Wydanie regulaminu procesowego Górnośląskiego Trybunału Rozjemczego na podstawie art. 596 Polsko-Niemieckiej Konwencji Górnośląskiej zawartej w Genewie dnia 15 maja 1922 r.

OŚWIADCZENIE RZĄDOWE
z dnia 26 czerwca 1923 r.
w przedmiocie wydania regulaminu procesowego Górnośląskiego Trybunału Rozjemczego na podstawie art. 596 Polsko-Niemieckiej Konwencji Górnośląskiej zawartej w Genewie dn. 15 maja 1922 r.

Podaje się niniejszem do wiadomości, że w wykonaniu art. 596 par. 1, Polsko-Niemieckiej Konwencji Górnośląskiej zawartej w Genewie dnia 15 maja 1922 r. (Dz. U. R. P. № 44, poz. 371) opracowany został regulamin procesowy Górnośląskiego Trybunału Rozjemczego o treści następującej:

I.

Postanowienia ogólne.

Artykuł  1. 1

Trybunał Rozjemczy władny jest orzekać bez ustnej rozprawy, na podstawie akt.

Artykuł  2. 2

Orzeczenia Trybunału Rozjemczego mogą być wydane bez podania powodów, jeżeli powzięto je jednogłośnie.

Artykuł  3. 3

Trybunał Rozjemczy władny jest uczynić stronom formalną propozycję ugodową i zakreślić im przy tym termin do dni dziesięciu, celem oświadczenia się.

Jeżeli propozycja ugodowa nie będzie przyjęta przez strony w ciągu zakreślonego im terminu, Trybunał Rozjemczy władny jest ogłosić ją jako swe orzeczenie; artykuł 2 znajduje przy tym zastosowanie.

Artykuł  4. 4

Decyzje Komisji Polubownej dotyczące spraw obywatelstwa, w których osiągnięte zostało zgodne stanowisko obydwóch Delegatów, są ostateczne.

Sprawy obywatelstwa, zawisłe przed Trybunałem Rozjemczym, w których nie osiągnięto zgodnego stanowiska obu Delegatów w Komisji Polubownej, mogą być przekazane przez Trybunał Rozjemczy do załatwienia na drodze dyplomatycznej.

Sprawy obywatelstwa, które z upływem 14 lipca 1937 r. nie wpłynęły do Trybunału Rozjemczego, będą przekazane do załatwienia na drodze dyplomatycznej, jeżeli stanowisko władz administracyjnych polskich i niemieckich różni się między sobą.

Artykuł  5. 5

W sprawach o prawo zachowania zamieszkania Trybunał Rozjemczy zbada, czy interes wnioskodawcy stosownie do okoliczności poszczególnego przypadku wymaga jeszcze orzeczenia. Jeżeli Trybunał Rozjemczy pytanie to rozstrzygnie odmownie, postępowanie będzie umorzone.

Artykuł  6.

Strony mogą powierzyć swe zastępstwo pełnomocnikowi z pośród adwokatów, uprawnionych do występowania przed sądem polskim albo niemieckim, bądź z pośród profesorów lub docentów prywatnych umiejętności prawnych na uniwersytecie polskim albo niemieckim, zaś w sprawach, dotyczących ochrony własności przemysłowej z pośród polskich albo niemieckich rzeczników patentowych.

Trybunał Rozjemczy może także dopuścić w charakterze pełnomocników inne odpowiednie osoby.

Artykuł  7.

Pełnomocnik strony ma przedstawić Trybunałowi Rozjemczemu pełnomocnictwo sporządzone na piśmie.

Artykuł  8.

Zastępstwo Państwa przed Trybunałem Rozjemczym przysługuje wyłącznie przedstawicielowi Państwa (artykuł 569 Konwencji), dopóki nie doniesiono Trybunałowi Rozjemczemu na piśmie, że Państwo ustanowiło dla sprawy szczególnego pełnomocnika.

Przepis ten ma w szczególności także wówczas zastosowanie, gdy postępowanie zwrócone jest przeciw jakiemu zarządzeniu władzy bądź przeciw żądaniu urzędu legitymacyjnego lub urzędu wizującego (Office de permis ou office des kontresignatures) dla kart cyrkulacyjnych (art. 297 i 300 Konwencji).

Skargi wniesione przeciw państwu doręcza się tylko jego Przedstawicielowi.

Artykuł  9.

Pisma, uchwały i rozstrzygnięcia doręczane stronie winny być doręczane także Przedstawicielowi tego państwa, które w postępowaniu nie jest stroną. Przedstawiciela tego państwa winno się także zawiadamiać o wszelkich terminach, a jeżeli się tego nie zrzeknie, winno się mu tak samo jak stronie doręczać odpisy protokułów, spisanych na terminach, na których się przeprowadza dowody. Ma on prawo na terminach podawać wnioski i zabierać głos, o ile tego wymaga interes mu poruczony.

Artykuł  10.

Doręczenia wniesionych pism tudzież wezwań na termin dokonuje się z urzędu.

Artykuł  11.

Doręczenia i wezwania dokonuje się bądź za pomocą listu poleconego Biura Trybunału Rozjemczego za zwrotnym dowodem doręczenia, bądź na prożbę Prezydenta Trybunału Rozjemczego za pośrednictwem Przedstawiciela tego państwa, na którego obszarze doręczenie ma być uskutecznione a to wedle przepisów o postępowaniu w sprawach spornych cywilnych obowiązujących na miejscu doręczenia.

Jeżeli wykazane jest ustanowienie pełnomocnika po myśli artykułu 7, wówczas dokonuje się zawiadomienia, doręczenia i wezwania zamiast stronie samej do rąk jej pełnomocnika.

Artykuł  12.

Jeżeli strona albo jej pełnomocnik zmieniają w toku postępowania mieszkanie, winni nowy adres podać Trybunałowi Rozjemczemu. Jeżeli strona ma swoją siedzibę poza obszarem Polski albo Państwa Niemieckiego, albo jeżeli w toku postępowania przenosi swoją siedzibę do miejsca położonego poza temi obszarami, wówczas ma ustanowić pełnomocnika dla doręczeń w miejscu położonem na obszarze Polski lub. Państwa Niemieckiego w razie gdy jej zastępca ustawowy lub pełnomocnik nie mieszkają w Polsce lub w Państwie Niemieckiem. W razie niezastosowania się do tych przepisów może Trybunał Rozjemczy po bezskutecznem usiłowaniu doręczenia w sposób oznaczony w ustępie 1 artykułu 11 zarządzić, że doręczenie zastąpi się wywieszeniem pisma, które ma być doręczone, przez czas jednego tygodnia w ubikacjach służbowych Trybunału Rozjemczego.

Artykuł  13.

Doręczenia Przedstawicielowi Państwa uskutecznia się w ten sposób, że pismo, które się ma doręczyć, przesyła się Przedstawicielowi Państwa, a jego Biuro przesyła do aktów Trybunału Rozjemczego poświadczenie o dniu wpływu.

Artykuł  14.

Okres czasu oznaczony wedle tygodni albo wedle miesięcy kończy się z upływem tego dnia ostatniego tygodnia albo ostatniego miesiąca, który swoją nazwą albo liczbą odpowiada dniowi, w którym okres czasu się rozpoczął. Jeżeli w ostatnim miesiącu niema dnia odpowiedniego, wówczas kończy się okres czasu z upływem ostatniego dnia miesiąca.

Jeżeli okres czasu oznaczony jest wedle dni, wówczas nie Siczy się dnia, w którym nastąpiło zdarzenie, powodujące bieg okresu czasu.

Jeżeli stosownie do tych postanowień ostatni dzień okresu czasu przypada na niedzielę albo na święto powszechne uznane przez państwo bądź to w polskiej bądź to w niemieckiej części Górnego Śląska, wówczas przedłuża się okres czasu do następnego dnia powszedniego.

Artykuł  15.

Gdy Prezydent Sądu Rozjemczego doznaje przeszkody, mogą obaj Sędziowie Rozjemczy wspólnie spełniać czynności poruczone mu wedle artykułów 3 i 11 oraz wedle artykułów 21, 27 i 30 regulaminu procesowego.

II.

Postępowanie w wypadkach artykułów 5 i 313 Konwencji.

Artykuł  16.

W wypadkach artykułów 5 i 313 Konwencji rozpoczyna się postępowanie wniesieniem skargi do Trybunału Rozjemczego.

Skarga powinna zawierać:

1. wniosek,

2. okoliczności uzasadniające ten wniosek,

3. środki dowodowe.

Artykuł  16a. 6

Skarga z art. 5 konwencji jest wykluczona, jeżeli od chwili zniesienia lub uszczuplenia prawa upłynął rok. Jeżeli w ciągu tego okresu czasu dochodzono roszczenia o odszkodowanie przed sądem, sądem administracyjnym lub władzą administracyjną państwa, termin ten kończy się dopiero w 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, w razie orzeczenia władzy administracyjnej, nieulegającego uprawomocnieniu się, w 6 miesięcy od otrzymania orzeczenia.

Jeżeli zniesienie lub uszczuplenie prawa nastąpiło przed wejściem w życie niniejszej zmiany Regulaminu Procesowego, skarga jest jeszcze dopuszczalna, jeżeli wytoczono ją w ciągu roku od wejścia w życie zmiany. Gdy w chwili wejścia w życie zmiany roszczenie o odszkodowanie toczyło się przed instancją krajową, skargę można wytoczyć przed Trybunałem Rozjemczym jeszcze w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, w razie orzeczenia władzy administracyjnej, nieulegającego uprawomocnieniu się, w ciągu 6 miesięcy od otrzymania orzeczenia

Artykuł  17.

Odpowiedź na skargę należy wnieść do Trybunału Rozjemczego w ciągu miesiąca po doręczeniu skargi.

Powinna ona zawierać:

1. wniosek pozwanego,

2. oświadczenie się. co do twierdzeń skargi,

3. w danym razie nowe okoliczności,

4. środki dowodowe pozwanego.

Jeżeli pozwany odmawia wdania się w sprawę główną z powodu niewłaściwości Trybunału Rozjemczego, Trybunał Rozjemczy może zarządzić, by pozwany złożył oświadczenie w sprawie głównej i wniósł to oświadczenie do Trybunału Rozjemczego w okresie czasu mu wyznaczonym.

Artykuł  18.

Wywód powoda na odpowiedź na skargę (replikę) należy wnieść do Trybunału Rozjemczego w ciągu trzech tygodni po doręczeniu odpowiedzi na skargę, a wywód pozwanego na replikę (duplikę) należy wnieść do Trybunału Rozjemczego w ciągu trzech tygodni po doręczeniu repliki.

Pisma te powinny zawierać:

1. oświadczenie się co do twierdzenia pisma poprzedniego strony przeciwnej,

2. w danym razie nowe okoliczności,

3. środki dowodowe.

Artykuł  19.

Twierdzenia wyraźnie nie zaprzeczone uważa się. za przyznane, jeżeli zamiar ich zaprzeczenia nie wynika z innych danych.

Artykuł  20.

W szczególnych przypadkach może Trybunał Rozjemczy inaczej oznaczyć okresy czasu, wymienione w artykułach 18 i 19 bądź też przedłużyć je na wniosek.

Może on także z ważnych powodów, w szczególności z powodu opóźnienia się przewozu pocztowego postąpić z pismami wniesionemi za późne tak, jak gdyby na czas były wniesione.

Artykuł  21.

Skoro dokonano przepisanej wymiany pism albo jeżeli okres czasu wyznaczony do wniesienia pewnego pisma upłynął bezskutecznie, wówczas Prezydent Trybunału Rozjemczego wyznacza termin do ustnej rozprawy, o ile Trybunał Rozjemczy nie postanowi natychmiastowego przeprowadzenia dowodu.

Ten przepis ma także zastosowanie, jeżeli ukończono postępowanie dowodowe poza rozprawą ustną.

Jeżeli strony zrzekną się pisemnie ustnej rozprawy, wówczas może Trybunał Rozjemczy ją pominąć.

Artykuł  22.

Twierdzenia faktyczne, ofiarowanie dowodu albo zaprzeczenie, które w postępowaniu pisemnem pominięto, mogą być wyjątkowo dopuszczone przez Trybunał Rozjemczy w czasie późniejszym w wypadkach, w których uzna to za wskazane.

Twierdzenia faktyczne, które pozwany dopiero w duplice przywiódł, można zaprzeczyć jeszcze przy ustnej rozprawie, chyba, że Trybunał Rozjemczy wezwał powoda, przed ustną rozprawa do pisemnego oświadczenia się. co do tych twierdzeń.

Artykuł  23.

Gdy się wnosi skargę powinno się przedłożyć Trybunałowi Rozjemczemu poświadczenie, że złożono zaliczką na pokrycie należytości procesowej, którą wedle regulaminu wewnętrznego Trybunału Rozjemczego należy zapłacić.

Jeżeli zapłata nie nastąpiła, może Trybunał Rozjemczy wyznaczyć powodowi termin do zapłaty a zarazem zarządzić, że postępowanie nie będzie się odbywało aż do uskutecznienia zapłaty. Po bezskutecznym upływie okresu czasu może Trybunał Rozjemczy na wniosek pozwanego uznać postępowanie za ukończone i skazać powoda na ponoszenie kosztów postępowania.

Przepis ten ma odpowiednie zastosowanie także wówczas, gdy w toku postępowania Trybunał Rozjemczy zaliczkę podwyższy.

Artykuł  24.

Jeżeli powód nie może złożyć zaliczki na pokrycie należytości procesowej bez uszczuplenia swego koniecznego utrzymania i swej rodziny, wówczas Trybunał Rozjemczy może go zwolnić od złożenia zaliczki na podstawie świadectwa ubóstwa, wystawionego przez właściwą władzę.

III.

Postępowanie w wypadkach wymienionych w art. 368 Konwencji.

Artykuł  25.

W wypadkach wymienionych w art. 368 Konwencji odbywa się postępowanie ż reguły wedle przepisów rozdziału 11 regulaminu procesowego.

IV.

Postępowanie w innych wypadkach.

Artykuł  26. 7

W wypadkach wymienionych w art. 58 Konwencji ma Komisja Polubowna dla Spraw Obywatelstwa przedłożyć sprawę Trybunałowi Rozjemczemu z wszystkiemi aktami niemniej przedstawić stan sprawy i przedmiot sporu. Pismo to należy wnieść w pięciu egzemplarzach.

Gdy Komisja Polubowna dojdzie do porozumienia co do obywatelstwa lub prawa zachowania zamieszkania wnioskodawcy, spór należy uważać za załatwiony, jeżeli porozumienie to odpowiada wnioskowi, lub jeżeli wnioskodawca, o ile porozumienie wnioskowi nie odpowiada, w ciągu 3 miesięcy od otrzymania decyzji Komisji Polubownej nie zażądał przedłożenia sprawy Trybunałowi Rozjemczemu.

Jeżeli spór należy uważać za załatwiony, wniosek o przedłożenie sprawy Trybunałowi Rozjemczemu jest niedopuszczalny. W razie sporu co do dopuszczalności wniosku Komisja Polubowna winna przedłożyć sprawę Trybunałowi Rozjemczemu.

Artykuł  27.

W wypadkach wymienionych w art. 296, w ustępie 4 art. 297 i w art. 300 Konwencji ma Urząd Rozjemczy dla kart cyrkulacyjnych przedłożyć sprawę Trybunałowi Rozjemczemu z wszystkiemi aktami niemniej przedstawić stan sprawy, przedmiot sporu tudzież stanowisko prawne zajęte przez członków Urzędu Rozjemczego. Pismo to należy wnieść w pięciu egzemplarzach.

To samo ma zastosowanie w wypadkach wymienionych w art. 298 Konwencji, jeżeli sprawa już zawisła w Urzędzie Rozjemczym dla kart cyrkulacyjnych, a Prezydent Trybunału Rozjemczego uprasza o przedłożenie sprawy. Jeżeli sprawa nie zawisła jeszcze w Urzędzie Rozjemczym dla kart cyrkulacyjnych, wówczas uprasza Prezydent Trybunału Rozjemczego właściwego Przedstawiciela Państwa o postaranie się o akta.

Artykuł  28.

W innych wypadkach nie objętych art. 5, 313 i 368 Konwencji rozstrzyga się sprawę z reguły bez ustnej rozprawy. Trybunał Rozjemczy może przed rozstrzygnięciem zarządzić przeprowadzenie dowodu.

Przedstawicielom Państwa należy przed rozstrzygnięciem w sprawie samej umożliwić złożenie oświadczenia co do niej.

V.

Postępowanie dowodowe.

Artykuł  29.

Trybunał Rozjemczy przeprowadza dowody, które uważa za potrzebne dla rozstrzygnięcia.

W wypadkach wymienionych w art. 5 i 313 Konwencji zarządza się przesłuchanie świadków jedynie na wniosek strony.

Artykuł  30.

Trybunał Rozjemczy uchwala, przestrzegając postanowienia art. 601 Konwencji, czy przeprowadzenie dowodu odbędzie się podczas ustnej rozprawy przed Trybunałem Rozjemczym samym, czy też ma go przeprowadzić jeden z jego członków, lub też obaj razem, czy też ma to nastąpić w drodze pomocy prawnej oraz czy świadków i biegłych należy za-przysiąc.

Prośbę o pośrednictwo celem uzyskania pomocy prawnej skieruje Prezydent Trybunału Rozjemczego do właściwego Przedstawiciela Państwa.

Artykuł  31.

Trybunał Rozjemczy może przeprowadzenie dowodów uczynić zawisłem od zapłacenia zaliczki na pokrycie wydatków.

Artykuł  32.

O terminie wyznaczonym do przeprowadzenia dowodów należy strony zawiadomić. Są one uprawnione do tego, by dowód przeprowadzono w ich; obecności.

Artykuł  33.

Podczas ustnej rozprawy przed Trybunałem Rozjemczym Prezydent bada świadków.

Świadka należy skłonić do tego, by to, co mu Jest wiadome o przedmiocie przesłuchania, podał w związku. Celem wyjaśnienia lub uzupełnienia zeznań mogą Prezydent, a po nim Sędziowie Rozjemczy zadawać dalsze pytania.

Strony i Przedstawiciele Państwa mogą domagać się, by świadkowi zadano pytanie, mogące posłużyć do wyjaśnienia sprawy albo stosunków świadka. Wątpliwości w tym kierunku, czy pytanie jest dopuszczalne, rozstrzyga Trybunał Rozjemczy.

Jeżeli od świadka odbiera się przysięgę, wówczas rota przysięgi stosuje się do postanowień procedury w sprawach spornych cywilnych tego kraju, w którym odbywa się badanie świadka.

Artykuł  34

Przepisy art. 31 mają odpowiednie zastosowanie, gdy badanie świadka poruczono jednemu lub obu członkom Trybunału Rozjemczego.

Artykuł  35.

Przepisy o badaniu świadków mają odpowiednie zastosowanie takie przy badaniu biegłych.

Trybunał Rozjemczy może zarządzić, że biegły ma sporządzić pisemne orzeczenie.

Artykuł  36.

Stronom należy przesłać odpis protokułu, zawierającego przeprowadzenie dowodu tudzież odpis orzeczenia, które na zarządzenie Trybunału Rozjemczego biegły sporządził pisemnie.

Artykuł  37.

Trybunał Rozjemczy może na podstawie ustnej rozprawy zażądać od strony lub jej ustawowego zastępcy złożenia przysięgi na pewne oznaczone okoliczności faktyczne.

Artykuł  38.

Trybunał Rozjemczy ocenia wartość wszelkich dowodów wedle swobodnego uznania

Artykuł  39. 8

Jeżeli w postępowaniu przed Trybunałem Rozjemczym okaże się potrzeba nałożenia kary porządkowej, wówczas Trybunał Rozjemczy uprasza sąd grodzki albo Amtsgericht, w którego obrąbie przebywa osoba mająca ponieść karę o ukaranie jej po myśli artykułu 602 Konwencji.

VI.

Ustna rozprawa.

Artykuł  40.

Ustna rozprawa jest jawną. Trybunał Rozjemcy może ze szczególnych powodów wykluczyć jawność.

Artykuł  41.

Prezydent czuwa nad utrzymaniem porządku w sali rozpraw.

Osoby nie biorące udziału w rozprawie, a niestosujące się do jego zarządzeń, może Prezydent wydalić z sali rozpraw, a jeżeli popełniono czyn karalny, polecić sporządzenie protokułu.

Osoby biorące udział w rozprawie, a niestosujące się do zarządzeń Prezydenta, może Trybunał Rozjemczy wykluczyć od dalszego udziału w rozprawie. Rozprawę można w nieobecności wykluczonego dokończyć.

Artykuł  42.

Prezydent kieruje rozprawą. Jeżeli jakie zarządzenie Prezydenta jest zakwestjowane, wówczas rozstrzyga Trybunał Rozjemczy.

Artykuł  43.

Prezydent posługuje się językiem, którym włada. Inne osoby, biorące urzędowy udział w rozprawach, posługują się językiem polskim albo niemieckim.

Deklaracje, wnioski, rezolucje i orzeczenia winny być tłumaczone na język polski lub niemiecki, a w danym razie na obydwa języki.

Osoby, które nie sprawują urzędu, mogą się posługiwać językiem polskim lub niemieckim, chyba, że nie władają żadnym z tych języków.

Tłumaczenia dokonują Prezydent lub jeden 2 Sędziów Rozjemczych, a w razie potrzeby tłumacz.

Artykuł  44.

Ustna rozprawa odbywa się na podstawie pism. Ma ona na celu przedewszystkiem usunięcie niejasności pism i przedstawienie wywodów prawnych, które jeszcze nie są zawarte w pismach.

Trybunał Rozjemczy może w celu wyjaśnienia zarządzić osobiste stawienie się stron albo ich ustawowych zastępców.

Artykuł  45.

Jeżeli mimo prawidłowego zawezwania nie stawi się strona ani też jej pełnomocnik, wówczas odbywa się rozprawa ustna tylko z tym, który się stawił, o ile Trybunał Rozjemczy nie uchwali odroczenie rozprawy.

Jeżeli mimo prawidłowego zawezwania nikt się nie stawił, Trybunał Rozjemczy może mimo tego wydać orzeczenie.

Artykuł  46.

O przebiegu ustnej rozprawy należy spisać protokuł, w którym winny być podane istotne zdarzenia z rozprawy.

Protokuł spisuje się w języku polskim i niemieckim.

VII.

Ewokacja.

Artykuł  47.

W wypadku ewokacji art. 588 Konwencji odpowiada Trybunał Rozjemczy na zapytanie o interpretację pewnych dokładnie oznaczonych przepisów Konwencji.

Artykuł  48.

Wniosek o ewokację należy podać sądowi albo władzy administracyjnej, w których sprawa zawisła. Sąd albo władza administracyjna rozstrzygają po myśli par. 2 artykułu 588 Konwencji, czy wniosek ten należy odrzucić.

Artykuł  49.

Jeżeli wniosku nie odrzucono, wówczas Sąd albo władza administracyjna przedkłada zapytanie o interpretację Trybunałowi Rozjemczemu wraz z przedstawieniem stanu sprawy i spornych zapatrywań co do interpretacji. Pismo to należy przedłożyć w siedmiu egzemplarzach.

Artykuł  50.

Jeżeli Trybunał Rozjemczy uzna się właściwym, wówczas daje zażądaną interpretacją. Rozstrzygnięcie może być wydane bez ustnej rozprawy, jednakowoż zarówno stronom jak i Przedstawicielom Państwa należy przed rozstrzygnięciem dać sposobność do oświadczenia się.

Artykuł  51.

Jeżeli kwestja interpretacji dotyczy postanowień trzeciej części Konwencji (ochrona mniejszości), wówczas przedkłada się ją tylko Prezydentowi Trybunału Rozjemczego. Wniosek o ewokację może podać. osoba, należąca do mniejszości albo druga strona.

Artykuły 47 do 50 mają odpowiednie zastosowanie.

VIII.

Rozstrzygnięcia.

Artykuł  52.

Rozstrzygnięcie oraz uchwały dotyczące postępowania albo kosztów będą bądźto ogłaszane przy ustnej rozprawie bądźto będą podawane do wiadomości stron przez doręczenie wygotowania.

W wypadkach wymienionych w artykułach 296, 297 i 300 Konwencji doręcza Trybunał Rozjemczy rozstrzygnięcie jedynie obydwom Przedstawicielom Państwa.

Artykuł  53.

Oryginał rozstrzygnięcia podpisują wszyscy trzej członkowie Trybunału Rozjemczego. W razie zachodzącej przeszkody zastępuje podpis Prezydenta zapisek obu Sędziów Rozjemczych, zaś podpis Sędziów Rozjemczych zastępuje zapisek Prezydenta.

Artykuł  54.

W wypadkach artykułów 5, 313 i 368 Konwencji należy w rozstrzygnięciu zarazem orzec, która strona ma ponosić koszta postępowania.

Przepis ten ma zastosowanie w innych wypadkach, jeżeli strona poda o to wniosek. Wyjątkowo może w tych sprawach Trybunał Rozjemczy orzec o kosztach postępowania także bez wyraźnego wniosku.

Strona, która skazano na ponoszenie kosztów postępowania, ma zapłacić przeciwnikowi koszta, które poniósł, o ile one do prowadzenia sprawy mogły być uważane za potrzebna.

Wysokość tych kosztów ustali Trybunał Rozjemczy na wniosek albo w rozstrzygnięciu samem albo w osobnej uchwale.

Artykuł  55.

Błędy pisarskie, błędy rachunkowe i inne podobne widoczne omyłki rozstrzygnięcia może Trybunał Rozjemczy sprostować nawet bez wniosku.

Artykuł  56.

Jeżeli Trybunał Rozjemczy rozstrzygnął w sprawie samej, wówczas na wniosek jednej ze stron powoduje Przedstawiciel tego państwa, w którem rozstrzygnięcie ma być wykonane lub zastosowane, wykonanie rozstrzygnięcia albo owe kroki, które do jego zastosowania są potrzebne. Biuro Trybunału Rozjemczego wydaje na wniosek wykonalne wygotowanie rozstrzygnięcia.

To samo ma zastosowanie do rozstrzygnięć o kosztach postępowania.

IX.

Rozstrzygnięcia tymczasowe.

Artykuł  57.

Trybunał Rozjemczy może na wniosek wydać rozstrzygnięcie tymczasowe. Ma to w szczególności wówczas zastosowanie, gdy zostanie uprawdopodobnione, że dany środek jest bezzwłocznie potrzebny dla ochrony zagrożonego prawa albo dla uniknięcia doniosłej szkody.

Rozstrzygnięcie tymczasowe nie może nakazywać, wykonania, lecz może jedynie tymczasowo regulować albo zabezpieczać istniejący stan rzeczy.

Artykuł  58

Rozstrzygnięcie tymczasowe może być w nagłych wypadkach wydane bez przesłuchania przeciwnika.

Artykuł  59.

Jeżeli warunki do wydania tymczasowego rozstrzygnięcia już nie istnieją, wówczas może Trybunał Rozjemczy na wniosek rozstrzygnięcie zmienić lub uchylić.

X.

Postanowienia końcowe.

Artykuł 60.
Strona może w ciągu dwuch lat po zawiadomieniu o rozstrzygnięciu podać wniosek o wznowienie postępowania, jeżeli dowie się o okoliczności faktycznej, której w postępowaniu już nie mogła przytoczyć, a której naprowadzenie byłoby spowodowało dla niej znacznie korzystniejsze rozstrzygnięcie.

Jeżeli ta okoliczność faktyczna będzie wykazaną, Wówczas zarządza Trybunał Rozjemczy wznowienie postępowania f normuje dalsze postępowanie.

Może też zarządzić tymczasowe zastanowienie wykonania rozstrzygnięcia.

Artykuł 61.
Jeżeli w jakiejś sprawie dotyczącej Górnego Śląska sądy lub władze administracyjne chcą odbiec od zasady prawnej, wypowiedzianej w orzeczeniu opublikowanem w Zbiorze urzędowym Trybunału Rozjemczego (artykuł 592 Konwencji), wówczas» mają przedłożyć sprawę Trybunałowi Rozjemczemu i podać swoje motywa.

Przepisy zdania drugiego art. 49 i artykułu 50 mają odpowiednie zastosowanie.

Artykuł 62.
Od tego regulaminu procesowego można odstąpić, jeżeli szczególny rodzaj wypadku albo szczególne względy słuszności tego wymagają.

Jeżeli sąd albo władza administracyjna wniosą sprawą po myśli artykułu 589 Konwencji przed Trybunał Rozjemczy,. wówczas oznacza Trybunał Rozjemczy dalsze postępowanie.

Artykuł 63.
Niniejszy regulamin procesowy wchodzi w życie czternaście dni po jego ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej i w Reichsgesetzblatt des Deutscnen Reiches,

Bytom G. Ś. dnia 9 marca 1923 r.

1 Art. 1 zmieniony przez art. 1 oświadczenie rządowe z dnia 15 lipca 1937 r. (Dz.U.37.60.480) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 13 sierpnia 1937 r.
2 Art. 2 zmieniony przez art. 2 oświadczenie rządowe z dnia 15 lipca 1937 r. (Dz.U.37.60.480) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 13 sierpnia 1937 r.
3 Art. 3 zmieniony przez art. 3 oświadczenie rządowe z dnia 15 lipca 1937 r. (Dz.U.37.60.480) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 13 sierpnia 1937 r.
4 Art. 4 zmieniony przez art. 4 oświadczenie rządowe z dnia 15 lipca 1937 r. (Dz.U.37.60.480) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 13 sierpnia 1937 r.
5 Art. 5 zmieniony przez art. 5 oświadczenie rządowe z dnia 15 lipca 1937 r. (Dz.U.37.60.480) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 13 sierpnia 1937 r.
6 Art. 16a dodany przez art. 1 pkt 1 oświadczenie rządowe z dnia 5 maja 1933 r. (Dz.U.33.39.316) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 14 czerwca 1933 r.
7 Art. 26 zmieniony przez art. 1 pkt 2 oświadczenie rządowe z dnia 5 maja 1933 r. (Dz.U.33.39.316) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 14 czerwca 1933 r.
8 Art. 39 zmieniony przez art. 1 pkt 3 oświadczenie rządowe z dnia 5 maja 1933 r. (Dz.U.33.39.316) zmieniającej nin. oświadczenie rządowe z dniem 14 czerwca 1933 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1923.72.562

Rodzaj: Oświadczenie rządowe
Tytuł: Wydanie regulaminu procesowego Górnośląskiego Trybunału Rozjemczego na podstawie art. 596 Polsko-Niemieckiej Konwencji Górnośląskiej zawartej w Genewie dnia 15 maja 1922 r.
Data aktu: 26/06/1923
Data ogłoszenia: 26/07/1923
Data wejścia w życie: 10/08/1923