Szwajcaria-Polska. Umowa o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji. Berno.1989.11.08.

UMOWA

między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Konfederacją Szwajcarską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji,

podpisana w Bernie dnia 8 listopada 1989 r.

W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

PREZYDENT

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 8 listopada 1989 r. została podpisana w Bernie Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Konfederacją Szwajcarską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji w następującym brzmieniu:

UMOWA

między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Konfederacją Szwajcarską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji

PREAMBUŁA

Polska Rzeczpospolita Ludowa i Konfederacja Szwajcarska,

dążąc do rozszerzenia współpracy gospodarczej z wzajemną, dla obu Stron, zwanych dalej "Umawiającymi się Stronami",

mając na celu stworzenie i utrzymanie korzystnych warunków do inwestowania przez inwestorów jednej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony,

uznając potrzebę popierania i ochrony inwestycji zagranicznych w celu przyczyniania się do rozkwitu gospodarczego obydwu Państw,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł  1

Definicje

W rozumieniu niniejszej umowy:

1) pojęcie "inwestor" oznacza w odniesieniu do każdej z Umawiających się Stron:

a) osoby fizyczne posiadające obywatelstwo danej Umawiającej się Strony,

b) osoby prawne, w szczególności spółki, korporacje, stowarzyszenia handlowe i inne organizacje utworzone lub zorganizowane należycie w inny sposób, zgodnie z prawem tej Umawiającej się Strony, na której terytorium mają swoją siedzibę i prowadzą rzeczywistą działalność gospodarczą,

c) osoby prawne utworzone zgodnie z prawem któregokolwiek kraju i znajdujące się pod bezpośrednią lub pośrednią kontrolą obywateli tej Umawiającej się Strony lub przez inne osoby prawne mające swoją siedzibę wraz z rzeczywistą działalnością gospodarczą na terytorium tej Umawiającej się Strony; rozumie się, iż kontrola wymaga istotnego udziału we własności,

2) pojęcie "inwestycja" oznacza wszelkie mienie, a w szczególności, lecz nie wyłącznie:

a) własność ruchomości i nieruchomości, jak również wszelkie inne prawa rzeczowe, takie jak służebność, hipoteka, kupieckie prawo zatrzymania, zastaw,

b) akcje, udziały lub wszelkie inne rodzaje udziałów w spółce,

c) roszczenia pieniężne lub roszczenia do innych świadczeń mających wartość ekonomiczną,

d) prawa autorskie, prawa własności przemysłowej (takie jak patenty, wzory użytkowe, projekty i wzory przemysłowe, znaki handlowe lub usługowe, nazwy handlowe, oznaczenia pochodzenia), know-how i "goodwill",

e) prawa przyznane przez władze publiczne do wykonywania działalności gospodarczej, w tym koncesje, na przykład na poszukiwania, wydobywanie lub eksploatację zasobów naturalnych;

3) pojęcie "terytorium" oznacza terytorium Umawiającej się Strony, w tym jakikolwiek obszar poza morzem terytorialnym, który zgodnie z prawem międzynarodowym został lub może być określony na mocy prawa Umawiającej się Strony jako obszar, na którym Umawiająca się Strona może sprawować suwerenne prawa lub jurysdykcję.

Artykuł  2

Zakres obowiązywania

1. Niniejsza umowa ma zastosowanie do inwestycji na terytorium jednej Umawiającej się Strony, dokonywanych przez inwestorów drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli inwestycje zostały dokonane po 26 maja 1976 roku zgodnie z ustawodawstwem i przepisami tej pierwszej Umawiającej się Strony.

2. Niniejsza umowa nie narusza praw i zobowiązań Umawiających się Stron w odniesieniu do inwestycji nie objętych umową.

Artykuł  3

Popieranie i dopuszczanie inwestycji

1. Każda z Umawiających się Stron będzie popierać na swoim terytorium inwestycje inwestorów drugiej Umawiającej się Strony i dopuszczać takie inwestycje, zgodnie ze swoim ustawodawstwem i przepisami.

2. Jeżeli Umawiająca się Strona dopuściła inwestycje na swoje terytorium, ta Strona przyzna, zgodnie ze swoim ustawodawstwem i przepisami, niezbędne zezwolenia związane z taką inwestycją, z wykonaniem umów licencyjnych i umów o pomocy technicznej, handlowej lub administracyjnej. Każda z Umawiających się Stron będzie - w razie potrzeby - dokładać wszelkich starań w celu wydania niezbędnych zezwoleń na działalność doradców i innych wykwalifikowanych osób posiadających obywatelstwo zagraniczne.

Artykuł  4

Ochrona i traktowanie inwestycji

1. Każda z Umawiających się Stron będzie ochraniać na swoim terytorium inwestycje dokonane, zgodnie z jej ustawodawstwem i przepisami, przez inwestorów drugiej Umawiającej się Strony i nie będzie naruszać w sposób nieuzasadniony lub dyskryminacyjny prawa inwestora drugiej Umawiającej się Strony do zarządzania, utrzymywania, wykorzystywania, osiągania korzyści, rozszerzania działalności, sprzedaży i - w razie potrzeby - likwidacji takich inwestycji.

2. Każda z Umawiających się Stron zapewni sprawiedliwe i równe traktowanie na swoim terytorium inwestycji inwestorów drugiej Umawiającej się Strony. Traktowanie to będzie nie mniej korzystne niż przyznane przez każdą Umawiającą się Stronę inwestycjom dokonanym na jego terytorium przez jego własnych inwestorów lub takie, jakie zostanie przyznane przez każdą z Umawiających się Stron inwestycjom dokonanym na jego terytorium przez inwestorów najbardziej uprzywilejowanego państwa, jeśli to drugie traktowanie będzie bardziej korzystne. Jeżeli chodzi o przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym (joint ventures), będą one korzystać z powyższego traktowania jako jednostki.

3. Klauzula najwyższego uprzywilejowania nie będzie miała zastosowania do przywilejów, które którakolwiek z Umawiających się Stron przyzna inwestorom państwa trzeciego ze względu na ich członkostwo lub przynależność do strefy wolnego handlu, unii celnej, wspólnego rynku lub organizacji wzajemnej pomocy gospodarczej.

Artykuł  5

Transfer

1. Każda z Umawiających się Stron, na której terytorium dokonane zostały inwestycje przez inwestorów drugiej Umawiającej się Strony, przyzna tym inwestorom swobodny transfer płatności związanych z tymi inwestycjami, a w szczególności:

a) wpływów pochodzących ze sprzedaży, częściowej lub całkowitej likwidacji inwestycji, uwzględniając ewentualny wzrost kapitału,

b) należności licencyjnych pochodzących z praw wymienionych w artykule 1, paragraf 2, litera d) niniejszej umowy,

c) kwot dotyczących zaciągniętych pożyczek lub innych zobowiązań kontraktowych podjętych w związku z inwestycją,

d) odsetek, dywidend, zysków i innych bieżących przychodów.

2. Swobodny transfer w odniesieniu do inwestycji szwajcarskich na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej będzie przedmiotem następujących uregulowań:

a) transfery waluty obcej przez inwestorów szwajcarskich będą dokonywane z rachunku dewizowego inwestora transferującego tę walutę; w przypadku gdy na rynku dewizowym nie ma dostatecznej kwoty do transferu, Polska Rzeczpospolita Ludowa zezwoli, nie uchybiając postanowieniu pod literą b) niniejszego paragrafu, na wymianę waluty polskiej na walutę wymienialną,

b) w odniesieniu do przypadków wymienionych pod literą c) i d) paragrafu 1 niniejszego artykułu wymiana waluty polskiej na walutę wymienialną może zgodnie z ustawodawstwem polskim zależeć od specjalnego uzgodnienia między inwestorem i właściwymi władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej; uzgodnienie takie powinno być osiągnięte najlepiej w momencie akceptacji inwestycji,

c) uregulowania zawarte w niniejszym paragrafie, po upływie pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszej umowy, będą na prośbę którejkolwiek Umawiającej się Strony przedyskutowane z intencją ich ewentualnego uchylenia,

d) szwajcarscy inwestorzy nie będą w żadnym przypadku traktowani mniej korzystnie niż inwestorzy jakiegokolwiek trzeciego Państwa.

3. W braku innych uzgodnień z inwestorem, transfery będą dokonywane według kursu stosowanego w dniu transferu, zgodnie z przepisami dewizowymi obowiązującymi w tej Umawiającej się Stronie, na której terytorium została dokonana inwestycja.

Artykuł  6

Wywłaszczenie i odszkodowanie

1. Żadna z Umawiających się Stron nie podejmie bezpośrednio lub pośrednio działań wywłaszczeniowych, nacjonalizacji lub innych działań o takim samym charakterze lub równoznacznym skutku w stosunku do inwestycji należących do inwestorów drugiej Umawiającej się Strony, chyba że działania te zostały podjęte w interesie publicznym i nie mają charakteru dyskryminacyjnego, a podjęte zostały zgodnie z właściwą procedurą prawną i za skutecznym i właściwym odszkodowaniem. Odszkodowanie zostanie ustalone w walucie kraju, z którego pochodzi inwestycja, i zostanie wpłacone bez zbędnej zwłoki osobie uprawnionej bez względu na jej miejsce pobytu czy zamieszkania.Transfer "bez zbędnej zwłoki" uważany będzie wówczas, gdy będzie dokonany w ciągu czasu wymaganego normalnie dla wypełnienia formalności związanych z transferem. Okres ten zacznie biec w dniu, w którym został złożony wniosek, i nie może przekroczyć 3 miesiące.

2. Inwestorzy jednej z Umawiających się Stron, których inwestycje poniosły straty z powodu wojny lub jakiegokolwiek innego konfliktu zbrojnego, rewolty, zamieszek, stanu wyjątkowego lub innych podobnych wydarzeń, które miały miejsce na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, będą traktowani przez tę drugą Umawiającą się Stronę zgodnie z artykułem 4, paragraf 2 niniejszej umowy w zakresie przywrócenia, odszkodowania, kompensacji lub innego wartościowego wynagrodzenia.

3. Inwestorzy wymienieni w artykule 1, paragraf 1, litera c) niniejszej umowy nie mogą wystąpić z roszczeniem w oparciu o paragraf 1 lub 2 niniejszego artykułu, jeżeli odszkodowanie zostało zapłacone zgodnie z podobnym postanowieniem zawartym w innej umowie o ochronie inwestycji, zawartej z Umawiającą się Stroną, na której terytorium została dokonana inwestycja.

Artykuł  7

Klauzula korzystniejszego traktowania

Jeżeli przepisy zawarte w ustawodawstwie którejkolwiek z Umawiających się Stron przyznają inwestorowi bardziej korzystne traktowanie niż przewidziane niniejszą umową, przepisy te będą przeważać nad warunkami ustanowionymi w niniejszej umowie.

Artykuł  8

Subrogacja

W wypadkach gdy jedna z Umawiających się Stron udziela inwestorowi jakiejkolwiek gwarancji w zakresie niehandlowego ryzyka odnośnie do inwestycji na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, Strona ta - zgodnie z zasadą subrogacji - uzna prawa tej pierwszej Umawiającej się Strony do praw inwestora w wypadku, gdy pierwsza Umawiająca się Strona dokona wypłaty z tej gwarancji. Druga Umawiająca się Strona będzie uprawniona do ustalania podatków i innych opłat publicznych należnych i płatnych przez inwestora.

Artykuł  9

Spory między Umawiającą się Stroną a inwestorem drugiej Umawiającej się Strony

1. W celu rozwiązania sporu między Umawiająca się Stroną a inwestorem drugiej Umawiającej się Strony w odniesieniu do inwestycji, nie uchybiając postanowieniom artykułu 10 niniejszej umowy, między zainteresowanymi stronami odbędą się konsultacje.

2. Jeżeli konsultacje nie zakończą się rozstrzygnięciem w ciągu sześciu miesięcy od daty pisemnego wniosku o wszczęcie konsultacji, strony sporu mogą postąpić, jak następuje:

a) Jeżeli spór dotyczy zobowiązania z artykułu 5 i artykułu 6 niniejszej umowy, zostanie on - na żądanie inwestora - przekazany do rozstrzygnięcia trybunałowi arbitrażowemu.

b) Spór nie wymieniony w paragrafie 2, litera a) tego artykułu zostanie przekazany za porozumieniem obu stron sporu - do rozstrzygnięcia trybunałowi arbitrażowemu.

3. Trybunał arbitrażowy będzie utworzony dla każdej indywidualnej sprawy. O ile strony biorące udział w sporze nie uzgodnią inaczej, każda z nich wyznaczy jednego arbitra. Wyznaczeni arbitrzy wybiorą przewodniczącego, który będzie obywatelem państwa trzeciego. Arbitrzy powinni zostać wyznaczeni w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania żądania przekazania sporu do rozstrzygnięcia trybunałowi arbitrażowemu, a przewodniczący - w ciągu następnych dwóch miesięcy.

4. Jeżeli terminy wymienione w paragrafie 3 tego artykułu nie zostały zachowane, którakolwiek ze stron sporu może, w braku innych ustaleń, zwrócić się do Przewodniczącego Sądu Arbitrażowego przy Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu o dokonanie koniecznych nominacji. Jeżeli Przewodniczący nie może wykonać wymienionej funkcji lub jest obywatelem Umawiającej się Strony, mają zastosowanie mutatis mutandis postanowienia paragrafu 5 artykułu 10 niniejszej umowy.

5. Jeżeli strony sporu nie uzgodniły inaczej, trybunał ustala swój tryb postępowania. Decyzje są ostateczne i wiążące. Każda z Umawiających się Stron zapewni uznanie i wykonanie orzeczeń arbitrażowych.

6. Każda ze stron sporu poniesie koszty swojego członka trybunału i własnego udziału w postępowaniu arbitrażowym; koszty przewodniczącego i pozostałe koszty zostaną poniesione w równych częściach przez strony sporu. Jednakże trybunał w swoim orzeczeniu może orzec inną proporcję podziału kosztów ponoszonych przez jedną ze stron i to orzeczenie będzie wiążące dla obu stron.

7. Umawiająca się Strona będąca stroną sporu nie może w żadnym stadium postępowania ugodowego lub wykonania orzeczenia powoływać się na fakt, iż inwestor otrzymał, w wyniku umowy ubezpieczenia, odszkodowanie obejmujące całość lub część doznanej szkody.

8. W przypadku gdy obie Umawiające się Strony staną się stronami Konwencji z dnia 18 marca 1965 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących inwestycji między państwami i obywatelami innych państw, spory będą przedkładane Międzynarodowemu Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych, jak następuje: spory wymienione w paragrafie 2, litera a) niniejszego artykułu - na żądanie inwestora, a spory wymienione w paragrafie 2, litera b) niniejszego artykułu - za obopólną zgodą Stron.

Artykuł  10

Spory między Umawiającymi się Stronami

1. Spory między Umawiającymi się Stronami dotyczące interpretacji i stosowania postanowień niniejszej umowy będą rozstrzygane w drodze dyplomatycznej.

2. Jeżeli obie Umawiające się Strony nie osiągną porozumienia w ciągu dwunastu miesięcy od powstania sporu, spór zostanie, na żądanie którejkolwiek Umawiającej się Strony, przedłożony trybunałowi arbitrażowemu w składzie trzech członków. Każda Umawiająca się Strona wyznaczy jednego arbitra, a wybrani arbitrzy dokonują nominacji przewodniczącego, który będzie obywatelem państwa trzeciego utrzymującego stosunki dyplomatyczne z obydwiema Umawiającymi się Stronami.

3. Jeżeli jedna z Umawiających się Stron nie dokona wyboru swojego arbitra i nie przystanie na zaproszenie drugiej Umawiającej się Strony do dokonania takiego wyboru w ciągu dwóch miesięcy, arbiter zostanie wyznaczony na żądanie tej Umawiającej się Strony przez Prezydenta Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

4. Jeżeli obaj arbitrzy nie mogą osiągnąć porozumienia co do wyboru przewodniczącego w ciągu dwóch miesięcy od ich wyznaczenia, zostanie on wyznaczony, na żądanie którejkolwiek z Umawiających się Stron, przez Prezydenta Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

5. Jeżeli w wypadkach określonych w paragrafach 3 i 4 niniejszego artykułu Prezydent Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości nie może wypełnić wymienionej funkcji lub jeżeli jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron, wyznaczenia dokona Wiceprezydent, a jeżeli on nie może lub jest obywatelem jednej z Umawiających się Stron, wyznaczenia dokona najstarszy rangą sędzia trybunału, który nie jest obywatelem żadnej z Umawiających się Stron.

6. Nie naruszając innych postanowień między Umawiającymi się Stronami, trybunał ustali swój tryb postępowania. Trybunał orzeka większością głosów.

7. Orzeczenia trybunału są ostateczne i wiążące dla każdej z Umawiających się Stron.

8. Każda z Umawiających się Stron ponosi koszty własnego członka trybunału oraz swojego udziału w postępowaniu arbitrażowym; koszty przewodniczącego i pozostałe koszty pokrywają w równych częściach Umawiające się Strony. Trybunał może jednak w swoim orzeczeniu ustalić większy udział w kosztach jednej z Umawiających się Stron i orzeczenie takie będzie wiążące dla obydwu Umawiających się Stron.

Artykuł  11

Wykonywanie zobowiązań

Każda z Umawiających się Stron będzie wykonywać swoje zobowiązania względem inwestycji inwestora drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  12

Postanowienia końcowe

1. Niniejsza umowa wejdzie w życie z dniem notyfikacji przez obie Umawiające się Strony o wypełnieniu wymogów prawnych odnośnie do zawierania i wejścia w życie umów międzynarodowych i pozostanie w mocy przez okres dziesięciu lat. Jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie niniejszej umowy w drodze notyfikacji na sześć miesięcy przed upływem tego terminu, ulega ona przedłużeniu na dalsze okresy pięcioletnie.

2. W wypadku notyfikacji wypowiedzenia niniejszej umowy, postanowienia artykułów od 1 do 11 pozostaną w mocy przez dalszy okres dziesięciu lat w stosunku do inwestycji dokonanych przed złożeniem notyfikacji.

Sporządzono w Bernie dnia 8 listopada 1989 r. w dwóch egzemplarzach w językach polskim, francuskim i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne.

W razie rozbieżności przy ich interpretacji, tekst angielski uważany będzie za rozstrzygający.

Po zaznajomieniu się z powyższą umową, w imieniu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oświadczam, że:

- została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

- jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

- będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 21 grudnia 1989 r.

• Identyfikator: Dz.U.1990.63.366
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Szwajcaria-Polska. Umowa o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji. Berno.1989.11.08.
• Data aktu: 08/11/1989
• Data ogłoszenia: 14/09/1990
• Data wejścia w życie: 18/04/1990