Kwalifikacja personelu kierowniczego na polskich morskich statkach handlowych w żegludze portowej i osłoniętej.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ŻEGLUGI

z dnia 16 listopada 1951 r.

w sprawie kwalifikacji personelu kierowniczego na polskich morskich statkach handlowych w żegludze portowej i osłoniętej.

Na podstawie art. 6 pkt 11 i art. 7 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1930 r. o bezpieczeństwie statków morskich (Dz. U. R. P. z 1938 r. Nr 46, poz. 376) zarządza się, co następuje:

Rozdział  I.

Przepisy wstępne.

§  1.

1. Przez żeglugę portową rozumie się żeglugę w obrębie portów polskich wraz z ich redami.

2. Przez żeglugę osłoniętą rozumie się żeglugę na wodach polskich w Zalewach Szczecińskim i Wiślanym oraz w Zatoce Gdańskiej na zachód od linii łączącej południowy cypel półwyspu helskiego ze wschodnim brzegiem ujścia Wisły pod Świbnem.

§ 2. Przez użyte w niniejszym rozporządzeniu wyrażenia "żegluga przybrzeżna", "żegluga mała" i "żegluga wielka" rozumie się rodzaje żeglugi określone w § 4 rozporządzenia Ministra Żeglugi z dnia 9 marca 1949 r. w sprawie kwalifikacji kapitanów i oficerów na polskich morskich statkach handlowych (Dz. U. R. P. Nr 21, poz. 140).

§ 3. Statkiem pasażerskim jest statek uprawniony do przewożenia oprócz załogi 6 lub więcej osób.

§ 4. Przepisy rozporządzenia niniejszego nie mają zastosowania do statków rybackich i sportowych.

Rozdział  II.

Personel kierowniczy służby pokładowej.

§ 5. W służbie pokładowej ustanawia się następujące stanowiska kierownicze:

1) szyper statku - kierownik statku,

2) I podszyper - zastępca kierownika statku,

3) II podszyper - pomocnik kierownika statku,

4) III podszyper - pomocnik kierownika statku.

§ 6. Stanowiska kierownicze w służbie pokładowej (§ 5) mogą zajmować tylko pełnoletni obywatele polscy, którzy posiadają następujące stopnie zawodowe:

1) sternik żeglugi portowej,

2) szyper żeglugi portowej II klasy,

3) szyper żeglugi portowej I klasy,

4) szyper żeglugi osłoniętej II klasy,

5) szyper żeglugi osłoniętej I klasy.

§ 7. W zakresie praktyki kwalifikacyjnej i uprawnień zawodowych personelu kierowniczego służby pokładowej rozróżnia się 5 grup statków:

1) do grupy A należą statki pasażerskie w żegludze osłoniętej,

2) do grupy B należą statki niepasażerskie w żegludze osłoniętej,

3) do grupy C należą statki pasażerskie w żegludze portowej, holowniki w żegludze portowej, obsługujące statki żeglugi małej i wielkiej oraz bunkrownice z wysięgnicami w żegludze portowej,

4) do grupy D należą statki niepasażerskie w żegludze portowej o długości większej niż 15 metrów z wyjątkiem tych holowników i bunkrownic, które są zaliczone do grupy C,

5) do grupy E należą statki niepasażerskie w żegludze portowej o długości nie przekraczającej 15 metrów oraz wszelkie statki bez własnego napędu w żegludze portowej i osłoniętej.

§ 8. Ustanawia się następujące uprawnienia zawodowe personelu kierowniczego służby pokładowej:

1) sternik żeglugi portowej może być:

a) kierownikiem statku grupy E,

b) zastępcą kierownika statku grupy D,

c) pomocnikiem kierownika statku grupy C;

2) szyper żeglugi portowej II klasy może być:

a) kierownikiem statku grupy D,

b) zastępcą kierownika statku grupy C,

c) pomocnikiem kierownika statku grupy B;

3) szyper żeglugi portowej I klasy może być:

a) kierownikiem statku grupy C,

b) zastępcą kierownika statku grupy B,

c) pomocnikiem kierownika statku każdej grupy;

4) szyper żeglugi osłoniętej II klasy może być:

a) kierownikiem statku grupy B,

b) zastępcą kierownika statku każdej grupy,

c) pomocnikiem kierownika statku w żegludze przybrzeżnej;

5) szyper żeglugi osłoniętej I klasy może być:

a) kierownikiem statku każdej grupy,

b) pomocnikiem kierownika statku w żegludze przybrzeżnej.

§  9.

1. Dla otrzymania dyplomu sternika żeglugi portowej wymagane jest:

1) posiadanie 24-miesięcznej praktyki pokładowej w żegludze śródlądowej, osłoniętej, przybrzeżnej, małej lub wielkiej, z tym, że praktyka w żegludze śródlądowej może być zaliczona tylko w wysokości 12 miesięcy,

2) złożenie egzaminu według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

2. Dla otrzymania dyplomu szypra żeglugi portowej II klasy wymagane jest:

1) posiadanie 30-miesięcznej praktyki pokładowej w żegludze portowej, osłoniętej, przybrzeżnej, małej lub wielkiej,

2) złożenie egzaminu według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

3. Dla otrzymania dyplomu szypra żeglugi portowej I klasy wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu szypra żeglugi portowej II klasy,

2) posiadanie dodatkowej 6-miesięcznej praktyki na stanowisku kierownika statku grupy D lub 12-miesięcznej praktyki na stanowisku zastępcy kierownika statku grupy C.

4. Dla otrzymania dyplomu szypra żeglugi osłoniętej II klasy wymagane jest:

1) posiadanie 36-miesięcznej praktyki pokładowej w żegludze portowej, osłoniętej, przybrzeżnej, małej lub wielkiej, z czego co najmniej 12 miesięcy w żegludze osłoniętej, przybrzeżnej, małej lub wielkiej i co najmniej 12 miesięcy na stanowisku kierownika statku grupy C lub D,

2) złożenie egzaminu według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

5. Dla otrzymania dyplomu szypra żeglugi osłoniętej I klasy wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu szypra żeglugi osłoniętej II klasy,

2) posiadanie dodatkowej 12-miesięcznej praktyki na stanowisku kierownika statku grupy B lub 24-miesięcznej praktyki na stanowisku zastępcy kierownika statku grupy A.

Rozdział  III.

Personel kierowniczy służby mechanicznej.

§ 10. W służbie mechanicznej ustanawia się następujące stanowiska kierownicze:

1) starszy maszynista - kierownik maszyn,

2) II maszynista - zastępca kierownika maszyn,

3) III maszynista - pomocnik kierownika maszyn.

§  11.

1. Stanowiska kierownicze w służbie mechanicznej (§ 10) mogą zajmować tylko pełnoletni obywatele polscy, którzy posiadają następujące stopnie zawodowe:

1) motorzysta żeglugi portowej,

2) maszynista okrętowy III klasy,

3) maszynista okrętowy II klasy,

4) maszynista okrętowy I klasy.

2. W zależności od charakteru posiadanej praktyki i rodzaju złożonego egzaminu dyplomy maszynistów okrętowych I, II i III klasy mogą uprawniać do obsługi maszyn parowych i silników spalinowych lub jednego z tych rodzajów silników.

§ 12. W zakresie praktyki kwalifikacyjnej i uprawnień zawodowych personelu kierowniczego służby mechanicznej dzieli się statki żeglugi portowej i osłoniętej na 4 kategorie:

1) do kategorii A należą statki pasażerskie z maszynami parowymi o mocy od 1.300 IKM do 500 IKM lub z silnikami spalinowymi o mocy od 1.000 WKM do 400 WKM,

2) do kategorii B należą statki niepasażerskie z maszynami parowymi o mocy od 1.300 IKM do 500 IKM lub z silnikami spalinowymi o mocy od 1.000 WKM do 400 WKM,

3) do kategorii C należą statki z maszynami parowymi o mocy poniżej 500 IKM lub z silnikami spalinowymi o mocy poniżej 400 WKM z wyjątkiem statków niepasażerskich w żegludze portowej z silnikami spalinowymi o mocy poniżej 60 WKM,

4) do kategorii D należą statki niepasażerskie w żegludze portowej z silnikami spalinowymi o mocy do 60 WKM.

§ 13. Ustanawia się następujące uprawnienia zawodowe personelu kierowniczego służby mechanicznej:

1) motorzysta żeglugi portowej może być kierownikiem maszyn na statku kategorii D;

2) maszynista okrętowy III klasy może być:

a) kierownikiem maszyn na statku kategorii C,

b) zastępcą kierownika maszyn na statku kategorii B,

c) pomocnikiem kierownika maszyn na statku każdej kategorii;

3) maszynista okrętowy II klasy może być:

a) kierownikiem maszyn na statku kategorii B,

b) zastępcą kierownika maszyn na statku każdej kategorii,

c) pomocnikiem kierownika maszyn w żegludze przybrzeżnej na statkach z maszynami parowymi o sile maszyn głównych od 800 IKM do 1.300 IKM lub statkach z silnikami spalinowymi o sile motorów głównych od 500 WKM do 800 WKM,

4) maszynista okrętowy I klasy może być:

a) kierownikiem maszyn na statku każdej kategorii,

b) zastępcą kierownika maszyn w żegludze przybrzeżnej na statku z maszynami parowymi o mocy poniżej 1.300 IKM lub z silnikami spalinowymi o mocy poniżej 1.000 WKM,

c) pomocnikiem kierownika maszyn na statkach towarowych w żegludze małej.

§  14.

1. Dla otrzymania dyplomu motorzysty żeglugi portowej wymagane jest:

1) posiadanie 24-miesięcznej praktyki warsztatowej lub przy obsłudze silników spalinowych oraz 3-miesięcznej praktyki przy obsłudze silników spalinowych na statkach,

2) złożenie egzaminu według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

2. Dla otrzymania dyplomu maszynisty okrętowego III klasy wymagane jest:

1) posiadanie 36-miesięcznej praktyki, z czego co najmniej 24 miesiące przy obsłudze silników na statkach kategorii C, pozostałe 12 miesięcy mogą być praktyką warsztatową przy budowie, naprawie lub obsłudze silników lub kotła,

2) złożenie egzaminu według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

3. Dla otrzymania dyplomu maszynisty okrętowego II klasy wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu maszynisty okrętowego III klasy,

2) posiadanie dodatkowej 12-miesięcznej praktyki na stanowisku kierownika maszyn na statkach kategorii C lub na stanowisku zastępcy kierownika maszyn na statkach kategorii B lub 24-miesięcznej praktyki na stanowisku pomocnika kierownika maszyn na statkach kategorii B,

3) złożenie egzaminu według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

4. Dla otrzymania dyplomu maszynisty okrętowego I klasy wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu maszynisty okrętowego II klasy,

2) posiadanie dodatkowej 12-miesięcznej praktyki na stanowisku kierownika maszyn na statkach kategorii B.

Rozdział  IV.

Przepisy szczególne.

§ 15. Dyplomy przewidziane w niniejszym rozporządzeniu mogą otrzymać osoby, które w innych krajach uzyskały równorzędne dyplomy.

§  16.

1. Podoficerom i marynarzom zaliczonym do rezerwy marynarki wojennej, ubiegającym się o dyplomy wymienione w §§ 9 i 14, zalicza się odpowiednio do praktyki wymaganej w myśl przepisów niniejszego rozporządzenia:

1) czas praktyki w zakresie specjalności pokładowych na jednostkach pływających marynarki wojennej,

2) czas praktyki w marynarce wojennej w specjalnościach mechanicznych i technicznych (maszynisty, motorzysty, elektryka).

2. Warunkiem zaliczenia praktyki w zakresie specjalności pokładowych jest odbycie jej na jednostkach pływających marynarki wojennej będących w kampanii, warunkiem zaś zaliczenia praktyki w zakresie specjalności mechanicznych i technicznych odbycie w czasie czynnej służby wojskowej praktyki warsztatowej lub przy obsłudze silników spalinowych i maszyn parowych na jednostkach pływających marynarki wojennej będących w kampanii.

3. Kandydaci wymienieni w ust. 1 obowiązani są do składania egzaminów według programu ustalonego przez Ministra Żeglugi.

§  17.

1. Osoby, które przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia posiadały praktykę niżej wymienioną, z której wywiązały się zadawalająco, mogą otrzymać bez składania egzaminów odpowiednie dyplomy, a mianowicie:

1) dyplom sternika żeglugi portowej po 36-miesięcznej praktyce na stanowisku kierownika statku grupy E,

2) dyplom szypra żeglugi portowej II klasy po 48-miesięcznej praktyce na stanowisku kierownika statku grupy D,

3) dyplom motorzysty żeglugi portowej po 27-miesięcznej praktyce na stanowisku kierownika maszyn na statku kategorii D,

4) dyplom maszynisty okrętowego III klasy po 48-miesięcznej praktyce na stanowisku kierownika maszyn na statku kategorii C.

2. Dyplomy uzyskane w trybie przewidzianym w ust. 1 nie uprawniają do zamiany na dyplomy wyższe bez składania egzaminów przewidzianych w §§ 9 i 14.

§ 18. Osoby, które przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia ukończyły z wynikiem co najmniej dostatecznym kursy kierowników statków oraz kierowników maszyn, na wodach portowych i osłoniętych, zwolnione są od składania egzaminów przewidzianych w § 9 ust. 1 i 2 oraz w § 14 ust. 1 i 2, jednak zobowiązane są do składania egzaminów przewidzianych w § 9 ust. 4 i § 14 ust. 3.

§ 19. Stanowiska kierownicze w żegludze portowej i osłoniętej mogą zajmować oficerowie Polskiej Marynarki Handlowej w zakresie i na zasadach następujących:

1) uprawnienia szypra żeglugi osłoniętej I klasy przysługują:

a) porucznikowi żeglugi wielkiej,

b) porucznikowi żeglugi małej, o ile posiada co najmniej 18-miesięczną praktykę oficerską w żegludze co najmniej przybrzeżnej;

2) uprawnienia szypra żeglugi osłoniętej II klasy przysługują porucznikowi żeglugi przybrzeżnej;

3) uprawnienia maszynisty okrętowego I klasy przysługują:

a) oficerowi-mechanikowi okrętowemu III klasy,

b) oficerowi-mechanikowi okrętowemu IV klasy, o ile posiada co najmniej 18-miesięczną praktykę oficerską na statkach w żegludze co najmniej przybrzeżnej;

4) uprawnienia maszynisty okrętowego II klasy przysługują oficerowi mechanikowi okrętowemu IV klasy.

Rozdział  V.

Komisje kwalifikacyjne.

§ 20. Dyplomy przewidziane w niniejszym rozporządzeniu wydaje dyrektor urzędu morskiego na podstawie orzeczeń komisji kwalifikacyjnych powołanych przez Ministra Żeglugi przy urzędach morskich.

§  21.

1. W skład komisji kwalifikacyjnej wchodzą:

1) przewodniczący, posiadający dyplom kapitana żeglugi wielkiej lub oficera-mechanika okrętowego I klasy,

2) delegat Ministra Żeglugi,

3) delegat Związku Zawodowego Pracowników Żeglugi,

4) kapitan żeglugi wielkiej lub małej przy rozpatrywaniu spraw dyplomów służby pokładowej albo oficer-mechanik I lub II klasy przy rozpatrywaniu spraw dyplomów służby mechanicznej,

5) sekretarz posiadający dyplom oficera marynarki handlowej.

2. Regulamin komisji kwalifikacyjnej ustala Minister Żeglugi.

Rozdział  VI.

Przepisy końcowe.

§ 22. Wyjątki od przepisów niniejszego rozporządzenia dopuszczalne są tylko w przypadku uzasadnionej potrzeby za każdorazowym zezwoleniem Ministra Żeglugi, który swoje uprawnienie może przelać w całości lub w części na urzędy morskie.

§ 23. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

• Identyfikator: Dz.U.1951.66.463
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Kwalifikacja personelu kierowniczego na polskich morskich statkach handlowych w żegludze portowej i osłoniętej.
• Data aktu: 16/11/1951
• Data ogłoszenia: 29/12/1951
• Data wejścia w życie: 29/12/1951