Organizacja giełd.

ROZPORZĄDZENIE

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ

z dnia 28 grudnia 1924 r.

o organizacji giełd.

Na podstawie punktu E 6, art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1924 r. o naprawie Skarbu Państwa i poprawie gospodarstwa społecznego (Dz. U. R. P. Nr. 71, poz. 687) i zgodnie z uchwałą Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1924 r. stanowię:

§ 1. 1 Giełdy mogą być pieniężne i towarowe.

Giełdy pieniężne podlegają nadzorowi Ministra Skarbu; pozwolenia na ich otwarcie wydaje, po uprzedniem wysłuchaniu opinii właściwych izb przemysłowo - handlowych, według swego uznania Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu.

Giełdy towarowe podlegają nadzorowi Ministra Przemysłu i Handlu; pozwolenia na ich otwarcie wydaje, po uprzedniem wysłuchaniu opinii właściwych izb przemysłowo - handlowych, według swego uznania Minister Przemysłu i Handlu, a w zakresie giełd, na których przedmiotem obrotu mają być produkty gospodarstw rolnych, w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych, po wysłuchaniu ponadto opinji właściwych izb rolniczych.

§ 2. 2 Nadzór nad giełdami sprawuje właściwy minister (§ 1) za pośrednictwem mianowanego przez siebie dla każdej giełdy komisarza giełdowego względnie jego zastępców.

Zastępców komisarzy na giełdach towarowych, na których przedmiotem obrotu są produkty gospodarstw rolnych, mianuje Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

Do zakresu działania komisarza giełdowego należy w szczególności:

1) czuwanie nad przestrzeganiem obowiązujących na giełdzie przepisów i usuwaniem nadużyć, z prawem wniosku o wytaczanie spraw dyscyplinarnych;

2) uczęszczanie na zebrania giełdowe i ogólne zgromadzenia członków giełdy w charakterze organu kontrolującego;

3) składanie wniosków do rozpatrzenia przez radę giełdową;

4) udział w obradach rady giełdowej z głosem doradczym oraz w komisji dyscyplinarnej (§ 25);

5) zawieszanie na przeciąg 8 dni uchwał rady giełdowej, naruszających przepisy prawne lub statut giełdy; zawieszenie winno nastąpić w ciągu 48 godzin po powzięciu uchwały.

Właściwy minister może zawieszoną uchwałę uchylić w ciągu 8 dni od dnia zawieszenia, względnie może w ciągu tego czasu uchylić zawieszenie.

Koszty nadzoru państwowego będą pokrywane z funduszów danej giełdy w wysokości oznaczonej przez właściwego ministra po wysłuchaniu odnośnej rady giełdowej.

§ 3. Przedmiotem obrotów na giełdzie pieniężnej mogą być papiery wartościowe, weksle, czeki, przekazy, waluty, monety i szlachetne kruszcze (złoto i srebro).

Przedmiotem obrotów na giełdzie towarowej mogą być wartości niezastrzeżone giełdom pieniężnym.

§ 4. 3 Minister Skarbu po wysłuchaniu rad giełdowych i właściwych izb przemysłowo - handlowych wyda w drodze rozporządzenia przepisy o dopuszczaniu poszczególnych wartości do obrotów i notowań oraz o wykluczaniu ich z obrotów na giełdach pieniężnych.

§ 5. 4 Członkami giełd pieniężnych mogą być wpisani do rejestru handlowego kupcy i spółki handlowe. O przyjęciu członków giełdy decyduje rada giełdowa w granicach określonych w statucie. Przy powstawaniu nowej giełdy członków przyjmuje do czasu ukonstytuowania się rady giełdowej komitet organizacyjny giełdy.

W razie odmowy przyjęcia w poczet członków giełdy pieniężnej osoby prowadzącej przedsiębiorstwo bankierskie na podstawie koncesji rządowej lub spółdzielni kredytowej, posiadającej zezwolenie Ministra Skarbu na wykonywanie czynności giełdowych, przysługuje tej osobie, względnie spółdzielni prawo wniesienia odwołania do izby handlowej właściwej dla miejscowości, w której znajduje się dana giełda.

§ 6. 5 Minister Przemysłu i Handlu ustala w drodze rozporządzenia warunki należenia do giełd towarowych. W odniesieniu do giełd towarowych, na których przedmiotem obrotu są produkty gospodarstw rolnych, rozporządzenia te Minister Przemysłu i Handlu wydaje w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

§ 7. Pozbycie własności przedsiębiorstwa, należącego do członka giełdy osoby fizycznej lub spółki, nieposiadającej osobowości prawnej, oraz zmiana prawnej organizacji przedsiębiorstwa powoduje utratę członkostwa giełdy.

W razie zmiany przedmiotu przedsiębiorstwa rada giełdowa decyduje czy następuje utrata członkostwa giełdy.

§ 8. Członkowie giełdy mogą być zastępowani na giełdzie przez wpisanych do rejestru handlowego i dopuszczonych przez radę giełdową:

1) zarządców spółek handlowych o osobowości prawnej;

2) prokurentów posiadających prawo samoistnego zastępstwa na giełdzie.

Pozatem członkowie giełdy, którzy prowadzą przedsiębiorstwo bankierskie na podstawie koncesji rządowej, a na giełdzie towarowej członkowie wszyscy, mogą być zastępowani na giełdzie przez prawnie należycie umocowanych pełnomocników, nieodpowiadających warunkom wymienionym w poprzednim ustępie, jednak posiadających pełnomocnictwa do zawierania tranzakcyj giełdowych bez ograniczeń ze strony mocodawców. Za działalność tych pełnomocników na giełdzie mocodawcy ponoszą całkowitą odpowiedzialność.

Spółki handlowe, nieposiadające osobowości prawnej, mogą być zastępowane na giełdzie tylko przez jedną osobę, o ile rada giełdowa nie postanowi inaczej w poszczególnych wypadkach.

§ 9. Rada giełdowa na początku każdego roku kalendarzowego decyduje na pierwszem posiedzeniu o dopuszczeniu na giełdę w roku bieżącym wszystkich dotychczasowych pełnomocników.

Pełnomocnicy, będący członkami rady giełdowej, nie podlegają corocznej decyzji rady o dalszem dopuszczeniu na giełdę.

Rada giełdowa przy dopuszczeniu na giełdę nowych pełnomocników i przy corocznem dopuszczeniu dotychczasowych pełnomocników winna stwierdzić ich stosunek służbowy do członków giełdy dających pełnomocnictwa.

§ 10. 6 Nie mogą być członkami giełdy względnie nie mogą zastępować członka na giełdzie:

1) Osoby, skazane prawomocnym wyrokiem sądowym, jeżeli łącznie z karą zasadniczą została przez sąd orzeczona kara. dodatkowa utraty praw publicznych, na czas orzeczonej utraty praw, i osoby, skazane prawomocnym wyrokiem sądowym za przestępstwa popełnione z chęci zysku;

2) niewypłacalni, na czas trwania postępowania upadłościowego, a po jego ukończeniu uznani za winnych bankructwa - przez okres 3 lat po odbyciu kary;

3) wykluczeni z którejkolwiek giełdy przez radę giełdową za niewykonanie wyroku sądu rozjemczego lub ugody, zawartej przed takim sądem i wykluczeni w drodze orzeczenia komisji dyscyplinarnej - przez okres 3 łat od dnia wykluczenia.

§ 11. Nie mogą wykonywać swych praw członka giełdy osobiście oraz nie mogą zastępować członka na giełdzie:

1) duchowni;

2) niewłasnowolni;

3) czynni wojskowi, sędziowie zawodowi, urzędnicy państwowi i samorządowi oraz funkcjonarjusze zakładów i przedsiębiorstw państwowych i samorządowych z wyjątkiem wypadków, gdy zastępują na giełdzie tego rodzaju zakłady i przedsiębiorstwa, władze lub urzędy państwowe.

§ 12. 7 Na giełdach towarowych rada giełdowa może dopuszczać do zawierania tranzakcyj giełdowych osoby, nie będące członkami giełdy, ani ich pełnomocnikami (t. zw. uczestnicy giełdy).

Uczestnikami giełdy nie mogą być osoby, co do których zachodzi jedna z przeszkód, wyszczególnionych w §§ 10 i 11, przez okres czasu tamże wymieniony, oraz osoby pozbawione prawa uczęszczania ma giełdę przez czas, na jaki ich prawa tego pozbawiono.

§ 13. 8 Uczestnicy giełdy towarowej korzystają z praw członków z wyłączeniem prawa brania udziału w walnych zgromadzeniach członków giełdy oraz czynnego i biernego prawa wyboru do władz i organów giełdy. Pozatem do uczestników giełdy stosują się analogicznie wszelkie przepisy, odnoszące się do członków giełdy, o ile rozporządzenie niniejsze, statut giełdy lub regulamin, zatwierdzony przez właściwą władzę nadzorczą, nie stanowi inaczej.

§ 13a. 9 Giełda jest osobą prawną i instytucją prawa publicznego.

Giełda posiada prawo używania pieczęci z godłem państwowem. Wzór tej pieczęci ustal: dla giełd pieniężnych Minister Skarbu, dla giełd zaś towarowych - Minister Przemysłu i Handlu.

§ 14. 10 Giełda rządzi się statutem zatwierdzonym przez właściwą władzę (§ 1), który winien zawierać w szczególności:

1) oznaczenie, rodzaju giełdy i wyszczególnienie przedmiotów obrotu na danej giełdzie;

2) określenie warunków członkostwa, praw i obowiązków członków giełdy i ich zastępców;

3) sposób ustanawiania opłat członków i oznaczenia wysokości tych opłat oraz sposób ich uiszczania;

4) przepisy o zebraniach giełdowych i ogólnych zgromadzeniach członków giełdy;

5) przepisy dotyczące ustanawiania władz giełdowych, ich składu i sprawowania przez nie czynności;

6) określenie składu komisji rozjemczej, sądów rozjemczych i komisji rewizyjnej;

7) określenie warunków ważności uchwał rady giełdowej i formy ich ogłaszania;

7a) sposób wydawania regulaminów, normujących czynności giełdy, a w szczególności:

a) postępowanie przed komisją dyscyplinarną i odwoławczą,

b) czynności komisji rewizyjnej,

c) zawieranie tranzakcyj giełdowych i notowanie kursów,

d) czynności sekcyj branżowych, o ile są w statucie przewidziane,

e) postępowanie przy ekspertyzie,

f) wysokość opłat za czynności władz i organów giełdy,

oraz ponadto - jeżeli rozporządzenie niniejsze inaczej nie stanowi - określenie, które z tych regulaminów podlegają zatwierdzeniu właściwej władzy nadzorczej;

8) postanowienia o przeznaczeniu majątku giełdy na wypadek jej rozwiązania.

§ 15. 11 Władzami giełdy są:

1) ogólne zgromadzenie członków giełdy;

2) rada giełdowa;

3) sądy rozjemcze;

4) komisja dyscyplinarna oraz komisje przewidziane przez statut.

Sprawami nowopowstającej giełdy zarządza do czasu ukonstytuowania się rady giełdowej komitet organizacyjny. W szczególności komitet powołany jest do: opracowania statutu giełdy i przedstawienia go do zatwierdzenia właściwej władzy, jak również do opracowania przepisów regulaminowych, dotyczących działalności giełdy, przyjmowania członków tworzącej się giełdy oraz do zwołania ogólnego zgromadzenia członków giełdy w sposób, przewidziany przez statut. Komitet organizacyjny nie jest uprawniony do ustanawiania zebrań giełdowych i notowań giełdowych.

§ 16. Wszyscy członkowie giełdy są uprawnieni do udziału w ogólnych zgromadzeniach członków giełdy, przyczem poszczególnym spółkom handlowym, nieposiadającym osobowości prawnej, przysługuje również prawo jednego głosu.

Do zakresu działania ogólnego zgromadzenia członków giełdy należy wybór członków rady giełdowej oraz, o ile to statut przewiduje, ich zastępców, wybór członków komisji rozjemczej, zatwierdzanie zamknięć rachunkowych giełdy i decydowanie o rozwiązaniu giełdy.

§ 17. 12 Sprawami giełdy zarządza rada giełdowa, która składa się z 9 do 36 członków.

Liczbę członków rady giełdowej określa statut giełdy, który ewentualnie również określa liczbę ich zastępców, w stosunku nieprzekraczającym połowy liczby członków rady.

Członkami rady giełdowej i ich zastępcami mogą być tylko obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, którzy mają co najmniej 30 lat wieku ł są członkami giełdy, względnie osobami uprawnionemi do zastępstwa na giełdzie członków giełdy.

Wybór członków rady giełdowej i ich zastępców następuje prostą większością głosów oddanych.

Statut giełdy może przewidzieć wybór członków rady giełdowej i ich zastępców przez reprezentantów, jak również z list kandydatów, przedstawionych przez grupy zawodowe członków giełdy, oraz ustalić zasady i sposób przeprowadzania takich wyborów.

§ 18. 13 Wybranych członków rady giełdowej i ich zastępców zatwierdza minister, którego nadzorowi dana giełda podlega.

Jeżeli wybrani nie uzyskają zatwierdzenia, należy najpóźniej w terminie 6-tygodniowym od dnia odmowy zatwierdzenia przeprowadzić ponownie wybór członków rady giełdowej lub ich zastępców na miejsce niezatwierdzonych. Przeprowadzenia nowych wyborów można zaniechać, o ile zapadnie odpowiednia uchwała ogólnego zgromadzenia członków giełdy, upoważniająca radę giełdową do przedstawienia w powyższym terminie właściwemu ministrowi do zatwierdzenia, wzamian niezatwierdzonych, potrzebnej ilości członków rady giełdowej lub ich zastępców według kolejności największej ilości głosów, otrzymanych przez nich przy pierwszych wyborach. Niezatwierdzeni członkowie rady giełdowej lub ich zastępcy tracą bierne prawo wyboru w danym okresie wyborczym.

Na wypadek dwukrotnego niezatwierdzenia, właściwy minister mianuje z pośród członków giełdy, względnie z pośród osób zastępujących członków na giełdzie, członków rady giełdowej lub ich zastępców na miejsce niezatwierdzonych.

§ 19. 14 Rada giełdowa wybiera ze swego grona prezesa i jednego lub więcej wiceprezesów stanowiących prezydjum rady oraz członków rady, pełniących specjalne obowiązki.

Statut giełdy może przewidzieć, że w skład prezydjum wchodzi członek rady, pełniący obowiązki sekretarza rady giełdowej.

Prezes rady giełdowej, względnie w jego zastępstwie wiceprezes, jest przedstawicielem giełdy nazewnątrz.

§ 20. 15 Do zakresu działania rady giełdowej należy w szczególności:

1) zarządzanie funduszami oraz sprawami administracyjnemi giełdy;

2) ustalanie terminów posiedzeń rady giełdowej, wyznaczanie lokalu, dni i czasu trwania zebrań giełdowych oraz zwoływanie ogólnych zgromadzeń członków giełdy;

3) normowanie spraw związanych z ustalaniem i ogłaszaniem kursów i cen, z zachowaniem przepisów wydanych na podstawie § 33;

4) dopuszczanie do obrotów i notowań na giełdzie wartości przewidzianych w ust. 1 § 3 i § 4, zawieszanie obrotów i notowań wartościami dawniej dopuszczonemi i wykluczanie ich z obrotów na giełdzie, z zachowaniem przepisów wydanych na podstawie § 4; uchwały rady giełdowej, dopuszczające poszczególne wartości do obrotów i notowań na giełdzie, mogą być zawieszane przez komisarza giełdowego bez względu na wymogi ustępu 2 punktu 5 § 2 co do zawieszania uchwał rady giełdowej;

5) przyjmowanie członków giełdy i dopuszczanie na giełdę ich pełnomocników, a na giełdach towarowych ponadto dopuszczanie do zawierania tranzakcyj giełdowych uczestników giełdy i ich pełnomocników;

6) egzaminowanie osób, ubiegających się. o stanowiska maklerów przysięgłych;

7) ustalanie zwyczajów giełdowych i podawanie ich do wiadomości ministra, którego nadzorowi dana giełda podlega oraz izbom przemysłowo - handlowym;

8) uchwalanie zmian statutu giełdy i przedstawianie ich właściwemu ministrowi do zatwierdzenia;

9) wyznaczanie członków komisji dyscyplinarnej i przedstawianie właściwemu ministrowi wniosków co do powołania komisji odwoławczej (§ 28, ust. 3);

10) czuwanie nad prawidłowym przebiegiem tranzakcyj giełdowych, nad przestrzeganiem obowiązujących na giełdzie przepisów prawnych, statutowych i regulaminowych oraz zwyczajów;

11) wymierzanie kar porządkowych;

12) wykluczanie z giełdy za niewykonanie wyroku sądu rozjemczego lub ugody, zawartej przed takim sądem, a na giełdach towarowych zawieszanie w tymże przypadku członków i pełnomocników w prawach członkowskich, względnie w czynnościach zastępowania członka na giełdzie, aż do prawomocnego orzeczenia komisji dyscyplinarnej;

13) przedstawianie ogólnemu zgromadzeniu sprawozdania rachunkowego w ciągu czterech miesięcy po upływie roku gospodarczego-, określonego w statucie;

14) udzielanie opinii w sprawach skierowanych do rady giełdowej przez władze rządowe;

15) udzielanie na żądanie władz rządowych sprawozdań z obrotów giełdowych oraz przesyłanie po odbytem ogólnem zgromadzeniu rocznych sprawozdań o działalności giełdy do wiadomości ministra, którego nadzorowi dana giełda podlega;

16) składanie władzom rządowym wszelkich wniosków i memorjałów, a w szczególności odnoszących się do rozwoju życia gospodarczego;

17) wyznaczanie ekspertów i próbobiorców na artykuły dopuszczone do obrotu na danej giełdzie towarowej oraz ich zaprzysięganie.

Statut giełdy może określić, które ze swych zadań rada giełdowa może na mocy uchwały przekazać prezydjum rady giełdowej, względnie prezesowi lub jego zastępcy.

Na giełdach towarowych przekazanie kompetencyj rady giełdowej prezesowi lub jego zastępcy odnośnie dopuszczenia uczestników giełdy do zawierania tranzakcyj giełdowych może mieć miejsce jedynie w odniesieniu do osób, mających wziąć osobiście udział w zebraniu giełdowem (być w lokalu i czasie giełdowym).

§ 21. W razie naruszenia porządku na zebraniu giełdowem prezes względnie upoważniony przezeń do tego dyżurny członek rady ma prawo wydawania doraźnych zarządzeń. Nadto rada giełdowa ma prawo tak w powyższym wypadku, jak i w razie niestosowania się do obowiązujących w tym kierunku ogólnych zarządzeń wymierzania następujących kar porządkowych:

1) napomnienia;

2) kary pieniężnej do 2.000 zł;

3) zawieszenia w prawach członkowskich lub w czynnościach zastępowania członka na giełdzie na czas do 6 miesięcy.

§ 22. W razie stwierdzenia okoliczności przewidzianych w §§ 10 i 11 niniejszego rozporządzenia, skreślenie z listy członkowskiej, względnie z listy osób zastępujących członków na giełdzie, zarządza prezes rady giełdowej.

W razie stwierdzenia okoliczności, przewidzianych w ustępie drugim § 12, prezes rady giełdy towarowej wydaje zarządzenie, zabraniające odnośnym uczestnikom giełdy wstępu na giełdę.

§ 23. W razie rozciągnięcia nadzoru sądowego nad członkiem giełdy lub osobą zastępującą członka na giełdzie, prezes rady giełdowej może tymczasowo zawiesić ich w prawach członkowskich, względnie w czynnościach zastępowania członka na giełdzie. Decyzja ta ulega zatwierdzeniu rady giełdowej na najbliższem jej posiedzeniu, poczem rada giełdowa może orzec zawieszenie najdalej na okres trwania nadzoru sądowego.

§ 24. 16 Zarzuty natury etycznej, a w szczególności zarzuty czynów naruszających zaufanie kupieckie, stawiane członkom giełdy lub ich pełnomocnikom przez osoby należące do giełdy lub z poza giełdy, rozstrzyga komisja dyscyplinarna.

Kwalifikowanie spraw do rozpatrzenia przez komisję dyscyplinarną należy do rady giełdowej.

Rada giełdowa nie może odmówić skierowania do komisji dyscyplinarnej sprawy wytoczonej przez komisarza giełdowego (ust. 3 p. 1 § 2).

§ 25. Komisja dyscyplinarna składa się z 5 członków i 3 zastępców, wyznaczanych przez radę giełdową w sposób określony w statucie.

Komplety do rozpatrywania poszczególnych spraw będą wyznaczane przez radę giełdową w liczbie co najmniej 3 osób z pośród składu komisji dyscyplinarnej.

Komisarz giełdowy może uczestniczyć przy rozpatrywaniu spraw przez komisję dyscyplinarną i stawiać wnioski w kierunku przeprowadzenia dowodów. Wnioski dotyczące dowodów są dla komisji orzekającej wiążące.

§ 26. 17 Komisja dyscyplinarna ma prawo wymierzania następujących kar:

1) nagany lub kary pieniężnej do wysokości 5.000 zł;

2) zawieszenia w prawach członkowskich lub czynnościach zastępowania członka na giełdzie na czas do 1 roku;

3) wykluczenia z giełdy.

Rada giełdowa podaje prawomocne orzeczenia komisji dyscyplinarnej do wiadomości członków giełdy w sposób określony w statucie, z wyjątkiem orzeczenia, dotyczącego wymierzenia kary, przewidzianej w punkcie 1, co do którego komisja dyscyplinarna orzeka, czy i w jakiej formie ma być ono ogłoszone.

W przypadkach, przewidzianych w p. 3 § 10 oraz w p. 2 niniejszego paragrafu, prawomocne orzeczenie komisji dyscyplinarnej podaje rada giełdowa do wiadomości innym giełdom.

Kary pieniężne (dyscyplinarne i porządkowe) wpływają do funduszu ubogich tej gminy, w której dana giełda znajduje się i są ściągane, na żądanie rady giełdowej, trybem przewidzianym dla należności skarbowych.

§ 27. Wykluczenie z giełdy, względnie zawieszenie w czynnościach osoby zastępującej członka na giełdzie, może pociągnąć za sobą wykluczenie lub zawieszenie w prawach zastępowanego członka, o czem rozstrzyga komisja dyscyplinarna.

§ 28. 18 W razie wymierzenia kary przewidzianej w ust. 1 p. 3 § 26 skazanemu przysługuje prawo odwołania się od wymiaru kary do komisji odwoławczej w terminie 8-dniowym od dnia doręczenia orzeczenia komisji dyscyplinarnej.

Do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez komisję odwoławczą, skazany będzie zawieszony w prawach członka giełdy, względnie w czynnościach zastępowania członka na giełdzie.

Komisja odwoławcza każdej giełdy składa się z 7 członków i 3 zastępców danej giełdy, powołanych na wniosek rady giełdowej przez właściwego ministra z pośród członków danej giełdy, przedstawionych w podwójnej liczbie przez radę giełdową. Komisja odwoławcza wybiera z pośród siebie przewodniczącego i wyznacza komplety orzekające do rozstrzygania poszczególnych spraw.

Komplet rozstrzyga sprawy w składzie 5 członków łącznie z przewodniczącym.

Komisarz giełdowy ma wobec komisji odwoławczej prawa zastrzeżone mu § 25 wobec komisji dyscyplinarnej.

Tryb postępowania, przewidziany dla komisji dyscyplinarnej, stosuje się analogicznie do postępowania przed komisją odwoławczą.

§ 29. 19 Za tranzakcje giełdowe na giełdach pieniężnych uważa się umowy, które zostały zawarte w oznaczonym przez radę giełdową lokalu i czasie giełdowym (na zebraniu giełdowem) co do wartości, które są dopuszczone na danej giełdzie do obrotów i notowań i stwierdzone zostały kartą umowy.

Za tranzakcje giełdowe na giełdach towarowych uważa się umowy, które zostały zawarte: a) pomiędzy członkami giełdy, b) członkami a uczestnikami giełdy lub c) uczestnikami giełdy, a które dotyczą wartości dopuszczonych na danej giełdzie przez radę giełdową do obrotów i notowań, jeżeli umowy te zostały stwierdzone kartą umowy, spisaną przez maklera przysięgłego w lokalu i czasie giełdowym (na zebraniu giełdowem). Obecność na zebraniu giełdowem jest wymagana jedynie od uczestników dopuszczonych do zawierania tranzakcyj giełdowych przez prezesa rady lub jego zastępcę (ust. 3 § 20).

§ 30. 20 Do rozstrzygania sporów, wynikających z tranzakcyj giełdowych, oraz sporów, wynikających z tranzakcyj niegiełdowych, między członkami, członkami i uczestnikami, lub między uczestnikami giełdy, jeżeli przedmiotem sporu są wartości dopuszczone do obrotu na danej giełdzie lub należności, będące w związku z tym obrotem, powołany jest, o ile strony na piśmie inaczej się nie umówiły, wyłącznie sąd rozjemczy giełdy, przyczem zapis na sąd ten nie jest wymagany.

Członków sądu rozjemczego giełdowego ustanawiają w terminie, ustalonym w regulaminie sądu rozjemczego, strony z pośród grona komisji rozjemczej, którą wybiera ogólne zgromadzenie członków giełdv w ten sam sposób, jak członków rady giełdowej.

Jeżeli strony w terminie tym nie ustanowią członków sądu rozjemczego, lub wyznaczeni przez strony członkowie komisji rozjemczej mandatu przyjąć nie będą mogli, członków sądu rozjemczego giełdowego wyznacza się w sposób, określony regulaminem sądu rozjemczego.

Działalność komisji rozjemczej, tryb postępowania przed sądem rozjemczym oraz wysokość opłat w tem postępowaniu określa regulamin sądu rozjemczego. Regulamin sądu rozjemczego wyda Minister Skarbu oraz Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinji rad giełdowych i izb przemysłowo - handlowych.

Regulamin może stanowić, iż rozstrzygnięciu sądu rozjemczego giełdowego podlegają również spory, wymienione w ust. 1, nawet w tym przypadku, gdy obie lub jedna ze stron nie są członkami lub uczestnikami giełdy, jeżeli strony w pisemnym układzie lub przez wymianę listów poddadzą się orzecznictwu tego sądu.

§ 31. 21 W sprawach, nie unormowanych rozporządzeniem niniejszem oraz regulaminem (ust. 4 § 30), do sądu rozjemczego giełdowego stosują się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego o sądach polubownych, przyczem przez sąd państwowy, przewidziany w art. 506 k. p. c. rozumie się sąd rzeczowo - właściwy w siedzibie giełdy.

§ 32. 22 Pośrednictwem przy tranzakcjach giełdowych i stwierdzaniem zawarcia tych tranzakcyj mogą zajmować się tylko maklerzy przysięgli zatwierdzeni przez ministra, którego nadzorowi dana giełda podlega.

Rada giełdowa określa przy otwarciu giełdy liczbę maklerów przysięgłych i, w miarę potrzeby, decyduje o dalszem jej powiększeniu.

Kwalifikacje, sposób powoływania i zwalniania maklerów przysięgłych oraz ich prawa i obowiązki określają dla każdego rodzaju giełdy (§ 1) przepisy, wydane w drodze rozporządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu, o ile chodzi o giełdy pieniężne, względnie Ministra Przemysłu i Handlu, o ile chodzi o giełdy towarowe.

§ 33. Właściwy minister po wysłuchaniu rad giełdowych może w drodze rozporządzenia ustalić sposoby kształtowania i notowania kursów wartości, dopuszczonych do obrotów i notowań na giełdach.

§ 34. 23 Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu, względnie Minister Przemysłu i Handlu, może po wysłuchaniu rad giełdowych i właściwych izb przemysłowo - handlowych uregulować w drodze rozporządzenia zawieranie na giełdach tranzakcyj terminowych, w szczególności może całkowicie lub częściowo zakazać zawierania takich tranzakcyj, względnie całkowicie lub częściowo zezwolić na zawieranie ich tam, gdzie dotychczas istniały do tego przeszkody prawne.

W rozstrzyganiu sporów prawnych, wynikłych na tle tranzakcyj, dozwolonych w trybie określonym w poprzednim ustępie, będzie niedopuszczalny zarzut, że roszczenie opiera się na umowie o różnicę kursu, która ma być oceniana jako zakład lub gra.

§ 35. Właściwemu ministrowi przysługuje prawo rozwiązania rady giełdowej w wypadku niestosowania się do obowiązków określonych przepisami prawnemi lub statutem giełdy.

W razie rozwiązania rady giełdowej właściwy minister mianuje komisarza rządowego, który będzie sprawował wszystkie czynności rady giełdowej i jej prezesa do chwili objęcia urzędowania przez nowo-obraną radę.

Wybory do rady giełdowej przeprowadzi komisarz rządowy w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące.

§ 36. 24 Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu, względnie Minister Przemysłu i Handlu, może:

1) zawiesić notowania giełdowe wogóle. lub poszczególnych wartości;

2) zawiesić działalność zebrań giełdowych lub tylko obroty poszczególnemi wartościami i ich notowania;

3) giełdę rozwiązać po wysłuchaniu rady giełdowej.

§ 36a. 25 W stosunku do giełd towarowych, na których przedmiotem obrotu są produkty gospodarstw rolnych, uprawnienia, wynikające z paragrafu 14, 33, 34 ust. 1, § 35 ust. 1 i § 36 przysługują Ministrowi Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

§ 37. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, iż wyjątkiem województwa śląskiego, w miesiąc po ogłoszeniu.

Na obszarze województwa śląskiego rozporządzenie niniejsze wejdzie w życie z chwilą ogłoszenia zgody na nie Sejmu Śląskiego w Dzienniku Ustaw Śląskich, nie wcześniej jednak, niż w terminie określonym w poprzednim ustępie.

Z chwilą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia traci moc obowiązującą ustawa z dnia 20 stycznia 1921 r. o organizacji giełd w Polsce (Dz. U. R. P. Nr. 13, poz. 71) oraz wszystkie dawniejsze przepisy prawne, odnoszące się do giełd.

Rozporządzenia wydane na mocy ustawy z dnia 20 stycznia 1921 r. (Dz. U. R. P. Nr. 13, poz. 71) pozostają w mocy o ile nie są z niniejszem rozporządzeniem sprzeczne, aż do czasu zmiany lub uchylenia ich w drodze rozporządzeń.

Do dnia 1 lipca 1925 r. giełdy istniejące w chwili ogłoszenia niniejszego rozporządzenia winny dostosować swe statuty do jego przepisów i przedłożyć je do zatwierdzenia właściwym ministrom. Od chwili zatwierdzenia statutu, nie później jednak jak od dnia 1 stycznia 1926 r. działalność tych giełd podlega wyłącznie przepisom niniejszego rozporządzenia i z tą chwilą dotychczasowe statuty tracą moc prawną.

§ 38. Do czasu ujednostajnienia prawa handlowego utrzymuje się w mocy na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, tarnopolskiego, stanisławowskiego oraz powiatów bielskiego i cieszyńskiego województwa śląskiego postanowienia §§ 13 - 16 austrjackiej ustawy z dnia 1 kwietnia 1875 r. o organizacji giełd (Dz. U. P. Nr. 67) z zastrzeżeniem, że postanowienia § 13 mogą być ograniczone lub czasowo uchylone w drodze rozporządzeń, przewidzianych w § 34 niniejszego rozporządzenia.

§ 39. Wykonanie niniejszego rozporządzenia powierza się Ministrom; Skarbu, Przemysłu i Handlu oraz Sprawiedliwości.

1 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

2 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

3 § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

4 § 5 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

5 § 6 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

6 § 10 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

7 § 12 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

8 § 13 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

9 § 13a dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

10 § 14 zmieniony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

11 § 15 zmieniony przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

12 § 17 zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

13 § 18 zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

14 § 19 zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

15 § 20 zmieniony przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

16 § 24 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

17 § 26 zmieniony przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

18 § 28 zmieniony przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

19 § 29 zmieniony przez art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

20 § 30 zmieniony przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

21 § 31 zmieniony przez art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

22 § 32 zmieniony przez art. 1 pkt 22 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

23 § 34 zmieniony przez art. 1 pkt 22 i 23 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

24 § 36 zmieniony przez art. 1 pkt 22 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

25 § 36a dodany przez art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 18 marca 1935 r. (Dz.U.35.24.163) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 6 kwietnia 1935 r.

• Identyfikator: Dz.U.1930.23.209 t.j.
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Organizacja giełd.
• Data aktu: 28/12/1924
• Data ogłoszenia: 31/03/1930
• Data wejścia w życie: 01/02/1925