Podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym, który jest pobierany przez samorządy gminne. Stanowi on jedno z największych źródeł dochodów własnych budżetu gminy. Opodatkowaniu nim podlegają nieruchomości lub obiekty budowlane takie jak grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie podlegają mu natomiast użytki rolne lub lasy, chyba że są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Z wyłączenia korzystają też m.in. placówki dyplomatyczne i grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi. Stanowi o tym art. 2 ust. 2, 3 i 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (upol).
Kto zapłaci podatek
Zgodnie z art. 3 upol, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej. Podmiot ten musi być właścicielem nieruchomości lub obiektów budowlanych. Naczelny Sąd Administracyjny wskazuje, że nawet jeśli nabycie nieruchomości było nieważne, za podatek od nieruchomości odpowiada osoba wpisana w księdze wieczystej jako właściciel (zob. wyrok NSA z 15 lipca 2014 r., sygn. akt II FSK 1953/12). Na drugim miejscu ustawodawca wymienia posiadacza samoistnego, czyli tego, kto faktycznie włada rzeczą jak właściciel. W dalszej kolejności ustawa wskazuje użytkownika wieczystego gruntów oraz posiadacza nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Nie chodzi w tym przypadku jednak o posiadacza samoistnego, tylko zależnego. Potwierdza to orzecznictwo sądów administracyjnych, np. wyrok WSA w Warszawie z 14 stycznia 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 1703/09.
Cena promocyjna: 99.5 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Stawkę podatku określa rada gminy
Wysokość podatku zależy od powierzchni (dla gruntów) lub powierzchni użytkowej (dla budynków lub ich części) albo wartości (dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) oraz stawek podatku, która obowiązuje w gminie. Kluczowe są tu informacje wynikające z ewidencji gruntów. Organy ustalające wysokość zobowiązania nie mogą bowiem przyjąć innej podstawy wymiaru podatku. Stawkę podatku od nieruchomości określa rada gminy w drodze uchwały. Kompetencja ta ma jednak limitowany zakres. Ustawodawca wprowadza bowiem granice stawek podatkowych, które nie mogą zostać przekroczone, stanowi o tym art. 5 ust. 1 upol. Ponadto ustawodawca przewidział, że przy określaniu wysokości stawek, rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania. Prawodawca określa kryteria w art. 5 ust. 2, 3 i 4 upol, mają one jednak wyłącznie przykładowy charakter. Dlatego też rada gminy może zastosować inne kryteria, muszą one jednak być przedmiotowe.
Czytaj także: Prowadzenie firmy w mieszkaniu to wyższy podatek od nieruchomości >>>
Obowiązek podatkowy i zapłata
Regułą jest powstanie obowiązku podatkowego od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające ten obowiązek. Chodzi np. o nabycie gruntu, budynku albo ustanowienie użytkowania wieczystego. Jeżeli natomiast obowiązek podatkowy ma związek z istnieniem budowli albo budynku lub ich części, to powstaje on 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto jej użytkowanie przed ostatecznym wykończeniem. Jeśli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania, to podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu. Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały uzasadniające go okoliczności.
Podatnicy podatku od nieruchomości składają informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych lub deklaracje na podatek od nieruchomości do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Osoby fizyczne płacą podatek w czterech ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej płacą za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia. W przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty.
Nie tylko ustawy zakładają zwolnienia w podatku
Zwolnienia w podatku od nieruchomości zostały uregulowane w art. 7 upol. Dotyczą one m.in. gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej albo portowej i budynków gospodarczych. Przepis ten zwalnia też np. uczelnie, prowadzących zakłady pracy chronionej oraz instytuty badawcze. Zwolnienia zawarto też w innych ustawach, np. w ustawie o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych albo w ustawach regulujących stosunki państwa z danym kościołem lub związkiem wyznaniowym. Ponadto prawodawca przewidział, że rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić również inne niż wymienione w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych zwolnienia przedmiotowe.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
