Jeszcze zanim zabrzmiał pierwszy tegoroczny dzwonek, media społecznościowe zalewały zdjęcia kolejek przed punktami Krajowego Rejestru Karnego. Ich pracownicy w rozmowie z Prawo.pl skarżyli się, że sytuację można było przewidzieć i choćby zwiększyć obsadę kadrową. - Teraz wymaga się od nas pracy na pełnych obrotach. Ludzie stojący w kolejkach się denerwują i trudno im się dziwić. Rozpoczęcie roku już w poniedziałek, zaświadczenie jest dla nich koniecznością - mówiła urzędniczka z KRK w Krakowie. Sędziowie także komentowali sprawę wskazując, że kolejki ustawiają się już od szóstej rano, a liczba numerków jest ograniczona. - To powinno być formalnością. Podobno wnioski przez internet pozostają tygodniami niezałatwione i wszystko spadło na sądy, nieprzygotowane na taki wzrost liczby interesantów - podnosił jeden z nich. MS ratowało sytuację, prosząc m.in. o wydłużenie punktów KRK i pracę w sobotę.

Czytaj: Kolejka jak w PRL po zaświadczenia o niekaralności >>

Problem nie jest jednak niczym nowym, a KRK co pewien czas "szwankuje". Problemy z Krajowym Rejestrem Karnym pogłębiła zresztą pandemia, a sposobem na przyspieszenie miałoby być choćby rozporządzenie z 23 października 2023 r. w sprawie sposobu i trybu udzielania informacji o osobach oraz o podmiotach zbiorowych z Krajowego Rejestru Karnego, udzielanych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, sposobu zakładania konta użytkownika i konta instytucjonalnego dla informacji udzielanych na zapytanie lub wniosek oraz zakresu informacji o osobie lub o podmiocie zbiorowym udzielanej na żądanie (Dz.U. poz. 2469 oraz z 2024 r. poz. 279). Zmienione zostało przez nowe kierownictwo MS w lutym br. - chodziło o wydłużenie vacatio legis z 1 marca 2024 r. na 1 października 2024 r.

KRK z kontem użytkownika  

O co chodzi? Celem samego rozporządzenia jest usprawnianie działania KRK przez nową e-usługę polegającą na udzielaniu informacji z rejestru. Ta usługa miałaby być wdrożona na Portalu Rejestrów Sądowych oraz w nowym systemie teleinformatycznym. A skutkiem miałyby być: zmiana sposobu uwierzytelniania w systemie, poprawa bezpieczeństwa, funkcjonalności umożliwiające udzielanie informacji na złożone zapytania i wnioski w nowym systemie teleinformatycznym.

W myśl rozporządzenia z chwilą założenia konta użytkownika osoba fizyczna, która je założyła, miałby uprawnienie do składania wniosków, odbioru informacji z Rejestru i - co ważne - informacji z rejestru karnego państwa obcego, a także składania oraz odbioru innych pism w postępowaniach toczących się na podstawie wniosków, w zakresie określonym w art. 7 ust. 1 i 1a ustawy. Zgodnie z nimi każdemu przysługuje prawo do uzyskania informacji, czy jego dane osobowe zgromadzone są w Rejestrze. Osobie, której dane osobowe znajdują się w zbiorach danych zgromadzonych w Rejestrze, na jej wniosek, udostępnia się informację o treści wszystkich zapisów dotyczących tej osoby.  Par. 1a mówi z kolei o tym, że każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz każdej osobie, która mieszka lub mieszkała w jednym z tych państw, przysługuje prawo do złożenia do Rejestru wniosku o wystąpienie z zapytaniem o informację dotyczącą jego osoby zawartą w rejestrze karnym innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jeżeli jest lub była obywatelem państwa, do którego kierowane jest zapytanie, lub mieszka albo mieszkała na jego terytorium.

W myśl regulacji - informacje z Rejestru oraz informacje z rejestru karnego państwa obcego byłyby udzielane za pośrednictwem konta użytkownika albo konta instytucjonalnego, po uwierzytelnieniu właściciela konta użytkownika lub uprawnionego użytkownika profilu KRK w systemie teleinformatycznym oraz złożeniu zapytania lub wniosku. Z kolei złożenie zapytania lub wniosku za pośrednictwem konta użytkownika albo konta instytucjonalnego w systemie
teleinformatycznym wymagałoby:

  • wprowadzenia treści zapytania lub wniosku,
  • dołączenia załączników, o ile są niezbędne, w szczególności potwierdzających uprawnienie do uzyskania informacji z Rejestru i informacji z rejestru karnego państwa obcego,
  • opatrzenia zapytania lub wniosku kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym,
  • uiszczenia opłaty za pomocą udostępnianego przez system teleinformatyczny mechanizmu gwarantującego nieodwracalne zainicjowanie procedury opłacenia zapytania i identyfikację wnoszącego opłatę, jeżeli do uzyskania informacji
  • na podstawie danego zapytania jest wymagane uiszczenie opłaty, wysłania zapytania lub wniosku do Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego, zwanego dalej „biurem informacyjnym” – przez właściciela konta użytkownika albo uprawnionego użytkownika profilu KRK.

Następnie informacje z Rejestru i informacje z rejestru karnego państwa obcego doręczane byłyby się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - konkretnie poprzez umieszczenie na koncie użytkownika albo koncie instytucjonalnym, z którego zapytanie lub wniosek zostały złożone.

 

Mało być szybciej, będzie wolniej

Teraz Ministerstwo Sprawiedliwości chce ponownie przesunąć datę wejścia e-usługi, tym razem do 30 czerwca 2025 r. Wyjaśnia, że z wytworzeniem nowej e-usługi oraz wdrożeniem jej na Portalu Rejestrów Sądowych oraz w nowym systemie teleinformatycznym KRK wiąże się konieczność przeprowadzenia istotnych modyfikacji ww. systemu teleinformatycznego.

- Z uwagi na opóźnienia w postępie prac nad budową nowej e-usługi przez wykonawcę, nie będzie mogła ona zostać uruchomiona w planowanym terminie, tj. 1 października 2024 r. Zakłada się, że nowa e-usługa zostanie uruchomiona nie później niż do 30 czerwca 2025 r. Wydłużenie vacatio legis rozporządzenia z dnia 23 października 2023 r. do wskazanej daty powinno pozwolić na zakończenie wszystkich prac przez wykonawcę i uruchomienie nowej e-usługi oraz zapewni odpowiedni bufor czasowy na ewentualne poprawki wgrywanych rozwiązań, testy i prace dodatkowe - zaznaczono.