Statut Banku Gospodarstwa Krajowego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SKARBU
z dnia 31 maja 1924 r.
o statucie Banku Gospodarstwa Krajowego.

Na mocy art. 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 30 maja 1924 r. o połączeniu (fuzji) państwowych instytucji kredytowych w Bank Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. R. P. № 46 poz. 477) postanawia się co następuje:
§  1.
Wydaję statut Banku Gospodarstwa Krajowego w załączniku ogłoszony i stanowiący integralną część niniejszego rozporządzenia.
§  2.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 

STATUT

BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO.

I.

Cel. Nazwa i siedziba Banku.

§  1.
Na mocy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 maja 1924 r. (Dz. U. R. P. № 46 poz. 477) powstaje przez połączenie (fuzją) Polskiego Banku Krajowego, Państwowego Banku Odbudowy i Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich instytucja kredytowa pod firmą "Bank Gospodarstwa Krajowego", nazwana poniżej "Bank", któremu przysługują wszystkie przywileje, nadane odnośnemi ustawami obecnie fuzjonowanym bankom.
§  2. 1
Bank jest instytucją państwową, której przysługuje osobowość prawna i uprawnienia do' używania samoistnego zastępstwa prawnego. Ma prawo używania pieczęci z godłem państwowem i napisem w otoku: "Bank Gospodarstwa Krajowego".

Firma Banku będzie podpisywana w ten sposób, że pod pieczęcią umieszczone będą dwa podpisy osób upoważnionych do podpisywania.

Za Zakład Centralny i oddziały Banku mają prawo podpisywać dyrektorowie, zastępcy dyrektorów lub prokurenci Zakładu Centralnego.

Za oddziały Banku mają prawo podpisywać: kierownicy oddziału, zastępcy kierowników lub prokurenci oddziału.

§  3.
Siedzibą Banku jest m. st. Warszawa. Działalność jego obejmuje cały obszar Rzeczypospolitej Polskiej.
§  4.
Bank może za zgodą Ministra Skarbu otwierać i zwijać oddziały i przedstawicielstwa w kraju i zagranicą.
§  5.
Zadaniem Banku jest udzielanie kredytu długoterminowego przez emisją listów zastawnych, obligacji komunalnych, kolejowych, a dla potrzeb przemysłu obligacji bankowych, popieranie instytucji kredytowych, powołanych do życia przez samorządy (kasy oszczędności, kasy gminne), popieranie ruchu budowlanego i odbudowy kraju oraz wykonywanie wszelkich czynności bankowych (§ 63) ze szczególnem jednakże uwzględnieniem potrzeb Państwa, przedsiębiorstw państwowych, samorządów i ich przedsiębiorstw.

II.

Kapitał zakładowy Banku.

§  6.
Kapitał zakładowy Banku składa się:.
a)
z udziału Państwa, w skład którego wchodzi czysty majątek trzech obecnie podlegających połączeniu instytucji państwowych (Polski Bank Krajowy, Państwowy Bank Odbudowy, Zakład Kredytowy Miast Małopolskich) według oszacowania komisji, wyznaczonej przez Ministra Skarbu, względnie Komitet Organizacyjny Banku oraz z udziału przedsiębiorstw państwowych;
b)
udziału samorządów w czystym majątku Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich, oszacowanego w myśl p. a.;
c)
z udziałów gotówkowych, względnie rzeczowych samorządów, ich związków i przedsiębiorstw, będących ich własnością.

Bo samorządów, mających prawo udziału w kapitale zakładowym Banku należą: samorządy wojewódzkie, powiatowe, specjalne związki samorządowe i miasta wydzielone z powiatów, względnie posiadające własne statuty.

Poszczególne udziały nie mogą wynosić mniej niż 25.000 złotych.

§  7.
Udziałowcy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania Banku tylko do wysokości swoich udziałów w kapitale zakładowym Banku z wyłączeniem innego majątku. Przepis ten nie ubliży postanowieniu art. 6 rozporządzenia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 30 maja 1924 r. - o gwarancji Państwa.
§  8.
Podniesienie kapitału zakładowego może nastąpić przez podwyższenie udziału Państwa i przez podwyższenie za zezwoleniem Ministra Skarbu, udziałów samorządów oraz przedsiębiorstw państwowych i samorządowych.
§  9.
Zmniejszenie poszczególnych udziałów w kapitale zakładowym oraz wycofanie udziałów samorządów i ich przedsiębiorstw może nastąpić za zgodą Ministra Skarbu na wniosek Rady Nadzorczej, uchwalony większością -/» pełnego składu Rady.
§  10.
Skarb Państwa może odstąpić częściowo swój udział przedsiębiorstwom państwowym.

Udział w kapitale zakładowym Banku należący do Państwa i przedsiębiorstw państwowych nie może być mniejszy niż 60% ogólnej sumy kapitału zakładowego.

III.

Czynności Banku.

§  11.
Do zakresu działania Banku należy:
a)
udzielanie pożyczek długoterminowych stosownie do § 5 statutu;
b)
udzielanie pożyczek budowlanych na cele odbudowy;
c)
udzielanie pożyczek samorządowym instytucjom oszczędnościowym;
d)
dokonywanie innych czynności bankowych.

A. Ogólne zasady pożyczek długoterminowych.

§  12. 2
Bank udziela pożyczek hipotecznych, komunalnych, kolejowych i przemysłowych w listach zastawnych, bądź w obligacjach, bądź w gotówce, spłacalnych częściowo lub jednorazowo.

Z pożyczek tych korzystać mogą osoby fizyczne i prawne, z wyłączeniem Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych, nieposiadających osobowości prawnej.

Na podstawie długoterminowych pożyczek w gotówce Bank ma prawo wydawać listy zastawne lub obligacje.

§  13. 3
Na podstawie udzielanych w myśl niniejszego statutu pożyczek, zabezpieczonych na hipotekach miejskich i wiejskich oraz nieruchomościach Fabrycznych (§ 38), Bank wydawać będzie listy zastawne, na podstawie zaś udzielonych pożyczek komunalnych, kolejowych oraz przemysłowych - obligacje komunalne, kolejowe względnie bankowe.

Zarówno pożyczki udzielone w listach zastawnych i zabezpieczone na hipotekach ziemskich i miejskich oraz nieruchomościach fabrycznych, juk i pożyczki udzielone w obligacjach komunalnych, kolejowych oraz przemysłowych i zabezpieczone bądź hipotecznie bądź w inny sposób wskazany w niniejszym statucie - stanowią odrębne masy majątkowe. służące na zabezpieczenie praw posiadaczy listów zastawnych względnie obligacyj komunalnych, kolejowych oraz bankowych poszczególnych seryj względnie zamkniętych emisyj.

Listy zastawne i obligacje komunalne, kolejowe i bankowe wydaje się na okaziciela z zapewnieniem ich posiadaczom wypłaty odsetek i kapitału pod warunkami, wyszczególnionemi w listach zastawnych, względnie obligacjach.

§  14.
Bank ma prawo wypuszczania listów zastawnych oraz obligacji kolejowych, komunalnych i bankowych w złotych, w walucie złotej lub w obcych walutach.
§  15. 4
Łączna suma nominalna emisji listów zastawnych i obligacyj, wydanych przez Bank na zasadach, określonych w statucie niniejszym, nie może przekraczać 15-krotnej wysokości kapitału zakładowego Banku.
§  16.
Wszelkie spłaty pożyczonych kapitałów, uiszczane bądź w przepisanych ratach, bądź w razie wypowiedzenia pożyczki, jednorazowo, wpływać będą na rachunek funduszu umorzenia przeznaczonego wyłącznie na umorzenie listów zastawnych względnie obligacji, które wylosowane być powinny podług wartości imiennej.
§  17.
Opłata procentów i kapitału zabezpieczona zostaje posiadaczom listów zastawnych, względnie obligacji wierzytelnościami hipotecznemi, względnie komunalnemi, kolejowemi lub przemysłowemi Banku i wszystkiemi jego aktywami.

W celu zapewnienia prawidłowej wypłaty kuponów, listów zastawnych i obligacji, przypadającej w każdem półroczu Bank tworzyć będzie specjalną rezerwę:

1)
z wpisowego, które będzie obowiązany uiścić przy odbieraniu pożyczki, każdy zaciągający pożyczkę hipoteczną, kolejową lub komunalną w Banku w wysokości 1/4%, a przemysłową-1% jej imiennej Wartości,
2)
z zysków, osiąganych przez Bank ze skupu listów zastawnych lub obligacji, przeznaczonych do umorzenia,
3)
z części nadwyżki dochodów Banku, przeznaczonej na fundusz rezerwowy pożyczek hipotecznych, względnie komunalnych, kolejowych lub przemysłowych,
4)
z dochodów z przedawnionych kuponów i wylosowanych listów zastawnych lub obligacji komunalnych, kolejowych, względnie bankowych.

Rezerwy te będą oddzielnie kontrolowane i oddzielnie wykazywane w bilansach Banku.

§  18. 5
Skarb Państwa odpowiada za zobowiązania Banku, wypływające z emisji listów zastawnych bez ograniczenia, za zobowiązania, wypływające z emisji obligacyj komunalnych do wysokości 860.000.000 złotych w złocie, zaś kolejowych do wysokości 20 miljonów złotych.

Skarb Państwa odpowiada za zobowiązania Banku, wypływające z emisji obligacyj bankowych Banku Gospodarstwa Krajowego, emitowanych na zasadach, ustalonych w § 13 i następnych statutu niniejszego, do wysokości 172 miljonów złotych w złocie.

§  19.
Każdy list zastawny względnie obligacja ma zawierać:
a)
oznaczenie kapitału, na który opiewa,
b)
" okresu obiegowego,
c)
stopę procentową i terminy opłaty procentów,
d)
walutę, w której kapitał i procenty będą płacone,
e)
zobowiązania Banku do opłacania procentów i kapitału,
i)
podpis i pieczęć Dyrekcji,
g)
poświadczenie Rady Nadzorczej i ustanowionego komisarza rządowego, że list zastawny względnie obligacje; wydano na podstawie przypadającej Bankowi, a odpowiadającej statutowi wierzytelności hipotecznej lub komunalnej, kolejowej względnie przemysłowej,
h)
na odwrotnej stronie paragrafy statutu, odnoszące się do listów zastawnych, względnie obligacji,
i)
w razie przyznania gwarancji państwowej powołanie się na gwarancję.
§  20. 6
Listy zastawne i obligacje muszą posiadać pokrycie w pożyczkach w wysokości co najmniej równej sumie nominalnej obiegu emisyj Banku.

Wysokość oraz terminy płatności procentów i sum, przypadających na umorzenie kapitału podkładowych pożyczek, muszą być ustanowione w ten sposób, aby zapewniały terminową wypłatę procentów oraz terminowe umorzenie kapitału, wydanych przez Bank listów zastawnych i obligacyj.

Na poczet pokrycia listów zastawnych lub obligacyj nie mogą być wliczane należności, powstałe z zaległych rat umorzenia.

W razie gotówkowej spłaty pożyczek hipotecznych oraz komunalnych, kolejowych i przemysłowych przed upływem ustanowionego terminu, powinien Bank wycofać z obiegu listy zastawne lub obligacje, na kwotę, odpowiadającą spłaconemu kapitałowi

§  21.
Do listów zastawnych i obligacji dołącza się arkusz z półrocznemi kuponami procentowemi i talonem na dalsze kupony.
§  22.
Listy zastawne i obligacje będą opiewały na kwoty określone w przepisach o odnośnych pożyczkach.
§  23.
Okres obiegowy listów zastawnych i obligacji może być oznaczony zgóry, bądź zależny od wylosowania.
§  24.
Jeżeli list zastawny lub obligacja będą wycofane z obiegu, przywiązane do nich, a niepłatne jeszcze kupony winny być zwrócone.

W braku tych kuponów potrącona będzie w gotówce ich wartość nominalna, jeżeli ich umorzenia nie przeprowadzono w drodze prawnej.

§  25. 7
Płatne kupony od listów zastawnych i obligacji i wylosowane listy zastawne i obligacje będą wypłacane w Kasach Banku i w innych miejscach, które Dyrekcja Banku oznaczy i poda do publicznej wiadomości.

Należności za kupony płatne, niepodniesione w ciągu lat pięciu, jak również "należności za wylosowane listy zastawne i obligacje niepodniesione w przeciągu lat dwudziestu od dnia płatności ulegają przedawnieniu.

§  26.
Posiadacza kuponu, listu zastawnego bądź obligacji Bank uważa za właściciela.

Właściciel listów zastawnych lub obligacji może poddać, je zastrzeżeniom (zawinkulować) według przepisów, jakie wyda Rada Nadzorcza na wniosek Dyrekcji.

Przy wypłacie procentów od zastrzeżonych w ten sposób walorów Bank nie jest obowiązany badać prawdziwości podpisu i nie przyjmuje za to żadnej odpowiedzialności. Właścicielowi listu zastawnego lub obligacji wolno jednak żądać, aby wypłata kapitału, przypadającego na te walory, wypłata procentów, a wreszcie zwolnienie od zastrzeżenia (dewinkuracja) listu zastawnego, względnie obligacji, nastąpić mogły jedynie na mocy podpisu notarjalnie lub sądownie poświadczonego.

§  27.
W celu zwolnienia walorów zastrzeżonych na rzecz gmin, lub innych pod opieką władz zostających korporacji i zakładów, potrzebnem jest nadto zezwolenie władzy nadzorczej.

Jeżeli ma nastąpić zwolnienie od zastrzeżenia listu zastawnego lub obligacji na żądanie innej osoby, a nie tej, które, wymienia adnotacja na walorze umieszczona, żądający musi się wykazać dokumentami notarjalnie lub sądownie poświadczonemi, a stwierdzającemi, że nabył na Własność ten walor.

§  28.
Listy zastawne oraz obligacje komunalne, kolejowe i bankowe Banku maja. wszelkie prawa służące papierom, posiadającym bezpieczeństwo pupilarne, według ustaw dzielnicowych austrjackiej i niemieckiej.

Walory te mogą być przedmiotem lokaty kapitałów osób pozostających pod opieką i kuratelą, kapitałów fundacyjnych, kościelnych i korporacyjnych, jakoteż mogą być przyjmowane przez Skarb Państwa w wartości giełdowej, jednak nie wyższej, jak imienna, na wszelkiego rodzaju kaucje i wadja.

§  29.
Dłużnik ma poddać się warunkom pożyczki, wyraźnie określonym przez Bank oraz przepisom, statutu Banku.

Dłużnik obowiązany jest określone raty (obejmujące spłatę kapitału i procentów) spłacać zgóry, w ustanowionych terminach, tudzież uiszczać równocześnie dodatek na koszty zarządu. Wysokość stopy procentowej pożyczek oraz wysokość dodatków na koszty zarządu oznacza uchwała Rady Nadzorczej, zatwierdzona przez Ministra Skarbu.

§  30. 8
Na obszarze mocy obowiązującej prawa o ustaleniu własności dóbr nieruchomych o przywilejach i hipotekach z dnia 26 kwietnia 1818 r. (Dz. Pr. V 295), zaciągający pożyczkę zeznaje jednostronnie akt wypłaty, wszakże pełnomocnik Banku jest obowiązany stawić się, gdy wypłata następuje z wezwania. Wyplata rzeczywista, o ile nie następuje z wezwań-jest dokonywana w lokalu Banku.

Przeciwko takiej wypłacie, stwierdzonej poświadczonym notarjalnie podpisem dłużnika, zarzut nieuiszczenia waluty nie jest dopuszczalny.

Bliższe przepisy o sposobie wypłaty pożyczki określi regulamin, wydany przez Radę. Nadzorczą.

Wpisy hipoteczne, dokonane na- rzecz Banku z tytułu ud z i f innych pożyczek, zarówno w listach zastawnych, jako leż w obligacjach, stanowią wyłącznie zabezpieczenia tych listów względnie obligacyj, przyczem wzmianka ta ma zawierać szczegółowe określenie emisji.

O ile wpis dotyczy listów zastawnych względnie obligacyj, które stanowią zamkniętą emisję, odnośna wzmianka w księgach hipotecznych ma określić tę emisję jako zamkniętą i wyraźnie stwierdzać, że wpis pożyczki Banku służy na wyłączne zabezpieczenie listów zastawnych, względnie obligacyj, pochodzących z tej zamkniętej emisyj.

§  31.
Należność Banku winna być spłacona w sposób, przepisany w jego statucie. Bankowi wolno wyrazić zgodę na inny rodzaj spłaty.

Dłużnik może spłacić pożyczkę przed upływem ustanowionego terminu w całości lub w części, jeżeli kwota kapitału, którą spłacić zamierza, wynosi jedną lub więcej całych umówionych rat-kapitałowych i jeżeli dłużnik tą kwotę wypowie na sześć miesięcy- przed płatnością najbliższej raty. Wszelkie spłaty kapitału ponad plan umorzenia mogą być uskuteczniane jedynie w terminach, dla spłaty rat ustanowionych, za uiszczeniem prowizji, której wysokość oznaczy Rada Nadzorcza.

§  32.
Spłaty bieżących rat na kapitał oraz spłaty ponad plan umorzenia mogą być dopełniane w listach zastawnych, względnie obligacjach, a za zgodą Rady Nadzorczej w gotówce.

Ułamki kapitału i inne spłaty (procent, dodatek administracyjny i t. p.) wolno uskuteczniać wyłącznie gotowizną.

§  33.
Raty pożyczkowe mogą być spłacone w każdym terminie w ciągu dni piętnastu, dopiero po upływie tego czasu będą liczone odsetki za zwłokę od dnia płatności raty.
§  34.
Jeżeli dłużnik nie uiści w oznaczonym terminie raty, Bank władny będzie ściągnąć w drodze egzekucji całą należność swoją bez poprzedniego wypowiedzenia.

Ponadto Bank będzie miał prawo wypowiedzieć całą wierzytelność na trzy miesiące zgóry wedle własnego uznania i bez uzasadnienia przyczyny wypowiedzenia oraz w drodze egzekucji ściągnąć bez względu na pierwotnie umówione terminy rat:

a)
jeżeli zachodzi obawa zniszczenia nieruchomości,
b)
jeżeli dotychczasowy sposób użytkowania nieruchomości uległ zasadniczej zmianie,
c)
jeżeli w nieruchomości zajdą takie zmiany, iż nie będzie zapewniała wymaganego w statucie zabezpieczenia pożyczki,
d)
jeżeli inny wierzyciel wdroży egzekucję do nieruchomości, obciążonej wierzytelnością Banku,
e)
zaś na obszarze mocy obowiązującej niem. kodeksu cywilnego z r. 1896 jeżeli w razie zmiany własności nowonabywca nie złoży na czas w mysi § 415 niem. kod. cyw. oświadczenia przewidzianego w § 416 niem. kod. cyw.
§  35.
Celem ściągnięcia płatnych odsetek i rat, umarzających pożyczki hipoteczne oraz hipotecznie zabezpieczone pożyczki komunalne, kolejowe i przemysłowe, może Bank na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego oraz cieszyńskiej części województwa śląskiego żądać egzekucji administracyjnej w myśl ustawy z dnia 21 czerwca 1882 r. (D. U. № 81) lub egzekucji sądowej.

Na obszarze województw: warszawskiego, łódzkiego, kieleckiego, lubelskiego, białostockiego, nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego oraz okręgu administracyjnego wileńskiego służą Bankowi uprawnienia i przywileje Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, o ile chodzi o ściąganie wierzytelności z tytułu pożyczek hipotecznych oraz hipotecznie zabezpieczonych pożyczek komunalnych, kolejowych i przemysłowych, ciążących na nieruchomościach ziemskich, zaś uprawnienia i przywileje Towarzystwa Kredytowego m. Warszawy, o ile chodzi o ściąganie takich wierzytelności, ciążących na nieruchomościach miejskich i fabrycznych.

Na obszarze województw: poznańskiego, pomorskiego, oraz górnośląskiej części województwa śliskiego Bank będzie korzystał przy ściąganiu wierzytelności z pożyczek hipotecznych i przemysłowych, oraz hipotecznie zabezpieczonych pożyczek komunalnych z uprawnień i przywilejów określonych w statucie Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego.

Przepisy tego § odnoszą się też do ściągania wszelkich innych pożyczek hipotecznych ubezpieczonych, a przez Bank udzielonych.

§  36.
Po spłacie przynajmniej czwartej części wypożyczonego kapitału może dłużnik żądać ustanowienia nowego okresu umorzenia dla reszty pożyczki lub za zgodą Rady Banku otrzymać nową pożyczką do wysokości pierwotnej pożyczki.
§  37.
Wszelkie opłaty przypadające Skarbowi Państwa od wszelkich pożyczek, udzielanych przez Bank i połączonych z niemi aktów i czynności, ponosi dłużnik.

B. Zasady udzielania pożyczek hipotecznych w listach zastawnych.

§  38.
Bank udziela pożyczek:
1)
na nieruchomości ziemskie większe i mniejsze, dla których założone są księgi hipoteczne;
2)
na zapisane w księgach hipotecznych nieruchomości z budynkami murowanemi w miejscowościach, które oznaczy Minister Skarbu na wniosek Rady Nadzorczej Banku:
a)
na budynki mieszkalne i inne użyteczności publicznej, te ostatnie według uznania Rady Nadzorczej,
b)
na nieruchomości fabryczne z zapewnioną możliwością stałego użytkowania.
c) 9
na oddzielne lokale, piętra i części pięter odrębnej własności, zgodnie z przepisami rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o własności lokali (Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 848).
§  39.
Bank udzielać może pożyczek zabezpieczonych hipotecznie tylko w ten sposób, żeby udzielona pożyczka łącznie z poprzedzającemi ją na hipotece ciężarami mieściła się w pierwszej połowie szacunku nieruchomości, lub też - jeżeli wierzyciele hipoteczni ustąpią Bankowi pierwszeństwa hipotecznego dla zamierzonej pożyczki i dla spłat połączonych z nią podług statutu, tak, żeby pożyczka zabezpieczoną została w pierwszej połowie szacunku nieruchomości.

O ile chodzi o wypłatę z wezwań na obszarze mocy obowiązującej ustawy Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego względnie Miejskiego służą Bankowi uprawnienia i przywileje tych Towarzystw.

§  40.
Budynki, na które Bank udziela pożyczki, i budynki gospodarcze, których wartość uwzględniono przy udzielaniu pożyczki na nieruchomość ziemską, tudzież budynki fabryczne muszą być ubezpieczone od ognia w instytucji, wskazanej przez Ministra Skarbu, z wyraźnem zastrzeżeniem, że wynagrodzenie asekuracyjne nie będzie mogło być wypłacone bez pozwolenia Banku ubezpieczonemu.
§  41.
Bank ocenia wartość nieruchomości, która ma służyć za podstawę pożyczki z uwzględnieniem podatku gruntowego, oszacowań przychodu, kontraktów kupna i dzierżawy, miejscowych cen ziemi, czynszów dzierżawnych, działów familijnych oraz ubezpieczenia od ognia.

Pożyczki hipoteczne udzielane na podstawie osobnego oszacowania, o ile przenoszą 100.000 (sto tysięcy) złotych wymagają zatwierdzenia Rady Nadzorczej.

Prezes Banku, lub wskazany przezeń członek Rady Nadzorczej, a takie komisarz rządowy Banku mają prawo co do wszelkich pożyczek hipotecznych, chociażby one nie podlegały zatwierdzeniu Rady Nadzorczej, zawiesić uchwałę Dyrekcji i odesłać sprawę do rozstrzygnięcia Komitetu Wykonawczego Rady Nadzorczej, względnie Rady Nadzorczej.

Bliższe szczegóły co do postępowania przy ocenianiu wartości nieruchomości i udzielaniu pożyczek zawiera regulamin, wydany przez Radę, a zatwierdzony przez Ministra Skarbu.

§  42.
Bank może odmówić udzielenia pożyczki bez podania powodów.
§  43.
Przy nabywaniu zabezpieczonej już hipotecznie wierzytelności muszą być zachowane takie same warunki, jakich Bank wymaga przy udzieleniu każdej pożyczki.

W razie gdyby pierwotne zobowiązanie nie odpowiadało temu postanowieniu, wówczas ma być uzupełnione w tej mierze przez dodatkowe oświadczenie właściciela, którego nieruchomość, obciążona jest wskazana wierzytelnością, a w razie potrzeby, także prze/, odpowiednie oświadczenie ze strony innych wierzycieli hipotecznych.

§  44.
Bez względu na zachowanie wszystkich wskazanych warunków Bank władny jest odmówić wypłaty pożyczki:
a)
jeżeli od czasu przyznania pożyczki wartość nieruchomości tak się zmniejszyła, że nie daje już dostatecznego bezpieczeństwa w myśl statutu,
b)
jeżeli ubiegający się o pożyczkę w ciągu dni trzydziestu po otrzymaniu zawiadomienia o przygotowaniu pożyczki do wypłaty o podniesienie jej się nie zgłosi,
c)
jeżeli ubiegający się o pożyczkę umarł,
d)
jeżeli ogłoszono jego upadłość,
e)
jeżeli rozpoczęta została egzekucja na nie-ruchomości, poddanej pod pożyczkę.
§  45.
Bank mocen jest żądać od dłużnika:
a)
ażeby wykazał uiszczenie składki ogniowej (premii asekuracyjnej) od budynków, których wartość została uwzględniona przy przyznaniu pożyczki,
b)
aby wykazał uiszczenie podatków, opłacanych z nieruchomości poddanej pod pożyczkę,
c)
aby wykazał uiszczenie odsetek i innych należności od kapitałów, ciążących na tej samej nieruchomości, a poprzedzających pożyczkę, zaciągniętą w Banku.
§  46.
Bank ma prawo nawet bez uprzedzenia dłużnika hipotecznego dokonywać na jego rachunek zapłaty podatków i Innych ciężarów, przypadających z nieruchomości obciążonych pożyczką hipoteczny jak również renty i odsetek od kapitału, poprzedzającego na hipotece wierzytelności Banku, oraz składki ogniowej (premji asekuracyjnej).

Bank może porozumieć się z instytucjami asekuracyjnemi co do spłaty składki ogniowej z kasy swojej i żądać od dłużnika hipotecznego zwrotu tejże przy spłacie rat umarzających pożyczkę.

§  47.
Dłużnik może żądać w każdym czasie odpowiedniego pokwitowania na spłaconą część pożyczki z zezwoleniem na wykreślenie spłaconej sumy z hipoteki swej nieruchomości.

C. Zasady udzielania pożyczek komunalnych w obligacjach komunalnych.

§  48.
Bank udzielać będzie pożyczek w obligacjach komunalnych:
1) 10
Związkom samorządowym:
a)
na spłatę lub ułatwienie spłaty długów wysoko oprocentowanych;
b)
na inwestycje i przedsiębiorstwa produkcyjne, oraz na zakładanie lub zasilanie powiatowych lub gminnych zakładów kredytowych;
c)
na cele użyteczności publicznej.
2)
Spółkom wodnym na cele wskazane w statucie spółki.

Pożyczka nie może przekraczać wysokości kosztów robót, na których pokrycie zostaje zaciągnięta.

Jeżeli pożyczkę zaciąga spółka wodna, subwencjonowana przez Państwo, pożyczka nie może przekraczać wysokości kosztów niepokrytych subwencją.

3)
Wszelkim innym prawno-publicznym instytucjom, posiadającym prawo wymierzania danin na pokrycie swoich potrzeb.

Pożyczki komunalne przyznaje Rada Nadzorcza. Pożyczki komunalne powyżej jednego miljona wymagają zgody Ministra Skarbu.

Udzielanie pożyczek gminom wiejskim tudzież gminom miejskim niewydzielonym z powiatu, zależne jest od uchwały właściwej władzy nadzorczej, uznającej pożyteczność i potrzebę zaciągnięcia pożyczki na jeden z celów powyżej wymienionych.

Na obszarze mocy obowiązującego prawa o przywilejach i hipotekach z dn. 13 czerwca 1825 r. (Dz. Pr. Król. Pol. tom IX str. 355) obligacjom komunalnym, wydanym na zasadzie udzielonych przez Bank pożyczek, służy, przywilej i pierwszeństwo pokrycia, określone w art. 7 powołanego prawa z przedmiotów, będących zabezpieczeniem pożyczki oraz z innego majątku dłużnika bez ubliżenia pierwszeństwu przywilejów wymienionych w powyższym artykule.

§  49. 11
Bank wydawać może obligacje komunalne na podstawie i do wysokości pożyczek komunalnych, udzielonych powiatom, gminom i innym związkom samorządowym, spółkom wodnym, wreszcie wszelkim innym prawno-publicznym korporacjom, posiadającym prawo wymierzania danin na pokrycie swych potrzeb.

D. Zasady udzielania pożyczek kolejowych w obligacjach kolejowych.

§  50. 12
Celem popierania budowy kolei żelaznych, przeznaczonych dla ruchu publicznego, a uznanych przez Rząd w interesie Państwa za pożyteczne lub potrzebne, udziela Bank pożyczek w obligacjach kolejowych, a mianowicie:
a)
Samorządom i związkom samorządowym oraz miastom na mocy zobowiązania, celem uzyskania funduszów, potrzebnych dla kolei, mających się wybudować i prowadzić przez nie, jakoteż celem wypłaty akcji pierwszeństwa i zakładowych spółek akcyjnych, założonych w celu budowy i eksploatacji takich kolei;
b)
prywatnym przedsiębiorstwom linji kolejowych na mocy zobowiązań zabezpieczonych na hipotece odpowiednich linji kolejowych, lub na zastaw obligacji pierwszeństwa przez przedsiębiorstwa te wydanych.

Przyznanie pożyczki kolejowej nastąpić może tylko w drodze uchwały Rady Nadzorczej, powziętej na wniosek Dyrekcji, a zatwierdzonej przez Ministra Skarbu.

§  51.
Stosunek dłużnika do Banku normują przepisy ogólne, tudzież szczegółowe, uchwalone przez Radę Nadzorczą, a zatwierdzone przez Ministra Skarbu, które dłużnik winien wyraźnie uznać, jako obowiązujące dla siebie.
§  52.
Dłużnik może żądać w każdym czasie pokwitowania za spłaconą część pożyczki, przyczem w miarę spłaty pożyczki (kolejowej) może dłużnik żądać wydania akcji i obligacji zastawionych w myśl § 50.
§  53.
Jeżeli z powodu zmiany wartości dochodowej prywatnego przedsiębiorstwa kolejowego (§ 50 lit. b) przedsiębiorstwo to względnie zdeponowane obligacje pierwszeństwa nie będą zapewniały Bankowi statutowego- bezpieczeństwa, służy Bankowi prawo wypowiedzenia na trzy miesiące całej wierzytelności albo odpowiedniej jej części bez względu na pierwotnie umówiony termin spłaty.
§  54. 13
Wydawanie obligacji kolejowych może nastąpić celem udzielenia określonych w § 50 pożyczek samorządom, związkom samorządowym, lub prywatnym przedsiębiorstwom kolejowym, aż do wysokości tychże pożyczek, nadto w celu nabycia w drodze kupna poręczonych przez Państwo, samorząd lub związek samorządowy, akcji i obligacji pierwszeństwa kolei określonych w § 50.

Nabycie takich akcji i obligacji przez Bank nastąpić może tylko za zezwoleniem Ministra Skarbu i tylko wówczas, o ile oprocentowanie i umorzenie obligacji kolejowych, wydanych celem nabycia rzeczonych walorów znajduje pokrycie w gwarancji, udzielonej przez Państwo, samorządy lub związki samorządowe w tym statucie przewidziane, lub miasta wydzielone z powiatów, mającej na celu zabezpieczenie oprocentowania i spłaty tych walorów.

§  55.
Na obszarze mocy obowiązującej prawa o przywilejach i hipotekach z dn. 13 czerwca 1825 r. (Dz. Pr. Król. Pol. tom IX str. 355) obligacjom kolejowym, wydanym na zasadzie udzielonych przez Bank pożyczek służy przywilej i pierwszeństwo pokrycia, określone w art. 7 powołanego prawa, z przedmiotów majątkowych, będących zabezpieczeniem pożyczki oraz z innego majątku dłużnika, bez ubliżenia pierwszeństwu przywilejów wymienionych w powyższym artykule.

E. Zasady udzielania pożyczek przemysłowych w obligacjach bankowych.

§  56.
Bank udziela pożyczek w obligacjach bankowych na nieruchomości przemysłowe oraz statki morskie i rzeczne.

Pożyczki udzielone na budynki fabryczne mogą być podstawą obligacji przemysłowych tylko wówczas, jeżeli budynki te mogą być bez wielkich trudności zamienione na domy mieszkalne lub na cele takiego przemysłu, który według opinji rzeczoznawców posiada w danej okolicy niewątpliwe warunki rozwoju.

Teatry, kopalnie i kamieniołomy nie mogą służyć jako zabezpieczenie pożyczki w obligacjach.

Pożyczka nie może przekraczać połowy wyprowadzonej przez rzeczoznawców wartości gruntu, 40% Wartości budynków i J/a wartości maszyn, potrzebnych nieodzownie do prowadzenia przedsiębiorstwa przemysłowego i trwale połączonych z nieruchomością.

Siła wodna będąca przynależnością nieruchomości fabrycznej może w wysokości najwyżej 1/3 wyprowadzonej wartości szacunkowej stanowić podstawę przyznanej pożyczki.

Przy obliczaniu wartości budynków i stałych urządzeń fabrycznych bierze się na uwagą tylko rzeczywistą ich wartość z uwzględnieniem ewentualnego zmniejszenia wartości w razie zwinięcia przedsiębiorstwa przemysłowego.

Warunki udzielania pożyczek na statki morskie i rzeczne ustali regulamin wydany przez Radę Nadzorczą, a zatwierdzony przez Ministra Skarbu.

§  57.
Pożyczki przemysłowe winne być hipotecznie zabezpieczone na nieruchomości, na której znajduje się objekt przemysłowy. Dla zwiększenia bezpieczeństwa może być pożyczka zabezpieczona dodatkowo takie na innych nieruchomościach.
§  58.
Przepisy §§ 40 (o asekuracji ogniowej), 42 (o odmowie udzielenia pożyczki), 44 (o odmowie wypłaty), 45 (o wykazaniu spłat poprzedzających ciężarów), 46 (o wyręczaniu dłużnika w opłacie pewnych ciężarów) i 47 (o kwitowaniu częściowych spłat) stosują się odpowiednio do pożyczek przemysłowych.
§  59.
Jeżeli wskutek zmian wartości przedsiębiorstwa przemysłowego, przedsiębiorstwo to nie zapewnia Bankowi statutowego bezpieczeństwa, Bankowi służy prawo wypowiedzenia na trzy miesiące całej wierzytelności lub odpowiedniej jej części, bez względu na pierwotnie umówiony termin spłaty.
§  60. 14
Bank wydawać-może obligacje bankowe na podstawie i do wysokości pożyczek przemysłowych, udzielonych w myśl § 56 i następnych niniejszego statutu.

Bank może nadto wydawać obligacje bankowe na podkład wydanych przez polskie instytucje kredytu długoterminowego i samorządy, listów zastawnych i obligacyj, poręczonych przez Państwo.

Zakupno takich listów może nastąpić tylko za zezwoleniem Ministra Skarbu i tylko wówczas, o ile oprocentowanie i umorzenie obligacyj państwowych, wydanych na podstawie listów zastawnych i obligacyj, znajduje pokrycie w gwarancji, udzielonej przez Państwo, mającej na celu zabezpieczenie oprocentowania i spłaty tych listów zastawnych.

F. Kredyty na odbudowę i rozbudowę.

§  61. 15
a) Bank udziela kredytów na odbudowę gospodarstw rolnych, domów w miastach i objektów przemysłowych, zniszczonych przez wojnę, według ogólnych zasad, określonych w ustawie z dnia 25 marca 1922 r. o Państwowym Banku Odbudowy (Dz. U. R. P. № 27 poz. 217);
b)
na podstawie ustawy o rozbudowie miast z dnia 29 kwietnia 1925 r. (Dz. U. R. P. № 51 poz. 346) i rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 20 maja 1925 r. (Dz. U. R. P. № 55 poz. 401) Bank udziela na nieruchomości, zapisane w księgach hipotecznych, z budynkami mieszkalnemi, murowanemi, pożyczek w obligacjach mieszkaniowych, gwarantowanych przez gminy i Państwo.

Wymienione pożyczki udzielane będą na konwersją kredytów budowlanych do wysokości 80% wartości nieruchomości.

Terminową opłatę annuitetów od tych pożyczek gwarantują Bankowi Gospodarstwa Krajowego dotyczące gminy w myśl rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 20 maja 1925 r. (Dz. U. R. P. № 56 poz. 401).

Paragrafy 13 - 17, 19-35, 37, 40-42 i 44 do 47 statutu, dotyczące ogólnych zasad pożyczek długoterminowych oraz udzielania pożyczek hipotecznych w listach zastawnych, mają zastosowanie i do tych pożyczek, przyczem wpisowe przy odbiorze pożyczki (§ 17 al. 1) wynosić ma przy tych pożyczkach 1/2% imiennej wartości pożyczki

G. Kredyty dla samorządowych instytucji oszczędnościowych.

§  62.
Bank bierze udział łącznie z samorządami w organizacji samorządowych instytucji oszczędnościowych, ułatwia im lokaty wolnych środków i popiera ich działalność.

Zasady stosunku Banku do instytucji samorządowych oszczędnościowych uchwali Rada Nadzorcza w porozumieniu ze związkami samorządowemi i zatwierdzi Ministerstwo Skarbu.

H. Inne czynności bankowe.

§  63.
Bank może dokonywać wszelkich operacji wchodzących w zakres czynności bankowych w ogólności, przyczem potrzeby Państwa, przedsiębiorstw państwowych, samorządów, ich przedsiębiorstw oraz popieranie ruchu budowlanego, - odbudowy kraju - winny być przedewszystkiem uwzględniane.

W szczególności Bank może:

a)
skupować i sprzedawać weksle i warranty.

Weksle muszą mieć obowiązkowo trzy a przynajmniej dwa uznane za dobre podpisy osób fizycznych lub prawnych, zdolnych do zaciągania zobowiązania wekslowego.

b)
udzielać pożyczek na podstawie zobowiązań gminom, powiatom, innym samorządowym związkom oraz gminnym i powiatowym kasom oszczędności i kasom pożyczkowym za poręczeniem właściwych samorządów;
c) 16
udzielać pożyczek terminowych oraz w rachunkach bieżących na zastaw: aa) papierów publicznych o stałem oprocentowaniu,

bb) złota, srebra i innych kosztowności,

cc) towarów i dokumentów na towary (świadectwa składów towarowych, przedsiębiorstw spedycyjnych),

dd) dokumentów transportowych tak kolejowych jak i Żeglugi Wodnej,

ee) weksli depozytowych (kaucyjnych) zabezpieczonych hipotecznie lub też conajmniej z dwoma podpisami, uznanemi za wystarczające (vide ust. a § 63).

Rada Nadzorcza uchwali a Ministerstwo Skarbu zatwierdzi szczegółowe przepisy, na jakie papiery publiczne, kosztowności oraz towary i do jakiej wysokości mogą być udzielane przez Bank pożyczki, jakoteż określi sposób oceniania weksli i zobowiązań składanych Bankowi do dyskonta lub na zabezpieczenie pożyczek.

d)
nabywać i sprzedawać na rachunek własny waluty obce (w monecie, banknotach i dewizach) oraz papiery wartościowe państwowe, przez Państwo gwarantowane, komunalne, akcje przedsiębiorstw przy udziale Banku powstałych (vide art. 11 rozp. Prez. Rzeczypospolitej z dnia 30 maja 1924 r.) zaś na rachunek osób trzecich wszelkie waluty i papiery bez powyższego ograniczenia.

Rada Nadzorcza uchwali a Minister Skarbu zatwierdzi jaki odsetek własnego kapitału Banku może być przeznaczony na nabycie papierów wartościowych na własny rachunek tegoż,

e)
udzielać gwarancji za Państwo, samorządy, przedsiębiorstwa państwowe i samorządowe oraz przedsiębiorstwa przy udziale Banku powstałe (vide ust. lit. b i j § 63) a osobom prywatnym gwarancje za zakredytowane przez Rząd podatki spożywcze oraz za kredyty pożądane z ogólno gospodarczych wzglądów,
f)
inkasować wszelkiego rodzaju należności,
g)
wydawać przekazy na miejscowości w granicach Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczne (czeki) w których Bank ma swoje oddziały lub korespondentów (przedstawicielstwa),
h)
przyjmować do depozytu -wszelkie papiery wartościowe, dokumenty oraz kosztowności,
i)
przyjmować na oprocentowanie gotówką, oszczędności, asygnaty kasowe oraz kwoty na termin określony i na rachunek bieżący a vista lub za wypowiedzeniem,
j)
zakładać, prowadzić, względnie pośredniczyć w zakładaniu przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych o ile one są własnością Państwa, związków samorządowych i wogóle wszelkich korporacji, którym służy prawo wymierzania danin na swoje potrzeby, względnie takich przedsiębiorstw prywatnych, których założenie przez Bank lub udział w nich Banku zostanie uznany za potrzebny przez Ministra Skarbu w porozumieniu z właściwymi ministrami,
k)
przyjmować na mocy otrzymanego zlecenia zapisy na akcje i obligacje przedsiębiorstw państwowych, samorządowych lub prywatnych, jednak bez gwarancji za udanie się subskrypcji,
l)
opłacać kupony i wylosowane tytuły na rachunek osób trzecich,
m)
wynajmować skrzynki w swym skarbcu ("safes").
§  64.
Dłużnikowi wolno spłacić przed terminem pożyczkę na zastaw papierów, towarów lub innych walorów otrzymaną, wszakże bez prawa żądania zwrotu uiszczonych zgóry odsetek.
§  65.
Jeżeli przyjęta przy udzielaniu zaliczki wartość giełdowa lub rynkowa papierów i innych walorów zastawianych obniży się do a/i przyjętej wartości kursowej względnie rynkowej winien dłużnik złożyć odpowiednie zabezpieczenie lub spłacić odpowiednią część pożyczki. W przeciwnym razie Bank władny jest sprzedać zastaw w całości lub w części przed terminem spłaty pożyczki, a przewyżkę po zaspokojeniu własnej należności zachować jako depozyt bezprocentowy do dyspozycji dłużnika lub na jego rzecz złożyć do depozytu sądowego.

Jeżeliby kwota ze sprzedaży zastawu uzyskana nie wystarczała na zaspokojenie należności Banku, dłużnik obowiązany jest osobiście pokryć pozostałą resztę należności.

§  66.
Jeżeli pożyczka nie została spłaconą w terminie lub w przypadku przewidzianym w § 65 przed terminem, Bank władny jest bez uprzedzenia dłużnika i bez sądowej interwencji sprzedać zastaw w całości lub w części w celu pokrycia swoich pretensji wraz z kosztami sprzedaży. Sprzedaż może nastąpić na giełdzie lub w drodze publicznej licytacji.
§  67.
Bank władny jest udzielać pożyczek na zastaw towarów, przechowywanych w składach własnych Banku lub też w składach na ten cel wynajętych, a także na zastaw towarów pozostających w posiadaniu pożyczającego, który za ich usunięcie ponosi odpowiedzialność cywilną oraz karną.

Papiery procentowe i wszelkie inne ruchomości, jakie Bank przyjmie na zastaw winny być wpisane do ksiąg sznurowych lub rejestrów umyślnie na ten cel zaprowadzonych.

Do ksiąg tych i rejestrów prócz wysokości długu należy wpisać rodzaj i jakość przedmiotów, przyjętych w zastaw.

Wciągnięcie takie jest równoznacznem z rejestracją, o której mowa w art. 2074 k. c. i nadaje Bankowi przywilej zapewniony wierzycielowi w art. 2073 k. c, obowiązującego w b. Królestwie Polskiem.

§  68.
Bank przyjmować będzie gotówką na wkładki oszczędności.

Wysokość najniższej i najwyższej wkładki oznaczy Rada Nadzorcza, na wniosek Dyrekcji; wysokość tych wkładek oszczędności ma być co miesiąc podawana do publicznej wiadomości.

Ustawą z dnia 14 grudnia 1921 r. oraz ustawą z dnia 7 kwietnia 1922 r. przyznana została gwarancja Skarbu Państwa za zwrot wkładek oszczędności i spłatę odsetek od nich dla Polskiego Banku Krajowego do wysokości marek 500 miljonów. Gwarancja ta ^ostaje w mocy dla Banku i przerachowuje się na złotych 5.000.000.

Formularze książeczek oszczędności podlegają zatwierdzeniu Ministra Skarbu.

Książeczki wkładkowe Banku mają wszelkie prawa papierów posiadających bezpieczeństwo pupilarne, według ustaw dzielnicowych: austrjackiej i pruskiej.

Książeczki te mogą być przedmiotem lokaty kapitałów osób pozostających pod opieką lub kuratelą, kapitałów fundacyjnych, kościelnych i korporacyjnych, jakoteż wszelkiego rodzaju kaucji i wadjów licytacyjnych.

§  69.
Bank wydawać będzie za złożoną gotówkę w najmniejszej kwocie 100 zł. oprocentowane asygnaty kasowe.

Ogólna suma wydanych asygnat kasowych nie może przekraczać w danym czasie polowy własnego kapitału Banku.

Bank poczytuje posiadacza asygnaty, opiewającej na okaziciela, za uprawnionego do odbioru pieniędzy, o ile składający nie zastrzeże, iż pieniądze, mogą być wydane tylko jemu lub wylegitymowanemu urzędowym dokumentem pełnomocnikowi albo prawo-nabywcy.

Formularze asygnat kasowych podlegają zatwierdzeniu przez Ministerstwo Skarbu.

§  70.
Bank będzie przyjmował gotówką na rachunek bieżący i uskuteczniał do wysokości złożonej kwoty wypłaty zlecone przez wkładającego a vista lub za wypowiedzeniem bądź przez uiszczenia w gotówce przekazów (czeków) przezeń wystawionych, bądź drogą przepisania na żądanie wkładającego kwoty przezeń złożonej w całości lub w części na rachunek innej osoby.
§  71.
Bank jest uprawniony do utrzymywania własnych składów towarowych i wydawania warrantów.

Bilans i fundusze rezerwowe.

§  72.
Rok kalendarzowy jest rokiem administracyjnym Banku. Corocznie dnia 31 grudnia Dyrekcja zamyka rachunki i układa bilans i inwentarz majątkowy Banku. Zestawienia te, po ścisłym sprawdzeniu zaopatrzone podpisem Dyrekcji i naczelnego buchaltera, Rada Nadzorcza prześle nie później niż 1 maja corocznie wraz ze sprawozdaniem swem Ministrowi Skarbu, który po zbadaniu wydaje decyzją co do udzielenia pokwitowania ogólnego władzom Banku.
§  73. 17
Z czystego zysku Banku, obliczonego corocznie w myśl postanowień prawa handlowego, t. j. po odliczeniu na amortyzację, Rada może przeznaczyć za zgodą Ministra Skarbu odpowiednie sumy na zasilenie istniejących lub tworzenie nowych funduszów rezerwowych Banku, na utworzenie lub zasilenie specjalnych funduszów mających na celu popieranie działalności naukowej i organizacyjnej z dziedziny przemysłu, handlu i rolnictwa oraz funduszów na inne cele publiczne, wreszcie na nagrody pieniężne dla członków Dyrekcji i personelu Banku oraz innych osób, powołanych do pracy w Banku przez jego zwierzchnie władze.
§  74. 18
Pozostały czysty zysk Banku rozdzielony będzie w następujący sposób:
a)
35% na utworzenie specjalnych rezerw dla listów zastawnych i obligacyj Banku, w stosunku do wysokości poszczególnych emisyj;
b)
40% na utworzenie funduszu rezerwowego.

Fundusz ten służy w równej mierze dla wszystkich oddziałów Banku. Gdy fundusz ten osiągnie wysokość równą kapitałowi zakładowemu, powołane 40% zysku będą przelewane na kapitał zakładowy Banku;

c)
25% - do rozporządzenia Rządu i samorządów w stosunku do posiadanych udziałów

Władze Banku.

§  75. 19
Władzami Banku są:
a)
Prezes Banku i Wiceprezes Banku,
b)
Rada Nadzorcza,
c)
Dyrekcja,
d)
Komisja Rewizyjna.
§  76.
a) Prezes Banku.

Prezesa Banku mianuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów na okres 5 lat; po upływie tego terminu Prezes może być mianowanym ponownie. Prezes nie może być jednocześnie posłem lub senatorem, ani też nie może sprawować żadnego płatnego państwowego, komunalnego lub prywatnego urzędu, ani należeć do organów kierowniczych lub nadzorczych jakiegokolwiek przedsiębiorstwa, ani też być jego wspólnikiem firmowym lub komandytowym. Ograniczenie to nie dotyczy brania udziału w Radzie Banku Polskiego oraz w zarządach tych przedsiębiorstw, w których udział Banku zgodnie z art. 11 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 maja 1924 r. zostanie uznany za pożądany. Ponadto Prezes winien posiadać zdolność do działań prawnych i pełnią praw obywatelskich; nie może być Prezesem Banku osoba, do majątku której wdrożono postępowanie upadłościowa.

§  77.
Prezes otrzymuje stałe uposażenie x funduszów Banku, ustalone przez Ministra Skarbu, za udział zaś w posiedzeniach Rady nie otrzymuje osobnego wynagrodzenia.
§  78.
Prezes Banku może być usunięty przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów jeżeli nie wypełnia swych obowiązków, lub nie jest zdolny do ich pełnienia lub utraci warunki określona § 76. Wniosek Rady Ministrów winien być oparty na orzeczeniu Komisji powołanej na żądanie Ministra Skarbu, składającej się z jednego członka, wyznaczonego przez Ministra Skarbu, jednego przez pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i jednego przez pierwszego Prezesa Najwyższego Trybunału Administracyjnego.
§  79.
Prezes ma zwierzchni nadzór nad całą działalnością Banku, przewodniczy w Radzie i czuwa nad wykonaniem jej uchwał.

Prezesowi Rady służy prawo zawieszenia uchwał Rady, które zdaniem jego wykraczają przeciw ustawom, statutowi Banku lub interesowi państwowemu. /Zawieszoną uchwałę przedstawia Prezes Ministrowi Skarbu.

Prezes może brać udział w posiedzeniach Dyrekcji z głosem doradczyni. Jeśli jednak postanowienie Dyrekcji nie jest zdaniem Prezesa zgodne z podstawowemi celami Banku to może on wstrzymać wykonanie uchwały do decyzji Rady.

Prezes składa Ministrowi Skarbu raz na miesiąc sprawozdanie z działalności Banku.

Rada Nadzorcza.

§  80.
Rada Nadzorcza składa się z Prezesa i dziewięciu do piętnastu członków. Dziewięciu członków powołuje i zwalnia Minister Skarbu. Pozostałych sześciu członków powołują samorządy lub ich zwłoki w miar:; deklarowania wpłat w granicach ich maksymalnego udziału w kapitale zakładowym Banku. Za deklarację uprawniającą do przedstawicielstwa indywidualnego lub zbiorowego w Radzie, uważać się będzie ta, przy której samorządy wpłacą conajmniej jedną czwartą część deklarowanego udziału i zobowiążą się wpłacić resztę najpóźniej w ciągu dwóch lat. Poszczególny samorząd względnie Związek kilku samorządów lub ich przedsiębiorstw których udział w kapitale zakładowym łącznie zgłoszony wynosi jedną dziewiątą cześć łącznego udziału Państwa i przedsiębiorstw państwowych mają prawo do powołania jednego członka Rady Nadzorczej. Osoby powołane na członków Rady przez samorządy będą wskazywane Prezesowi Banku przez właściwe Zarządy samorządów lub ich Związków.

Wszyscy członkowie Rady są powoływani na przeciąg trzech lat.

O ile udziałowcy samorządowi nie przedstawią wogóle lub przedstawią nie wszystkich kandydatów na. członków Rady w ciągu 6 tygodni od dnia wezwania do przedstawienia, Ministrowi Skarbu przysługuje prawo nominacji ich z pośród przedstawicieli samorządów.

Członkowie Rady winni posiadać pełną zdolność prawną i pełnię praw obywatelskich. Nie mogą oni być posłami i senatorami. Ograniczenie to nie stosuje się do członków z ramienia samorządów i ich związków, powołanych do Rady na pierwsze 3 lata działalności Banku.

O ile powołany członek Rady, nie odpowiada powyższym wymogom, Prezes Banku odrzuci jego powołanie i zawiadomi o tem powołującą go władzę.

Bank może zacząć swą działalność po powołaniu dziewięciu członków Rady.

§  81.
Rada Nadzorcza Banku nadaje ogólny kierunek działalności Banku, nadzoruje czynności organów wykonawczych Banku i jest uprawniona do rozstrzygania wszystkich spraw, które nie są zastrzeżone na rzecz Ministra Skarbu.

W szczególności do zakresu działania Rady należy:

a)
określanie ilości członków Dyrekcji oraz przedstawienie wybranych przez Rade; do zatwierdzenia Ministrowi Skarbu i wyznaczenie norm wynagrodzenia członków Dyrekcji za zgoda Ministra Skarbu,
b)
uchwalanie wszelkich regulaminów i przepisów, jakie się okażą konieczne,
c)
mianowanie członków Komitetów Dyskontowych (cenzorów), oraz Komitetów do spraw samorządowych Instytucji oszczędnościowych,
d)
ustanowienie i zmiany etatu płac oraz normy służbowe i dyscyplinarne dla urzędników i pracowników Banku, rozpatrzenie budżetu wydatków Banku zestawionego przez Dyrekcję i przedstawienie co do zatwierdzenia Ministrowi Skarbu,
e)
ustalenie stopy procentowej pobieranych i płatnych odsetek oraz stawek prowizyjnych Banku,
f)
przedstawienie do zatwierdzenia Ministrowi skarbu wniosków o nabywanie i sprzedaż nieruchomości z wyjątkiem przypadków nabycia nieruchomości dla ochrony wierzytelności Banku,
g)
przedstawienie do zatwierdzenia Ministra Skarbu sprawozdań rocznych, rozpatrzonych przez Radę a zestawionych przez Dyrekcję,
h)
w dziale hipotecznym: uchwalanie pożyczek przekraczających normy przewidziane w §41, zaświadczanie na listach zastawnych, że wydane zostały na podstawie uzyskanej przez Bank a odpowiadającej, statutowi wierzytelności hipotecznej,
i)
w dziale komunalnym: przyznawanie na wniosek Dyrekcji pożyczek komunalnych i potwierdzanie na obligacjach komunalnych, że zostały wydane na podstawie pożyczki udzielonej Państwu, samorządom lub związkom samorządowym, spółkom wodnym lub też jakimkolwiek innym korporacjom prawno - publicznym w kraju, mającym prawo wymierzania danin dla pokrycia swych potrzeb albo że wydano je na podstawie nabytych przez Bank w drodze cesji pretensji osób trzech, przysługujących im do którejkolwiek z powyższych osób prawnych,
k)
w dziale pożyczek kolejowych:

przyznawanie pożyczek kolejowych, jakoteż nabywanie walorów kolejowych, na wniosek Dyrekcji i zaświadczenie na obligacjach kolejowych, że wydane zostały na podstawie udzielonej w myśl statutu pożyczki lub na podstawie nabytych w myśl statutu walorów kolejowych,

l)
w dziale pożyczek przemysłowych, budowlanych i na odbudowę:

ustalanie wyższych norm, do których łącznie z poprzednio udzielonemi kredytami mogą być udzielane pożyczki przez Dyrekcję i uchwalanie pożyczek przekraczających te normy, oraz potwierdzanie na obligacjach bankowych, że zostały wydane na podstawie pożyczki udzielonej- w myśl § 56-60 niniejszego" statutu,

m)
rozważanie wszystkich spraw, które na mocy niniejszego statutu, albo na wniosek Dyrekcji zostaną złożone Radzie do rozpatrzenia oraz
n)
ostateczne rozstrzyganie kwestji, co do których zdania członków Dyrekcji podzieliły się w ten sposób, że żadne z nich nie uzyskało większości głosów.
§  82. 20
Wiceprezesa Banku powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów, przedstawiony przez Ministra Skarbu, na okres pięciu lat.

Wiceprezes zastępuje Prezesa Banku w razie jego nieobecności, pozatem pełni obowiązki, przekazane mu przez Prezesa.

Wiceprezes musi odpowiadać warunkom, określonym w § 76 statutu Banku.

Wiceprezes otrzymuje stałe uposażenie z funduszów Banku, ustalone przez Ministra Skarbu, za udział zaś w posiedzeniach Rady nie otrzymuje osobnego wynagrodzenia.

§  83.
Do ważności uchwał Rady Nadzorczej winni w niej uczestniczyć Prezes Banku lub jego zastępca oraz więcej niż połowa pozostałych członków Rady. Sprawy decyduje się większością głosów, a w razie równości głosów, przeważa głos przewodniczącego,
§  84.
Rada Nadzorcza zbiera się przynajmniej raz na dwa miesiące, a zwołuje ją Prezes lub w razie jego nieobecności jego zastępca z własnej inicjatywy, tudzież na żądanie Dyrekcji, Komisji Rewizyjnej, lub trzech członków Rady.
§  85.
Członkowie Rady Nadzorczej za pełnienie swych obowiązków otrzymują wynagrodzenie wyznaczone przez Ministra Skarbu, a zamiejscowi również zwrot kosztów podróży i djety, określone przez Rade..
§  86.
Rada może wybrać ze swego grona Komitet Wykonawczy, złożony z Prezesa Banku i jego zastępcy oraz pięciu członków. Zakres działania Komitetu określi regulamin uchwalony przez Radę Nadzorczą a zatwierdzony przez Ministra Skarbu. Do prawomocności uchwał Komitetu Wykonawczego potrzebna jest obecność pięciu członków, a w tej liczbie trzech z powołania Ministra Skarbu.
§  87. 21
c) Dyrekcja.

Dyrekcja składa się:

Z Naczelnego Dyrektora, z 2 Zastępców Naczelnego Dyrektora i Dyrektorów w ilości oznaczonej przez Radę, a zatwierdzonej przez Ministra Skarbu.

Członków Dyrekcji wybiera Rada, a zatwierdza Minister Skarbu.

Do członków Dyrekcji stosuje się postanowienie art. 16 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 maja 1924 r. z wyjątkiem postanowienia, dotyczącego udziału w Radzie Banku Polskiego.

Rada wybiera również na wniosek Dyrekcji zastępców Dyrektorów w ilości wskazanej potrzebą. Uczestniczą oni w posiedzeniach Dyrekcji z głosem doradczym, o ile na nie zostaną przez Prezesa Banku na wniosek Dyrekcji wezwani.

§  88.
Do kompetencji i obowiązków Dyrekcji należy prowadzenie wszystkich interesów Banku, administrowanie całym jego majątkiem z zachowaniem przepisów niniejszego statutu jakoteż reprezentowanie Banku nazewnątrz wobec osób trzecich.
§  89.
Wszyscy urzędnicy i pracownicy Banku podlegają Dyrekcji.

Stosunki służbowe Dyrektorów i ich zastępców na wniosek Rady określi Minister Skarbu.

Nominacja urzędników i pracowników Banku jakoteż zwolnienie ich ze służby i przenoszenie na emeryturę należy do Prezesa na wniosek Dyrekcji.

Rada może sobie zastrzec wybór prokurentów, naczelnego księgowego, oraz kierowników oddziałów Banku.

Dyrektorowie, zastępcy Dyrektorów i wszyscy stali funkcjonariusze Banku składają przysięgę służbową, wzorowaną na rocie przysięgi przepisanej dla urzędników państwowych.

§  90.
Listy zastawne i obligacje emitowane przez Bank muszą być podpisane przez dwuch Dyrektorów, albo przez jednego z nich i jednego zastępcę Dyrektora, albo też przez dwuch zastępców Dyrektorów.

Bliższe szczegóły wewnętrznego toku i rozdziału czynności oraz przepisy o prokurentach określi regulamin, uchwalony przez Radę Nadzorczą, a zatwierdzony przez Ministra Skarbu.

§  91.
Dyrekcja bierze udział w obradach Rady z głosem doradczym, Naczelny zaś Dyrektor względnie wyznaczony przez niego Dyrektor przedstawia Radzie wszelkie wnioski Dyrekcji.
§  92.
Posiedzenie Dyrekcji zwołuje Naczelny Dyrektor lub jego zastępca zawiadamiając o tem Prezesa Banku.

Uchwały Dyrekcji winny być zaprotokołowane i w odpisie przesyłane Prezesowi Banku.

Uchwały Dyrekcji zapadają prostą większością głosów.

Organa pomocnicze Banku.

§  93.
Do organów pomocniczych Banku należą Komitety Dyskontowe przy zakładzie centralnym i przy oddziałach, oraz Komitety do spraw samorządowych instytucji oszczędnościowych.
§  94.
Dla oceniania weksli podanych do dyskonta względnie redyskonta, oraz innych interesów Banku mogą być powołane Komitety Dyskontowe. Członków Komitetu (czyli cenzorów) mianuje na wniosek Dyrekcji Rada Nadzorcza na dwa lata.

Po upływie dwuch lat ci sami członkowie Komitetu mogą być ponownie powołani. Krewni w linji zstępnej lub wstępnej Dyrektorów oraz spólnicy i prokurenci cenzorów nie mogą być cenzorami.

§  95.
Przy objęciu urzędowania cenzorowie złożyć mają piśmienne przyrzeczenia, że przy ocenianiu weksli i innych interesów Banku postępować będą z największą bezstronnością.

Żaden z nich nie może brać udziału w ocenianiu weksli lub innych interesów przedsiębiorstwa, w którym uczestniczy w jakikolwiek sposób.

§  96.
Komitety do spraw Kas Oszczędności będą powołane przez Radę Nadzorczą przy centralnym zakładzie lub oddziałach Banku, wskutek porozumienia się Dyrekcji Banku z samorządami lub ich związkami.

Zakres działania tych Komitetów określi regulamin zatwierdzony przez Radę w porozumieniu się z zainteresowanemi ciałami samorządowemu

Komisja Rewizyjna.

§  97. 22
Komisja Rewizyjna Banku składa się z pięciu członków i dwóch zastępców; jednego do dwóch członków Komisji powołują samorządy w miarę obejmowania udziałów, pozostałych powołuje Minister Skarbu. Członkowie i zastępcy członków Komisji powołani są na lat dwa. Wynagrodzenie ich, płatne z funduszów Banku, określa Minister Skarbu.
§  98.
Członkowie Komisji Rewizyjnej wybierają przewodniczącego z pośród siebie; Komisja uchwala wnioski zwykła większością głosów. Do prawomocności uchwał potrzebną jest obecność przynajmniej trzech członków.
§  99.
Komisja Rewizyjna rozpatruje w pierwszym kwartale każdego roku bilans Banku i składa swe sprawozdanie Radzie, która obowiązana jest przedstawić to sprawozdanie ze swemi objaśnieniami Ministrowi Skarbu
§  100.
Niezależnie od tego Komisja Rewizyjna, po uprzedniem porozumieniu się z Prezesem Banku tak z inicjatywy własnej jak z inicjatywy Prezesa Banku może dokonywać w każdym czasie rewizji Banku i jego oddziałów.

Komisja ma prawo żądać od Dyrekcji i Rady Banku wszelkich wyjaśnień i ma prawo przesiadania ksiąg, dokumentów i korespondencji Banku, jak też sprawdzania gotówki A wszelkich walorów Banku.

Nadzór rządowy.

§  101.
Zwierzchni nadzór nad działalnością Banku wykonywa Minister Skarbu, którego decyzji względnie zatwierdzeniu podlegają sprawy wyszczególnione w odpowiednich paragrafach statutu.
§  102.
Celem utrzymania łączności pomiędzy Ministrem Skarbu, a władzami Banku zamianuje Minister Skarbu Komisarza rządowego, którego obowiązkiem będzie czuwać nad całą działalnością Banku i nad ścisłem przestrzeganiem przez Bank postanowień statutu.

W szczególności obowiązkiem Komisarza rządowego będzie:

1)
czuwanie nad prawidłową działalnością Banku w zakresie kredytu długoterminowego i ścisła kontrola emisji listów zastawnych i obligacji w granicach obowiązujących ustaw,
2)
uczestniczenie w posiedzeniach Rady Nadzorczej z głosem .doradczym, oraz prawo uczestniczenia w posiedzeniach Dyrekcji z głosem doradczym. W razie powzięcia przez Radą względnie Dyrekcję uchwał niezgodnych ze statutem lub ustawą, lub też przeciwną celom i zamierzeniom Rządu Komisarz zwraca na tą okoliczność uwagą Rady względnie Dyrekcji i niezwłocznie przedstawia sprawę Ministrowi Skarbu do rozstrzygnięcia,
3)
kontrola ksiąg, dokumentów i kas Banku i współdziałanie z Komisją Rewizyjną.

Obowiązki Komisarza określi reskrypt nominacyjny wydany przez Ministra Skarbu.

§  103.
Komisarza rządowego mianuje Minister Skarbu z pośród urzędników państwowych. Wynagrodzenie za swoje czynności otrzymuje Komisarz z funduszów Banku w wysokości oznaczonej przez Ministra Skarbu.

Postanowienia ogólne.

§  104.
Wątpliwości, jakie mogą się zdarzyć przy stosowaniu niniejszego statutu będą przedstawiane przez Radą względnie Dyrekcją do rostrzygnięcia Ministrowi Skarbu.

Członkowie Rady, Dyrekcji jak również wszyscy urzędnicy i współpracownicy Banku są obowiązani zachować tajemnicę we wszystkiem, co dotyczy prywatnych interesów i rachunków Banku.

§  105.
Urzędnicy Banku przy wykonywaniu swych czynności służbowych korzystają z ochrony prawnej, zapewnionej urzędnikom państwowym.
§  106.
Majątek i dochody Banku zwolnione są od podatków/, za wyjątkiem podatku od nieruchomości i podatku gruntowego.
§  107.
Księgom Banku i uwierzytelnionym przez Bank ich odpisom nadaje się moc dowodową dokumentów publicznych.

Zmiana statutu i zwinięcie Banku.

§  108.
W myśl rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 maja 1924 r. (Dz. U. R. P. № 45, poz. 477) i zgodnie z jego treścią Minister Skarbu zarządzić może w drodze rozporządzenia zmianę, niniejszego statutu.
§  109.
Jeżeliby okoliczności wymagały zwinięcia Banku złoży Minister Skarbu po wysłuchaniu Rady Nadzorczej odpowiednie wnioski ciałom ustawodawczym, które uchwalą zarazem sposób przeprowadzenia postanowionej likwidacji Banku.
§  110.
W razie rozwiązania Banku wskutek uchwały ciał ustawodawczych czysty majątek Banku przechodzi na własność udziałowców, w stosunku do posiadanych udziałów.

Postanowienia przejściowe.

§  111.
Bank rozpoczyna swą działalność w dniu oznaczonym przez Ministra Skarbu z dotychczasowym kapitałem Polskiego Banku Krajowego.

W tymże dniu Polski Bank Krajowy, Państwowy Bank Odbudowy i Zakład Kredytowy Miast Małopolskich przechodzą w stan likwidacji, którą przeprowadzą Bank.

§  112.
Dyrekcja Banku jest upoważniona do wpisania do rejestru handlowego niniejszego statutu i wykreślenia z rejestru handlowego trzech połączonych (fuzjowanych) instytucji kredytowych (Polski Bank Krajowy, Zakład Kredytowy Miast Małopolskich i Państwowy Bank Odbudowy) po dokonanem ich połączeniu.
1 Załącznik § 2:

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 1924 r. (Dz.U.24.59.597) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 lipca 1924 r.

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 30 marca 1926 r. (Dz.U.26.32.195) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 9 kwietnia 1926 r.

2 Załącznik § 12 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
3 Załącznik § 13 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 5 maja 1928 r. (Dz.U.28.56.532) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 maja 1928 r.
4 Załącznik § 15 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
5 Załącznik § 18:

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 30 kwietnia 1925 r. (Dz.U.25.47.332) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 11 maja 1925 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.

6 Załącznik § 20 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
7 Załącznik § 25 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
8 Załącznik § 30 zmieniony przez § 2 rozporządzenia z dnia 5 maja 1928 r. (Dz.U.28.56.532) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 maja 1928 r.
9 Załącznik § 38 lit. c) dodana przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
10 Załącznik § 48 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
11 Załącznik § 49 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
12 Załącznik § 50 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
13 Załącznik § 54 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
14 Załącznik § 60 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 30 kwietnia 1925 r. (Dz.U.25.47.332) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 11 maja 1925 r.
15 Załącznik § 61 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 1925 r. (Dz.U.25.91.640) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 7 września 1925 r.
16 Załącznik § 63 lit. c) zmieniona przez § 1 rozporządzenia z dnia 2 grudnia 1924 r. (Dz.U.24.107.974) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 17 grudnia 1924 r.
17 § 73 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 16 kwietnia 1929 r. (Dz.U.29.38.334) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 czerwca 1929 r.
18 Załącznik § 74 zmieniony przez § 2 rozporządzenia z dnia 16 kwietnia 1929 r. (Dz.U.29.38.334) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 czerwca 1929 r.
19 Załącznik § 75 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.
20 Załącznik § 82:

- zmieniony przez § 3 rozporządzenia z dnia 16 kwietnia 1929 r. (Dz.U.29.38.334) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 czerwca 1929 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.

21 Załącznik § 87 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 15 marca 1928 r. (Dz.U.28.41.402) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 marca 1928 r.
22 Załącznik § 97 zmieniony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 21 lipca 1936 r. (Dz.U.36.59.436) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1936 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1924.46.478

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Statut Banku Gospodarstwa Krajowego.
Data aktu: 31/05/1924
Data ogłoszenia: 02/06/1924
Data wejścia w życie: 02/06/1924