Regulamin Sądu Najwyższego.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

z dnia 1 grudnia 1932 r.

Regulamin Sądu Najwyższego.

Na podstawie art. 78 prawa o ustroju sądów powszechnych z dnia 6 lutego 1928 r. (Dz. U. R. P. z r. 1932 Nr. 102, poz. 863) oraz art. 675 kodeksu postępowania karnego z dnia 19 marca 1928 r. (Dz. U. R. P. z r. 1932 i Nr. 83, poz. 725) zarządzam co następuje:

DZIAŁ  I.

ADMINISTRACJA SĄDOWA.

Rozdział  I.

Pierwszy prezes Sądu Najwyższego.

§ 1. Pierwszy prezes wyznacza terminy i porządek dzienny zgromadzeń ogólnych i posiedzeń kolegjum administracyjnego oraz wyznacza sędziów - sprawozdawców i współsprawozdawców w sprawach, rozpoznawanych przez zgromadzenie ogólne i kolegjum administracyjne.

§ 2. Pierwszy prezes nie kieruje izbą, bierze jednak udział, jako przewodniczący, w posiedzeniach izb, w zakresie i terminach według swego uznania, uprzedzając o tem zawczasu właściwego prezesa.

§ 3. Pierwszy prezes może czasowo objąć kierownictwo izby lub wyznaczyć kierownika z pośród sędziów, jeżeli przerwa w urzędowaniu prezesa ma trwać lub trwa dłużej niż 6 tygodni.

§ 4. Pierwszy prezes udziela urlopów pracownikom sekretariatów i niższym funkcjonariuszom. Może upoważnić prezesów do udzielania tych urlopów w danej izbie na czas do 1 tygodnia.

§ 5. Pierwszy prezes, jako przewodniczący Najwyższego Sądu Dyscyplinarnego, pełni w tym zakresie czynności należące, w myśl niniejszego regulaminu, do prezesa.

§ 6. Pierwszemu prezesowi podlegają bezpośrednio: a) Biuro Orzecznictwa, b) Sekretarjat Prezydjalny, c) Biuro Rachuby, d) Biuro Podawcze, e) Bibljoteka i f) Archiwum.

§ 7. Pierwszy prezes, po porozumieniu z właściwym prezesem sądu apelacyjnego, powołuje asesorów sądowych i aplikantów sądowych do czynności pomocniczych.

Rozdział  II.

Prezes Sądu Najwyższego.

§ 8. Prezes wyznacza terminy posiedzeń, skład sędziów i porządek dzienny każdego posiedzenia; przewodniczy na posiedzeniach całej izby oraz może brać udział, jako przewodniczący, w innych posiedzeniach izby.

§ 9. Co do każdego pisma, wpływającego do sądu, a nie mającego charakteru nowej sprawy, prezes wydaje zarządzenie pisemne, po niezwłocznem przedstawieniu mu pisma przez kierownika sekretarjatu.

§ 10. Jeżeli ustawa inaczej nie stanowi, prezes może powierzyć kierownikowi sekretarjatu wydawanie niebudzących wątpliwości zarządzeń, dotyczących zawiadamiania stron o terminie posiedzenia lub o wyniku sprawy, wydawania stronom odpisów lub zaświadczeń z akt sprawy tudzież załączania do akt pism, nie wymagających innego załatwienia.

§ 11. Prezes sprawuje bezpośredni nadzór nad wyznaczonymi do izby członkami Biura Orzecznictwa, asesorami i aplikantami sądowymi oraz pracownikami sekretarjatu.

§ 12. Celem omówienia bieżących kwestyj z zakresu czynności izby prezes może zwoływać zebrania sędziów danej izby. Udział wezwanych sędziów jest obowiązkowy. Na zaproszenie prezesa w zebraniu mogą brać udział prokuratorzy danej izby. O terminie tych zebrań oraz treści narad powinien być zawiadomiony pierwszy prezes.

Rozdział  III.

Okres urlopów wypoczynkowych i zwolnienia od zajęć.

§ 13. Okres urlopów wypoczynkowych przypada w zasadzie na czas od 15 czerwca do 15 września włącznie.

Pierwszy prezes zwalnia sędziów od zajęć po zasięgnięciu opinji prezesa izby.

DZIAŁ  II.

POSIEDZENIA SĄDOWE.

Rozdział  I.

Czynności przygotowawcze.

§ 14. Po wpłynięciu sprawy sekretarjat izby zaciąga ją do repertorjum i przedstawia prezesowi celem wyznaczenia sędziego - sprawozdawcy i terminu posiedzenia, na którem sprawa ma być rozpoznawana.

Jeżeli ustawa lub stan sprawy tego wymaga, prezes, przed wyznaczeniem posiedzenia do rozpoznania sprawy, wyznacza termin posiedzenia niejawnego.

§ 15. Sprawy pokrewne w miarę możności powinny być powierzane jednym i tym samym, sędziom - sprawozdawcom.

§ 16. W razie odroczenia sprawy lub ponownego jej wpłynięcia po uchyleniu orzeczenia i następnem rozpoznaniu sprawy przez sąd niższej instancji należy w miarę możności powierzyć sprawę temu samemu sprawozdawcy.

§ 17. Sprawy karne, w których środek odwoławczy założył prokurator apelacyjny lub okręgowy, oraz te sprawy cywilne, w których przedstawienie wniosku przez prokuratora nie jest ustawowo wymagane, prezes Sądu Najwyższego, przed wyznaczeniem terminu posiedzenia, przesyła pierwszemu prokuratorowi celem złożenia oświadczenia co do rozpoznania środka odwoławczego (art. 235¹ u. s. p.) oraz co do tego, czy prokuratura Sodu Najwyższego weźmie udział w odnośne; sprawie cywilnej (art. 39 § 2 u. s. p.) i czy wniosek jej będzie złożony pisemnie czy też zgłoszony ustnie na posiedzeniu.

§ 18. Akta spraw, wyznaczonych do ostatecznego rozpoznania, przesyła się co najmniej na 31 dni przed terminem posiedzenia do właściwego prokuratora celem przygotowania wniosku w ciągu dni 14 od daty ich otrzymania. W sprawach cywilnych, w których pierwszy prokurator zapowiedział zgłoszenie ustnego wniosku (§ 17). akta spraw przesyła się prokuratorowi na przeciąg dni siedmiu.

§ 19. Po zwrocie akt przez prokuratora, sekretariat izby przesyła je wraz z wnioskiem prokuratora niezwłocznie do sędziego-sprawozdawcy, który w ciągu następnych dni 14, a w każdym razie nie później, niż na 3 dni przed terminem posiedzenia, zwraca akta do sekretarjatu izby.

§ 20. Terminy 14-dniowe (§ 18 i 19) mogą ulec skróceniu lub przedłużeniu na mocy zarządzenia prezesa, wydanego w razie potrzeby po porozumieniu z prokuratorem.

§ 21. Prezes może wyznaczyć współsprawozdawcę oraz zarządzić kolejne przesłanie akt na czas określony do wszystkich członków składu sądzącego.

§ 22. Ostatnie 3 dni przed terminem rozora-wy akta sprawy powinny się znajdować w sekretarjacie i być dostępne dla stron.

Wniosku prokuratora nie załącza się do akt sprawy i stronom się nie okazuje. Sekretariat izby przechowuje go oddzielnie, jeśli sędzia-sprawozdawca nie zachował go u siebie.

Rozdział  II.

Przepisy ogólne o posiedzeniach.

§ 23. Sędziowie biorą udział w posiedzeniach w kolejności, ułożonej przez prezesa danej izby i podanej do wiadomości sędziom nie później, niż na miesiąc przed posiedzeniem. Terminu tego nie stosuje się w przypadkach pilnej potrzeby, wywołanej nagłością sprawy lub niemożnością przybycia wyznaczonego sędziego.

§ 24. Prezes może wezwać do udziału w posiedzeniu sędziego z innej izby po porozumieniu się z właściwym prezesem.

§ 25. O niemożności przybycia na posiedzenie sędzia powinien zawiadomić prezesa możliwie zawczasu.

§ 26. Protokólant prowadzi dziennik posiedzenia, w którym powinny być zapisane:

1) rok miesiąc, dzień i godzina rozpoczęcia oraz ukończenia posiedzenia,

2) lista obecności, obejmująca nazwiska składu sądzącego, prokuratora i protokólanta,

3) wykaz spraw rozpoznawanych ze wskazaniem sędziego - sprawozdawcy,

4) wymienienie stron obecnych na rozprawie,

5) istota wniosków stron i prokuratora oraz zapadłego orzeczenia.

§ 27. Jeżeli ustawa lub przebieg sprawy tego wymaga, protokolant z polecenia przewodniczącego sporządza poza dziennikiem oddzielny protokół.

§ 28. Dziennik i protokół podpisują przewodniczący i protokolant.

§ 29. Uzasadnienie orzeczenia sporządza sędzia-sprawozdawca w ciągu miesiąca od daty ogłoszenia sentencji.

Termin powyższy może być przedłużony w poszczególnych przypadkach najwyżej o dni 30, za zgodą pierwszego prezesa.

W sprawach karnych, w których oskarżony jest aresztowany, uzasadnienie powinno nastąpić w ciągu dni 14.

Jeżeli sędzia - sprawozdawca nie uzna za możliwe podjąć się uzasadnienia orzeczenia, zapadłego przeciw jego wnioskowi, to sporządza je sędzia, wyznaczony przez skład orzekający z pośród tych, którzy głosowali za przyjętem orzeczeniem.

§ 30. Sędzia przegłosowany może swoje odrębne zdanie dołączyć do akt Sądu Najwyższego w danej sprawie.

§ 31. Odpis każdego orzeczenia z uzasadnieniem, zapadłego w Sądzie Najwyższym w sprawia karnej, przesyła się pierwszemu prokuratorowi.

W sprawach cywilnych odpis orzeczenia z uzasadnieniem przesyła się prokuraturze Sądu Najwyższego na jej żądanie.

Rozdział  III.

Posiedzenia niejawne.

§ 32. Na posiedzenia niejawne nie mają dostępu inne osoby poza składem orzekającym, prokuratorem i protokólantem.

§ 33. Na posiedzeniu niejawnem sąd, po wysłuchaniu sprawozdania sędziego-sprawozdawcy oraz wniosku prokuratora, przystępuje do narady.

Przy naradzie i głosowaniu prokurator nie jest obecny.

§ 34. Jeżeli prokurator złożył wniosek pisemny i na posiedzenie niejawne się nie stawił, sąd może zażądać jego stawiennictwa w przypadkach, gdy pisemny wniosek prokuratora nie obejmuje całości zagadnień, podlegających rozstrzygnięciu.

§ 35. Jeżeli ustawa inaczej nie stanowi, zapadłe na posiedzeniu orzeczenia protokolant wpisuje do dziennika.

W sprawie zawiłej do dziennika wpisuje się tylko sentencję orzeczenia, poczem stosuje się przepisy § 29 i 30.

Rozdział  IV.

Rozprawy.

§ 36. Rozprawa rozpoczyna się o godzinie 10-ej i trwa w zasadzie nie dłużej, niż do godz. 16-ej.

§ 37. Wokanda spraw, wyznaczonych na rozprawę, powinna być wywieszona przed wejściem do sali najpóźniej na 3 dni przed rozprawą. Drugi egzemplarz wokandy powinien posiadać woźny audjencjonalny.

Po jednym egzemplarzu wokandy doręcza się biorącym udział w rozprawie sędziom, prokuratorowi i protokolantowi.

§ 38. Na rozprawie przewodniczy prezes lub jeden z sędziów, wyznaczony przez prezesa.

§ 39. Sędziowie i prokurator wkładają na głowę birety przy odbieraniu przysięgi i przy ogłaszaniu sentencji. Ponadto sędziowie wchodzą na salę rozpraw i wychodzą z niej w biretach.

§ 40. Po wywołaniu sprawy i po sprawozdaniu sędziego przewodniczący udziela głosu osobom, uprawnionym do udziału w rozprawie. Pierwszy głos należy do strony, która założyła środek odwoławczy. Każda ze stron przemawia tylko raz; jedynie w sprawach zawiłych przewodniczący może zezwolić na dalsze wywody.

§ 41. Po głosach stron składa wnioski prokurator, jeżeli bierze udział w sprawie, poczem sąd udaje się na naradę.

§ 42. W sprawach, zawierających znaczną liczbę zarzutów, można rozdzielić rozprawę i otwierać ją kolejno nad poszczególnemi zarzutami lub grupami oraz odbywać nad niemi narady.

Jeżeli którykolwiek zarzut musi pociągnąć za sobą uchylenie zaskarżonego orzeczenia, sąd może zaniechać rozważenia pozostałych zarzutów.

§ 43. Jeżeli na naradzie sąd dojdzie do wniosku o konieczności uzyskania od stron dodatkowych wyjaśnień, może w tym celu wznowić rozprawę z udzieleniem głosu stronom i prokuratorowi.

§ 44. Jeżeli skład orzekający przekazuje zagadnienie prawne, wynikające w rozpoznanej sprawie, do rozstrzygnięcia składowi 7 sędziów, to ogłasza o tem publicznie.

Rozdział  V.

Przepisy szczególne, dotyczące posiedzeń składu powiększonego, izby i zgromadzenia ogólnego.

§ 45. Posiedzenia w składzie 7 sędziów oraz posiedzenia izby i zgromadzenia ogólnego odbywają się jawnie tylko w tych sprawach, w których rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego przekazano na rozprawie.

§ 46. W posiedzeniu w składzie 7 sędziów biorą udział w miarę możności wszyscy sędziowie, należący do składu orzekającego, który przekazał zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia.

§ 47. O terminie posiedzenia wszyscy sędziowie i prokurator, jeżeli ma brać w niem udział, powinni być powiadomieni co najmniej na 2 tygodnie przed terminem z jednoczesnem wręczeniem im odpisów wniosków sędziego - sprawozdawcy i prokuratora, jeżeli wniosek złożył.

Termin powyższy może być skrócony tylko w przypadkach wyjątkowych.

§ 48. Orzeczenie składu powiększonego dołącza się wraz z uzasadnieniem do akt sprawy i na żądanie strony wydaje się jej w odpisie.

§ 49. Tezę, ustaloną przez skład powiększony, wciąga się w całości do uzasadnienia orzeczenia. składu zwykłego w danej sprawie.

§ 50. Posiedzenia zgromadzenia ogólnego wyznacza się w zasadzie na pierwszą lub trzecią sobotę miesiąca.

§ 51. Jeżeli na zgromadzeniu ogólnem przy obliczaniu kartek po głosowaniu znajdzie się taka liczba kartek nieważnych, która mogłaby wpłynąć na wynik głosowania, to odbywa się głosowanie ponowne.

§ 52. W sprawach, nie wchodzących w zakres orzecznictwa, a rozpoznawanych na posiedzeniach zgromadzenia ogólnego, tudzież w przypadkach, przewidzianych w art. 41 § 1 u. s. p., prokurator bierze udział w naradzie sędziów.

DZIAŁ  III.

SPRAWY DYSCYPLINARNE I WYBORCZE.

§ 53. W sprawach dyscyplinarnych sądu dyscyplinarnego wyższego oraz w sprawach dyscyplinarnych notariuszów czynności prezesa pełni prezes Sądu Najwyższego, wyznaczony w tym celu przez kolegjum administracyjne.

§ 54. Sprawy wyborcze należą do izby cywilnej.

Na okres trwania tych spraw kolegjum administracyjne wyznacza do pomocy odpowiednią ilość sędziów z izby karnej.

DZIAŁ  IV.

BIURO ORZECZNICTWA.

§ 55. Biuro Orzecznictwa składa się z sędziów i prokuratorów niższych instancyj, bądź innych osób, posiadających kwalifikacje na stanowiska sędziowskie.

Sędziów i prokuratorów deleguje do biura Minister Sprawiedliwości na wniosek pierwszego prezesa.

Do asesorów sądowych stosuje się odpowiednio przepis § 8.

§ 56. Pierwszy prezes wyznacza z pośród członków Biura Orzecznictwa kierownika i jego zastępcę.

§ 57. Biuro Orzecznictwa posiada dla swoich 'czynności kancelaryjnych osobny sekretarjat.

§ 58. Urlopów i zwolnień od zajęć członkom Biura Orzecznictwa udziela pierwszy prezes.

§ 59. Zadaniem Biura Orzecznictwa jest zbieranie materjału prawnego do orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz wydawnictwo urzędowego zbioru orzeczeń.

§ 60. Do Biura Orzecznictwa sekretarjaty izb przesyłają odpisy wszystkich orzeczeń Sądu Najwyższego.

Członkowie biura opracowują otrzymany materiał i prowadza kartkowy zbiór wykładni prawnej, do której wchodzą: a) tezy, wymienione w § 61, b) tezy, ustalone przez członków biura na podstawie orzeczeń i aprobowane przez prezesów właściwych, izb, c) zasady prawne, wpisane do księgi zasad prawnych, złożone według ustaw i rozporządzeń oraz artykułów i paragrafów a także według alfabetycznego skorowidza rzeczowego.

Ponadto członkowie biura prowadzą zapiski co do ważniejszych prac naukowych z dziedziny prawa.

§ 61. Każdy skład orzekający, po rozstrzygnięciu zasadniczego zagadnienia prawnego, ustala wykładnię prawną w postaci sformułowanej tezy, która wchodzi w osnowę uzasadnienia orzeczenia. Sędzia - sprawozdawca zakreśla odpowiedni ustęp uzasadnienia.

§ 62. Ustaloną w myśl § 61 tezę odbija się na oddzielnej kartce, którą sekretarjat biura doręcza każdemu z sędziów danej izby oraz prokuraturze. Jeżeli wykładnia dotyczy także innej izby, odbitki doręcza się również jej prezesowi i sędziom.

§ 63. W razie spostrzeżenia rozbieżności w orzecznictwie kierownik biura zawiadamia o tem prezesa właściwej izby.

§ 64. Na żądanie prezesów, sędziów i prokuratorów Sądu Najwyższego, Biuro Orzecznictwa udziela im potrzebnych wyjaśnień na zasadzie materjału, znajdującego się w biurze, oraz w miarę potrzeby zbiera materjał dodatkowy.

§ 65. Materjał, zebrany przez Biuro Orzecznictwa, służy za podstawę do wydawnictwa urzędowego Zbioru Orzeczeń. Materjał, opracowany do druku, kierownik biura przedstawia prezesowi właściwej izby do aprobaty. Orzeczenia, aprobowane do druku, prezes izby przedstawia pierwszemu prezesowi, z którego polecenia następuje ogłoszenie w urzędowym Zbiorze Orzeczeń Sądu Najwyższego.

§ 66. W przeznaczonych do ogłoszenia dłuższych orzeczeniach można opuszczać ustępy nieistotne dla wykładni prawa. Nazwisk stron nie ogłasza się, zastępując je inicjałami.

§ 67. Pierwszy prezes, w porozumieniu z prezesami izb, może polecić członkom Biura Orzecznictwa inne czynności pomocnicze. a w szczególności: protokołowanie na posiedzeniach Sądu Najwyższego; przygotowywanie do spraw materjału naukowego i prawnego, opracowywanie w poszczególnych sprawach projektów orzeczeń lub wniosków prokuratorskich, sprawdzanie toku czynności kancelaryjnych, sekretarjatów oraz sprawowanie obron z urzędu w przypadkach, wskazanych w ustawie.

DZIAŁ  V.

SEKRETARJATY.

Rozdział  I.

Sekretarjat prezydjalny.

§ 68. Sekretarjat prezydjalny: 1) opracowuje według wskazówek pierwszego prezesa sprawy osobowe, administracyjne i gospodarcze Sądu Najwyższego oraz załatwia związane z tem czynności kancelaryjne; 2) jest sekretarjatem Najwyższego i Wyższego Sądu Dyscyplinarnego; 3) prowadzi statystykę na podstawie materjałów, dostarczanych przez, sekretarjaty izb; 4) prowadzi kontrolę urlopów i zwolnień od zajęć.

§ 69. Naczelnikiem sekretarjatu prezydjalnego jest w zasadzie członek Biura Orzecznictwa, wyznaczony na to stanowisko przez pierwszego prezesa.

§ 70. Naczelnik sekretarjatu prezydjalnego sprawuje bezpośredni nadzór nad rachubą, biurem podawczem, bibljoteką i archiwum; nadto, bezpośrednio lub za pośrednictwem jednego z urzędników sekretarjatu prezydjalnego, sprawuje nadzór nad niższymi funkcjonariuszami Sądu Najwyższego.

Rozdział  II.

Sekretarjaty izb.

§ 71. Przy każdej izbie czynny jest osobny sekretarjat, który załatwia wszelkie czynności kancelaryjne.

§ 72. Do akt, które po rozstrzygnięciu sprawy zwraca się sądowi niższej instancji, sekretarjat dołącza wszystkie dokumenty, wniesione przez strony do Sądu Najwyższego, jeżeli ustawa inaczej nie stanowi, oraz po dwa uwierzytelnione odpisy orzeczeń, przeznaczone dla sądów instancyj niższych, z których jeden powinien być wszyty do ich akt, drugi zaś dołączony do akt luźno. Zwrot akt do sądu niższej instancji z odpisami orzeczenia Sądu Najwyższego powinien nastąpić najpóźniej w 7 dni po sporządzeniu orzeczenia z uzasadnieniem.

DZIAŁ  VI.

INSTRUKCJE.

§ 73. Pierwszy prezes-dla całego sądu, oraz prezesi - dla swoich izb za zgodą pierwszego prezesa mogą wydawać instrukcje w granicach przepisu § 6 oraz działów IV i V regulaminu mniejszego.

§ 74. Instrukcja wchodzi w życie po wyrażeniu na nią zgody przez Ministra Sprawiedliwości W terminie, wskazanym przez Ministra.

PRZEPISY KOŃCOWE.

§ 75. Poza przepisami regulaminu niniejszego stosuje się odpowiednio w wewnętrznem urzędowaniu Sądu Najwyższego przepisy regulaminu ogólnego wewnętrznego urzędowania sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich z dnia 1 grudnia 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr 110, poz. 905), zawarte w § 6, 7, 9, 10, 12, 18, 19, 21, 24, 25 - 27, 30, 31, 35, 52, 56 - 59, 62, 66, 68, 69, 72, 74, 76, 78, 80, 83 oraz w rozdziałach VIII, IX, X, XI, XII, XIV, XV, XVI, XVII i XVIII.

§ 76. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1933 r. Jednocześnie traci mcc obowiązującą rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lipca 1929 r. wraz z załączonym doń regulaminem ogólnym Sądu Najwyższego (Dz. U. R. P. Nr. 53, poz. 427).

Będące dotychczas w użyciu w Sądzie Najwyższym repertorja, skorowidze i inne księgi pozostają nadal w mocy.

• Identyfikator: Dz.U.1932.110.911
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Regulamin Sądu Najwyższego.
• Data aktu: 01/12/1932
• Data ogłoszenia: 14/12/1932
• Data wejścia w życie: 01/01/1933