Czynności komisji dewizowej i banków dewizowych.

REGULAMIN

z dnia 7 sierpnia 1920 r.

czynności komisji dewizowej i banków dewizowych.

I.

Organizacja komisji dewizowej i komitetu wykonawczego.

Art.  1. ¹

W skład Komisji Dewizowej wchodzą: prezes i wice-prezes, mianowani przez Ministra Skarbu oraz jako członkowie: przedstawiciel Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej, dwaj przedstawiciele Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i delegaci poszczególnych banków dewizowych, po jednym delegacie od każdego banku.

Prezes, a w jego nieobecności wice-prezes Komisji, ma prawo do zapraszania na jej posiedzenia również innych osób z głosem doradczym.

Art.  2.

Zebrania członków komisji dewizowej zwołuje prezes lub wice-prezes według swego uznania, lub też na żądanie conajmniej ¹/₄ delegatów banków dewizowych.

Art.  3.

Zebranie uprawnione jest do wydawania decyzji we wszystkich sprawach, dotyczących działalności komisji dewizowej.

Uchwały zapadają zwykłą większością głosów. W razie równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego. Dla prawomocności zebrania wymagana jest obecność conajmniej ²/₃ członków. Prezes, zaś w jego nieobecności wice-prezes ma prawo zawiesić wykonanie każdej uchwały ogólnego zebrania na 48 godzin. O ile w tym czasie nie nastąpi sprzeciw ze strony Ministra Skarbu, uchwała podlega wykonaniu.

Art.  4. ²

Z łona komisji dewizowej wydziela się ściślejszy komitet wykonawczy w składzie następującym: prezes, względnie wice-prezes, delegat Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i dwóch delegatów banków. Delegaci banków urzędują według dwutygodniowego turnusu. Kolejność udziału ustala prezes komisji dewizowej.

Prezes Komisji Dewizowej upoważniony jest powoływać do życia za zgodą komitetu wykonawczego w Warszawie w poszczególnych miastach prowincjonalnych specjalne komitety wykonawcze, których skład i zakres działania będzie każdorazowo określony.

Art.  5.

Do zakresu działania komitetu wykonawczego należy:

a) ustalanie wysokości posiadanych przez banki dewizowe do dyspozycji sum w walutach zagranicznych. Sposoby tego ustalania określi specjalna instrukcja;

b) ustalanie kontyngensu walut zagranicznych dla głównego urzędu obrotu towarowego;

c) przydział sum w walucie zagranicznej poszczególnym osobom i instytucjom, za pośrednictwem banków dewizowych;

d) kwalifikacja rachunków osób i firm zagranicznych na "wolne" i "kontrolowane";

e) kontrola obrotów na powyższych rachunkach;

f) decyzje w sprawach zaofiarowania zagranicą sum w walucie krajowej; oraz wywozu zagranicę marek polskich;

g) organizacja kontroli nad działalnością banków dewizowych;

h) ustalanie wykazu walut, objętych działalnością komisji;

i) ustalanie każdodziennie kursów nabycia i sprzedaży poszczególnych walut;

j) wydawanie zezwoleń na zaciągnięcie kredytu zagranicą i wywóz walorów zagranicę.

Art.  6.

Uchwały w komitecie wykonawczym zapadają zwykłą większością głosów; w razie równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego. Uchwały są ważne niezależnie od ilości obecnych członków. Jednakowoż każdy z delegatów, w razie niemożności stawienia się, obowiązany jest wydelegować zastępcę. Prezes, zaś w jego nieobecności wice-prezes, ma prawo zawiesić wykonanie każdej uchwały komitetu wykonawczego na 48 godzin. O ile w tym czasie nie nastąpi sprzeciw ze strony Ministra Skarbu, uchwała podlega wykonaniu.

Art.  7.

Wszelką korespondencję komisji dewizowej i komitetu wykonawczego podpisuje prezes lub wice-prezes łącznie z upełnomocnionym przez komitet wykonawczy urzędnikiem, przeznaczonym do służby w komisji dewizowej.

Art.  8.

Członkowie komisji dewizowej i komitetu wykonawczego są obowiązani do zachowania najściślejszej tajemnicy urzędowej co do spraw, które w czasie pełnienia urzędowania doszły do ich wiadomości. Tajemnicy tej mają dochowywać nawet wobec swej własnej instytucji.

Art.  9.

Spory pomiędzy kierownictwem komisji dewizowej i komitetu wykonawczego a członkami rozstrzyga Ministerstwo Skarbu.

Art.  10.

W razie sprawdzonego przekroczenia przez jednego z członków komisji dewizowej obowiązujących przepisów, lub działalności, sprzeciwiającej się zasadom, ustalonym przez komisją dewizową, zarządza komisja dewizowa według doniosłości danego wypadku:

1) piśmienne upomnienie,

2) wykluczenie z komisji dewizowej z pozbawieniem praw banku dewizowego,

3) skierowanie sprawy do dochodzenia sądowego, celem zastosowania przepisów karnych z jednoczesnem natychmiastowem pozbawieniem praw banku dewizowego.

Art.  11.

Członkom przysługuje prawo wystąpienia z komisji dewizowej z końcem każdego kwartału, za jednomiesięcznem wypowiedzeniem.

II.

Stosunek banków dewizowych do Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej.

Art.  12.

Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa przyjmuje udział w clearing'u narówni z innemi bankami dewizowemi, z uwzględnieniem przepisów art. 25.

Art.  13.

Banki dewizowe mogą zbywające im sumy w walutach zagranicznych odstępować Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej.

III.

Komisjonerzy banków dewizowych.

Art.  14.

Banki dewizowe mają prawo zawierać specjalne umowy z innemi instytucjami kredytowemi na skup dla nich sum w walutach zagranicznych. Każdy bank dewizowy może mieć kilku komisjonerów, zaś poszczególne instytucje kredytowe mogą być komisjonerami jednego tylko banku dewizowego.

Art.  15.

Umowa komisowa staje się ważną dopiero po zatwierdzeniu jej przez komitet wykonawczy.

Art.  16.

Komisjonerzy w żadnym razie nie mogą sprzedawać sum walucie zagranicznej nawet na rachunek swego komitenta.

IV.

Warunki sprzedaży waluty.

Art.  17.

Sumy w walucie zagranicznej mogą być sprzedawane przez banki dewizowe:

1) za zezwoleniem komitetu wykonawczego:

a) na pokrycie należności, wynikających z dozwolonych przez odpowiednie władze tranzakaji handlowych,

b) na pokrycie należności, wynikających z innych tytułów.

2) bez zezwolenia komitetu wykonawczego:

a) dla pokrycia należności, wynikających z dozwolonych przez odpowiednie władze tranzakcji handlowych, jeżeli w zezwoleniu na przywóz danego towaru będzie wskazanem, że upoważnia ono jednocześnie do nabycia waluty,

b) na koszta podróży z Polski zagranicę, na podstawie paszportu zagranicznego, do wysokości 2.000 fr. francuskich na jedną osobę lub równowartości tej sumy w innej walucie zagranicznej, oraz na koszta utrzymania zagranicą na podstawie zaświadczeń konsulatów polskich do wysokości 500 fr. francuskich, lub równowartości tej sumy w innej walucie zagranicznej, tygodniowo na jedną osobę. W ostatnim wypadku nie może być jednakże wypłacona odrazu suma na dłuższy przeciąg czasu niż dwa tygodnie.

W wypadkach wskazanych w p. I. a) i b) oraz w p. 2 a) banki dewizowe obowiązane są do wykonania kontroli, czy dostarczona waluta została użyta zgodnie ze wskazanym przeznaczeniem.

Art.  18.

Banki dewizowe przyjmują od swych klientów odpowiednie podania o przydział waluty i wszystkie dotyczące danej tranzakcji dokumenty celem przedstawienia sprawy komitetowi wykonawczemu.

Komitet wykonawczy podań o przydział waluty bezpośrednio od zainteresowanych nie przyjmuje.

Decyzje w komitecie wykonawczym powinny zapaść po dokładnem zbadaniu wszystkich danych, odnoszących się do konieczności przydziału waluty.

O przydzieleniu waluty klienci otrzymują zawiadomienia bezpośrednio od banku dewizowego.

Art.  19.

Waluta może być zużyta tylko na cel pierwotnie określony. Jeżeli z jakiegokolwiek powodu nie jest to możliwe, musi ona być zwróconą, rozliczając po kursie dnia zwrotu; gdyby jednak kurs ten był wyższy od pierwotnego kursu przydziału, obliczenie następuje według kursu przydziału.

Art.  19a. ³

O ile wydział kasowy departamentu skarbu Ministerstwa b. Dzielnicy Pruskiej zajmuje się samodzielnie przydziałem walut zagranicznych osobom, firmom i instytucjom prywatnym, wówczas podlega on tym samym ograniczeniom co każdy bank dewizowy.

Postanowienia regulaminu nie dotyczą jednakże działalności wydziału kasowego o ile tenże przydziela waluty zagraniczne instytucjom rządowym.

V.

Stosunek do Głównego Urzędu Obrotu Towarowego.

Art.  20.

Z chwilą powstania Głównego Urzędu Obrotu Towarowego zostanie on uprawomocniony do wydawania w granicach ustalonego przez komitet wykonawczy kontyngensu upoważnień na nabycie waluty zagranicznej w którymkolwiek z banków dewizowych na pokrycie należności, wynikających z importu. Na mocy takich upoważnień banki dewizowe sprzedają walutę bez zezwolenia komitetu wykonawczego (art. 17 p. 2 a).

Art.  21.

Określenie kontyngensu walut na cele importu następuje perjodycznie w okresach czasu, ustalonych przez komitet wykonawczy, w porozumieniu z Głównym Urzędem Obrotu Towarowego.

Art.  22.

Przedstawiciele Głównego Urzędu Obrotu Towarowego mogą być zapraszani na posiedzenia komisji dewizowej i komitetu wykonawczego orzez przewodniczącego z głosem doradczym.

Art.  22a. ⁴

Aż do chwili, póki kompetencja Głównego Urzędu Obrotu Towarowego nie będzie rozciągnięta na obszary Województw Poznańskiego i Pomorskiego, prawa przysługujące powyższemu Urzędowi w myśl poprzednich artykułów wykonywać będzie na tych obszarach Urząd dla Handlu Zagranicznego w Poznaniu.

VI.

Rozrachunki między bankami dewizowemi.

Art.  23.

Celem dokonywania wzajemnych rozrachunków z tytułu operacji w walutach zagranicznych pomiędzy bankami dewizowemi, przedstawiciele tych banków i Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej zbierają się codziennie na zebrania rozrachunkowe. Zasady tych rozrachunków określi specjalna instrukcja.

Art.  24.

Rozrachunki pomiędzy bankami dewizowemi dokonują się na' podstawie kursów, odpowiadających średniej arytmetycznej pomiędzy kursami kupna i sprzedaży, ustalonemi dla danej waluty.

Polską Krajową Kasę Pożyczkową obowiązują kursa, odpowiadające średniej pomiędzy powyższą średnią a kursem kupna - przy kupnie, oraz kursem sprzedaży - przy sprzedaży.

VII.

Kontrola obrotów na kontach osób i firm, mających siedzibę zagranicą.

Art.  25.

O ile konta osób i firm, mających siedzibę zagranicą, znajdują się w jednym z banków dewizowych, to bank ten w imieniu osób zainteresowanych wnosi podania dotyczące ruchu na tych kontach. Sprawy te przedstawiają banki dewizowe bezpośrednio komitetowi wykonawczemu do decyzji.

O ile konta osób i firm, mających siedzibę zagranicą znajdują się w banku nie posiadającym praw banków dewizowych, podania dotyczące ruchu na tych kontach winny być wnoszone przez zainteresowanych -bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwego banku do Ministerstwa Skarbu.

VIII.

Wydawanie zezwoleń.

Art.  26. ⁵

Zezwolenie niezbędne do wywozu zagranice. Państwa sum i dokumentów pieniężnych wydaje komitet wykonawczy za pośrednictwem banków dewizowych.

Zezwolenia te wydają się jedynie w wypadkach odpowiedniego przydziału waluty.

W wypadkach wyjątkowych, na mocy specjalnego upoważnienia i instrukcji do wydawania zezwoleń upoważnia się na prowincji poszczególne oddziały Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej.

Do wydawania zezwoleń na wywóz zagranicę sum w walutach obcych nieprzekraczających normy, ustalonej w art. 17 p. 2 b. upoważniony jest w imieniu Komisji Dewizowej, o ile chodzi o osoby korzystające z prawa wywozu swego majątku do Niemiec w myśl postanowień Traktatu Pokojowego z Niemcami, podpisanego w Wersalu 28 czerwca 1919 r. (Dz. Ust. R. P. № 35 1920 r. poz. 199 i 200) Urząd Likwidacyjny, oddział w Poznaniu.

Art.  27.

Zezwolenia na zaciągnięcie kredytu zagranicą, na wywóz-i przywóz walorów krajowych i zagranicznych wydaje Ministerstwo Skarbu. Dotyczące podania mogą być wnoszone bezpośrednio lub za pośrednictwem któregokolwiek z. banków dewizowych.

IX.

Ustalanie kursów.

Art.  28.

Ustalanie kursów poszczególnych walut następuje z uwzględnieniem rzeczywistego stosunku poszczególnych walut zagranicą i zaofiarowania oraz popytu na te waluty wewnątrz kraju.

Ustalone kursy zostaje podane do publicznej wiadomości.

Banki dewizowe obowiązane są dostarczać komitetowi wykonawczemu wszelkie posiadane przez siebie dane, dotyczące wysokości kursów.

Art.  29.

Koszta utrzymania biur komisji dewizowej i komitetu wykonawczego oraz wynagrodzenia urzędników obciążają banki dewizowe oraz Polską Krajową Kasę Pożyczkową w równych częściach.

Art.  30.

Przepisy niniejszego regulaminu obowiązują z dniem ogłoszenia.

Warszawa, dnia 7 sierpnia 1920 r.

1 Art. 1 zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 1 września 1920 r. (Dz.U.20.89.584) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 października 1920 r.

2 Art. 4 zmieniony przez art. 2 rozporządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 1 września 1920 r. (Dz.U.20.89.584) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 października 1920 r.

3 Art. 19a dodany przez art. 3 rozporządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 1 września 1920 r. (Dz.U.20.89.584) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 października 1920 r.

4 Art. 22a dodany przez art. 4 rozporządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 1 września 1920 r. (Dz.U.20.89.584) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 października 1920 r.

5 Art. 26 zmieniony przez art. 5 rozporządzenia Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 1 września 1920 r. (Dz.U.20.89.584) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 października 1920 r.

• Identyfikator: Dz.U.1920.73.506
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Czynności komisji dewizowej i banków dewizowych.
• Data aktu: 07/08/1920
• Data ogłoszenia: 11/08/1920
• Data wejścia w życie: 11/08/1920