie utrzymania czystości w zakładzie:

Rodzaj drobnoustrojów	Środek spożywczy	Wymagania (ml, g)
1	2	3
Staphylococcus aureus	Ser z mleka surowego i z mleka poddanego termizacji	m = 1.000
		M = 10.000
		n = 5
		c = 2
Staphylococcus aureus	Ser miękki z mleka poddanego obróbce cieplnej	m = 100
		M = 1.000
		n = 5
		c = 2
Staphylococcus aureus	Twarogi i twarożki	m = 10
	Mleko w proszku	M = 100
	Mrożone produkty mleczne, w tym lody	n = 5
		c = 2
Escherichia coli	Ser z mleka surowego i z mleka poddanego termizacji	m = 10.000
		M = 100.000
		n = 5
		c = 2
	Ser miękki z mleka poddanego obróbce cieplnej	m = 100
		M = 1.000
		n = 5
		c = 2

Jeżeli wartość M dla serów z mleka surowego i z mleka poddanego termizacji oraz serów miękkich została przekroczona, przeprowadza się badania na obecność szczepów Staphylococcus aureus lub E. coli tworzących enterotoksyny, podejrzanych jako chorobotwórcze, a także, jeżeli jest to konieczne, na obecność toksyn gronkowcowych; w przypadku zidentyfikowania takich szczepów lub enterotoksyny gronkowcowej, w stosunku do całej partii produktu stosuje się odpowiednio przepisy § 4 ust. 1 pkt 5 i 6 rozporządzenia, z tym że partia taka nie może być przeznaczona do spożycia przez ludzi.

3. Wymagania mikrobiologiczne w zakresie drobnoustrojów wskaźnikowych:

Rodzaj drobnoustrojów	Środek spożywczy	Wymagania (ml, g)
1	2	3
Bakterie z grupy coli w temperaturze 30 °C	Płynne produkty mleczne	m = 0
		M = 5
		n = 5
		c = 2
Bakterie z grupy coli w temperaturze 30 °C	Masło z mleka pasteryzowanego, śmietanki pasteryzowanej lub śmietany	m = 0
		M = 10
		n = 5
		c = 2
Bakterie z grupy coli w temperaturze 30 °C	Ser miękki z mleka poddanego obróbce cieplnej	m = 10.000
		M = 100.000
		n = 5
		c = 2
Bakterie z grupy coli w temperaturze 30 °C	Produkty mleczne w proszku	m = 0
		M = 10
		n = 5
		c = 2
Bakterie z grupy coli w temperaturze 30 °C	Produkty mleczne mrożone, w tym lody	m = 10
		M = 100
		n = 5
		c = 2
Liczba drobnoustrojów w temperaturze 21 °C	Produkty mleczne, płynne niefermentowane poddane obróbce cieplnej4	m = 50.000
		M = 100.000
		n = 5
		c = 2
Ogólna liczba drobnoustrojów w temperaturze 30 °C	Produkty mleczne mrożone, w tym lody	m = 100.000
		M = 500.000
		n = 5
		c = 2

4. Wymagania mikrobiologiczne dla produktów mlecznych, które zostały poddane obróbce UHT lub sterylizacji, przeznaczonych do przechowywania w temperaturze pokojowej, po przetrzymaniu próbki w temperaturze 30 °C przez 15 dni:

1) ogólna liczba drobnoustrojów w 0,1 ml ≤ 10;

2) badanie organoleptyczne: bez zmian.

Objaśnienia:

n - liczba próbek pobranych do badań,

m - wartość graniczna liczby drobnoustrojów; wynik uznaje się za zadowalający, jeżeli we wszystkich badanych próbkach liczba drobnoustrojów nie przekracza wartości "m",

M - wartość maksymalna liczby drobnoustrojów; wynik uznaje się za niezadowalający, jeżeli liczba drobnoustrojów w jednej lub kilku badanych próbkach ma wartość "M" lub ją przekracza,

c - liczba próbek, w których dopuszcza się liczbę drobnoustrojów pomiędzy "m" i "M"; wynik uznaje się za zadowalający, jeżeli liczba drobnoustrojów w pozostałych próbkach ma wartość "m" lub niższą.

______

¹ Liczba drobnoustrojów oznaczonych za pomocą metody płytkowej w temperaturze 30 °C jest średnią geometryczną za okres 2 miesięcy z co najmniej 2 próbek w miesiącu.

² Próbka 25 g składa się z 5 próbek po 5 g pobranych z różnych części środka spożywczego.

³ Badania nieobowiązkowe dla mleka sterylizowanego oraz produktów mlecznych, w przypadku gdy obróbkę cieplną zastosowano po zapakowaniu.

⁴ Po przechowywaniu próbki w temperaturze 6 °C przez 5 dni.

* Z dniem 17 lutego 2006 r. nin. rozporządzenie zachowuje moc w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu nr 853/2004 i rozporządzeniu nr 854/2004 oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tych rozporządzeń, zgodnie z art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.U.06.17.127).

1 § 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

2 § 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

3 § 2 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

4 § 2 pkt 3a dodany przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

5 § 2 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. c) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

6 § 2 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. c) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

7 § 2 pkt 12 uchylony przez § 1 pkt 2 lit. d) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

8 § 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 i 4 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

9 § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

10 § 6 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 i 5 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

11 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 i 6 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

12 § 8 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

13 § 9 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

14 § 10 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

15 § 10 ust. 2 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 7 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

16 § 11 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 8 lit. a) tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

17 § 11 ust. 1 pkt 2 lit. a) zmieniona przez § 1 pkt 8 lit. a) tiret drugie rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

18 § 11 ust. 4 uchylony przez § 1 pkt 8 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

19 § 12 ust. 1 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 9 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

20 § 12 ust. 2 uchylony przez § 1 pkt 9 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

21 § 13 zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

22 § 14 zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

23 § 16 zmieniony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

24 § 17 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

25 § 18 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

26 § 24 zmieniony przez § 1 pkt 1 i 13 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

27 § 27 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 14 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

28 § 27 ust. 2 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 14 lit. b) tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

29 § 27 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 14 lit. b) tiret drugie rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

30 § 27 ust. 2 pkt 3 lit. a) zmieniona przez § 1 pkt 14 lit. b) tiret trzecie rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

31 § 27 ust. 2 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

32 § 27 ust. 2 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 14 lit. b) tiret czwarte rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

33 § 28 zmieniony przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

34 § 29 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

35 § 30 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

36 § 30 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 17 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

37 § 30 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 17 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

38 § 30 pkt 7 lit. b) zmieniona przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

39 § 31 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

40 § 31 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

41 § 32 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 18 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

42 § 32 ust. 1 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 18 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

43 § 32 ust. 1 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

44 § 32 ust. 1 pkt 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

45 § 32 ust. 1 pkt 10 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

46 § 32 ust. 1 pkt 12 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

47 § 32 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 i 18 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

48 § 35 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

49 § 35 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

50 § 36 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

51 § 38 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 19 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

52 § 39 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 20 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

53 § 40 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 21 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

54 § 40 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 21 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

55 § 41 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 22 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

56 § 41 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

57 § 41 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 22 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

58 Tytuł rozdziału 8 zmieniony przez § 1 pkt 23 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

59 § 42 zmieniony przez § 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

60 § 43 zmieniony przez § 1 pkt 24 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

61 § 45 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

62 § 47 ust. 2 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

63 § 47 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 25 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

64 § 49 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

65 § 50 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

66 § 51 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

67 § 52 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

68 § 53 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

69 § 54 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

70 § 55 zmieniony przez § 1 pkt 26 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

71 § 57 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 27 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

72 § 57 ust. 7 dodany przez § 1 pkt 27 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

73 § 58 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 28 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

74 § 58 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 28 lit. a) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

75 § 58 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 28 lit. b) rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

76 § 60 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

77 § 60 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

78 § 61 zmieniony przez § 1 pkt 29 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

79 § 63 zmieniony przez § 1 pkt 30 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

80 Tytuł rozdziału 12 zmieniony przez § 1 pkt 31 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

81 § 64 zmieniony przez § 1 pkt 32 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

82 § 65 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 33 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

83 § 65 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

84 § 66 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 34 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

85 § 67 zmieniony przez § 1 pkt 35 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

86 § 68 zmieniony przez § 1 pkt 35 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

87 Załącznik zmieniony przez § 1 pkt 36 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. (Dz.U.05.96.819) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 czerwca 2005 r.

• Identyfikator: Dz.U.2004.188.1946
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Wymagania weterynaryjne dla mleka oraz produktów mlecznych.
• Data aktu: 18/08/2004
• Data ogłoszenia: 30/08/2004
• Data wejścia w życie: 07/09/2004