W ciągu ostatnich 11 lat liczba dziecięcych obiektów uzdrowiskowych w Polsce zmniejszyła się z 25 do 17 – pisaliśmy w Prawo.pl w 2022 roku. Teraz uzdrowisk dziecięcych jest zaledwie 6, które w swoich strukturach mają 10 podmiotów, gdzie mogą leczyć się dzieci. Czasami oferują tylko leczenie dzieci od 3. do 6. roku życia pod opieką dorosłych (jak np. w Dąbkach), albo są to szpitale uzdrowiskowe.
Czytaj również: Uzdrowiska dla dzieci padają, bo system dyskryminuje rodziców
Dzieci nie są kierowane do uzdrowisk
– Wszystkie sanatoria dla dzieci zostały już zlikwidowane z powodu braku dzieci kierowanych. Pomimo że takie świadczenie gwarantowane w koszyku jest, ale jest martwe, bo dzieci nie są kierowane – powiedziała dr Aleksandra Sędziak, konsultant krajowa w dziedzinie balneologii i medycyny fizykalnej w czasie ostatniego posiedzenia parlamentarnych zespołów ds. zdrowego stylu życia oraz przeciwdziałania nadwadze i otyłości oraz na rzecz wspierania rozwoju uzdrowisk i gmin uzdrowiskowych.
Z przytoczonych przez nią danych wynika, że w zeszłym roku pacjentów w wieku 3-18 lat skorzystało ogółem ze świadczeń w uzdrowiskach każdego rodzaju - stacjonarnych i ambulatoryjnych - 6723 przy ogólnej skali 431 tys. pacjentów. Stanowi to ok. 1,5 proc. wszystkich pacjentów leczonych w uzdrowiskach, gdzie w 2018 r. to było to jeszcze 15 tys. Została więc już tylko 1/3 dzieci. W zeszłym roku z uzdrowisk skorzystało niespełna 3 tys. pacjentów powyżej 7 r. ż. Zapaść leczenie uzdrowiskowego dla dzieci postępuje od wielu lat, to nie jest problem nowy. Na razie nie było jednak kompleksowych działań systemowych, które mogłyby odwrócić ten trend.
- Rzeczywiście z roku na rok spada liczba skierowań w kierunku leczenia otyłości dzieci w uzdrowiskach. Dla przykładu w Ciechocinku w 2022 r. zrealizowano ich 394, a w ubiegłym roku 305. W Kołobrzegu w 2022 r. było 137 skierowań w kierunku leczenia otyłości, a od 2023 r. ani jednego – poinformowała Elżbieta Mianowska-Komza, radca prawny w Departamencie Lecznictwa Ministerstwa Zdrowia.
Tymczasem powszechnie wiadomo, że choroba otyłości jako choroba cywilizacyjna zbiera coraz większe żniwo wśród młodych ludzi. – Dzieci z otyłością skierowano do uzdrowisk ponad tysiąc w zeszłym roku, a na 431 tys. wszystkich pacjentów w uzdrowiskach w kierunku otyłości skierowano niespełna 2 tys. pacjentów – podkreśliła dr Sędziak. W jej przekonaniu istotne jest rozszerzenie kierunku leczenia otyłości w uzdrowiskach, które takiego profilu jeszcze nie mają, jak np. w Dąbkach czy Goczałkowicach-Zdroju. Przede wszystkim konsultant krajowa rekomenduje jednak przejęcie kolejek do uzdrowisk przez same uzdrowiska. Chodzi o wprowadzenia bezpośredniej kwalifikacji do leczenia w szpitalu uzdrowiskowym dla dzieci - bez potwierdzenia skierowania przez NFZ. Obecnie, ponownie po dwu latach, konsultant składa wniosek do MZ o pilotaż bezpośredniego kierowania dzieci do uzdrowisk.
Czytaj również w LEX: Gmina uzdrowiskowa jako przykład gminy o specjalnym statusie > >
Kluczowa świadomość lekarzy, aby kierować do uzdrowisk
– Jeśli nie dotrzemy do lekarzy kierujących do uzdrowisk, to będzie problem. Jednym z problemów jest poruszanie się w systemie lekarzy, jak dziecko skierować do uzdrowiska. Konieczne jest także uproszczenie wniosku na leczenie uzdrowiskowe – podkreśla dr Sędziak.
W opinii Domiceli Kopaczewskiej, wiceprezesa Zarządu Uzdrowisko Ciechocinek S.A., lekarze powinni być bardziej wyedukowani w kierowaniu na leczenie uzdrowiskowe. Zgadza się z tą opinią Monika Chlebek, koordynator ds. procedur medycznych z Uzdrowiska Rabka. – Konieczna jest edukacja lekarzy pediatrów odnośnie wystawiania skierowań. Lekarz twierdzi, np., że gdy dziecko często się przeziębia, nie ma podstaw do wypisania skierowania. Konieczna jest większa promocja i jak najkrótsze skierowanie, a nasi lekarze będą dalej kierować - mówiła.
Uzdrowisko zrezygnowało w tym roku z sanatorium dla dzieci w wieku 3-6 lat, bo w skali roku mieli zaledwie 51 pacjentów. – Jest brak chęci i świadomości lekarzy POZ do wystawiania skierowań – mówi Kamila Kasprzak, dyrektor ds. lecznictwa w Uzdrowiska Kłodzkie SA - Grupa PGU. Z tysiąca skierowań we wcześniejszych latach, teraz placówka ma 400. Uzdrowiska borykają się także od lat z problemem tzw. niedojazdów, czyli wystawionych, ale niezrealizowanych skierowań, bo pacjent nie dotarł do placówki.
Zobacz również w LEX: Pobór opłaty uzdrowiskowej w szpitalach uzdrowiskowych > >
Otyłość to problem całej rodziny
Dzieci powyżej siódmego roku życia muszą być w uzdrowisku same, bo opiekun nie ma finansowania pobytu z NFZ ani dodatkowych ulg w pracy z tego tytułu. Duży koszt pobytu opiekuna w uzdrowisku z dzieckiem, często w ramach całego przysługującego urlopu wypoczynkowego, niejednokrotnie jest przeszkodą. Tymczasem pobyt rodzica, w przypadku gdy dziecko choruje na otyłość, jest ważny w procesie leczenia. – W przypadku dziecka z otyłością to nie tylko problem dziecka, ale pewnej niszy środowiskowej. To problem całej rodziny i często rodzic także jest otyły. Kluczowa jest edukacja i dziecka, i rodzica – zaznaczył dr Jacek Chojnowski z Uzdrowiska w Ciechocinku.
Nie mniej istotną przeszkodą w pobycie dziecka w uzdrowisku jest obawa rodziców, że dzieci stracą dni nauki. Dlatego większe obłożenie placówek jest w ferie czy wakacje. – W szkołach macierzystych nie uznaje się ocen ze szkół sanatoryjnych. Ale też np. w zespole szkół w uzdrowisku nie ma oddziału przedszkolnego, choć nie ma przeszkód, by był – zwraca uwagę Anna Klepek, pediatra z Uzdrowiska Goczałkowice-Zdrój. Rozwiązaniem mogłaby być edukacja w chmurze czy online. I takie rozwiązania rekomenduje też dr Aleksandra Sędziak. Wśród jej rekomendacji jest także powstanie sanatoriów rodzinnych.
- Minister zdrowia Izabela Leszczyna zleciła prezesowi NFZ spotkania z przedstawicielami wojewódzkich oddziałów, aby omówili sytuację tych placówek i przekazali polecenia do przychodni kierowania większej liczby dzieci na turnusy – powiedziała Dominika Janiszewska-Kajka, zastępca dyrektora Departamentu Lecznictwa MZ. Jak dodała minister zdrowia spotkała się także z Porozumieniem Zielonogórskim, aby bardziej zaangażować lekarzy POZ i pediatrów w kierowanie dzieci na leczenie uzdrowiskowe.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.