Eksploatacja złóż torfowych.

DEKRET
z dnia 24 czerwca 1953 r.
o eksploatacji złóż torfowych. *

Rozdział  I

Art.  1.

Eksploatacja złóż torfowych powinna być prowadzona zgodnie z zasadami prawidłowego gospodarowania ustalonymi przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia.

Art.  2.

Niektóre złoża torfowe mogą być wyłączone spod eksploatacji lub prowadzenie ich eksploatacji może być zastrzeżone dla określonych kategorii osób, jeżeli tego wymagają względy planowej gospodarki narodowej, ochrona złoża albo interes rolnictwa. O wyłączeniu złóż torfowych spod eksploatacji lub ograniczeniu eksploatacji postanawia Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

Art.  3.

W celu zapewnienia prawidłowej eksploatacji złoża torfowego, racjonalnego wykorzystania potorfia lub ochrony sąsiednich użytków rolnych prezydia właściwych rad narodowych mogą według zasad i w zakresie ustalonym w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów upoważniać a także i zobowiązywać osoby prowadzące eksploatację złoża torfowego do wykonania niezbędnych robót na gruntach osób trzecich. W przypadku spowodowania tymi robotami szkód w nieruchomościach osób trzecich stosuje się przepisy art. 4.

Art.  4.
1.
Osoby prowadzące eksploatację lub roboty poszukiwawczo-badawcze złóż torfowych obowiązane są do naprawienia szkód, spowodowanych tymi robotami w nieruchomościach osób trzecich.
2.
Zasady naprawienia szkód spowodowanych robotami osób nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz tryb dochodzenia odszkodowania określają ogólne przepisy prawa.
3.
Zasady i tryb naprawiania szkód spowodowanych robotami jednostek gospodarki uspołecznionej jak również zasady i tryb ustalenia oraz wypłaty odszkodowania za szkody określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.
Art.  5.
1.
W celu ochrony użytków rolnych, urządzeń melioracyjnych i złóż torfowych przed niszczeniem lub w celu zaspokojenia istotnych potrzeb ludności Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może na całym obszarze Państwa lub na niektórych jego terenach:
1)
uzależnić eksploatację niektórych złóż torfowych przez osoby nie będące jednostkami gospodarki uspołecznionej od zastosowania określonego systemu wydobycia torfu albo
2)
ustanowić dla osób nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej obowiązek uzyskania zezwolenia prezydium właściwej rady narodowej na eksploatację złoża torfowego.
2.
Obowiązek uzyskania zezwolenia na eksploatację złoża torfowego nie może dotyczyć właścicieli i posiadaczy gruntów, którzy wydobywają torf dla celów nawozowych ich gospodarstw rolnych systemem powierzchniowym na obszarze do 1 ha i do głębokości 25 cm.
3.
Ustanawiając obowiązek wymieniony w ust. 1 pkt 2 Rada Ministrów może uzależnić wydanie zezwolenia na eksploatację złoża torfowego od:
1)
poddania się uprawnionego technicznemu kierownictwu i kontroli prezydium właściwej rady narodowej lub jednostki gospodarki uspołecznionej,
2)
zawarcia przez uprawnionego umowy o sprzedaż określonym jednostkom gospodarki uspołecznionej części wydobytego torfu, przekraczającej jego potrzeby własne.
4.
W przypadkach gospodarczo i technicznie uzasadnionych prezydium właściwej rady narodowej może uzależnić wydanie zezwolenia od zawarcia przez uprawnionego umowy z właścicielami (posiadaczami) gruntów sąsiadujących co do prowadzenia wspólnej prawidłowej eksploatacji złoża torfowego.
5.
Ustanawiając obowiązek wymieniony w ust. 1 pkt 2 Rada Ministrów określi jednocześnie szczegółowe zasady udzielania zezwoleń oraz tryb postępowania w tych sprawach.
Art.  6.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej prowadzą eksploatację złóż torfowych na podstawie planów eksploatacyjnych.
2.
Prezes Centralnego Urzędu Gospodarki Torfowej (art. 12 ust. 2) za zgodą Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego ustala zasady i sposób sporządzania oraz zakres planów eksploatacyjnych i tryb ich zatwierdzenia.
Art.  7.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej przed przystąpieniem do eksploatacji złóż torfowych powinny zgłosić prezydiom właściwych rad narodowych miejsce i termin rozpoczęcia robót.
2.
Jednostki gospodarki uspołecznionej powinny sporządzać okresowe plany technicznego prowadzenia robót wydobywczych i prawidłowej gospodarki złożem i przedkładać je prezydium właściwej rady narodowej do zatwierdzenia najpóźniej na 3 miesiące przed datą rozpoczęcia wykonywania tego planu.
3.
Prezes Centralnego Urzędu Gospodarki Torfowej ustala tryb zgłoszenia robót eksploatacyjnych oraz zasady i sposób sporządzania planów określonych w ust. 2.
Art.  8.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej eksploatujące na określonym obszarze złoża torfowe mogą być uprawnione do eksploatacji złóż torfowych znajdujących się na sąsiednich gruntach stanowiących własność osób nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej, jeżeli włączenie tych gruntów do eksploatacji prowadzonej przez jednostki gospodarki uspołecznionej wynika z zasad prawidłowego gospodarowania złożem torfowym, z potrzeb racjonalnego wykorzystania potorfia lub jest konieczne dla wykonania planowych zadań tych jednostek.
2.
Właścicielom gruntów włączonych do eksploatacji prowadzonej przez jednostki gospodarki uspołecznionej należy się odszkodowanie.
3.
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określa zasady wydawania uprawnień (ust. 1), organy właściwe do ich wydawania oraz zasady i tryb ustalania oraz wypłaty odszkodowania (ust. 2).
Art.  9.

Eksploatacja złóż torfowych na terenach użytkowych lub zastrzeżonych przez organy wojskowe lub bezpieczeństwa publicznego może być wykonywana po uzyskaniu zgody tych organów.

Art.  10.

Rada Ministrów ustala w drodze rozporządzenia organy powołane do poszukiwania i badania złóż torfowych dla celów przemysłowych oraz uprawnienia i obowiązki tych organów.

Rozdział  II

Art.  11.

Organami państwowej administracji torfowej są:

1)
Centralny Urząd Gospodarki Torfowej,
2)
prezydia rad narodowych.
Art.  12.
1.
Centralny Urząd Gospodarki Torfowej, zwany dalej w skrócie "Centralnym Urzędem", podlega Prezesowi Rady Ministrów.
2.
Na czele Centralnego Urzędu stoi Prezes mianowany przez Prezesa Rady Ministrów.
Art.  13.
1.
Do zakresu działania Centralnego Urzędu należy:
1)
opracowywanie narodowych wieloletnich i zbiorczych rocznych planów prac poszukiwawczo-badawczych dla celów przemysłowych i planów eksploatacji złóż torfowych,
2)
opiniowanie resortowych rocznych planów eksploatacji złóż torfowych,
3)
inicjowanie prac poszukiwawczo-badawczych złóż torfowych,
4)
koordynowanie planów działalności jednostek gospodarki uspołecznionej w zakresie prac poszukiwawczo-badawczych i w zakresie eksploatacji złóż torfowych,
5)
kontrolowanie prac poszukiwawczo-badawczych i eksploatacyjnych złóż torfowych czuwanie nad przestrzeganiem zasad prawidłowego gospodarowania tymi złożami,
6)
opracowanie szczegółowych wytycznych dla prawidłowego gospodarowania złożami torfowymi,
7)
prowadzenie ewidencji sprzętu torfowego,
8)
ustalenie wytycznych co do udzielania zezwoleń na eksploatację złóż torfowych,
9)
opracowywanie wytycznych dla szkolenia kadr fachowych,
10)
opracowywanie metod obliczenia zasobów złóż torfowych,
11)
prowadzenie ewidencji zasobów torfowych, gromadzenie i zatwierdzenie dokumentacji złóż oraz ich paszportyzacja.
2.
Prezes Rady Ministrów ustala zasady współdziałania Centralnego Urzędu z Ministerstwem Rolnictwa oraz z Centralnym Urzędem Geologii.
Art.  14.

Organizację i szczegółowy zakres działania Centralnego Urzędu określi statut nadany przez Radę Ministrów.

Art.  15.

Szczegółowy zakres działania prezydiów rad narodowych w zakresie administracji torfowej określa Prezes Rady Ministrów na wniosek Prezesa Centralnego Urzędu.

Rozdział  III

Art.  16.

Przepisy dotychczasowe dotyczące organizacji i zakresu nadzoru eksploatacji złóż torfowych oraz kontroli tej eksploatacji zachowują moc obowiązującą do czasu wydania przepisów przewidzianych w dekrecie.

Art.  17.
1.
Kto wykracza przeciwko przepisom dekretu i wydanych na jego podstawie rozporządzeń i zarządzeń, podlega karze aresztu do 3 miesięcy lub grzywny do 3.000 zł.
2.
Orzekanie następuje w trybie postępowania karno-administracyjnego.
Art.  18.

Wykonanie dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.

Art.  19.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

* Z dniem 1 grudnia 1956 r. uprawnienia Prezesa Rady Ministrów oraz Prezesa Centralnego Urzędu Gospodarki Torfowej wynikające z nin. dekretu, przechodzą do zakresu działania Ministra Energetyki, na podstawie § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 listopada 1956 r. w sprawie właściwości niektórych naczelnych organów administracji państwowej (Dz.U.56.54.249), zaś sprawy objęte zakresem działania Centralnego Urzędu Gospodarki Torfowej przechodzą do właściwości Ministra Energetyki, na podstawie § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1953.33.135

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Eksploatacja złóż torfowych.
Data aktu: 24/06/1953
Data ogłoszenia: 04/07/1953
Data wejścia w życie: 04/07/1953