Czechosłowacja-Polska. Konwencja o zapewnieniu współpracy gospodarczej. Praga.1947.07.04.

KONWENCJA

między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej,

podpisana w Pradze dnia 4 lipca 1947 r.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 1948 r. - Dz. U. R. P. Nr 10, poz. 70)

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

BOLESŁAW BIERUT

PREZYDENT PRZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 4 lipca 1947 r. podpisana została w Pradze Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej wraz z następującymi załącznikami:

1) Traktat handlowy wraz z Protokołem końcowym, 2) Układ o wymianie towarów, 3) Protokół o zapewnieniu zbytu węgla, cynku i energi elektrycznej z Polski do Czechosłowacji w ciągu pięciu lat, 4) Układ o dostawach inwestycyjnych, 5) Układ płatniczy, 6) Układ komunikacyjny, 7) Układ o współpracy finansowej, 8) Układ o współpracy w przemyśle, 9) Układ o współpracy w rolnictwie, leśnictwie i wyżywieniu, 10) Układ o współpracy naukowo-technicznej, 11) Protokół w sprawie współpracy nad odbudową i budową niektórych obiektów gospodarczych, 12) Układ o współpracy w zakresie planowania gospodarczego i statystyki, 13) Protokół końcowy, 14) Statut Rady Współpracy Gospodarczej Polsko - Czechosłowackiej, 15) Protokół o postępowaniu polubownym i arbitrażowym. Powyższe Akty mają następujące brzmienie:

(Teksty aktów zawiera załącznik do niniejszego numeru).

Po zaznajomieniu się z powyższymi Aktami, uznaliśmy je i uznajemy za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nich zawartych; oświadczamy, że są one przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone, oraz przyrzekamy, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 20 sierpnia 1948 r.

ZAŁĄCZNIK

KONWENCJA

między

RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ

a

REPUBLIKĄ CZECHOSŁOWACKĄ

o zapewnieniu współpracy gospodarczej.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej z jednej strony i Prezydent Republiki Czechosłowackiej ze strony drugiej, kierując się chęcią współpracy w duchu Układu o przyjaźni i wzajemnej pomocy między Rzecząpospolitą Polską i Republiką Czechosłowacką i protokołu-załącznika do tego Układu, podpisanych dnia 10 marca 1947 r. w Warszawie, i świadomi tego:

że doświadczenia dziejowe narodów obu Państw wskazują im na konieczność ścisłej współpracy we wszystkich dziedzinach,

że ścisła współpraca będzie mieć dobroczynny wpływ na wzrost twórczej siły obu Państw i na dobrobyt ich ludności,

że współpraca taka spotęguje zdolność obu Państw do rozwinięcia stosunków gospodarczych z państwami trzecimi i wniesie dzięki temu nowe pozytywne elementy do gospodarstwa międzynarodowego,

że trwałą współpracę zapewnić można jedynie w oparciu o ścisłe normy prawne i o należycie zorganizowany aparat, postanowili zawrzeć w tym celu specjalną Konwencję i mianowali swymi pełnomocnikami: (pominięto),

którzy, wymieniwszy nawzajem swe pełnomocnictwa i uznawszy je za sporządzone w dobrej i należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  I

Cele współpracy gospodarczej polsko-czeskosłowackiej.

Zasadniczymi celami współpracy gospodarczej polsko-czechosłowackiej są:

a) maksymalny rozwój wzajemnej wymiany dóbr i świadczeń;

b) maksymalne wykorzystanie dwustronnych możliwości komunikacyjnych w zakresie przywozu, wywozu i tranzytu, a to na lądzie, morzu, rzekach i w powietrzu;

c) nawiązanie ścisłej współpracy gospodarczej między poszczególnymi działami i grupami polskiego i czeskosłowackiego życia gospodarczego;

d) nawiązanie ścisłej współpracy między gospodarczymi i technicznymi uczelniami oraz instytucjami naukowymi, badawczymi i doświadczalnymi obu Państw, zarówno w celu wzajemnej informacji, jak również w celu możliwie szerokiego wzajemnego uprzystępniania wyników prac;

e) konsultacje w dziedzinie poczynań gospodarczych obydwu Państw w organizacjach i instytucjach o charakterze międzynarodowym.

Artykuł  II

Środki działania.

Dla osiągnięcia celów wyżej wskazanych oba Rządy zawierają następujące porozumienia, stanowiące załączniki do niniejszej Konwencji:

A. - W zakresie wymiany dóbr i świadczeń:

załącznik Nr 1 - traktat handlowy,

załącznik Nr 2 - układ o wymianie towarów,

załącznik Nr 3 - protokół o zapewnieniu zbytu węgla, cynku i energii elektrycznej z Polski do Czechosłowacji w ciągu pięciu lat,

załącznik Nr 4 - układ o czeskosłowackich dostawach inwestycyjnych do Polski,

załącznik Nr 5 - układ płatniczy;

B. - W zakresie komunikacji:

załącznik Nr 6 - układ komunikacyjny;

C. - W zakresie organizacji współpracy gospodarczej:

załącznik Nr 7 - układ o współpracy w sprawach finansowych,

załącznik Nr 8 - układ o współpracy w przemyśle,

załącznik Nr 9 - układ o współpracy w rolnictwie, leśnictwie i wyżywieniu,

załącznik Nr 10 - układ o współpracy naukowo-technicznej,

załącznik Nr 11 - protokół o bezpośredniej współpracy przy budowie i rozbudowie niektórych obiektów gospodarczych;

D. - W zakresie ogólnej współpracy gospodarczej:

załącznik Nr 12 - układ o współpracy w zakresie planowania gospodarczego i statystyki,

załącznik Nr 13 - protokół końcowy do niniejszej Konwencji.

Powyższa lista układów może być uzupełniona za porozumieniem obydwu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  III

Organy wykonawcze.

W celu koordynacji wszystkich poczynań, zmierzających do sprawnego i pomyślnego wykonania niniejszej Konwencji i wszystkich związanych z nią porozumień, powołuje się do życia Radę Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej.

Statut Rady załączony do niniejszej Konwencji stanowi jej część integralną (załącznik Nr 14).

Wykonawczymi organami są Komisje Polsko-Czeskosłowackie, utworzone na zasadzie poszczególnych układów, dołączonych do niniejszej Konwencji.

Zmiana statutów zarówno Rady jak i Komisji Polsko-Czeskosłowackiej nastąpić może na zasadzie porozumienia obydwu Rządów.

Artykuł  IV

Procedura polubowna i arbitrażowa.

Wszystkie spory, jakie wynikną przy wykonywaniu wszelkich porozumień, zawartych w ramach niniejszej Konwencji, rozpatrywane będą w trybie przewidzianym przez Protokół o postępowaniu polubownym i arbitrażowym (załącznik Nr 15).

Artykuł  V

Postanowienia końcowe.

Konwencja niniejsze ulega ratyfikacji, a dokumenty ratyfikacyjne wymienione będą w Warszawie, gdy tylko to będzie możliwe.

Wchodzi ona w życie z dniem wymiany dokumentów ratyfikacyjnych. Oba Rządy mogą się jednak porozumieć co do jej wcześniejszego wejścia w życie, jeżeli ich odnośne ustawodawstwa do tego je uprawniają.

Niniejsza Konwencja obowiązuje na okres lat pięciu od dnia jej wejścia w życie z tym, że ważność jej ulega milcząco przedłużeniu na dalszych pięć lat, jeżeli jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie jej przynajmniej na jeden rok przed upływem bieżącego okresu pięcioletniego.

Czas obowiązywania porozumień będących załącznikami do niniejszej Konwencji, określony jest postanowieniami tych porozumień.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

W dowód czego wyżej wymienieni pełnomocnicy podpisali niniejszą Konwencję i wycisnęli na niej swe pieczęcie.

Sporządzono w Pradze, dnia 4 lipca 1947 roku.

ZAŁĄCZNIK Nr 1

TRAKTAT HANDLOWY

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ Z REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Prezydent Republiki Czeskosłowackiej, ożywieni pragnieniem współpracy w duchu przyjaźni, celem dalszego rozwoju i utrwalenia stosunków gospodarczych między obydwoma Państwami oraz wzajemnej pomocy przy odbudowie i budowie gospodarstw obu Państw na podstawie Układu o przyjaźni i wzajemnej pomocy między Republiką Czeskosłowacką a Rzecząpospolitą Polską z dnia 10 marca 1947 r. - postanowili zawrzeć Traktat Handlowy i w tym celu mianowali swoimi pełnomocnikami: (pominięto),

którzy, po wymianie swych pełnomocnictw i uznaniu ich za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  I

Obywatele każdej z Wysokich Układających się Stron będą korzystać pod każdym względem, a zwłaszcza pod względem zakładania i trudnienia się handlem i przemysłem na terytorium drugiej Wysokiej Układającej się Strony, ze wszystkich przywilejów, immunitetów i korzyści, przyznanych obywatelom państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Postanowienia tego Artykułu nie naruszają w niczym ustaw i przepisów żadnej z Wysokich Układających się Stron o przekraczaniu granic, przepisów policyjnych dotyczących cudzoziemców, jako też i prawa wydalania z granic Państwa. Wysokie Układające się Strony zgadzają się jednak z tym, że z tych ustaw i przepisów nie będą korzystały w sposób, wykluczający całe kategorie osób z dobrodziejstw Traktatu. W żadnym wypadku wydalenie z granic państwa nie może być motywowane brakiem mieszkań lub bezrobociem.

Artykuł  II

Obywatele jednej z Wysokich Układających się Stron, udający się na targi, jarmarki i wystawy na terytorium drugiej Wysokiej Układającej się Strony, celem wykonywania tam handlu i brania udziału w wystawach, będą wzajemnie traktowani na równi z obywatelami własnymi, o ile będą mogli przedstawić dowód tożsamości wydany przez władze Państwa, którego są obywatelami.

Artykuł  III

Obywatele każdej z Wysokich Układających się Stron będą traktowani na terytorium drugiej Wysokiej Układającej się Strony, pod względem stanowiska prawnego, dóbr ruchomych i nieruchomych, praw i interesów równie korzystnie, jak obywatele jakiegokolwiek trzeciego państwa.

Będą oni mieli swobodę prowadzenia swych spraw na terytorium drugiej Wysokiej Układającej się Strony bądź osobiście, bądź przez pośredników wedle ich własnego wyboru, nie podlegając pod tym względem ograniczeniom innym od tych, które są przewidziane przez ustawy i przepisy, na tym terytorium obowiązujące.

Będą oni mieli prawo występowania osobiście lub przez pełnomocników przed władzami sądowymi i administracyjnymi drugiej Wysokiej Układającej się Strony i nie będą podlegali innym ograniczeniom, aniżeli tym, które przewidziane są przez ustawy i przepisy, obowiązujące na odnośnym terytorium, i będą traktowani pod każdym względem w taki sam sposób, jak obywatele jakiegokolwiek innego państwa.

Żadna z Wysokich Układających się Stron nie uczyni kroków, naruszających prawo własności względnie używania majątku oraz praw lub interesów obywateli drugiej Strony, o ile by w tych samych warunkach nie poddała takim samym ograniczeniom majątków, praw lub interesów własnych obywateli.

Artykuł  IV

Obywatele jednej z Wysokich Układających się Stron nie będą przymuszani na terytorium drugiej Strony do żadnej służby wojskowej, lecz przeciwnie - nie będzie im się stawiać żadnych przeszkód w wykonaniu ich obowiązku wojskowego we własnym Państwie.

Będą oni zwolnieni od wszelkich opłat jakiegokolwiek rodzaju, nałożonych w miejsce osobistej służby wojskowej, od wszelkich świadczeń i rekwizycji wojskowych osobistych, jednakże co się tyczy ich dóbr ruchomych lub nieruchomych, które posiadają w kraju, będą podlegali rekwizycjom wojskowym i obowiązkowi kwaterunku wojskowego na tych samych warunkach, co obywatele właśni.

Artykuł  V

Obywatele jednej z Wysokich Układających się Stron nie będą podlegali na terytorium drugiej Układającej się Strony, z tytułu osobistego oraz posiadanego przez nich mienia, jak również z tytułu wykonywania różnego rodzaju handlu, przemysłu, rzemiosł i zawodów, żadnym podatkom, opłatom i świadczeniom jakiegokolwiek rodzaju, innym lub wyższym od tych, które są pobierane od obywateli własnych.

Te postanowienia nie stanowią przeszkody do pobierania opłat za pobyt bądź opłat, związanych z wykonywaniem formalności policyjnych. Obywatele obu Wysokich Układających się Stron będą korzystali pod tym względem z traktowania przyznanego obywatelom państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  VI

Przedsiębiorstwa znacjonalizowane, przedsiębiorstwa państwowe i samorządowe, jako też spółki akcyjne i inne spółki handlowe, przemysłowe, finansowe, transportowe, spółki gospodarcze i zarobkowe, nazywane w dalszym ciągu tekstu "przedsiębiorstwami", które posiadają swą siedzibę na terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron i które, stosownie do ustaw tego Państwa, są tam prawnie założone, będą miały prawo również na terytorium drugiej Strony korzystać w pełni ze swoich uprawnień, a zwłaszcza będą one miały prawo występować przed sądami w charakterze powodów lub pozwanych.

Dopuszczenie tych przedsiębiorstw do wykonywania ich handlu lub przemysłu na terytorium drugiej Układającej się Strony odbywać się będzie według ustaw i rozporządzeń, które obowiązują lub będą obowiązywać na tym terytorium.

Działalność tych przedsiębiorstw, założonych według ustawodawstwa jednej z Wysokich Układających się Stron, o ile jest wykonywana na terytorium Układającej się Strony, poddana będzie ustawom i rozporządzeniom tej Strony, o ile na mocy umowy specjalnej nie będzie postanowione inaczej. Wyżej wymienione przedsiębiorstwa, po ich dopuszczeniu do ich działalności, korzystać będą pod każdym względem z tych samych praw, które są lub będą przyznane w tych sprawach przedsiębiorstwom tego samego rodzaju państwa najbardziej uprzywilejowanego, co jednakże nie dotyczy uprawnień wydawanych na podstawie systemu koncesyjnego lub według swobodnego uznania w sprawach administracyjnych.

Wymienione przedsiębiorstwa jednej z Wysokich Układających się Stron nie będą obciążone na terytorium drugiej Układającej się Strony, przy wykonywaniu ich handlu lub przemysłu, żadnymi podatkami, opłatami lub świadczeniami innymi lub wyższymi od tych, jakie obciążają przedsiębiorstwa własne.

Do sytuacji prawnej wymienionych przedsiębiorstw, ich majątku ruchomego i nieruchomego, ich uprawnień i interesów na terytorium drugiej Strony odnoszą się odpowiednie postanowienia Artykułów III i V.

Artykuł  VII

Postanowienia Artykułów I-VI, o ile zapewniają traktowanie według zasady największego uprzywilejowania, nie naruszają w niczym specjalnych ustaw, rozporządzeń i przepisów w zakresie produkcji, handlu, przemysłu, rzemiosł i ich wykonywania, policji oraz bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, które obowiązują lub będą obowiązywać na terytorium Wysokich Układających się Stron, a dotyczą wszystkich obcokrajowców w ogóle.

Artykuł  VIII

Przedstawiciele i pełnomocnicy przedsiębiorstw wymienionych w Artykule VI, handlujący, fabrykanci i inni przemysłowcy, którzy dowiodą przez okazanie karty legitymacyjnej, wydanej przez kompetentne władze ich kraju, że są tam uprawnieni do wykonywania swego handlu lub swego przemysłu, że uiszczają tam podatki i opłaty ustawowo przewidziane, będą mieli prawo osobiście bądź przez swych komiwojażerów czynić zakupy na terytorium drugiej Wysokiej Układającej się Strony oraz przyjmować zamówienia także na podstawie próbek, a to zawsze zgodnie z ustawami i rozporządzeniami, które obowiązują lub będą obowiązywać na tym terytorium w przedmiocie zawierania lub przeprowadzania transakcji z zagranicą. Nie będą obowiązani z tego tytułu do uiszczania żadnych specjalnych opłat.

Powyższe postanowienia nie stosują się do osób trudniących się przemysłem wędrownym, domokrążstwem, jak również poszukiwaniem zamówień u osób fizycznych nie trudniących się ani handlem ani przemysłem, przy czym każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie pod tym względem zupełną swobodę swego ustawodawstwa.

Przedstawiciele i pełnomocnicy przedsiębiorstw wymienionych w Artykule VI, handlujący, fabrykanci i komiwojażerowie w ich służbie, zaopatrzeni w kartę legitymacyjną, będą mieli prawo posiadania przy sobie próbek i wzorów, ale nie towarów.

Wysokie Układające się Strony podadzą sobie wzajemnie do wiadomości, którym urzędom powierzone zostało wydawanie kart legitymacyjnych i jakimi przepisami mają się wyżej wymienione osoby kierować przy wykonywaniu swego handlu.

Karty legitymacyjne są wolne od uwierzytelnienia konsularnego lub innego.

Postanowienia Międzynarodowej Konwencji o uproszczeniu formalności celnych, podpisanej w Genewie 3 listopada 1923 r., będą miały zastosowanie przy przywozie i odwrotnym wywozie próbek i wzorów.

W tym względzie, jak również we wszystkich innych sprawach, przewidzianych w tym artykule, Wysokie Układające się Strony zastosują wzajemne traktowanie na stopie państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  IX

Daniny wewnętrzne pobierane na rzecz kogokolwiek, które obciążają lub będą obciążać produkcję, fabrykację, obieg lub spożycie pewnego gatunku towaru na terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron, nie dotkną z żadnego tytułu wytworów Strony drugiej silniej lub uciążliwiej, niż wytwory krajowe tego samego rodzaju, lub w braku tych wytworów, niż wytwory państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  X

Towary, wytwory gleby i wyroby przemysłowe, przychodzące, a zarazem pochodzące z obszaru celnego jednej z Wysokich Układających się Stron, nie będą podlegać przy przywozie na obszar celny drugiej Strony innemu lub mniej przychylnemu traktowaniu pod względem celnym, niż takie same towary przychodzące, a zarazem pochodzące z państwa najbardziej uprzywilejowanego, w szczególności nie będą podlegać innym lub wyższym cłom lub opłatom, łącznie z wszelkimi ubocznymi opłatami i dodatkami, niż jakie się pobiera lub będzie pobierać od takich samych towarów jakiegokolwiek państwa trzeciego.

Traktowanie według klauzuli największego uprzywilejowania, przewidziane w ustępie pierwszym, będzie również stosowane przy wywozie towarów, wytworów gleby i wyrobów przemysłowych jednej z Wysokich Układających się Stron z jej obszaru celnego na obszar celny Strony drugiej.

Powyższe postanowienia odnoszą się również do wykonywania przepisów celnych, celnej odprawy towarowej, postępowania przy badaniu i analizie przywożonych towarów, do warunków płacenia ceł i opłat oraz do taryfowania towarów i interpretacji taryfy celnej.

Wyroby wyprodukowane na obszarze celnym jednej z Wysokich Układających się Stron przez przeróbkę zagranicznych materiałów także w obrocie warunkowym, będą uważane również za wyroby przemysłowe tej Strony pod warunkiem, że wyroby te przez przeróbkę uległy poważnej zmianie. Granice zmiany, powodującej uznanie wyrobu wyprodukowanego z materiałów zagranicznych za wyrób Strony Układającej się, określają autonomiczne przepisy ogólne obowiązujące na obszarze celnym państwa przywożącego, przy czym zapewnia się traktowanie na stopie państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  XI

Klauzuli najwiekszego uprzywilejowania, przewidzianej w artykułach poprzednich, nie stosuje się:

1) do przywilejów, które są lub mogą być przyznawane przez jedną z Wysokich Układających się Stron, w celu ułatwienia ruchu granicznego z państwami sąsiadującymi, w pasie nie przekraczającym 15 km z jednej i z drugiej strony granicy,

2) do korzyści specjalnych wynikających z unii celnej,

3) do praw i przywilejów, przyznanych przez jedną z Układających się Stron państwu trzeciemu w umowach wielostronnych, w których druga Strona nie uczestniczyła, jeżeli te prawa i przywileje zostały ustalone umowami wielostronnymi w ramach Narodów Zjednoczonych i przewidującymi możność przystąpienia dla wszystkich państw. Zainteresowana Układająca się Strona może jednak żądać przyznania jej tych praw lub przywilejów, jeżeli prawa te lub przywileje zostały ustalone również w innych umowach niż wielostronnych, odpowiadających wymienionym wyżej warunkom, lub też jeżeli Strona żądająca korzystania z nich gotowa jest nawzajem udzielić równego traktowania.

Artykuł  XII

Klauzuli największego uprzywilejowania nie stosuje się do specjalnych postanowień umów zawartych pomiędzy jedną z Wysokich Układających się Stron a państwem trzecim w celu zrównoważenia opodatkowania w kraju i za granicą, rozgraniczenia zwierzchnictwa obu państw w dziedzinie podatkowej, a w szczególności w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania.

Artykuł  XIII

Dopóki nie będzie mogła być wprowadzona całkowita wolność handlu pomiędzy obu Wysokimi Układającymi się Stronami, zakazy lub ograniczenia przywozu lub wywozu, które są lub będą w mocy na obszarze celnym jednej z Wysokich Układających się Stron, będą mogły być stosowane do handlu Strony drugiej tylko w wypadku, jeżeli zakazy lub ograniczenia te dotyczyć również będą wszystkich innych państw.

Artykuł  XIV

Zobowiązania wymienione w poprzednim artykule nie mają zastosowania do niżej wymienionych zarządzeń prohibicyjnych lub ograniczających, pod warunkiem jednak, że nie będą one stosowane w sposób stanowiący dowolną dyskryminację między państwami obcymi, gdzie istnieją te same warunki, ani też w sposób, który by stanowił ukryte ograniczenia we wzajemnej wymianie towarów:

1) zakazy lub ograniczenia dotyczące bezpieczeństwa publicznego,

2) zakazy lub ograniczenia ustanawiane ze względów moralnych lub humanitarnych,

3) zakazy lub ograniczenia dotyczące handlu bronią, amunicją i materiałem wojennym lub, w okolicznościach wyjątkowych, wszelkim zaopatrzeniom wojennym,

4) zakazy lub ograniczenia ustanawiane w interesie zdrowia publicznego bądź to dla ochrony zdrowia ludzi, bądź to zdrowia zwierząt, dalej w interesie ochrony roślin przed chorobami, owadami i szkodliwymi pasożytami, o ile te sprawy nie byłyby regulowane specjalnymi umowami,

5) zakazy lub ograniczenia, mające na celu ochronę majątku narodowego, artystycznego, historycznego lub archeologicznego,

6) zakazy lub ograniczenia stosowane do złota, srebra, monet lub pieniędzy papierowych i papierów wartościowych,

7) zakazy lub ograniczenia, mające na celu rozciągnięcie na wytwory zagraniczne systemu ustanowionego wewnątrz kraju dla produkcji, handlu, przewozu i spożycia podobnych artykułów krajowych,

8) zakazy lub ograniczenia stosowane do wytworów, które, o ile chodzi o produkcję lub handel, stanowią lub będą stanowić przedmiot monopolów państwowych lub wykonywanych pod kontrolą państwa.

Artykuł  XV

Rozumie się, że postanowienia poprzednich Artykułów XIII i XIV nie naruszają w niczym prawa obu Wysokich Układających się Stron do poczynienia koniecznych zarządzeń celem ochrony żywotnych interesów Państwa w okolicznościach wyjątkowych i nadzwyczajnych.

Artykuł  XVI

Pod warunkiem powrotnego wywozu lub powrotnego przywozu i z zastrzeżeniem środków koniecznej kontroli, zachowania obowiązujących przepisów i złożenia zabezpieczenia zapewniającego pobranie opłat, które mogłyby się ewentualnie należeć, będzie udzielone zwolnienie od wszelkich opłat wejściowych i wyjściowych w granicach obowiązującego ustawodawstwa dla:

1) przedmiotów przeznaczonych do naprawy,

2) narzędzi, instrumentów i narzędzi mechanicznych, które przedsiębiorca lub firma jednej z Wysokich Układających się Stron wywozi na terytorium drugiej Strony, aby tam przedsięwziąć przy pomocy personelu roboty montażowe, doświadczalne lub naprawy, gdy te przedmioty będą przewożone przez przedsiębiorstwo lub gdy je przewozi personel osobiście,

3) przedmiotów przesyłanych z jednego Państwa do drugiego dla wypróbowania doświadczeń lub naśladowania,

4) towarów (z wyjątkiem artykułów spożywczych), które są posyłane na targi, wystawy i konkursy,

5) wozów meblowych (przeprowadzkowych), które przekraczają granice w celu przewiezienia przedmiotów z terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron na terytorium drugiej Strony nawet wtedy, gdy wracają z nowym ładunkiem, bez względu na to, gdzie załadowanie miało miejsce, pod warunkiem jednakże, żeby w międzyczasie nie były one użyte do transportu wyłącznie wewnątrz kraju - przy czym zgodzono się, że te środki transportowe rozumie się łącznie z koniecznymi przynależnościami, używanymi podczas transportu, i że dla powrotnego wywozu będzie dany okres sześciomiesięczny,

6) próbek i wzorów, stosownie do Konwencji Międzynarodowej o uproszczeniu formalności celnych, podpisanej w Genewie 3 listopada 1923 r.; okres dla powrotnego wywozu ustala się na sześć miesięcy, przy czym zgodzono się, że na żądanie przywożącego będzie on przedłużony do dwunastu miesięcy,

7) opakowań zewnętrznych wszelkiego rodzaju, używanych, które przywozi się celem ponownego napełnienia, a następnie wywozi napełnione, jak również opakowań wszelkiego rodzaju, zużytych, w wypadku, gdy chodzi o zwrot opakowania, pochodzącego z wywiezionych już przesyłek i jeżeli ono powraca w określonym terminie.

Artykuł  XVII

Jeżeli towary wywiezione z jednego kraju do kraju drugiego wracają na żądanie pierwotnego eksportera dlatego, że ten, dla którego były przeznaczone, ich nie przyjął, lub z innych powodów, odstąpi się przy powrotnym wywozie od pobrania cła wywozowego i wszelkich ubocznych opłat i zwróci się cło przywozowe i wszelkie uboczne opłaty już zapłacone, względnie odstąpi się od żądania tych należnych ceł i opłat, pod warunkiem, że towary pozostaną do czasu powrotnego wywozu pod dozorem urzędu celnego i że powrotny wywóz będzie miał miejsce w terminie trzech miesięcy od przywozu, za pomocą tego samego listu przewozowego, o ile towary te nie doznały jakiejkolwiek zmiany.

Cło i inne opłaty przywozowe już uiszczone zostaną zwrócone również wtedy, kiedy towar zwolniony do obrotu zostanie zwrócony przez odbiorcę nadawcy w tym samym stanie, albo jeżeli towar zostanie odesłany na żądanie i rachunek nadawcy innej osobie w kraju wysyłki lub w jakimkolwiek trzecim kraju, dlatego że odbiorca zrzekł się transakcji lub dlatego że mu towar nie odpowiadał, pod warunkiem, że wywóz powrotny zostanie dokonany przez ten sam urząd celny, który dokonał odprawy celnej przy przywozie towaru, że będzie to miało miejsce w terminie dwumiesięcznym od dnia odprawy celnej oraz że powody powrotnego wywozu zostaną w należyty sposób udowodnione, a tożsamość towaru zostanie stwierdzona.

W innych wypadkach powrotnego wywozu towarów w tym artykule nie uregulowanych, każda z obu Układających się Stron traktować będzie przesyłki drugiej Układającej się Strony z największą życzliwością w ramach obowiązujących przepisów.

Artykuł  XVIII

Aby zapewnić wzajemnemu handlowi korzyści z traktowania stosownie do postanowień niniejszego Traktatu i aby wykluczyć jednocześnie wszelkie możliwe nadużycia, każda z Wysokich Układających się Stron będzie mogła żądać, aby towary, wytwory gleby i wyroby drugiej Strony były zaopatrzone przy ich przywozie w świadectwa pochodzenia.

Świadectwa pochodzenia będą wystawione przez izbę handlową, do której należy wysyłający, bądź przez inną instytucję uznaną przez kraj przeznaczenia.

Władze kraju przeznaczenia będą miały prawo żądać uwierzytelnienia świadectwa pochodzenia przez swego dyplomatycznego lub konsularnego przedstawiciela z wyjątkiem przypadku, gdy świadectwo będzie wystawione przez organy państwowe.

O ile by później jedna z Wysokich Układających się Stron udzieliła trzeciemu państwu zwolnień lub jakichkolwiek ulg w przedmiocie świadectw pochodzenia, korzystanie z tych przywilejów będzie natychmniast rozszerzone, pod warunkiem wzajemności, na przywóz z obszaru celnego drugiej Strony.

Artykuł  XIX

Każda z Wysokich Układających się Stron zapewni na swym terytorium obywatelom drugiej Wysokiej Układającej się Strony, w ramach obowiązujących ustaw i rozporządzeń, skuteczną ochronę przeciwko nieuczciwej konkurencji i będzie traktować pod tym względem tych obywateli, jak swoich własnych.

Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się w szczególności przedsięwziąć wszelkie potrzebne kroki, aby przeszkodzić na swym terytorium fałszywemu używaniu regionalnych oznaczeń pochodzenia, zwłaszcza odnośnie chmielu, produktów z winnej latorośli, piwa, wód mineralnych i produktów z wód mineralnych, jeśli druga Układająca się Strona te oznaczenia ustawowe chroni i podała je do wiadomości Stronie pierwszej.

Wyżej uczynione podanie do wiadomości winno zwłaszcza określać postanowienia odnośnych ustaw i przepisów tego Państwa, ustalających uprawnienia do oznaczenia pochodzenia.

Jako fałszywie użyte uchodzą regionalne oznaczenia pochodzenia jednego z obu państw, jeśli zostaną użyte dla wyrobów, których ustawowe postanowienia tego państwa tego przywileju odmawiają.

Pod nazwą czeskosłowacki chmiel, zwłaszcza pod nazwą "Český chmel" ("Žatecký chmel", "Roudnický chmel", "Ústěcký chmel", "Dubský chmel"), "Moravský chmel" ("Trsický chmel") może być dopuszczony do obrotu w Polsce tylko chmiel, który stosownie do obowiązujących w Czechosłowacji ustawowych przepisów o oznaczaniu pochodzenia chmielu posiada znak i certyfikat uwierzytelniający, wydany przez publiczny czeskosłowacki Urząd Kontrolny (znakowania). Prócz tego musi taki chmiel znajdować się w opakowaniu oryginalnym, to jest w opakowaniu opatrzonym świadectwem pochodzenia, pieczęcią i plombą, stosownie do wspomnianych czeskosłowackich przepisów.

Postanowienia tego artykułu nie odnoszą się do towarów tranzytowych.

Artykuł  XX

Obie Wysokie Układające się Strony zgadzają się co do tego, że we wzajemnych stosunkach kierować się będą postanowieniami Międzynarodowej Konwencji o uproszczeniu formalności celnych, podpisanej w Genewie dnia 3 listopada 1923 r.

Artykuł  XXI

We wszystkich kwestiach, odnoszących się do komunikacji kolejowej, wodnej śródlądowej, morskiej, drogowej, lotniczej i pocztowej oraz do telekomunikacji, Wysokie Układające się Strony będą stosowały we wzajemnych stosunkach postanowienia odpowiednich polsko-czeskosłowackich umów i konwencji międzynarodowych, do których przystąpiły lub przystąpią w przyszłości.

Artykuł  XXII

We wszystkich kwestiach, odnoszących się do tranzytu międzynarodowego, Wysokie Układające się Strony będą stosowały we wzajemnych stosunkach postanowienia barcelońskiej konwencji i Statutu o wolności tranzytu z dnia 20 kwietnia 1921 r.

Artykuł  XXIII

Wysokie Układające się Strony zobowiązują się wzajemnie stosować politykę taryfową ożywioną duchem jak największej życzliwości.

Artykuł  XXIV

Obie Wysokie Układające się Strony będą się starały ułatwiać i przyśpieszać wykonywanie formalności celnych i paszportowych w komunikacji wzajemnej i tranzytowej.

Artykuł  XXV

Co się tyczy żeglugi śródlądowej i morskiej, to we wzajemnych stosunkach Wysokich Układających się Stron będą miarodajne odpowiednie umowy nawigacyjne polsko-czeskosłowackie i konwencje międzynarodowe, do których obydwie Wysokie Układające się Strony już przystąpiły lub przystąpią w przyszłości.

Artykuł  XXVI

Wysokie Układające się Strony zawrą w najbliższym czasie umowę weterynaryjną, która będzie tworzyć nierozdzielną część niniejszego Traktatu.

Do chwili wejścia w życie nowej umowy weterynaryjnej pozostają w mocy postanowienia Umowy Weterynaryjnej i Protokołu Końcowego do niej z dnia 10.II.1934 r.

Artykuł  XXVII

Wysokie Układające się Strony zobowiązują się przystąpić jak najszybciej do zawarcia specjalnej umowy regulującej wzajemną pomoc przy odprawie celnej, przy zapobieganiu, ściganiu i karaniu wykroczeń przeciw przepisom celnym, jako też i wzajemną pomoc prawną w celnych sprawach karnych.

Artykuł  XXVIII

Traktat niniejszy będzie ratyfikowany, a dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Warszawie, jak tylko to będzie możliwe.

Wejdzie on w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Jednakże oba Rządy mogą się porozumieć co do jego wcześniejszego wejścia w życie, jeśli ich odnośne ustawodawstwa do tego je uprawniają.

Traktat niniejszy pozostaje w mocy w ciągu 5 lat, poczynając od dnia wejścia jego w życie. Po upływie tego terminu przedłuża się milcząco jego moc obowiązującą na czas nieokreślony z tym, że każdej z Wysokich Układających się Stron przysługiwać będzie prawo wypowiedzenia go na 6 miesięcy naprzód.

Konwencja handlowa i nawigacyjna z dnia 10.II.1934 r. traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie niniejszego Traktatu.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim; oba teksty są autentyczne.

Na dowód czego wyżej wymienieni pełnomocnicy Traktat niniejszy podpisali i opatrzyli swymi pieczęciami.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 1a

PROTOKÓŁ KOŃCOWY

Przystępując do podpisania Traktatu Handlowego zawartego w dniu dzisiejszym, podpisani pełnomocnicy złożyli następujące zastrzeżenia i oświadczenia, które stanowić będą część nierozdzielną niniejszego Traktatu:

A.

Do Artykułu II.

Obie Wysokie Układające się Strony zgadzają się co do tego, że postanowienia Artykułu II nie dotyczą przepisów paszportowych.

Do Artykułu III ustęp 2.

Postanowienia tego ustępu należy rozumieć w ten sposób, że nie załatwiają one sprawy kaucji auktorycznej i prawa ubogich; przedmiot ten uregulowany jest osobną umową.

Do Artykułu IV.

Pod słowem "rekwizycja" należy rozumieć wszelkie świadczenia materialne na korzyść administracji wojskowej, o ile nie zastępują one świadczeń nałożonych w miejsce służby osobistej.

Do Artykułu XVI punkt 1.

Rozumie się, że dodatki dodane za granicą podlegają cłu przywozowemu.

Do Artykułu XIX.

Rząd Polski chcąc zapewnić, stosownie do swego własnego ustawodawstwa wewnętrznego, ochronę nazwy "Plznenske pivo" ("Piwo Pilzeńskie") oświadcza, że uważa nazwę "Plznenske pivo" ("Piwo Pilzeńskie") za oznaczenie miejsca pochodzenia, do którego browary w Pilznie mają prawo, i zobowiązuje się zapewnić tej nazwie ochronę taką samą, jaką się powszechnie przyznaje, stosownie do ustawodawstwa, produktom mającym prawo do nazwy miejsca pochodzenia.

Ta ochrona przyznana będzie jedynie pod warunkiem, że Rząd Czeskosłowacki przedłoży Rządowi Polskiemu listę tych browarów w Pilznie, które korzystają z tej ochrony stosownie do ustawodawstwa czeskosłowackiego.

Rząd Polski przyzna w ten sam sposób swą ochronę również nazwom czeskosłowackiego chmielu, czeskosłowackich wód mineralnych i win, które mu zostaną przez Rząd Czeskosłowacki podane do wiadomości.

Preparat chemiczny, nie wytworzony z naturalnej wody mineralnej chronionej według ustępu 2 Artykułu XIX, nie może być oznaczony chronioną nazwą tej wody, chyba że dodanym by było do tej nazwy, w sposób zwracający uwagę i wyraźny, słowo "sztuczny" ("sztuczna") i zaznaczonym by było na etykiecie miejsce wyrobu, przy czym etykieta taka musi istotnie różnić się formą, drukiem i barwą od etykiet używanych dla odpowiednich wód mineralnych.

Inne rodzaje towarów będą korzystały z tejże samej ochrony po wzajemnym porozumieniu się Układających się Stron.

Do Artykułu XX.

Rozumie się, że postanowienia Artykułu XX, jak również postanowienia Artykułów VIII ustęp 6 oraz XVI punkt 6, nie uchybiają w niczym zastrzeżeniom zgłoszonym przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przy podpisaniu wspomnianej Konwencji o upraszczaniu formalności celnych.

B.

Zawarcie nowego Traktatu Handlowego między Polską a Czechosłowacją następuje w chwili, gdy w Polsce zawieszono działanie dawnej i niedostosowanej do obecnych polskich potrzeb gospodarczych taryfy celnej i gdy wobec tego cła przywozowe nie są faktycznie na terenie Polski pobierane. W tym stanie rzeczy nie można na razie ustalić szczegółowych list celnych dla wymiany towarowej między obydwoma Krajami. Ponieważ, na odwrót, na terenie Czechosłowacji niektóre cła są pobierane, a ponieważ Strona Polska uzyskała w Konwencji Handlowej i Nawigacyjnej z 10 lutego 1934 r. szereg ulg celnych, które wygasłyby wobec zastąpienia Konwencji z 1934 r. nowym Traktatem Handlowym, obydwie Wysokie Układające się Strony postanowiły, co następuje:

1) Zniżki celne, przyznane Stronie Polskiej na zasadzie Konwencji Handlowej i Nawigacyjnej z 10 lutego 1934 r., obowiązywać będą na razie nadal w obrotach z Polską przy zastosowaniu ogólnych zasad rewaloryzacyjnych, które będą w Czechosłowacji zastosowane. Wyżej wymienione postanowienia o tymczasowej ważności ulg celnych nie odnoszą się do pozycji celnej nr 70 (cła na wieprze) oraz do pozycji celnej nr 467 (cła na gremple to jest zgrzebła tkackie itp.) według czeskosłowackiej taryfy celnej.

2) Gdyby wprowadzona została w Polsce taryfa celna w dawnym brzmieniu, poddana jedynie ogólnym normom rewaloryzacyjnym, to Strona Czeskosłowacka korzystać będzie z analogicznych ulg celnych, z jakich korzystała na zasadzie Konwencji Handlowej i Nawigacyjnej z 10 lutego 1934 r.

3) Gdyby wprowadzona została w Polsce nowa taryfa celna, nie identyczna z dawną taryfą, będzie Rząd Czeskosłowacki uprawniony do zniesienia w całości lub w części, według swego uznania, ulg celnych dla towarów polskich, przewidzianych w Konwencji Handlowej i Nawigacyjnej z 10 lutego 1934 r.

4) Ze względu na daleko idącą zmianę struktury wzajemnych obrotów towarowych, obie Strony zastrzegają sobie prawo żądania wszczęcia rozmów na temat ulg celnych i każda ze Stron zobowiązuje się do podjęcia tych rozmów na życzenie Strony drugiej.

Powyższe postanowienie odnosi się i do ustępu drugiego punktu 1 tego Protokołu.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

UKŁAD

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O WYMIANIE TOWARÓW.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką "O zapewnieniu współpracy gospodarczej" obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ o wymianie towarów treści następującej:

Artykuł  I

Wzajemna wymiana towarów między Polską a Czechosłowacją odbywać się będzie zasadniczo w ramach uzgodnionych list towarowych i na podstawie zezwoleń przywozu i wywozu obu Rządów.

Artykuł  II

Oba Rządy dołożą wszelkich starań celem ułatwienia i przyśpieszenia wykonania dostaw towarów, przewidzianych w listach towarowych, oraz powiększania w miarę możliwości wzajemnej wymiany handlowej.

Artykuł  III

Rząd Czeskosłowacki udzieli zezwolenia na wywóz do Polski, a Rząd Polski na przywóz z Czechosłowacji, towarów wymienionych w liście A, a to w granicach ilości względnie wartości przewidzianej w tej liście dla danego towaru względnie danej grupy towarów.

Artykuł  IV

Rząd Polski udzieli zezwolenia na wywóz do Czechosłowacji, a Rząd Czeskosłowacki na przywóz z Polski, towarów wymienionych w liście B, a to w granicach ilości względnie wartości przewidzianych w tej liście dla danego towaru względnie danej grupy towarów.

Artykuł  V

Załączone do niniejszego Układu i stanowiące jego część integralną listy towarowe A i B obejmują towary, przewidziane do wzajemnych dostaw w okresie 12-miesięcznym, licząc od dnia wejścia w życie niniejszego Układu (załączniki Nr 2a i 2b).

Artykuł  VI

Listy towarowe na dalsze 12-miesięczne okresy ustali we właściwym czasie przed rozpoczęciem każdego takiego okresu Komisja Obrotu Towarowego, przewidziana w Artykule XVII niniejszego Układu.

Listy te będą stanowiły również część składową niniejszego Układu.

Artykuł  VII

Listy towarowe względnie każda z nich mogą być w czasie ich obowiązywania zmieniane zarówno pod względem ilości jak i rodzaju towaru.

Takie zmiany list należą do kompetencji Komisji Obrotu Towarowego.

Artykuł  VIII

W wypadkach wyjątkowych mogą właściwe władze obu Wysokich Układających się Stron udzielić potrzebnych zezwoleń przywozowych i wywozowych na dostawę towarów na podstawie kompensacyjnej, o ile idzie o dostawę towarów nie przewidzianych w listach kontyngentowych A i B.

O ile idzie o udzielanie zezwoleń przywozu i wywozu w drodze kompensaty towarów przewidzianych w listach A i B, będzie ono dopuszczone dopiero po wyczerpaniu powyższych kontyngentów, ustalonych dla danych towarów.

Transakcje innego rodzaju będą dozwolone w każdym poszczególnym przypadku za wzajemnym porozumieniem właściwych władz obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  IX

Towary importowane na podstawie tego Układu nie mogą być przedmiotem reeksportu bez zgody właściwych Władz obu Państw.

Artykuł  X

Wymiana towarowa, przewidziana w listach A i B, odbywać się będzie zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym w każdym z obu Państw, na zasadzie kontraktów kupna-sprzedaży zawartych między polskimi i czeskosłowackimi kontrahentami.

Artykuł  XI

Ceny towarów w braku odmiennego postanowienia w kontrakcie należy rozumieć franco granica Państwa eksportującego.

Gdyby poszczególne kontyngenty pozostały niewykorzystane z powodu nieuzgodnienia ceny między kontrahentami, sprawa będzie przekazana na żądanie jednej ze Stron Komisji Obrotu Towarowego.

Obowiązkiem Komisji będzie w terminie 30-dniowym - licząc od dnia doręczenia wniosku przewodniczącemu - dążyć do znalezienia środków, które by umożliwiły wykorzystanie właściwego kontyngentu.

Gdyby Komisja nie mogła znaleźć środków wspomnianych, wówczas może każda ze Stron przedłożyć Komisji wniosek w przedmiocie bądź zmiany kontyngentu bądź uzupełnienia listy w ten sposób, aby dostosować wartość kontyngentów do planu rozrachunków płatniczych.

Artykuł  XII

Płatności, wynikające z kontraktów zawartych na podstawie tego Układu, regulowane będą w sposób przewidziany w Układzie Płatniczym.

Artykuł  XIII

Komisja Obrotu Towarowego będzie nadzorowała i regulowała bieżący obrót towarowy i jego zgodność z planem obrotów przewidzianych w listach A i B.

Komisja Obrotu Towarowego będzie w porozumieniu z Komisją Finansową określała rozmiary obrotów towarowych w celu dostosowania ich wartości do planu rozrachunków płatniczych.

Artykuł  XIV

Protokół podpisany przez oba Rządy w Pradze dnia 2 maja 1947 r. w sprawie niezwłocznego i tymczasowego ułatwienia wymiany handlowej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką traci swą moc z chwilą wejścia w życie niniejszego Układu.

Kontrakty w ramach wspomnianego Protokołu z dnia 2.V.1947 r. zawarte, a w dniu jego wygaśnięcia niewykonane, zachowują swą ważność i będą miały do nich zastosowanie postanowienia niniejszego Układu. Dla towarów objętych tymi kontraktami będą udzielane potrzebne zezwolenia przywozu względnie wywozu.

Towary i usługi, objęte kontraktami zawartymi na podstawie wspomnianego Protokołu, a dostarczone względnie wykonane po wejściu w życie niniejszego Układu, nie będą zaliczane na poczet kontyngentów przewidzianych w załączonych listach towarowych A i B, natomiast należności z tych kontraktów wynikające będą regulowane zgodnie z postanowieniami Układu Płatniczego.

Artykuł  XV

W wypadkach, w których w czasie trwania niniejszego Układu kontrakt kupna-sprzedaży zostanie wykonany w późniejszym okresie obrotowym aniżeli ten, w którym został zawarty, towary będące przedmiotem takiego kontraktu nie będą zaliczone na poczet kontyngentów, przewidzianych w listach towarowych na okres obrotowy, w którym kontrakt został wykonany.

Artykuł  XVI

Postanowienia niniejszego Układu będą miały zastosowanie także do innych, aniżeli wymienione w Artykule XIV, kontraktów kupna-sprzedaży i kontraktów o usługi, zawartych między 5.V.1945 r. a dniem wejścia w życie niniejszego Układu i do dnia tego jeszcze niewykonanych. Towary i usługi, będące przedmiotem tych kontraktów, będą jednak dopuszczone do obrotu między obu Państwami oraz będą im udzielone potrzebne zezwolenia przywozu względnie wywozu, chociaż nie zostały wciągnięte do załączonych do niniejszego Układu list towarowych.

Towary te i usługi nie będą zaliczane na poczet kontyngentów przewidzianych w listach towarowych.

Artykuł  XVII

Dla czuwania nad całokształtem obrotu towarowego między Polską a Czechosłowacją, a w szczególności dla czuwania nad wykonaniem postanowień niniejszego Układu, powołuje się Polsko-Czeskosłowacką Komisję Obrotu Towarowego, której organizacja, cel, zakres i forma działania są określone w Statucie, stanowiącym załącznik do niniejszego Układu (załącznik Nr 2c).

Artykuł  XVIII

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i obowiązywać będzie przez lat pięć z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecia, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

PROTOKÓŁ

O ZAPEWNIENIU ZBYTU WĘGLA, CYNKU I ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z POLSKI DO CZECHOSŁOWACJI W CIĄGU PIĘCIU LAT.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Republiki Czeskosłowackiej - celem ułatwienia współpracy gospodarczej pomiędzy obu Państwami oraz zapewnienia ciągłości dostaw inwestycyjnych - ustaliły zgodnie, że najpóźniej w ciągu dni czternastu, licząc od daty wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej zawrą odpowiednie porozumienie, które stanowić będzie składową część tego protokołu, a dotyczące z jednej strony zobowiązania się przez Rzeczpospolitą Polską do udzielenia zezwoleń na wywóz z Polski do Czechosłowacji odpowiednich ilości węgla, cynku i energii elektrycznej w okresie od 1 lipca 1947 roku do 30 czerwca 1952 roku oraz z drugiej strony dotyczące zobowiązania Republiki Czeskosłowackiej zarówno do udzielenie zezwoleń na przywóz do Czechosłowacji z Polski tychże ilości węgla, cynku i energii elektrycznej w okresie od 1 lipca 1947 roku do 30 czerwca 1952 roku, jako też do zapewnienia zawarcia odpowiednich kontraktów przez odbiorców czeskosłowackich.

Powyższe zobowiązanie do udzielania zezwoleń przywozu względnie wywozu uzależnione będzie od warunku, aby corocznie nastąpiło porozumienie Stron co do cen, gatunków, środków transportowych i innych warunków dostawy.

Do sporów, jakie by wynikły na tle wykonania niniejszego protokołu, będą miały zastosowanie postanowienia Artykułu IV Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej.

Praga, dnia 4 lipca 1947 roku.

ZAŁĄCZNIK Nr 4

UKŁAD

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O DOSTAWACH INWESTYCYJNYCH.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej, obie Wysokie Układające się Strony zawierają układ o dostawach inwestycyjnych treści następującej:

Artykuł  I

W ciągu pięciu lat od dnia podpisania niniejszego Układu Rząd Polski spowoduje, że polskie przedsiębiorstwa i instytucje zamówią i zakupią od przemysłu czeskosłowackiego towarów inwestycyjnych za nieprzekraczalną sumę siedem i pół miliardów koron czeskosłowackich.

Artykuł  II

Rząd Republiki Czeskosłowackiej ułatwi polskim przedsiębiorstwom i instytucjom w ciągu 5 lat od dnia podpisania niniejszego Układu zamówienie i zakupienie, jak również dostawę towarów inwestycyjnych przemysłu czeskosłowackiego za nieprzekraczalną sumę siedem i pół miliardów koron czeskosłowackich.

Artykuł  III

Zestawienie towarów - które mają być dostarczone zgodnie z niniejszym układem zawiera również rozplanowanie odnośnych dostaw w terminach. Zestawienie jest dołączone do niniejszego Układu jako załącznik Nr 4a i stanowi jego nieodłączną część.

Wymienione w tym zestawieniu rozplanowanie dostaw na poszczególne lata zostało ustalone na podstawie terminów i cen orientacyjnych przedstawionych Stronie Polskiej w odpowiedzi na jej zapytania. Plan dostaw uzgodniono przy założeniu, że zamówienia zostaną udzielone w ciągu 6 miesięcy od dnia podpisania Układu. Dokładne terminy będą ustalone w poszczególnych kontraktach, które winny zmierzać do tego, aby terminy dostaw mieściły się w ramach rozplanowania dostaw (Zestawienie - załącznik Nr 4a).

Spośród maszyn i urządzeń inwestycyjnych, wymienionych w zestawieniu (załącznik Nr 4a) Strona Polska zakupi, a Strona Czeskosłowacka dostarczy na zasadzie niniejszego układu maszyn i urządzeń wartości siedem i pół miliardów koron czeskosłowackich w okresie 5 lat z tym, że wartość dostaw dotyczących ciężkiego przemysłu z poz. 2-8 zestawienia (załącznik Nr 4a) nie przekroczy ogólnej kwoty 4.750 milionów koron czeskosłowackich.

Dostawy inwestycyjne będą czeskosłowackiemu przemysłowi ułatwione częściowymi dostawami surowców z Polski (załącznik 4d i 4e).

Artykuł  IV

W celu zrealizowania planu dostaw inwestycyjnych będzie utworzona Polsko-Czeskosłowacka Komisja Inwestycyjna. Komisja ta opracuje szczegółowy plan dostaw, będzie zatwierdzać poszczególne kontrakty na dostawy w ramach całej sumy wymienionej w Artykułach I i II, będzie nadzorować przebieg dokonywania zamówień i dostaw oraz przedkładać obydwu Rządom sprawozdania z przebiegu wykonywania planu inwestycyjnego.

Statut tej Komisji jest dołączony do niniejszego Układu jako załącznik Nr 4b i stanowi jego nieodłączną część.

Artykuł  V

Kontrakty na dostawy będą zawierane bezpośrednio między nabywcami a dostawcami, zawsze jednakże w zgodzie z przepisami "ogólnych warunków dostaw inwestycyjnych", które to warunki są dołączone do niniejszego układu jako załącznik Nr 4c i stanowią jego nieodłączną część.

Artykuł  VI

Obydwa Rządy podadzą Komisji Inwestycyjnej, jakie przedsiębiorstwa i instytucje będą uprawnione do zawierania kontraktów na dostawy inwestycyjne.

Artykuł  VII

Płatności przeznaczone na pokrycie czeskosłowackich należności i roszczeń z tytułu kontraktów o dostawy, zawartych zgodnie z niniejszym Układem, będą dokonywane zgodnie z porozumieniem zawartym w dniu dzisiejszym między Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Warszawa, a Zivnostenska Banka, przedsiębiorstwo państwowe, Praha, którym to bankom Układające się Strony powierzyły techniczne wykonywanie płatności.

Rachunek w Zivnostenska Banka, otworzony w celu wymienionym w poprzednim ustępie, będzie zasilany przekazami z rachunku Narodowego Banku Polskiego prowadzonego w koronach czeskosłowackich w Narodni Banka Ceskoslovenska, zgodnie z układem płatniczym między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką.

Gdyby na zasilenie rachunku otworzonego w Zivnostenska Banka w celu powołanym w pierwszym ustępie niniejszego Artykułu nie wystarczyły środki przekazane z rachunku prowadzonego w Narodni Banka Ceskoslovenska - zaopatrzy się Narodowy Bank Polski w korony czeskosłowackie za wolne dewizy lub złoto zgodnie z Artykułem IX Układu Płatniczego lub za zgodą Narodni Banka Ceskoslovenska w inny sposób.

Artykuł  VIII

Polsko-Czeskosłowacka Komisja Finansowa utworzona na podstawie Artykułu V Układu o Współpracy Finansowej będzie nadzorować sprawne wykonanie finansowych postanowień niniejszego Układu i składać o tym sprawozdanie obydwu Rządom zgodnie z Artykułem I Układu o Współpracy Finansowej.

Artykuł  IX

Wszystkie spory, które by wynikły między obydwoma Układającymi się Stronami przy wykonywaniu niniejszego Układu, będą załatwione w sposób ustalony w Artykule IV Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej.

Artykuł  X

Niniejszy Układ wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o współpracy gospodarczej i jest ważny do dnia 30 czerwca 1952 r. Przed upływem powyższego terminu układ nie może być jednostronnie wypowiedziany przez żadną z Wysokich Układających się Stron - może jednak w każdym czasie być zastąpiony nowym układem.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 roku.

ZAŁĄCZNIK Nr 5

UKŁAD PŁATNICZY

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ Płatniczy treści następującej:

Artykuł  I

Regulacja płatności między Polską i Czechosłowacją będzie dokonywana w koronach czeskosłowackich, zgodnie z postanowieniami niniejszego Układu.

Artykuł  II

Postanowienia niniejszego Układu będą miały zastosowanie do płatności z następujących tytułów:

a) dostawa towarów z Polski do Czechosłowacji i z Czechosłowacji do Polski wraz z kosztami ubocznymi, jak: koszty ubezpieczenia, odszkodowań, prowizji, komisowego, przeładunku, składowego, clenia itp.,

b) koszty przeróbki i obrotu uszlachetniającego oraz koszty montażu i reparacji,

c) honoraria, remuneracje, pensje, wynagrodzenia, zapomogi, płace itp.,

d) ochrona praw własności przemysłowej, handlowej i intelektualnej (licencje, patenty, znaki fabryczne, prawa autorskie itp.),

e) rozrachunki kolejowe, pocztowe, telegraficzne, telefoniczne i z innych usług telekomunikacyjnych,

f) frachty rzeczne, odnoszące się do transportów na statkach polskich lub czeskosłowackich,

g) wzajemne rozrachunki z komunikacji lotniczej,

h) ruch turystyczny i ruch podróżnych,

i) utrzymanie placówek dyplomatycznych i konsularnych oraz przedstawicielstw handlowych,

j) wszelkie inne płatności, po wzajemnym porozumieniu między kompetentnymi władzami obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  III

Postanowienia niniejszego Układu dotyczą płatności za towary pochodzenia polskiego i czeskosłowackiego w rozumieniu przepisów ustawowych, obowiązujących na terytorium danego Państwa.

Postanowienia niniejszego Układu nie odnoszą się wszakże do towarów pochodzenia polskiego lub czeskosłowackiego przewożonych tranzytem przez terytorium drugiego Państwa, z przeznaczeniem jednakże dla kraju trzeciego, ani też do płatności za szkody, które by dotknęły wspomniane towary.

Artykuł  IV

Kompetentne władze obu Państw będą udzielały potrzebnych zezwoleń na dokonywanie płatności, wyszczególnionych w Artykule II niniejszego Układu, zgodnie z obowiązującymi na ich terytoriach przepisami dewizowymi.

Artykuł  V

Płatności z Czechosłowacji do Polski będą dokonywane na dobro rachunku "Narodowy Bank Polski", prowadzonego w koronach czeskosłowackich przez instytucję Narodni Banka Ceskoslovenska.

Artykuł  VI

Płatności z Polski do Czechosłowacji będą dokonywane na dobro rachunku "Narodni Banka Ceskoslovenska", prowadzonego przez Narodowy Bank Polski również w koronach czeskosłowackich.

Artykuł  VII

Rachunki wymienione w Artykułach V i VI będą nieoprocentowane i wolne od kosztów dla obu banków emisyjnych.

Artykuł  VIII

Wpłaty i wypłaty na rachunki wymienione w Artykułach V i VI, wynikające z zobowiązań w innej walucie aniżeli korony czeskosłowackie, będą przeliczane podług średniego kursu odnośnej dewizy w Pradze w dniu poprzedzającym wpłatę lub wypłatę.

Artykuł  IX

Dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania rachunków wymienionych w Artykułach V i VI, Narodni Banka Ceskoslovenska będzie wykonywał polecenia wypłat Narodowego Banku Polskiego do wysokości czterystu milionów koron czeskosłowackich ponad posiadane pokrycie.

Zapotrzebowanie na korony czeskosłowackie, przekraczające wspomnianą sumę, zostanie pokryte przez Narodowy Bank Polski w drodze odstąpienia wolnych dewiz lub złota instytucji Narodni Banka Ceskoslovenska. Rodzaj dewiz uzgodnią obydwa banki emisyjne.

Artykuł  X

Pozostałość na dobro Narodowego Banku Polskiego na rachunku w instytucji Narodni Banka Ceskoslovenska, przekraczająca sumę czterystu milionów koron czeskosłowackich, jest wymienialna na żądanie Narodowego Banku Polskiego na wolne dewizy lub złoto. Rodzaj dewiz uzgodnią obydwa banki emisyjne.

Artykuł  XI

Suma wymieniona w Artykułach IX i X może być zmieniona przez Polsko-Czeskosłowacką Komisję Finansową, o której mowa w Artykule XV niniejszego Układu, a która będzie utworzona na podstawie postanowień Artykułu V Układu o współpracy finansowej (załącznik Nr 7).

Artykuł  XII

Oprócz rachunków wymienionych w Artykułach V i VI oba banki emisyjne będą mogły otwierać specjalne rachunki, jeżeli to będzie wspólnie uznane za celowe.

Ponadto obydwa banki emisyjne uzgodnią ze sobą technikę należytego wykonywania niniejszego Układu i uregulują sprawy związane z rozliczeniami z okresu poprzedzającego podpisanie niniejszego Układu.

Artykuł  XIII

Transakcje kompensacyjne będą dopuszczone wyłącznie za uprzednią zgodą kompetentnych Władz obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  XIV

Jeżeli w okresie ważności niniejszego Układu Rzeczpospolita Polska ustali parytet swojej jednostki monetarnej, mogą obie Wysokie Układające się Strony, za obustronnym porozumieniem, dostosować postanowienia niniejszego Układu do nowej sytuacji.

Artykuł  XV

Funkcjonowanie niniejszego Układu będzie nadzorowane przez Polsko-Czeskosłowacką Komisję Finansową.

Artykuł  XVI

Pozostałość, ustalona na dobro jednej z Wysokich Układających się Stron w dniu wygaśnięcia niniejszego Układu, będzie wyrównana w wolnych dewizach, na które się zgodzą obydwa banki emisyjne, lub w złocie. Przeliczenie pozostałości nastąpi po średnim oficjalnym kursie odnośnej dewizy w Pradze w dniu likwidacji tej pozostałości.

Artykuł  XVII

Układ niniejszy wejdzie w życie w dniu podpisania i jest ważny na przeciąg lat pięciu. Układ będzie przedłużany zawsze o dalszy rok, jeżeli nie zostanie wymówiony przez jedną z Wysokich Układających się Stron na sześć miesięcy przed upływem ustalonego okresu pięcioletniego, ewentualnie przed upływem dalszych jednorocznych okresów.

Artykuł  XVIII

Sporządzono w Pradze, dnia 4 lipca 1947 roku w języku polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty są autentyczne.

ZAŁĄCZNIK Nr 6

UKŁAD KOMUNIKACYJNY 

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i kierowane chęcią zapewnienia sobie nawzajem jak najdogodniejszych warunków w dziedzinie komunikacji kolejowej, morskiej, wodnej śródlądowej, drogowej, lotniczej, pocztowej, telekomunikacyjnej oraz kombinowanej, w pracy portów oraz przedsiębiorstw komunikacyjnych, jak również chęcią podtrzymania stałej współpracy w powyższych dziedzinach, obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ Komunikacyjny treści następującej:

Rozdział  A

Polsko-Czeskosłowacka Komisja Komunikacyjna.

Artykuł  I

1. Stosownie do art. III Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej ustanawia się Polsko-Czeskosłowacką Komisję Komunikacyjną dla zapewnienia i pogłębienia współpracy obu Państw w dziedzinie komunikacji kolejowej, drogowej, wodnej śródlądowej, morskiej, lotniczej, pocztowej, telekomunikacyjnej, pracy portów i przedsiębiorstw komunikacyjnych.

2. Polsko-Czeskosłowacka Komiska Komunikacyjna działać będzie na podstawie Statutu, stanowiącego załącznik (Nr 6a) do niniejszego Układu, a w szczególności wykonywać będzie czynności wyznaczone jej postanowieniami niniejszego Układu.

Rozdział  B

Tranzyt, przewozy i taryfy.

Artykuł  II

1. We wszystkich kwestiach, odnoszących się do komunikacji kolejowych, Wysokie Układające się Strony będą stosowały we wzajemnych stosunkach postanowienia Konwencji Międzynarodowej o przewozie osób i bagażów kolejami żelaznymi (K.M.O.) oraz Konwencji Międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (K.M.T.), podpisanych w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r., ewentualnie postanowienia innych Konwencji międzynarodowych, które by mogły wyżej wymienione zastąpić, a do których obie Układające się Strony przystąpią.

Odchylenia od Konwencji wyżej wspomnianych, jakie w powojennych warunkach zostały i będą umówione dla międzynarodowych komunikacji na kontynencie europejskim, mają również zastosowanie.

Odchylenia konieczne dla komunikacji kolejowej tylko między obu Wysokimi Układającymi się Stronami zostaną ustalone przez porozumienie obu Układających się Stron lub ich zarządów kolejowych.

2. We wszystkich kwestiach, odnoszących się do komunikacji wodnej śródlądowej i morskiej, drogowej, powietrznej, pocztowej oraz telekomunikacyjnej, będą obie Wysokie Układające się Strony stosowały we wzajemnych stosunkach każdocześnie obowiązujące dwu- i wielostronne konwencje międzynarodowe, do których obie Układające się Strony przystąpiły lub przystąpią w przyszłości.

3. Ponadto w międzynarodowej komunikacji tranzytowej będą stosowane postanowienia Konwencji i Statutu o Wolność Tranzytu, podpisanej w Barcelonie dnia 20 kwietnia 1921 roku.

Artykuł  III

Właściwe zainteresowane zarządy komunikacyjne obu Wysokich Układających się Stron ułożą taryfy bezpośrednie dla możliwie największej ilości towarów i relacji w komunikacji wzajemnej tranzytowej zarówno wyłącznie kolejami żelaznymi, jak i kombinowanej.

Artykuł  IV

1. W celu usprawnienia tranzytowego przewozu wszelkich towarów obie Wysokie Układające się Strony poczynią starania, aby zostały zawarte możliwie szybko potrzebne umowy o bezpośrednich taryfach i będą uczestniczyły w taryfach bezpośrednich z innymi państwami w tranzycie przez Polskę lub Czechosłowację oraz pomiędzy innymi państwami tranzytem przez Polskę i Czechosłowację.

2. Obie Wysokie Układające się Strony dołożą wszelkich starań, by taryfy bezpośrednie kolejowe względnie kolejowo-rzeczne pomiędzy Polską i państwami naddunajskimi oraz pomiędzy Czechosłowacją a państwami skandynawskimi i Związkiem Sowieckich Socjalistycznych Republik tranzytem przez Polskę weszły w życie w terminie najrychlejszym.

3. Zarządy kolejowe obu Wysokich Układających się Stron przystąpią bezzwłocznie po podpisaniu niniejszego Układu do opracowania bezpośrednich taryf towarowych polsko-czeskosłowackich celem wprowadzenia ich w życie możliwie w trzy miesiące od daty niniejszego Układu.

Artykuł  V

Przy przewozie osób, bagażów i przesyłek ekspresowych nie będzie się czyniło - przy spełnianiu tych samych warunków - w zakresie odprawy, przewozu, stosowania stawek, publicznych opłat oraz danin, związanych z tym przewozem, żadnej różnicy między obywatelami obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  VI

1. Towary, nadane do przewozu między terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron a terytorium drugiej Układającej się Strony albo terytorium państwa trzeciego i towary tranzytem przewożone przez terytorium jednej z Układających się Stron do terytorium drugiej Układającej się Strony, przy spełnianiu tych samych warunków, będą traktowane na terytorium Układającej się Strony tranzytującej lub importującej tak samo, jak towary tego samego rodzaju nadane na jej własnym terytorium, a przewożone w tym samym kierunku i na tym samym przebiegu, w zakresie odprawy, przewozu, obliczenia przewoźnego według taryf wewnętrznych (lokalnych albo związkowych) oraz opłat i danin publicznych, związanych z tym przewozem.

2. Obie Wysokie Układające się Strony zgadzają się jednak, że przy przewozach wyżej wymienionych, obejmujących towary tego samego rodzaju, są dopuszczalne następujące warunki stosowania taryf przewozowych, zniżek lub innych udogodnień:

a) warunek nadania do przewozu w określonym czasie pewnej minimalnej lub maksymalnej ilości towaru,

b) warunek jednoczesnego nadania do przewozu towaru w ilości potrzebnej do utworzenia całego pociągu lub przynajmniej określonej grupy wagonów,

c) warunek jednoczesnego nadania do przewozu ilości potrzebnej do załadowania całego statku,

d) warunek spożycia lub zużycia wewnętrznego,

e) warunek poprzedniego lub dalszego przewozu drogą wodną lub powietrzną.

Każdy inny warunek, uniemożliwiający korzystanie z wewnętrznych taryf ulgowych, winien być uważany za nieistniejący odnośnie przewozów wyżej wymienionych.

Artykuł  VII

Postanowienia Art. V i VI nie dotyczą zniżek przyznawanych:

a) przy przewozie pracowników publicznych, pracowników przedsiębiorstw przewozowych i państwowych, osób wojskowych, przy przewozie kupców podróżujących, a także osób, będących członkami rodzin wyżej wymienionych, oraz przy przewozie bagażów tychże osób;

b) przy przewozie kufrów z próbkami lub wzorami;

c) przy przewozie przesyłek dla potrzeb przedsiębiorstw komunikacyjnych, albo publicznej administracji cywilnej i wojskowej;

d) dla celów dobroczynności, wystaw krajowych i zagranicznych, oświaty publicznej oraz w wypadkach klęsk powszechnych.

Artykuł  VIII

Przy układaniu taryf bezpośrednich będą obowiązywały następujące zasady:

1) Przy przewozie towarów, nadanych do przewozu na terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron do terytorium drugiej Układającej się Strony, będą stawki taryf wewnętrznych kolei obydwu Stron obniżone o połowę opłaty manipulacyjnej (stacyjnej).

2) Przy przewozie towarów nadanych do przewozu na terytorium jednej z Wysokich Układających się Stron tranzytem przez terytorium drugiej Wysokiej Układającej się Strony do państwa trzeciego lub w kierunku przeciwnym - będą stawki taryf wewnętrznych kolei tranzytujących obniżone o całą opłatę manipulacyjną (stacyjną), a stawki kolei Strony przywożącej względnie wywożącej - o pół opłaty manipulacyjnej (stacyjnej).

3) Jeżeli zajdzie uzasadniona potrzeba, zostaną ustanowione specjalne stawki taryfowe. Stawki takie, opracowane przy zachowaniu zasad gospodarczo uzasadnionej kalkulacji, będą miały na celu pozyskanie dla dróg przewozowych obu Wysokich Układających się Stron możliwie największej ilości przewozów.

4) Zarządy komunikacyjne obu Wysokich Układających się Stron zobowiązują się nie obniżać swych opłat manipulacyjnych (stacyjnych) bez jednoczesnego obniżenia dotyczących baremów.

Artykuł  IX

1. Zarządy komunikacyjne obu Wysokich Układających się Stron zapewnią sobie nawzajem w komunikacji wzajemnej i tranzytowej dogodne połączenia swoimi środkami komunikacyjnymi. Będą się starały również uprościć i przyśpieszyć wykonywanie formalności przewozowych oraz będą się troszczyć o zapewnienie szybkiego i regularnego przewozu zarówno osób, jak i towaru.

2. Również będą się starały, aby komunikacja wzajemna i tranzytowa odbywała się bez opóźnień i aby środki przewozowe były eksploatowane w sposób najkorzystniejszy dla gospodarki obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  X

Obie Wysokie Układające się Strony zgadzają się na zawarcie jak najrychlej umowy, mającej na celu ustalenie warunków dla przewozu pewnych przedmiotów, wyłączonych od przewozu kolejami żelaznymi, lub ustalenie warunków dogodniejszych dla przedmiotów, przyjmowanych pod pewnymi warunkami, w myśl art. 4 § 2 Konwencji Międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi z dnia 23 listopada 1933 roku.

Artykuł  XI

Oba zarządy kolejowe będą ustalały ilość tras i odpowiednie rozkłady jazdy przez najdogodniejsze przejścia graniczne celem przeprowadzenia możliwie najdogodniejszą drogą przewozów wzajemnych i tranzytowych, interesujących obydwie Wysokie Układające się Strony.

Artykuł  XII

Oba zarządy kolejowe i wodne przystąpią niezwłocznie do zawarcia potrzebnych układów dla jak najszybszego uruchomienia interesujących obie Wysokie Układające się Strony przewozów towarowych drogą wodną lub drogą kombinowaną kolejowo-wodną.

Artykuł  XIII

Obie Wysokie Układające się Strony zgodnie ustalają, że również w odniesieniu do przewozu osób, interesującego oba Państwa, właściwe zarządy komunikacyjne obu Układających się Stron, a przede wszystkim kolejowe i lotnicze, dołożą wszelkich starań, by przewozy takie usprawnić w sposób podobny, jak to wyżej określono dla przewozu towarów.

Artykuł  XIV

1. Rozrachunki finansowe z tytułu stosunków komunikacyjnych będą dostosowane do zasad, ustalonych w układach finansowych polsko-czeskosłowackich.

2. Co się tyczy rozrachunków z tytułu stosunków komunikacyjnych z państwami trzecimi, o ile stosunki te łączą się z tranzytem przez jedną z Wysokich Układających się Stron, to uwzględniane będą umowy rozrachunkowe zawarte przez wszystkie zainteresowane państwa.

Artykuł  XV

1. Polsko-Czeskosłowacka Komisja Komunikacyjna będzie opracowywała na każde półrocze program przewozów tranzytowych pomiędzy polskimi portami a Czechosłowacją oraz pomiędzy Związkiem Sowieckich Socjalistycznych Republik a Czechosłowacją. Program ten będzie ustalał ilościowo rozmiary przewozów i poszczególne rodzaje towarów, przewidując właściwy stosunek pomiędzy towarami masowymi w rodzaju rud, pirytów itp. a cennymi surowcami zamorskimi, specjalnie w rodzaju bawełny oraz wyrobami przemysłowymi. Program ten będzie uwzględniał z jednej strony strukturę czeskosłowackiego handlu zagranicznego, z drugiej zaś strony zdolność przeładunkową polskich portów morskich, stan ich połączeń żeglugowych oraz zdolność przepustkową polskich kolei i dróg wodnych.

2. Analogicznie według zasad, jak postanowiono w ustępie 1, będzie Komisja opracowywała program przewozów tranzytowych pomiędzy Polską a czeskosłowackimi portami śródlądowymi oraz pomiędzy Polską a państwami trzecimi w tranzycie przez Czechosłowację, przewidując właściwy stosunek pomiędzy towarami masowymi, jak węgiel, koks itp. a innymi towarami.

3. Programy powyższe będą miały na celu w możliwie szerokim zakresie przy zachowaniu zasad gospodarczo uzasadnionej kalkulacji uzyskanie jak największej ilości przewozów przez polskie porty morskie oraz przez czeskosłowackie porty śródlądowe na Dunaju. Jeżeli przy opracowywaniu tych programów okaże się, że rzeczywisty stan przewozów temu nie odpowiada, Komisja zwróci na to uwagę innym zainteresowanym Komisjom polsko-czeskosłowackim ewentualnie Polsko-Czeskosłowackiej Radzie Współpracy Gospodarczej.

4. Programy powyższe przewidywać będą ponadto skuteczne środki, jakie będą zastosowane przez obie Wysokie Układające się Strony dla ich ścisłego zrealizowania, a między innymi rozmiary pomocy wagonowej, niezbędnej dla przeprowadzenia wyżej wymienionych tranzytów.

5. W razie trudności ułożenia programu lub jego realizowania na terenie Polsko-Czeskosłowackiej Komisji Komunikacyjnej sprawa zostanie przekazana na życzenie jednej z sekcji Komisji - Polsko-Czeskosłowackiej Radzie Współpracy Gospodarczej do postępowania zgodnego z jej Statutem.

Rozdział  C

Porty morskie.

Artykuł  XVI

1. Przy korzystaniu z portów morskich względnie z wydzielonych stref portowych, znajdujących się na terytorium Wysokich Układających się Stron albo posiadanych przez nie na terytorium trzecich państw, - o ile umowy z owymi państwami na to pozwalają - przedsiębiorstwa żeglugi morskiej obu Układających się Stron obowiązywać będą w pierwszym rzędzie postanowienia niniejszego Układu.

2. Poza tym będą stosowane postanowienia każdocześnie obowiązujących umów międzynarodowych w sprawach z Układem powyższym związanych, do których obie Wysokie Układające się Strony przystąpiły względnie w przyszłości przystąpią, dalej postanowienia umów między Układającymi się Stronami w sprawach o tymże charakterze, w końcu ustawy każdego z Układających się Państw na jego terytorium, jeżeli Układ powyższy nie stanowi inaczej.

Artykuł  XVII

1. Przy korzystaniu z wszelkich urządzeń portów morskich i obsługi portowej każda z Wysokich Układających się Stron zapewnia przedsiębiorstwom żeglugi morskiej, ich pracownikom, statkom i ładunkom drugiej Układającej się Strony, jak najdogodniejsze warunki udzielone innym, a w każdym razie to samo obchodzenie się jak z krajowymi przedsiębiorstwami żeglugi morskiej, ich pracownikami, statkami i ładunkami.

2. Postanowienia poprzedniego ustępu dotyczą również wszelkich opłat pobieranych w portach obu Wysokich Układających się Stron. Opłaty pobierane będą jedynie za istotne użycie portu, jego urządzeń oraz obsługi portowej.

3. Obie Wysokie Układające się Strony są zgodne, że jeżeli będzie to potrzebne dla zwiększenia obrotów towarowych w portach albo z innych ważnych powodów, mogą być - przy zachowaniu uzasadnionej gospodarczo kalkulacji - wprowadzone specjalne stawki opłat przeładunkowych i składowych oraz warunki wolnego składowania w portach morskich. Te stawki, opłaty i warunki wolnego składowania mogą być zróżnicowane w zależności od ilości i rodzaju ładunków oraz pory roku.

Artykuł  XVIII

1. Rzeczpospolita Polska zezwala na korzystanie przez Republikę Czeskosłowacką z portów morskich w Szczecinie i Gdyni-Gdańsku, jako baz żeglugowo-technicznych dla czeskosłowackich handlowych statków morskich.

2. W tym celu, przez właściwe zarządzenia władz portowych, będą czeskosłowackim przedsiębiorstwom żeglugi morskiej względnie czeskosłowackim handlowym statkom morskim w jak najszerszym zakresie:

a) zapewnione dogodne miejsca dla cumowania, zakotwiczenia oraz dla magazynowania przedmiotów potrzebnych dla ich ruchu i utrzymania,

b) udzielone wszelkie konieczne środki dla ich ruchu, jak zapewnienie zaopatrywania w materiały pędne, smary, wyposażenie statkowe, żywność, wodę do picia i do innego użytku itp.

c) zapewnione wszelkie udogodnienia, jak możność użycia stoczni, przeprowadzenia wszelkiego rodzaju napraw, klasyfikacji, wyposażenia, łączności telekomunikacyjnej itp.

3. Korzystanie z baz morskich według postanowień poprzednich ustępów odbywać się będzie w warunkach najdogodniejszych dla potrzeb Republiki Czeskosłowackiej, co najmniej w warunkach zwykłych dla ruchu polskich handlowych statków morskich.

4. Szczegóły zapewnienia baz morskich zostaną ustanowione w osobnej umowie, którą zawrą właściwe zarządy portów z czeskosłowackimi urzędami lub czeskosłowackimi przedsiębiorstwami żeglugi morskiej.

Artykuł  XIX

1. Instytucja, którą wyznaczy Rząd Polski, wydzierżawi instytucjom, które Rząd Czeskosłowacki wyznaczy, części wolnego obszaru celnego w porcie w Szczecinie. Położenie i rozmiary tych wydzierżawionych części wolnego obszaru celnego portu będą dostosowane do potrzeb i zakresu częstotliwości czeskosłowackiego obrotu towarowego przez port szczeciński oraz do ogólnych planów budowy i eksploatacji tego portu. Termin dzierżawy będzie co najmniej trzydziestoletni.

Wydzierżawione części portu będą obejmowały znajdujące się tam obecnie urządzenia portowe jak nabrzeża, tory kolejowe, składy, budynki itp. Jeżeli urządzenia te będą wymagały remontu lub dalszych inwestycyj, aby mogły być w pełni wykorzystane przez dzierżawcę, będzie on wykonywał naprawy i inwestycje potrzebne do użytkowania wydzierżawionego terenu, w sposób zgodny z racjonalną gospodarką portową oraz dostosowany do ogólnych planów budowy i rozbudowy portu.

2. W ciągu najdalej sześciu miesięcy od wejścia w życie niniejszego Układu, pod warunkiem dostarczenia potrzebnych podkładów technicznych, zawarta zostanie między zarządem portu w Szczecinie a instytucjami wskazanymi przez Rząd Czeskosłowacki umowa ramowa, w której ustalone zostanie, na jakich warunkach i jakie tereny w poszczególnych okresach czasu będą Stronie Czeskosłowackiej wydzierżawione.

Przekazanie pierwszego wydzierżawionego terenu nastąpi najdalej w ciągu sześciu miesięcy od zawarcia umowy ramowej. Poszczególne umowy dzierżawne zawierać będą plany inwestycji, które na danym terenie mają być przez dzierżawcę wykonane, oraz przewidywać terminy przystąpienia do robót i ich ukończenia.

Terminy zawierania umów mogą być zmienione za zgodą Polsko-Czeskosłowackiej Komisji Komunikacyjnej.

3. Do czasu zakończenia robót na pierwszych oddanych terenach dzierżawca czeskosłowacki będzie mógł - o ile zajdzie ku temu potrzeba - korzystać z terenów i magazynów oraz urządzeń w innej części portu szczecińskiego zdatnych do użytku, przy czym będzie mu zastrzeżona możność korzystania z tych terenów zastępczych i urządzeń na warunkach wolnocłowych.

4. W specjalnych umowach przedsiębiorstwa, wskazane przez Rząd Czeskosłowacki, mogą być dopuszczone jako udziałowcy do polskich przedsiębiorstw przemysłowych, jak stocznie, elewatory, chłodnie itp., znajdujących się na terenie wolnego obszaru celnego w porcie w Szczecinie.

5. Dążąc do najszybszego i pełnego uruchomienia portu w Szczecinie, a zwłaszcza do wykończenia i uzupełnienia istniejących już tam inwestycji, obie Wysokie Układające się Strony spowodują zawarcie szczegółowych umów między zarządem portu szczecińskiego a odpowiednimi przedsiębiorstwami czeskosłowackimi o dostawę urządzeń przeładunkowych komunikacyjnych oraz innego wyposażenia portowego.

6. Obie Wysokie Układające się Strony zgadzają się, aby Polsko-Czeskosłowacka Komisja Komunikacyjna czuwała nad wykonaniem niniejszego artykułu w terminach i w sposób w nim przewidziany. Komisja ta rozpatrywać będzie również wszelkie sprawy związane z użytkowaniem morskich portów polskich przez przedsiębiorstwa czeskosłowackie żeglugi morskiej.

Artykuł  XX

Każda z Wysokich Układających się Stron zapewni drugiej Stronie lub przedsiębiorstwom przez nią wskazanym w polskich portach morskich względnie w czeskosłowackich portach na Dunaju przeładunek towarów w ilościach ustalanych na podstawie art. XV, jak również w razie potrzeby możliwość przejściowego składowania tych towarów.

Artykuł  XXI

1. Czeskosłowackie instytucje, o których mowa w art. XIX, uprawnione będą do wyłącznego korzystania w morskich portach polskich z wydzierżawionych i ściśle ograniczonych powierzchni wodnych, przylegających do portowych przestrzeni lub składów im wydzierżawionych. Powyższe uprawnienia są ważne również dla statków innych przedsiębiorstw, o ile służą one interesom Republiki Czeskosłowackiej.

Zarząd portu ma prawo - w razie potrzeby - o ile nabrzeża wydzierżawione powyższym czeskosłowackim instytucjom nie będą czasowo wykorzystywane, dysponować nimi do ogólnych potrzeb portu po porozumieniu się z dzierżawcami. W tym wypadku mogą być stosowane opłaty pobierane przez zarząd portu.

2. W razie potrzeby, czeskosłowackie przedsiębiorstwa żeglugi morskiej będą mogły zająć - za opłatą na zasadach ogólnych - powierzchnię wodną w większym zakresie aniżeli wyżej omówiono, za zgodą zarządu portu, który winien uwzględniać w największej mierze czeskosłowackie potrzeby ruchu.

3. Zarząd portu utrzymywać będzie stale na swój koszt na wydzierżawionych przestrzeniach wodnych i w dojeździe do nich konieczne warunki żeglowności.

Artykuł  XXII

Gdyby wydzierżawione tereny, składy z przynależnymi urządzeniami lub poszczególne urządzenia, nie wystarczyły do przyjęcia i odprawy czeskosłowackiego obrotu, zarząd portu, na podstawie zgłoszenia, poczyni starania o zabezpieczenie przeładunku i składowania towarów na innych odpowiednich terenach portu w Szczecinie lub w innych morskich portach polskich, do ilości ustalonej na podstawie art. XV, a również w większej ilości, o ile na to pozwolą możliwości przeładunkowe i gospodarcze polskich portów morskich.

Artykuł  XXIII

1. Czeskosłowackie instytucje wymienione w art. XIX, uprawnione są do budowania i utrzymywania na przestrzeniach wydzierżawionych w polskich portach morskich budynków i wszelkich urządzeń potrzebnych dla przeładunku i normalnej ich działalności, z zastrzeżeniem zatwierdzenia planu przez zarząd portu oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi.

2. Budowle i urządzenia, wymienione w poprzednim ustępie, pozostaną przez cały czas trwania odnośnej umowy dzierżawnej nieograniczoną własnością czeskosłowackich instytucji, wymienionych w art. XIX. Instytucje te mogą je każdego czasu usunąć, o ile umowa dzierżawna nie postanowi inaczej. Umowa dzierżawna ureguluje również prawo własności budowli i urządzeń po jej wygaśnięciu.

3. Dla budowy i utrzymywania budynków i wszelkich urządzeń na wolnym obszarze celnym portu, zezwolonym będzie dowóz materiałów, narzędzi, instrumentów i innych urządzeń bez pobierania ceł i podatków; o szczegółach porozumieją się odnośne urzędy obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  XXIV

1. Czeskosłowackie instytucje, wymienione w art. XIX, uprawnione będą do użytkowania wydzierżawionych przestrzeni i używania wydzierżawionych urządzeń samodzielnie i według swych potrzeb. W szczególności upoważnione będą, w związku z przeładunkiem i magazynowaniem towarów, przeprowadzać wszelkie czynności stosownie do zwyczajów handlowych, zgodnie z przepisami obowiązującymi dla odnośnego portu lub jego części.

2. Czeskosłowackie instytucje, wymienione w art. XIX, uprawnione będą do wyznaczania i pobierania, według swego uznania, opłat za używanie przez osoby trzecie przestrzeni i urządzeń, jak również za wykonywanie czynności dopuszczalnych według postanowienia poprzedniego ustępu.

3. Napisy i ogłoszenia czeskosłowackich instytucji, wymienionych w art. XIX, które nie dotyczą ich obrotu wewnętrznego, będą sporządzane w językach urzędowych obu Wysokich Układających się Stron.

Artykuł  XXV

W wypadkach, gdy płace robotników portowych będą uregulowane ogólnie obowiązującymi przepisami taryfowymi lub umowami zbiorowymi, to płace te będą stosowane również przez instytucje czeskosłowackie wymienione w art. XIX.

Artykuł  XXVI

O ile Rząd Polski zażąda prawa użytkowania wolnych stref w morskich portach państw trzecich, które Czechosłowacja posiada lub posiadać będzie, to w drodze odpowiednich umów polskim przedsiębiorstwom żeglugi morskiej przyznane będą w tych wolnych strefach uprawnienia analogiczne do udzielonych z mocy niniejszego Układu instytucjom czeskosłowackim, wymienionym w art. XIX, w portach polskich - jeżeli umowy z tymi trzecimi państwami na to pozwalają.

Rozdział  D

Żegluga morska.

Artykuł  XXVII

Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się zapewnić przedsiębiorstwom żeglugi morskiej drugiej Strony w portach morskich, pozostających pod jej zwierzchnictwem lub władzą, lub w strefach morskich portowych wydzielonych im na terytorium państw trzecich - o ile umowy z tymi państwami na to pozwalają - traktowanie na równi ze swoimi własnymi przedsiębiorstwami żeglugi morskiej w zakresie wolnego dostępu do portów, ich użycia i pełnego korzystania z udogodnień, udzielonych przedsiębiorstwom żeglugi morskiej, czynnościom handlowym statków, ich załogom, ładunkom i pasażerom, ułatwienia w załadowaniu i wyładowaniu, jak również we wszelkiego rodzaju podatkach i opłatach pobieranych przez Rząd, władze publiczne, koncesjonariuszy, wszelkiego rodzaju zakłady lub też w ich imieniu.

Artykuł  XXVIII

1. Obie Wysokie Układające się Strony zgadzają się co do tego, że przedsiębiorstwa żeglugi morskiej obu Układających się Stron, przy zachowaniu w pełni swej prawnej i gospodarczej niezawisłości i mając na uwadze specjalne gospodarcze i powszechne zainteresowanie swego Państwa, przewozić będą towary możliwie w naściślejszej współpracy gospodarczej w zakresie i na warunkach ustalić się mających w umowie, którą powyższe przedsiębiorstwa między sobą zawrą; umowa ta nabierze ważności po zatwierdzeniu jej przez Rządy obu Układających się Stron.

2. Przedmiotem współpracy, o której jest mowa w ustępie 1, będą między innymi następujące zagadnienia:

a) ustalenie jednolitych taryf (stawek) i warunków przewozowych,

b) wprowadzanie w porozumieniu z kolejami lub żeglugą śródlądową obu Wysokich Układających się Stron bezpośrednich dokumentów przewozowych,

c) wprowadzanie bezpośrednich taryf przewozowych w kombinowanym przewozie kolej-statek,

d) wzajemna pomoc i współdziałanie w innych wypadkach działalności techniczno-przewozowej, jak np. w zakresie naprawy obiektów pływających, magazynowania ładunków, awarii, telekomunikacji, uzupełniania braków w załogach statków, obsłudze portowej, zaopatrywania w materiały pędne itp.

3. Celem pogłębienia współpracy przedsiębiorstw żeglugi morskiej zwoływać się będzie według potrzeby wspólne posiedzenia ich zarządów.

Artykuł  XXIX

Armatorzy, załadowcy, właściciele i dzierżawcy statków, będący obywatelami jednej z Wysokich Układających się Stron, oraz ich przedstawiciele i agenci, będą korzystali na terytorium drugiej Strony - na tych samych warunkach i płacąc te same opłaty, co jej obywatele - ze wszystkich urządzeń i instalacji portowych oraz ich przynależności, o ile są one przeznaczone do użytku publicznego.

Artykuł  XXX

Żadna z Wysokich Układających się Stron nie będzie stawiać przeszkód w urządzaniu i utrzymywaniu przez przedsiębiorstwa, wymienione w art. XXVIII, na terytorium drugiej Układającej się Strony swoich przedstawicielstw, agencji, filii, instytucji ruchu (np. warsztatów reperacyjnych dla statków) i innych urządzeń niezbędnych dla ich działalności pod warunkiem, że będą się stosowały do przepisów prawnych Państwa, na terytorium którego zostaną utworzone.

Artykuł  XXXI

1. Przedsiębiorstwa, wymienione w art. XXVIII, upoważnione będą do zatrudniania w swych instytucjach na terytorium drugiej Układającej się Strony obywateli obu Układających się Stron oraz - za zgodą odpowiednich urzędów tejże drugiej Układającej się Strony - osób nie będących obywatelami żadnej z Układających się Stron.

2. W sprawach udzielania zezwoleń na pobyt dla pracowników zatrudnionych w instytucjach służbowych i ruchu, wymienionych w art. XXX, obie Układające się Strony będą wzajemnie przychylnie stosowały swoje obowiązujące przepisy.

Artykuł  XXXII

1. O przynależności państwowej statków decydują przepisy Państwa, do którego dany statek należy. Dowodami są tytuły i patenty, znajdujące się na statku, wydane przedsiębiorstwu żeglugi morskiej przez właściwe władze danego Państwa.

2. Uznawane będą w portach morskich i na wodach przybrzeżnych drugiej Układającej się Strony postanowienia krajowego prawodawstwa o wyekwipowaniu, urządzeniu, środkach bezpieczeństwa, cechowaniu i zdolności do żeglugi statków morskich eksploatowanych przez przedsiębiorstwa wymienione w art. XXVIII, o ile nie są sprzeczne z postanowieniami międzynarodowymi.

3. Aż do zawarcia układu o uznaniu świadectw pomiarowych, statki obu Układających się Stron nie będą podlegały w morskich portach drugiej Strony żadnej nowej czynności pomiarowej; wysokość opłat i świadczeń portowych będzie ustalana według świadectw pomiarowych, wydanych przez właściwe władze Państwa, pod którego banderą statki pływają.

Artykuł  XXXIII

1. Pod warunkiem, że wstępują do obszaru celnego jednej z Wysokich Układających się Stron jako środki transportowe w celu przewiezienia towaru lub pasażerów i że opuszczą go znów - czy to z ładunkiem czy bez niego - wszelkiego rodzaju statki morskie będą zwalniane od cła i wszelkich opłat przywozowych i wywozowych, łącznie z ich zwyczajnym ekwipunkiem i inwentarzem na nich się znajdującym, ich domowymi apteczkami, jak również zapasowymi częściami i narzędziami.

2. Od cła oraz opłat przywozowych i wywozowych będą zwalniane materiały pędne, znajdujące się na statkach morskich w ilościach odpowiadających normalnemu zapotrzebowaniu. Również zwalniane będą od cła oraz opłat przywozowych i wywozowych ubrania, obuwie i inne przedmioty osobistego użytku, które wiozą z sobą członkowie załóg statków lub podróżujący z nimi względnie na statku współżyjący członkowie rodzin, do własnego użytku lub z tytułu swego zatrudnienia, albo które w tym celu są im naprzód wysyłane albo za nimi przesyłane, o ile przedmioty te pod względem ilości i jakości odpowiadają potrzebom normalnego zaopatrzenia, również żywność i lekarstwa, które wymienione osoby wiozą ze sobą w ilościach odpowiadających potrzebom podróży, wreszcie wyroby państwowych monopoli w ilościach dopuszczalnych według przepisów Państwa, na którego terytorium wstępują.

3. Przedmioty i materiały znajdujące się na statku morskim muszą być zapisane w inwentarzu danego statku względnie w specjalnym spisie. Inwentarz, jak również powyższy spis, powinien być przedkładany na żądanie urzędom celnym i organom granicznym.

4. Obie Układające się Strony zobowiązują się zapewnić przedsiębiorstwom, wymienionym w art. XXVIII, w ramach obowiązujących przepisów prawnych, wszelkie ułatwienia celem przyśpieszenia czynności i formalności, dotyczących przewozu towarów i pasażerów.

Artykuł  XXXIV

1. Obie Wysokie Układające się Strony zapewniają sobie wzajemnie zwolnienie od cła i od wszelkich opłat materiałów pędnych, smarów, części zapasowych, narzędzi i wszelkich materiałów i przedmiotów, przywożonych przez przedsiębiorstwa żeglugi morskiej jednej z Układających się Stron na terytorium drugiej Układającej się Strony, potrzebnych dla ruchu, naprawy względnie budowy lub wszelkiego rodzaju urządzeń do budowy. Powyższe odnosi się również do instrumentów, narzędzi oraz maszyn potrzebnych dla wymienionych prac, w szczególności do wyposażenia warsztatów okrętowych lub reprezentacyjnych; wszystki to z zastrzeżeniem, iż reparacje, budowa itp. będą dokonywane w wolnym obszarze celnym portu.

2. Przy przywozie przedmiotów, wymienionych w poprzednim ustępie, jak również przy przejściowym magazynowaniu ich, obie Układające się Strony udzielą sobie wszelkich dopuszczalnych ulg, z zastrzeżeniem zorganizowania dozoru w ramach obowiązujących przepisów celnych.

3. Właściwe urzędy obu Układających się Stron porozumią się co do szczegółów ulg celnych, przewidzianych w niniejszym artykule.

Artykuł  XXXV

W zakresie podatków przedsiębiorstwa, wymienione w art. XXVIII, będą traktowane jak przedsiębiorstwa żeglugi morskiej państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  XXXVI

1. Obie Wysokie Układające się Strony są zgodne, że członkowie załóg ich statków morskich będą uprawnieni na podstawie swoich specjalnych dowodów osobistych, wydanych przez właściwe władze, do przekraczania wspólnej granicy w miejscach do tego przeznaczonych i odbywania podróży po ich terytorium do miejsca przeznaczenia. Jednak dla stałego pobytu na terytorium drugiej Układającej się Strony osoby te powinny posiadać zwykłe paszporty.

2. Szczegóły zostaną ustalone w specjalnej umowie, jaka będzie zawarta przez właściwe centralne władze obu Układających się Stron.

Artykuł  XXXVII

Traktowanie statków morskich drugiej Wysokiej Układającej się Strony jak statków morskich krajowych lub statków morskich państwa najbardziej uprzywilejowanego nie rozciąga się na:

a) wykonywanie rybołówstwa na wodach terytorialnych,

b) stosowanie specjalnych przepisów dla rozwoju krajowej marynarki handlowej, budownictwa morskiego i uprawiania żeglugi,

c) bezpośrednie korzyści udzielane przez państwo statkom morskim jego bandery,

d) przywileje przyznane towarzystwom sportu żeglarskiego,

e) wykonywanie służby morskiej w portach, na redach, na plażach, łącznie z pilotażem, holowaniem, ratownictwem i pomocą morską,

f) emigrację i transport emigrantów.

Artykuł  XXXVIII

Postanowienia niniejszego rozdziału nie będą w żadnym razie stosowane do żeglugi kabotażowej między polskimi portami.

Rozdział  E

Żegluga śródlądowa i porty śródlądowe.

Artykuł  XXXIX

1. Osobom prawnym lub fizycznym, wskazanym przez Rząd jednej z Wysokich Układających się Stron, Rząd drugiej Strony udzielać będzie zezwoleń na tworzenie przedsiębiorstw, które dopuszczone będą do uprawiania żeglugi na śródlądowych drogach wodnych tej Strony.

2. Obie Układające się Strony, mając przede wszystkim na uwadze swe własne potrzeby, uzgadniać będą swoje zamierzenia co do wszelkich urządzeń żeglugowych i ilości taboru pływającego użytkowanego przez powyższe przedsiębiorstwa, celem dostosowania, w miarę możności, ogólnej wielkości tonażu na poszczególnych śródlądowych drogach wodnych do przewidywanych ogólnych przewozów na tych drogach.

3. Do przedsiębiorstw, wymienionych w ustępie 1, stosowane będą postanowienia wynikające z brzmienia niniejszego Układu. Poza tym przedsiębiorstwa te posiadać będą takie same uprawnienia i obowiązki, jakie posiadają przedsiębiorstwa żeglugi, należące do obywateli Strony udzielającej koncesji.

4. O ile by jedna z Układających się Stron udzieliła specjalnych udogodnień, ulg lub przywilejów któremukolwiek trzeciemu państwu lub jego przedsiębiorstwom żeglugowym, powyższe udogodnienia, ulgi lub przywileje obowiązywać będą również w odniesieniu do przedsiębiorstw żeglugi, ich organów wykonawczych, pracowników, obiektów pływających i ładunków drugiej Układającej się Strony.

5. W załączniku Nr 6 b) do niniejszego Układu, stanowiącym jego część integralną, podane są zasady koncesji na utworzenie i prowadzenie przedsiębiorstwa żeglugi śródlądowej na drodze wodnej Odry, której Rząd Polski udzieli wyznaczonej przez Rząd Czeskosłowacki instytucji.

Artykuł  XL

1. Pomiędzy przedsiębiorstwami żeglugi każdej z Wysokich Układających się Stron, działającymi na tej samej śródlądowej drodze wodnej, zawarte będą szczegółowe umowy, przewidujące ścisłą współpracę przy zachowaniu ich prawnej i gospodarczej odrębności oraz przy uwzględnianiu ich specjalnych zadań.

2. Przedmiotem współpracy, wskazanej w ustępie 1, będą między innymi następujące zagadnienia:

a) najdalej idące wykorzystanie taboru pływającego,

b) ustalenie jednolitych warunków i jednakowych taryf przewozowych i przeładunkowych,

c) wprowadzenie w porozumieniu z kolejami żelaznymi i przedsiębiorstwami żeglugi obu Układających się Stron bezpośrednich dokumentów oraz kombinowanych taryf przewozowych,

d) wzajemna pomoc i współpraca w innych wypadkach działalności techniczno-przewozowej, jak np. w zakresie naprawy obiektów, magazynowania ładunków, awarii, telekomunikacji, uzupełniania braków w załogach statków i w obsłudze portowej, w zaopatrywaniu w materiały pędne itp.,

e) ustalanie i stosowanie jednolitych warunków pracy oraz wysokości wynagrodzenia, premii itp. swoich pracowników.

3. Celem pogłębienia współpracy przedsiębiorstw żeglugi zwoływać się będzie, według potrzeby, wspólne posiedzenia ich zarządów.

Artykuł  XLI

1. Obie Wysokie Układające się Strony są zgodne, że przedsiębiorstwa żeglugi, wymienione w art. XXXIX, a w szczególności ich organy wykonawcze, pracownicy, obiekty pływające i ładunki traktowane będą na terytorium drugiej Strony równie życzliwie, jak inne krajowe przedsiębiorstwa żeglugi.

2. Przewozy towarów, dokonywane przez przedsiębiorstwa, wymienione w art. XXXIX, będą podlegały jedynie ograniczeniom wypływającym z obowiązujących na danym terytorium przepisów: celnych, policyjnych, wojskowych, zdrowotnych, weterynaryjnych i emigracyjnych i innych przepisów, dotyczących porządku i bezpieczeństwa publicznego, jak również z obowiązujących na danym terytorium przepisów z zakresu polityki handlowej. Stosowanie tych przepisów nie może wykraczać poza zakres konieczności i utrudniać swobodnego uprawiania żeglugi, przy czym ma być przestrzegana zasada równego traktowania wszystkich przedsiębiorstw żeglugi.

Artykuł  XLII

Przedsiębiorstwom, wymienionym w art. XXXIX, nie będą stawiane żadne przeszkody w urządzaniu i utrzymywaniu przez nie instytucji służbowych (np. przedstawicielstw, agencji, filii) i technicznych (np. warsztatów naprawczych dla statków) oraz innych urządzeń potrzebnych dla wykonywania czynności, związanych z normalną żeglugą, pod warunkiem przestrzegania obowiązujących przepisów prawnych.

Artykuł  XLIII

1. Dokumenty statkowe dotyczące konstrukcji, cechowania, wyposażenia, urządzeń bezpieczeństwa i zdolności statków do żeglugi, a także w zakresie dozoru kotłów, wydane przez właściwe władze jednej z Wysokich Układających się Stron, będą uznawane na śródlądowych drogach wodnych i w portach drugiej Układającej się Strony pod warunkiem zgłoszenia tych dokumentów u właściwych władz miejscowych i zaopatrzenia ich w klauzulę ważności. Również przeglądy techniczne tych statków, wykonywane przez władze drugiej Strony, będą uznawane na tych samych zasadach.

2. Świadectwa i patenty żeglarskie, wydane przez właściwe władze jednej z Układających się Stron, będą uznawane na śródlądowych drogach wodnych drugiej Układającej się Strony, pod warunkiem wykazania się osób, ubiegających się o to uznanie, ze znajomości miejscowych przepisów o żegludze, oraz warunków technicznych żeglugi na odnośnych drogach wodnych.

3. Obie Układające się Strony zobowiązują się zapewnić przedsiębiorstwom, wymienionym w art. XXXIX, w związku z uzyskaniem uprawnień przewidzianych w ustępach poprzednich, stosowanie najbardziej korzystnych przepisów.

Artykuł  XLIV

1. Będą zwalniane od cła przywozowego i wywozowego wszelkiego rodzaju obiekty pływające, używane przez przedsiębiorstwa, wymienione w art. XXXIX, wraz z ich normalnym wyposażeniem i znajdującymi się na nich częściami wymiennymi i narzędziami oraz materiałami pędnymi w ilości odpowiadającej potrzebom ruchu. Wymienione wyżej przedmioty, znajdujące się na obiektach pływających, winny być wpisane do odpowiednich ksiąg lub wykazów, które winny być okazywane na żądanie urzędom celnym i organom straży granicznej.

2. Będą również zwalniane od cła przywozowego i wywozowego materiały pędne, smary, części wymienne, narzędzia, obrabiarki i maszyny potrzebne dla ruchu względnie budowy i w ogóle wszelkiego rodzaju przedmioty przywożone dla przedsiębiorstw, wymienionych w art. XXXIX, w celu utrzymania naprawy lub budowy obiektów pływających, urządzeń przeładunkowych i innych, jak również ubrania, żywność i inne artykuły przeznaczone na bieżące potrzeby załóg i ich rodzin, bez prawa jednak odsprzedaży tych przedmiotów i z zastrzeżeniem kontroli przez powołane władze skarbowe. Odpowiednie urzędy, na wniosek Polsko-Czeskosłowackiej Komisji Komunikacyjnej, ustalać będą periodycznie kontyngenty poszczególnych artykułów, korzystających z tego przepisu.

3. Obie Układające się Strony zobowiązują się zapewnić przedsiębiorstwom, wymienionym w art. XXXIX, stosowanie najbardziej korzystnych przepisów celnych przyśpieszenia czynności celnych i formalności, dotyczących transportu przedmiotów wymienionych w ustępach poprzednich.

Artykuł  XLV

Przedsiębiorstwa wymienione w art. XXXIX, opłacać będą podatki i opłaty skarbowe stosownie do obowiązujących przepisów na terenie ich działalności. Sposób opłacania podatków i opłat określony będzie w dokumentach koncesyjnych.

Artykuł  XLVI

1. Obie Wysokie Układające się Strony zezwolą na zatrudnianie na ich terytorium przez przedsiębiorstwa, wymienione w art. XXXIX, obywateli drugiej Układającej się Strony. Udzielane im będą zezwolenia na przekraczanie wspólnej granicy państwowej oraz przebywanie na terytorium drugiej Układającej się Strony w zakresie potrzebnym dla ich zajęć służbowych.

2. Również dla rodzin pracowników, zatrudnionych na terytorium drugiej Strony, udzielane będą zezwolenia na pobyt.

3. Zastrzeżona zostaje możliwość odmówienia tych zezwoleń w indywidualnych przypadkach na zasadach ogólnie obowiązujących przepisów.

Artykuł  XLVII

1. Strona Polska wydzierżawi przedsiębiorstwom, wymienionym w art. XXXIX, mając na uwadze potrzeby tych przedsiębiorstw oraz zakres współpracy, przewidzianej w art. XL, o ile Strona Czeskosłowacka tego zażąda, tereny względnie miejsca odpowiednie w portach lub przystaniach na Odrze, włączając port rzeczny w Szczecinie, w zakresie, jaki będzie potrzebny dla przeładunku i składowania towarów i zaopatrzenia statków w przedmioty niezbędne dla ruchu, oraz stocznie i warsztaty na Odrze lub tereny potrzebne do ich urządzenia.

2. Strona Czeskosłowacka wydzierżawi przedsiębiorstwom wymienionym w art. XXXIX, mając na uwadze potrzeby tych przedsiębiorstw oraz zakres współpracy, przewidzianej w art. XL, o ile Strona Polska tego zażąda - części portów w Bratislavie i Komarnie z przynależnymi urządzeniami.

3. Dokładne określenie obiektów oraz szczegółowe warunki dzierżawy ustalone zostaną w umowach pomiędzy przedsiębiorstwami wymienionymi w art. XXXIX a właściwymi zarządami portów lub dróg wodnych.

Artykuł  XLVIII

W zakresie wznoszenia i użytkowania budowli i urządzeń potrzebnych dla eksploatacji żeglugi śródlądowej na terenach wydzierżawionych zgodnie z art. XLVII obowiązywać będą analogiczne postanowienia artykułów XXI i XXIII ustępy 1 i 2 niniejszego Układu.

Artykuł  XLIX

W wypadku, gdy dojdzie do skutku połączenie systemów śródlądowych dróg wodnych obu Wysokich Układających się Stron, zostanie zawarta nowa umowa, dostosowująca do nowych okoliczności przepisy niniejszego Układu.

Rozdział  F

Budowa śródlądowych dróg wodnych.

Artykuł  L

1. Obie Wysokie Układające się Strony są zgodne co do potrzeby dokonania studiów dotyczących drogi wodnej Odra-Dunaj oraz wiążących się z nią zagadnień technicznych, organizacyjnych i gospodarczych. Opracowane projekty powinny przewidywać taką kolejność prac, aby pierwsze ich etapy dawały bezpośrednie i realne korzyści obu Układającym się Stronom.

2. W tym celu tworzy się Polsko-Czeskosłowacki Komitet Studiów dla spraw drogi wodnej Odra-Dunaj, będący organem Polsko-Czeskosłowackiej Komisji Komunikacyjnej. Statut tego Komitetu stanowi załącznik Nr 6c do niniejszego Układu.

3. Członkowie tego Komitetu, jego rzeczoznawcy i personel techniczny w związku z wykonywaniem powierzonych im czynności, będą korzystali przy przekraczaniu wspólnej granicy obu Układających się Stron z jak największych udogodnień w ramach obowiązujących przepisów.

Artykuł  LI

Wysokie Układające się Strony we wspólnym interesie będą w miarę możności udzielać sobie nawzajem wszelkie pomocy w ulepszaniu i udoskonalaniu swych śródlądowych dróg wodnych i urządzeń z nimi związanych.

Artykuł  LIII

W odniesieniu do drogi wodnej Odra-Dunaj każda Układająca się Strona wybuduje na własnym terytorium zbiorniki wodne, które służyć mają dla polepszenia żeglowności rzeki Odry. Program budowy, sfinansowania i eksploatacji tych zbiorników będzie przygotowany przez Polsko-Czeskosłowacką Komisję Komunikacyjną, z uwzględnieniem wpływu tych prac na zwiększenie sprawności i opłacalności żeglugi i będzie zsynchronizowany z potrzebami żeglugi na Odrze, bez ujmy dla innych dziedzin gospodarki wodnej.

Artykuł  LIII

Za szczególnie ważną część kanału Odra-Dunaj uznają obie Strony jego odcinek od Koźla do Ostrawy i w związku z tym Polsko-Czeskosłowacka Komisja Komunikacyjna przygotowuje wspólne plany techniczne i plan finansowania, zmierzające do wykonania tego odcinka w pierwszym etapie budowy kanału Odra-Dunaj.

Rozdział  G

Postanowienia końcowe

Artykuł  LIV

Gdyby w czasie trwania niniejszego Układu jedna z Wysokich Układających się Stron zażądała rewizji całości lub niektórych postanowień tego Układu, druga Strona obowiązana będzie w ciągu dwóch miesięcy - licząc od dnia złożenia uzasadnionego wniosku o rewizję - przystąpić do rokowań.

Artykuł  LV

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i obowiązywać będzie przez lat pięć z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecia, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 7

UKŁAD

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O WSPÓŁPRACY FINANSOWEJ.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej, obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ o współpracy finansowej treści następującej:

A. Cele współpracy finansowej.

Artykuł  I

Celem polsko-czeskosłowackiej współpracy finansowej jest:

1) nadzorowanie sprawnego wykonywania Układu Płatniczego oraz planu płatności tak z Układu w sprawie dostaw inwestycyjnych, jak i z Układu o wymianie towarów;

2) nawiązywanie kontaktów między bankami, kasami oszczędności i zakładami ubezpieczeniowymi obu Państw w zakresie:

a) ustalenia podstaw współpracy zawodowej,

b) naukowej organizacji pracy,

c) wymiany zdobyczy wiedzy i doświadczeń praktyki zawodowej,

d) szkolenia i wzajemnej wymiany pracowników;

3) wzajemne zapoznawanie się z organizacją i metodami prac wyżej wymienionych instytucji;

4) ustalenie wspólnych zainteresowań tych instytucji i ich koordynacja;

5) wymiana poglądów i uzgadnianie metod postępowania w odniesieniu do zagadnień, dotyczących zagranicznych rynków finansowych, które by mogły interesować oba Państwa, jak również przygotowywanie materiałów i wniosków odnoszących się do tych zagadnień.

B. Środki realizacji.

Artykuł  II

Realizacja wyżej wymienionych celów odbywać się będzie za pośrednictwem Polsko-Czeskosłowackich Komitetów, utworzonych w tym celu przez odnośne Rządy.

Artykuł  III

W pierwszym rzędzie zostaną utworzone następujące Polsko-Czeskosłowackie Komitety:

a) współpracy bankowej,

b) współpracy na polu oszczędności,

c) współpracy ubezpieczeniowej.

W miarę potrzeby mogą być powoływane inne Komitety.

Artykuł  IV

Komitety będą działać zgodnie ze statutami, zatwierdzonymi przez oba Rządy.

Artykuł  V

Dla czuwania nad wykonywaniem niniejszego Układu będzie utworzona Polsko-Czeskosłowacka Komisja Finansowa. Jej organizacja, cel, zakres i forma działania są określone w Statucie, dołączonym do niniejszego Układu i stanowiącym jego część składową (załącznik Nr 7a).

Artykuł  VI

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i obowiązywać będzie przez lat pięć z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecia, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 8

UKŁAD 

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O WSPÓŁPRACY W PRZEMYŚLE.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej, obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ o współpracy w przemyśle treści następującej:

Artykuł  I

Celem współpracy w przemyśle obu Państw jest wzajemna pomoc w dążeniu do urzeczywistnienia pełnego zatrudnienia przemysłu, do jego rozwoju i technicznego postępu, co przemysły obu Państw chcą w miarę swych możliwości przyśpieszyć, celem podniesienia poziomu życia swych obywateli, zwiększenia intensywności życia gospodarczego, a tym samym pogłębienia gospodarczych związków z innymi Państwami.

Przemysłowa współpraca obu Państw będzie się rozwijała stopniowo i organicznie.

Artykuł  II

Środkami do realizacji współpracy przemysłowej są:

1) wzajemne zaznajomienie się z programami produkcyjnymi poszczególnych branż przemysłowych, celem ich wzajemnego dopełnienia i - w razie potrzeby - koordynowania;

2) wspólna odbudowa lub budowa zakładów przemysłowych;

3) zbadanie możliwości, a w poszczególnych wypadkach prowadzenie handlowej współpracy branż przemysłowych obu Państw;

4) badanie możliwości i prowadzenie współpracy na polu:

a) normalizacji i typizacji,

b) prac naukowych i badawczych,

c) naukowej organizacji pracy,

d) szkolenia kadr przemysłowych,

e) modernizacji technicznej, zarówno technologicznej jak i konstrukcyjnej,

f) patentów, licencji i innych zagadnień naukowo-technicznych;

5) inne sposoby współpracy, które w poszczególnych branżach leżałyby we wspólnym interesie przemysłu obu Państw.

Artykuł  III

Realizacja wyżej sprecyzowanego celu współpracy przemysłowej odbywać się będzie w ramach poszczególnych branż przemysłowych; w tym celu powołane zostaną do życia Polsko-Czeskosłowackie Komitety branżowe.

Artykuł  IV

W celu stałego koordynowania prac Komitetów branżowych tworzy się Polsko-Czeskosłowacką Komisję Przemysłową, o której mowa w Artykule 5 Statutu Rady Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej.

Dla wykonywania swych zadań Komisja Przemysłowa wgląda w działalność Komitetów branżowych, rozpatruje i ocenia ich sprawozdania, uzgadnia wiążące się ze sobą prace poszczególnych Komitetów w sprawach, które nie są zastrzeżone innym Komisjom, jak również udziela Komitetom wskazówek ułatwiających ich współpracę oraz rozpatruje kwestie sporne, przedkładane jej przez poszczególne Komitety.

Artykuł  V

Przewodniczącego i członków Komisji Przemysłowej, jak też i Komitetów branżowych mianują i odwołują Rządy obu Państw.

Artykuł  VI

Statut Komisji Przemysłowej stanowi załącznik do niniejszego Układu (załącznik Nr 8a).

Artykuł  VII

Komisja przemysłowa zatwierdzi statuty poszczególnych Komitetów branżowych, jak również ich zmiany, przy czym każdy z tych statutów winien być oparty na zasadach następujących:

1) Komitet branżowy składa się z dwóch sekcji: polskiej i czeskosłowackiej.

2) Przewodniczący i członkowie każdej sekcji są powoływani i odwoływani przez swoje Rządy.

3) Uchwały Komitetu będą powzięte tylko na podstawie stwierdzenia przez przewodniczących obu sekcji zgodności Stron w danej kwestii.

4) Statut Komitetu branżowego może przewidywać tworzenie podkomitetów dla prac na poszczególnych odcinkach danej branży przemysłowej lub też innych organów czasowych lub stałych dla wykonywania specjalnych zadań.

Artykuł  VIII

Pod pojęciem przemysł w sensie tego Układu rozumie się całą produkcję przemysłową i rzemieślniczą.

Artykuł  IX

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i obowiązywać będzie przez lat 5 z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecia, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 9

UKŁAD 

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O WSPÓŁPRACY W ROLNICTWIE, LEŚNICTWIE I WYŻYWIENIU.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką "O zapewnieniu współpracy gospodarczej", obie Wysokie Układające się Strony zawierają "Układ o współpracy w rolnictwie, leśnictwie i wyżywieniu" treści następującej:

Artykuł  I

Celem polsko-czeskosłowackiej współpracy w rolnictwie, leśnictwie i wyżywieniu jest:

1) wzajemne zapoznanie się z przyrodniczymi, społecznymi, gospodarczymi i technicznymi warunkami produkcji rolnej i leśnej oraz wyżywienia, organizacji społeczeństwa rolniczego i życia wsi obu Układających się Państw;

2) wzajemna pomoc w odbudowie i rozwoju rolnictwa, leśnictwa i wyżywienia;

3) nakreślanie wytycznych dla wzajemnej wymiany artykułów rolniczych, leśnych i żywnościowych;

4) wspólne rozpatrywanie możliwości podziału pracy w produkcji niektórych artykułów rolniczych, środków wytwórczości rolniczej i wyrobów przemysłu rolno-spożywczego, jako też organizowanie wspólnej produkcji tych artykułów i środków;

5) konsultacje w przedmiocie postępowania na terenie międzynarodowych organizacji, instytucji i konferencji gospodarczych celem dostosowania wspólnych zamierzeń w zakresie produkcji do potrzeb rynku światowego;

6) rozwój wzajemnych stosunków naukowych i kulturalno-oświatowych w zakresie rolnictwa, leśnictwa i wyżywienia.

Artykuł  II

Dla realizacji celów, określonych w Artykule I, powołuje się Polsko-Czeskosłowacką Komisję Rolniczą, której organizacja, zakres i forma działania ustalone są w Statucie, stanowiącym załącznik Nr 9a do niniejszego Układu i będącym jego integralną częścią.

Zasady, jakimi Komisja Rolnicza ma się kierować w swej pracy, określone są w załączniku Nr 9b, będącym integralną częścią niniejszego Układu.

Artykuł  III

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką "O zapewnieniu współpracy gospodarczej" i obowiązywać będzie przez lat pięć z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecia, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 10

UKŁAD

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O WSPÓŁPRACY NAUKOWO-TECHNICZNEJ.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ o współpracy naukowo-technicznej treści następującej:

Artykuł  I

Celem polsko-czeskosłowackiej współpracy naukowo-technicznej jest:

A. - W dziedzinie współpracy instytutów naukowych i badawczych:

1) zapoznanie instytutów naukowych i badawczych każdej ze Stron z problemami i programem prac, podjętych przez odpowiednie instytuty Strony drugiej,

2) uzgodnienie planów badań naukowych, wprowadzenie w miarę możliwości jednolitych form dokumentacji przy ustalaniu działalności instytutów i powiązanie programu prac z planami gospodarczymi obu Państw,

3) wymiana sił naukowych, doświadczeń i dokumentów,

4) wzajemna konsultacja przed międzynarodowymi zjazdami oraz w razie potrzeby zastępowania na takich zjazdach obu Stron przez delegację jednego z dwu Państw,

5) organizowanie zjazdów instytutów naukowych i badawczych obu Państw,

6) w szczególności dla ułatwienia współpracy instytutów naukowych i badawczych przygotowywanie dla swych Rządów projektów zarządzeń w sprawie:

a) skoordynowania przepisów prawa patentowego,

b) umożliwienia pracownikom naukowo-badawczym każdego z Państw prowadzenia działalności naukowej na terenie drugiego Państwa, zgodnie z posiadanymi przez niego tytułami i uprawnieniami naukowymi,

c) zapewnienia odpowiednich środków pieniężnych dla pomyślnego rozwoju projektowanej naukowej i badawczej współpracy między obu Państwami.

B. - W dziedzinie współpracy w zakresie normalizacji:

ustalanie programu prac w dziedzinie opracowania norm, decydowanie, które normy mają być wspólne dla obu Państw, oraz rozdzielanie prac na odpowiednie sekcje branżowe - w szczególności:

1) wymiana norm, projektów i innych materiałów w tej dziedzinie,

2) ujednolicenie rysunków i wybór uprzywilejowanych pasowań w układzie ISA, stosowanych w obu Państwach.

C. - W dziedzinie naukowej organizacji pracy:

opracowywanie zagadnień, związanych z organizacją pracy wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw i ustawodawstwem pracy, w szczególności związanych z racjonalizacją pracy, z normami pracy ludzkiej oraz z administracją i kalkulacją warsztatową. Zadania te będą realizowane przede wszystkim przez:

1) wymianę fachowej literatury, instrukcji i druków,

2) ustalanie krótko- i długoterminowych programów z podziałem prac na oba Państwa,

3) wzajemne zbliżanie metod organizacji wewnętrznej w zakładach przemysłowych, zwłaszcza w dziedzinie naukowej organizacji, gospodarki materiałem ludzkim, energią, surowcami itp.,

4) ujednolicanie metod prac na terenie każdego z Państw,

5) wymianę pracowników w dziale organizacji oraz odpowiednich doświadczeń,

6) rozwiązywanie zagadnień fachowych na terenie poszczególnych branż aż do organizowania ich bezpośrednich kontaktów włącznie.

D. - W dziedzinie szkolenia pracowników technicznych i gospodarczych:

nawiązywanie współpracy między obydwoma Państwami w zakresie wymiany doświadczeń w szkoleniu pracowników przemysłu i handlu, rolnictwa, budownictwa i komunikacji oraz innych resortów gospodarczych, szkolenia młodzieży, kwalifikowania robotników na majstrów, techników oraz instruktorów różnych dziedzin gospodarczych - w szczególności:

1) wymiana profesorów i wykładowców politechnik, szkół technicznych i kursów zawodowych,

2) wymiana słuchaczy i praktykantów,

3) wymiana doświadczeń w zakresie metod szkoleniowych, wymiana instrukcji, wydawnictw, pomocy naukowych oraz programów szkoleniowych,

4) redagowanie przez specjalistów gospodarczych Polski i Czechosłowacji słowników technicznych i ekonomicznych polsko-czeskosłowackich,

5) organizowanie na terenie obu Państw specjalnych księgarń dla rozprowadzania literatury fachowej.

E. - W dziedzinie modernizacji procesów technologicznych współpracy licencyjnej i współpracy biur konstrukcyjnych:

inicjowanie na terenie poszczególnych resortów gospodarczych akcji w kierunku przeniesienia na teren obu Państw najnowszych zdobyczy technicznych, prowadzących do uproszczenia procesów technologicznych, ich udoskonalenia, potanienia produkcji, oszczędności w materiałach i środkach wytwórczych, stosowania materiałów zastępczych i wszelkiego rodzaju poczynań w zakresie modernizacji metod produkcyjnych;

koordynowanie ogólnych i zasadniczych problemów, związanych ze współpracą licencyjną branż obu Państw,

w zakresie współpracy biur konstrukcyjnych - koordynowanie prac branżowych biur konstrukcyjnych, działających na terenie obu Państw w zakresie projektowania dla przemysłu, budownictwa, komunikacji i innych działów życia gospodarczego.

Prace w zakresie biur konstrukcyjnych będą prowadzone na terenie Komitetów Branżowych głównie przez:

1) wymianę nomenklatury, zagadnień i projektów, opracowywanych przez biura konstrukcyjne w obu Państwach w nawiązaniu do planów gospodarczych tych Państw,

2) uzgodnienie programu prac oraz podział pracy pomiędzy poszczególne biura, działające po obu stronach w pokrewnych zagadnieniach,

3) wymianę rysunków, instrukcji, literatury i innych materiałów w zakresie projektowania oraz przez wymianę konstruktorów.

Artykuł  II

Dla realizacji wyżej sprecyzowanych celów współpracy naukowo-technicznej tworzy się Polsko-Czeskosłowacką Komisję Współpracy Naukowo-Technicznej.

Artykuł  III

Komisja Współpracy Naukowo-Technicznej może powołać swoje podkomisje dla realizacji współpracy naukowo-technicznej w poszczególnych dziedzinach jej zagadnień, a w pierwszym rzędzie:

1) Podkomisję Instytutów Naukowych i Badawczych,

2) Podkomisję Normalizacyjną,

3) Podkomisję Naukowej Organizacji Pracy,

4) Podkomisję Szkoleniową,

5) Podkomisję dla Spraw Technologii, Licencji i Biur Konstrukcyjnych.

Artykuł  IV

Statut Komisji Współpracy Naukowo-Technicznej dołączony zostaje do Układu niniejszego - jako załącznik.

Artykuł  V

Komisja Współpracy Naukowo-Technicznej rozpocznie swą działalność najpóźniej w ciągu czternastu dni, licząc od dnia wejścia w życie niniejszego Układu.

Artykuł  VI

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i obowiązywać będzie przez lat pięć z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecia, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 11

PROTOKÓŁ

W SPRAWIE WSPÓŁPRACY NAD ODBUDOWĄ I BUDOWĄ NIEKTÓRYCH OBIEKTÓW GOSPODARCZYCH.

1. Rząd Polski i Rząd Czeskosłowacki, przywiązując jak największe znaczenie do formy współpracy gospodarczej, wyrażającej się we wspólnej odbudowie i budowie takich obiektów gospodarczych, które mają lub będą miały szczególne znaczenie dla podniesienia poziomu życia gospodarczego obu Państw, wzywają właściwe Komitety branżowe, względnie inne zainteresowane organy do stałego czuwania nad należytym wykorzystaniem tej formy współpracy.

2. Rządy obu Państw z wielkim zadowoleniem konstatują fakt zasadniczego porozumienia się Centralnego Zarządu Energetyki z Czeskoslovenskymi Energetickymi Zavody co do przygotowań do wspólnej i szybkiej odbudowy pierwszego etapu elektrowni w Dworach pod Oświęcimiem do mocy 120 MW, w celu dostarczenia energii obudwu Państwom.

3. Rządy obu Państw stwierdzają, że na podstawie wstępnych rozmów, przeprowadzonych między zainteresowanymi branżami przemysłowymi, należy w pierwszym rzędzie zbadać możliwość wspólnej odbudowy następujących obiektów gospodarczych:

a) Fabryka Chemiczna w Dworkach k/Oświęcimia wraz z kopalniami węgla Ziemowit i Wesoła;

b) Fabryka Chemiczna Rokita w Brzegu Dolnym;

c) Fbryka włókien syntetycznych w Gorzowie;

d) Huta żelaza nad kanałem Kłodnickim k/Gliwic;

e) Stocznia na Odrze.

4. Współpraca przy odbudowie i budowie niektórych gospodarczych obiektów będzie prowadzona na zasadzie równowagi korzyści, o ile chodzi o budowanie takich obiektów na terytorium obu Wysokich Układających się Stron i będzie dokonywana tak, aby nie zaistniała potrzeba jednostronnego długoterminowego kredytu.

Praga, dnia 4 lipca 1947 roku.

ZAŁĄCZNIK Nr 12

UKŁAD

MIĘDZY RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ A REPUBLIKĄ CZESKOSŁOWACKĄ O WSPÓŁPRACY W ZAKRESIE PLANOWANIA GOSPODARCZEGO I STATYSTYKI.

W wykonaniu Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej obie Wysokie Układające się Strony zawierają Układ o współpracy w zakresie planowania gospodarczego i statystyki treści następującej:

Artykuł  I

Celem współpracy między Polską a Czechosłowacją w dziedzinie planowania gospodarczego i statystyki jest:

1) wzajemna konsultacja odnośnie organizacji planowania, metod planowania i statystyki oraz metod pracy organów planowania i statystyki i pokrewnych instytucji, jak instytucji naukowo-badawczych zagadnień gospodarczych itp.,

2) wzajemne informowanie się i konsultacja w zakresie całości ogólnych planów gospodarczych obu Państw, ze szczególnym uwzględnieniem - na żądanie jednej ze Stron - części planów, ściślej związanych ze współpracą gospodarczą obu Państw,

3) badanie, czy uchwały, nadesłane przez Polsko-Czeskosłowackie Komisje lub ich organy, w zakresie gospodarki planowej, np. w zakresie podziału programów produkcyjnych itp. są skoordynowane z ogólnymi planami gospodarczymi obu Państw,

4) koordynacja statystyki gospodarczej obu Państw w celu umożliwienia daleko idącego jej ujednolicenia,

5) utrzymywanie stałego kontaktu organów planujących przez:

a) wymianę schematów, instrukcji, formularzy i innych materiałów dotyczących metod i techniki sporządzania planów oraz sprawozdawczości i kontroli z wykonania planów,

b) wymianę publikacji i wydawnictw, dotyczących planowania,

c) wymianę doświadczeń oraz wzajemne informowanie się o wynikach stosowanych metod pracy i organizacji,

d) wymianę pracowników organów planujących oraz wymianę referatów i wykładowców w zakresie planowania,

e) organizację specjalnych studiów pracowników z dziedziny planowania przy udziale specjalistów i wykładowców z obu Państw.

Artykuł  II

Dla realizacji celów, określonych w Artykule I, powołuje się Polsko-Czeskosłowacką Komisję dla Współpracy w Dziedzinie Planowania Gospodarczego i Statystyki, której organizacja, cel, zakres i forma działania ustalone są w Statucie, stanowiącym załącznik do niniejszego Układu (załącznik Nr 12a).

Artykuł  III

Układ ten wchodzi w życie z dniem wejścia w życie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej i obowiązywać będzie przez lat pięć, z tym, że ważność jego przedłużać się będzie milcząco na dalsze pięciolecie, o ile jedna z Wysokich Układających się Stron nie wypowie go co najmniej na rok przed upływem danego pięciolecia.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty są uważane za autentyczne.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 13

PROTOKÓŁ KOŃCOWY

Przystępując do podpisania Konwencji, zawartej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej, podpisani pełnomocnicy złożyli następujące oświadczenia, które stanowić będą nierozdzielną część niniejszej Konwencji:

I. W chwili podpisywania Konwencji, traktatu, układów i protokołów, mających oprzeć przyszłe stosunki gospodarcze obu Państw na nowych podstawach, oba Rządy stwierdzają, iż istnieje jednomyślność między nimi pod tym względem, że wszystkie powyższe akty prawne są ściśle ze sobą powiązane. Toteż przewidziany układami plan współpracy będzie mógł działać tylko wówczas harmonijnie, jeżeli istotnie na wszystkich odcinkach nie tylko oba Rządy, ale i zainteresowane koła gospodarcze uczynią, co należy, aby projektowana współpraca w całej rozciągłości mogła mieć miejsce.

W związku z powyższym wydaje się rzeczą szczególnie ważną, aby ceny oraz inne warunki dostaw, na jakich proponowane będą drugiej Stronie artykuły, mające stanowić przedmiot wymiany, istotnie doprowadzić mogły do zawarcia konkretnych transakcji w przewidzianych układami terminach; w przeciwnym razie liczne kontyngenty pozostałyby niewykorzystane, co mogłoby doprowadzić do zawsze niepożądanej redukcji wzajemnych obrotów.

Sprawa ta jest dla Rządu Polskiego szczególnie ważna, jeśli idzie o praktyczne zrealizowanie programu dostaw inwestycyjnych do Polski, ustalonego w Układzie o czeskosłowackich dostawach inwestycyjnych. Zapewnienie Polsce dostaw inwestycyjnych w określonej układami wysokości stanowi ekwiwalent zapewnienia, danego ze strony Rządu Polskiego, że dostarczać będzie Czechosłowacji w układach i protokołach określonej ilości węgla, zarówno w pierwszym roku umownym, jak i w czterech latach następnych. Ponieważ ostateczne ustalenie cen i innych warunków dostaw czeskosłowackich nastąpi z konieczności dopiero po podpisaniu układów, podczas gdy warunki dostawy głównych polskich artykułów wywozowych z węglem na czele zostają sprecyzowane już teraz, wysunięcie przez Stronę Czeskosłowacką cen lub innych warunków dostawy, które by uniemożliwiły zawarcie transakcji - podważyłoby całkowicie cały zaprojektowany program współpracy gospodarczej i finansowej. Toteż oba Rządy są zgodne co do tego, że wydadzą swym przedstawicielom, zasiadającym w Radzie Współpracy Gospodarczej jak i w Komisjach specjalnych, a w szczególności w Komisji Obrotu Towarowego, w Komisji Inwestycyjnej i Komisji Finansowej zarządzenia w tym celu, aby programy dostaw mogły być istotnie zrealizowane. Gdyby działalność wyżej wymienionych organów polsko-czeskosłowackich nie dała należytych wyników, oba Rządy zobowiązują się do podjęcia - na życzenie jednej ze Stron - rozmów w celu przywrócenia zachwianej, a w podpisanych układach ustanowionej, równowagi wzajemnych korzyści. Rządy są również zgodne co do tego, że rozmów tego rodzaju nie należy w żadnym razie podejmować przed upływem sześciu miesięcy od chwili wejścia w życie podpisanych w dniu dzisiejszym aktów prawnych.

II. Uwzględniając fakt, że nie wszystkie kontrakty kupna-sprzedaży towarów, przewidzianych do wywozu z Czechosłowacji do Polski w umowie objętej Protokołem z 2 maja 1947 r. oraz listem z 6 czerwca 1947 r., zostały już zawarte, Rząd Polski i Rząd Czeskosłowacki wyrażają zgodę na wykorzystanie niezakupionych jeszcze przez Stronę Polską kontyngentów także po wygaśnięciu umowy objętej Protokołem z 2 maja 1947 r. oraz listem z 6 czerwca 1947 r.

III. Układy, które zostały podpisane w dniu dzisiejszym, nie zawierają specjalnego układu normującego sposób konsultacji przy poczynaniach dwóch Rządów na terenie gospodarczych instytucji o charakterze międzynarodowym, przewidzianej w punkcie e) Artykułu I Konwencji zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej. Oba Rządy wychodziły z założenia, że zakres tej koordynacji może być ustalany od wypadku do wypadku na terenie organów polsko-czeskosłowackich, powołanych do życia w myśl dzisiaj podpisanych układów.

IV. Oba Rządy stwierdzają zgodnie, że Umowa o ułatwieniu ruchu pogranicznego z dnia 14 listopada 1935 r. wymaga, wobec zmienionej sytuacji, zasadniczej nowelizacji i że oba Rządy gotowe są porozumieć się we właściwym czasie odnośnie tej nowelizacji.

V. Oba Rządy stwierdzają zgodnie, że spośród czynników, mogących zacieśnić więzy gospodarcze i kulturalne polsko-czeskosłowackie, ruch turystyczny jest niewątpliwie w możności odegrać poważną rolę. Organizacja ruchu turystycznego między obydwoma Państwami może nasunąć szereg zagadnień takich, jak ułatwienie w udzielaniu wiz, dewiz, usprawnienie środków komunikacji, propaganda itp.

Oba Rządy gotowe są też powierzyć opracowanie konkretnego planu działania w tej sprawie jednemu z polsko-czeskosłowackich organów, które mają powstać na zasadzie układów podpisanych w dniu dzisiejszym, względnie specjalnej konferencji rzeczoznawców, zwołanej w tym celu. Rozpoczęcie pracy w tych sprawach nastąpi w terminie jak najszybszym po zgłoszeniu odnośnego żądania przez jedną ze Stron.

VI. Oba Rządy zgodne są co do tego, że jest rzeczą wskazaną i konieczną zawarcie, w czasie możliwie najbliższym, odrębnego układu o ubezpieczeniach społecznych.

Układ taki miałby za zadanie:

uregulowanie na jak najszerszej podstawie - w duchu dobrej sąsiedzkiej współpracy - stosunków wzajemnych na polu ubezpieczeń społecznych oraz rozwiązanie wszelkich zagadnień, istniejących pomiędzy obu Państwami w dziedzinie spraw ubezpieczeniowych.

Wnioski o wszczęcie rokowań o zawarcie omawianego układu zgłoszone będą w ciągu trzech miesięcy od podpisania niniejszego Protokołu z tym, że w czasie możliwie najkrótszym nastąpi wymiana wstępnych projektów tego układu, jak i ewentualnych projektów porozumień natury technicznej, dotyczących między innymi podjęcia wypłaty świadczeń i sposobu ich przekazywania z obszaru jednego Państwa do Państwa drugiego, współpracy instytucji ubezpieczeniowych itp.

Do czasu zawarcia tego układu sprawy związane z zatrudnieniem pracowników czeskosłowackich w koncesjonowanym przedsiębiorstwie żeglugowym na Odrze, unormowane będą zgodnie z punktem 14 załącznika Nr 6b do Układu Komunikacyjnego, podpisanego w dniu dzisiejszym.

VII. a) W odniesieniu do Artykułu XV Układu Komunikacyjnego obie Strony są zgodne, że ilości towarów przewożonych tranzytem, ustalane w programach sporządzanych przez Polsko-Czeskosłowacką Komisję Komunikacyjną, dotyczą towarów każdej ze Stron lub dla niej przeznaczonych, a nie towarów żadnego innego pochodzenia lub przeznaczenia.

b) Co do Artykułów XXI i XXIV Układu Komunikacyjnego jest zgodną intencją obu Stron, aby w częściach portu szczecińskiego, wydzierżawianych interesantom czeskosłowackim, przeładowywane były w zasadzie towary czeskosłowackie lub dla Czechosłowacji przeznaczone. Jeżeli ze względów praktycznych zachodzić będą odstępstwa od tej zasady i przeładowywane będą towary innego pochodzenia lub przeznaczenia, to nie będą one zaliczane do wspomnianych w poprzednim ustępie programów tranzytowych. Poza tym ze Strony czeskosłowackiej będzie z całą starannością przestrzegane, aby opłaty, związane z przeładunkiem towarów innego pochodzenia lub przeznaczenia niż czeskosłowackie, były takie same, jak stosowane przez zarząd portu, a w każdym razie, aby przeładunek tych towarów, dokonywany w wydzierżawionych interesantom czeskosłowackim częściach portu, w żadnym wypadku nie stanowił konkurencji dla innych części portu.

Dla należytego przestrzegania powyższych zasad interesanci czeskosłowaccy, dzierżawiący części portu szczecińskiego, będą się porozumiewać z zarządem portu i dostosowywać do jego życzeń. Pojawiające się spory przekazywane będą Polsko-Czeskosłowackiej Komisji Komunikacyjnej do postępowania zgodnego z jej statutem.

c) Co do Artykułu XXXIX Układu Komunikacyjnego obie Strony są zgodne, iż nie zamierzają domagać się od siebie udzielania ich obywatelom koncesji na tworzenie przedsiębiorstw żeglugi śródlądowej na drogach wodnych, nieużytkowanych dla potrzeb ich tranzytu. Dotyczy to w szczególności żeglugi na drodze wodnej Wisły. Oczywiście nie narusza to w niczym postanowień specjalnych, dotyczących zakresu działalności przedsiębiorstwa żeglugi na rzece Odrze.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 14

STATUT

RADY WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ POLSKO-CZESKOSŁOWACKIEJ

Rozdział  I

Cel i zakres działania.

Artykuł  1

Rada Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej, zwana w dalszym ciągu niniejszego Statutu "RADĄ", ma na celu koordynację wszelkich poczynań, zmierzających do sprawnego i pomyślnego wykonywania Konwencji między Rzecząpospolitą a Republiką Czeskosłowacką "O zapewnieniu współpracy gospodarczej" i wszystkich związanych z nią porozumień. Rada jest organem koordynującym prace Komisji Polsko-Czeskosłowackich, stworzonych na zasadzie poszczególnych układów, będących załącznikami do wymienionej Konwencji, czuwa nad ich działalnością, ułatwia ich współpracę, rozpatruje i ocenia ich sprawozdania, udziela Komisjom wskazówek oraz rozpatruje kwestie sporne, przedłożone jej przez poszczególne Komisje.

Rozdział  II

Skład Rady.

Artykuł  2

Rada składa się z sekcji polskiej i czeskosłowackiej. W skład każdej sekcji wchodzi pięciu członków, powoływanych i odwoływanych przez właściwe Rządy. Spośród członków każdej sekcji właściwy Rząd mianować będzie jej przewodniczącego i zastępcę.

Mandaty członków Rady trwają aż do ich odwołania.

Artykuł  3

W zebraniach mogą za zgodą obu przewodniczących Rady uczestniczyć przewodniczący sekcji Komisji Polsko-Czeskosłowackich, sekretarze generalni obu sekcji Rady oraz rzeczoznawcy - wszyscy z głosem doradczym, o ile nie są jednocześnie członkami Rady.

Artykuł  4

Radzie przewodniczyć będą na zmianę przewodniczący sekcji polskiej i przewodniczący sekcji czeskosłowackiej. Kadencja przewodniczącego trwa rok kalendarzowy. W ciągu roku, w którym przewodniczy Radzie przewodniczący jednej sekcji, przewodniczący drugiej sekcji jest jego zastępcą. O wyborze przewodniczącego Rady na pierwszą kadencję zadecyduje los.

Rozdział  III

Polsko-Czeskosłowackie Komisje.

Artykuł  5

Polsko-Czeskosłowackie Komisje, o których mowa w artykule 1, są następujące:

a) Komisja Obrotu Towarowego,

b) Komisja Inwestycyjna,

c) Komisja Finansowa,

d) Komisja Komunikacyjna,

e) Komisja Przemysłowa,

f) Komisja Rolnicza,

g) Komisja Naukowo-Techniczna,

h) Komisja Planowania i Statystyki.

Poza wyżej wymienionymi mogą być za zgodą obu Rządów powoływane dalsze Komisje Polsko-Czeskosłowackie.

Statuty Komisji Polsko-Czeskosłowackich stanowią załączniki do układów szczególnych między Rządami.

Rozdział  IV

Biura Rady.

Artykuł  6

Każda z dwóch sekcji Rady powołuje swoje biuro, które wykonywać będzie czynności zlecone mu przez przewodniczącego właściwej sekcji.

Na czele każdego z obu biur stać będzie sekretarz generalny, którym może być również jeden z członków Rady.

Dla poszczególnych zagadnień technicznych Rada może powołać wspólne organy, powierzając im ściśle określone zadania.

Rozdział  V

Zebrania Rady.

Artykuł  7

Zebrania Rady są zwyczajne i nadzwyczajne.

Zebrania zwyczajne odbywają się regularnie w marcu i we wrześniu każdego roku. Zebrania nadzwyczajne zwoływane być mogą w każdym czasie w miarę potrzeby.

Zarówno zebrania zwyczajne, jak i nadzwyczajne zwołuje przewodniczący Rady. Zebrania zwyczajne zwołuje zgodnie z postanowieniami niniejszego Artykułu, zaś zebrania nadzwyczajne zwołuje bądź z własnej inicjatywy, bądź na żądanie którejkolwiek sekcji, a to w terminie trzydziestodniowym, licząc od dnia otrzymania przez niego odnośnego wniosku.

Miejsce każdego zebrania Rady ustali jej przewodniczący z tym, że winny one, o ile możliwości, odbywać się na przemian w każdym z obu Państw.

Regulamin pracy Rady określi bliżej tryb zwoływania jej zebrań.

Artykuł  8

Program obrad zebrań zwyczajnych ustala przewodniczący Rady w porozumieniu z przewodniczącym drugiej sekcji. Programem obrad zebrania nadzwyczajnego będzie program, zaproponowany przez przewodniczącego sekcji, żądającej zwołania tego zebrania. Program ten może być uzupełniony wnioskiem przewodniczącego drugiej sekcji.

Wnioski Komisji, doręczone przewodniczącemu Rady w celu spowodowania zajęcia stanowiska przez Radę, winny być umieszczone w programie obrad najbliższego zwykłego lub nadzwyczajnego zebrania Rady, o ile przewodniczący Rady nie uzna za konieczne zwołanie specjalnego nadzwyczajnego zebrania Rady celem ich rozpatrzenia.

Sprawozdania Komisji, których terminy składania i okresy sprawozdawcze wyznaczy Rada, wnoszone będą na porządek dzienny najbliższego zwyczajnego zebrania Rady, która będzie w prawie odroczenia dyskusji nad tym sprawozdaniem do najbliższego zwyczajnego lub nadzwyczajnego zebrania.

Sposób składania przez sekcje i Komisje wniosków co do programów obrad Rady, sposób uzgadniania programu obrad Rady przez jej przewodniczącego z przewodniczącym drugiej sekcji oraz sposób podawania programu obrad do wiadomości członków Rady - określi ściślej regulamin prac Rady.

Artykuł  9

Zebraniom Rady przewodniczy przewodniczący Rady.

Rada pobiera uchwały na podstawie stwierdzenia przez przewodniczących obu sekcji zgodności Stron w danej kwestii.

Uchwały każdego zebrania Rady będą podawane do wiadomości każdego z obu Rządów przez przewodniczącego odnośnej sekcji.

Wszelkie uchwały Rady, z którychby mogły wyniknąć jakiekolwiek zobowiązania dla jednego lub drugiego Rządu, nabierają mocy prawnej dopiero po ich zatwierdzeniu przez oba Rządy i w tym celu winny im zostać przesłane, chyba że przewodniczący obu sekcji posiadali pełnomocnictwa swych Rządów, upoważniające ich do powzięcia tego rodzaju uchwał. Pełnomocnictwa te należy - po powzięciu uchwał - dołączyć do protokołu zebrania. W wypadkach, w których uchwały zostaną przesłane Rządom do zatwierdzenia, oba Rządy wypowiedzą się co do tych uchwał w drodze dyplomatycznej.

Rada na pierwszym zebraniu uchwali szczegółowy regulamin swych prac oraz sposobu i porządku obrad.

Artykuł  10

Językiem urzędowym Rady jest zarówno język polski, jak i czeski albo słowacki.

Protokoły obrad Rady będą sporządzane w języku ojczystym każdorazowego jej przewodniczącego.

Artykuł  11

Wszelkie zagadnienia sporne, powstałe w Radzie, odnośnie spraw podlegających jej rozstrzygnięciu, poddane będą postępowaniu przewidzianemu w Artykule IV Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką "O zapewnieniu współpracy gospodarczej".

Rozdział  VI

Sprawy budżetowe.

Artykuł  12

Każda z obu Wysokich Układających się Stron pokrywać będzie wszelkie wydatki, związane z pracami swej sekcji, natomiast wspólne wydatki, związane z pracami Rady, pokrywane będą po połowie, o ile Rada nie zgłosi odmiennego wniosku.

Artykuł  VII

Postanowienia końcowe.

Artykuł  13

Zmiany w niniejszym statucie mogą być przeprowadzone na podstawie uchwał Rady, zatwierdzonych przez oba Rządy.

Praga, dnia 4 lipca 1947 roku.

ZAŁĄCZNIK Nr 15

PROTOKÓŁ

O POSTĘPOWANIU POLUBOWNYM I ARBITRAŻOWYM.

I. Postanowienia ogólne.

§ 1. 

Wszelkie spory z traktatów, układów i protokołów, o których mowa w artykule II Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o zapewnieniu współpracy gospodarczej, rozstrzygane będą na zasadzie artykułu IV tej Konwencji w drodze postępowania polubownego lub arbitrażowego zgodnie z niniejszym protokołem.

II. Postępowanie polubowne w Komisjach Polsko-Czeskosłowackich i w Radzie Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej.

§ 2.

Jeżeli spór powstanie w jakimkolwiek Komitecie, spór ten na żądanie jednej z sekcji tego Komitetu zostanie niezwłocznie przekazany odnośnej Komisji Polsko-Czeskosłowackiej do polubownego załatwienia.

§ 3.

Jeżeli dla załatwienia sporu nie zostanie zwołane zebranie nadzwyczajne Komisji, spór będzie przekazany na porządek obrad jej zebrania najbliższego.

Postępowanie przed Komisją zostanie przeprowadzone w ciągu dni trzydziestu, licząc od dnia zebrania, na którego porządku dziennym sprawa sporna została umieszczona.

Za pisemną zgodą obu sekcji Komisji termin 30-dniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż o dalszych dni 30.

§ 4.

Jeżeli spór nie zostanie polubownie załatwiony w Komisji lub też dopiero powstanie w którejkolwiek Komisji, zostanie on przekazany:

a) za zgodą obu sekcji odnośnej Komisji do postępowania arbitrażowego stosownie do §§ 5-12 niniejszego protokołu,

b) Radzie Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej dla polubownego załatwienia, jeżeli nie zostanie osiągnięta zgoda na przekazanie sporu do postępowania arbitrażowego.

Odnośnie terminów załatwienia sporu przez Radę Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej obowiązują analogiczne przepisy § 3.

III. Postępowanie arbitrażowe.

§ 5.

Postępowanie arbitrażowe będzie przeprowadzone przez zgromadzenie arbitrów, które się składa z 6 członków, mianowanych w równej liczbie przez każdy Rząd spośród obywateli Wysokich Układających się Stron. Co najmniej jeden z arbitrów, mianowanych przez każdy Rząd, będzie osobą znającą prawo.

Zgromadzenie arbitrów wybiara ze swego grona przewodniczącego. W razie równości głosów o osobie przewodniczącego zadecyduje los.

§ 6.

Uchwała zgromadzenia arbitrów zapada większością głosów wszystkich jego członków.

W razie niemożności powzięcia uchwały z powodu równości głosów, powołany zostanie do zgromadzenia arbitrów jeszcze jeden członek jako superarbiter i przewodniczący.

W braku jednomyślności zgromadzenia arbitrów co do osoby superarbitra, sposób jego powołania ustalony zostanie zgodnie przez Rządy obu Wysokich Układających się Stron z tym, że każdy z obu Rządów ma prawo żądać, by superarbitrem nie był ani obywatel żadnej z Układających się Stron ani też osoba, która na ich terytorium ma swe miejsce zamieszkania lub też pozostaje u nich na służbie.

§ 7.

Układające się Strony mogą być wobec zgromadzenia arbitrów zastąpione przez swych pełnomocników.

Zgromadzenie arbitrów kieruje się w swym postępowaniu swobodnym uznaniem.

Zgromadzenie arbitrów przeprowadzi dowody, które uzna za potrzebne i ewentualnie zażąda opinii biegłych.

Orzeczenie zgromadzenia arbitrów, rozstrzygające spór między Stronami, sporządzone zostanie na piśmie i winno być umotywowane.

§ 8.

W każdym stadium postępowania zgromadzenie arbitrów usiłować będzie spór pomiędzy Stronami załatwić polubownie.

§ 9.

Członkowie zgromadzenia arbitrów są w wykonaniu swych funkcji całkowicie niezależni i żadna ze Stron nie może im udzielać jakichkolwiek instrukcji.

Zgromadzenie arbitrów orzeka ex aequo et bono.

§ 10.

Obie Wysokie Układające się Strony zobowiązują się okazywać zgromadzeniu arbitrów pomoc pod każdym względem.

§ 11.

Orzeczenie zgromadzenia arbitrów jest ostateczne, dla obu Układających się Stron obowiązujące i winno być przez nich wykonane z dobrą wiarą.

§ 12.

Każda z Wysokich Układających się Stron ponosi połowę kosztów postępowania. Koszty zastępstwa ponosi każda Układająca się Strona sama za siebie.

IV. Postępowanie w sprawach nie załatwionych przez Radę Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej.

§ 13.

Jeżeli spór nie zostanie polubownie załatwiony przez Radę Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej, wówczas protokół zebrania Rady, na którym stwierdzono niemożność polubownego załatwienia sprawy, przesłany zostanie do wiadomości Rządom obu Wysokich Układających się Stron.

Każdy z Rządów obu Układających się Stron ma prawo żądać, aby spór, który nie został załatwiony przez Radę Współpracy Gospodarczej Polsko-Czeskosłowackiej, został rozpatrzony:

a) w postępowaniu arbitrażowym stosownie do §§ 5-12 niniejszego protokołu, albo

b) w drodze ogólnego postępowania arbitrażowego, jeżeli droga taka istnieje, bądź to na podstawie innych umów polsko-czeskosłowackich, bądź też - wielostronnych umów międzynarodowych, obowiązujących obie Układające się Strony.

Jeżeli jeden z obu Rządów Układających się Stron zażąda, aby spór został rozpatrzony w drodze ogólnego postępowania arbitrażowego, wymienionego pod literą b), wówczas możność zastosowania postępowania arbitrażowego, wprowadzonego w §§ 5-12 niniejszego protokołu, zostaje wyłączona.

Praga, dnia 4 lipca 1947 r.

• Identyfikator: Dz.U.1950.8.85
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Czechosłowacja-Polska. Konwencja o zapewnieniu współpracy gospodarczej. Praga.1947.07.04.
• Data aktu: 04/07/1947
• Data ogłoszenia: 22/03/1950
• Data wejścia w życie: 07/12/1948