Temat ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych powrócił do publicznej dyskusji w kwietniu br., ale próby ustawowego uregulowania tego zagadnienia miały miejsce już kilkanaście lat temu (m.in. w 2011 i 2014 r.). Najczęściej były one podejmowane po kolejnych przypadkach śmiertelnych wypadków, które powodowali pijani kierowcy. Jak informowaliśmy w sierpniu br., resort zdrowia w odpowiedzi na interpelację poselską zadeklarował, że prace legislacyjne w tym zakresie cały czas się toczą. Jak zapowiadała wcześniej ministra zdrowia Izabela Leszczyna, plany resortu są takie, by zakaz sprzedaży dotyczył mocnych alkoholi i obowiązywał na stacjach w godz. 22-6 rano.
Czytaj również: Wódki nie kupi się w nocy na stacji benzynowej. Szykuje się zmiana prawa
Stacje benzynowe bez alkoholu? Zakaz potrzebuje racjonalnych podstaw
Alko-tubki przyspieszyły prace
Na razie nie opublikowano konkretnych założeń projektu nowelizacji m.in. ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, można się jednak spodziewać, że nastąpi to już wkrótce. Kwestia ta powróciła bowiem przy okazji kontrowersyjnych saszetek z alkoholem (nazywanych potocznie „alko-tubkami”). Premier Donald Tusk zapowiedział, że zlecił resortowi zdrowia przygotowanie przepisów, które nie dopuszczą do tego, by w przyszłości tego typu produkty pojawiły się w sklepach. Z zapowiedzi przedstawicieli ministerstwa wynika, że prace nad nowymi przepisami już trwają i że będą one częścią innego projektu, nad którym prace są już na ostatniej prostej. W trakcie rozmowy w Radiu Zet ministra Leszczyna poinformowała, że zmiany mają dotyczyć nie tylko ograniczeń nocnej sprzedaży, ale także wzmocnienia zakazu sprzedaży alkoholu małoletnim. - Teraz sprzedawca ma prawo. Chcemy, aby w wypadku podejrzenia, sprzedawca (...) miał obowiązek wylegitymowania takiej osoby – zapowiedziała, odwołując się do przepisu, zgodnie z którym w przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.
Podczas konferencji prasowej odbywającej się w Ministerstwie Zdrowia dodała też, że w projekcie nowelizacji ma się znaleźć także zakaz promocji cenowej alkoholu. Jest duża szansa, że zaczną obowiązywać już na początku przyszłego roku.
Czytaj również: Saszetki z alkoholem wymuszają zmianę przepisów - prace już trwają
Jeśli chodzi zaś o opakowania, w których dostarczany jest alkohol, resort zdrowia współpracuje przy propozycjach zmian z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podczas konferencji prasowej minister rolnictwa Czesław Siekierski zapowiedział, że nowe przepisy mają uporządkować sposób oznakowania żywności, tak by nie wprowadzało ono konsumenta w błąd, ale także określić, w jakiej formie mogą być sprzedawane napoje spirytusowe. Nie wiadomo jeszcze, czy regulacja będzie miała charakter ustawowy, czy zostanie wydana w formie rozporządzenia – toczą się w tej sprawie rozmowy międzyresortowe.
Zobacz w LEX: Wydatki na alkohol jako koszty podatkowe > >
Kilka tysięcy pijanych kierowców miesięcznie
Tymczasem, jak wynika z najnowszych statystyk udostępnianych przez Komendę Główną Policji, problem związany z prowadzeniem samochodu po alkoholu wciąż jest poważny. W pierwszych dniach października ujęto już 412 pijanych kierowców. We wrześniu br. stwierdzono 8084 przypadków, w których kierujący prowadzili pod wpływem alkoholu. W 2023 r. łącznie 49 647 kierowców prowadziło pojazd w stanie nietrzeźwości. Jak wynika z raportu Biura Ruchu Drogowego Policji “Wypadki Drogowe w Polsce w 2023 roku”, w ub. roku pijani kierowcy spowodowali 1600 wypadków, w których zginęło 251 osób, a rannych zostało 1741 osób. Najczęstszą przyczyną było natomiast niedostosowanie prędkości do warunków (niemal 60 proc. przypadków) i nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu (niecałe 10 proc.). Częściej do wypadków doprowadzali kierowcy młodzi i w średnim wieku (od 25 do 39 lat). Do wypadków z udziałem pijanych kierowców dochodziło w soboty i niedziele (niemal 40 proc. zdarzeń). Jeśli chodzi zaś o przedział godzinowy, to wcale nie pora nocna dominuje w statystykach. Do wypadków w tej grupie najczęściej dochodzi między godz. 16 a 22.
Sprawdź również w LEX: Pasażer jadący z pijanym kierowcą przyczynia się do skutków wypadku > >
Dodatkowe zmiany do rozważenia
Marcin Bandurski, adwokat, wspólnik w kancelarii PROKURENT, zauważa, że poza zmianami związanymi z ograniczeniem atrakcyjności opakowań czy zasad umieszczania ostrzeżeń, warto przemyśleć ogólne zmiany dotyczące polityki wobec alkoholu. Propozycja zmian legislacyjnych mogłaby zawierać ograniczenie miejsc jego sprzedaży – wprowadzenie przepisów ograniczających dostępność alkoholu w wybranych miejscach, np. w pobliżu szkół, placów zabaw czy obiektów sportowych. Prawnik proponuje też rozważenie szerszego zakazu nocnej sprzedaży alkoholu. Same stacje benzynowe to bowiem dopiero wierzchołek góry lodowej. – Zmiany mogłyby polegać na rozszerzeniu godzinowych ograniczeń sprzedaży alkoholu na terenie całego kraju, np. zakaz sprzedaży alkoholu po godz. 22:00 – postuluje mec. Bandurski.
Zdaniem eksperta pomocne byłoby też zaostrzenie przepisów dotyczących finansowania wydarzeń przez firmy alkoholowe – i wprowadzenie przepisów ograniczających możliwość sponsorowania przez producentów alkoholu wydarzeń, w których mogą brać udział osoby niepełnoletnie. Konieczne jest także zajęcie się sprawą zaostrzenia przepisów dotyczących kontroli sprzedaży alkoholu online, szczególnie wprowadzenia wymogu bardziej zaawansowanej weryfikacji wieku konsumenta przy zakupach internetowych, np. poprzez obowiązek użycia profilu zaufanego lub weryfikacji przez dostawcę przy odbiorze towaru. Co prawda resort zdrowia stoi na stanowisku, że sprzedaż alkoholu w internecie generalnie nie jest dopuszczalna, ale sprzedawcy wykorzystują luki w istniejącym prawie. To szczególnie niebezpieczne w przypadku małoletnich, bo sprawdzanie wieku w wielu przypadkach polega na „odhaczeniu” okienka w formularzu o ukończeniu 18 lat. Nie jest to w żaden sposób weryfikowane, chyba że sprzedawcy sami podejmują decyzję o wpisaniu procedury do regulaminu sklepu.
Zobacz także w LEX: Jazda autem po pijanemu w lesie to przestępstwo > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
