Patenty mechaników statkowych żeglugi śródlądowej.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ŻEGLUGI

z dnia 6 marca 1953 r.

w sprawie patentów mechaników statkowych żeglugi śródlądowej.

Na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 1950 r. o żegludze i spławie na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. z 1952 r. Nr 26, poz. 182) zarządza się, co następuje:

§ 1. Patent mechanika statkowego uprawnia do kierowania urządzeniami energetycznymi i mechanicznymi na statkach żeglugi śródlądowej tego rodzaju i z takimi urządzeniami, jakie zostały wymienione w patencie.

§ 2. Patent mechanika statkowego wydają i unieważniają zarządy okręgowe dróg wodnych.

§ 3. Kwalifikacje zawodowe osób ubiegających się o patent mechanika statkowego stwierdzają komisje kwalifikacyjne działające przy zarządach okręgowych dróg wodnych.

§  4.

1. Komisje kwalifikacyjne składają się z przewodniczącego i sześciu członków.

2. Przewodniczącego komisji kwalifikacyjnej powołuje dyrektor zarządu okręgowego dróg wodnych spośród podległych mu pracowników dokładnie obeznanych z budową, obsługą i utrzymaniem urządzeń energetycznych i mechanicznych na statkach.

3. Członków komisji powołują:

1) jednego - Polski Rejestr Statków;

2) dwóch - terenowo właściwe przedsiębiorstwo żeglugi śródlądowej spośród swoich mechaników statkowych: jednego specjalistę napędu parowego i drugiego specjalistę napędu spalinowego;

3) jednego - Urząd Dozoru Technicznego;

4) jednego - zarząd okręgowy Związku Zawodowego Pracowników Żeglugi;

5) jednego - właściwa terenowo wojewódzka stacja sanitarno-epidemiologiczna bądź morska stacja sanitarno-kwarantannowa spośród lekarzy wyspecjalizowanych w zakresie higieny pracy.

4. Mechanicy statkowi wchodzący w skład komisji powinni posiadać co najmniej 10 lat praktyki zawodowej, w tym 5 lat na stanowisku mechanika statkowego danej specjalności.

§ 5. Osoby ubiegające się o patent mechanika statkowego powinny wnieść do zarządu okręgowego dróg wodnych podanie o dopuszczenie ich do egzaminu dla stwierdzenia kwalifikacji zawodowych i wydania patentu mechanika statkowego, zaznaczając w podaniu o jakiego rodzaju patent ubiegają się.

§ 6. Do podania o patent mechanika statkowego należy dołączyć:

1) dwie fotografie o wymiarach 4,5 X 6 cm,

2) dowód ukończenia 21 lat życia,

3) dowód posiadania obywatelstwa polskiego,

4) świadectwo lekarskie, stwierdzające przydatność do zawodu mechanika statkowego,

5) świadectwo czeladnicze ślusarskie bądź inne uznane za równoważne,

6) dowód odbycia co najmniej 36-miesięcznej pracy przy tego rodzaju statkowych urządzeniach energetycznych i mechanicznych, do kierowania którymi ma upoważniać patent.

§  7.

1. Zarząd okręgowy dróg wodnych wydaje decyzję o dopuszczeniu ubiegającego się o patent do egzaminu i wyznacza czas i miejsce egzaminu.

2. O niedopuszczeniu do egzaminu zarząd okręgowy dróg wodnych zawiadamia ubiegającego się z podaniem powodów.

§  8.

1. Posiedzenia komisji kwalifikacyjnej odbywają się dwa razy w roku, na początku i przy końcu okresu nawigacyjnego. W razie zgłoszenia się co najmniej trzech kandydatów mogą być wyznaczone terminy dodatkowe.

2. Za czynności związane ze stwierdzeniem kwalifikacji kandydaci nie uiszczają żadnych opłat.

§ 9. Stwierdzenie kwalifikacji zawodowych (egzamin) odbywa się z każdym kandydatem osobno na statku odpowiadającym obranej przez niego specjalności.

§  10.

1. Program egzaminu kwalifikacyjnego obejmuje stwierdzenie:

1) znajomości zasad działania i konstrukcji:

a) kotłów parowych oraz ich osprzętu (przyrządy zasilające, kontrolne itp.),

b) silników parowych i spalinowych głównych i pomocniczych oraz ich osprzętu (skraplacze, pompy pomocnicze, zbiorniki paliwa płynnego, sprężarki, butle rozruchowe itp.),

c) gazogeneratorów statkowych,

d) pomp i wentylatorów,

e) urządzeń do napędu statku (śrubowych i łopatkowych),

f) prądnic, silników oraz instalacji elektrycznych,

g) mechanizmów pokładowych;

2) znajomości ważniejszych paliw i smarów oraz ich cech przydatności do celów napędowych;

3) znajomości obowiązujących przepisów instalowania i obsługi kotłów oraz ogólnych przepisów uruchomienia, obsługi i konserwacji siłowni statkowych;

4) znajomości przepisów o uprawianiu żeglugi i spławu oraz o warunkach sanitarnych, bezpieczeństwa i higieny pracy na statkach żeglugi śródlądowej oraz zasad ratownictwa w nagłych wypadkach;

5) umiejętności:

a) ustawiania rozrządu silników parowych i spalinowych,

b) regulacji zaworów parowych, gaźników, pomp paliwowych i wtryskiwaczy,

c) uruchamiania, obsługi i konserwacji kotłów, gazogeneratorów, silników parowych oraz silników spalinowych i wszelkich maszyn pomocniczych na statkach,

d) rozpoznawania i usuwania usterek w funkcjonowaniu silników,

e) oszczędnego zużycia materiałów napędowych,

f) posługiwania się schematami rurociągów,

g) szkicowania i wymiarowania części maszyn i mechanizmów,

h) sporządzania wykazów do remontu zwykłego i kapitalnego.

2. Kwalifikacje sprawdza się w zakresie obranym przez kandydata.

3. Kandydaci, którzy ukończyli wydział mechaniczny szkół żeglugi śródlądowej oraz posiadają po ukończeniu takiej szkoły co najmniej jednoroczną pracę na statkach żeglugi śródlądowej w charakterze pomocnika mechanika, podlegają skróconemu egzaminowi kwalifikacyjnemu w zakresie objętym ust. 1 pkt 5 lit a), b), c), d), h).

§ 11. Z przebiegu egzaminu komisja kwalifikacyjna sporządza protokół. Do protokołu wpisuje się skład komisji, datę i miejsce sprawdzenia kwalifikacji, imiona i nazwiska kandydatów oraz wyniki egzaminów (oceny). Ponadto protokół powinien zawierać wnioski komisji kwalifikacyjnej co do dopuszczenia kandydata do wykonywania zawodu mechanika statkowego w określonym zakresie. Protokół podpisują przewodniczący i wszyscy członkowie komisji.

§  12.

1. Na podstawie oceny komisji kwalifikacyjnej, ustalonej w protokole egzaminacyjnym zarząd okręgowy dróg wodnych decyduje o wydaniu patentu mechanika statkowego.

2. Zarząd okręgowy dróg wodnych przesyła niezwłocznie odpisy decyzji odmawiające wydania patentów osobom zainteresowanym oraz pozostałym zarządom okręgowych dróg wodnych, przy których ustanowione są komisje kwalifikacyjne.

§  13.

1. Kandydaci, którzy podczas egzaminu nie wykazali się dostatecznymi kwalifikacjami, mogą być ponownie dopuszczeni do egzaminu po upływie roku, o ile w ciągu tego okresu pracowali na statkach żeglugi śródlądowej.

2. W przypadku niezadowalającego wyniku dwóch kolejnych egzaminów ponowne dopuszczenie do egzaminu może nastąpić tylko za zgodą Ministra Żeglugi.

§ 14. Minister Żeglugi może zwolnić od obowiązku złożenia egzaminu:

1) osoby posiadające równorzędne świadectwo kwalifikacyjne wydane przez władze państw obcych,

2) osoby, które w chwili wejścia w życie rozporządzenia pracują na statkach żeglugi śródlądowej w ciągu ostatnich 5 lat w charakterze mechanika statkowego, z zastrzeżeniem przepisu § 15 ust. 2,

3) osoby posiadające uprawnienia mechaników na statkach morskich,

4) byłych podoficerów maszynowych marynarki wojennej.

§  15.

1. Osoby wymienione w § 14 pkt 1, 3 i 4 powinny do podania o wydanie patentu mechanika statkowego dołączyć zaświadczenie stwierdzające posiadane kwalifikacje oraz dowód odbycia praktyki przy urządzeniach mechanicznych i energetycznych na statkach żeglugi śródlądowej co najmniej w ciągu jednego okresu nawigacyjnego.

2. Osoby wymienione w § 14 pkt 2 mogą otrzymać patent mechanika statkowego na podstawie dowodu przepracowania 5 lat w charakterze mechanika na statkach żeglugi śródlądowej, o ile złożą podanie o wydanie patentu w ciągu roku od dnia wejścia w życie rozporządzenia.

§ 16. Obywatele państw obcych mogą ubiegać się o patent mechanika statkowego żeglugi śródlądowej, o ile przewidziane to jest w postanowieniach umów międzynarodowych, a w braku takich umów na zasadzie. wzajemności.

§  17.

1. Zarząd okręgowy dróg wodnych może unieważnić patent mechanika statkowego w przypadkach:

1) stwierdzenia, że z winy posiadającego patent nastąpiło na statku:

a) poważne uszkodzenie kotła lub innych urządzeń energetycznych albo mechanicznych na statku,

b) pozbawienie życia lub ciężkie kalectwo osób,

c) poważne uszkodzenie statku,

2) stwierdzenia, że zachowanie się posiadacza patentu mechanika statkowego nie daje pewności należytej obsługi urządzeń energetycznych i mechanicznych na statku bez narażenia statku lub osób na nim przebywających na niebezpieczeństwo,

3) stwierdzenia przez lekarza stałej utraty przydatności do zawodu mechanika statkowego,

2. Zarząd okręgowy dróg wodnych, który unieważnił patent, stwierdza to przez umieszczenie odpowiedniego zapisu w patencie i powiadamia o unieważnieniu patentu pozostałe zarządy okręgowe dróg wodnych.

§  18.

1. Zarząd okręgowy dróg wodnych, który unieważnił patent mechanika statkowego z powodów wymienionych w § 17 ust. 1 pkt 1 i 2, może w uzasadnionych przypadkach, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od daty unieważnienia, wydać zainteresowanemu ponownie patent, zawiadamiając o tym pozostałe zarządy okręgowe dróg wodnych.

2. Zarząd okręgowy dróg wodnych może uzależnić ponowne wydanie patentu od dodatkowego stwierdzenia kwalifikacji ubiegającego się o patent.

§  19.

1. W razie zagubienia lub zniszczenia patentu mechanika statkowego dotychczasowy jego posiadacz może zwrócić się do zarządu okręgowego dróg wodnych, który patent wydał, o wydanie wtórnika.

2. Podanie o wydanie wtórnika powinno zawierać:

1) imię, nazwisko i adres,

2) oświadczenie na piśmie, w jakich okolicznościach patent został zagubiony,

3) dowód ogłoszenia w Monitorze Polskim o zagubieniu patentu.

§ 20. Osoby, które w dniu wejścia w życie rozporządzenia wykonywały funkcje kierowników urządzeń energetycznych i mechanicznych na statkach żeglugi śródlądowej, zobowiązane są zaopatrzyć się w patenty przewidziane w rozporządzeniu w ciągu roku od dnia wejścia jego w życie.

§ 21. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

• Identyfikator: Dz.U.1953.14.59
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Patenty mechaników statkowych żeglugi śródlądowej.
• Data aktu: 06/03/1953
• Data ogłoszenia: 13/03/1953
• Data wejścia w życie: 13/03/1953