Zasadniczy spór w niniejszej sprawie dotyczy interpretacji ustawowego pojęcia "własne cele mieszkaniowe" i uznania, że przedstawiony sposób wydatkowania przychodu uzyskanego ze zbycia mieszkania położonego spełnia ustawową przesłankę zwolnienia. W przedmiotowej sprawie podatnik z dochodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nabył w krótkim odstępie czasu dwa lokale mieszkalne, przy czym jeden z nabytych lokali mieszkalnych, już po kilku miesiącach od daty uzyskania prawa jego własności, sprzedał z zyskiem, natomiast drugi lokal mieszkalny podatnik wynajmuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zdaniem podatnika spełnił on przesłankę zakupu lokalu na własne cele mieszkaniowe, ponieważ dysponował prawem własności do lokalu, jak też związał z tymi lokalami swoje centrum życiowe na kilka miesięcy, zamieszkiwał bowiem w tych lokalach, opłacał czynsz i media oraz je remontował.

Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe i wskazał, że zwolnieniu podlegać będzie tylko taki dochód, który wydatkowany zostanie na "własne cele mieszkaniowe". Oznacza to zatem, że realizacja własnych celów mieszkaniowych winna polegać na tym, że w przypadku nabycia nowej nieruchomości, to w niej podatnik faktycznie winien takie cele realizować.

WSA w Łodzi, do którtego trafiła sprawa, uznał, że wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, jednak nie w celu zamieszkiwania w tym lokalu, lecz w celu odsprzedaży go z zyskiem lub też w celu wynajmowania go i uzyskiwania z tego tytułu przychodu z najmu, nie spełnia warunku zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. W takim wypadku celem działania podatnika nie jest dążenie do spełnienia, zrealizowania potrzeby mieszkaniowej, ale dążenie do osiągnięcia zysku. Nabywane mieszkanie jest środkiem do jego osiągnięcia.

Organ dokonujący interpretacji ma prawo do własnej oceny, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny uprawnia do zastosowania zwolnienia podatkowego wskazanego przez wnioskodawcę. W zakresie takiej oceny organ jest uprawniony, a nawet powinien zweryfikować artykułowane przez wnioskodawcę subiektywne motywy zakupu poszczególnych lokali i późniejszych decyzji o ich sprzedaży. Weryfikacji takiej należało dokonać, co organ uczynił, poprzez porównanie obiektywnych faktów związanych z zakupem i sprzedażą lokali (m. in. daty zakupu i sprzedaży, ilość i częstotliwość poszczególnych czynności, ceny poszczególnych transakcji, sposób zakupu, faktyczne użytkowanie i ostateczne przeznaczenie lokali) do deklarowanych motywów działania wnioskodawcy. Obiektywne fakty i deklarowane motywy działania wnioskodawcy nie powinny być sprzeczne. Ocena, czy działania wnioskodawcy były podejmowane w celu realizacji "własnych celów mieszkaniowych" nie może być dokonywana tylko na podstawie deklarowanych przez wnioskodawcę motywów działania. Deklarowane motywy działania muszą być potwierdzone obiektywnymi faktami.

Wyrok WSA w Łodzi z 12 września 2012 r., I SA/Łd 874/12