Zlecenia pocztowe w obrocie wewnętrznym.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA POCZT I TELEGRAFÓW

z dnia 26 marca 1931 r.

w sprawie zleceń pocztowych w obrocie wewnętrznym.

Na mocy art. 6 i 17 ustawy z dnia 3 czerwca 1924 r. o poczcie, telegrafie i telefonie (Dz. U. R. P. Nr. 58, poz. 584), w brzmieniu obwieszczenia Ministra Poczt i Telegrafów z dnia 21 stycznia 1931 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże ustawy (Dz. U. R. P. Nr. 12, poz. 57) zarządzam co następuje:

POSTANOWIENIA OGÓLNE.

Rodzaje zleceń i warunki przyjęcia.

§  1.

1) Zlecenie pocztowe służy do zainkasowania należności pieniężnej za pośrednictwem urzędu pocztowego. Urzędem pocztowym w rozumieniu przepisów tego rozporządzenia jest także agencja pocztowa.

Zainkasowanie należności pieniężnej porucza się urzędowi pocztowemu zapomocą:

a) wykazu zleceniowego albo

b) kartki zleceniowej.

Zapomocą jednego wykazu zleceniowego można poruczyć zainkasowanie kwoty do wysokości 2.000 zł a tylko, gdy kwota zlecenia ma być przekazana zapomocą blankietu nadawczego Pocztowej Kasy Oszczędności - do wysokości 10.000 zł.

Jeżeli jednak dokumentem wierzytelnościowym, stanowiącym załącznik wykazu zleceniowego, jest weksel, który w razie nieuzyskania zapłaty, ma być zaprotestowany, kwota takiego dokumentu wierzytelnościowego nie może przekraczać 2.000 zł.

W jednym liście zleceniowym można przesłać od 1 do 5 dokumentów wierzytelnościowych, płatnych w różnych terminach i przez różnych dłużników. Do każdego dokumentu wierzytelnościowego musi być dołączony odpowiedni wykaz zleceniowy.

Wyjątki od zasady, dopuszczającej przesłanie w jednym liście zleceniowym więcej aniżeli jeden dokument wierzytelnościowy, ustala dla pewnych rodzajów dokumentów wierzytelnościowych Minister Poczt i Telegrafów.

Zapomocą kartki zleceniowej można poruczyć zainkasowanie kwoty najwyżej 1.000 zł.

2) Nadawca listu zleceniowego lub kartki zleceniowej może żądać, aby pobraną kwotę przekazano bezpośrednio jemu albo na konto w Pocztowej Kasie Oszczędności, w banku lub w jakiejkolwiek innej instytucji krajowej, zajmującej się przyjmowaniem pieniędzy na rachunek obcy.

3) a) Nadawca listu zleceniowego, zawierającego weksel, może żądać, aby urząd pocztowy w razie nieuzyskania zapłaty wekslu, stwierdził tę okoliczność protestem wekslowym, jednak tylko wtedy, jeżeli w miejscu płatności wekslu znajduje się urząd pocztowy lub też, jeżeli miejsce płatności wekslu znajduje się w granicach miejscowego okręgu doręczeń urzędu pocztowego oraz, jeżeli weksel nie podlega ograniczeniom przewidzianym w rozporządzeniu, wydanem przez Ministra Sprawiedliwości, w porozumieniu z Ministrem Poczt i Telegrafów z dnia 7 marca 1931 r. o protestowaniu weksli przez urzędy i agencje pocztowe (Dz. U. R. P. Nr. 29, poz. 199).

Żądanie zaprotestowania wekslu do kwoty 200 zł na obszarze województw: poznańskiego, pomorskiego i górnośląskiej części województwa śląskiego będzie uwzględnione również i w tych wypadkach, jeżeli miejsce płatności wekslu znajduje się w okręgu-doręczeń listonosza wiejskiego.

b) Wysyłanie w listach zleceniowych wykazów zleceniowych z wekslami do protestu, przeznaczonemi dla odbiorców w miejscowościach, należących do okręgu doręczeń listonoszów wiejskich lub do zamiejscowego okręgu doręczeń, jak również zleceń protestu weksli, adresowanych poste-restante, jest niedozwolone.

c) Wykazy zleceniowe wraz z wekslami przeznaczonemi do protestu, wysyłane wbrew postanowieniom zawartym w punkcie a) i b) niniejszego ustępu, będą nadawcom zwracane.

POSTANOWIENIA SZCZEGÓŁOWE.

Listy zleceniowe.

§  2.

1) Zlecenie zainkasowania należności pieniężnej udziela nadawca przez wypełnienie wykazu zleceniowego.

Minister Poczt i Telegrafów zarządza nakład wykazów zleceniowych, jako druków płatnych, w dwóch wzorach. Jeden wzór służy do zleceń zainkasowania należności z weksli nieprzeznaczonych do protestu i innych dokumentów wierzytelnościowych, drugi zaś do zleceń zainkasowania należności z weksli przeznaczonych do protestu.

Wykazy zleceniowe można nabywać złączone z przekazami zleceniowemi lub, jeżeli kwota zlecenia ma być przekazana blankietem nadawczym Pocztowej Kasy Oszczędności, bez przekazów zleceniowych. Wykazów zleceniowych prywatnego nakładu bez zezwolenia Ministra Poczt i Telegrafów używać nie wolno.

2) Do wykazu zleceniowego musi być dołączony dokument wierzytelnościowy.

3) 1 Nadawca wypełnia wykaz zleceniowy (punkt 1) ściśle według nadruku, alfabetem łacińskim i w języku państwowym, atramentem odręcznie, drukiem lub maszyną do pisania, z wyjątkiem części, które wypełnia urząd pocztowy. Kwotę zlecenia w wykazie zleceniowym podaje nadawca w walucie polskiej cyframi a złote także słowami; kwota ta musi być zgodną z kwotą podaną w dokumencie wierzytelnościowym.

Na przekazie winien nadawca podać jako adresata swój adres a u dołu odcinka przekazowego kwotę zlecenia. Miejsce przeznaczenia przekazu może być inne, niż miejsca nadania listu zleceniowego. Jako adresata przekazu może nadawca listu zleceniowego zamiast siebie (§ 1 punkt 2) oznaczyć Pocztową Kasę Oszczędności, bank i t. p. z dopisaniem klauzuli:

"Do wpisu na konto Nr...... NN.....w......".

Na przedniej części odcinka przekazu, zleceniowego może nadawca umieścić daty odnoszące się do zaksiążkowania kwoty zlecenia.

Jeżeli kwota zlecenia ma być przekazana zapomocą blankietu nadawczego Pocztowej Kasy Oszczędności nadawca winien z wykazem zleceniowym spiąć niewypełniony co do kwoty blankiet nadawczy Pocztowej Kasy Oszczędności i na nim jako nadawcę wpisać nazwisko dłużnika.

Na dolnym brzegu lub na czystej stronie części blankietu nadawczego Pocztowej Kasy Oszczędności oznaczonego napisem "dowód wpłaty", może nadawca umieścić bezpłatnie daty odnoszące się do zaksiążkowania kwoty zlecenia.

Jeżeli nadawca w jednym liście zleceniowym wysyła więcej niż jeden dokument wierzytelnościowy, musi do listu zleceniowego włożyć spis dokumentów wierzytelnościowych.

Minister Poczt i Telegrafów zarządza nakład tego spisu, jako druku płatnego, który można nabywać w każdym urzędzie pocztowym. Spisu dokumentów wierzytelnościowych prywatnego nakładu nie wolno używać bez zezwolenia Ministra Poczt i Telegrafów.

Oprócz szczegółów wyżej przytoczonych nie wolno nadawcy umieszczać na wykazie zleceniowym ani na przekazie zleceniowym, jak również na spisie dokumentów wierzytelnościowych i na blankiecie nadawczym Pocztowej Kasy Oszczędności żadnych innych uwag, mających charakter korespondencji, ani też dołączać korespondencji do listu zleceniowego.

4) a) Dokumentem wierzytelnościowym (punkt 2) mogą być weksle, zobowiązania płatnicze, kupony procentowe i dywidendowe, kolejowe listy przewozowe, polisy ubezpieczeniowe oraz wszelkie inne dokumenty handlowe i wartościowe, jak również rachunki pokwitowane lub kwity.

b) W dokumencie wierzytelnościowym musi być podane nazwisko i adres dłużnika, tudzież kwota zlecenia. Kwota zlecenia w dokumencie wierzytelnościowym musi być podana w walucie polskiej cyframi, a kwota złotych także słowami i być zgodna z kwotą zlecenia, podaną w wykazie zleceniowym; w razie niezgodności winien nadawca na górnym rogu pierwszej strony dokumentu wierzytelnościowego wypisać cyframi (złote także słowami) kwotę ściągnąć się mającą od dłużnika, zgodną z kwotą zlecenia w wykazie zleceniowym.

Rachunki i inne dokumenty, stanowiące dokument wierzytelnościowy zlecenia z wyjątkiem weksli, winny być pokwitowane.

c) Zapomocą jednego wykazu zleceniowego można pobrać należność pieniężną tylko z jednego dokumentu wierzytelnościowego. Za jeden dokument wierzytelnościowy uważa się także dokument wierzytelnościowy z przynależnemi z nim spojonemi załącznikami, jak również większą ilość złączonych z sobą weksli nieprzeznaczonych do protestu, których zapłaty można się domagać od jednego dłużnika w tym samym dniu.

Załącznikami dokumentu wierzytelnościowego, wystawionego w walucie polskiej, mogą, być także spojone z nim weksle, nieprzeznaczone do protestu lub inne dokumenty, opiewające na walutę zagraniczną. Załącznikami dokumentu wierzytelnościowego nie mogą być listy zamknięte lub otwarte albo notatki noszące charakter osobistej korespondencji.

d) Weksel przeznaczony do protestu winien być wystawiony w języku państwowym. Wyjątek stanowią weksle przeznaczone do protestu, przesyłane w listach zleceniowych wewnątrz obszarów i do obszarów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1924 r. o języku państwowym i języku urzędowania rządowych i samorządowych władz administracyjnych (Dz. U. R. P. Nr. 73, poz. 724), które mogą być wystawione w językach tamże podanych, jako też weksle przeznaczone do protestu, przesyłane wewnątrz i do obszarów województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, które mogą być wystawione w języku niemieckim.

e) Nadawca listu zleceniowego, zawierającego weksle przeznaczone do protestu, ponosi wszelkie następstwa w wypadkach, gdy weksle te nie odpowiadają wymogom prawa wekslowego, lub gdy według przepisów niniejszego rozporządzenia nie nadają się do zaprotestowania przez urząd pocztowy.

5) Wypełniony wykaz zleceniowy z przekazem lub blankietem nadawczym Pocztowej Kasy Oszczędności oraz z dokumentem wierzytelnościowym, a przy wysyłaniu w jednym liście zleceniowym więcej niż jednego wykazu zleceniowego z dokumentami wierzytelnościowemi także wypełniony spis dokumentów wierzytelnościowych wysyła nadawca w kopercie urzędowego lub prywatnego nakładu, pod adresem tego urzędu pocztowego, który zlecenia ma wykonać. Jeżeli zaś dokumentami wierzytelnościowemi są weksle, przeznaczone do protestu, to pod adresem tego urzędu pocztowego, który znajduje się w miejscu płatności weksli. Wyjątek stanowią weksle do 200 zł, przeznaczone do dłużników, zamieszkałych na obszarach województw poznańskiego, pomorskiego i części górnośląskiej województwa śląskiego, które należy wysyłać pod adresem tego urzędu pocztowego, w którego okręgu doręczeń znajduje się miejsce ich płatności.

Używanie do zleceń kopert prywatnego nakładu jest dozwolone pod warunkiem, że nadawca na stronie adresowej koperty listu zleceniowego u góry umieści swoje imię, nazwisko i adres, w środku, w sposób wpadający w oczy napis: "List zleceniowy", poniżej zaś adres "Urząd pocztowy w...".

6) Listy zleceniowe muszą być nadane jako listy polecone i opłacone przy nadaniu według taryfy dla poleconych przesyłek listowych, o ile dla pewnych rodzajów zleceń Minister Poczt i Telegrafów nie ustalił odmiennego sposobu opłacania przy nadaniu.

Znaleziony w skrzynce listowej list zleceniowy, nieopłacony lub niedostatecznie opłacony, zwraca się nadawcy, o ile podał na kopercie swój adres, w przeciwnym zaś razie uważa się go za niedoręczalny.

Listy zleceniowe winny być nadawane tak, aby do urzędu pocztowego, który ma wykonać zlecenie, mogły nadejść przynajmniej na 24 godzin, nie wcześniej jednak niż na 10 dni przed terminem płatności każdego z dokumentów wierzytelnościowych, zawartych w tych listach.

Wykazy zleceniowe wraz z dokumentami wierzytelnościowemi, nadesłane w listach zleceniowych do urzędu pocztowego oddawczego wcześniej, aniżeli 10 dni przed terminem płatności, będą nadawcom zwracane.

Urząd pocztowy nie dokonywa protestu wekslu, jeżeli list zleceniowy zawierający ten weksel nadejdzie do urzędu pocztowego w ostatnim dniu wymagalności zapłaty, a ze względu na spóźnioną porę lub nieobecność doręczającego funkcjonariusza pocztowego nie można przedstawić dłużnikowi wekslu do zapłaty.

7) Dokument wierzytelnościowy wydaje się dłużnikowi za uiszczeniem pełnej kwoty zlecenia. Jeżeli dokumentem wierzytelnościowym jest weksel przeznaczony do protestu, przyjmuje się także częściową zapłatę sumy dłużnej z wekslu.

Zainkasowaną od dłużnika pełną kwotę zlecenia po potraceniu taryfowej opłaty przekazowej i manipulacyjnej lub zainkasowaną od dłużnika częściową kwotę zlecenia przy wekslach przeznaczonych do protestu, po potrąceniu taryfowej opłaty przekazowej, manipulacyjnej i należytości wskazanych w § 3 punkt 2 niniejszego rozporządzenia, przesyła się albo nadawcy zlecenia, albo Pocztowej Kasie Oszczędności, albo bankowi, albo innej instytucji przez niego wskazanej (§ 1 punkt 2).

8) Jeżeli zlecenie pocztowe nadejdzie do urzędu pocztowego na 10 dni przed dniem płatności (dokumentu wierzytelnościowego, wekslu przeznaczonego do protestu), to należy je zatrzymać i dokument wierzytelnościowy przedstawić dłużnikowi do zapłaty w dniu płatności, podanym w wykazie zleceniowym lub na kartce zleceniowej. W tym wypadku dzień płatności (a nie dzień nadejścia zlecenia) uważać należy za pierwszy dzień terminu podjęcia.

I. Ostateczny termin podjęcia dokumentu wierzytelnościowego z wyjątkiem wekslu przeznaczonego do protestu, wynosi:

a) 7 dni w miejscowym pocztowym okręgu doręczeń i w okręgu doręczeń listonosza wiejskiego;

b) 14 dni przy zleceniach adresowanych poste restante;

c) 14 dni w zamiejscowym okręgu pocztowym.

II. Termin podjęcia wekslu przeznaczonego do protestu upływa w dniu przedstawienia, wekslu dłużnikowi do zapłaty (art. 37 prawa wekslowego).

III. Terminy wskazane pod I nie obowiązują, jeżeli:

a) nadawca zarządzi zwrot lub dosłanie zlecenia;

b) dłużnik odmówił zapłaty.

9) Wykaz zleceniowy wraz z dokumentem wierzytelnościowym, nieprzeznaczonym do protestu, dosyła się na żądanie nadawcy lub dłużnika. Dosłanie odbywa się bezpłatnie. W nowem miejscu przeznaczenia wchodzą w zastosowanie terminy podjęcia, podane w ustępie 8 pkt. I niniejszego paragrafu. Wykazów zleceniowych z wekslami, przeznaczonemi do protestu dosyłać nie wolno.

10) Po upływie terminów, podanych w ustępie I punkt 8) lub w wypadkach wskazanych w ustępie III punkt 8) niniejszego paragrafu, niewykupiony dokument wierzytelnościowy, o ile nie ma być dosłany (punkt 9), zwraca się bezpłatnie nadawcy po ściągnięciu taryfowej opłaty manipulacyjnej.

Wyjątek stanowi weksel przeznaczony do protestu, z którym w razie niewykupienia przez dłużnika urząd pocztowy postępuje według postanowień § 3.

Dokument wierzytelnościowy, którego nie można zwrócić nadawcy, uważa się za niedoręczalny.

PROTESTOWANIE WEKSLI.

§  3.

1) a) W wypadkach, gdy dłużnik odmówi zapłaty sumy dłużnej z wekslu, przeznaczonego do protestu, albo gdy dłużnika nie zastano lub gdy nie można było odnaleźć jego lokalu przemysłowego albo mieszkania, urząd pocztowy dokonywa protestu z powodu niezapłacenia według postanowień prawa wekslowego.

b) W wypadku, gdy dłużnik zapłaci cześć sumy dłużnej z wekslu przeznaczonego do protestu, urząd pocztowy dokonywa protestu na pozostałą niezapłaconą część sumy dłużnej.

c) Dłużnik, który płaci sumę dłużną z wekslu nie do rąk funkcjonariusza pocztowego, przedstawiającego mu ten weksel do zapłaty, lecz dodatkowo w urzędzie pocztowym przed sporządzeniem protestu, obowiązany jest od protokółu stwierdzającego ten stan rzeczy uiścić należność w wysokości połowy opłaty określonej w punkcie 2 lit. a) niniejszego paragrafu.

d) 2 Dłużnikowi, który płaci sumę dłużną z wekslu w urzędzie pocztowym po sporządzeniu - lecz przed odesłaniem - protestu nadawcy, wydaje się weksel z protestem pod warunkiem, jeśli uiści w całości opłaty podane w punkcie 2 lit. a) i c) niniejszego paragrafu.

2) Weksel protestowany z protestem przesyła się nadawcy listem urzędowym - poleconym i doręcza mu przez właściwy urząd pocztowy za pokwitowaniem i po ściągnięciu następujących należytości;

a) taryfowej opłaty za sporządzenie protestu;

b) taryfowej opłaty manipulacyjnej;

c) podatku komunalnego w wysokości 1/2% kwoty wekslowej ulegającej zaprotestowaniu, przypadającego gminie, w której okręgu weksel zaprotestowano (art. 14 ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych - Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 747).

3) Jeśli nadawca listu zleceniowego odmówi zapłaty należytości wskazanych w punkcie 2 niniejszego paragrafu, ściąga się je od niego w trybie postępowania przymusowego w administracji (art. 20 ustawy z dnia 3 czerwca 1924 r. o poczcie, telegrafie i telefonie - Dz. U. R. P. Nr. 58, poz. 584, w brzmieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. - Dz. U. R. P. Nr. 82, poz. 642).

KARTKI ZLECENIOWE.

§  4.

1) Zlecenie zainkasowania należności pieniężnej do 1.000 zł bez dołączenia osobnego dokumentu wierzytelnościowego, można poruczyć urzędowi pocztowemu zapomocą kartki zleceniowej.

2) Kartka zleceniowa złączona z przekazem lub bez przekazu jest płatnym drukiem pocztowym. Kartek zleceniowych prywatnego nakładu używać nie wolno.

3) Nadawca wypełnia kartkę zleceniową alfabetem łacińskim i w języku państwowym, atramentem odręcznie, drukiem lub maszyną do pisania. Kwotę zlecenia w walucie polskiej wpisuje nadawca na odcinku i na odwrotnej stronie kartki zleceniowej, a na przekazie, tylko na odcinku, w miejscu oznaczonem odpowiednim napisem. Miejsce przeznaczenia przekazu może być inne niż miejsce nadania kartki zleceniowej. Jako adresata przekazu może nadawca kartki zleceniowej zamiast siebie (§ 1, punki 2) oznaczyć Pocztową Kasę Oszczędności, bank i t. p. z dopisaniem klauzuli:

"Do wpisu na konto Nr..... NN..... w......".

Na przedniej części odcinka przekazu zleceniowego może nadawca umieścić daty, odnoszące się do zaksiążkowania kwoty zlecenia.

Na odwrotnej stronie odcinka kartki może nadawca umieścić wyjaśnienie dla dłużnika, odnoszące się wyłącznie do pobrać się mającej kwoty zlecenia.

4) Jeżeli kwota zlecenia ma być przekazana zapomocą blankietu nadawczego Pocztowej Kasy Oszczędności nadawca winien z kartką zleceniową spiąć niewypełniony co do kwoty blankiet nadawczy Pocztowej Kasy Oszczędności i na nim jako nadawcę wpisać nazwisko dłużnika. Na dolnym brzegu lub na czystej stronie blankietu nadawczego Pocztowej Kasy Oszczędności oznaczonego napisem: "Dowód wpłaty" może nadawca umieścić bezpłatnie daty odnoszące się do zaksiążkowania kwoty zlecenia.

5) Kartki zleceniowe podlegają opłacie stemplowej, według skali stemplowej, przepisanej dla rachunków.

Opłatę stemplową uiszcza nadawca przez nalepienie znaczków stemplowych na odcinku kartki zleceniowej.

6) Kartki zleceniowe należy wysyłać jako kartki polecone pod adresem urzędu pocztowego, mającego zainkasować od dłużnika kwotę zlecenia. Pobiera się za nie taryfową opłatę jak za polecone kartki pocztowe jako też taryfową opłatę manipulacyjną. Opłaty te uiszcza nadawca przez nalepienie na kartce zleceniowej znaczków opłaty.

7) W urzędzie pocztowym oddawczym wydaje się dłużnikowi odcinek kartki zleceniowej po uiszczeniu pełnej kwoty zlecenia. Pobraną kwotę zlecenia odsyła się przekazem pocztowym lub blankietem nadawczym Pocztowej Kasy Oszczędności po potrąceniu taryfowej opłaty przekazowej.

8) Termin podjęcia, podany w § 2 punkt 8 ustęp I i III dla listów zleceniowych stosuje się także do kartek zleceniowych. Niewykupioną przez dłużnika, kartkę zleceniową zwraca się bezpłatnie nadawcy, a w razie niemożności doręczenia uważa się ją za niedoręczalną.

9. Dłużnikowi, który zmienił miejsce pobytu, można kartkę zleceniową dosłać bezpłatnie do nowego miejsca przeznaczenia. W nowem miejscu przeznaczenia wchodzą w zastosowanie terminy podjęcia, podane w § 2 punkt 8 ustęp I i III.

ZARZĄDZENIE ZWROTU LUB ZMIANY ADRESU.

§ 5. Nadawca listu zleceniowego lub kartki zleceniowej może za uiszczeniem taryfowej opłaty żądać zwrotu lub zmiany zlecenia pod warunkami określonemi w rozporządzeniu Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 4 marca 1926 r. w sprawie zwrotu i zmiany adresu przesyłek pocztowych oraz zmiany pobrania lub zlecenia (Dz. U. R. P. Nr. 27, poz. 166).

POSTANOWIENIA KOŃCOWE.

§ 6. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1931 r. na całym obszarze Rzeczypospolitej. Z dniem powyższym uchyla się moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Poczt i Telegrafów z dnia 1 czerwca 1927 r. w sprawie zleceń pocztowych w obrocie wewnętrznym (Dz. U. R. P. Nr. 60, poz. 529).

1 § 2 ust. 3 zmieniony przez obwieszczenie Ministra Poczt i Telegrafów z dnia 21 maja 1931 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.31.60.491).

2 § 3 ust. 1 lit. d) zmieniona przez obwieszczenie Ministra Poczt i Telegrafów z dnia 21 maja 1931 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.31.60.491).

• Identyfikator: Dz.U.1931.29.200
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Zlecenia pocztowe w obrocie wewnętrznym.
• Data aktu: 26/03/1931
• Data ogłoszenia: 31/03/1931
• Data wejścia w życie: 01/04/1931