Węgry-Polska. Konwencja dotycząca żeglugi powietrznej. Budapeszt.1931.11.28.

KONWENCJA

między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgierskiem, dotycząca żeglugi powietrznej, podpisana w Budapeszcie, dnia 28 listopada 1931 r.

Przekład.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia dwudziestego ósmego listopada tysiąc dziewięćset trzydziestego pierwszego roku podpisana została w Budapeszcie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Węgier konwencja dotycząca żeglugi powietrznej wraz z załączonym protokółem dodatkowym o następującem brzmieniu dosłownem:

KONWENCJA

pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgierskiem, dotycząca żeglugi powietrznej.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

i

JEGO NAJJAŚNIEJSZA WYSOKOŚĆ REGENT KRÓLESTWA WĘGIERSKIEGO,

jednakowo przeświadczeni, że w obustronnym interesie Polski i Węgier leży ułatwianie w celach pokojowych stosunków lotniczych obu państw, a w ogólności stosunków międzynarodowych drogą powietrzną,

postanowili w tym celu zawrzeć umowę i wyznaczyli swymi pełnomocnikami, a mianowicie:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

P. P. Stanisława ŁEPKOWSKIEGO, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Budapeszcie i

Leona BABIŃSKIEGO, Radcę Prawnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie,

Jego Najjaśniejsza Wysokość Regent Królestwa Węgierskiego:

Pana Geza TORMAY de NADUDVAR, Sekretarza Stanu w Królewsko-Węgierskiem Ministerstwie Handlu,

KTÓRZY, po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  1.

Każda z obydwóch Wysokich Umawiających się Stron przyznaje w czasie pokoju statkom powietrznym drugiej Umawiającej się Strony prawidłowo tam zarejestrowanym swobodę przelotu nad swoim obszarem, pod warunkiem przestrzegania postanowień niniejszej konwencji.

Zakładanie i eksploatacja regularnych linij komunikacji powietrznej przez przedsiębiorstwo lotnicze jednej z Umawiających się Stron, na obszarze drugiej Umawiającej się Strony lub ponad nim, z prawem lub bez prawa lądowania, będą uzależnione od zawarcia specjalnego układu pomiędzy obydwiema Wysokiemi Umawiającemi się Stronami.

Każda z Wysokich Umawiających się Stron zapewni poza tem drugiemu Umawiającemu się Państwu pod warunkiem wzajemności traktowanie w charakterze narodu najbardziej uprzywilejowanego we wszelkich stosunkach wzajemnych w przedmiocie handlowej żeglugi powietrznej.

W rozumieniu niniejszej konwencji terytorjum oznacza obszar lądowy metropolji łącznie z wodami terytorjalnemi.

Za statki powietrzne w rozumieniu niniejszej konwencji uważa się statki powietrzne prywatne i te państwowe statki powietrzne, które nie są przeznaczone do służby wojskowej, policyjnej lub celnej.

Statki powietrzne wojskowe, celne lub policyjne obydwu Wysokich Umawiających się Stron, które chciałyby udać się na terytorjum drugiej Umawiającej się Strony lub przelecieć ponad tem terytorjum z lądowaniem lub bez lądowania, powinny być każdorazowo zaopatrzone w specjalne pozwolenie. Przez statki powietrzne wojskowe rozumie się wszystkie statki powietrzne, które stanowią część uzbrojenia wojskowego lub które przez znaki specjalne wyróżniają się jako statki powietrzne wojskowe, względnie które znajdują się pod dowództwem osoby, pozostającej w służbie wojskowej.

Artykuł  2.

Statki powietrzne, należące do jednej z Wysokich Umawiających się Stron, ich załoga, pasażerowie i ładunek będą podlegały w czasie znajdowania się na obszarze drugiego Państwa obowiązkom, wynikającym z przepisów, mających moc w Państwie nad którem przelatują, a zwłaszcza przepisom o żegludze powietrznej w ogólności, tak dalece, o ile one stosują się do wszystkich obcych statków powietrznych, niezależnie od ich przynależności państwowej, przepisom celnym i innym skarbowym, przepisom o zakazach przywozu i wywozu, przepisom o przewozie osób, bagażu i towarów, o bezpieczeństwie i porządku publicznym oraz przepisom sanitarnym i paszportowym.

Będą one podlegały ponadto innym obowiązkom, wynikającym z obowiązującego ustawodawstwa ogólnego, o ile jednak postanowienia niniejszej umowy nie stanowią odmiennie.

Zarobkowy przewóz osób, bagażu i towarów pomiędzy dwoma punktami obszaru krajowego, może być zastrzeżony dla statków powietrznych krajowych.

Materiały pędne, znajdujące się na pokładzie statków powietrznych, będą w chwili przylotu zwolnione od opłat celnych, z wyjątkiem ilości wyładowanych na obszarze drugiej Umawiającej się Strony lub też zużytych na loty wykonane wyłącznie w obrębie tego Państwa.

Artykuł  3.

Każda z obydwóch Wysokich Umawiających się Stron ma prawo zabronić żeglugi powietrznej ponad pewnemi strefami swego własnego terytorjum, o ile w tym względzie nie będzie czyniona żadna różnica pomiędzy statkami powietrznemi krajowemi, a statkami powietrznemi drugiego Państwa. Zastrzeżenie to nie dotyczy statków powietrznych, które do celów specjalnych używane są przez władze państwowe.

Każde z Umawiających się Państw zobowiązuje się zawiadamiać drugie Państwo o strefach swego obszaru, ponad któremi przelot jest wzbroniony.

Poza wyżej wymienionemi strefami każda z Wysokich Umawiających się Stron zastrzega sobie prawo w wypadkach wyjątkowych w czasie pokoju czasowo ograniczyć lub zakazać ze skutkiem natychmiastowym żeglugi powietrznej ponad swoim obszarem całkowicie lub częściowo pod warunkiem, że nie będzie czyniona żadna różnica pomiędzy statkami powietrznemi drugiej Umawiającej się Strony, a statkami powietrznemi, należącemi do innych państw obcych.

Artykuł  4.

Każdy statek powietrzny, który znajdzie się ponad strefą zakazaną, jest obowiązany z chwilą spostrzeżenia tego, dać sygnał alarmowy, przewidziany przepisami o żegludze powietrznej państwa, nad którem przelatuje.

Ponadto powinien on wylądować, możliwie najszybciej, poza obrębem strefy zakazanej na najbliższem lotnisku tego Państwa.

Temu samemu obowiązkowi podlegają statki powietrzne, przelatujące nad strefą zakazaną, którym podczas przelotu zostanie podany sygnał specjalny dla zwrócenia ich uwagi.

Artykuł  5.

Statki powietrzne powinny posiadać wyraźne i dobrze widoczne znaki, pozwalające na ich rozpoznanie w czasie lotu (znaki przynależności państwowej i rejestracji); poza tem powinny one posiadać nazwisko i miejsce zamieszkania właściciela; na pokładzie statków powietrznych powinny się znajdować świadectwa rejestracji i sprawności technicznej oraz wszelkie inne dokumenty, przepisane dla żeglugi powietrznej w ich Państwie macierzystem.

Artykuł  6.

Członkowie załogi, pełniący na pokładzie statku powietrznego czynności, wymagające w ich Państwie macierzystem specjalnego zezwolenia, powinni być zaopatrzeni w dokumenty przepisane w tem Państwie dla żeglugi powietrznej, a mianowicie w przepisowe świadectwa uzdolnienia i upoważnienia (licencje).

Pozostali członkowie załogi powinni być zaopatrzeni w dokumenty, stwierdzające ich zatrudnienie na pokładzie, ich zawód, tożsamość i przynależność państwową.

Załoga i podróżni będą obowiązani mieć przy sobie dokumenty (paszporty i t. p.) ewentualnie wymagane dla wjazdu lub pobytu na terytorjum, do którego udają się, o ile w tym względzie nie nastąpi między Umawiającemi się Państwami inne porozumienie.

Artykuł  7.

Świadectwa sprawności technicznej statków powietrznych, świadectwa uzdolnienia i upoważnienia (licencje) załogi, wydane lub uznane za ważne przez jedną z Wysokich Umawiających się Stron, będą ważne na obszarze drugiego Umawiającego się Państwa narówni z odpowiedniemi dokumentami wystawionemi lub uznanemi za ważne przez to drugie Państwo, jednak z zastrzeżeniem, że świadectwa uzdolnienia i upoważnienia (licencje) załogi będą ważne jedynie dla obsługi statków powietrznych Państwa, wystawiającego te dokumenty. Wszelkie wyjątki muszą być dozwolone przez naczelne władze lotnicze drugiego Umawiającego się Państwa.

Każda z Wysokich Umawiających się Stron zastrzega sobie prawo nieuznawania dla żeglugi powietrznej na swojem terytorjum świadectw uzdolnienia i upoważnień, wydanych jej obywatelom przez drugie Umawiające się Państwo.

Artykuł  8.

Statki powietrzne mogą być zaopatrzone w sprzęt radiokomunikacyjny pod warunkiem posiadania na pokładzie specjalnego upoważnienia, wydanego w tym celu przez Państwo macierzyste.

Sprzęt ten może być używany nad obszarem jednej z Wysokich Umawiających się Stron tylko pod warunkiem, że używanie to będzie się odbywało zgodnie z przepisami obowiązującemi w danem Państwie.

Aparaty powyższe będą obsługiwane wyłącznie przez członków załogi, posiadających specjalne upoważnienia wydane w tym celu przez właściwe władze Państwa macierzystego.

Obydwa Państwa Umawiające się zastrzegają sobie, ze względów bezpieczeństwa, prawo wydawania przepisów, dotyczących sprzętu radiokomunikacji lotniczej.

Artykuł  9.

Statki powietrzne, ich załoga i pasażerowie nie mają prawa przewożenia: broni, amunicji, gazów trujących, materjałów wybuchowych, ani też gołębi pocztowych, o ile nie posiadają specjalnego zezwolenia wydanego przez Państwo, przez które samolot przelatuje.

W rozumieniu niniejszej umowy sprzęt i amunicja sygnalizacyjne nie są uważane za broń lub amunicję.

Przewóz materjałów fotograficznego i kinofotograficznego jest dozwolony bez specjalnego zezwolenia pod warunkiem, że sprzęt ten będzie przewożony w taki sposób, że użycie jego w czasie podróży zostanie uniemożliwione.

Każda z Wysokich Umawiających się Stron ma prawo ze względów porządku i bezpieczeństwa publicznego ograniczyć na swojem terytorjum przewóz innych przedmiotów niż te, które zostały wyliczone w ustępie pierwszym niniejszego artykułu.

O ile nie będzie pod tym względem robiona różnica między własnemi statkami powietrznemi a statkami drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  10.

Statki powietrzne, przewożące pasażerów, bagaż lub towary powinny posiadać wykaz imienny pasażerów i manifest towarowy, opisujący rodzaj i ilość ładunku, jak również niezbędne deklaracje celne.

Artykuł  11.

Przewozy pocztowe zostaną unormowane bezpośrednio drogą specjalnych układów pomiędzy Zarządami pocztowemi obydwu Państw Umawiających się.

Artykuł  12.

We wszystkich wypadkach odlotu lub wylądowania, każde Państwo Umawiające się może na swojem terytorjum przez swe władze kompetentne poddać rewiizji statki powietrzne drugiego Umawiającego się Państwa oraz sprawdzeniu świadectwa i przepisane dokumenty.

Artykuł  13.

Lotniska otwarte do użytku publicznego będą dostępne dla statków powietrznych obydwu Państw na jednakowych warunkach.

Statki te będą mogły również korzystać ze służby meteorologicznej, radioelektrycznej, jak również z urządzeń, służących dla bezpieczeństwa ruchu lotniczego.

Wysokość ewentualnych opłat (za lądowanie, postój i t. p.) będzie jednakowa zarówno dla statków powietrznych krajowych, jak i należących do drugiego Państwa.

Artykuł  14.

Statki powietrzne, udające się do jednego z Państw Umawiających się lub przybywające z niego przy przylocie lub odlocie mogą korzystać wyłącznie z otwartych do użytku publicznego lotnisk celnych (z kontrolą paszportową) i to bez prawa lądowania między granicą a temi lotniskami.

W wypadkach wyjątkowych, władze właściwe będą mogły zezwolić na odlot lub przylot na inne lotniska, gdzie będą dokonane odprawa celna i kontrola paszportowa. Koszty, powstałe z tego tytułu, będą w tym wypadku obciążały Stronę zainteresowaną; zakaz lądowania pomiędzy lotniskiem a granicą stosuje się również do tych wypadków specjalnych.

W wypadku lądowania przymusowego lub przewidzianego w art. 4 poza lotniskami, przewidzianemi w ustępie pierwszym niniejszego artykułu, dowódca, załoga i pasażerowie statku powietrznego powinni stosować się do przepisów obowiązujących w Państwie, gdzie lądowanie będzie miało miejsce.

Obydwie Wysokie Umawiające się Strony będą wzajemnie podawały sobie do wiadomości wykazy lotnisk otwartych do użytku publicznego. Wykazy te będą podawały lotniska celne, posiadające służbę kontroli paszportowej.

Wszelkie zmiany wprowadzone do wspomnianych wykazów, jak również wszelkie ograniczenia chociażby czasowe prawa korzystania z jednego z tych lotnisk, powinny być natychmiast podane do wiadomości drugiej Umawiającej się Stronie.

Artykuł  15.

Granice obydwóch Umawiających się Stron mogą być przelatywane przez statki powietrzne (któremi można kierować) jedynie między punktami, ustalonemi przez zainteresowaną Umawiającą się Stronę.

Odcinek graniczny, wyznaczony przez jedną z Wysokich Umawiających się Stron do przelotu jej granic przez własne lub obce statki powietrzne jest również otwarty dla statków drugiej Umawiającej się Strony.

Statki powietrzne obydwóch Wysokich Umawiających się Stron, przelatujące nad terytorjum drugiej Umawiającej się Strony, obowiązane są trzymać się ściśle szlaków przepisanych przez Państwo zainteresowane, z wyjątkiem wypadków kiedy będą zmuszone przez warunki atmosferyczne zboczyć z tych szlaków. W braku przepisów, dotyczących szlaków, lot powinien się odbywać po najkrótszej linji.

Artykuł  16.

Jako balast mogą być wyrzucane z pokładu statku powietrznego jedynie piasek drobny lub woda.

Artykuł  17.

Inne niż balast przedmioty lub materjały mogą być w drodze tylko wtedy wyrzucane lub w inny sposób usuwane, jeżeli Państwo, nad którego obszarem znajduje się statek powietrzny, udzieli na to specjalnego zezwolenia.

Wyrzucanie odpadków ze statków powietrznych w czasie lotu powinno się odbywać zgodnie z odnośnemi przepisami, wydanemi w tym celu przez Państwo, nad którem się przelatuje.

Artykuł  18.

We wszystkich kwestjach przynależności państwowej, mogących wyniknąć przy stosowaniu niniejszej konwencji, przyjmuje się, że statki powietrzne mają przynależność tego Państwa, do którego rejestru są prawidłowo wpisane.

Statek powietrzny może być wpisany do rejestru jednego z Państw Umawiających się tylko wtedy, gdy jest w całości własnością obywateli tego Państwa. Jeżeli statek powietrzny należy do przedsiębiorstwa lub jakiejkolwiek bądź osoby prawnej, powinny one dla uznania ich za polskie lub węgierskie odpowiadać warunkom ustanowionym przez ustawodawstwo polskie albo węgierskie.

Artykuł  19.

Każdy statek powietrzny, który przylatuje do jednego z Państw Umawiających się, bądź przelatuje ponad jego terytorjum i na niem ląduje z przyczyn koniecznych, może uniknąć zajęcia za podrobienie patentu lub wzoru, składając zabezpieczenie, którego wysokość zostanie w możliwie najkrótszym czasie ustanowiona przez władzę właściwą w miejscu, w którem zajęcie winno nastąpić.

Artykuł  20.

Statki powietrzne obydwóch Państw Umawiających się przy lądowaniu zwłaszcza w razie niebezpieczeństwa będą miały prawo do korzystania z takich samych środków pomocy, co i statki krajowe.

Przy ratowaniu statków powietrznych, będących w niebezpieczeństwie na morzu stosowane będą, w braku umowy specjalnej, zasady prawa morskiego.

Artykuł  21.

Każda z Wysokich Umawiających się Stron będzie podawała do wiadomości drugiej Strony wszystkie obowiązujące na jej obszarze przepisy, dotyczące żeglugi powietrznej.

Artykuł  22

Szczegóły wykonywania niniejszej konwencji, a zwłaszcza dotyczące formalności celnych, zostaną uregulowane w miarę potrzeby i w granicach dopuszczalnych w drodze bezpośredniego porozumienia się pomiędzy właściwemi władzami obydwu Wysokich Umawiających się Stron.

Artykuł  23

Wszelkie nieporozumienia w związku z wykładnią i stosowaniem niniejszej konwencji, które nie będą mogły być uregulowane polubownie w drodze dyplomatycznej zwykłej, zostaną podane na żądanie jednej z Wysokich Umawiających się Stron arbitrażowi przed sądem, którego skład jest przewidziany w niniejszym artykule. Decyzje Sądu Rozjemczego będą obowiązujące dla obydwu Umawiających się Państw.

Sąd Rozjemczy będzie się składał z trzech członków i zostanie utworzony w ten sposób, że każde z Państw w przeciągu miesiąca od chwili zażądania zwołania Sądu będzie mogło mianować swojego sędziego.

Przewodniczący Sądu Rozjemczego zostanie wyznaczony w przeciągu następnego miesiąca w drodze obopólnego porozumienia obydwu Wysokich Umawiających się Stron. Przewodniczącym tym winien być biegły w dziedzinie żeglugi powietrznej, obywatel jakiegokolwiek trzeciego Państwa, nie posiadający miejsca zamieszkania na obszarze ani jednego ani drugiego z obydwu Umawiających się Państw i nie spełniający żadnej funkcji w tych obydwu Państwach.

Jeśli w przeciągu miesiąca jedna z Wysokich Umawiających się Stron nie wyznaczy swego sędziego rozjemcy, albo też jeżeli w przeciągu następnego miesiąca wybór przewodniczącego nie odbędzie się z powodu braku porozumienia pomiędzy obydwoma Państwami Prezydent Związku Szwajcarskiego będzie proszony o dokonanie potrzebnych nominacyj.

Siedzibę Sądu Rozjemczego wyznaczy Przewodniczący.

Decyzje Sądu Rozjemczego będą zapadały większością głosów. Procedura zostanie ustalona przez Sąd Rozjemczy; może ona być przeprowadzona pisemnie jeśli obydwie Wysokie Strony nie będą miały nic przeciwko temu.

Każda z Umawiających się Stron pokryje koszta wynagrodzenia swojego sędziego rozjemcy oraz połowę wynagrodzenia przewodniczącego, jak również połowę kosztów postępowania.

Artykuł  24.

Każdej z Wysokich Umawiających się Stron przysługuje zawsze prawo wypowiedzenia niniejszej konwencji za uprzedniem wymówieniem na rok zgóry.

Artykuł  25.

Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana i dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Warszawie w możliwie najkrótszym czasie.

Wejdzie ona w życie trzydziestego dnia po dacie wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Na dowód czego pełnomocnicy podpisali konwencję niniejszą i wycisnęli na niej swe pieczęcie.

Sporządzono w Budapeszcie, w dwóch oryginałach w języku francuskim dnia 28 listopada 1931 r.

Stanisław Łepkowski

Leon Babiński

Tormay Géza

PROTOKÓŁ DODATKOWY.

Przy podpisywaniu umowy o żegludze powietrznej między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgierskiem, odnośni pełnomocnicy zgodzili się między innemi na następujące postanowienia:

1) do artykułu pierwszego umowy:

a) Przez statki powietrzne w rozumieniu niniejszej umowy należy uważać statki powietrzne, posiadające własne środki napędowe lub ich nie posiadające. Postanowienia niniejszej umowy mają zastosowanie do statków powietrznych nie posiadających własnych środków napędowych, o tyle tylko, o ile pozwala na to ich charakter specjalny.

b) Nie naruszając w niczem zasady ogólnej zawartej w ust. 2 artykułu pierwszego niniejszej umowy, przyjmuje się, że wszelki przewóz międzynarodowy osób, bagażu i towarów, uskuteczniany za wynagrodzeniem przez statek powietrzny wpisany do rejestru jednej z Wysokich Umawiających się Stron (sporadyczne loty zarobkowe) może być dokonywany pomiędzy terytorjami obydwu Wysokich Umawiających się Stron lub ponad niemi wyłącznie na podstawie uprzedniego zezwolenia na przylot lub przelot, wydanego przez władze, które będą wskazane przez każdą z Wysokich Umawiających się Stron.

c) Klauzula narodu najbardziej uprzywilejowanego, przyznana w ust. 3 artykułu pierwszego umowy nie dotyczy strony finansowej podatków bezpośrednich ani opłat. Sprawa podatków bezpośrednich nakładanych na przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, wykonywujące swoją działalność na obszarach obydwu Państw, będzie normowana według umowy między Polską a Węgrami z dnia 12 maja 1928 r. w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania.

2) do art. 22 umowy.

Nie przesądzając przyszłych układów pomiędzy właściwemi władzami celnemi, przyjmuje się już od chwili obecnej, że jeśli przy przylocie statku powietrznego zostanie stwierdzona niezgodność pomiędzy towarami przewożonemi a dowodami wyżej wymienionemi, władze celne lotniska przylotu będą mogły porozumiewać się bezpośrednio z właściwemi władzami celnemi drugiego Umawiającego się Państwa.

Sporządzono w Budapeszcie, w dwóch oryginałach, w języku francuskim, w dniu 28 listopada 1931 r.

Stanisław Łepkowski

Leon Babiński

Tormay Géza

Zaznajomiwszy się z powyższą konwencją i protokółem dodatkowym, uznaliśmy je i uznajemy za słuszne zarówno w całości jak ł każde z zawartych w nich postanowień; oświadczamy, że są przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone i przyrzekamy, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 7 lutego 1933 r.

• Identyfikator: Dz.U.1934.43.381
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Węgry-Polska. Konwencja dotycząca żeglugi powietrznej. Budapeszt.1931.11.28.
• Data aktu: 28/11/1931
• Data ogłoszenia: 25/05/1934
• Data wejścia w życie: 03/06/1934