Zgodnie z uchwaloną 31 marca tzw. tarczą antykryzysową rada gminy może uchwalić, za część 2020 r., zwolnienie z podatku gruntów, budynków i budowli, wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej. Może też uchwałą przedłużyć terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej jednak niż do 30 września 2020 r. Oba wsparcia mogą dotyczyć wskazanych przez gminę grup przedsiębiorców, których sytuacja finansowa pogorszyła się wskutek epidemii koronawirusa.
Ministerstwo Finansów w piśmie rozesłanym 10 kwietnia do wojewodów i prezesów RIO podkreśla, że nowe przepisy kompetencyjne dla gmin charakteryzują się znacznym stopniem uogólnienia. Proste i elastyczne regulacje mają pozwolić gminom na samodzielne podejmowanie decyzji o zastosowaniu i zakresie wsparcia wobec przedsiębiorców, zgodnie z własną polityką fiskalną dostosowaną do lokalnej sytuacji. Ministerstwo zaleca, aby kierować się wykładnią celowościową i jednocześnie potrzebą zapewnienia jednostkom samorządu terytorialnego dochodów własnych na odpowiednim poziomie.
Zobacz w LEX: Podatek od nieruchomości a epidemia - wzory uchwał >
Wsparcie dla grup lub dla wszystkich
Ustawa pozostawia gminie decyzję w zakresie określenia grup przedsiębiorców, którzy będą mogli skorzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości. Jedynym kryterium jest, aby byli to przedsiębiorcy, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
Gmina może wskazać takie grupy przedsiębiorców, odwołując się do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, w którym ustanowiono czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców określonych zakresów działalności. Resort wskazuje, że oczywistym jest, że jeśli przedsiębiorca musiał zaprzestać prowadzenia działalności, to na pewno jego płynność finansowa uległa pogorszeniu.
Zgodnie z upoważnieniem ustawowym gmina może również wprowadzić zwolnienia dla wszystkich przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z pandemią.
Sprawdź w LEX: Czy ulga w podatku od nieruchomości przyznana z powodu epidemii koronawirusa powinna być traktowana jako pomoc de minimis? >
Pogorszenie płynności finansowej - do doprecyzowania
Resort finansów wskazuje, że problemem może być definiowanie pojęcia pogorszenia się płynności finansowej. Wyjaśnia, że dodatkowe precyzowanie tego pojęcia nie jest konieczne w przypadkach oczywistych - np. gdy podatnicy zostali zobowiązani do zamknięcia swojego zakładu, m.in. fryzjerzy, kosmetyczki, prowadzący hotele, restauracje i inne punkty gastronomiczne, sklepy w galeriach handlowych.
Doprecyzowanie tego pojęcia będzie zasadne gdy możliwość skorzystania ze zwolnienia zostanie skierowana również do innych grup przedsiębiorców, w przypadku których spełnienie tego warunku nie będzie już tak oczywiste. Przepis kompetencyjny jest elastyczny i nie zabrania takiego działania gminie.
Czytaj w LEX: Zmiany w zasadach funkcjonowania gospodarki finansowej JST w związku z koronawirusem >
W tym celu gmina możne wykorzystać lub zmodyfikować rozwiązania w tym zakresie przyjęte w ustawie o COVID-19, w której zdefiniowane zostało pojęcie spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia epidemii lub też posłużyć się własnymi kryteriami
Czytaj też: Miasta wprowadzają ulgi w podatku od nieruchomości
Nie trzeba dokumentować, ale można
Przepisy nie przewidują dokumentowania pogorszenia płynności finansowej podatnika, korzystającego z preferencji podatkowych w związku z uchwałą rady gminy. Dla skorzystania z nowych rozwiązań nie jest zatem wymagane złożenie oświadczenia przez przedsiębiorcę o pogorszeniu jego płynności finansowej w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu pandemii. Warunku takiego nie przewidziano bowiem w ustawie o COVID-19, co ma służyć odformalizowaniu procedury.
Czytaj w LEX: Wpływ epidemii koronawirusa na samorządy >
Ministerstwo Finansów sugeruje jednak, aby w przypadku, gdy możliwość skorzystania ze zwolnienia zostanie skierowana do grup przedsiębiorców, w przypadku których spełnienie warunku pogorszenia płynności finansowej nie będzie oczywiste (np. przedsiębiorców, którzy nie musieli zaprzestać prowadzenia działalności), gmina może w uchwale określić sposób udokumentowania pogorszenia płynności finansowej, np. poprzez złożenie oświadczenia w tej sprawie.
Gmina może samodzielnie określić sposób udokumentowania pogorszenia płynności finansowej. Resort wskazuje jednak, że "wydaje się, że obecnie zasadne jest uproszczenie procedury korzystania z wprowadzanych preferencji. Zasadność skorzystania ze zwolnienia będzie mogła zostać zweryfikowana w późniejszym okresie przy wykorzystaniu narzędzi przewidzianych dla organów podatkowych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - np. w ramach czynności sprawdzających na podstawie art. 274a tej ustawy”.
Podmioty wydzierżawiające nieruchomość - skorzystają z pomocy
Ministerstwo wskazuje, że ze zwolnienia korzystać mogą tylko podmioty wskazane w tym przepisie, będące podatnikami podatku od nieruchomości. Wsparcie nie obejmuje więc podmiotów wydzierżawiających swoje nieruchomości innym na prowadzenie działalności gospodarczej.
Nadto możliwość wprowadzenia zwolnienia nie została ograniczona do przedmiotów opodatkowania, które są związane tylko z określoną działalnością gospodarczą. Gmina może zatem wprowadzić zwolnienie dla wszystkich gruntów, budynków i budowli określonych grup przedsiębiorców, albo dla przedmiotów opodatkowania związanych wyłącznie z prowadzeniem określonej działalności. W takim przypadku podatnik, który będzie prowadził więcej niż jeden rodzaj działalności gospodarczej, nie będzie płacił podatku tylko od tej nieruchomości (lub jej części), której będzie dotyczyła uchwała.
Nie wniosek, ale informacja
Ministerstwo wyjaśnia, że gmina nie może wymagać od podatnika złożenia wniosku o zastosowanie zwolnienia. Wskazuje jednak, że trzeba mieć na względzie przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, które nakładają na podatnika obowiązek składania informacji (osoby fizyczne) lub korekty deklaracji (osoby prawne), w razie zaistnienia w ciągu roku zdarzenia mającego wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a także na te, które nakładają w takiej sytuacji na organ podatkowy obowiązek dokonania zmiany decyzji, którą ustalono podatek.
Okolicznością taką jest korzystanie ze zwolnienia na mocy uchwały rady gminy wprowadzającej zwolnienie z podatku od nieruchomości. Jeśli więc podatnik spełnia warunki określone w uchwale, to nie składa wniosku o zastosowanie zwolnienia, tylko składa informację na podatek od nieruchomości lub koryguje deklarację na ten podatek.
Także w przypadku podjęcia przez gminę uchwały o przedłużeniu terminów płatności rat podatku od nieruchomości za miesiące od kwietnia do czerwca przedsiębiorca nie musi składać wniosku. Terminy płatności rat podatku obowiązują generalnie z mocy prawa.
Jeśli rada gminy podejmie uchwałę w sprawie przedłużenia terminu płatności raty podatku, a podatnik zapłaci raty w terminach ustawowych, to w jego przypadku nie dojdzie do udzielenia pomocy publicznej.
Przepisy stanowiące podstawę wprowadzania przez gminę tych form pomocy weszły w życie z dniem 31 marca 2020 r. Z tą datą gminy uzyskały prawo do wprowadzenia powyższych preferencji podatkowych. 1 kwietnia 2020 r. jest początkowym terminem, od którego będzie mogło być stosowane zwolnienie. Jeśli gmina, w ramach swojego uznania, zdecyduje się na wprowadzenie zwolnień z podatku po tej dacie może nadać uchwale moc wsteczną.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
