Statut Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, przewidziany w artykule 14 Paktu Ligi Narodów. Genewa.1920.12.16.

STATUT

stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, przewidzianego w artykule 14 Paktu Ligi Narodów.

STATUT STAŁEGO TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ

przewidzianego w artykule 14 Paktu Ligi Narodów.

Artykuł  pierwszy.

Niezależnie od Trybunału Rozjemczego, zorganizowanego przez Konwencje Haskie z r. 1389 i 1907, oraz od Trybunałów rozjemczych specjalnych, którym Państwa zawsze poruczać mogą dowolnie rozstrzygnięcie swych sporów, ustanawia się, zgodnie z artykułem 14 Faktu Ligi Narodów, Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej.

ROZDZIAŁ  PIERWSZY.

Organizacja Trybunału.

Artykuł  2.

Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej jest zespołem sędziów niezależnych, wybranych bez względu na ich narodowość, z pomiędzy osób, cieszących się jaknajwiększem poważaniem moralnem i posiadających warunki wymagane do spełniania w odnośnych krajach najwyższych czynności sędziowskich, lub z pośród juriskonsultów, posiadających powszechnie znaną kompetencję w zakresie prawa międzynarodowego.

Artykuł  3. ¹

Trybunał składa się z piętnastu członków.

Artykuł  4. ²

Członkowie Trybunału są wybierani przez Zgromadzenie i Radę z listy osób przedstawionych przez grupy narodowe Sądu Rozjemczego, zgodnie z następującemi postanowieniami:

Co się tyczy Członków Ligi, którzy nie są reprezentowani w Stałym Sądzie Rozjemczym, listy kandydatów będą przedstawione przez grupy narodowe, wyznaczone w tym celu przez ich Rządy, w tych samych warunkach, jak te, ustalone dla członków Sądu Rozjemczego w Art. 44 Konwencji Haskiej z 1907 r. o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych.

W braku specjalnego porozumienia Zgromadzenie ustali, na wniosek Rady, warunki, na jakich może brać udział w wyborze członków Trybunału Państwo, które aczkolwiek przyjęło Statut Trybunału, nie jest członkiem Ligi Narodów.

Artykuł  5.

Na trzy miesiące przynajmniej przed datą wyborów, Sekretarz Generalny Ligi Narodów zaprasza pisemnie członków Trybunału Rozjemczego, należących do Państw wymienionych w załączniku do Paktu, lub którzy weszli później do Ligi Narodów, jak również osoby, wyznaczone, stosownie do ustępu II artykułu 4-ego do przedstawienia, w terminie oznaczonym przez grupy narodowościowe, osób, zdolnych sprawować funkcje Członka Trybunału.

Każda z grup nie może, w żadnym razie, przedstawić więcej niż 4 osoby, z których najwyżej 2 swojej narodowości.

W żadnym razie liczba kandydatów przedstawionych nie może być wyższą od podwójnej ilości miejsc do obsadzenia.

Artykuł  6.

Przed przystąpieniem do tego wyznaczenia zaleca się każdej grupie narodowościowej zasięgnąć porady Najwyższego Sądu Wydziałów Uniwersyteckich i Szkół Prawa, Akademij narodowych i Sekcyj narodowościowych przy Akademjach międzynarodowych, poświęconych nauce prawa.

Artykuł  7.

Sekretarz generalny Ligi Narodów zestawia w porządku alfabetycznym listą wszystkich osób w ten sposób wskazanych: jedynie te osoby mogą być wybierane, z wyjątkiem wypadku, przewidzianego w artykule 12, paragrafie 2.

Sekretarz generalny komunikuje tę listą Zebraniu i Radzie.

Artykuł  8. ³

Zgromadzenie i Rada dokonywają, niezależnie jedno od drugiego, wyboru Członków Trybunału.

Artykuł  9.

Przy wszelkich wyborach, wyborcy będą, mieli na uwadze, aby osoby, powołane do uczestniczenia w Trybunale, nietylko indywidualnie łączyły warunki wymagane, ale też zbiorowo były rzeczywiście przedstawicielami głównych ustrojów cywilizacji i najważniejszych systemów prawnych świata.

Artykuł  10.

Wybranymi zostają ci, którzy uzyskali absolutną większość głosów na Zebraniu i w Radzie.

W razie, gdyby podwójne głosowanie Zebrania i Rady wskazywało więcej niż jednego obywatela tego samego Członka Ligi Narodów, zostanie wybrany jedynie starszy.

Artykuł  11.

Jeśli po pierwszem zebraniu wyborczem są jeszcze miejsca do obsadzenia, przystępuje się w ten sam sposób do drugiego, a, w razie potrzeby, i do trzeciego zebrania.

Artykuł  12.

Jeżeli, po trzeciem zebraniu wyborczem, pozostają jeszcze miejsca do obsadzenia, może być zorganizowana w każdej chwili, na żądanie czy to Zebrania czy też Rady, komisja pośrednicząca z sześciu członków, z których trzech mianuje Zebranie, trzech Rada, w celu podania na każde nieobsadzone miejsce jednego nazwiska, które ma być przedstawione do przyjęcia Zebraniu i Radzie z osobna.

Pod Warunkiem jednomyślności mogą być wniesione na tę listę wszystkie osoby, zadośćczyniące warunkom wymaganym, nawet wtedy, gdy nie figurowały na liście nominacyjnej, wskazanej w artykułach 4 i 5.

Jeżeli Komisja pośrednicząca Stwierdzi, że nie może zapewnić wyborów, członkowie Trybunału już wybrani, obsadzają miejsca wakujące w terminie, który wyznaczony będzie przez Radę, wybierając z pomiędzy tych osób te, które otrzymały głosy czy to na Zebraniu, czy też w Radzie.

Jeżeli głosy podzielą się w równej mierze między sędziami, glos sędziego, najstarszego wiekiem, będzie przeważający.

Artykuł  13. ⁴

Członkowie Trybunału wybierani są na dziewięć lat.

Mogą oni być wybierani ponownie.

Pełnią oni swe obowiązki aż do chwili ich zastąpienia. Po ich zastąpieniu, w dalszym ciągu rozpatrują sprawy, które już im zostały przedłożone.

W razie dymisji Członka Trybunału, dymisja będzie skierowana do Prezesa Trybunału, dla przesłania Sekretarzowi Generalnemu Ligi Narodów.

Ta ostatnia notyfikacja powoduje zwolnienie miejsca.

Artykuł  14. ⁵

Miejsca zwolnione są obsadzane według metody, stosowanej przy pierwszych wyborach, z zastrzeżeniem następującego postanowienia: w ciągu miesiąca po otwarciu wakansu, Sekretarz Generalny Ligi Narodów wyśle zaproszenie przewidziane w Art. 5, a data wyborów będzie oznaczona przez Radę na pierwszej jej sesji

Artykuł  15. ⁶

Członek Trybunału wybrany w zastępstwie Członka, którego mandat jeszcze nie wygasł, pełni funkcje aż do wygaśnięcia mandatu swego poprzednika.

Artykuł  16. ⁷

Członkowie Trybunału nie mogą sprawować żadnej funkcji politycznej lub administracyjnej, ani poświęcać się żadnemu innemu zajęciu o charakterze zawodowym.

W razie wątpliwości rozstrzyga Trybunał.

Artykuł  17. ⁸

Członkowie Trybunału nie mogą w żadnej sprawie wykonywać funkcyj przedstawiciela, doradcy lub adwokata.

Nie mogą oni uczestniczyć w załatwianiu żadnej sprawy, w której poprzednio brali udział jako przedstawiciele, doradcy lub adwokaci jednej ze Stron, jako członkowie sądu krajowego lub międzynarodowego, komisji badań, lub z jakiegokolwiek innego tytułu.

W razie wątpliwości rozstrzyga Trybunał.

Artykuł  18.

Członkowie Trybunału mogą być usunięci tylko wtedy, jeśli, według jednogłośnej opinji innych członków, przestali odpowiadać wymaganym warunkom.

Sekretarz Generalny Ligi Narodów zostaje oficjalnie powiadomiony o tem przez Sekretarza Trybunału.

Zawiadomienie to pociąga za sobą wakans stanowiska.

Artykuł  19.

Członkowie Trybunału korzystają w czasie sprawowania swych czynności z praw i przywilejów dyplomatycznych.

Artykuł  20.

Każdy z członków Trybunału, przed rozpoczęciem swego urzędowania, musi na zebraniu publicznem zobowiązać się, uroczyście, że działać będzie w zakresie swych uprawnień z całkowitą bezstronnością i zupełną sumiennością.

Artykuł  21

Trybunał wybiera Prezesa i Wice-prezesa na przeciąg czasu trzyletni; mogą oni być ponownie wybierani.

Trybunał mianuje swego Sekretarza.

Funkcje Sekretarza Trybunału nie wykluczają równoczesnego sprawowania funkcji Sekretarza Generalnego Stałego Trybunału Rozjemczego.

Artykuł  22.

Na siedzibę Trybunału wyznaczono Hagę.

Przewodniczący i Sekretarz Trybunału przebywają w siedzibie Trybunału.

Artykuł  23. ⁹

Trybunał funkcjonuje stale, z wyjątkiem feryj sądowych, których okresy i trwanie oznacza Trybunał.

Członkowie Trybunału, których stałe miejsce zamieszkania znajduje się w odległości większej, niż pięć dni normalnej podróży od Hagi, będą mieli niezależnie od feryj sądowych prawo do korzystania co trzy lata z urlopu sześciomiesięcznego, nie włączając w to czasu podróży.

Członkowie Trybunału są obowiązani, z wyjątkiem prawidłowego urlopu, przeszkody z powodu choroby, lub innych ważnych powodów, należycie usprawiedliwionych przed Prezesem, pozostawać w każdej chwili do dyspozycji Trybunału.

Artykuł  24.

Jeżeli, z przyczyny wyjątkowej, jeden z Członków Trybunału uważa że nie powinien uczestniczyć osądzeniu jakiej określonej sprawy, zawiadamia o tem Prezesa.

Jeżeli Prezes uważa, że który z członków nie powinien z powodu. wyjątkowego, brać udziału w osądzeniu jakiej sprawy, zawiadamia o tem tegoż członka.

Jeżeli, w podobnych wypadkach, członek Trybunału i Prezes różnią się w zdaniu, decyduje Trybunał.

Artykuł  25. ¹⁰

Z wyjątkiem wyraźnie przewidzianych wypadków, Trybunał wykonywa swe atrybucje na posiedzeniu plenarnem.

Pod warunkiem, że liczba sędziów potrzebnych do utworzenia Trybunału, nie będzie mniejsza od jedenastu, Regulamin Trybunału może przewidzieć, że stosownie do okoliczności, oraz kolejno, jeden lub kilku sędziów będzie mogło być zwolnionych od zasiadania.

W każdym razie quorum z dziewięciu wystarcza do utworzenia Trybunału.

Artykuł  26. ¹¹

W sprawach dotyczących pracy, a w szczególności w sprawach, o których mowa w Części XIII (Praca) Traktatu Wersalskiego i w odpowiednich częściach innych Traktatów Pokoju, Trybunał orzekać będzie w warunkach następujących:

Trybunał utworzy na każdy okres trzyletni Izbę specjalną, złożoną z pięciu sędziów, wyznaczonych w trybie uwzględniającym w miarę możności, przepisy artykułu 9. Oprócz tego będą wyznaczeni dwaj sędziowie dla zastąpienia tego z sędziów, który nie mógłby wziąć udziału w posiedzeniach. Izba ta będzie orzekała na żądanie Stron. W braku takiego żądania, Trybunał zbierze się na posiedzeniu plenarnem. W obu tych przypadkach dodani będą sędziom do pomocy czterej asesorowie techniczni, zasiadający obok nich z głosem doradczym i zapewniający sprawiedliwą reprezentację interesów w danej sprawie.

Asesorowie techniczni wybierani są w każdym poszczególnym przypadku podług prawideł procedury wskazanych w Art. 30 z listy "Asesorów do sporów w sprawach pracy", złożonej z nazwisk, podanych po dwa przez każdego Członka Ligi Narodów i z takiej samej liczby, podanej przez Radę Administracyjną Międzynarodowego Biura Pracy. Rada wyznaczy w połowie przedstawicieli pracowników, a w połowie przedstawicieli pracodawców, wybranych z listy przewidzianej w Art. 412 Traktatu Wersalskiego i w odpowiednich artykułach innych traktatów pokoju.

Przewidziane w artykule 29 postępowanie uproszczone, pozostaje zawsze otwarte w sprawach wskazanych w pierwszym ustępie niniejszego artykułu, o ile Strony tego zażądają.

W sprawach dotyczących pracy, Biuro Międzynarodowe będzie miało możność dostarczania Trybunałowi wszelkich potrzebnych informacyj, i w tym celu, Dyrektorowi tego Biura będą podawane do wiadomości wszelkie akta dotyczące procedury, złożone na piśmie.

Artykuł  27. ¹²

W sprawach dotyczących tranzytu i komunikacji, a w szczególności w sprawach, o których mowa w części XII (Porty, drogi wodne, drogi żelazne) Traktatu Wersalskiego i w odpowiednich częściach innych traktatów pokoju, Trybunał orzekać będzie w warunkach następujących:

Trybunał utworzy na każdy okres trzyletni Izbę specjalną, złożoną z pięciu sędziów, wyznaczonych biorąc pod uwagę w miarę możności, przepisy Artykułu 9. Oprócz tego będą wyznaczeni dwaj sędziowie dla zastępstwa tego z sędziów, który nie mógłby wziąć udziału w posiedzeniach. Izba ta orzekać będzie na żądanie Stron. W braku takiego żądania, Trybunał zbierze się na posiedzeniu plenarnem. Jeżeli Strony sobie tego życzą, lub jeżeli Trybunał tak postanowi, sędziom dodani będą do pomocy czterej asesorowie techniczni, zasiadający obok nich z głosem doradczym.

Asesorowie techniczni wybierani będą w każdym poszczególnym wypadku, podług prawideł procedury, wskazanych w Art. 30 z listy "Asesorów do sporów w sprawach tranzytu i komunikacji", złożonej z dwóch nazwisk podanych po dwa przez każdego Członka Ligi Narodów.

Zastosowanie postępowania uproszczonego, przewidziane w Art. 29, pozostaje zawsze otwarte w sprawach wskazanych w pierwszym ustępie niniejszego artykułu, o ile Strony tego zażądają

Artykuł  28.

Izby specjalne, przewidziane w artykułach 26 i 27 mogą, za zgodą stron interesowanych, zasiadać gdzieindziej niż w Hadze.

Artykuł  29. ¹³

W celu szybkiego załatwiania spraw, Trybunał formuje corocznie Izbę z pięciu sędziów, powołanych do orzekania według postępowania uproszczonego, o ile Strony tego zażądają. Oprócz tego będą wyznaczeni dwaj sędziowie dla zastępstwa tego z sędziów, który nie mógłby wziąć udziału w posiedzeniach.

Artykuł  30.

Trybunał określa za pomocą regulaminu sposób, według którego sprawuje on swoje atrybucje. W szczególności określa on postępowanie skrócone.

Artykuł  31 ¹⁴

Sędziowie narodowości każdej ze Stron pozostających w sporze, zachowują prawo brania udziału w posiedzeniach w sprawie przedłożonej Trybunałowi.

Jeżeli pomiędzy sędziami Trybunału znajduje się sędzia narodowości jednej ze Stron, druga Strona może wyznaczyć wybraną przez siebie osobę do zasiadania w charakterze sędziego. Winna ona być wybraną przedewszystkiem z liczby osób przedstawionych zgodnie z artykułami 4 i 5.

Jeżeli pomiędzy sędziami Trybunału niema żadnego sędziego narodowości Stron, każda z nich może przystąpić do wyznaczenia sędziego, w trybie podanym w paragrafie poprzednim.

Niniejsze postanowienie stosuje się do wypadków przewidzianych w artykułach 26, 27 i 29. W podobnych wypadkach Prezes poprosi jednego, lub jeżeli zajdzie potrzeba, dwóch członków Trybunału wchodzących w skład Izby, aby ustąpili swe miejsca członkom Trybunału narodowości Stron zainteresowanych, a w braku tychże lub w razie przeszkody, sędziom specjalnie wyznaczonym przez Strony.

Gdy kilka Stron występuje łącznie w danej sprawie, przy zastosowaniu do nich postanowień powyższych, liczy się je tylko za jedną. W razie wątpliwości rozstrzyga Trybunał.

Sędziowie wyznaczeni w trybie podanym w paragrafach 2, 3 i 4 niniejszego artykułu, winni czynić zadość przepisom artykułów 2; 17 ust. 2; 20 i 24 niniejszego Statutu. Orzekają oni w warunkach zupełnej równości ze swymi kolegami.

Artykuł  32. ¹⁵

Członkowie Trybunału otrzymują pobory roczne.

Prezes otrzymuje uposażenie roczne specjalne.

Wice-Prezes otrzymuje specjalne uposażenie za każdy dzień, w którym spełnia obowiązki Prezesa.

Sędziowie wyznaczeni w zastosowaniu Art. 31, nie będący Członkami Trybunału, otrzymują specjalne wynagrodzenie za każdy dzień, w którym pełnią swe obowiązki.

Te pobory, uposażenia i wynagrodzenia są ustalane przez Zgromadzenie Ligi Narodów na wniosek Rady. Nie mogą one ulec zmniejszeniu podczas trwania urzędowania.

Pobory Sekretarza są ustalone przez Zgromadzenie, na wniosek Trybunału.

Regulamin przyjęty przez Zgromadzenie ustala warunki, w jakich emerytury są przyznawane Członkom Trybunału i Sekretarzowi, oraz warunki, w jakich Członkowie Trybunału i Sekretarz otrzymują zwrot ich kosztów podróży.

Pobory, uposażenia i wynagrodzenia są zwolnione od wszelkiego podatku

Artykuł  33.

Koszta utrzymania Trybunału ponoszone są przez Ligę Narodów w sposób określony przez Zebranie na wniosek Rady.

ROZDZIAŁ  II.

Kompetencja Trybunału.

Artykuł  34.

Jedynie Państwa lub Członkowie Ligi Narodów mają tytuł do stawania przed Trybunałem.

Artykuł  35. ¹⁶

Trybunał dostępny jest dla Członków Ligi Narodów, jak również dla Państw, wymienionych w załączniku do Paktu.

Warunki, na których Trybunał dostępny jest i dla innych Państw, są ustalone przez Radę, z zastrzeżeniem specjalnych postanowień traktatów obowiązujących i w żadnym razie nie może wyniknąć stąd dla Stron żadna nierówność przed Trybunałem.

Jeżeli Państwo, które nie jest Członkiem Ligi Narodów, jest Stroną w procesie, Trybunał wyznaczy wysokość udziału w kosztach Trybunału, jakie Strona ta winna będzie ponieść. Wszakże postanowienie powyższe nie stosuje się, o ile Państwo to uczestniczy w wydatkach Trybunału.

Artykuł  36.

Kompetencja Trybunału rozciąga się na wszystkie sprawy, jakie strony mu przedstawią, jak również do wszystkich wypadków, specjalnie przewidzianych w traktatach i umowach obowiązujących.

Członkowie Ligi i Państwa wymienione w Załączniku do Paktu będą- mogli, czy to po podpisaniu lub ratyfikacji Protokółu, do którego Statut niniejszy jest dołączony, czy też uprzednio, zadeklarować, że od tej chwili uznają za obowiązującą, z samego prawa { bez umowy specjalnej, w stosunku do każdego innego członka lub Państwa, przyjmującego podobne zobowiązanie, jurysdykcją Trybunału co do wszystkich lub też niektórych tylko kategoryj zatargów charakteru prawnego, mających za przedmiot:

ą) Interpretację jakiegokolwiek Traktatu,

b) Każdą kwestję prawa międzynarodowego,

c) Rzeczywistość każdego faktu, który w razie ustalenia, stanowiłby pogwałcenie jakiegokolwiek zobowiązania Międzynarodowego,

d) rodzaj » rozciągłość odszkodowania, należnego za zerwanie zobowiązania międzynarodowego.

Deklaracja powyższa będzie mogła być zrobioną poprostu i zwyczajnie, lub też pod warunkiem wzajemności ze strony kilku lub niektórych tylko członków lub Państw, lub też na czas określony. W razie zakwestionowania kompetencji Trybunału decyduje Trybunał.

Artykuł  37.

Jeżeli jaki traktat lub konwencja obowiązującą wskazuje odwołanie się do jurysdykcji, mającej być ustaloną przez Ligę Narodów, Trybunał stanowić będzie tą jurysdykcję.

Artykuł  38.

Trybunał stosuje:

1) Konwencje międzynarodowe, czy to ogólne, czy specjalna, ustalające reguły uznane wyraźnie przez Państwa, pozostające w sporze;

2) Zwyczaj międzynarodowy, jako dowód praktyki ogólnie przyjętej jako prawo;

3) Ogólne zasady prawa, uznane przez narody cywilizowane.

4) Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 59, uchwały sądowe i doktryna publicystów najbardziej wykwalifikowanych, jako środek pomocniczy do określenia zasad prawnych.

Postanowienie niniejsze nie narusza w niczem zdolności Trybunału, o ile strony na to się zgadzają, do orzekania ex aequo et bono.

ROZDZIAŁ  III.

Procedura.

Artykuł  39. ¹⁷

Językami urzędowemi Trybunału są francuski i angielski. Jeżeli strony zgadzają się, aby procedura cała odbywała się po francusku, wyrok będzie ogłoszony w tym języku. Jeżeli strony zgadzają się, aby cała procedura odbywała się po angielsku, wyrok będzie ogłoszony w tym języku.

W braku porozumienia co do języka, jaki ma być użyty, Strony będą mogły używać w przemówieniach tego z dwóch języków, który będą wolały, a wyrok Trybunału ogłoszony będzie po francusku i po angielsku. W takim razie Trybunał wskaże równocześnie, który z dwóch tekstów będzie wiarogodny.

Trybunał będzie mógł, na żądanie którejkolwiek Strony, zezwolić na używanie innego języka, niż francuski lub angielski.

Artykuł  40. ¹⁸

Sprawy wnoszone będą do Trybunału, zależnie od wypadku, bądź przez notyfikację kompromisu, bądź w formie podania, składanych do Sekretarjatu Trybunału; w obydwóch wypadkach winien być podany przedmiot sporu, oraz wymienione strony pozostające w sporze.

Sekretarjat komunikuje niezwłocznie otrzymane podanie wszystkim zainteresowanym, zawiadamia on również o tem, za pośrednictwem Sekretarza Generalnego Członków Ligi Narodów, oraz Państwa dopuszczone do występowania przed Trybunałem

Artykuł  41.

Trybunał ma możność wskazać, jeśli uważa, że okoliczności tego wymagają, jakie środki, ochraniające prawa każdej strony, mają być zarządzone prowizorycznie. W oczekiwaniu ostatecznego orzeczenia, wskazanie tych środków będzie niezwłocznie notyfikowane stronom oraz Radzie.

Artykuł  42.

Strony są reprezentowane przez agentów.

Stronom mogą towarzyszyć przed Trybunałem doradcy lub adwokaci.

Artykuł  43.

Procedura dzieli się na dwie fazy: pisemną i ustną.

Procedura pisemna obejmuje podanie do wiadomości sędziego i stron memorjałów, kontrmemorjałów oraz ewentualnie replik, jakoteż wszelkich aktów i dokumentów, popierających je.

Zawiadomienie odbywa się za pośrednictwem Sekretarjatu w porządku i terminach, oznaczonych przez Trybunał.

Wszelki akt, sporządzony prze? jedną ze stron, musi być zakomunikowany drugiej stronie w postaci uwierzytelnionego odpisu.

Procedura ustna polega na przesłuchaniu przez Trybunał świadków, ekspertów, agentów, doradców i adwokatów.

Artykuł  44.

Gdy należy dokonać notyfikacji osobom innym niż agenci, doradcy i adwokaci, Trybunał zwraca się bezpośrednio do Rządu Państwa, na terytorjum którego notyfikacja ma odnieść skutek.

Postępuje się podobnie, gdy chodzi o ustalenie na miejscu wszelkich środków dowodowych.

Artykuł  45.

Debatami kieruje Prezes, a w razie jego nieobecności Wice-prezes; w razie jakiej ku temu przeszkody, najstarszy z obecnych sędziów.

Artykuł  46.

Posiedzenia są publiczne, chyba, że Trybuna! zadecyduje inaczej, lub jeżeli obie strony zażądają, aby publiczność nie była dopuszczoną.

Artykuł  47.

Z każdej sesji zostaje sporządzony protokół, podpisany przez Sekretarza i Prezesa.

Jedynie taki protokół ma charakter autentyczny.

Artykuł  48.

Trybunał wydaje zarządzenia co do kierunku procesu, określenia form i terminów, w jakich każda ze stron ma ostatecznie sprecyzowane swe wnioski. Trybunał podejmuje wszelkie kroki, jakich wymaga ustalenie dowodów.

Artykuł  49.

Nawet przed rozpoczęciem rozprawy Trybunał może zażądać od agentów przedłożenia wszelkich dokumentów i dostarczenia wszelkich wyjaśnień.

W razie odmowy Trybunał formalnie to stwierdza.

Artykuł  50.

W każdej chwili Trybunał powierzyć może śledztwo lub ekspertyzą każdej osobie, ciału, biuru, komisji lub organowi przez siebie wybranym.

Artykuł  51.

Podczas rozpraw wszelkie potrzebne pytania stawiane będą świadkom i ekspertom według warunków, które ustali Trybunał w regulaminie, wskazanym w artykule 30.

Artykuł  52.

Otrzymawszy dowody i zeznania w terminach, oznaczonych przez siebie, Trybunał może uchylić wszelkie nowe zeznania i dokumenty, jakieby jedna ze stron chciała mu przedstawić bez zgody drugiej strony.

Artykuł  53.

Jeżeli jedna ze stron się nie stawi lub wzbrania się od przedstawienia do oceny dowodów, druga strona może zażądać, aby Trybunał przysądził jej wnioski.

Zanim Trybunał wyda odnośne orzeczenie, winien upewnić się, że nietylko ma ku temu kompetencją w myśl artykułów 36 i 37 cle, że wnioski te są uzasadnione pod wzglądem faktycznym i prawnym.

Artykuł  54.

Kiedy agenci, adwokaci i doradcy przedstawili do oceny pod kontrolą Trybunału wszelkie środki, jakie uważają za potrzebne, Prezes ogłasza zamknięcie rozpraw.

Trybunał udaje się do Izby Rady-na naradę.

Narady Trybunału są i pozostają tajnemi.

Artykuł  55.

Decyzje Trybunału zapadają większością głosów sędziów obecnych, W razie podziału głosów przeważa głos Prezesa, lub osoby, która go zastępuje.

Artykuł  56.

Wyrok jest motywowany.

Wymienia, on nazwiska sędziów, którzy brali udział w jego wydaniu.

Artykuł  57.

Jeżeli wyrok nie wyraża w całości lub w części jednogłośnej opinji sędziów, oponenci mają prawo dołączyć do niego wykład swej osobistej opinji.

Artykuł  58.

Wyrok podpisują Prezes i Sekretarz, Odczytuje się go na posiedzeniu publicznem, po należytem uprzedzeniu agentów stron.

Artykuł  59.

Orzeczenie Trybunału jest obowiązujące tylko dla stron, będących w sporze i odnośnie do wypadku, co do którego zapadła decyzja.

Artykuł  60.

Wyrok jest ostateczny i nie podlega apelacji. W razie kwestjonowania znaczenia i doniosłości wyroku, do Trybunału należy jego interpretacja na żądanie każdej ze stron.

Artykuł  61

Można ewentualnie żądać od Trybunału rewizji wyroku jedynie w razie odkrycia nowego faktu, mogącego wywrzeć wpływ decydujący, a który przed wydaniem wyroku był nieznany Trybunałowi i stronie, żądającej rewizji, o ile nie ze swojej winy o nim nie wiedziała.

Procedura rewizji rozpoczyna się od orzeczenia decyzji Trybunału stwierdzającego wyraźnie o istnieniu nowego faktu, któremu się przyznaje cechy, powodujące rewizję, oraz oświadczającego, że z tego powodu żądanie rewizji jest możliwe do przyjęcia.

Trybunał może uzależnić rozpoczęcie postępowania rewizyjnego od uprzedniego wykonania wyroku.

Żądanie rewizji może być zgłoszone najpóźniej w okresie 6 miesięcy od daty ustalenia nowego faktu.

Żadne żądanie rewizji nie będzie mogło być zgłoszone po upływie terminu 10 lat od daty wyroku.

Artykuł  62.

Jeżeli jakie Państwo uznaje, że w sporze wchodzi w grę jego interes natury prawnej, może zgłosić do Trybunału akcję i prosić go o interwencję.

Decyzja należy do Trybunału.

Artykuł  63.

O ile chodzi o interpretację konwencji, do jakiej należały inne Państwa oprócz stron, będących w sporze, Sekretarjat zawiadamia je o tem niezwłocznie.

Każde z nich ma prawo interwencji w procesie, i, o ile skorzysta z tego prawa, interpretacja, zawarta w wyroku obowiązuje również i w stosunku do niego.

Artykuł  64.

O ile Trybunał nie zadecyduje inaczej, każda ze stron ponosi za siebie koszta postępowania.

ROZDZIAŁ  IV. ¹⁹

Opinje doradcze.

Artykuł  65

Sprawy, co do których żądana jest opinja doradcza Trybunału, są wnoszone do Trybunału w drodze podania na piśmie, podpisanego bądź przez Przewodniczącego Zgromadzenia, bądź przez Przewodniczącego Rady Ligi Narodów, bądź przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów, działającego na mocy instrukcyj Zgromadzenia lub Rady.

Podanie wyłuszcza ściśle sprawę, co do której zażądano opinji trybunału. Dołącza się doń wszelkie dokumenty, mogące służyć do wyjaśnienia sprawy.

Artykuł  66

1) Pisarz Trybunału notyfikuje niezwłocznie podanie, w sprawie opinji doradczej, Członkom Ligi Narodów, za pośrednictwem Sekretarza Generalnego Ligi, oraz Państwom dopuszczonym do występowania przed Trybunałem.

Pozatem, Pisarz komunikuje przez zawiadomienie specjalne i bezpośrednie każdemu członkowi Ligi, każdemu Państwu dopuszczonemu do występowania przed Trybunałem i każdej organizacji międzynarodowej, którą Trybunał, lub jeżeli tenże nie zasiada, Prezes, będzie uważał za zdolną do udzielenia informacyj w danej sprawie, - że Trybunał gotów jest przyjąć wywody na piśmie, w terminie, który Prezes określi, lub wysłuchać wywodów ustnych na posiedzeniu publicznem wyznaczonem w tym celu.

Trybunał decyduje w wypadku, gdy który z Członków Ligi, lub które z Państw, wymienionych w pierwszym ustępie niniejszego paragrafu, nie otrzymawszy powyższego specjalnego zawiadomienia, wyrazi życzenie złożenia wywodu na piśmie, lub zostanie przesłuchanym.

2) Członkowie Ligi, Państwa lub organizacje, które złożyły wywody na piśmie lub ustnie, dopuszczone są do wypowiedzenia się co do wywodów złożonych przez innych Członków, Państwa i organizacje, w formach, zakresie i terminach ustalonych każdorazowo przez Trybunał, lub jeżeli tenże nie zasiada, przez Prezesa. W tym celu, Sekretarz komunikuje we właściwym czasie wywody złożone na piśmie Członkom, Państwom i organizacjom, które same złożyły podobne wywody.

Artykuł  67

Trybunał ogłasza swe opinje doradcze na posiedzeniu publicznem, zawiadomiwszy o tem uprzednio Sekretarza Generalnego Ligi Narodów, oraz Przedstawicieli Członków Ligi Narodów, Państw i organizacyj międzynarodowych, bezpośrednio zainteresowanych.

Artykuł  68

Przy wykonywaniu swych atrybucyj doradczych, Trybunał będzie pozatem, opierał się na postanowieniach Statutu, stosowanych w sprawach spornych, w takim zakresie, w jakim uzna to za możliwe do zastosowania.

Zaznajomiwszy się z powyższym protokółem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości jak i każde z postanowień w nim zawartych; oświadczamy, że jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 6 maja 1930 r.

1 Art. 3 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

2 Art. 4 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

3 Art. 8 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

4 Art. 13 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

5 Art. 14 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

6 Art. 15 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

7 Art. 16 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

8 Art. 17 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

9 Art. 23 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

10 Art. 25 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

11 Art. 26 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

12 Art. 27 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

13 Art. 29 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

14 Art. 31 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

15 Art. 32 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

16 Art. 35 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

17 Art. 39 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

18 Art. 40 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

19 Rozdział IV dodany przez umowę międzynarodową z dnia 14 września 1929 r. (Dz.U.36.47.340) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 lutego 1936 r.

• Identyfikator: Dz.U.1923.106.839
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Statut Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, przewidziany w artykule 14 Paktu Ligi Narodów. Genewa.1920.12.16.
• Data aktu: 16/12/1920
• Data ogłoszenia: 22/10/1923
• Data wejścia w życie: 26/08/1923