Prowadzenie ksiąg podatkowych przez podatników nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA FINANSÓW

z dnia 13 lutego 1982 r.

w sprawie prowadzenia ksiąg podatkowych przez podatników nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Na podstawie art. 38 pkt 3 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 27, poz. 111) zarządza się, co następuje:

§ 1. Podatnicy podatku obrotowego nie będący jednostkami gospodarki uspołecznionej, z wyjątkiem określonych w § 2, są obowiązani prowadzić księgi podatkowe według ustalonych wzorów:

1) 1 podatnicy wykonujący działalność wytwórczą i usługową, z wyjątkiem określonych w pkt 2-7 i 9 - księgę podatkową nr 1,

2) podatnicy wykonujący rzemiosła: fryzjerstwo, kosmetyka, manicure i pedicure - księgę podatkową nr 2,

3) 2 podatnicy wykonujący wolne zawody i usługi turystyczne - księgę podatkową nr 3,

4) podatnicy wykonujący przewóz towarów - księgę podatkową nr 4,

5) podatnicy wykonujący przewóz osób - księgę podatkową nr 5,

6) podatnicy wykonujący:

a) rzemiosła w zakresie gospodarki komunalnej, z wyjątkiem chemicznego czyszczenia i farbowania,

b) rzemiosła w zakresie ochrony zdrowia, kultury fizycznej, turystyki i wypoczynku,

c) rzemiosła zaliczone do grup pozostałych rzemiosł nieprzemysłowych, z wyjątkiem fotografowania, wykonywania portretów z fotografii i światłokopii (wyświetlanie rysunków, planów, tekstów),

d) 3 działalność usługową nie będącą rzemiosłem lub wytwórczością ludową i artystyczną, z wyjątkiem określonych w pkt 3-5,

- księgę podatkową nr 6,

7) podatnicy prowadzący zakłady i punkty gastronomiczne - księgę podatkową nr 7,

8) 4 podatnicy wykonujący działalność w zakresie handlu - księgę podatkową nr 8,

9) podatnicy prowadzący hodowlę lisów i norek - księgę podatkową nr 9.

§ 2. Obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych nie dotyczy podatników, którzy:

1) prowadzą księgi handlowe,

2) z mocy szczególnych przepisów opłacają podatek obrotowy w formach zryczałtowanych lub są zwolnieni od tego podatku, chyba że przepisy te stanowią inaczej,

3) prowadzą na terenie gminy, bez zatrudnienia pracownika, zakłady rzemieślnicze na podstawie potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła,

4) wykonują usługowy przemiał, przerób i śrutowanie zbóż, jeżeli zgodnie z odrębnymi przepisami prowadzą właściwą dokumentację przemiałową,

5) wykonują przewóz osób i towarów taborem konnym z użyciem nie więcej niż jednej pary koni.

§ 3. 5 Księgi podatkowe oraz związane z ich prowadzeniem dokumenty powinny stale znajdować się w miejscu określonym jako siedziba wykonywanej działalności. W uzasadnionych wypadkach urząd skarbowy właściwy w sprawie podatku obrotowego, zwany dalej "urzędem skarbowym" może zezwolić na prowadzenie i przechowywanie ksiąg wraz z dokumentami w innym określonym miejscu.

§ 4. 6 Upoważnia się urzędy skarbowe do zwalniania, na wniosek podatnika, ze względu na szczególne okoliczności, od obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych, jak również od poszczególnych czynności z zakresu księgowości oraz zmiany terminów dokonywania tych czynności. Wniosek należy złożyć w terminie do dnia 31 października roku poprzedzającego rok podatkowy, którego dotyczy, a w razie rozpoczęcia wykonywania działalności w ciągu roku podatkowego - w terminie siedmiu dni od rozpoczęcia jej wykonywania.

§  5.

1. 7 Księgi podatkowe powinny być prowadzone prawidłowo, zarówno pod względem formalnym (niewadliwie), jak i materialnym (rzetelnie). Prawidłowe pod względem formalnym (niewadliwe) są księgi prowadzone zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia i objaśnieniami zamieszczonymi we wzorach poszczególnych ksiąg. Prawidłowe pod względem materialnym (rzetelne) są księgi podatkowe prowadzone zgodnie ze stanem rzeczywistym.

2. 8 Przed rozpoczęciem zapisów księgi podatkowe powinny być przedstawione do poświadczenia urzędowi skarbowemu.

3. Zapisy w księgach podatkowych dotyczące zakupu surowców, materiałów i towarów handlowych powinny być dokonywane niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży.

§  6.

1. Zapisy w księgach podatkowych dotyczące wydatków za świadczenie rzeczy i usług, z wyjątkiem określonych w ust. 2, powinny być udokumentowane rachunkami odpowiadającymi warunkom określonym w odpowiednich przepisach.

2. Na udokumentowanie zapisów w księgach podatkowych, dotyczących wydatków, mogą być przedstawione dowody, które określają: przy zakupie - rodzaj towaru oraz ilość i jego cenę jednostkową, a w innych wypadkach - cel wydatków oraz zaopatrzone są w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków, i dotyczą:

1) 9 zakupu u rolników produktów roślinnych, z wyjątkiem kwiatów, oraz produktów zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli, nie przerobionych sposobem przemysłowym,

2) kosztów przejazdów, diet i ryczałtów za noclegi w wysokości nie przekraczającej norm obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych,

3) kosztów transportu towarów, jeżeli zgodnie z przepisami kwity przewozowe są odbierane przy wydawaniu przesyłki, oraz kosztów korzystania z usług dorożek, wózków ręcznych i rowerowych, jak i tragarzy,

4) innych drobnych wydatków, które ze względu na swój rodzaj wyłączają możliwość uzyskania rachunków, do wysokości nie przekraczającej w ogólnej sumie 0,25% obrotu podlegającego podatkowi obrotowemu lub zwolnionego od tego podatku.

§  7.

1. 10 Podatnicy prowadzący księgi podatkowe, z wyjątkiem ksiąg nr 2, 3 i 6, obowiązani są przed zaprowadzeniem ksiąg i na dzień 31 grudnia każdego roku podatkowego, a także w razie zmiany osoby podatnika (wspólnika) lub zakończenia działalności, sporządzić z natury spis remanentu surowców, materiałów, półwyrobów, wyrobów gotowych, towarów handlowych, braków i odpadków. O zamiarze spisu remanentu w innym terminie niż 31 grudnia podatnicy obowiązani są zawiadomić urząd skarbowy w terminie tygodniowym przed datą sporządzenia tego spisu.

2. 11 Remanent powinien być wyceniony najpóźniej w terminie przewidzianym do złożenia zeznania podatkowego. Remanent nabytych surowców, materiałów, półwyrobów i towarów handlowych wycenia się według kosztów nabycia. W razie przyjęcia przy sporządzaniu remanentu wyceny towarów handlowych w kwocie innej niż koszt nabycia z powodu uszkodzenia, wyjścia z mody, niższej ceny rynkowej lub z powodu likwidacji przedsiębiorstwa, należy w spisie remanentu uwidocznić w odrębnych rubrykach również jednostkowy koszt nabycia. Remanent półwyrobów, wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztu wytworzenia, a odpadków - w wartości jednego złotego. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. 12 Remanent powinien być wpisany do księgi podatkowej według poszczególnych rodzajów jego składników. Remanent może być wpisany do księgi podatkowej w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu remanentu zostało sporządzone szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie to powinno być złożone urzędowi skarbowemu wraz z księgą podatkową przy zeznaniu o wysokości obrotu.

§  8.

1. 13 Podatnicy prowadzący księgi podatkowe nr 1, 7 i 8 obowiązani są prowadzić kontrolę ilościową przychodu surowców, materiałów, półwyrobów, wyrobów gotowych, towarów handlowych, braków i odpadków, odrębnie dla każdego rodzaju, grup rodzajowych i gatunków:

1) jeżeli obrót w poprzednim roku przekroczył kwotę 6.120.000 zł:

a) od początku danego roku - w razie gdy obrót za rok poprzedni wynika z zeznania, deklaracji lub księgowości podatnika bądź z bezspornych dowodów innego rodzaju,

b) od pierwszego dnia miesiąca następującego po doręczeniu ostatecznej decyzji w sprawie wymiaru podatku obrotowego - w razie gdy obrót za rok poprzedni został ustalony tą decyzją;

2) jeżeli obrót w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył kwoty 6.120.000 zł:

a) od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięty w danym roku obrót przekroczył kwotę 6.120.000 zł - w razie gdy wysokość tego obrotu wynika z zeznania, deklaracji lub księgowości podatnika bądź z bezspornych dowodów innego rodzaju,

b) od pierwszego dnia miesiąca następującego po doręczeniu ostatecznej decyzji w sprawie wymiaru zaliczek na podatek obrotowy - w razie gdy obrót w wysokości przekraczającej 6.120.000 zł za część roku został ustalony tą decyzją;

3) 14 jeżeli podatnik rozpoczął wykonywanie działalności w ciągu roku podatkowego:

a) od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym obrót za część roku podatkowego przekroczył kwotę stanowiącą iloczyn kwoty 510.000 zł przez liczbę miesięcy łącznie z miesiącem, w którym podatnik rozpoczął wykonywanie działalności, do końca roku podatkowego - w razie gdy wysokość tego obrotu wynika z zeznania, deklaracji lub księgowości podatnika bądź z bezspornych dowodów innego rodzaju,

b) od pierwszego dnia miesiąca następującego po doręczeniu ostatecznej decyzji w sprawie wymiaru zaliczek na podatek obrotowy - w razie gdy obrót przekracza kwotę obliczoną w sposób określony pod lit. a).

1a. 15 Kwoty obrotów określone w ust. 1, poczynając od 1988 r., ulegają podwyższeniu z dniem 1 stycznia każdego roku o kwotę stanowiącą iloczyn obrotów określonych na rok poprzedni oraz wskaźnika wzrostu cen, planowanego w centralnym planie rocznym na okres po dniu 1 stycznia danego roku.

1b. 16 Wysokość kwot obrotów, których przekroczenie powoduje obowiązek zaprowadzenia w następnym roku kontroli ilościowej, określana będzie odpowiednio do wskaźników wzrostu cen ustalonych w centralnym planie rocznym, w drodze obwieszczenia Ministra Finansów ogłaszanego w Monitorze Polskim przed rozpoczęciem roku podatkowego.

2. Zaprowadzenie kontroli ilościowej w wypadkach, o których mowa w ust. 1, powinno być poprzedzone sporządzeniem ilościowego spisu remanentu.

3. 17 Obowiązek prowadzenia kontroli ilościowej nie dotyczy podatników wykonujących działalność:

1) w zakresie rzemiosła piekarstwo, którzy stosownie do odrębnych przepisów prowadzą książkę wypieku,

2) gastronomiczną, bez sprzedaży napojów alkoholowych o stężeniu przekraczającym 1,5% alkoholu etylowego, jeżeli działalność ta prowadzona jest przy zatrudnieniu nie więcej niż jednego pracownika lub jednego pełnoletniego członka rodziny, nie licząc małżonka; w razie wykonywania działalności w formie spółki, łączna liczba wspólników oraz innych zatrudnionych osób nie może przekroczyć stanu zatrudnienia określonego w zdaniu poprzednim,

3) w zakresie skupu i sprzedaży używanych artykułów przemysłowych pochodzenia krajowego.

4. 18 Podatnicy wykonujący działalność handlową mogą nie obejmować kontrolą ilościową przychodu:

1) artykułów spożywczych i rolnych, z wyjątkiem artykułów pochodzenia zagranicznego i kwiatów,

2) artykułów przemysłowych, których jednostkowa cena zakupu nie przekracza 1.000 zł.

§  9.

1. Zapisy w kontroli ilościowej powinny być dokonywane bezzwłocznie, z powołaniem się na dowód zapisu.

2. Bieżącą kontrolą ilościową można nie obejmować przychodu półwyrobów własnej produkcji, gdy biorą one nieprzerwany udział w następnych fazach procesu produkcyjnego w danym przedsiębiorstwie, a w zakładach i punktach gastronomicznych - również potraw, przypraw i napojów, sporządzanych we własnym zakresie. Jednak na koniec roku należy te półwyroby i wyroby objąć kontrolą ilościową.

3. Kontrolą ilościową można także nie obejmować materiałów pomocniczych, gdy ich koszt łączny nie przekracza 1% kosztu materiałów podstawowych zużytych do wytwarzania.

§ 9a. 19  

1. Podatnicy prowadzący księgi podatkowe nr 1, 7 i 8 są obowiązani dodatkowo prowadzić ewidencję sprzedaży w odrębnej książce ewidencji sprzedaży, do której wpisuje się bezpośrednio po sprzedaży poszczególne kwoty sprzedaży gotówkowej i kredytowej wyrobów, towarów i usług. Wpisaniu do książki podlegają również zaliczki otrzymane na poczet należności z tytułu sprzedaży, o które zmniejsza się należność wpisywaną po dokonaniu sprzedaży. W razie wykonywania różnych rodzajów świadczeń, z których obroty podlegają opodatkowaniu według różnych stawek podatku obrotowego, podatnik powinien wpisywać obroty z tych świadczeń w odrębnych rubrykach książki.

2. Obowiązek dokonywania zapisów w książce ewidencji sprzedaży bezpośrednio po sprzedaży wyrobów i usług nie dotyczy podatników wykonujących działalność w zakresie rzemiosł: rzeźnictwo i wędliniarstwo, cukiernictwo, cukiernictwo wraz z piekarstwem, kuchmistrzostwo oraz wytwarzanie napojów chłodzących, jeżeli sprzedaż tych napojów dokonywana jest bezpośrednio konsumentom. Podatnicy ci wpisują do książki dzienne sumy sprzedaży.

3. W razie dokonywania sprzedaży przez więcej niż jedną osobę ewidencja sprzedaży może być prowadzona przez każdą z tych osób w odrębnej książce.

4. Książka ewidencji sprzedaży powinna być zbroszurowana, a jej karty ponumerowane.

5. 20 Przed rozpoczęciem zapisów książka ewidencji sprzedaży powinna być przedstawiona przez podatnika do poświadczenia urzędowi skarbowemu.

6. Zapisy w książce ewidencji sprzedaży należy codziennie zsumować, a po zakończeniu każdego miesiąca sporządzić na oddzielnej karcie książki ogólne miesięczne zestawienie sum dziennych i zsumować je, a łączną sumę miesięczną wpisać do księgi podatkowej. W razie prowadzenia ewidencji sprzedaży w więcej niż jednej książce (ust. 3), po zakończeniu każdego miesiąca zapisy sum miesięcznych z poszczególnych książek należy przenieść do jednej książki, zsumować te zapisy, a łączną sumę miesięczną wpisać do księgi podatkowej.

7. 21 Książki ewidencji sprzedaży powinny być złożone urzędowi skarbowemu wraz z księgą podatkową przy zeznaniu o wysokości obrotu.

8. Obowiązek prowadzenia książki ewidencji sprzedaży nie dotyczy:

1) podatników, którzy wystawiają rachunki w każdym wypadku sprzedaży,

2) podatników wykonujących działalność wyłącznie w zakresie rzemiosł piekarstwo oraz usługowy przemiał, przerób i śrutowanie zbóż, którzy stosownie do odrębnych przepisów obowiązani są prowadzić właściwą dokumentację wypieku bądź przemiału (śrutowania).

Podatnicy ci wpisują do księgi podatkowej sumy miesięcznych obrotów wynikające z kopii wystawionych rachunków lub książki wypieku albo właściwej dokumentacji przemiałowej.

§ 9b. 22 Podatnicy prowadzący księgi podatkowe nr 1, 7 i 8 są obowiązani dodatkowo prowadzić ewidencję zwrotów (zamian) towarów w odrębnej książce ewidencji zwrotów (zamian) zawierającej:

1) oznaczenie towaru, ilość, cenę jednostkową oraz ogólną wartość,

2) datę zakupu oraz numer rachunku, w razie gdy sprzedawca wystawił rachunek na sprzedaż towaru,

3) datę zwrotu (zamiany) towaru,

4) podpis sprzedawcy.

W razie zamiany, zwrócony towar wpisuje się do ewidencji zwrotów (zamian), a wydanie towaru w miejsce zamienionego - do książki ewidencji sprzedaży. W razie zwrotu towaru w wyniku reklamacji, zapis w książce ewidencji zwrotów (zamian) powinien być udokumentowany protokołem reklamacji. Książki ewidencji zwrotów (zamian) prowadzi się według zasad dotyczących książki ewidencji sprzedaży, określonych w § 9a ust. 1-8.

§ 10. Wniosek, o którym mowa w § 4, w sprawie prowadzenia ksiąg podatkowych w 1982 r. przez podatników wykonujących działalność zarobkową w dniu wejścia w życie rozporządzenia, może być złożony w terminie do dnia 15 marca 1982 r.

§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 15 marca 1982 r.

1 § 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 10 stycznia 1983 r. (Dz.U.83.1.8) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1983 r.

2 § 1 pkt 3 zmieniony przez § 2 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

3 § 1 pkt 6 lit. d) zmieniona przez § 2 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

4 § 1 pkt 8 zmieniony przez § 2 pkt 3 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

5 § 3 zmieniony przez § 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

6 § 4 zmieniony przez § 2 pkt 3 i 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

7 § 5 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 16 lipca 1987 r.

8 § 5 ust. 2 zmieniony przez § 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

9 § 6 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez § 2 pkt 2 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

10 § 7 ust. 1 zmieniony przez § 2 pkt 3 i 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

11 § 7 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 16 lipca 1987 r.

12 § 7 ust. 3 zmieniony przez § 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

13 § 8 ust. 1:

- zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1987 r.

- zmieniony przez pkt 2 obwieszczenia z dnia 21 grudnia 1987 r. w sprawie określenia kwot obrotów, których przekroczenie powoduje obowiązek zaprowadzenia ksiąg handlowych lub kontroli ilościowej przez podatników nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej (M.P.87.38.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 1987 r.

14 § 8 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 2 pkt 3 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

15 § 8 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1987 r.

16 § 8 ust. 1b dodany przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1987 r.

17 § 8 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. c) rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1987 r.

18 § 8 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. d) rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1987 r.

19 § 9a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 10 stycznia 1983 r. (Dz.U.83.1.8) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1983 r.

20 § 9a ust. 5 zmieniony przez § 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

21 § 9a ust. 7 zmieniony przez § 2 pkt 4 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1984 r. (Dz.U.84.53.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

22 § 9b dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 9 czerwca 1987 r. (Dz.U.87.19.118) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 16 lipca 1987 r.

• Identyfikator: Dz.U.1982.5.42
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Prowadzenie ksiąg podatkowych przez podatników nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.
• Data aktu: 13/02/1982
• Data ogłoszenia: 26/02/1982
• Data wejścia w życie: 15/03/1982