Organizacja statystyki państwowej i Główny Urząd Statystyczny.

DEKRET
z dnia 31 lipca 1946 r.
o organizacji statystyki państwowej i o Głównym Urzędzie Statystycznym.

Na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 1, poz. 1) - Rada Ministrów postanawia, a Prezydium Krajowej Rady Narodowej zatwierdza, co następuje:
Art.  1.
1.
Główny Urząd Statystyczny jest organem naczelnym statystyki państwowej.
2.
Główny Urząd Statystyczny podlega Prezesowi Rady Ministrów.
Art.  2.

Do zakresu działania Głównego Urzędu Statystycznego należy:

1)
prowadzenie wszelkich badań statystycznych według programu zatwierdzonego przez Radę Ministrów po wysłuchaniu opinii Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, powziętej w porozumieniu z zainteresowanymi Ministrami;
2)
prowadzenie statystyki dla potrzeb planów gospodarczych w porozumieniu z Centralnym Urzędem Planowania;
3)
koordynacja i nadzór fachowy nad badaniami statystycznymi i sprawozdawczością statystyczną prowadzoną przez poszczególne władze, urzędy, instytucje państwowe i instytucje prawa publicznego; szczegółowe przepisy w tym zakresie wyda Rada Ministrów;
4)
ogłaszanie w specjalnych publikacjach wyników badań statystycznych własnych, jak również w miarę uznania Głównego Urzędu Statystycznego wyników badań prowadzonych przez poszczególne władze, urzędy, instytucje państwowe i instytucje prawa publicznego;
5)
prowadzenie badań naukowych w zakresie teorii, techniki i organizacji statystyki oraz współpraca w tej dziedzinie z zagranicą;
6)
ogłaszanie naukowych prac statystycznych oraz subsydiowanie wydawnictw i badań statystycznych prowadzonych przez instytucje i towarzystwa naukowe;
7)
prowadzenie rejestru badań statystycznych; zakres i zasady prowadzenia rejestru określi Prezes Rady Ministrów w rozporządzeniu wykonawczym;
8)
szkolenie fachowego personelu statystycznego;
9)
prowadzenie akcji popularyzacji statystyki.
Art.  3.
1.
Na czele Głównego Urzędu Statystycznego stoi Prezes mianowany przez Prezydenta Krajowej Rady Narodowej na wniosek Prezesa Rady Ministrów.
2.
Wiceprezesów mianuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Art.  4.

Budżet Głównego Urzędu Statystycznego stanowi dział odrębny budżetu Prezydium Rady Ministrów.

Art.  5.

Rada Ministrów po wysłuchaniu opinii Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego może powołać do życia lokalne organy statystyczne i określić ich organizację.

Art.  6.
1.
Przy Głównym Urzędzie Statystycznym działa jako organ doradczy i opiniodawczy Państwowa Rada Statystyczna.
2.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów określi zakres działania, skład, sposób powoływania członków oraz tryb obradowania Państwowej Rady Statystycznej.
Art.  7.
1.
Celem przeprowadzenia spisów powszechnych i innych badań statystycznych, wymagających składania zeznań przez prywatne osoby i instytucje, Rada Ministrów na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego może w drodze rozporządzenia nakładać obowiązek udzielania informacyj objętych danymi badaniami.
2.
Rozporządzenia te określą uprawnienia organów przeprowadzających badania do kontrolowania prawdziwości złożonych zeznań lub sprawozdań.
Art.  8.
1.
Władze, urzędy, instytucje państwowe i instytucje prawa publicznego mogą podejmować badania statystyczne jedynie w porozumieniu z Głównym Urzędem Statystycznym oraz według metod i formularzy statystycznych zatwierdzonych przez Główny Urząd Statystyczny. Wyniki tych badań będą komunikowane Głównemu Urzędowi Statystycznemu.
2.
Przepisowi ust. 1 niniejszego artykułu nie podlegają zestawienia liczbowe, powstające w toku bieżącej działalności władz, urzędów, instytucyj państwowych i instytucji prawa publicznego, a przeznaczone jedynie dla ich wewnętrznych potrzeb.
3.
Badania statystyczne podejmowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej w sprawach związanych z obronnością, badania statystyczne w sprawach bezpieczeństwa Państwa oraz inne badania, co do których zastrzeżono tajemnicę państwową, nie wymagają porozumienia z Głównym Urzędem Statystycznym, a ich wyniki mogą nie być komunikowane Głównemu Urzędowi Statystycznemu.
Art.  9.

Władze, urzędy, instytucje państwowe i instytucje prawa publicznego obowiązane są współdziałać z Głównym Urzędem Statystycznym w prowadzeniu badań statystycznych każda w zakresie swej działalności, a przy badaniach zarządzonych na podstawie art. 7 niniejszego dekretu w zakresie ustalonym rozporządzeniem Rady Ministrów.

Art.  10.
1.
Główny Urząd Statystyczny ma prawo dokonywania zestawień statystycznych z wszelkich materiałów znajdujących się w posiadaniu władz, urzędów, instytucji państwowych i instytucji prawa publicznego. Obowiązane są one na żądanie Głównego Urzędu Statystycznego udzielać mu wszelkich niezbędnych informacji związanych z dokonywaniem zestawień statystycznych i umożliwić mu w miarę potrzeby zapoznanie się ze znajdującymi się w ich rozporządzeniu materiałami.
2.
Przepisy tego artykułu nie dotyczą materiałów, odnoszących się do spraw obronności i bezpieczeństwa Państwa, oraz innych materiałów, co do których zastrzeżono tajemnicę państwową.
Art.  11.

Wyniki badań statystycznych, jak również informacje zakomunikowane Głównemu Urzędowi Statystycznemu w myśl art. 8 i art. 10 przez władze, urzędy, instytucje państwowe i instytucje prawa publicznego, co do których zastrzeżono tajemnicę państwową, nie mogą być przedmiotem publikacji.

Art.  12.

Zeznania indywidualne uzyskane w wyniku spisów powszechnych i innych badań statystycznych, wymagających składania zeznań przez prywatne osoby i instytucje, mogą być używane wyłącznie do zestawień statystycznych. Dane te nie mogą być udzielane ani władzom publicznym ani też instytucjom i osobom prywatnym w innym celu. Za ścisłe przestrzeganie tego przepisu osobiście odpowiadają osoby, biorące udział w badaniu statystycznym.

Art.  13.
1.
Kto odmówi zeznań lub świadomie złoży zeznania nieprawdziwe, bądź przedstawi fałszywe dowody przed organem uprawnionym do przeprowadzenia badań statystycznych lub utrudni wykonanie czynności przy badaniach statystycznych albo naruszy przepisy art. 12 niniejszego dekretu,

podlega karze aresztu do trzech miesięcy i grzywny do 30.000 zł lub jednej z tych kar.

2.
Do orzekania powołane są władze administracji ogólnej.
Art.  14.

Organizację Głównego Urzędu Statystycznego określi statut organizacyjny nadany w drodze zarządzenia przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Art.  15. 1

Z dniem wejścia w życie niniejszego dekretu traci moc obowiązującą ustawa z dnia 21 października 1919 r. o organizacji statystyki administracyjnej (Dz. U. R. P. Nr 85, poz. 464) z późniejszymi zmianami (Dz. U. R. P. z 1921 r. Nr 43, poz. 262, z 1923 r. Nr 60, poz. 436 oraz z 1931 r. Nr 97, poz. 741) oraz rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 lutego 1927 r. o statystyce ruchu naturalnego ludności (Dz. U. R. P. Nr 10, poz. 76). Rozporządzenia Rady Ministrów wydane na podstawie ustawy z dnia 21 października 1919 r. (Dz. U. R. P. Nr 85, poz. 464) zachowują moc obowiązującą aż do czasu zastąpienia ich rozporządzeniami wydanymi na podstawie art. 7 niniejszego dekretu.

Art.  16.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów i Ministrowi Administracji Publicznej.

Art.  17.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 15 zmieniony przez art. 1 dekretu z dnia 22 października 1947 r. (Dz.U.47.65.393) zmieniającego nin. dekret z dniem 28 października 1947 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1946.41.239

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Organizacja statystyki państwowej i Główny Urząd Statystyczny.
Data aktu: 31/07/1946
Data ogłoszenia: 11/09/1946
Data wejścia w życie: 11/09/1946