Umowa o utworzeniu Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego. Bretton Woods.1944.07.22.

UMOWA

o utworzeniu Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego,

zawarta w Bretton Woods dnia 22 lipca 1944 r.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

PREZYDENT KRAJOWEJ RADY NARODOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 22 lipca 1944 r. zawarta została w Bretton Woods Umowa o utworzeniu Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego; Rząd Tymczasowy Jedności Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej złożył na niej swój podpis dnia 27 grudnia 1945 r.

Po zaznajomieniu się z powyższym Aktem, uznałem go i uznaję za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych; oświadczam, że wymieniony Akt jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony zgodnie z przepisami Konstytucji polskiej i że wszelkie środki, niezbędne dla jego wejścia w życie, zostały powzięte.

Na dowód czego wydałem Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

w Warszawie, dnia 24 lutego 1946 r.

POSTANOWIENIA UMOWY O MIĘDZYNARODOWYM BANKU ODBUDOWY I ROZWOJU GOSPODARCZEGO.

Rządy, w imieniu których umowa niniejsza zostaje podpisana, układają się jak następuje:

ARTYKUŁ WSTĘPNY. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego zostaje utworzony i będzie działał zgodnie z następującymi przepisami:

Artykuł  I.

Cele.

Cele Banku są następujące:

(I) Pomoc w odbudowie i rozwoju gospodarczym terytoriów członków przez ułatwienie inwestycyj kapitałowych na cele produkcyjne oraz na odbudowę gospodarstw zniszczonych lub zdezorganizowanych przez wojnę, przestawienie urządzeń produkcyjnych na potrzeby pokojowe i popieranie rozwoju sił wytwórczych w krajach gospodarczo mniej rozwiniętych.

(II) Popieranie prywatnych inwestycyj zagranicznych przez udzielanie gwarancyj lub uczestniczenie w pożyczkach zagranicznych i innych inwestycjach dokonywanych przez inwestorów prywatnych; jeżeli zaś kapitał prywatny nie może być uzyskany na odpowiednich warunkach - uzupełnianie prywatnych inwestycyj w drodze dostarczania na dogodnych warunkach środków pieniężnych dla celów wytwórczych z własnego kapitału Banku, z funduszów przez niego zebranych i z innych jego środków.

(III) Popieranie długofalowego, zrównoważonego wzrostu wymiany międzynarodowej i utrzymywanie równowagi bilansów płatniczych przez popieranie inwestycji zagranicznych, zmierzających do rozwoju sił wytwórczych członków, w celu wzmożenia wytwórczości, podniesienia stopy życiowej i polepszenia warunków pracy na ich terytoriach.

(IV) Udzielanie pożyczek lub gwarantowanie pożyczek międzynarodowych z innych źródeł w taki sposób, by projekty inwestycyj, szczególnie pożytecznych i pilnych, zarówno większych jak i mniejszych, traktowane były w pierwszej kolejności.

(V) Prowadzenie swych operacji pod kątem widzenia wpływu inwestycji zagranicznych na warunki gospodarcze w krajach członków i ułatwianie łagodnego przejścia od gospodarki wojennej do pokojowej w latach bezpośrednio po wojnie następujących.

Bank będzie się kierował we wszystkich swych decyzjach celami wyżej określonymi.

Artykuł  II.

Członkostwo i kapitał Banku.

§ 1. Członkostwo.

(a) Członkami założycielami Banku są ci członkowie Międzynarodowego Funduszu Walutowego, którzy przyjmą członkostwo Banku przed terminem określonym w artykule XI § 2 (e).

(b) Członkostwo będzie dostępne dla innych członków Funduszu w terminach i na warunkach, jakie Bank ustali.

§ 2. Kapitał zakładowy.

(a) Kapitał zakładowy Banku wynosi $ 10.000.000.000 w dolarach Stanów Zjednoczonych o wadze i próbie obowiązującej w dniu 1 lipca 1944 r. Kapitał zakładowy jest podzielony na 100.000 udziałów, po cenie parytetowej 100.000 dolarów za udział. Tylko członkowie mogą zapisywać się na udziały.

(b) Kapitał zakładowy może być podwyższony, jeżeli Bank większością trzech czwartych ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom (uprawnionych głosów) uzna to za wskazane.

§ 3. Subskrypcja udziałów.

(a) Każdy członek winien zapisać się na udziały w kapitale zakładowym Banku. Minimalna ilość udziałów na jaką zapisać się winni członkowie założyciele, ustalona jest w Załączniku A. Bank ustali minimalną ilość udziałów, na jakie mają się zapisać inni członkowie, rezerwując na ten cel dostateczną część swego kapitału zakładowego.

(b) Bank ustali zasady, określające warunki, na których członkowie mogą zapisywać się na dalsze udziały w kapitale zakładowym Banku ponad ich subskrypcję minimalną.

(c) W razie podwyższenia kapitału zakładowego Banku, każdy członek będzie miał możność zapisywania się na warunkach ustalonych przez Bank na taką część nowej emisji udziałów, jaka odpowiada stosunkowi jego dotychczasowej subskrypcji na kapitał zakładowy Banku, jednakże żaden członek nie będzie obowiązany do zapisania się na jakąkolwiek część podwyżki kapitału.

§ 4. Cena emisyjna udziałów.

Udziały stanowiące minimalną subskrypcję członków założycieli będą emitowane "al pari". Inne udziały będą emitowane "al pari", o ile Bank w szczególnych okolicznościach większością głosów uprawnionych nie postanowi, że emisja ma być dokonana na innych warunkach.

§ 5. Podział i płatność subskrybowanego kapitału.

Subskrypcja każdego członka będzie podzielona na dwie następujące części:

(I) dwadzieścia procent będzie wpłacone lub zapłacone na żądanie stosownie do paragrafu 7 (I) artykułu niniejszego, w miarę potrzeb operacyjnych Banku;

(II) Bank zażąda wpłacenia pozostałych osiemdziesięciu procent tylko w razie potrzeby pokrycia zobowiązań Banku zaciągniętych w myśl art. IV § 1 (a), (II) i (III).

Żądanie zapłaty niewpłaconej subskrypcji będzie jednolite dla wszystkich udziałów.

§ 6. Ograniczenie odpowiedzialności.

Odpowiedzialność z tytułu udziałów jest ograniczona do niewpłaconej części ceny emisyjnej udziałów.

§ 7. Sposób wpłacania za zgłoszone udziały.

Wpłaty za zgłoszone udziały będą dokonywane w złocie lub w dolarach Stanów Zjednoczonych i w walucie członków w sposób następujący:

(I) z części objętej § 5 (I) artykułu niniejszego - dwa procent ceny każdego udziału będzie płatne w złocie bądź w dolarach Stanów Zjednoczonych, pozostałe zaś osiemnaście procent, jeżeli żądanie zapłaty nastąpi, płatne będzie w walucie członka;

(II) jeżeli żądanie zapłaty nastąpi co do części objętej § 5 (II) artykułu niniejszego, wpłata może być dokonana według wyboru członka w złocie lub w dolarach Stanów Zjednoczonych albo w walucie potrzebnej Bankowi dla zwolnienia się z zobowiązania, z powodu którego wpłata została zażądana;

(III) wpłaty członków w jakiejkolwiek walucie stosownie do pkt (I) i (II) powyżej, mają być dokonywane w sumach, których wartość równa się zobowiązaniu członka, jakie wynika z żądania zapłaty. Zobowiązanie to wyraża się w stosunkowej części subskrybowanego kapitału zakładowego Banku, określonego w § 2 artykułu niniejszego.

§ 8. Termin płatności subskrypcji.

(a) Dwa procent, płatne na poczet każdego udziału w złocie albo w dolarach Stanów Zjednoczonych w myśl § 7 (I) artykułu niniejszego, winny być wpłacone w ciągu sześćdziesięciu dni od daty, w której Bank rozpocznie swoje operacje z tym, że:

(I) każdy członek założyciel Banku, którego terytorium macierzyste ucierpiało wskutek okupacji nieprzyjacielskiej lub wskutek działań w czasie obecnej wojny, będzie miał przyznane prawo do odroczenia płatności pół procent na okres pięciu lat od tej daty;

(II) członek założyciel, który nie może dokonać takiej płatności, ponieważ nie odzyskał posiadania swych zasobów złota, nadal zajętych bądź unieruchomionych w wyniku wojny, może odroczyć całkowitą płatność do dnia, który Bank oznaczy.

(b) Reszta ceny każdego udziału, płatna w myśl § 7 (I) artykułu niniejszego, winna być zapłacona, w razie i kiedy Bank zażąda zapłaty z tym zastrzeżniem, że:

(I) Bank winien w przeciągu roku od rozpoczęcia operacji zażądać wpłacenia nie mniej niż ośmiu procent ceny udziału ponad dwuprocentową wpłatę wspomnianą wyżej w pkt (a).

(II) W żadnym okresie trzymiesięcznym Bank nie może żądać więcej niż pięciu procent ceny udziału.

§ 9. Utrzymanie wartości niektórych zasobów walutowych Banku.

(a) Jeżeli (I) wartość parytetowa waluty członka została obniżona lub (II) jej wartość dewizowa uległa zdaniem Banku znacznej deprecjacji na terytorium członka, wypłaci on Bankowi w odpowiednim terminie dodatkową sumę we własnej walucie, dostateczną dla utrzymania według stanu w chwili początkowej subskrypcji wartości sum jego waluty, posiadanych przez Bank i pochodzących z waluty pierwotnie przez członka wpłaconej w myśl art. II § 7 (I), z waluty, o której mowa w art. VI § 2 (b) lub z jakiejkolwiek waluty dostarczonej dodatkowo w myśl niniejszego paragrafu, a nie odkupionej przez członka za złoto albo za walutę innego członka, nadającą się przez Bank do przyjęcia.

(b) Jeżeli wartość parytetowa waluty członka wzrosła, Bank zwróci temu członkowi w odpowiednim terminie sumę jego waluty równą wzrostowi wartości sumy tej waluty określonej w pkt (a).

(c) Przepisy paragrafów poprzedzających mogą być uchylone przez Bank, jeżeli Międzynarodowy Fundusz Walutowy przeprowadzi powszechną i stosunkową zmianę parytetów walutowych wszystkich członków.

§ 10. Ograniczenie rozporządzania udziałami.

Udziały nie mogą być zastawiane lub w jakikolwiek sposób obciążane i mogą być ustępowane jedynie Bankowi.

Artykuł  III.

Postanowienia ogólne dotyczące pożyczek i gwarancji.

§ 1. Sposób użycia zasobów.

(a) Bank będzie używał swych zasobów i środków wyłącznie na korzyść członków, uwzględniając odpowiednio i w równym stopniu wnioski, dotyczące odbudowy i rozwoju gospodarczego.

(b) Celem ułatwienia odbudowy gospodarczej członków, których terytoria macierzyste uległy dużemu zniszczeniu przez okupację nieprzyjacielską albo działania wojenne, Bank będzie przy ustalaniu warunków udzielanych tym członkom pożyczek zwracał szczególną uwagę na złagodzenie obciążeń finansowych i przyśpieszenie odbudowy gospodarczej.

§ 2. Załatwianie spraw pomiędzy członkami a Bankiem.

Członkowie będą załatwiali swoje sprawy z Bankiem jedynie za pośrednictwem swego Skarbu Państwa, banku centralnego, funduszu stabilizacyjnego albo innego podobnego organu skarbowego, Bank zaś będzie załatwiał sprawy z członkami wyłącznie przez te organy albo za ich pośrednictwem.

§ 3. Granice gwarancji i zaciągania zobowiązań przez Bank.

Całkowita suma zobowiązań z tytułu udzielonych przez Bank gwarancji, udziałów w pożyczkach oraz pożyczek bezpośrednio przez Bank udzielonych nie może nigdy przekroczyć stu procent nienaruszonego kapitału subsybowanego, rezerw i nadwyżki Banku.

§ 4. Warunki udzielania przez Bank gwarancji i pożyczek.

Bank może gwarantować pożyczki, uczestniczyć w nich lub udzielać ich członkowi albo politycznie wyodrębnionej części jego, oraz każdemu przedsiębiorstwu handlowemu, przemysłowemu i rolnemu na terytorium członka, na warunkach następujących:

(I) Jeżeli członek, którego terytorium wniosek dotyczy, nie jest sam pożyczkobiorcą, on sam lub jego bank centralny albo inna podobna instytucja, uznana przez Bank za odpowiednią, w pełni zagwarantuje spłatę kapitału, odsetek i innych kosztów pożyczki.

(II) Bank jest przekonany, że w danych warunkach rynkowych pożyczkobiorca nie mógłby inną drogą uzyskać pożyczki na warunkach, które zdaniem Banku są dla niego odpowiednie.

(III) Kompetentny komitet, przewidziany w artykule V § 7, przedłożył pisemne sprawozdanie, zalecające przyjęcie wniosku po stosownym zbadaniu jego istotnej treści.

(IV) Bank uzna, że stopa procentowa i inne koszty są umiarkowane oraz że stopa ta, koszty i plan spłaty kapitału są odpowiednie.

(V) Udzielając lub gwarantując pożyczkę, Bank zwróci należytą uwagę na to, czy pożyczkobiorca, a jeżeli pożyczkobiorca nie jest członkiem, czy poręczyciel będzie w stanie wywiązać się ze swych zobowiązań z tytułu pożyczki. Bank winien postępować przezornie w interesie tak poszczególnego członka, którego terytorium wniosek dotyczy, jak w interesie ogółu członków.

(VI) Za gwarantowanie pożyczek udzielonych przez inne instytucje inwestycyjne Bank otrzymuje odpowiednie wynagrodzenie za swoje ryzyko.

(VII) Pożyczki udzielone lub gwarantowane przez Bank winny z wyjątkiem szczególnych okoliczności być przeznaczone dla ściśle określonych projektów odbudowy bądź rozwoju gospodarczego.

§ 5. Użycie pożyczek gwarantowanych przez Bank lub udzielonych przez Bank lub z jego udziałem.

(a) Bank nie będzie wymagał by wpływy z pożyczki były wydane na terytorium określonego członka względnie członków.

(b) Bank uczyni, co należy, dla zapewnienia, by wpływy z pożyczki były użyte jedynie na cele, dla których pożyczka została przyznana, należycie uwzględniając wydajność i racjonalność, a nie licząc się z względami lub wpływami politycznymi lub pozagospodarczymi.

(c) W razie udzielenia przez Bank pożyczki, otworzy on rachunek na imię pożyczkobiorcy i zakredytuje na tymże rachunku sumę pożyczki w walucie albo w walutach, w jakich pożyczka zostaje udzielona. Bank zezwoli pożyczkobiorcy na dysponowanie tym rachunkiem jedynie na pokrycie wydatków w związku z planem, w miarę ich konieczności.

Artykuł  IV.

Operacje.

§ 1. Sposoby udzielania lub ułatwiania pożyczek.

(a) Bank może udzielać względnie ułatwiać zaciąganie pożyczek, które odpowiadają ogólnym warunkom artykułu III, w jeden z następujących sposobów:

(I) Przez udzielanie lub uczestniczenie w bezpośrednich pożyczkach z własnych funduszów do wysokości nienaruszonego, wpłaconego kapitału Banku i jego nadwyżek oraz - z zachowaniem przepisów § 6 niniejszego artykułu - z jego rezerw.

(II) Przez udzielanie albo uczestniczenie w bezpośrednich pożyczkach z funduszów uzyskanych na rynku członka albo w innej drodze pożyczonych przez Bank.

(III) Przez gwarantowanie w całości lub w części pożyczek udzielonych w zwykłej drodze przez prywatne instytucje inwestycyjne.

(b) Bank może wypożyczać fundusze zgodnie z pkt (a) (II) powyżej lub gwarantować pożyczki zgodnie z pkt (a) (III) powyżej jedynie za zgodą członka, na którego rynkach fundusze są uzyskiwane oraz członka, na walutę którego pożyczka opiewa, i tylko wówczas, gdy członkowie ci zgadzają się na to, że wpływy z pożyczki mogą być bez ograniczeń wymienione na walutę innego członka.

§ 2. Rozporządzanie walutami i ich wymienialność.

(a) Waluty wpłacone Bankowi w myśl art. II § 7 (I) mogą być pożyczane tylko za każdorazową zgodą członka, którego waluta w grę wchodzi, z zastrzeżeniem jednak, że w razie potrzeby, po zażądaniu zapłaty całego subskrybowanego kapitału Banku, waluty takie będą bez przeszkód ze strony członków, których waluty są zaofiarowane, użyte, albo wymienione na waluty potrzebne do wywiązania się z umownych spłat odsetek, innych kosztów albo rat amortyzacyjnych własnych pożyczek Banku, lub dla wywiązania się z zobowiązań Banku w związku z tego rodzaju umownymi płatnościami z tytułu pożyczek przez Bank gwarantowanych.

(b) Waluty otrzymane przez Bank od pożyczkobiorców lub poręczycieli przy spłacie kapitału bezpośrednich pożyczek, udzielonych w walutach wspomnianych pod (a) powyżej, będą wymienione na walutę innych członków albo wypożyczone na nowo tylko za każdorazową zgodą członków, których waluta wchodzi w grę, z zastrzeżeniem jednak, iż w razie potrzeby, po zażądaniu zapłaty całego subskrybowanego kapitału Banku, waluty takie będą bez przeszkód ze strony członków, których waluty są zaofiarowane, użyte lub wymienione na waluty, potrzebne do wywiązania się z umownych spłat odsetek, innych kosztów lub rat amortyzacyjnych własnych pożyczek Banku, lub dla wywiązania się z zobowiązań Banku w związku z tego rodzaju umownymi płatnościami z tytułu pożyczek przez Bank gwarantowanych.

(c) Waluty, otrzymane przez Bank od pożyczkobiorców albo poręczycieli tytułem spłaty kapitału pożyczek bezpośrednich, udzielonych przez Bank w myśl § 1 (a) (II) niniejszego artykułu, Bank będzie trzymał i używał bez zastrzeżeń ze strony członków dla spłat amortyzacyjnych lub przedterminowych, bądź dla wykupywania w części lub całości własnych zobowiązań Banku.

(d) Wszystkie inne waluty, będące w rozporządzeniu Banku łącznie z uzyskanymi na rynku, bądź w innej drodze wypożyczonymi w myśl § 1 (a) (II) artykułu niniejszego, uzyskane ze sprzedaży złota, otrzymane tytułem spłaty odsetek i innych kosztów przy pożyczkach bezpośrednich, udzielonych w myśl § 1 (a) (I) i (II), oraz otrzymane tytułem prowizji i innych kosztów w myśl § 1 (a) (III), będą użyte lub wymienione na inne waluty bądź złoto, potrzebne dla operacji Banku, bez sprzeciwu ze strony członków, których waluty będą zaofiarowane.

(e) Waluty uzyskane na rynkach członków przez zaciągających pożyczki, gwarantowane przez Bank w myśl § 1 (a) (III) artykułu niniejszego, będą również używane lub wymieniane na inne waluty bez sprzeciwu ze strony członków.

§ 3. Dostarczanie walut na pożyczki bezpośrednie.

Następujące przepisy będą miały zastosowanie przy udzielaniu pożyczek bezpośrednich w myśl § 1 (a) (I) i (II) artykułu niniejszego:

(a) Bank dostarczy pożyczkobiorcy takich walut członków, poza walutą członka, którego terytorium wniosek dotyczy, jakie będą mu potrzebne na wydatki dokonywane na terytoriach innych członków dla realizacji celów pożyczki.

(b) W wyjątkowych okolicznościach, jeżeli waluta miejscowa potrzebna na cele pożyczki nie może być przez pożyczkobiorcę uzyskana na stosownych warunkach, Bank może dostarczyć mu odpowiedniej kwoty tej waluty jako części pożyczki.

(c) Jeżeli jako pośredni skutek wniosku występuje wzmożone zapotrzebowanie dewiz przez członka, którego terytorium wniosek dotyczy, Bank może w wyjątkowych okolicznościach dostarczyć pożyczkobiorcy jako część pożyczki odpowiedniej kwoty w złocie lub w dewizach, nie przekraczającej jego miejscowych wydatków w związku z celami pożyczki.

(d) Bank może w wyjątkowych okolicznościach, na żądanie członka, na którego terytoriach część pożyczki zostaje użyta, odkupić za złoto albo dewizy część waluty tego członka w ten sposób wydatkowanej; jednakże w żadnym przypadku odkupiona w ten sposób część nie może przekraczać kwoty, o którą wydatkowanie pożyczki na tych terytoriach powoduje wzmożone zapotrzebowanie dewiz.

§ 4. Warunki płatności pożyczek bezpośrednich.

Umowy o pożyczki w myśl § 1 (a) (I) albo (II) artykułu niniejszego będą zawierane z zastosowaniem następujących warunków płatności:

(a) Terminy i warunki płatności odsetek i rat amortyzacyjnych, wymagalność i terminy płatności każdej pożyczki będą określone przez Bank. Bank określi również wymaganą wysokość, terminy płatności i inne warunki prowizji, należnej w związku z pożyczką.

Przy pożyczkach, udzielonych w myśl § 1 (a) (II) artykułu niniejszego, wysokość prowizji w ciągu pierwszych dziesięciu lat działalności Banku będzie nie niższa niż jeden i nie wyższa niż półtora procent rocznie i będzie obliczana od niespłaconej części każdej pożyczki. Z końcem tego dziesięcioletniego okresu wysokość prowizji może być przez Bank obniżona zarówno co do niespłaconych części pożyczek już udzielonych, jak co do pożyczek przyszłych, jeżeli rezerwy, zgromadzone przez Bank w myśl § 6 artykułu niniejszego oraz powstałe z innych dochodów, uznane przezeń będą za dostatecznie uzasadniające obniżkę. Przy przyszłych pożyczkach Bank będzie mógł również podwyższyć według swego uznania stopę prowizji ponad powyższą granicę, o ile z doświadczenia wyniknie, że taka podwyżka jest wskazana.

(b) Wszystkie umowy o pożyczkę określą walutę lub waluty, w których umowne spłaty będą uiszczane Bankowi. Jednakże według wyboru pożyczkobiorcy spłaty takie mogą być dokonane w złocie albo, za zgodą Banku, w walucie członka innej niż umowa przewiduje.

(I) Przy pożyczkach udzielanych w myśl § 1 (a) (I) artykułu niniejszego umowy będą przewidywały, że spłaty odsetek, innych kosztów i rat amortyzacyjnych na rzecz Banku będą dokonywane w walucie pożyczonej, chyba że członek, którego waluta jest pożyczona, zgodzi się aby spłaty te były dokonywane w innej oznaczonej walucie lub walutach. Spłaty te, zgodnie z artykułem II § 9 (c), winny odpowiadać wartości, jaką posiadały w chwili zaciągnięcia pożyczki w przeliczeniu na walutę ustaloną w tym celu przez Bank większością trzech czwartych ogólnej ilości głosów uprawnionych.

(II) Ogólna suma niespłaconych, a należnych Bankowi pożyczek, udzielonych w myśl § 1 (a) (II) artykułu niniejszego w jakiejkolwiek walucie, nie może nigdy przekraczać ogólnej kwoty niespłaconych pożyczek, zaciągniętych przez Bank w myśl § 1 (a) (II) i płatnych w tej samej walucie.

(c) Jeżeli wskutek dotkliwego braku dewiz członek nie może obsłużyć w sposób umowny jakiejkolwiek pożyczki zaciągniętej lub gwarantowanej przez niego, bądź przez jeden z jego organów, może on zwrócić się do Banku o przyznanie mu ulgowych warunków płatności. Jeżeli Bank jest przekonany, iż przyznanie ulgi leży w interesie danego członka Banku oraz ogółu jego członków, może co do całości albo części rocznej obsługi zastosować środki przewidziane w jednym lub w obu następujących ustępach:

(I) Bank może według swego uznania ułożyć się z członkiem, którego to dotyczy, co do przyjęcia obsługi pożyczki w walucie tego członka na okres nie przekraczający trzech lat na warunkach, odpowiednio uwzględniających użycie tej waluty i utrzymanie jej wartości dewizowej oraz odkup tej waluty na stosownych warunkach.

(II) Bank może zmienić warunki amrotyzacji albo przedłużyć termin pożyczki bądź zastosować jedno i drugie.

§ 5. Gwarancje.

(a) Przy gwarantowaniu pożyczki ulokowanej w sposób zwyczajowo przyjęty przy inwestycjach kapitałowych, Bank będzie liczył prowizję gwarancyjną, płatną okresowo od niespłaconej kwoty pożyczki według stawki ustalonej przez Bank. Stawka ta będzie w pierwszym dziesięcioleciu działalności Banku wynosiła nie mniej niż jeden procent i nie więcej niż półtora rocznie. Po upływie tego dziesięciolecia wysokość prowizji może być przez Bank obniżona zarówno w odniesieniu do niespłaconych części pożyczek już zagwarantowanych, jak również do pożyczek przyszłych, jeżeli rezerwy, zgromadzone w myśl § 6 artykułu niniejszego oraz powstałe z innych dochodów, zostaną przez Bank uznane za dostatecznie uzasadniające obniżkę. Przy przyszłych pożyczkach Bank będzie również mógł według swego uznania podwyższyć stawkę prowizji ponad powyższą granicę, o ile z doświadczenia wyniknie, że podwyżka jest wskazana.

(b) Prowizja gwarancyjna będzie przez pożyczkobiorcę płacona bezpośrednio Bankowi.

(c) Gwarancje Banku winny przewidywać, że Bank może uchylić się od odpowiedzialności z tytułu odsetek, jeżeli w razie zawieszenia obsługi przez pożyczkobiorcę i poręczyciela, o ile taki istnieje, Bank zaproponuje wykupienie po cenie nominalnej papierów bądź innych gwarantowanych obligacji z odsetkami narosłymi do daty ustalonej w swej ofercie.

(d) Bank ma prawo ustalania wszystkich innych warunków gwarancji.

§ 6. Rezerwa specjalna.

Z sumy prowizji, otrzymanych przez Bank w myśl §§ 4 i 5 artykułu niniejszego, będzie utworzona rezerwa specjalna przeznaczona wyłącznie na pokrycie zobowiązań Banku, zgodnie z § 7 artykułu niniejszego. Specjalna rezerwa będzie trzymana w płynnych środkach, dozwolonych przez umowę niniejszą, jakie Dyrektorzy zarządzający ustalą.

§ 7. Sposoby wykonania zobowiązań Banku w razie zawieszenia obsługi.

W razie zawieszenia obsługi pożyczek, których Bank udzielił, w których uczestniczył albo które gwarantował:

(a) Bank zastosuje środki umożliwiające wywiązanie się z zobowiązań z tytułu pożyczek, łącznie ze środkami przewidzianymi w § 4 (c) artykułu niniejszego lub analogicznymi.

(b) Spłaty zobowiązań Banku z tytułu pożyczek lub gwarancji w myśl § 1 (a) (II) i (III) artykułu niniejszego będą obciążały:

(I) przede wszystkim rezerwę specjalną, przewidzianą w § 6 artykułu niniejszego;

(II) następnie, w granicach potrzeby i według uznania Banku, inne rezerwy, nadwyżki i rozporządzalny kapitał Banku.

(c) Ilekroć będzie to konieczne dla pokrycia umownych płatności z tytułu odsetek, innych kosztów lub rat amortyzacyjnych własnych pożyczek Banku, bądź dla pokrycia zobowiązań Banku z tytułu podobnych płatności związanych z pożyczkami gwarantowanymi przez Bank, Bank może zażądać od członków zapłaty odpowiedniej części niewniesionej subskrypcji, zgodnie z art. II § 5 i 7. Ponadto, jeżeli Bank uważa, iż zawieszenie obsługi może trwać dłuższy czas, może on zażądać wpłacenia dodatkowej części niewpłaconej jeszcze subskrypcji, nie więcej jednak w ciągu roku niż jeden procent całej subskrypcji członków, dla następujących celów:

(I) Dla wykupienia przed terminem płatności albo wykonania w inny sposób swych zobowiązań z tytułu całości lub części niespłaconego kapitału każdej pożyczki gwarantowanej przez Bank, co do której dłużnik zawiesił obsługę.

(II) Dla odkupienia albo zwolnienia się w innej drodze z zobowiązań dotyczących całości bądź części własnych, niespłaconych pożyczek.

§ 8. Różne operacje.

Prócz operacyj wymienionych gdziekolwiek w Umowie niniejszej Bank ma prawo:

(I) Nabywać i sprzedawać papiery wartościowe, które emitował, gwarantował lub w których dokonał lokaty, z zastrzeżeniem, że Bank uzyska zgodę członka, na którego terytorium papiery te mają być nabyte albo sprzedane.

(II) Gwarantować papiery wartościowe, w których dokonał lokaty, celem ułatwienia ich sprzedaży.

(III) Wypożyczać walutę każdego członka za jego zgodą.

(IV) Nabywać i sprzedawać takie papiery wartościowe innego rodzaju, jakie Dyrektorzy większością trzech czwartych ogólnej ilości głosów uprawnionych uznają za odpowiednie dla lokowania w nich całości albo części rezerwy specjalnej przewidzianej w § 6 artykułu niniejszego.

W wykonaniu uprawnień, wynikających z paragrafu niniejszego, Bank może dokonywać operacji z każdą osobą, spółką, stowarzyszeniem, korporacją lub inną osobą prawną na terytorium każdego członka.

§ 9. Obowiązek ostrzeżenia na papierach wartościowych.

Na każdym papierze wartościowym gwarantowanym lub emitowanym przez Bank umieszczone będzie na przedniej stronie wyraźne oświadczenie, że nie stanowi on zobowiązania żadnego rządu, o ile to nie jest na nim wyraźnie stwierdzone.

§ 10. Zakaz działalności politycznej.

Bankowi i jego urzędnikom nie wolno mieszać się do spraw politycznych żadnego z członków; nie wolno im w swych decyzjach kierować się względami na charakter polityczny zainteresowanego członka lub członków. Kierować się mają jedynie względami natury gospodarczej i te względy brać bezstronnie pod uwagę dla osiągnięcia celu określonego w Art. I.

Artykuł  V.

Organizacja i zarząd.

§ 1. Ustrój władz Banku.

Władzami Banku są: Dyrektorzy, Prezes oraz inni urzędnicy i personel, jakich potrzeba dla wykonywania obowiązków, które Bank im wyznaczy.

§ 2. Rada Zarządców.

(a) Naczelną władzą Banku jest Rada Zarządców, składająca się z Zarządców i ich zastępców, wyznaczonych po jednym przez każdego członka w sposób przez niego ustalony. Każdy Zarządca i zastępca sprawuje swój urząd w ciągu pięciu lat z tym, że członek może, zależnie od swego uznania, zawsze go odwołać i ponownie wyznaczyć. Zastępca może głosować tylko w nieobecności Zarządcy. Rada Zarządców wybiera jednego z Zarządców jako prezesa.

(b) Rada Zarządców może przekazać Dyrektorom wykonywanie swych uprawnień z wyjątkiem:

(I) Przyjmowania nowych członków i ustalania warunków ich przyjęcia.

(II) Powiększenia lub zmniejszenia kapitału zakładowego.

(III) Zawieszenia członka.

(IV) Rozstrzygania odwołań od ustalonej przez Dyrektorów wykładni Umowy niniejszej.

(V) Organizowania współpracy z innymi międzynarodowymi organizacjami (poza nieoficjalnymi porozumieniami o charakterze tymczasowym albo administracyjnym).

(VI) Decydowania o stałym zawieszeniu operacyj Banku i podziale jego aktywów.

(VII) Decydowania o podziale czystego dochodu Banku.

(c) Rada Zarządców odbywa jedno zebranie doroczne i inne zebrania, które uzna za potrzebne, albo które zostaną zwołane przez Dyrektorów. Dyrektorzy zwołują zebranie Rady, ilekroć zażąda tego pięciu członków albo też członkowie, reprezentujący jedną czwartą ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom.

(d) Quorum wymagane dla ważności każdego zebrania Rady Zarządców stanowi większość Zarządców, reprezentujących nie mniej niż dwie trzecie ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom.

(e) Rada Zarządców może w regulaminie ustalić procedurę, na podstawie której Dyrektorzy, jeśli uznają, że to najlepiej służy interesom Banku, mogą zwołując posiedzenia Rady przeprowadzić głosowanie Zarządców w określonej sprawie.

(f) Rada Zarządców i Dyrektorzy mogą w granicach swych uprawnień ustanawiać przepisy i regulaminy, niezbędne lub odpowiednie dla prowadzenia spraw Banku.

(g) Zarządcy i zastępcy pełnią swe obowiązki bez wynagrodzenia ze strony Banku, Bank będzie jednak zwracał im odpowiednie wydatki, poniesione w związku z uczestniczeniem w posiedzeniach.

(h) Rada Zarządców określi wynagrodzenie Dyrektorów oraz uposażenie i warunki umowy służbowej Prezesa.

§ 3. Głosowanie.

(a) Każdy członek ma dwieście pięćdziesiąt głosów oraz głos dodatkowy za każdy swój udział w kapitale zakładowym.

(b) O ile w poszczególnych przypadkach nie postanowiono inaczej, wszelkie decyzje w sprawach Banku zapadają większością oddanych głosów.

§ 4. Dyrektorzy.

(a) Dyrektorzy są odpowiedzialni za ogólne prowadzenie operacji Banku i w tym celu wykonują wszelkie uprawnienia przekazane im przez Radę Zarządców.

(b) Dyrektorów będzie dwunastu; nie mogą oni być Zarządcami; z nich:

(I) pięciu będzie mianowanych po jednym przez każdego z pięciu członków mających największą ilość udziałów.

(II) Siedmiu będzie wybranych stosownie do postanowień Załącznika B przez wszystkich Zarządców, prócz Zarządców mianowanych przez pięciu członków wspomnianych wyżej pod (I).

W rozumieniu paragrafu niniejszego za członków uważa się rządy krajów wymienionych w Załączniku A, niezależnie od tego, czy są członkami - założycielami, czy też stały się członkami stosownie do postanowień art. II § 1 (b). Jeżeli rządy innych krajów staną się członkami, Rada Zarządców może większością czterech piątych ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom zwiększyć ogólną liczbę Dyrektorów przez podwyższenie liczby Dyrektorów wybieralnych.

Dyrektorzy będą mianowani albo wybierani co dwa lata.

(c) Każdy z Dyrektorów wyznaczy zastępcę z pełnym prawem działania za niego w jego nieobecności. Jeżeli Dyrektorzy mianujący zastępców są obecni, zastępcy mogą uczestniczyć w posiedzeniach, lecz nie mogą głosować.

(d) Dyrektorzy pełnią swoje czynności, dopóki ich następcy nie zostaną mianowani lub wybrani. Jeżeli stanowisko jednego z Dyrektorów z wyboru zwolni się wcześniej niż na dziewięćdziesiąt dni przed upływem kadencji, Zarządcy, którzy wybrali poprzedniego Dyrektora, wybiorą nowego Dyrektora na pozostały czas kadencji. Do ważności wyborów wymagana jest większość oddanych głosów. Dopóki stanowisko pozostaje nieobsadzone, zastępca poprzedniego Dyrektora wykonuje jego uprawnienia z wyjątkiem prawa mianowania zastępcy.

(e) Dyrektorzy pełnią stale swoje obowiązki w głównej siedzibie Banku i odbywają posiedzenia tak często, jak wymagać tego będą sprawy Banku.

(f) Do ważności posiedzeń Dyrektorów wymagana jest obecność większości Dyrektorów, reprezentujących nie mniej niż połowę ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom.

(g) Każdy Dyrektor z nominacji jest uprawniony do takiej ilości głosów, jaka w myśl § 3 artykułu niniejszego przysługuje mianującemu go członkowi. Każdy Dyrektor z wyboru jest uprawniony do takiej ilości głosów, jaka padła na niego przy wyborach. Wszystkie głosy, do których Dyrektor jest uprawniony, winny być oddane jako całość.

(h) Rada Zarządców ustali przepisy, na podstawie których członek nieuprawniony do mianowania Dyrektora w myśl pkt (b) powyżej, będzie mógł wydelegować swego przedstawiciela do uczestniczenia w każdym posiedzeniu Dyrektorów, na którym będzie rozpatrywany wniosek postawiony przez tego członka albo sprawa szczególnie go dotycząca.

(i) Dyrektorzy mogą powoływać takie komisje, jakie uważają za wskazane. Uczestnictwo w komisjach nie jest ograniczone do Zarządców, Dyrektorów bądź ich zastępców.

§ 5. Prezes i personel.

(a) Dyrektorzy wybiorą Prezesa, którym nie może być ani Zarządca ani Dyrektor, ani zastępca jednego z nich. Prezes jest przewodniczącym Dyrektorów, nie ma jednak prawa głosowania, posiada natomiast głos rozstrzygający w razie równości głosów. Może on uczestniczyć w zebraniach Rady Zarządców, nie może jednak na nich głosować. Prezes przestaje pełnić swe obowiązki na podstawie decyzji Dyrektorów.

(b) Prezes jest szefem personelu Banku i prowadzi bieżące sprawy Banku według wskazówek Dyrektorów. Podlegając ogólnemu nadzorowi ze strony Dyrektorów, jest on odpowiedzialny za organizację pracy oraz przyjmowanie i zwalnianie personelu Banku.

(c) Prezes i personel Banku w wykonywaniu swych obowiązków podlegają tylko Bankowi z wyłączeniem wszelkiej innej władzy. Członkowie Banku winni szanować międzynarodowy charakter swych obowiązków i powstrzymywać się od wszelkich usiłowań wywierania jakiegokolwiek wpływu na personel w związku z wykonywaniem jego obowiązków.

(d) Przy przyjmowaniu urzędników i funkcjonariuszów Banku Prezes, mając na względzie przede wszystkim zapewnienie sprawności i fachowości, będzie dbał należycie o dobór personelu na możliwie szerokiej podstawie geograficznej.

§ 6. Rada Opioniodawcza.

(a) Powołana zostanie Rada Opiniodawcza składająca się z nie mniej niż siedmiu osób, wybranych przez Radę Zarządców, z przedstawicieli bankowości, handlu, przemysłu, pracy i rolnictwa, przy możliwie największym uwzględnieniu zasady reprezentacji krajowej. W tych dziedzinach, w których istnieją specjalne międzynarodowe organizacje, członkowie Rady, reprezentujący te dziedziny, będą wybrani w porozumieniu z tymi organizacjami. Rada będzie udzielała opinii w sprawach dotyczących ogólnych wytycznych jego działalności. Rada będzie się zbierała corocznie oraz w innych terminach, w jakich Bank zażąda.

(b) Członkowie Rady sprawują swe czynności przez dwa lata i mogą być ponownie powołani. Zwracane im będą uzasadnione wydatki poniesione w sprawach Banku.

§ 7. Komitety pożyczkowe.

Bank wyznacza komitety powołane do przedkładania raportów o pożyczkach stosownie do art. III § 4. W skład każdego takiego komitetu wchodzi rzeczoznawca wybrany przez Zarządcę, reprezentującego tego członka, którego terytorium projekt dotyczy, i jedna lub więcej osób z personelu technicznego Banku.

§ 8. Stosunek do innych organizacji międzynarodowych.

(a) Bank w granicach Umowy niniejszej będzie współdziałał z każdą ogólną organizacją międzynarodową i z publicznymi międzynarodowymi organizacjami, mającymi specjalne zadania w pokrewnych dziedzinach. Każdy układ odnoszący się do takiej współpracy, który zawierałby zmianę jakichkolwiek postanowień niniejszej Umowy, może dojść do skutku jedynie po zmianie Umowy niniejszej zgodnie z art. VIII.

(b) Przy decyzjach dotyczących pożyczek lub gwarancji związanych z zakresem bezpośredniej kompetencji jakiejkolwiek międzynarodowej organizacji o charakterze określonym w ustępie poprzednim, w której uczestniczą przeważnie członkowie Banku, Bank będzie miał na uwadze poglądy i zalecenia tej organizacji.

§ 9. Siedziby urzędów.

(a) Siedziba Banku będzie się mieściła na terytorium członka posiadającego największą ilość udziałów.

(b) Bank może zakładać agencje lub oddziały na terytorium każdego członka Banku.

§ 10. Regionalne oddziały i rady.

(a) Bank może zakładać oddziały regionalne i ustalać ich siedziby oraz teren działania.

(b) Każdy oddział regionalny będzie korzystał z pomocy opiniodawczej rady regionalnej, reprezentującej cały teren i wybranej w sposób przez Bank określony.

§ 11. Depozytariusze.

(a) Każdy członek wyznaczy swój Bank Centralny jako depozytariusza wszystkich zasobów Banku w swej walucie. Jeżeli członek nie ma Banku Centralnego, wyznaczy inną tego rodzaju instytucję, na jaką Bank wyrazi zgodę,

(b) Bank może utrzymywać inne aktywa, nie wyłączając złota, u depozytariuszy wyznaczonych przez pięciu członków, posiadających największą ilość udziałów, i u innych depozytariuszy, jakich Bank wyznaczy. Początkowo, co najmniej połowa zasobów Banku w złocie będzie utrzymywana u depozytariusza, wyznaczonego przez członka, na którego terytorium Bank ma swoją siedzibę, a co najmniej czterdzieści procent będzie utrzymywane u depozytariuszy, wyznaczonych przez pozostałych czterech członków, o których mowa powyżej. Każdy z tych depozytariuszy będzie początkowo utrzymywał nie mniejszą, niż wpłacona sumę złota na udziały członka, który go wyznaczył. Jednakowoż wszelki transfer złota będzie przez Bank dokonywany przy należytym uwzględnieniu kosztów transportu i przewidywanych potrzeb Banku. Dyrektorzy mogą w razie konieczności przenieść całość albo część zasobów złota Banku w miejsce, gdzie będzie ono odpowiednio chronione.

§ 12. Sposób wpłacania waluty.

Bank będzie przyjmował od każdego członka w miejsce jakiejkolwiek części jego waluty wpłacanej Bankowi w myśl art. II § 7 (I), lub na pokrycie rat amortyzacyjnych pożyczek udzielonych w tej walucie, niepotrzebnej Bankowi dla jego operacji, skrypty dłużne lub podobne obligi wystawione przez rząd członka lub depozytariusza wyznaczonego przez tego członka. Zobowiązania te będą nieprzenośne, nieoprocentowane i płatne według wartości nominalnej na żądanie przez uznanie rachunku Banku u wyznaczonego depozytariusza.

§ 13. Ogłaszanie sprawozdań i dostarczanie informacji.

(a) Bank ogłasza roczne sprawozdania, zawierające sprawdzony bilans i przesyła członkom w trzymiesięcznych lub krótszych odstępach czasu ogólne sprawozdania o położeniu finansowym oraz rachunek strat i zysków, wykazujący wyniki jego operacyj.

(b) Bank może ogłaszać inne sprawozdania, które uzna za pożądane dla spełnienia swych zadań.

(c) Odpisy wszystkich sprawozdań, zestawień rachunkowych i publikacji objętych niniejszym paragrafem będą dostarczone członkom.

§ 14. Podział czystego zysku.

(a) Rada Zarządców postanowi co roku, jaka część czystego zysku Banku, po dokonaniu odpisów na rezerwy, ma być przeniesiona na nadwyżkę, a jaka ewentualnie rozdzielona.

(b) Jeżeli jakaś część zostanie rozdzielona, z sumy przeznaczonej w danym roku do podziału należy w pierwszym rzędzie wypłacać każdemu członkowi nie ulegającą kumulacji kwotę do wysokości dwóch procent, obliczoną na podstawie przeciętnej sumy niespłaconych w ciągu roku pożyczek, udzielonych w myśl art IV § 1 (a) (I) w walucie przezeń subskrybowanej. Jeżeli nastąpiła wypłata dwóch procent jako pierwszej należności, ewentualna pozostałość będzie wypłacona wszystkim członkom w stosunku do ich udziałów. Wypłaty członkom będą dokonywane w ich własnej walucie lub, jeżeli Bank walutą tą nie dysponuje - w innej walucie, którą członek zgodzi się przyjąć. Jeżeli takie wypłaty nastąpią w innych walutach, niż waluta członka, ich transfer i użycie przez otrzymującego członka nie podlegają po dokonaniu wypłaty ograniczeniom ze strony członków.

Artykuł  VI.

Wystąpienie i zawieszenie członków: zawieszenie operacji.

§ 1. Prawo członków do wystąpienia.

Każdy członek może w każdym czasie wystąpić z Banku, zawiadamiając pisemnie Bank w jego siedzibie. Wypowiedzenie jest ważne z dniem otrzymania takiego zawiadomienia.

§ 2. Zawieszenie praw członka.

Jeżeli członek nie wypełnia któregokolwiek ze swych obowiązków wobec Banku, Bank może zawiesić go w prawach członka uchwałą większości Zarządców, rozporządzających większością ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom. Członek zawieszony przestaje być członkiem automatycznie po upływie roku od daty jego zawieszenia, o ile taką samą większością prawa jego nie zostaną przywrócone.

W czasie zawieszenia członek nie może wykonywać praw wynikających z niniejszej umowy, z wyjątkiem prawa wystąpienia, podlega jednak wszelkim obowiązkom.

§ 3. Ustanie przynależności do Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Każdy członek, który przestanie być członkiem w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, po upływie trzech miesięcy automatycznie przestaje być członkiem Banku, chyba że Bank większością trzech czwartych ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom zgodzi się, by nadal był członkiem.

§ 4. Rozrachunek z rządami, które przestają być członkami.

(a) Rząd, który przestał być członkiem, ponosi nadal odpowiedzialność za swe bezpośrednie zobowiązania i ewentualne obowiązki wobec Banku tak długo, dopóki jakakolwiek część pożyczek lub gwarancyj udzielonych przed jego ustąpieniem, pozostanie niespłacona. Przestaje jednak ponosić odpowiedzialność za pożyczki i gwarancje udzielone przez Bank w czasie późniejszym oraz nie uczestniczy w dochodach i wydatkach Banku.

(b) Z chwilą gdy rząd przestał być członkiem, Bank odkupi jego udziały jako część rozrachunku stosownie do przepisów punktu (c) i (d) poniżej. W tym celu cena odkupu udziałów równa będzie wartości wykazanej przez księgi Banku w dniu, w którym rząd ten przestał być członkiem.

(c) Wypłata za udziały odkupione przez Bank na podstawie paragrafu niniejszego podlega następującym warunkom:

(I) Kwoty należne rządowi za jego udziały będą zatrzymane, dopóki rząd, jego bank centralny lub którykolwiek z jego organów pozostanie dłużnikiem Banku z tytułu pożyczki albo gwarancji, i kwoty te mogą być według uznania Banku użyte na pokrycie tych zobowiązań wobec Banku z chwilą ich płatności. Żadna kwota nie może być zatrzymana na rachunek zobowiązań rządu wynikających z subskrypcji udziałów w myśl art. II § 5 (II). W żadnym razie kwota należna członkowi za jego udziały nie może być wypłacona przed upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym rząd przestał być członkiem.

(II) Wypłaty za nie mogą być dokonywane od czasu do czasu do wysokości, o którą kwota należna jako cena zakupu w myśl pkt (b) powyżej przekracza łączne zobowiązania z tytułu pożyczek i gwarancyj w myśl pkt (c) (I) powyżej, aż były członek otrzyma pełną cenę odkupu.

(III) Wypłaty dokonywane będą w walucie kraju otrzymującego wypłatę bądź według wyboru Banku w złocie.

(IV) Jeżeli Bank poniósł straty z powodu gwarancji, uczestniczenia w pożyczkach lub niespłacenia pożyczek w dacie, w której rząd przestał być członkiem, i jeżeli straty te przekraczają wysokość rezerwy na straty w tej dacie, rząd taki obowiązany jest zwrócić na żądanie kwotę, o którą cena odkupu jego udziałów zostałaby zredukowana, gdyby straty były wzięte w rachubę w chwili ustalenia ceny odkupu. Ponadto rząd byłego członka odpowiada na każde żądanie za niewpłaconą subskrypcję w myśl art. 2 § 5 (II) do wysokości, do której byłby on zobowiązany, gdyby uszczerbek kapitału i wezwanie do zapłaty ze strony Banku nastąpiły w chwili ustalenia ceny odkupu udziałów tego członka.

(d) Jeżeli Bank zawiesi na stałe swe operacje w myśl § 5 (b) artykułu niniejszego w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym jakikolwiek rząd przestaje być członkiem, będą zastosowane do wszystkich praw tego rządu przepisy § 5 artykułu niniejszego.

§ 5. Zawieszenie operacyj i uregulowanie zobowiązań.

(a) W razie konieczności Dyrektorzy mogą czasowo zawiesić operacje dotyczące nowych pożyczek i gwarancyj aż do rozważenia sprawy i powzięcia decyzji przez Radę Zarządców.

(b) Bank może na stałe zawiesić swe operacje dotyczące nowych pożyczek i gwarancyj uchwałą większości Zarządców, dysponujących większością ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom. Po takim zawieszeniu operacji Bank winien przerwać wszystkie czynności z wyjątkiem operacyj mających na celu należytą realizację, zabezpieczenie i zachowanie jego aktywów, jako też regulowanie jego zobowiązań.

(c) Zobowiązania wszystkich członków z tytułu niezażądanej części subskrypcji na kapitał zakładowy Banku i z tytułu deprecjacji ich własnych walut pozostają w mocy, dopóki nie będą uregulowane pretensje wierzycieli łącznie z wszystkimi innymi pretensjami.

(d) Wszyscy wierzyciele, posiadający bezpośrednie roszczenia, będą zaspokojeni z aktywów Banku, a następnie z wpłat dokonanych do Banku wskutek wezwania do pokrycia niewpłaconej subskrypcji. Przed dokonaniem jakichkolwiek wpłat wierzycielom, posiadającym bezpośrednie roszczenia, Dyretorzy zastosują wszelkie niezbędne ich zdaniem środki dla zabezpieczenia proporcjonalnego podziału pomiędzy wierzycieli występujących z roszczeniami pośrednimi a wierzycieli posiadających roszczenia bezpośrednie.

(e) Podział Funduszu na poczet subskrypcji na kapitał zakładowy nie będzie dokonywany pomiędzy członków dopóki:

(I) Wszystkie zobowiązania wobec wierzycieli nie będą uregulowane i zabezpieczone i

(II) większość Zarządców rozporządzających większością ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom nie poweźmie uchwały o dokonaniu podziału.

(f) Po powzięciu uchwały o dokonaniu podziału stosownie do punktu (e) powyżej, Dyrektorzy większością dwóch trzecich głosów mogą uchwalić stopniowy podział aktywów Banku pomiędzy członków aż do zupełnego podziału wszystkich aktywów. Podział ten będzie uzależniony od uprzedniego załatwienia wszystkich niezaspokojonych roszczeń Banku wobec każdego członka.

(g) Zanim nastąpi podział aktywów, Dyrektorzy ustalą proporcjonalny udział każdego członka, odpowiadający stosunkowi posiadanych przezeń udziałów do ogólnej sumy niespłaconych udziałów Banku.

(h) Dyrektorzy ocenią aktywa podlegające podziałowi w dacie podziału i przeprowadzą podział w sposób następujący:

(I) Każdemu członkowi zostanie wypłacona w jego własnych zobowiązaniach lub w zobowiązaniach jego urzędowych organów lub jednostek prawnych na jego terytoriach - o ile zobowiązania takie nadają się do podziału - równowartość jego stosunkowego udziału w ogólnej kwocie, która ma być rozdzielona.

(II) Należna członkowi po dokonaniu wypłaty w myśl punktu (I) powyżej pozostałość będzie wypłacona w jego własnej walucie, o ile ją Bank posiada, do wysokości stanowiącej równowartość tej pozostałości.

(III) Pozostałość należna członkowi po dokonaniu wypłat w myśl punktu (I) i (II) będzie wypłacona w złocie albo w walucie zaakceptowanej przez członka, w miarę posiadania ich przez Bank, do wysokości kwoty równej co do wartości tej pozostałości.

(IV) Wszystkie pozostałe aktywa Banku będą, po dokonaniu wypłat członkom w myśl punktu (I), (II) i (III) powyżej, rozdzielone pro rata między członków.

(i) Każdy członek, otrzymujący aktywa rozdzielone przez Bank zgodnie z punktem (h) powyżej, korzysta z tych samych praw do tych aktywów, z jakich korzystał Bank przed ich podziałem.

Artykuł  VII.

Stan prawny, immunitety i przywileje.

§ 1. Cel artykułu.

Aby umożliwić Bankowi wypełnienie powierzonych mu funkcyj, będą przyznane Bankowi na terytorium każdego członka stan prawny, immunitety i przywileje ustalone w artykule niniejszym.

§ 2. Stan prawny Banku.

Bank posiada pełną osobowość prawną, a w szczególności zdolność:

(I) zawierania umów;

(II) nabywania i rozporządzania własnością nieruchomą i ruchomą;

(III) dokonywania czynności procesowych.

§ 3. Stanowisko Banku w postępowaniu sądowym.

Pozwy przeciwko Bankowi mogą być wnoszone jedynie do właściwego sądu na terytorium członka, na którym Bank ma oddział, ustanowił pełnomocnika dla przyjmowania doręczeń i wezwań procesowych lub emitował bądź gwarantował obligacje. Jednakże pozwy nie mogą być wnoszone przez członków lub osoby działające w ich imieniu albo będące ich następcami prawnymi. Własność i aktywa Banku, niezależnie od tego, gdzie i w czyim ręku się znajdują, nie podlegają zajęciu, zatrzymaniu, lub egzekucji w jakiejkolwiek postaci, przed wydaniem przeciwko Bankowi wyroku ostatecznego.

§ 4. Zwolnienie aktywów spod zajęcia administracyjnego.

Własność i aktywa Banku niezależnie od tego, gdzie i w czyim ręku się znajdują, nie podlegają rewizji, konfiskacie, wywłaszczeniu i wszelkiego rodzaju zajęciu w drodze postępowania administracyjnego lub opartego na innej zasadzie prawnej.

§ 5. Nietykalność archiwów.

Archiwa Banku są nietykalne.

§ 6. Zwolnienie aktywów spod ograniczeń.

W zakresie niezbędnym dla prowadzenia operacyj przewidzianych Umową niniejszą i stosownie do przepisów tej Umowy, wszelka własność i aktywa Banku będą wolne od ograniczeń, reglamentacji, kontroli i wszelkiego rodzaju moratoriów.

§ 7. Przywileje w zakresie porozumiewania się.

Urzędowe komunikowanie się z Bankiem będzie traktowane przez członków na równi z urzędowym komunikowaniem się z innymi członkami.

§ 8. Immunitety i przywilej urzędników i funkcjonariuszy.

Wszyscy Zarządcy, Dyrektorzy i zastępcy, urzędnicy i funkcjonariusze Banku:

(I) będą wolni od postępowania sądowego w związku z ich czynnościami służbowymi, chyba że Bank zrzeknie się tego;

(II) o ile nie są obywatelami danych państw, korzystają z tych samych zwolnień od ograniczeń imigracyjnych, w zakresie przepisów o rejestracji obcokrajowców i obowiązków usług publicznych, oraz z tych samych ulg w zakresie ograniczeń dewizowych, jakie członkowie przyznają odpowiedniego stopnia przedstawicielom, urzędnikom i funkcjonariuszom innych członków;

(III) korzystają z tych samych ułatwień w podróży, jakie członkowie przyznają odpowiedniego stopnia przedstawicielom, urzędnikom i funkcjonariuszom innych członków.

§ 9. Immunitety podatkowe.

(a) Bank, jego aktywa, własność, dochody oraz jego operacje i transakcje dozwolone umową niniejszą są wolne od wszelkich podatków i wszelkiego rodzaju opłat celnych. Bank jest również wolny od odpowiedzialności za ściąganie albo płacenie jakichkolwiek podatków bądź opłat.

(b) Żadne podatki nie mogą być pobierane od poborów i wynagrodzeń lub w związku z poborami i wynagrodzeniami płaconymi Dyrektorom, ich zastępcom, wyższym urzędnikom i pracownikom Banku, którzy nie są obywatelami, poddanymi albo w inny sposób przynależnymi do danego kraju.

(c) Żadne podatki jakiegokolwiek rodzaju nie mogą być pobierane, bez względu na osobę posiadacza, od jakichkolwiek zobowiązań lub papierów emitowanych przez Bank (włączając w to dywidendy lub odsetki):

(I) które stanowiłyby dyskryminację zobowiązań lub papierów jedynie z tej przyczyny, że są one emitowane przez Bank, albo

(II) jeżeli jedyną prawną podstawą opodatkowania byłoby miejsce emisji albo waluta, w której są emitowane, płatne lub zapłacone, albo siedziba oddziału lub placówki utrzymywanej przez Bank.

(d) Żadne podatki jakiegokolwiek rodzaju nie będą pobierane, bez względu na osobę posiadacza, od jakichkolwiek zobowiązań lub papierów gwarantowanych przez Bank (włączając w to dywidendy lub odsetki):

(I) które by stanowiły dyskryminację takich zobowiązań lub papierów jedynie z tej przyczyny, że są one gwarantowane przez Bank, albo

(II) jeżeli jedyną prawną podstawą takiego opodatkowania byłaby siedziba oddziału lub placówki utrzymywanej przez Bank.

§ 10. Wykonanie artykułu.

Każdy członek przedsięweźmie niezbędne kroki na swym terytorium celem wprowadzenia w życie zasad ustalonych w artykule niniejszym, ujmując je w formę swego krajowego prawa i poinformuje Bank szczegółowo o czynnościach dokonanych w tym celu.

Artykuł  VIII.

Zmiany.

(a) Każdy wniosek o wprowadzenie zmian w Umowie niniejszej, pochodzący od członka, Zarządcy albo Dyrektorów będzie zakomunikowany Przewodniczącemu Rady Zarządców, który winien wniosek ten wnieść na Radę. Jeśli projektowana zmiana zostanie przyjęta przez Radę, Bank pismem okrężnym albo depeszą zapyta wszystkich członków, czy zgadzają się na proponowaną zmianę. Jeśli trzy piąte członków, rozporządzających czterema piątymi ogólnej ilości głosów przysługujących wszystkim członkom zatwierdzi proponowaną zmianę, Bank poświadczy to formalnym zawiadomieniem skierowanym do wszystkich członków.

(b) Niezależnie od przypadku, o którym mowa pod (a) powyżej, zgoda wszystkich członków jest wymagana w razie zmiany dotyczącej:

(I) prawa wystąpienia z Banku, zastrzeżonego w art. VI § 1;

(II) prawa zapewnionego art. II § 3 (c);

(III) ograniczenia odpowiedzialności, przewidzianego w art. II § 6.

(c) Zmiany wchodzą w życie z mocą obowiązującą wszystkich członków w trzy miesiące od daty formalnego zawiadomienia, chyba że krótszy okres ustalony został w piśmie okrężnym lub w depeszy.

Artykuł IX.

Wykładnia.

(a) Każda różnica zdań co do wykładni przepisów niniejszej Umowy, powstała między członkiem a Bankiem albo między członkami Banku, będzie przedłożona Dyrektorom do decyzji. Jeżeli chodzi o sprawę szczególnie dotyczącą członka nieuprawnionego do mianowania Dyrektora, taki członek będzie mógł delegować swego przedstawiciela, zgodnie z art. V § 4 (h).

(b) W razie wydania przez Dyrektorów decyzji na podstawie ustępu (a) powyżej, każdy członek może zażądać przedłożenia sprawy Radzie Zarządców, których decyzja jest ostateczna. Aż do wyniku odwołania do Rady, Bank może, w miarę uznania tego za potrzebne, działać na podstawie decyzji Dyrektorów.

(c) Ilekroć powstanie różnica zdań pomiędzy Bankiem a państwem, które przestało być członkiem, albo pomiędzy Bankiem i którymkolwiek z członków, w czasie stałego zawieszenia działalności Banku, będzie ona poddana sądowi rozjemczemu, składającemu się z trzech arbitrów, z których jednego zamianuje Bank, jednego odnośne państwo, superarbiter zaś będzie, o ile strony nie ułożą się inaczej, mianowany przez Prezesa Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej albo przez inną władzę, którą wskaże regulamin przyjęty przez Bank. Superarbiter będzie w pełni uprawniony do ustalania wszelkich kwestyj proceduralnych, co do których strony się nie zgodzą.

Artykuł  X.

Domniemana zgoda.

Ilekroć przed dokonaniem jakiejkolwiek czynności przez Bank wymagana jest zgoda członka, z wyjątkiem przypadków określonych w art. VII, uważa się, że zgoda ta została udzielona, o ile członek nie zgłosił sprzeciwu w odpowiednim terminie, który Bank może ustalić w zawiadomieniu członka o zamierzonej czynności.

Artykuł XI.

Postanowienia końcowe.

§ 1. Wejście w życie.

Umowa niniejsza wchodzi w życie po podpisaniu jej w imieniu rządów, których minimalne udziały wynoszą nie mniej niż sześćdziesiąt pięć procent ogólnej kwoty udziałów ustalonych w Załączniku A i po złożeniu w imieniu tychże rządów dokumentów, określonych w § 2 (a) artykułu niniejszego, w żadnym jednak razie przed dniem 1 maja 1945 r.

§ 2. Podpisanie.

(a) Każdy rząd, w imieniu którego Umowa niniejsza jest podpisana, złoży Rządowi Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej dokument stwierdzający, iż przyjął on Umowę niniejszą zgodnie ze swymi prawami i podjął wszystkie niezbędne kroki celem wykonania wszystkich swych zobowiązań, wynikających z Umowy niniejszej.

(b) Każdy rząd zostaje członkiem Banku z chwilą złożenia w jego imieniu dokumentu wspomnianego pod (a) powyżej, jednakże żaden rząd nie stanie się członkiem przed wejściem w życie Umowy niniejszej w myśl § 1 artykułu niniejszego.

(c) Rząd Stanów Zjednoczonych zawiadomi rządy wszystkich krajów, których nazwy wymienione są w Załączniku A, i wszystkie rządy, które zostaną przyjęte jako członkowie zgodnie z art. II § 1 (b), o wszystkich podpisach położonych pod Umową niniejszą i o złożeniu wszystkich dokumentów, o których mowa pod (a) powyżej.

(d) Każdy rząd przekaże z chwilą podpisania w jego imieniu Umowy niniejszej Rządowi Stanów Zjednoczonych, w złocie albo w dolarach Stanów Zjednoczonych, jedną setną jednego procentu od ceny każdego udziału na pokrycie kosztów administracyjnych Banku. Wpłata ta będzie zaliczona na rachunek wpłaty, która ma być dokonana w myśl art. II § 8 (a). Rząd Stanów Zjednoczonych będzie utrzymywał te fundusze na specjalnym rachunku depozytowym i przekaże je Radzie Zarządców Banku, skoro wstępne zebranie zostanie zwołane w myśl § 3 artykułu niniejszego. Jeśli Umowa niniejsza nie wejdzie w życie do dnia 31 grudnia 1945 r., Rząd Stanów Zjednoczonych zwróci te fundusze rządom, które je przekazały.

(e) Umowa niniejsza będzie mogła być podpisana w Waszyngtonie do dnia 31 grudnia 1945 r. w imieniu rządów państw, wymienionych w Załączniku A.

(f) Po dniu 31 grudnia 1945 r. Umowa niniejsza będzie mogła być podpisana w imieniu rządu każdego państwa, które zostało przyjęte na członka w myśl art. II § 1 (b).

(g) Przez podpisanie Umowy niniejszej wszystkie rządy uznają ją zarówno w imieniu swoim własnym, jak w imieniu wszystkich swoich kolonii, posiadłości zamorskich oraz wszystkich posiadłości pod ich protektoratem, suzerennością albo władzą, jak również wszystkich obszarów, w stosunku do których wykonywają mandat.

(h) Dla rządów, których obszar macierzysty pozostawał pod okupacją nieprzyjacielską, złożenie dokumentu, o którym mowa w ustępie (a) powyżej, może być odroczone do stu osiemdziesięciu dni po dniu, w którym te terytoria zostały wyzwolone. Jeśli jednak dokument taki nie zostanie złożony przez ten rząd przed upływem wspomnianego okresu, podpis złożony w imieniu tego rządu uważa się za niebyły, i część jego wpłaty, uiszczona w myśl ustępu (d) powyżej, zostanie mu zwrócona.

(i) Postanowienia ustępów (d) i (h) wchodzą w życie w stosunku do każdego podpisującego rządu z dniem złożenia przez tenże podpisu.

§ 3. Ukonstytuowanie się Banku.

(a) Z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy zgodnie z § 1 artykułu niniejszego, każdy członek zamianuje Zarządcę, a członek, któremu przydzielona jest największa ilość udziałów w Załączniku A, zwoła pierwsze zebranie Rady Zarządców.

(b) Na pierwszym posiedzeniu Rady Zarządców nastąpi powołanie tymczasowych Dyrektorów. Rządy pięciu krajów, którym przydzielona jest największa ilość udziałów w Załączniku A, zamianują tymczasowych Dyrektorów. Jeśli jeden lub więcej z tych rządów nie przystąpi do Banku jako członek, miejsca przysługujące tym członkom w Dyrekcji będą wakowały do chwili, kiedy odnośne rządy przystąpią na członków, bądź do dnia 1 stycznia 1946 r., w zależności od tego, który termin będzie wcześniejszy. Siedmiu Dyrektorów tymczasowych zostanie wybranych zgodnie z postanowieniami Załącznika B i pozostanie w urzędzie do chwili pierwszych regularnych wyborów Dyrektorów, które to wybory powinny nastąpić możliwie najwcześniej po pierwszym stycznia 1946 r.

(c) Rada Zarządców może przekazywać tymczasowym Dyrektorom wszystkie uprawnienia z wyjątkiem tych, które nie mogą być przeniesione na Dyrektorów.

(d) Bank zawiadomi członków, gdy będzie gotów do rozpoczęcia operacyj.

Zdziałano w Waszyngtonie w jednym egzemplarzu, który będzie przechowywany w archiwach Rządu St. Zjednoczonych, przy czym Rząd ten przekaże uwierzytelnione odpisy Umowy wszystkim rządom, wymienionym w Załączniku A, i wszystkim rządom, których zgłoszenia na członków zostaną przyjęte zgodnie z art. II § 1 (b).

ZAŁĄCZNIK A.

Udziały.

w milionach dolarów

Australia 200

Belgia 225

Boliwia 7

Brazylia 105

Kanada 325

Chile 35

Chiny 600

Kolumbia 35

Kostarika 2

Kuba 35

Czechosłowacja 125

Dania^*) -

Dominikańska Republika 2

Ekwador 3,2

Egipt 40

Salwador 1

Etiopia 3

Francja 450

Grecja 25

Guatemala 2

Haiti 2

Honduras 1

Islandia 1

Indie 400

Iran 24

Irak 6

Liberia 0,5

Luksemburg 10

Meksyk 65

Holandia 275

Nowa Zelandia 50

Nikaragua 0,8

Norwegia 50

Panama 0,2

Paragwaj 0,8

Peru 17,5

Filipiny 15

Polska 125

Związek Południowo Afrykański 100

Z.S.R.R 1.200

Zjednoczone Królestwo 1.300

Stany Zjednoczone Ameryki 3.175

Urugwaj 10,5

Wenezuela 10,5

Jugosławia 40

------------------

Łącznie: 9.100

___________

^*) Udział Danii zostanie ustalony przez Bank po przyjęciu przez Danię członkostwa zgodnie z przepisami Umowy.

ZAŁĄCZNIK B.

Wybory Dyrektorów.

1. Wybór Dyrektorów odbywa się przez tajne głosowanie Zarządców, posiadających prawo głosu w myśl art. V § 4 (b).

2. Przy głosowaniu na Dyrektorów każdy z Zarządców, upoważniony do głosowania, odda na jedną osobę wszystkie głosy, do których uprawniony jest członek mianujący go w myśl § 3 art. V. Siedem osób otrzymujących największą ilość głosów zostaje Dyrektorami, przy czym nie może być uznana za wybraną osoba, która otrzyma mniej niż czternaście procent ogólnej ilości głosów, które mogą być oddane (uprawnionych głosów).

3. Jeśli w pierwszym głosowaniu nie zostanie wybranych siedem osób, odbędzie się drugie głosowanie, w którym osoba otrzymująca najmniejszą ilość głosów przestanie być uprawniona do wyboru i w którym głosować będą jedynie: (a) Zarządcy, głosujący w pierwszym głosowaniu na osobę nie wybraną, oraz (b) Zarządcy, co do których uznano w myśl pkt 4 poniżej, że ich głosy podniosły ilość głosów oddanych na osobę wybraną powyżej piętnastu procent głosów uprawnionych.

4. Przy określaniu, czy głosy Zarządcy mają być uznane za te, które podniosły ogólną ilość głosów otrzymaną przez pewną osobę powyżej piętnastu procent głosów uprawnionych, uważa się, że piętnaście procent zawiera w sobie przede wszystkim głosy Zarządcy oddającego na tę osobę największą ilość głosów, następnie głosy Zarządcy, który oddał drugą z kolei największą ilość głosów i tak kolejno, aż piętnaście procent zostanie osiągnięte.

5. Uważa się, że każdy Zarządca, którego część głosów ma być wliczona dla podniesienia ogólnej ilości głosów, otrzymanych przez daną osobę powyżej piętnastu procent, oddał swe wszystkie głosy na tę osobę, nawet jeżeli ogólna ilość głosów na tę osobę oddanych przekroczy piętnaście procent.

6. Jeżeli po drugim głosowaniu nie zostanie wybranych siedem osób, dalsze głosowania będą miały miejsce na tych samych zasadach, dopóki siedem osób, nie zostanie wybranych z tym, że po wyborze sześciu osób siódma może być wybrana zwykłą większością pozostałych głosów i będzie uważana za wybraną wszystkimi tymi głosami.

• Identyfikator: Dz.U.1948.40.292
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Umowa o utworzeniu Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego. Bretton Woods.1944.07.22.
• Data aktu: 22/07/1944
• Data ogłoszenia: 24/08/1948
• Data wejścia w życie: 26/03/1946