Państwowy Bank Rolny.

USTAWA

z dnia 10 czerwca 1921 r.

o Państwowym Banku Rolnym. ¹

Art.  1.

Polski Państwowy Bank Rolny, utworzony na podstawie dekretu Naczelnika Państwa z dnia 5 lutego 1919 r. (Dz. P. P. P. Nr. 12, poz. 134), otrzymuje nazwę Państwowego Banku Rolnego. Statut Banku, który rozwija przepisy niniejszej ustawy i określa szczegółowo działalność Banku, wydaje i zmienia Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

Art.  2.

Państwowy Bank. Rolny jest osobą prawną i podlega Ministrowi Skarbu.

Państwowemu Bankowi. Rolnemu służy prawo używania pieczęci z godłem państwowem.

Państwowemu Bankowi Rolnemu służy prawo do używania - samoistnego zastępstwa prawnego, z zachowaniem jednak wszelkich uprawnień i przywilejów, zastrzeżonych dla instytucyj państwowych w postępowaniu sądowem i admmistracyjnem.

Bank może otwierać i zwijać oddziały i przedstawicielstwa w kraju i zagranicą.

Art.  3. ²

Zadaniem Państwowego Banku Rolnego jest: popieranie i prowadzenie parcelacji, osadnictwa i regulacyj rolnych, popieranie rozwoju rolnictwa i współdziałanie w organizacji kredytu rolniczego tudzież administrowanie funduszami, przeznaczane-mi na powyższe cele, na zasadach ustalonych przez władze, powołane do dysponowania temi funduszami.

Państwowy Bank Rolny może dokonywać wszelkich czynności bankowych.

Bankowi może być powierzona w drodze rozporządzenia Rady Ministrów likwidacja spraw instytucyj państwowych bądź przez Państwo gwarantowanych, które udzielały kredytu na cele agrarne.

Nie przesądza to jednak przeznaczenia majątku, uzyskanego z likwidacji tych instytucyj.

Art.  4. ³

Kapitał zakładowy Państwowego Banku Rolnego, powstały z bezprocentowych niewycofalnych dotacyj Skarbu Państwa, wynosi 130 miljonów złotych. Kapitał zakładowy Banku może być powiększany na mocy uchwały Rady Ministrów.

Art.  5.

Fundusze własne Państwowego Banku Rolnego stanowią:

a) kapitał zakładowy przewidziany w art. 4,

b) ogólny fundusz rezerwowy i specjalne rezerwy, tworzone na mocy Statutu Banku,

c) inne fundusze własne Państwowego Banku Rolnego, tworzone w związku z wykonaniem jego zadań.

Art.  6.

Państwowy Bank Rolny udziela pożyczek długoterminowych amortyzacyjnych w papierach wartościowych, wypuszczanych przez Bank, jak również w gotówce.

Art.  7.

Państwowy Bank Rolny ma prawo wypuszczać listy zastawne do wysokości dwudziestopięciokrotnej sumy swego kapitału zakładowego łącznie z ogólnym funduszem rezerwowym.

Listy zastawne mogą opiewać na złote, złote w złocie oraz na waluty obce.

Suma listów zastawnych, znajdujących się w obiegu, nie może przekraczać ogólnej sumy wydanych, a nieumorzonych pożyczek hipotecznie zabezpieczonych.

Ustanowione dla pożyczek długoterminowych, udzielanych w listach zastawnych, zabezpieczenia hipoteczne, hipoteki i prawa zastawu stanowią zabezpieczenie wyłącznie dla wypuszczonych listów zastawnych względnie zabezpieczenie wyłącznie dla poszczególnych seryj listów zastawnych i kuponów od nich. Jeżeli postanowienie powyższe nie zostało wyrażone w treści odnośnych wpisów hipotecznych, to przy tych wpisach Państwowy Bank Rolny ma prawo bez składania szczególnych oświadczeń domagać się wniesienia do ksiąg hipotecznych odpowiednich ostrzeżeń (adnotacyj). Brak ostrzeżenia hipotecznego (adnotacji) nie zmienia węzła zabezpieczenia dla listów zastawnych.

Oprócz przywileju, wymienionego w ustępie poprzednim, posiadaczom listów zastawnych i kuponów od nich służy również ustawowy przywilej pierwszeństwa zaspokojenia na ratach, wpłacanych na pokrycie długoterminowych pożyczek, udzielanych w tych listach, na specjalnym funduszu rezerwowym listów zastawnych i obligacyj oraz nu specjalnych funduszach rezerwowych poszczególnych seryj listów. Co do zaspokojenia z innych części majątku Banku, posiadacze listów zastawnych stoją narówni z innymi wierzycielami.

Art.  8.

Państwowy Bank Rolny ma prawo wzamian listów zastawnych, opiewających na złote w zlocie, względnie świadectw tymczasowych, wydanych na emisję takich listów, wypuszczać dla lokaty zagranicą listy zastawne, opiewające na walutę zagraniczną, wymienną za złoto.

Zamiana listów zastawnych, względnie świadectw tymczasowych, wypuszczonych w złotych w złocie nastąpić może pod następującemi warunkami:

a) listy zastawne, opiewające na walutę zagraniczną, zastąpią całą serję listów zastawnych (świadectw tymczasowych) wypuszczonych w złotych w złocie i w sumie swej opiewać bada na tę samą wartość, na jaką opiewają wymienione listy zastawne (świadectwa tymczasowe) w złotych w złocie przy przerachowaniu na podstawie równi monetarnej z daty emisji serji listów zastawnych, ulegającej zamianie;

b) Państwowy Bank Rolny wycofa wszystkie wypuszczone listy zastawne (świadectwa tymczasowe) danej serji, opiewające na złote w złocie, drogą dobrowolnego wykupu, z wyjątkiem przewidzianym w art. 11;

c) Minister Skarbu w drodze rozporządzenia, po stwierdzeniu dopełnienia, warunków wymienionych pod a) i b), udzieli zezwolenia na emisję listów zamiennych w walucie zagranicznej i ustali warunki ich emisji.

Art.  9.

Listy zastawne, wypuszczone w walucie zagranicznej wzamian odpowiedniej serji listów zastawnych w złotych w złocie, zachowują z mocy ustawy bez potrzeby ujawnienia zmiany w księgach hipotecznych, wszelkie zabezpieczenia hipoteczne, jakie służyły listom (zamienionym), zgodnie z postanowieniami art. 7 ust. 4. Posiadaczom tych listów służyć będą te wszystkie prawa, jakie zastrzeżone są dla posiadaczy listów zastawnych Państwowego Banku Rolnego, a w szczególności te prawa, które służyły posiadaczom wymienionych listów zastawnych w złotych w złocie.

Art.  10.

Dokonywując zamiany listów zastawnych na listy w walucie zagranicznej, Państwowy Bank Rolny uprawniony będzie do umorzenia niewykupionych listów zastawnych, opiewających na złote w złocie, z emisji podlegającej wymianie w ilości nienieprzekraczającej 1% tej emisji, i do zaliczenia ich na poczet listów, podlegających wycofaniu w najbliższem losowaniu. Ustalone przez Dyrekcję Banku numery tych listów, jako umorzonych i podlegających wykupowi, będą ogłoszone w sposób statutem przewidziany.

Art.  11.

Emitowane przez Państwowy Bank Rolny listy zastawne mogą być przedmiotem specjalnej, zawieranej przez ich właściciela z Państwowym Bankiem Rolnym, umowy depozytowej, której rozwiązanie przed, upływem czasu, umową zakreślonego, nastąpić może wyłącznie za zgodą obu stron.

Złożone na mocy takiej umowy listy zastawne nie mogą być z depozytu przed rozwiązaniem umowy bez zgody Państwowego Banku Rolnego wycofane, nawet w drodze egzekucji lub z powodu otwarcia upadłości (konkursu) do majątku właściciela.

Wraz z przejściem prawa własności listów zastawnych, w ten sposób zdeponowanych, czy w drodze umowy dobrowolnej, czy sprzedaży przymusowej, na nabywcę z mocy samego prawa przechodzą uprawnienia i obowiązki poprzedniego właściciela, wynikające z umowy depozytowej. Umową, którą posiadacz tych listów składa je w Państwowym Banku Rolnym, może Bank być upoważniony do. realizacji złożonych listów na warunkach,: umowa, określonych, a zmiana takich postanowień umownych nie może być bez zgody obu stron dokonana.

Art.  12. ⁴

Państwowy Bank Rolny ma prawo wypuszczać obligacje melioracyjne i inwestycyjne, w granicach udzielonych przez Skarb Państwa dla obligacyj tych gwarancyj, do wysokości trzykrotnej sumy kapitału zakładowego Banku łącznie z ogólnym funduszem rezerwowym.

Obligacje mogą opiewać na złote, złote w złocie oraz na waluty obce. Suma obligacyj, znajdujących się w obiegu, nie może przekraczać sumy na ich podkład wydanych, a niespłaconych pożyczek.

Szczegółowe przepisy o emisji obligacyj i o warunkach pożyczek na ich podkład udzielanych określi Statut Banku.

Art.  12a. ⁵

Zabezpieczenia hipoteczne, ustanowione dla pożyczek długoterminowych, udzielanych w obligacjach melioracyjnych, jako też zabezpieczenia, wynikające z zobowiązań członków spółek wodnych oraz z zobowiązań związków samorządowych, na których zasadzie Państwowy Bank Rolny wypuszcza obligacje melioracyjne, stanowią wyłączne zabezpieczenie wypuszczonych obligacji melioracyjnych i kuponów od nich bądź poszczególnych serii obligacji melioracyjnych i kuponów od nich, co powinno być uwidocznione w odnośnych wpisach hipotecznych.

Oprócz wyżej wymienionego przywileju posiadaczom tych obligacji i kuponów od nich służy również ustawowy przywilej pierwszeństwa zaspokojenia na ratach, wpłaconych na pokrycie wymienionych pożyczek, na specjalnym funduszu rezerwowym listów zastawnych i obligacji oraz na specjalnych funduszach rezerwowych poszczególnych serii obligacji.

Co do zaspokojenia z innych części majątku Banku posiadacze obligacji melioracyjnych stoją na równi z innymi wierzycielami.

Art.  12b. ⁶

Obligacje melioracyjne, wypuszczone przez Państwowy Bank Rolny przed 1 stycznia 1933 r. i nie oznaczone serią, bądź określone jako seria nie oznaczona numerem, bądź jako seria Nr 2 łączy się w jedną serię pod nazwą: "Seria Nr 1"; specjalne fundusze rezerwowe tychże serii stanowią fundusz rezerwowy dla złączonej serii Nr 1.

Wszystkie hipoteki, skrypty dłużne i akty zaciągnięcia pożyczek, zabezpieczające obligacje nie oznaczone serią bądź zabezpieczające serię nie oznaczoną numerem lub serię Nr 2, stanowią wyłączne zabezpieczenie obligacji melioracyjnych serii Nr 1.

Art.  13.

Uprawnienia wyszczególnione w art. 8, 9 i 10, posiada Państwowy Bank Rolny również przy dozwolonej przez Ministra Skarbu zamianie poszczególnych seryj obligacyj meljoracyjnych w złotych w złocie, względnie świadectw tymczasowych, wydanych na emisję takich obligacyj. Zezwolenie na zamianę może nastąpić przy zachowaniu wszystkich warunków, przewidzianych w powołanych wyżej artykułach. Zabezpieczenia, na zasadzie których wypuszczone zostały obligacje, opiewające na złote w złocie, podlegające zamianie, służyć będą obligacjom emitowanym w walucie zagranicznej.

Art.  13a. ⁷

Państwowy Bank Rolny ma prawo wypuszczać obligacje parcelacyjne do wysokości połowy kapitału zakładowego Banku. Obligacje mogą być wystawione w złotych oraz w złotych w złocie.

Suma obligacji parcelacyjnych, znajdujących się w obiegu, nie może przekraczać 3/4 części wartości kapitałowej wierzytelności Banku z tytułu reszty cen sprzedażnych nieruchomości własnych. Do wierzytelności tych mogą być zaliczone tylko kredytowane w gotówce i zabezpieczone hipotecznie reszty cen sprzedażnych, powstałe przy sprzedaży nieruchomości własnych Banku.

Wymienione w ustępie poprzedzającym wierzytelności Banku z tytułu kredytowanych reszt cen sprzedażnych tworzą odrębną masę majątkową Banku, stanowiącą wyłącznie zabezpieczenie praw posiadaczy obligacji parcelacyjnych.

Oprócz przywileju, wymienionego w ustępie poprzedzającym, posiadaczom obligacji parcelacyjnych i kuponów od nich służy również ustawowy przywilej pierwszeństwa zaspokojenia na ratach, wpłacanych na pokrycie wierzytelności Banku z tytułu wyżej określonych reszt cen sprzedażnych.

Co do zaspokojenia z innych części majątku Banku, posiadacze obligacji parcelacyjnych stoją na równi z innymi wierzycielami.

Szczegółowe przepisy o emisjach obligacji parcelacyjnych i wysokość poszczególnych emisji ustala w drodze rozporządzenia Minister Skarbu.

Art.  14.

Wysokość długoterminowej pożyczki amortyzacyjnej nie może przekraczać 1/2 sumy szacunkowej posiadłości ziemskiej, na której została zabezpieczona udzielona pożyczka.

Szacunek dokonywać się będzie na podstawie przepisów, wydanych na wniosek Banku przez Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

Przy udzielaniu pożyczek na melioracje, mające na celu poprawę fizykalnych własności gleby, jak: drenowanie, osuszanie rowami, nawadnianie oraz inne meljoracje rolne, szacunek gruntów może obejmować przybytek wartości, spowodowany zamierzanemi nakładami meljoracyjnemi.

Wysokość pożyczek, udzielonych na meljoracje, nie może przekraczać rzeczywistych kosztów robót meljoracyjnych, jak również winna się mieścić wraz z poprzedniem obciążeniem w granicach 3/4 szacunku, obliczonego z uwzględnieniem przybytku wartości.

Nadto przewidywane wskutek meljoracji zwiększenie przeciętnego dochodu z danej posiadłości nie powinno być niższe od rat należnych od pożyczki przyznanej na meljoracje.

Minister Rolnictwa i Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Skarbu ustala rodzaj meljoracyj, na których przeprowadzenie mogą być udzielane pożyczki na zasadach przewidzianych w ust. 3, 4 i 5 oraz warunki nadzoru nad wykonaniem robót meljoracyjnych. Warunki, dotyczące sposobu wydawania i bezpieczeństwa pożyczek, ustala Minister Skarbu.

Art.  15. ⁸

W razie częściowego lub całkowitego zniszczenia budowli położonych na nieruchomościach, obciążonych długoterminowymi wierzytelnościami amortyzacyjnymi Banku, skutkiem wypadku, wchodzącego w zakres odpowiedzialności zakładów ubezpieczeń (pożar, wybuch i t. p.), odszkodowanie nie może być wypłacone bez zezwolenia Banku.

Bank ma prawo bez zgody ze strony ubezpieczonego dłużnika, bez względu na obowiązujące w tej mierze przepisy ustawowe, podjąć z instytucji ubezpieczeniowej odszkodowanie i użyć je na pokrycie nieumorzonej części wierzytelności oraz innych, wynikających z niej należności, o ile nie uzna, że odszkodowanie ma być użyte na odbudowę.

Przepisy artykułu niniejszego nie mogą w żadnym przypadku naruszać praw wierzycieli, których wierzytelności poprzedzają w hipotece wierzytelność Banku.

Art.  16. ⁹

Na obszarze mocy obowiązującej kodeksu cywilnego z r. 1895 pożyczki, udzielane przez Państwowy Bank Rolny w listach zastawnych, zabezpieczone będą hipoteką zwyczajną w rozumieniu § 1113 tego kodeksu. Dotyczyć to będzie również wydawanych w obligacjach pożyczek, hipotecznie zabezpieczonych.

Art.  16a. ¹⁰

Pożyczki wydawane w listach zastawnych mają być zabezpieczone hipotecznie w zasadzie na pierwszym miejscu. Pożyczki, zabezpieczone wyjątkowo na dalszych miejscach, nie mogą bezwzględnie łącznie z poprzedzającym je obciążeniem przekraczać ¹/₂ szacunku nieruchomości.

Przynależnościami pożyczki, udzielonej przez Państwowy Bank Rolny w listach zastawnych lub obligacjach, są: odsetki bieżące i zaległe, odsetki za zwłokę od zaległych rat i innych należności, koszty sądowe i egzekucyjne, poniesione przez Bank lub należne Bankowi, uiszczone przez Bank za dłużników opłaty ubezpieczeniowe oraz przewidziane w statucie koszty administracyjne Banku. Przynależnościom tym służy pierwszeństwo równe z kapitałem, o ile nie zalegają za czas dłuższy niż 3 lata wstecz od dnia licytacji.

Powstałe z konwersji na podstawie art. 4 ust. (3) rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. (Dz. U. R. P. Nr 94, poz. 839) dodatkowe pożyczki długoterminowe w gotowiźnie będą zaspokojone w przypadku egzekucji z obciążonej nieruchomości po zupełnym pokryciu wierzytelności z tytułu zahipotekowanej pożyczki w listach zastawnych bądź w obligacjach melioracyjnych.

Zaległościom z tytułu pożyczek w listach zastawnych i obligacjach melioracyjnych, zabezpieczonych hipotecznie, oraz przynależnościom tych pożyczek, powstałym przed 1 lipca 1934 r., służy, aż do całkowitego ich umorzenia, pierwszeństwo hipoteczne równe z kapitałem.

Zaległościom z tytułu pożyczek w obligacjach melioracyjnych Państwowego Banku Rolnego, udzielonych spółkom wodnym, oraz przynależnościom tych pożyczek, powstałym przed 1 lipca 1934 r., służy, aż do całkowitego ich umorzenia, pierwszeństwo przed innymi prawami rzeczowymi, bezpośrednio po państwowych podatkach i opłatach publicznych.

Zarzut przedawnienia przeciw roszczeniom z tytułu wymienionych w ust. 4) i 5) zaległości i przynależności nie może być podnoszony bez względu na to, czy pożyczki były zabezpieczone hipotecznie lub nie były zabezpieczone hipotecznie.

Art.  17.

Decyzje Banku o przeniesieniu do nowego okresu umorzenia zarówno pożyczek, udzielonych w listach zastawnych lub obligacjach melioracyjnych, jak i należności Skarbu Państwa, administrowanych przez Bank, będą ujawniane w hipotece bez udziału wierzycieli hipotecznych, na jednostronny wniosek Państwowego Banku Rolnego, lub właściciela nieruchomości.

Pożyczka, przeniesiona do nowego okresu umorzenia, zachowuje takie samo pierwszeństwo hipoteczne, jakie służyło pierwotnej pożyczce.

Art.  18. ¹¹

Nieruchomość obciążona pożyczką Państwowego Banku Rolnego, udzieloną w listach zastawnych lub obligacjach i zabezpieczoną na pierwszym miejscu hipotecznym, nie może być sprzedana z publicznej licytacji, ani objęta na własność przez wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, za sumę nie obejmującą wierzytelności Państwowego Banku Rolnego, zarówno z tytułu pożyczek w listach zastawnych lub obligacjach, jak i z tytułu pożyczki gotówkowej, powstałej z konwersji zaległości pożyczek w listach zastawnych lub obligacjach, wraz z przynależnościami tych pożyczek, mającymi równe z kapitałem pierwszeństwo. Przepis ten nie dotyczy przypadków, w których nabywcą jest Państwowy Bank Rolny.

O ile Państwowy Bank Rolny przed terminem licytacyjnym nie zażąda spłaty swej wierzytelności, pożyczka Banku pozostawiona będzie w całości na tem samem miejscu hipotecznem, wszystkie zaś zobowiązania poprzedniego właściciela względem Banku z tytułu tej pożyczki, nie wyłączając jego osobistej odpowiedzialności za dług, przechodzą na nowego właściciela nieruchomości z mocy samego prawa.

Należności Banku z tytułu tej pożyczki, zaległe do dnia licytacji, winny być pokryte w gotówce z licytacyjnej ceny kupna. Należności te mogą być wpłacone bezpośrednio do Banku.

Jeżeli pożyczka Banku wpisana jest na dalszem miejscu hipotecznem, ale objęta jest ceną nabycia z licytacji, przepisy ust, 2 i 3 będą miały zastosowanie.

W razie nabycia przez Państwowy Bank Rolny na licytacji nieruchomości, obciążonej pożyczką długoterminową Banku, umorzenie tej pożyczki częściowe lub całkowite oraz wykreślenie jej z wykazu hipotecznego, bądź też pozostawienie w wykazie hipotecznym zabezpieczających pożyczkę wpisów, celem późniejszego przejęcia pożyczki przez nabywcę, któremu Bank nieruchomości odprzeda, zależy od uznania Banku.

Przy wszelkich, poza licytacyjną sprzedażą, przeniesieniach tytułu własności do całej nieruchomości lub jej części, jeżeli nieruchomość ta obciążona jest pożyczką państwowego Banku Rolnego w listach zastawnych lub obligacjach, wszystkie zobowiązania poprzedniego właściciela względem Banku, związane z tą pożyczką, nie wyłączając jego osobistej odpowiedzialności za dług, przechodzą z mocy samego prawa na nowonabywcę, przy czym w przypadku nabycia nieruchomości przez dwie lub więcej osób, osoby te odpowiadają wobec Państwowego Banku Rolnego solidarnie. Jeżeli dotychczasowy właściciel nie uzyska wyraźnego zwolnienia ze strony Banku, pozostaje nadal zobowiązany.

O ile nabycie, nie wyłączając nabycia z licytacji publicznej, nastąpiło bez wyjednania zgody Państwowego Banku Rolnego na pozostawienie pożyczki na hipotece, uprawnienia Banku do przedterminowego ściągnięcia pożyczki, zastrzeżone w umowie pożyczkowej, pozostają w mocy.

Wszelkie umowy i decyzje sądowe sprzeczne z przepisami niniejszego artykułu są wobec Banku nieważne z mocy samego prawa i nie mogą być hipotecznie wykonane.

Władze sądowe i hipoteczne oraz notariusze winni najpóźniej w ciągu miesiąca powiadomić Państwowy Bank Rolny o wszelkiej zmianie tytułów własności do nieruchomości obciążonej pożyczka. Państwowego Banku Rolnego.

Art.  18a. ¹²

Przepisy art. 15, art. 16a ust. 2 i 4 oraz art. 18 stosuje się także do pożyczek i kredytów długoterminowych, udzielonych przez instytucje kredytowe, których sprawy finansowe powierzone są administracji i likwidacji, prowadzonej przez Państwowy Bank Rolny zgodnie z art. 3 ust. 2, nie wyłączając rent, długów rentowych, kredytów z tytułu reszty ceny kupna i innych należności, objętych art. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr 109, poz. 924).

Art.  19. ¹³

Państwowemu Bankowi Rolnemu służy prawo przedterminowej spłaty wszelkich wierzytelności i ciężarów (służebności, rent w naturze i gotówce i innych ciężarów, z wyjątkiem służebności, podlegających zniesieniu na mocy rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 lutego 1927 r. - Dz. U. R. P. Nr. 10, poz. 74 i 75), które obciążają nieruchomość lub jej część, ulegającą parcelacji, podpadającej pod przepis art. 57 ustawy z dnia 28 grudnia 1925 r. o wykonaniu reformy rolnej, tak w tych przypadkach, w których Państwowy Bank Rolny sam, jako właściciel bądź komisowe daną nieruchomość parceluje, jak również w tych przypadkach, kiedy parcelację przeprowadzoną przez właściciela lub na jego zlecenie przez instytucję do parcelacji upoważnioną, popiera przez udzielenie pożyczek długoterminowych amortyzacyjnych na ułatwienie parcelacji lub spłatę ceny kupna.

O ile osoby, których prawa są hipotecznie zabezpieczone, nie wyrażają zgody na przedterminową spłatę, lub też wartość uprawnień, nieujawniona w hipotece, nie zostaje zgodnie oceniona, wówczas przedterminowa spłata wierzytelności i ciężarów nastąpi w tych granicach i tym trybem, jaki ustanawia rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1927 r. o uregulowaniu ciężarów i wierzytelności, ciążących na przymusowo wykupionych nieruchomościach ziemskich (Dz. U. R. P. z 1928 r. Nr. 3, poz. 22). O przejęciu służebności wedle art. 2 tego rozporządzenia orzekać będzie w trybie cz. 2 tego artykułu właściwy miejscowy urząd wojewódzki.

Właściwy wedle art. 6 tego rozporządzenia sąd ustali na wniosek Państwowego Banku Rolnego wartość ciężarów i wierzytelności spornych oraz sposób ich spłaty, nie żądając uprzedniego złożenia potrzebnej na zaspokojenie tych ciężarów i wierzytelności sumy. Złożenie przez Państwowy Bank Rolny ustalonej orzeczeniem sądu sumy do depozytu sądu uzasadnia żądanie wykreślenia z hipoteki wszelkich nieprzejętych ciężarów i wierzytelności.

Doręczenie wierzycielom hipotecznym i uprawnionym z ciężarów hipotecznie zabezpieczonych wezwań do przyjęcia przedterminowych spłat Państwowy Bank Rolny uskuteczniać będzie za pośrednictwem właściwych urzędów wojewódzkich.

Art.  20.

Bank przyjmować będzie wkładki oszczędnościowe i lokaty. Książeczki wkładkowe Banku i dowody lokaty mają wszelkie prawa papierów posiadających bezpieczeństwo pupilarne i mogą być użyte dla lokaty kapitałów osób, pozostających pod opieką lub kuratelą, kapitałów fundacyjnych, kościelnych i korporacyjnych, jako też wszelkiego rodzaju kaucyj i wadjów licytacyjnych.

Lokowane w Banku na książeczki oszczędności sumy do 2.500 zł nie podlegają zajęciu egzekucyjnemu.

Art.  21.

Państwowy Bank Rolny ma prawo nabywania i zamiany nieruchomości na cele prowadzenia parcelacji i osadnictwa oraz na pomieszczenia własne i personelu Banku, jako też celem uchronienia się przed stratami z powodu udzielonego kredytu.

Zasady, na jakich Bank nabywa nieruchomości na cele prowadzenia parcelacji i osadnictwa, ustala Minister Rolnictwa i Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  21a. ¹⁴

Przy sprzedaży nieruchomości własnych służy Państwowemu Bankowi Rolnemu prawo kredytowania za zabezpieczeniem na pierwszym miejscu hipoteki lub na następnym miejscu po długoterminowej pożyczce, udzielonej przez Bank, niedopłaconej reszty ceny sprzedażnej.

Warunki kredytowania mogą być takie same, jak dla spłaty długoterminowych pożyczek amortyzacyjnych, z zastosowaniem wszystkich zastrzeżeń i rygorów, które dotyczą takich pożyczek w listach zastawnych Państwowego Banku Rolnego, z wyjątkiem zastrzeżenia art. 14 ust. 1 i art. 16a ust. 1, które do wysokości kredytowanych reszt cen sprzedażnych nie stosują się.

Art.  22. ¹⁵

Władzami Banku są: Prezes Banku, Rada Nadzorcza i Dyrekcja; organem pomocniczym władz nadzorczych Banku jest Komisja Rewizyjna. Zakres działania tych władz ustala statut Banku.

Zwierzchni nadzór nad Bankiem wykonywuje Minister Skarbu, który ma prawo mianować swego Komisarza i jego zastępców.

W celu przestrzegania zgodności działalności Banku z odnośnymi przepisami prawnymi, wydanymi w zakresie przebudowy ustroju rolnego, oraz celem utrzymania łączności między Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych a władzami Banku w sprawach polityki gospodarczej w zakresie rolnictwa i polityki agrarnej, Minister Rolnictwa i Reform Rolnych ma prawo mianować swego komisarza i jego zastępców.

Art.  23. ¹⁶

Prezesa Banku mianuje na przeciąg lat 5 Prezydent Rzeczypospolitej na podstawie uchwały Rady Ministrów, powziętej na wniosek Ministrów: Skarbu oraz Rolnictwa i Reform Rolnych.

Prezes Banku nie może być równocześnie posłem lub senatorem, ani sprawować żadnego płatnego państwowego lub komunalnego urzędu, ani zajmować płatnego stanowiska prywatnego, ani należeć do organów kierowniczych lub nadzorczych jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Ograniczenie to nie dotyczy brania udziału w Radzie Banku Polskiego i Banku Gospodarstwa Krajowego oraz z ramienia Banku w radach i komisjach rewizyjnych tych przedsiębiorstw, w których udział Banku uznany zostanie za potrzebny.

Prezesem Banku nie może być osoba, do której majątku wdrożono postępowanie upadłościowe lub ugodowe, oraz osoba pozbawiona zdolności do działań prawnych lub pełni praw obywatelskich.

Uposażenie, zaopatrzenie emerytalne oraz inne warunki służbowe Prezesa Banku ustala Minister Skarbu. Uposażenie Prezesa Banku jest płatne z funduszów Banku.

Art.  24.

Prezes Banku może być odwołany przez Prezydenta Rzeczypospolitej na podstawie uchwały Rady Ministrów, powziętej na wniosek Ministrów Skarbu oraz Rolnictwa i Reform Rolnych.

Art.  25. ¹⁷

Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych może powołać na czas przez siebie określony Wiceprezesa Banku.

Wiceprezes zastępuje Prezesa Banku w razie jego nieobecności oraz pełni inne obowiązki, przekazane mu przez Prezesa.

Wiceprezes otrzymuje stałe uposażenie z funduszów Banku, ustalone przez Ministra Skarbu.

Postanowienia art. 23 ust. 2 i 3 dotyczą również Wiceprezesa.

W razie niepowołania Wiceprezesa lub w razie jego nieobecności zastępuje go wyznaczony przez Prezesa członek Rady Nadzorczej.

Art.  26.

Rada Nadzorcza Banku składa się:

a) z Prezesa Banku jako przewodniczącego oraz Wiceprezesa Banku, jako zastępcy przewodniczącego, o ile Wiceprezes został powołany,

b) z 7-miu członków, powołanych na 3 lata przez Ministra Skarbu po porozumieniu się z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

Członkowie Rady Nadzorczej mogą być każdego czasu odwołani przez władzę, która ich powołuje.

Rada Nadzorcza może poszczególne sprawy poruczać do opracowania i uchwalania komitetom specjalnym, złożonym z członków Rady.

Członek Rady Nadzorczej nie może być równocześnie posłem, ani senatorem. Członkiem Rady Nadzorczej nie może być osoba, do której majątku wdrożono postępowanie upadłościowe lub ugodowe, oraz osoba pozbawiona zdolności do działań prawnych lub pełni praw obywatelskich.

Art.  27.

Komisja Rewizyjna Banku składa się z pięciu członków, których na dwa lata powołuje Minister Skarbu, w tej liczbie dwóch w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

Art.  28.

Dyrekcję Banku stanowią powołani przez Ministra Skarbu po porozumieniu się z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych Naczelny Dyrektor i Dyrektorowie Banku.

Art.  29.

Na pokrycie wydatków, związanych z administracją funduszów, powierzonych Państwowemu Bankowi Rolnemu Bank może pobierać na swoje dobro od dłużników tych funduszów dodatek administracyjny w wysokości, ustalonej na wniosek Banku przez władze, powołane do dysponowania temi funduszami. Na pokrycie tych wydatków może być również przeznaczona część wpływów tych funduszów w wysokości, ustalanej na wniosek Banku przez władze, powołane do dysponowania temi funduszami.

Art.  29a. ¹⁸

Państwowemu Bankowi Rolnemu służy prawo pobierania dodatku administracyjnego od niespłaconej części długu w wysokości, ustalonej dla pożyczek w listach zastawnych, również i od kredytowanych reszt cen sprzedażnych z nieruchomości własnych Banku, spłacanych systemem amortyzacyjnym oraz prawo pobierania odsetek za zwłokę od nieuiszczonych w terminie rat i innych należności.

Odsetkom bieżącym i zaległym, odsetkom za zwłokę od zaległych rat i innych należności z tytułu reszty ceny sprzedażnej, dodatkowi administracyjnemu od niej, uiszczonym przez Bank za dłużników opłatom ubezpieczeniowym, jako też kosztom sądowym i egzekucyjnym, poniesionym przez Bank lub należnych Bankowi, służy pierwszeństwo równe z kapitałem, - o ile nie zalegają za czas dłuższy niż trzy lata wstecz od dnia licytacji

Art.  30. ¹⁹

Księgi Banku i wypisy z nich, podpisane przez Bank w sposób przewidziany statutem Banku oraz zaopatrzone w pieczęć Banku, pełnomocnictwa oraz wszelkie oświadczenia na piśmie, zawierające zobowiązania lub zwolnienia od zobowiązań lub zrzeczenia się praw, w ten sam sposób przez Państwowy Bank Rolny wystawione, mają moc prawną dokumentów publicznych. Wykazy zaległości, wystawione w ten sam sposób i zaopatrzone stwierdzeniem, że roszczenie prawnie dojrzało do egzekucji, są tytułami wykonawczymi sądowymi i administracyjnymi.

Zwolnienia od zobowiązań lub zrzeczenia się praw o wartości, przewyższającej sumę 10.000 złotych muszą być zeznane notarjalnie.

Art.  31.

Państwowy Bank Rolny ma prawo przyjęte pod zastaw pożyczek terminowych papiery wartościowe, złoto, srebro i kosztowności oraz towary realizować dla zaspokojenia swych wierzytelności, pod zastaw tych rzeczy udzielonych, bądź na giełdzie pieniężnej lub towarowej, o ile są przedmiotem tranzakcyj giełdowych, bądź w drodze przeprowadzonej we własnym zarządzie publicznej licytacji. Zastawione w Banku rzeczy nie podlegają zajęciu egzekucyjnemu (aresztowi, sekwestrowi) i nie mogą być wciągnięte do masy upadłościowej ich właścicieli dla zaspokojenia wierzytelności, zarówno prywatnych, jak Skarbu Państwa, dopóki wierzytelność Banku, pod ich zastaw udzielona, nie zostanie spłacona.

Art.  32.

Państwowy Bank Rolny wolny jest od. wszelkich podatków bezpośrednich.

Art.  32a. ²⁰

Od nieuiszczonych w terminie należności w kapitale jak i odsetkach i innych przynależnościach, Państwowy Bank Rolny ma prawo pobierać odsetki zwłoki w wysokości, jaką dla własnych należności Banku określi Rada Nadzorcza na wniosek Dyrekcji Banku, a dla należności z funduszów administrowanych - władza dysponująca funduszem.

Art.  33. ²¹

Egzekucja należności Państwowego Banku Rolnego zarówno na rzecz funduszów własnych Banku, jak i na rzecz funduszów powierzonych Bankowi do likwidacji lub administracji, niezależnie od tego czy należności te oparte są na tytułach powstałych przed objęciem przez Bank likwidacji lub administracji, czy też na tytułach powstałych po tym terminie, odbywać się będzie według uznania Banku bądź w trybie postępowania sądowego, bądź w trybie egzekucji administracyjnej.

Na obszarze województwa śląskiego egzekucja wyżej wymienionych należności może się odbywać zarówno w trybie postępowania sądowego lub administracyjnego, jak i w trybie ściągania bezspornych należności i opłat skarbowych, wedle obowiązujących w tem województwie przepisów prawnych.

Art.  33a. ²²

Bank jest zwolniony od składania do depozytu sądowego, komornikom lub władzom skarbowym i administracyjnym oraz instytucjom prowadzącym licytację, we własnym zakresie, zarówno rękojmi, jak i ceny nabycia postąpionej na licytacjach, zarówno nieruchomości jak i ruchomości, jak również w przypadkach objęcia ich na własność w trybie egzekucyjnym.

Art.  34. ²³

Stosunek służbowy i uprawnienia emerytalne Dyrekcji i pracowników Banku ustala Minister Skarbu na wniosek Prezesa Banku, nie naruszając obowiązujących przepisów o ubezpieczeniu społecznym.

Uprawnienia emerytalne Prezesa, Dyrekcji i personelu Banku powinny być zapewnione drogą utworzenia odrębnego Funduszu Emerytalnego, który może posiadać odrębną osobowość prawną i być wspólny z funduszami emerytalnymi innych przedsiębiorstw państwowych.

Przepisy ustępów poprzedzających nie dotyczą pracowników przedsiębiorstw, zakładów odrębnych i majątków ziemskich Banku.

Art.  35.

Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy traci moc obowiązującą dekret Naczelnika Państwa z dnia 5 lutego 1919 r. w przedmiocie statutu Polskiego Państwowego Banku Rolnego (Dz. P. P. P. z 1919 r. Nr. 12, poz. 134).

Art.  36.

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrów Skarbu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

1 Tytuł zmieniony przez art. 1 pkt 1 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

2 Art. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 2 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

3 Z dniem 31 grudnia 1934 r. kapitał zakładowy Państwowego Banku Rolnego zmniejsza się o 30 miljonów złotych, tj. do wysokości 100 milionów złotych, zgodnie z art. 1 rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 12 grudnia 1934 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o ulgach w spłacie długów posiadaczy gospodarstw wiejskich oraz rolniczych przedsiębiorstw i instytucyj w bankach państwowych (Dz.U.34.109.968).

4 Art. 12 zmieniony przez art. 1 pkt 3 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

5 Art. 12a dodany przez art. 1 pkt 4 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

6 Art. 12b dodany przez art. 1 pkt 4 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

7 Art. 13a dodany przez art. 1 pkt 5 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

8 Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 6 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

9 Art. 16 zmieniony przez art. 1 pkt 7 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

10 Art. 16a dodany przez art. 1 pkt 8 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

11 Art. 18 zmieniony przez art. 1 pkt 9-11 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

12 Art. 18a dodany przez art. 1 pkt 12 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

13 Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 13 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

14 Art. 21a dodany przez art. 1 pkt 14 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

15 Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 15 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

16 Art. 23 zmieniony przez art. 1 pkt 16 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

17 Art. 25 zmieniony przez art. 1 pkt 17 i 18 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

18 Art. 29a dodany przez art. 1 pkt 19 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

19 Art. 30 zmieniony przez art. 1 pkt 20 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

20 Art. 32a dodany przez art. 1 pkt 21 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

21 Art. 33 zmieniony przez art. 1 pkt 22 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

22 Art. 33a dodany przez art. 1 pkt 23 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

23 Art. 34 zmieniony przez art. 1 pkt 24 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 września 1936 r. (Dz.U.36.77.539) zmieniającego nin. ustawę z dniem 8 października 1936 r.

• Identyfikator: Dz.U.1932.117.966 t.j.
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Państwowy Bank Rolny.
• Data aktu: 10/06/1921
• Data ogłoszenia: 30/12/1932
• Data wejścia w życie: 27/07/1921