Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wytwarzaniu wyrobów gumowych.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRÓW PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ ORAZ ZDROWIA

z dnia 11 listopada 1953 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wytwarzaniu wyrobów gumowych.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) oraz ust. 2 i 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. z 1928 r. Nr 35, poz. 325 i z 1950 r. Nr 36, poz. 330) oraz art. 2 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 sierpnia 1927 r. o zapobieganiu chorobom zawodowym i ich zwalczaniu (Dz.U. Nr 78, poz. 676) zarządza się, co następuje:

I. Przepisy wstępne.

§ 1. Rozporządzenie niniejsze dotyczy bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach:

1) wytwarzających wyroby z kauczuku naturalnego lub syntetycznego;

2) impregnujących tkaniny roztworami kauczuku naturalnego lub syntetycznego i wytwarzających tkaniny zawierające kauczuk;

3) naprawiających wyroby gumowe, jak obuwie gumowe lub dętki do rowerów, samochodów i piłek przy zastosowaniu wulkanizacji;

4) innych, używających do produkcji kauczuku naturalnego lub syntetycznego przy zastosowaniu wulkanizacji.

II. Przepisy ogólne.

§ 2. Nowopowstające zakłady, o których mowa w § 1, zatrudniające ponad 200 robotników, powinny być oddalone co najmniej o 500 m od granic osiedli i dzielnic mieszkalnych.

§ 3. Używanie ołowiu do produkcji jest zabronione, z wyjątkiem produkcji wyrobów gumowych specjalnych, gdy użycie ołowiu jest konieczne (np. do wyrobu fartuchów i rękawic gumowych, przeznaczonych do pracy przy aparatach rentgenowskich).

§ 4. Przy stosowaniu do produkcji lub naprawy roztworów gumy w rozpuszczalnikach lotnych, łatwopalnych i szkodliwych dla zdrowia, jak np. benzyny, należy przestrzegać następujących przepisów:

1) pomieszczenia, w których stosuje się przy pracy te roztwory, powinny być urządzone i utrzymywane w sposób zapobiegający powstawaniu pożaru;

2) praca przy stosowaniu roztworów powinna odbywać się w sposób zhermetyzowany, zmechanizowany i zautomatyzowany;

3) miejsca, w których mogą wydzielać się pary rozpuszczalników, powinny być zaopatrzone w skuteczne urządzenia wentylacji wyciągowej, zapobiegającej zanieczyszczeniu powietrza przez pary rozpuszczalników:

4) stężenie szkodliwych rozpuszczalników w powietrzu pomieszczeń nie może przekraczać dla benzyny 0,3 mq/l dla benzynu 0,1 mg/l;

5) w pomieszczeniach, wymienionych w pkt 1, zabronione jest palenie tytoniu i dokonywanie czynności z ogniem otwartym, zakaz ten powinien być uwidoczniony za pomocą odpowiednich napisów.

III. Składowanie surowców.

§  5.

1. Sadze używane do produkcji należy składować w specjalnych budynkach w sposób, zapobiegający powstawaniu pożarów, oddalonych dostatecznie od pomieszczeń produkcyjnych i od budynków, w których stosuje się otwarty ogień.

2. Przepisy ust. 1 nie dotyczą podręcznych magazynów sadzy, które jednak powinny być oddzielone od innych pomieszczeń w sposób ognioochronny.

§  6.

1. Używane do produkcji środki trujące należy przechowywać pod zamknięciem w naczyniach zamkniętych, zaopatrzonych w napis określający nazwę środka z oznaczeniem "trucizna". Środki te należy przechowywać pod kontrolą wyznaczonego w tym celu pracownika i wydawać do pracy w ilości, potrzebnej do produkcji w ciągu jednej zmiany.

2. Przy manipulowaniu środkami trującymi należy unikać zanieczyszczenia nimi pomieszczeń pracy i magazynów.

IV. Oddziały przygotowawcze mieszanek.

§ 7. Odważanie, ładowanie i wyładowywanie materiałów silnie pylących i szkodliwych dla zdrowia, jak sadza, talk i inne powinno być zhermetyzowane, zmechanizowane i zautomatyzowane.

§ 8. Oddziały, przygotowujące mieszanki przy zastosowaniu materiałów pylących i szkodliwych dla zdrowia, powinny być zaopatrzone w skuteczne urządzenia wentylacji mechanicznej, zapobiegającej zanieczyszczeniu tymi materiałami pomieszczeń oddziałów.

§ 9. Transport surowców do oddziałów przygotowujących mieszanki i transport mieszanek na inne oddziały produkcyjne powinien być zmechanizowany: jeśli do transportu stosuje się naczynia, powinny one być zamknięte w sposób zabezpieczający pracowników i otoczenie przed zetknięciem się z materiałami szkodliwymi.

§  10.

1. Pomieszczenia oddziałów przygotowujących mieszanki powinny posiadać podłogi dające się dokładnie oczyszczać na mokro.

2. Pomieszczenia te powinny być utrzymywane stale w porządku i czystości. Wszelkie odpadki powinny być zbierane do naczyń zamkniętych i usuwane z pomieszczeń.

V. Oddziały maszynowe do wyrobu gumy.

§ 11. Pomieszczenia, w których znajdują się maszyny do wyrobu gumy z mieszanek, powinny być dobrze oświetlone światłem dziennym, a w razie potrzeby - sztucznym i należycie wentylowane.

§ 12. W zimnej porze roku temperatura w pomieszczeniach, określonych w § 11, nie powinna być niższa niż 16^oC i wyższa niż 25^oC. W pomieszczeniach, w których aparaty grzejne produkcyjne nie są w stanie osiągnąć odpowiedniej temperatury, powinny znajdować się urządzenia ogrzewnicze, jak ogrzewanie centralne lub aparaty grzejnotłoczące.

§ 13. W miejscach, w których aparatura może powodować nadmierne nagrzewanie się powietrza lub jego zanieczyszczenie pyłem albo wyziewami, powinny być umieszczone urządzenia wentylacji mechanicznej miejscowej, zapobiegającej nadmiernemu nagrzewaniu się lub zanieczyszczaniu powietrza.

§  14.

1. Przerób materiałów pylących lub wydzielających wyziewy powinien odbywać się przy zastosowaniu urządzeń zhermetyzowanych, zmechanizowanych i zautomatyzowanych.

2. Dostarczanie i wsypywanie do urządzeń, określonych w ust. 1, materiałów pylących i szkodliwych, jak np. sadzy, powinno odbywać się również w sposób zhermetyzowany, zmechanizowany i zautomatyzowany.

§  15.

1. Maszyny walcowe do wyrobu gumy i mieszanek należy zaopatrzyć w urządzenia do łatwego i szybkiego zatrzymywania walców, jak np. hamulce elektromagnetyczne, sterowane za pomocą drążków lub guzików; korpusy maszyn walcowych powinny być uziemione.

2. W dostępnych zbieżnych miejscach walców należy umieścić urządzenia ochronne, zapobiegające dostaniu się rąk pomiędzy walce, a zarazem nie utrudniające pracy.

§ 16. Dostępne ruchome części maszyn, jak koła zębate, zamachowe, pasowe i końce wałów, powinny być należycie osłonięte.

§ 17. Jeżeli maszyny są częściowo zagłębione poniżej poziomu podłogi, zagłębienia powinny być zabezpieczone poręczami.

§ 18. Do obsługi maszyn walcowych wymagających ręcznego manipulowania, wolno dopuszczać jedynie osoby należycie wyszkolone w zakresie bezpiecznego wykonywania tej pracy.

VI. Oddziały wulkanizacyjne wytwórni wyrobów gumowych.

§ 19. Wulkanizacja masowa przedmiotów większych, jak opony, dętki samochodowe i rowerowe, przy której może zachodzić silne nagrzewanie lub zanieczyszczenie powietrza, powinna odbywać się w specjalnie na to przeznaczonych pomieszczeniach, oddzielonych od innych pomieszczeń i zaopatrzonych w należytą wentylację mechaniczną. Odległość aparatów od ściany i między aparatami wulkanizacyjnymi powinna wynosić co najmniej 2 m.

§ 20. Kotły i prasy wulkanizacyjne, nagrzewające się silnie lub zanieczyszczające powietrze, powinny być osłonięte przy pomocy ścianek izolujących pod względem cieplnym, wykonanych np. z azbestu, i zaopatrzone w urządzenie miejscowej wentylacji mechanicznej, usuwającej gorące i zanieczyszczone powietrze.

§ 21. Miejsca, na których składa się wyjęte z kotłów lub pras wulkanizacyjnych gorące przedmioty zwulkanizowane, powinny posiadać miejscową wentylację mechaniczną.

§ 22. Przy manipulowaniu ręcznym gorącymi przedmiotami, np. przy wyjmowaniu ich z kotłów lub pras wulkanizacyjnych, pracownicy powinni używać rękawic ochronnych zabezpieczających ręce przed oparzeniem.

§ 23. W pomieszczeniach, w których dokonywa się wulkanizacji na gorąco, temperatura w zimnej porze roku nie może przekraczać 25^oC. W tym celu należy zainstalować skuteczne urządzenia wentylacyjne oraz zachować odległość między aparatami zgodnie z przepisami § 19.

§ 24. Części aparatury wulkanizacyjnej, znajdujące się pod ciśnieniem pary, podlegają kontroli organów dozoru technicznego, a wyniki tej kontroli powinny być zapisywane do specjalnej książki. Książka ta powinna być okazywane organom ochrony pracy na każde żądanie,

VII. Oddziały regeneracji gumy i przerobu kauczuku syntetycznego.

§ 25. Czynności związane z regeneracją na gorąco starej gumy lub przerobem na gorąco kauczuku syntetycznego powinny odbywać się w specjalnie na to przeznaczonych pomieszczeniach oddzielonych od innych pomieszczeń i przy zastosowaniu aparatury zhermetyzowanej, a w miarę technicznej możliwości zmechanizowanej i zautomatyzowanej.

§ 26. Pomieszczenia, określone w § 25, powinny posiadać należytą wentylację ogólną, a w miejscach otwierania aparatów - wentylację mechaniczną miejscową, zapobiegającą zanieczyszczeniu powietrza pyłem i wyziewami.

§ 27. Maszyny służące do rozdrabniania starej gumy powinny być należycie zabezpieczone. Maszyny te powinny być zaopatrzone w urządzenia miejscowej wentylacji mechanicznej zapobiegającej nadmiernemu pyleniu oraz powinny być w miarę technicznych możliwości zhermetyzowane.

VIII. Oddziały konfekcji gumowej.

§ 28. Pomieszczenia oddziałów wyrobu drobnych przedmiotów z gumy, jak piłki, rękawiczki i sprzęt sanitarny, powinny posiadać należytą wentylację ogólną.

§  29.

1. W pomieszczeniach określonych w § 28 mogą znajdować się kotły lub aparaty wulkanizacyjne mniejszych rozmiarów, odpowiadające warunkom określonym w § 20.

2. Aparaty wulkanizacyjne nie mogą znajdować się w działach konfekcji, gdzie odbywa się klejenie.

3. Przy stołach, przy których odbywa się klejenie, należy zastosować miejscową wentylację wyciągową.

§ 30. Temperatura w pomieszczeniach nie może przekraczać w zimnej porze roku 20^oC.

§  31.

1. Czynność talkowania wyrobów powinna być dokonywana w specjalnie na ten cel przeznaczonych pomieszczeniach, oddzielonych od innych pomieszczeń.

2. Pracownicy zatrudnieni przy talkowaniu powinni być zabezpieczeni przed szkodliwym działaniem nadmiernych pyłów, drogą hermetyzacji, mechanizacji i automatyzacji procesów.

§ 32. Wulkanizacja na zimno przy użyciu trujących rozpuszczalników powinna odbywać się w urządzeniach ze skutecznym wyciągiem; stężenie par dwusiarczku węgla nie może przy tym przekraczać 0,01 mg/l, a chlorku siarki - 0,001 mg/l.

IX. Zakłady lub oddziały wytwarzajace tkaniny impregnowane gumą.

§ 33. Zakłady lub oddziały wytwarzające tkaniny impregnowane gumą powinny mieścić się w specjalnie na ten cel przeznaczonych pomieszczeniach, oddzielonych od innych pomieszczeń w sposób ognioochronny.

§ 34. Pomieszczenia zakładów, określonych w § 33, powinny być ogrzewane przy pomocy ogrzewania centralnego, parowego lub wodnego.

§ 35. Maszyny powinny być zaopatrzone w urządzenia miejscowej wentylacji mechanicznej, zapobiegającej tworzeniu się niebezpiecznych stężeń par łatwopalnych, wybuchowych i szkodliwych.

§ 36. Maszyny, w których przez tarcie tkanin o walce powstaje niebezpieczne napięcie elektryczności statycznej, powinny posiadać urządzenia zapobiegające gromadzeniu się ładunków elektryczności statycznej przez odprowadzenie jej do ziemi.

§  37.

1. Zapasy rozpuszczalników łatwopalnych, jak np. benzyny, oraz zapasy roztworów służących do impergnacji powinny być przechowywane poza pomieszczeniami roboczymi.

2. W pomieszczeniach roboczych należy rozpuszczalniki i roztwory przechowywać w naczyniach zamkniętych, w ilości nie przekraczającej dziennego zapotrzebowania dla produkcji w danym pomieszczeniu roboczym.

X. Drobne zakłady i oddziały wulkanizacyjno-naprawcze.

§ 38. Drobne zakłady lub oddziały, w których dokonywa się naprawy obuwia gumowego, opon dętek samochodowych i rowerowych oraz dętek do piłek, przy zastosowaniu wulkanizacji powinny znajdować się w pomieszczeniach położonych w sposób zabezpieczający otoczenie przed wybuchami, pożarami i wyziewami.

§  39.

1. Kotły parowe stosowane do wytwarzania pary dla wulkanizacji powinny być zbudowane i utrzymywane zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie.

2. W szczególności kotły te powinny posiadać:

1) sprawnie działające manometry z trwałym zaznaczeniem czerwoną kreską najwyższego dopuszczalnego ciśnienia roboczego pary:

2) zawór bezpieczeństwa,

3) wodowskaz;

4) urządzenie zasilające kocioł wodą ze specjalnego zbiornika przy pomocy pompki ręcznej niezależnie od połączenia kotła z siecią wodociągową.

§ 40. Przy obsłudze kotłów parowych zabronione jest:

1) przekraczanie najwyższego dozwolonego ciśnienia roboczego pary;

2) obciążanie dodatkowe zaworów bezpieczeństwa;

3) dopuszczanie do nadmiernego opróżnienia kotła z wody podczas jego pracy.

§ 41. Samodzielna obsługa parowych lub elektrycznych urządzeń wulkanizacyjnych powinna być powierzana tylko osobom należycie w tej pracy wyszkolonych zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie.

§ 42. Przy używaniu rozpuszczalników i roztworów łatwopalnych i szkodliwych stosuje się odpowiednio przepisy § 37.

XI. Przepisy higieniczno-sanitarne.

§  43.

1. Zakłady lub oddziały, wymienione w § 1, powinny posiadać umywalki z wodą bieżącą oraz szatnie do przechowywania odzieży pracowników w pojedynczych szafkach.

2. Umywalki powinny być zaopatrzone w wodę ciepłą (bieżącą) oraz w kurki w ilości 1 na 5 pracowników jednej zmiany.

§ 44. Zakłady lub oddziały, w których pracownicy są narażeni w wysokim stopniu na zanieczyszczenie ciała i odzieży pyłem oraz materiałami szkodliwymi dla zdrowia, powinny posiadać:

1) natryski z wodą ciepłą i zimną w liczbie 1 sitka na 8 pracowników jednej zmiany;

2) dwie oddzielne szatnie dla odzieży czystej domowej oraz dla odzieży brudnej ochronnej lub roboczej tak położone, aby umywalki i natryski znajdowały się pomiędzy tymi szatniami.

§ 45. Zakłady i oddziały, wymienione w § 1, powinny posiadać dostatecznie obszerne, widne i ogrzewane w zimnej porze roku jadalnie.

§ 46. Pracownicy zakładów i oddziałów, wymienionych w § 1, narażeni na zanieczyszczenie ciała pyłami lub materiałami szkodliwymi, powinni być zaopatrywani przez zakład pracy w odzież ochronną zabezpieczającą ich ciało przed zanieczyszczeniem, a w razie potrzeby w okulary, rękawice i sprzęt ochrony dróg oddechowych.

§ 47. Pracownicy zakładów lub oddziałów, wymienionych w § 1, narażeni na zetknięcie się z materiałami szkodliwymi dla zdrowia, jak np. benzyna, lotne związki siarki lub ołów, powinni być poddawani badaniom lekarskimi co najmniej raz na 6 miesięcy, a w razie stwierdzenia choroby zawodowej - przenoszeni do innych prac nieszkodliwych.

XII. Przepisy końcowe.

§ 48. Tekst niniejszego rozporządzenia należy wywiesić w zakładzie pracy w miejscu widocznym.

§  49.

1. Odracza się stosowanie przepisów:

1) § 43 ust. 2 i § 44 - na okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia;

2) § 4 pkt 2, § 5 ust. 1, § 7, § 9, § 14, § 15 ust. 2, § 19, § 25, § 31 ust. 2 i § 33 - na okres 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

2. W wyjątkowych przypadkach w odniesieniu do poszczególnych zakładów pracy Minister Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Zdrowia może na wniosek właściwego ministra odroczyć terminy, określone w ust. 1.

§ 50. Kierownictwa zakładów pracy, określonych w § 1, powinny niezwłocznie po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia podjąć właściwe kroki celem przystosowania istniejących urządzeń do wymagań, określonych w §§ 9, 14, 15 ust. 2 i § 37 ust. 2.

§ 51. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

• Identyfikator: Dz.U.1954.4.10
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wytwarzaniu wyrobów gumowych.
• Data aktu: 11/11/1953
• Data ogłoszenia: 19/01/1954
• Data wejścia w życie: 19/01/1954, 20/07/1954, 20/01/1956